فرمتهاي رايج صوتي و تصويري
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
MP3
اصلي‌ترين فرمت موسيقي قابل پخش روي پخش‌كننده‌هاي همراه، MP3. است. اين فرمت كه به عنوان محبوب‌ترين و اصلي‌ترين فرمت پخش موسيقي در اينترنت مورد استفاده قرار مي‌گيرد، سال‌هاست به عنوان يك استاندارد بين‌المللي در بين تمامي نرم‌افزارها و سرويس‌هاي پخش موسيقي پذيرفته شده است. نام MP3 از نام نوع فايل MPEG و لايه صوتي سه گرفته شده است. لايه سه يكي از سه روش كدگذاري براي فشرده سازي صوتي است كه با اعداد 1 و 2 و 3 مشخص مي‌شوند. اين فرمت با حذف بخشي از صداهاي موجود در فايل‌هاي موسيقي كه عمدتاً خارج از محدوده شنوايي انسان يا بسيار ضعيف هستند، حجم فايل‌هاي صوتي را به ميزان قابل توجهي پايين مي‌آورد و بدين ترتيب مي‌توان تعداد زيادي فايل موسيقي را روي حافظه‌هاي كم‌حجم پخش‌كننده‌ها جا داد. يك فايل موسيقي معمولي با اين حجم تقريباً چهار تا پنج مگابايت حجم دارد.
WAV
فرمتWAV سال‌ها پيش به صورت مشترك از سوي مايكروسافت و IBM ارائه شد. اين فرمت به عنوان فرمت پيش فرض صوتي در ويندوز 95 مورد استفاده قرار گرفت و پس از گذشت چندين سال كم كم به عنوان يك استاندارد براي اصوات داخلي ويندوز (مثل همان صداهايي كه در هنگام ورود و خروج از محيط ويندوز مي‌شنويد) تبديل شد.
فايل‌هاي WAV با پسوند wav. مشخص مي‌شوند و تقريباً به وسيله تمام برنامه‌هاي ويندوزي كه امكان پخش صدا را دارند، قابل پخش هستند. بيشتر تلفن‌هاي همراه موجود در بازار نيز كه مي‌توانند فايل‌هاي موسيقي را پخش كنند، مي‌توانند از اين فرمت به عنوان زنگ‌هاي پيش فرض استفاده كنند.
از آنجا كه اين فرمت از هيچ يك از روش‌هاي فشرده‌سازي اطلاعات استفاده نمي‌كند، حجم فايل‌هاي آن بسيار بالاست و به همين دليل براي پخش موسيقي روي تجهيزات همراه كاربردي ندارد.
WMA
Windows Media Audio يا WMA، فرمت جديدي است كه از سوي مايكروسافت ارائه شده و حجم آن تا نصف همتاي MP3 خود مي‌رسد.
اين فرمت كه در ابتدا تنها از سوي خود مايكروسافت و نرم‌افزار پخش موسيقي رسمي ويندوز يعني Windows Media Player پشتيباني مي‌شد، امروزه از سوي بسياري از سايت‌هاي موسيقي به عنوان فرمت اصلي آهنگ‌هاي قابل دانلود پذيرفته شده است.
كيفيت فايل‌هاي WMA تفاوت چندان زيادي با آهنگ MP3 ندارد و گفته مي‌شود كه در حجم‌هاي خيلي پايين (حجم‌هاي در حد كيلوبايت) حتي كيفيتي بالاتر از MP3 را ارائه مي‌دهد. يك فايل معمولي موسيقي با اين فرمت تقريباً بين دو تا سه مگابايت حجم دارد.
بنابراين در صورتي كه پخش كننده شما امكان پخش اين فرمت را دارد، بهتر است تمام آهنگ‌هاي خود را با اين فرمت ذخيره و استفاده كنيد. روش ساخت و تنظيمات تبديل اين فرمت را در بخش <در پنج دقيقه> شماره 40 مجله بخوانيد.
WMA از روش‌هاي فشرده‌سازي خاصي استفاده مي‌كند كه هيچ يك از اطلاعات صوتي را حذف نمي‌كند. اين روش فشرده‌سازي به Lossless Compression شهرت دارد.
OGG
يك نوع فرمت فشرده‌سازي صوتي محسوب مي‌شود كه از سوي مجامع طرفدار منبع‌باز (Open Source) به عنوان فرمت رقيب MP3 ارائه شده است و از آنجا كه يك فرمت منبع باز است، در تجهيزات مختلف كيفيت و حجم متفاوتي دارد. برخي از شركت‌ها از اين فرمت براي پخش فايل‌هاي صوتي خاص دستگاه استفاده مي‌كنند و با تغيير در نرخ بيت صوتي آن‌ها، صداهاي منحصر به دستگاه خود را توليد مي‌كنند.
فرمت ogg. به اندازه‌اي متنوع است كه حتي مشخص نيست كه فايل مذكور يك فايل ويديويي، صوتي، يا متني است! اين تنوع گيج‌كننده كه از ذات منبع‌باز بودن فايل سرچشمه مي‌گيرد، به واسطه كدك‌هايي (Codecs) همچونVorbis براي فايل‌هاي صوتي (كه اغلب در پخش‌كننده‌هاي موسيقي استفاده مي‌شود)، Theora براي فايل‌هاي تصويري (قابل استفاده در تلفن‌هاي همراه)، Speex براي فايل‌هاي سخنراني و... از هم مجزا مي‌شوند. فرمتهاي صوتي معمول OGG عموماً براي ذخيره كردن زنگ‌هاي تلفن همراه و فايل‌هاي صوتي كوتاه با ميزان بيت بسيار پايين استفاده مي‌شوند و معمولاً حجم آن‌ها در حد چند ده كيلوبايت است. تفاوت اين فرمت با فرمتهاي ديگر اين است كه به صورت رايگان عرضه مي‌شود، و مورد استفاده قرار مي‌گيرد و در اختيار هيچ نهاد يا شركتي نيست.
Real Audio/Video
اين فرمت كه با پسوند‌هاي ( ra .ram .rm.) شناخته مي‌شود، يك فرمت اختصاصي است كه به شما امكان مي‌دهد موسيقي‌هاي موجود در اينترنت را به صورت پيوسته بشنويد. به اين قبيل از موسيقي‌ها Streaming Audio مي‌گويند. براي گوش دادن به اين فايل‌هاي موسيقي به نرم‌افزار Real Audio احتياج داريد كه نسخه رايگان آن از اينترنت قابل دريافت است.
فرمت Real Audio از سوي شركت RealNetworks ارائه و به صورت اختصاصي پشتيباني مي‌شود. بنابراين اگر موسيقي‌هاي Real را از اينترنت دريافت كرده‌ايد و پخش‌كننده همراهتان، نرم‌افزار Real Audio يا نرم‌افزار پشتيباني كننده آن را ندارد، بايد قبل از انتقال فايل، به طور كلي فرمت آن را (با برنامه‌هاي مبدل Real به MP3 تغيير دهيد.Real Audio نيز همانند MP3 از روش‌هاي فشرده‌سازي Loosy استفاده مي‌كند كه موجب حذف اطلاعات از روي فايل صوتي مي‌شود.
MIDI
فرمت MIDI كه نام آن از عبارت رابط ديجيتال ادوات موسيقي (Musical Instrument Digital Interface) گرفته شده است در موسيقي نيست، بلكه يك سري كد‌هاي ديجيتال است كه هر كدام به يك نت يا ساز اختصاص دارند و با پخش پي‌درپي آن‌ها، يك فايل موسيقي بازسازي مي‌شود. به همين علت، هنگامي كه اين فرمت را در اينترنت جست‌وجو مي‌كنيد، گاهي با انبوهي از اعداد و ارقام نوشته شده مواجه مي‌شويد. اين‌ها همان كد‌هايي هستند كه زنگ‌هاي موسيقايي را در تلفن‌هاي همراه سطح پايين بازسازي مي‌كنند. فرمت MIDI (كه البته خود انواع مختلفي دارد كه بر اساس تعداد آلات موسيقي قابل پخش مشخص مي‌شوند، روي تمامي تلفن‌هاي همراه قابل پخش است. بنابراين اگر گوشي تلفن همراه شما امكان پخش مستقيم موسيقي را ندارد، مي‌توانيد با جست‌وجوي عبارت (نام خواننده +midi.) در گوگل، به مجموعه عظيمي از فايل‌هاي MIDI كه عموماً حجم آن‌ها در حد چند ده كيلوبايت است، دسترسي پيدا كنيد. سپس آن‌ها را دانلود نماييد و به تلفن همراهتان منتقل كنيد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
AVI
اين فرمت مخفف عبارتAudio Video Interleave است و يكي از معمول‌ترين فرمتهاي صوتي و تصويري در تجهيزات ديجيتالي به شمار مي‌رود كه از سوي شركت مايكروسافت ارائه شده است. اين فايل‌ها داراي پسوند avi. هستند. وضوح آن‌ها تا 240*320 پيكسل و سرعت پخش آن‌ها حداكثر سي فريم در ثانيه است كه هيچ كدام از آن‌ها براي پخش در حالت تمام صفحه (Full Frame) مناسب نيستند. اما از سوي ديگر، اين فايل‌ها براي پخش به هيچ سخت‌افزار خاصي نياز ندارند. به همين خاطر، بسياري از توليدكنندگان محصولات چندرسانه‌اي و حتي سازندگان دوربين‌هاي ديجيتال ترجيح مي‌دهند براي دستيابي به بازار بزرگ‌تري از كاربران، از اين فرمت به عنوان فرمت پيش فرض ضبط و پخش استفاده كنند.
DivX
نام اختصاري عبارت Digital Video Express، يك فرمت جديد DVD-Rom است كه از سوي چندين شركت بزرگ فيلمسازي همچون Paramount ،Dreamworks SKG ،Disney و Universal ارائه شده است. با استفاده از اين فرمت، يك فيلم (يا هر اطلاعات ديگري) كه در داخل DVD-Rom قرار مي‌گيرد، تنها براي زمان محدودي (مثلاً دو روز) قابل پخش است.
بنابراين به محض اين‌كه DVD مذكور را در داخل دستگاه پخش قرار مي‌دهيد، يك شمارنده شروع به شمارش مي‌كند. هر پخش‌كننده DivX امكان اتصال به خط تلفن و برقراري ارتباط با سرور اصلي شركت پخش كننده را دارد تا بتواند اطلاعات مربوط به هزينه خدمات را دريافت كند. تصور مي‌شود، اين فرمت بالاخره بتواند جايگزين فيلم‌هاي ويديويي بشود؛ زيرا در كشور‌هاي ارائه‌دهنده اين محصولات، ديگر نيازي به بازگرداندن فيلم اجاره شده نيست. همان‌طور كه گفته شد، اين فرمت جديد تنها از سوي چند شركت ارائه مي‌شود و بالطبع هنوز از سوي تمامي شركت‌هاي سازنده تجهيزات پخش كننده مورد استقبال قرار نگرفته است. بنابراين اگر روي دستگاه پخش DVD شما عبارت DivX نقش بسته است، بسيار خوش‌شانس هستيد.
اما فرمت DivX (دقيقاً به همين شكل نوشته شده) يك فرمت فشرده‌سازي تصويري است كه بر اساس فناوري MPEG-4 بنا شده است. اين روزها از اين فرمت براي تبديل و فشرده‌سازي فيلم‌هاي DVD استفاده مي‌شود. فيلم‌هاي تبديل شده داراي كيفيت قابل قبولي هستند و حجم آن‌ها بسته به ميزان فشرده‌سازي متغير است. حجم معمول براي هر فيلم DivX حدوداً به اندازه يك سي‌دي (در حدود هفتصد مگابايت است). براي تبديل اين فرمت بايد از نرم‌افزارهاي مخصوص آن استفاده كنيدكه در سي‌دي‌هاي نرم‌افزاري موجود در بازار فراوانند.
ظاهرا ًMedia Player ويندوز مي‌تواند با نصب يك وصله فرمت مخصوص اين فرمت را پخش كند. اين وصله در سايت مايكروسافت ارائه شده است. بنابراين اگر مي‌خواهيد فايل‌هاي DivX خودتان را روي ويندوز بدون هيچ برنامه جانبي تماشا كنيد، مي‌توانيد اين وصله را دريافت كنيد.
MPEG
مخفف عبارت Moving Picture Experts Group است كه به صورت M-PEG خوانده مي‌شود و به گروهي از فرمتهاي استاندارد فشرده‌سازي گفته مي‌شود كه از سوي گروه ISO ارائه شده‌اند. اين فرمت معمولاً نسبت به فرمتهاي رقيب همچون AVI و QuickTime كيفيت بالاتري دارد و براي فشرده‌سازي بيشتر فريم‌هاي تصوير، تنها تغييرات ايجاد شده در فريم‌هاي پشت سر هم را ذخيره مي‌كند. در اين حالت ديگر لازم نيست هر فريم به صورت جداگانه ذخيره‌سازي شود. بنابراين اگرچه اين نوع فشرده‌سازي از نوع Lossy محسوب مي‌شود و بخشي از اطلاعات تصوير از دست مي‌رود، كاهش اطلاعات به گونه‌اي است كه توسط چشم انسان قابل تشخيص نيست. سه استاندارد مهم‌تر MPEG عبارتند از:
MPEG-1: اين فرمت تصاوير ويديويي را با وضوح 240*350 پيكسل و سرعت سي فريم در ثانيه پخش مي‌كند كه كيفيت آن اندكي كمتر از كيفيت پخش ويديوهاي معمولي است.
MPEG-2: وضوح پخش تصاوير ويديويي در اين فرمت 480*720 و 720*1280 پيكسل با سرعت شصت فريم در ثانيه است و كيفيت صدا در آن دقيقاً همان كيفيت سي‌دي صوتي است. اين فرمت براي پخش روي استاندارد‌هاي مهم تلويزيوني همچون NTSC و حتي HDTV مناسب است و به وسيله DVD-Romها مورد استفاده قرار مي‌گيرد؛ زيرا حجم يك فيلم دو ساعته با اين فرمت تقريباً چند گيگابايت مي‌شود!
MPEG-4: يك الگوريتم استاندارد براي فشرده‌سازي صدا و تصوير است كه بر اساس فناوري‌هاي MPEG-2، MPEG-1 و Apple QuickTime بنا شده است. از اين فرمت براي تصاوير ويديويي كه قرار است از يك پهناي باند باريك عبور كنند و پخش شوند (مثلاً اينترنت يا شبكه) استفاده مي‌شود. اين فرمت امكان تركيب با عكس و انيميشن‌هاي دو بعدي و سه‌بعدي را دارد و از سال 1998 به عنوان فرمت استاندارد پخش اينترنتي ارائه شد.
منابع:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
