وب‌سرويس دوباره تب مي‌كند
اشاره :
از شواهد چنين برميآيد كه فناوري وب سرويس، معماري SOA و نظريه <نرم‌افزار به صورت سرويس> دوباره به بحث روز تبديل شده است. اين نظريه حدود پنج سال پيش به طور جدي مطرح شد، ولي پس از يك دوره تب كوتاه‌مدت، فروكش كرد. با اين حال همچنان به حيات و پيشرفت خود ادامه داد. كاسته شدن از حرارت اين بحث در وهله اول ناشي از مشكلات فني بسياري بود كه ناگهان سر برآوردند. اين مشكلات بيشتر به مسئله سازگاري استانداردهاي نرم‌افزار و پياده‌سازي‌هاي مختلف فناوري وب سرويس مربوط بودند، اما اين مشكلات اكنون به مقدار قابل توجهي كم شده‌اند و پس از بحث و جدل‌هاي صنعتي بي‌شمار، به نقطه آرامش خود نزديك مي‌شوند. از سوي ديگر، وب سرويس اندك اندك از يك <فكر و ايده جالب> به يك <نياز بالفعل> تبديل شده است. سرعت متحول شدن نسخه‌هاي پي در پي نرم‌افزارهاي دسكتاپ كاربران را خسته كرده است و ديگر آنان را كمتر از گذشته براي خريد نسخه‌هاي تازه به هيجان مي‌آورد. پلتفرم‌هاي <همراه> مانند نوت‌بوك، موبايل، انواع مدياپليرها و كنسول‌هاي بازي اصطلاحاً Internet-Enabled شده‌اند و شما به سادگي از روي وسيله كامپيوتري همراه خود مي‌توانيد به اينترنت متصل شويد.
گذشته از اين‌ها، عادات روزمره كاربران كامپيوتر نيز در حال تغيير است. پس از يك دوره حدوداً ده ساله، از 1996 تا 2006 كه كاربران شيفته نصب و بررسي قابليت‌ها، امكانات، دكمه‌ها، منوها و ديگر چيزهاي جديد مرتبط با اينترفيس نرم‌افزارها شده بودند، اين تب اندك‌اندك در حال فروكش كردن است. ديگر افزوده شدن دكمه‌ها و منوهاي جديد و رنگين چندان هيجاني را در مخاطب ايجاد نمي‌كند.
پيشرفت‌هاي حيرت‌انگيز دنياي نرم‌افزار براي كاربران عادي شده است. در عوض مردم اندك اندك به سمت به كارگيري نرم‌افزار در زندگي روزمره خود سوق پيدا كرده‌اند و ترجيح مي‌دهند با نرم‌افزارهايي كار كنند كه واقعاً كارشان را راه بيندازد، به كسب و كارشان رونق دهد يا گرهي را از زندگي مدرن شهري بگشايد. به زبان ساده تر، توجه مردم از پوسته و ظاهر برنامه‌ها به كارايي و سهولت استفاده معطوف شده است. البته اين موضوع هميشه براي مردم مهم بوده است و اينك اهميت آن دوچندان شده است.
Modularity و تقسيم‌شدن نرم‌افزارها به مجموعه‌اي از ماجول‌هاي مستقل، يكي از دلايل ديگر رويكرد جديد به سمت وب سرويس است. در واقع چون نرم‌افزارها از فرط پيشرفت و تحول به مرز اشباع رسيده‌اند، ديگر براي مشتريان نرم‌افزارها قابل توجيه نيست كه به خاطر چند قابليت جديد كه شايد بعضي از آن‌ها به دردشان نخورد، بابت خريد نسخه جديد پول بپردازند.
از اين رو شركت‌هاي توليد كننده نرم‌افزار هرچه بيشتر به سمت ماجولار كردن محصولات خود حركت كرده‌اند. در اين مدل جديد كسب و كار شركت‌هاي نرم‌افزاري، فهرست محصولات قابل خريد از شركت‌ها بيشتر به منويي شبيه است كه مي‌توانيد غذاي سفارشي و customize شده خودتان را تهيه كنيد.
بنابراين مجبور نيستيد به خاطر قابليت‌هايي كه به دردتان نمي‌خورد يا استفاده چنداني برايتان ندارد، پول پرداخت كنيد. به اين ترتيب هم مشتري پول كمتري مي‌پردازد و هم بازار فروشنده رونق پيدا مي‌كند، ولي مشكل اين مدل اين است كه بسته‌بندي نرم‌افزار كار آساني نيست. وب سرويس‌ها روشي براي حل اين مشكل هستند؛ زيرا اساساً نيازي به بسته‌بندي نرم‌افزار نيست. جديدترين نسخه با كامل‌ترين مجموعه از قابليت‌هاي نرم‌افزار مورد نظر روي سايت سازنده آن نصب شده است و شما مي‌توانيد هر زيرمجموعه‌اي از امكانات دلخواه و مورد نيازتان را كرايه كنيد. تنها چيزي كه نياز داريد، يك كلاينت ساده است كه اينك كاملاً مهياست. يك كيوسك اينترنت در خيابان، يك ترمينال Thin Client در اداره، يك گوشي موبايل smartphone در جيب يا حداكثر يك لپ‌تاپ قابل اتصال به اينترنت از طريق خطوط واي‌فاي، همه آن چيزي است كه نياز داريد.
بنابراين ديگر بحث روز بر سر ضرورت يا امكان تحقق ايده <نرم‌افزار به صورت سرويس> نيست، بلكه كارشناسان نرم‌افزار درباره اين موضوع بحث مي‌كنند كه در اين مدل كلاينت- سروري، چه ميزان از كد نرم‌افزار بايد روي كلاينت و چه مقدار از آن روي سرور اجرا شود. برخي معتقدند بايد نرم‌افزار قابل اجرا روي كلاينت را به حداقل رساند تا كاربر بتواند به نرم‌افزار مورد نيازش صرف نظر از زمان و مكان دسترسي داشته باشد. مثلاً اگر از يك نرم‌افزار آنلاين حسابداري استفاده مي‌كنيد، بايد بتوانيد از روي گوشي موبايل خود يا از روي كامپيوتري در يك كافي نت يا از روي لپ‌تاپ خود در منزل، به راحتي اين كار را انجام دهيد.
تاكنون برخي از سازندگان نرم‌افزار علاقه داشتند براي بهره‌مند ساختن كاربران از يك اينترفيس مناسب، آن‌ها را به نصب يك اپلت جاوا يا يك كنترل اكتيو اكس ترغيب كنند. اينك با مطرح شدن پديده‌اي به نام اي‌جكس اين مسئله در حال حل‌و‌فصل شدن است. اي‌جكس در شكل ايده‌آل خود مي‌تواند يك اينترفيس تمام عيار براي يك نرم‌افزار آنلاين باشد. البته وب سرويس مي‌تواند بدون اينترفيس هم باشد و تنها به پردازش داده‌ها و بازگرداندن خروجي بپردازد و بقيه را به كلاينت و كاربر واگذار كند.
در مجموع تعداد طرفداران <كمترين كد روي كلاينت> خيلي بيشتر است. به ويژه رواج انواع PDA و گوشي‌هاي موبايل مجهز به سيستم‌عامل كه از قبل مجهز به يك مرورگر وب هستند و در عين حال فضاي زيادي هم براي ذخيره كردن فايل‌هاي قابل اجراي يك نرم‌افزار كلاينتي ندارند، اين ايده را تقويت مي‌كند كه با داشتن يك دستگاه كوچك قابل اتصال به اينترنت، بتوان از پيچيده‌ترين قابليت‌هاي پردازشي در سايت‌هاي ارائه‌كننده خدمات آنلاين استفاده كرد.
موج بعدي وب‌سرويس با اين محور شكل گرفته است و اين‌بار به نظر مي‌رسد ايده نرم‌افزار به صورت سرويس وارد زندگي روزانه مردم شوند. سال آينده سال بسيار خوبي براي سرمايه‌گذاري در اين زمينه است؛ هم مشكلات فني كم شده‌اند، هم كلاينت‌ها مهيا هستند و هم آگاهي كاربران و مشتريان در اين زمينه بالا رفته
