جایگاه ستار در موسیقی ایران
آیا ستار در موسیقی ایران به حق خود رسیده است ؟ چرا ستار با وجود صدای مخملین و هنر و شخصیت استثنایی که دارد ، نسبت به خوانندگان دیگری که اصلا در حد و اندازه های او نیستند کمتر در صحنه است ؟ اینها سوالاتی است که دوستداران ستار از خود می پرسند و من در این قسمت می خواهم نظرات خود را در این باره بیان کنم .
هیچ شکی وجود ندارد که ستار تا زمانی که در ایران بود و با مردم سرزمینش رابطه ی مستقیم داشت از مطرح ترین و محبوب ترین خواننده ها بود و انقلابی در موسیقی ایران به وجود آورد ، اما پس از انقلاب و با دور شدن ستار از ایران این مسئله به تدریج و به دلایلی کمرنگ شد که آن دلایل به نظر من عبارتند از :
۱- ستار پس از انقلاب و رفتن به آمریکا ازدواج کرد و پایبند خانواده گردید و از آن پس فقط از روی عشقی که داشت به موسیقی روی آورد و خود او نیز چندان جدیتی برای مطرح شدن نداشت ، به خصوص که از لحاظ مادی نیز نیاز چندانی به خوانندگی برای او نبود .
۲- اولین آلبوم ستار پس از انقلاب شناسنامه نام داشت که سبک قدیمی ستار تا حدودی در آن حفظ شده بود ، ولی از آن پس ستار اندک اندک و با توجه به محیط تازه ای که در آن قرار گرفته بود و نیز توانایی هایی که در خواندن انواع سبک های موسیقی داشت از سبک پیشین خود فاصله گرفت و در کنار خواندن ترانه های غمگین به ترانه های شاد و نیمه شاد هم روی آورد . هر چند که در این برهه از فعالیت هنری ستار نیز ترانه های زیبا و غمگین بسیاری دیده می شود که هیچ کم و کسری از ترانه های قدیمی او ندارند و حتی برخی از آن ها مانند گل پونه ، مطرب ، نارفیق و ... زیباتر از آثار قدیمی وی هم هستند ، ولی این تصور در ذهن مردم جای گرفت که ستار سبک خود را عوض کرده و تا اسم او می آمد فورا می گفتند : فقط قدیمی های ستار ! بنابراین اولا انقلاب و دوری ستار از ایران و در ثانی این تصور نادرست و نادیده گرفتن آثار ارجمند ستار در این دوره به وی آسیب زد . جالب است بدانید که یکی از خصلت های بد ما ایرانیان این است که وقتی اندیشه ای حتی نادرست در ذهنمان جایگیر شود ، دیگر تغییر دادن آن کار بسیار سختی است . بنابراین گاهی اوقات می اندیشم که کاش توانایی های ستار به او اجازه ی خواندن برخی از ترانه ها را نمی داد و او به اجرای ترانه های غمگین و به سبک قدیمی خویش اکتفا می کرد ، هر چند همانطور که قبلا هم گفتم از این نظر نمی توان ایراد چندانی به ستار گرفت ، زیرا شاد کردن دل مردم آن هم با حفظ همه ی شئونات ، هنری است که از عهده ی هر خواننده ای برنمی آید .
۳- دلیل سوم به نظر من تبلیغات بسیار ناچیزی است که بر روی ستار صورت می گیرد و شاید بتوان گفت که کمترین تبلیغ در میان هنرمندان قدیمی متعلق به ستار است . فقط کافی است نگاهی به شبکه های ماهواره ای بیندازید و درصد تبلیغاتی را که بر روی خوانندگان دیگر صورت می گیرد و نیز نسبت پخش ترانه های ستار را با سایرین مقایسه کنید . یکی از دلایل این تبلیغات اندک خود ستار است که با توجه به وضع مالی خوبی که دارد چندان رغبتی به تهیه ویدئو کلیپ و نیز برگزاری کنسرت از خود نشان نمی دهد و بیشتر سرگرم زندگی و خانواده ی خویش است . اکنون اکثر نسل جوان ما با ستار و آثار او آشنایی چندانی ندارند و جز چند آهنگ جدید سایر ترانه های او را نشنیده اند و طبیعی است که خیلی دیر با این هنرمند قدیمی ارتباط برقرار کنند . می توان گفت که بیشترین تبلیغ برای ستار در آلبوم آخر او یعنی گلایه بود که باعث فروش بسیار بالای این آلبوم گردید ، حال تصور کنید که اگر همین تبلیغات برای آلبوم های بهتر و قوی تری از او مانند گل پونه و ستاره بازی که هیچ تبلیغی برای آن ها نشد صورت می گرفت چه نتیجه ای می بخشید . البته ستار برای نسل قدیم نیازی به تبلیغ و معرفی ندارد ، اما این جوانان هستند که ممکن است در امواج تبلیغات دروغین و هیاهوهای خوانندگان پوشالی غرق شوند و نتوانند راه را از بیراهه تشخیص دهند و با خوانندگان و هنرمندان راستین ارتباط برقرار نمایند . بنابراین مطمئن باشید اگر تبلیغاتی که با هیاهوی فراوان برای سایر خوانندگان صورت می گیرد برای ستار نیز انجام میشد ، اکنون ستار بدون شک یکی از محبوب ترین خوانندگان برای نسل جوان ما بود .
۴- یکی دیگر از دلایل مهجوریت ستار تغییر سلیقه ی اکثر مردم ما در شنیدن موسیقی است . این قسمت را با تاسف تمام می نویسم و امیدوارم هیچ یک از خوانندگان وبلاگ از من دلگیر نشوند ولی حقیقتی است که باید بیان گردد . مردم ما دیگر آن مردم پیش از انقلاب نیستند . آن ها به قدری آهنگ های بد و مزخرف شنیده اند که دیگر به بد شنیدن عادت کرده اند . پیش از انقلاب یک خواننده باید از هفت خان رستم می گذشت تا اجازه ی خوانندگی به او می دادند ولی اکنون سیل کسانی که به طمع شهرت و محبوبیت و با حربه ی پول و ثروت رو به خوانندگی آورده اند خیانت بزرگی به موسیقی ایران نمودند .
اکنون مردم ما و به خصوص جوانان دیگر آهنگ های سنگین و متین امثال ستار را نمی پسندند و برای آن ها شنیدن صدای ناهنجار خوانندگان به اصطلاح درپیتی ! ، انواع و اقسام دی جی ها و عربده های خوانندگان خارجی خوشتر است . با صدای ستار نه می توان رقصید ، نه تکنو زد و نه به توهم فرو رفت ، پس چه فایده ای دارد ؟ ! البته قصد جسارت به همه را ندارم ، بلکه دارم به طور کلی سخن می گویم و گر نه امثال ستار هنوز هم هواداران خاص و عاشقان سینه چاک خود را دارند که یک ترانه ی آن ها را به تمام آثار این خوانندگان پوشالی ترجیح می دهند .
۵- در این جا تلخ ترین سخنم را می گویم و آن این است که هر کس به طرفداری خواننده ای برمی خیزد که منش و شخصیتی همچون خود او داشته باشد . مسلما کسانی که عشق آن ها فساد ، مواد مخدر ، تکنو ، ولنگاری و مانند اینهاست به ستار رو نخواهند آورد ، زیرا منش و شخصیت ستار با رفتار آن ها سازگار نیست . پس کسانی عموما هوادار ستارند که همچون خود او مودب ، متین ، با وقار و با شخصیت هستند ( که البته موارد خاص و استثنایی هم که برعکس این باشد وجود دارد و نیز قصد من هرگز این نیست که کسانی که صدای ستار را نمی پسندند فاقد این خصایل هستند ، یعنی بحث سلیقه موضوع دیگری است ) که متاسفانه باید پذیرفت طیف وسیعی از مردم ما فاقد این خصوصیات هستند و قدر شناس هنرمندان اصیل خویش نمی باشند و برای آن ها جاذبه های فرعی و ظاهری خوشایند تر است که این موضوع فقط در عرصه ی موسیقی نیست و هنرهای دیگر را نیز در بر می گیرد ، مثلا در عرصه ی سینما اکنون محمدرضا گلزار محبوب ترین است ، در حالی که در برابر کسانی همچون عزت الله انتظامی و علی نصیریان هیچ حرفی برای گفتن ندارد . بنابراین همیشه محبوب ترین ها بهترین ها نیستند . پس ملت ما اگر مردمان قدر شناسی بودند باید قدر هنرمندان واقعی خود را بیش از این می دانستند و مطمئن باشید اگر ستار در سرزمینی بجز ایران ظهور می کرد قطعا این اتفاق صورت می گرفت و قدر او را می دانستند ، ولی افسوس ... !
طرفداران داریوش و ابی می گویند که آن ها پرطرفدارترینند ، گویا به خیابان ها نرفته اند و نشنیده اند که از هر خانه و ماشینی صدای ناهنجار بنیامین ، محسن چاوشی ، افشین ، آرش ، کامران و هومن ، روژه و کیا ، اندی و کورس ، دی جی محشر ، دی جی نگار ، دی جی علی گیتور و انواع و اقسام دی جی ها ی لعنتی دیگر به گوش می رسد و خبر چندانی از ستار و داریوش و ابی نیست ! به رای های اندک وبلاگ هایمان هم نباید بنازیم ، زیرا رای اصلی را مردم در جامعه و با موزیک هایی که گوش می کنند داده اند . پس هواداران این خوانندگان واقعی و راستین به جای جر و بحث های بیهوده با یکدیگر ، باید دست به دست هم بدهند تا یاد و خاطره ی این هنرمندان ارجمند از میان نرود و عرصه بیش از این برای خوانندگان پوشالی گشوده نشود ، ولی افسوس که خودزنی های بیهوده هنوز ادامه دارد و این خوانندگان تو خالی با سو استفاده از سلیقه ی بد مردم ما و گوشه نشینی هنرمندان واقعی عرصه ی موسیقی را در دست گرفته اند و این جای بسی تاسف است !
مطرب ( از آلبوم ایران ایران )
آه ای صدای خسته ، مطرب دل شکسته
ساز صدا شکسته ، ای تو به شب نشسته !
آه ای صدای خسته ، مطرب دل شکسته
نگو صدا ندارم ، حال و هوا ندارم
ای مطرب پیر یار وفادار
ای معنی عشق ، آواز عاشق
آواز سر کن ، سازتو بردار !
***
حالا که مطربای شهر، ساز صمیمی ندارن
زخمه به سازی میزنن ، حال قدیمی ندارن
هوای عشق تو صدات ، صدای پای خستگی
چاوش این قافله ای ، تا انتهای خستگی
ای مطرب پیر یار وفادار
ای معنی عشق ، آواز عاشق
آواز سر کن ، سازتو بردار !
***
حالا که مطربای شهر ، ساز صمیمی ندارن
زخمه به سازی میزنن ، حال قدیمی ندارن
حالا که ساز قصه ها ، سوز حقیقت نداره
سکه سینه سوخته ها ، قلبه و قیمت نداره
ای مطرب پیر یار وفادار
ای معنی عشق ، آواز عاشق
آواز سر کن ، سازتو بردار !
شعر : اردلان سرفراز
آهنگساز : فرید زلاند
تنظیم کننده : منوچهر چشم آذر
