با فرمتهاي گرافيكي آشنا شويد
گر چه GIF ،BMP ،JPG وTIF شبیه به كدهایی مخفی هستند كه جیمز باند از آنها استفاده می‌كرد! اما واقعیت این است كه این كدها بیانگر قالب‌های رایج گرافیكی هستند كه به عنوان یك كاربر كامپیوتر ممكن است با آنها برخورد كنید. از آنجا كه برای یك فرد مبتدی گرفتار شدن در پیچیدگی‌های قالب‌های گرافیكی دور از ذهـن نیسـت، در ایـن مقـاله سعی شـده اسـت الفبای الگوهای گرافیكی را بـه نحوی سـاده بیان كـنیم تـا از ایـن رهـگذر بـتوانید كدهای گرافیكی را همانند كارآگاهی زبردست رمزگشایی كنید و بهترین قالب گرافیكی را برای نیازهای خود انتخاب كنید.
● دو دسته‌بندی اصلی
قبل از بحث در مورد جزئیات، دانستن اینكه دو دسته‌بندی اصلی و كلی در مورد ساختارهای گرافیكی وجود دارد، كمك موثری خواهد بود، این دو دسته‌بندی عبارتند از Bit map و Vector (نوع سوم كه كاربرد كمتری دارند فایل‌های متا هستند كه تلفیق این دو نوعند.)
Bit map كـه پیكـسل یـا خـطوط مـوازی (Raster) نـیز نامیده می‌شود در هر گوشه و كنار، از تصاویر وب گرفته تا تصاویری كه در برنامه Paint ایجاد می‌كنید، یافت می‌شود. به عنوان مثال زمانی كه یك تصویر دیجیتال را باز می‌كنید به احتمال زیاد یك تصـویـر Bit map را شـاهد خواهـید بـود. در مـقابل بـرنامه‌های طراحی مانند CAD با استفاده از قالب برداری (Vector) شكل‌ها و تصاویر را ایجاد می‌كنند. حال به ارائه توضیحاتی در مورد هر یك از این دو ساختار گرافیكی می‌پردازیم.
▪ Bit map:
این سـاختار گـرافیكی بـا تـقـسیم تـصویر به تعدادی پیكسل‌های ریز و سپس تخصیص رنگ به هر پیكـسل و تنظیم شدت رنگ و سـایه آن كار می‌كند. اگر چه هر پیكسل تنها می‌تواند یك رنـگ و شـدت آن را نمـایش دهد اما یـك تصویر می‌تواند شـامل صـدها و هزاران پیكسل باشد. گرافیك Bit map دارای یك مشكل اسـاسی اسـت و آن ایـن اسـت كـه چـنانچه بـخواهید انـدازه یـك فـایل Bit map را بـزرگ كـرده و یا كـوچك كنید، وضـوح و كیفیت آن تغـییر می‌كـند و حتی موجـب به هـم ریختگی تصویرمی‌شود.
برنامه‌هایی كـه بـرای تـغـیـیر انـدازه تصاویر Bit map اسـتفاده می‌كـنـیـد یـكـی از ایـن دو شـیـوه را بـرای ایــن مـنـظـور به كار می‌گیرند، شیـوه اول از طریق كشیدگی پیكسل‌ها در هنـگام بـزرگ كـردن انـدازه تـصـاویـر عـمـل می‌كـند، بـدون اینكه تعـداد پیكسل‌ها را در كـل تـصویـر تغیـیر دهـد امـا ایـن شـیوه ممـكن اسـت لبه‌های تیز و دندانه‌دار در تصویر ایجاد كند.
شـیـوه دوم، پـیـكسل‌هـای غـیـرضــروری را بــرای تـقـلیـل انـدازه تـصـویـر حـذف می‌كنـد. ایـن فـرآیـند اغـلب مـوجـب پـدیـد آمـدن یك تصویـر بـا كـیفـیـت نامـناسـب مـی‌شـود. تـصـور كـنـیـد كـه هـر تـصـویر Bit map هـمانند یـك موزائیك یا سنگ فرش طرح‌دار باشد.
اگر موزائیك یا سنگ فرش را بزرگ كنید طـرح‌ها و شـكل‌های مـوجود در آن كـشیده شده و لـبه‌ها تیز و گـوشه‌دار می‌شـوند. زمـانی كه تـصویر Bit map را كوچك می‌كنید، مقداری از طرح‌ها و شكل‌ها را دور می‌اندازید كه این به نوبه خود باعث می‌شود موزائیك یا سنگ فرش ساختار و طراحی اولیه خود را از دست بدهد. البته شما می‌توانید درجه وضوح تصویر را به بالاترین تعداد نقطه در هر اینچ (dpi) افزایش دهید و تصویری واضح‌تر داشته باشید. به عنوان مثال تصاویر دیجیتال با درجه وضوح ۳۰۰ نقطه در اینچ جزئیات بیشتری نسبت به تصاویر با درجه وضوح ۷۲ نقطه در اینچ ارائـه می‌دهنـد. یـكی دیـگر از مـشكلات Bit map اندازه بزرگ فایل و اشغال كردن فضای زیادی از هارددیسك است.
شما می‌توانید با فشرده‌سازی فایـل‌های Bit map با استفاده از برنامه‌های فشرده‌سازی مانند WinZip این مشكل را برطرف كنید. اگر می‌خواهید فایل‌های Bit map را از طریق پست الكترونیكی ارسال كنید، فشرده‌سازی آنها امری ضروری است كه هم زمان ارسال و هم زمان دریافت آنها را كاهش می‌دهد، به علاوه اینكه بسیـاری از كـامپیوترهای موجـود در شـبـكه‌های ایـنترنـت (كه در اصـطلاح بـه آنها كلایـنـت گـفتـه می‌شـود) مقدار محدودی فضا برای نگهداری فایل‌ها دارند.
بزرگنمایی یك تصویر گرافیكی كه از قالب Bit map بهره گرفته باشد، موجب به هم ریختگی و دندانه‌دار شدن گوشه‌های تصویر می‌شود.
▪ بردار:
اگر چه گـرافـیـك بـــرداری یــــا Vector كـاربرد كمـتری نـسـبت بــه Bit map دارد امـا ایـن نـوع گـرافیك بـرای ترسیمات بـا دقــت بـالا در بـرنامه‌های طـراحـی مثـل AutoCAD ایـده‌آل اســت. بــرنــامــه‌هـای CAD و مــعـمـــاری از شكل‌های هـندسی ســاده بـرای ایـجـاد فـایـل‌هـای Vector استفاده می‌كنند. از آنـجـا كـه شـكل‌های هــنــدســی Vector بـــا استـفـاده از فـرمـول‌هـا و مـعـادلات ریــاضـی ایـجاد می‌شوند، بنابراین دارای لبه‌های صـاف و هـموار هستـند. امـا مـزیت اصـلی گرافیك Vector ایـن اسـت كه می‌تـوانید طرح‌ها و ترسیمات خود را بدون به هم ریختن تصویر یا ایجاد لبه‌های تیز، بزرگ و یا كوچك كنید؛ ضمن اینكه فایل‌های برداری برخلاف Bit map فضای زیادی را اشغال نمی‌كنند.
● بیشتر بدانید!
اكنون می‌دانید كـه گرافیك Bit map برای عكـس‌ها و تصاویری كه تغییرات تدریجی در سایه‌های رنگی آنها وجود دارد، مناسب است؛ در حالی كه بـردار برای برنامه‌های طراحی و نقشه‌كشی عملكـرد مناسـبی دارد؛ زیـرا كـاربر می‌تـوانـد بـدون تغیـیـر و به هم ریختگی، اندازه شكل را بـزرگ یا كـوچك كند. در ادامـه برخی از رایج‌ترین قالب‌های گـرافیكی از هر دو گـروه را شـرح می‌دهیم.
▪ BMP:
پسونـد BMP نشان دهـنده یك فـایل از نـوع Bit map است. شما می‌توانید تصاویر ذخیره شده در قالب BMP را با بسیاری از برنامه‌های مایكروسافت باز كرده و ویرایش كنید. با در نظر داشتن معروفیت سیستم عامل ویندوز و فراگیر بودن آن منطقی به نظر می‌رسد كه BMP یكی از گسترده‌ترین قالب‌های مورد استفاده در فایل‌های گرافیكی باشد. اما همان‌طور كه قبلاً اشاره شد یكی از نكات منفی این قالب گرافیكی غیر فشرده بودن آن است، بدین معنی كه فایل‌های با پسوند BMP فضای زیادی از حافظه را اشغال می‌كنند.
▪ TIFF:
یك قالب گرافیكی غیرفشرده دیگر از نوع Bit map است. TIFF كه به‌طور گسترده‌ای توسط برنامه‌های گرافیكی پشتیبانی می‌شود. TIFF از هر انـدازه، وضوح و یا عمق رنگ پشتیبانی می‌كـند، از ایـن رو عـرضه كـنندگان اسـكنر از توسعه‌دهندگان اصلی و عمده TIFF هستند. اكـثر برنامه‌های گرافیكی از جمله PowerPoint و Adobe Photoshop می‌تـوانـنـد فـایل‌های خود را تحت این قالب ذخیره كنند. اما فراموش نكنید كه TIFF به عنوان یك قالب غیر فشرده به فضای زیادی، حتی بیشتر از نوع BMP، برای ذخیره شدن نیاز دارد به خصوص اگر روی تصاویری با درجه وضوح بالا كار می‌كنید.
▪ GIF و JPEG:
اگر در صفحات وب گشت‌وگذار كنید تصاویری را با پسوندهای JPEG ،JPG و GIF خواهید دید. هر دو قالب از فشرده سازی استفاده می‌كنند و نتیجه اینكه فایل‌های ایجاد شده كوچك‌تر بوده و سـریع‌تر دریافت و بـارگذاری می‌شوند. نوع GIF در ابتدا توسط شركت CompuServe برای تسریع انتقال فایل‌های گرافیكی به صورت online طراحی شد. این قالب در تصاویری با رنگ‌ها و خطوط متمایز كم یعنی كمتر از ۲۵۶ رنگ به خوبی عمل می‌كند و كاربرد خوبی دارد.
قـالـب نـوع JPEG هـمانـند GIF فـایل‌های گـرافیكی را فـشرده می‌سازد و در برخی مـواقع حـجم فـایل را تـا۵۰ درصـد كـاهش می‌دهـد، امـا اینـكه یـك تـصـویـر تـا چـه حـد فـشرده می‌شــود بستگی بـه نــوع و شــرایـط تـصـویـر اولــیـه دارد و در شــرایــط مـخـتلف متفاوت اســت. فـایل‌هـای فـشـرده JPEG مـقــداری از رنــگ خـود را طـی فـرآیـنـدی كه فـشـرده‌سـازی تــقلـیـلی (Lossy Compression) نام دارد از دسـت می‌دهـنـد. یـعنی در ایـن حـالـت، شـمـا كـیـفیت تـصـویـر را با حـجم كـوچك‌تر مبـادله می‌كنید. امـا بسیـاری از برنامه‌های گرافیكی امكان كنترل مقدار فشرده‌سازی تصویر را برای كاربر فراهم می‌كنند.
▪ EPS:
قالب گرافیكی EPS شامل دستورات PostScript است كه به یك چاپـگر PsotScript اعـلام می‌كـند كه چگونه یك فایل را چاپ كـنـد. PostScript زبـان اسـتفـاده شـده در فـایل‌هـای برنامه‌های نشر رومیزی و گرافیك پیشرفته برای انتشار و تكثیر بهتر است.
● انتخاب با شماست!
حدس می‌زنید چه اتفاقی خواهد افتاد اگر یك فایل گرافیكی را در برنامه‌ای دیگر، غیر از برنامه‌ای كه در آن ایجاد شده است باز كنید؟
شاید هیچ اتفاقی روی ندهد زیرا اكثر برنامه‌های گرافیكی می‌توانند مجموعه زیادی از قالب‌های گرافیكی را پشتیبانی كنند. به عنوان مثال Microsoft Photo Editor فایل‌هایی از نوع GIF ،JPEG و BMP را باز می‌كند. اگر با یك فایل گرافیكی كه با آن آشنایی ندارید، كار می‌كنید و می‌خواهید بدانید كدام یك از برنامه‌هایتان از آن پشتیبانی می‌كنند، برنامه را باز كرده و در مـنوی File روی گزینه Save as كلیك كنید.
در پنجره باز شده در كادر Save as، روی فلش رو به پاییـن آن كـلیك كنید تـا فهرستـی از قالب‌های گرافیـكی كه با آن برنامه كار می‌كنند را مشاهده كنید. برای ذخیره كردن فایل در یك قالب فایلی متفاوت، قالب مورد نظرتان را از این فهرست انتخاب كنید.
اگر چه در اینجا مجال كافی برای بیان و توصیف همه قالب‌های گرافیكی در اختیار نیست اما به نظر می‌رسد كه همین اطلاعات ارائه شده تا حدودی موجب كاهش سر در گمی پیرامون قالب‌های گرافیكی است و می‌تواند شما را در تصمیم گیری در انتخاب نوع فایل گرافیكی یاری دهد.
منبع : وب ایران
تعیین فرمت مناسب برای فایل های تصویری
زمانی كه قصد داشتید تا بار دیگر یادی از گذشته كنید، به یاد آورید كه در سال ۱۹۹۵ صدها فرمت برای فایل‌های تصویری موجود بود وهیچ دو برنامه گرافیكی را نمی‌توانستید بیابید كه دارای عملكرد مشابه باشند. اما امروزه، با دردست داشتن تعداد معدودی از انواع فایل برای تصاویر دیجیتالی، راحت‌تر زندگی می‌كنیم. حتی به وضوح می‌توان تشخیص داد كه چه فرمتی مناسب فایل تصویری مورد نظر ما است. درادامه نظری اجمالی به نقاط ضعف وقوت سه فرمت رایج مورد استفاده در تصاویر دیجیتالی می‌اندازیم:
۱) فرمتJPEG:
از ایـن فرمت بـه صورت پیـش‌فرض در دوربین‌های دیجیتالی برای ذخیره تصاویراستفـاده می‌شود و تمام برنامه‌های مورد استفاده بـرای مشاهده و ویرایش عكس‌هـا قـادر به خوانـدن آن هستند. به واسطه وجـود امكـان تنظیـم سطح فشرده سازی فایل‌های JPEG، به راحتی می‌توانید اندازه فایل‌های خود را كوچك‌تركرده و مبادله فایل‌های تصویری را راحت‌تر سازید.
اگرگاهگاهی كارعكاسی انجام می‌دهید و تمام كارهای مربوط به عكس‌گرفتن، چاپ عكس‌ها و به اشتراك‌گذاردن آنها را بدون هیچ‌گونه ویرایشی انجام می‌دهید، بهتر است از فرمت JPEG استفاده كنید. به یاد داشته باشید كه موقع عكس گرفتن، سطح فشردگی را درپایین‌ترین حد ممكن قراردهید تا به بالاترین كیفیت تصاویردسترسی بیابید. همـواره قادر به كاهش كیفیت تصاویر خواهید بود تا اندازه فایل كوچك ترشود، ولی قادر به بازگرداندن اطلاعات تصویر ازدست رفته نخواهید بود.
هرگـاه روی فایل‌های گرافیكی با فرمت JPEG تغییراتی را اعمال كـرده و آن را ذخیـره می‌كنید، كیفیت فایل تصویـری را كاهش می‌دهید.
این امر دقیقاً مانند تهیه یك نسخه كپی از یك نسخه كپی دیگر است. آخرین كپی تهیه شده بسیـاری از جزئیات كپـی قبلـی را از دست می‌دهد و ازكیفیت پایین‌تری برخوردار است، حتی اگر همواره از بالاترین تنظیمات ممكن برای ارتقای كیفیت استفاده كنید.
۲) فرمت TIFF:
فرمت فشرده سازی تصویری TIFF بسیارخوب عمل می‌كند، چون درحین عمل فشرده سازی، تصویر اطلاعات خود را از دست نمی‌دهد(برخلاف فرمت JPEG كه درحین عمل فشرده سازی، فایل قسمتی از اطلاعات خود را ازدست می‌دهد). فایل‌های TIFFدرمقایسه با فایل های JPEG حجم بیشتری دارند وهنگام ایجاد، ویرایش یا ذخیره، یك پیكسل را هم از دست نمی‌دهند.
بـا استفـاده از فـرمت TIFF، نه تنهـا با امكانـات اضافـی همراه فرمت RAW كـاری ندارید، بلكه دررابطه با از دست‌دادن برخی اطلاعات رنگ فایل‌هـای JPEG موقع ذخیـره عكس نیز نگـرانی نخـواهید داشت.
هنگام عكاسی برای داشتن كیفیت بهتر، دوربین خـود را برای ذخیره نماها و عكس‌ها درحالت TIFF قراردهید یا عكس‌های خود را با بهترین كیفیت JPEG ذخیره كنید و سپس بعـد از ویرایش عكس‌ها دركامپیوتر خـود، از منوی File گزینه Save As و سپس TIFFرا انتخاب كنید.
هنگام اولین ذخیره تصویر با فرمت JPEG احتمال دارد مقداری از كیفیت را از دست بدهید، در صورتـی كه اگـر فایل را با فرمت TIFF ذخیـره كنید، كیفیت تصویر تغییری نمی‌كند.
یكی ازنقاط ضعف فایل‌های TIFF این است كه فایل‌های TIFF خیلـی حجیم‌تر از فایل‌هـای JPEG هستند و فرمت TIFF به اندازه JPEG عمومیت ندارد.
هنوزهم برای ارسال فایل‌های تصویری خود از طریق پست الكترونیكی یا قراردادن آنها در وب، به ذخیره یك كپی از فایل TIFF به صورت JPEG نیاز دارید.
۳) فرمت RAW:
بـرای داشتن عكس‌هایـی با كیفیت بـالا و بـدون از دست‌دادن حتی ذره‌ای كیفیت، از حالتRAW دوربین خود (درصـورت وجـود) استفـاده كنید. RAW كیفیـت تصاویـر را كاهش نمی‌دهد و عمق رنگ بیشتـری (۱۲ بیت بـرای هرپیكسل) را در مقایسه با ۸ بیت برای هرپیكسل در فرمت‌های TIFFو JPEG، به تصاویر نسبت می‌دهد. ایـن امر به شما امكان می‌دهـد تا درحین ویرایش تصاویـر در برنامه‌هایـی مانند فتوشاپ و Photoshop Elements به‌جزئیات بیشتری ازاطلاعات تصاویر خود دسترسی داشته باشید.
دوربین شما فایل‌هایRAW را قبل از انجام هرگونه عملی از قبیل تنظیم رنگ سفید، شفاف كردن عكس و یا اعمال جلوه‌های دیگر روی تصویر، ذخیره می‌كند. متاسفانـه، هر شركت سـازنده دوربین، مدلRAW خاص خود را دارد و گاهی مدل‌های مختلف یـك نوع دوربیـن، در دسترسـی به RAW تفاوت‌هایـی دارند. برای مثـال دوربیـن Nikon فایل‌هـای RAW را NEF می‌نـامد در حالی كه Canon از CRW و CR۲ استفاده می‌كند. فایل‌های RAW به كار بیشتـری هم نیاز دارند. باید میـزان رنگ سفید را تنظیم كنید، رنگ‌ها را دستكاری كرده و میزان نور را تنظیم كنید. زمانـی كه قادر به ذخیره تغییرات در فایل‌های RAW نیستید، بـاید دو نسخه از تصاویـر خـود (یك نسخه اصلی RAW وفایل TIFFیا JPEG ویرایش شده) را نگهداری كنید.
● استفاده از یك فرمت تصویری دیگر
امروزه فرمت PNG، فرمت پیش فرض فایل‌های تصویری برای عكس‌هایی است كه به‌وسیله كامپیوترهای مكینتاش ایجاد می‌شوند و تقریباً تمام مرورگرها قادر به بازكردن آنها هستند. به علاوه، هر برنامه ویرایش تصویر، فرمت مختص به خود را ارائه می‌دهد. برای مثال، برنامه فتوشاپ ازفرمت PSD استفاده می‌كند كه این فرمت باعث كاهش اطلاعات تصویر نمی‌شود و لایه‌ها را حفظ می‌كند، بنابراین موقع كار روی پروژه می‌توانید دقیقاً به محلی كه پـروژه را رهـا كرده بودید، برگردید. البته این گـونه فرمت‌ها معمولاً دربرنامه‌هایی به جز برنامه سازنده آن باز نمی‌شوند كه این امر شمـا را مجبور به ذخیره فایل‌ها به فرمت JPEG می‌كند.
منبع : وب ایران
