تعصب | Fanaticism

[V E S T A]

تعصب یک باور یا رفتار است که با حرارت بی‌چون و چرا، برای تمام اهداف با موضوعات مختلف، یا با شور و شوق وسواسی برای تفریح یا سرگرمی انجام شود. فیلسوف جرج سانتایانا تعصب را اینچنین تعریف کرده‌است: «تلاش خود را مضاعف کردن وقتی هدف را فراموش کرده‌اید». به باور وینستون چرچیل، «متعصب کسی است که نمی‌تواند نظر خود را تغییر دهد یا موضوع را عوض کند». با هر دو تعریف، متعصب، استانداردهای بسیار سخت و سفت و آستانه تحمل پایین برای آرا و نظرهای مخالف دارد.

نیل پستمن در کتاب خود صحبت دیوانه، صحبت احمقانه می‌گوید «کلید تمام باورهای متعصبانه این است که همگی خود-تأییدگر هستند... (برخی بارها) متعصبانه‌اند نه به خاطر اینکه لزوماً نادرست باشند، بلکه چون به طریقی اظهار می‌شوند که گویی هیچ وقت نادرستی آنها نمی‌تواند نشان داده شود.»

رفتار یک تماشاچی یا یک طرفدار (به انگلیسی: fan) که شور و شوق زیادی برای یک موضوع خاص دارد با رفتار یک متعصب که هنجارهای اجتماعی را نقض می‌کند متفاوت است. هرچند رفتار یک طرفدار ممکن است عجیب و غیرعادی به نظر بیاید، هنجارها را نقض نمی‌کند. یک فرد نوابیغ (به انگلیسی:crank) نیز با متعصب تفاوت دارد. فرد نوابیغ با خرافات عجیب باورهایی دارد که از نظر هنجارهای جامعه مضحک و یا احتمالاً غلط‌اند؛ مثل تخت‌بودن زمین. در طرف مقابل، باورهای یک فرد متعصب شاید در جامعه نرمال "تلقی" شوند، مثل علاقه به دین یا سیاست، با این تفاوت که مقیاس دخالت فرد، تعهد او به موضوع یا وسواسش به آن به شکل غیرطبیعی و نامتناسب هستند.

ویکی پدیا






دلیل و ریشه خیلی از جنایات و حوادثی که در نقاط مختلف دنیا اتفاق می افته تعصب است.



تعریف شما از تعصب چیست ؟

به نظر شما تعصب صرفا برای گروه و عقیده خاصی است ؟

تا بحال به این فکر کرده اید که آیا نسبت به موضوع و عقیده و مسئله ای تعصب داشته اید ؟ آیا نسبت به نظر، باور و عقیده مخالف خودتون واکنش های غیر انسانی/غیر اخلاقی/ غیر عادی (منظور عکس العملی است که برای یک انسان بالغ و سالم و عاقل نرمال نباشد) و.. داشته اید؟

شنیدن عقیده و نظر مخالف یا سبک زندگی که مورد تایید و انتخاب شما نیست باعث چه واکنشی در شما می شود ؟ مرز بین بروز واکنش و بی تفاوتی یا عکس العمل گفتاری و عملی چه زمانی و چگونه ، بر چه معیار و توسط چه کسی مشخص می شود ؟

[shaahani]

دانشمندان و ساینتیس ها می گویند، به علت ساختار خاص ذهن انسانی، که عادت به مدل سازی دارد، تمامی انسان ها در معرض مشکل داشتن تعصب شدید، به هرچیزی هستند.

در یک ویدیو علمی جالب، مطالعات حدود یکی، دوساله روی چند نفر انجام شده که دوچرخه سوارهای ماهری بودند، به آنها دوچرخه هایی داد که فرمانشان معکوس بود،
هرزمان به سمت چپ میچرخاندن، فرمان دوچرخه به سمت راست گردش می کرد، و هیچ تفاوت دیگری با یک دوچرخه معمولی نداشت.
همه آنها، نتوانستند با آن دوچرخه حرکت کنند و نزدیک به شش ماه طول کشید تا آنها توانستند با دوچرخه های جدید، حرکت کنند و همه آنها می گفتند، دوچرخه سواری را از ابتدا آموخته اند.
بعد از گذشت دو سال، دوچرخه های غیرمعمول را از آنها گرفتند و مجدد، دوچرخه معمولی به آنها دادند.
باز به مدت بیش از شش ماه و حتی یک سال طول کشید، تا آنها توانستند، دوچرخه سواری که از قبل نیز در آن بسیار حرفه ای بودند را دوباره بیاموزند !

ذهن انسان باتوجه به نیاز شدید به الگو سازی و تکرار حرکت های قبلی آموخته شد، جهت بقا، به این صورت است و این یک رفتار اجتناب ناپذیر است.
هربار که الگوی ذهنی یک انسان بهم میخورد، او بشدت دچار مشکل می گردد، استرس گرفته و احساس نا امنی می کند و این در طبیعت و ساختار ذهنی انسان هاست.

تنها انسان هایی که ذهن خود را تمرین داده اند که از تعصب دوری نمایند، می توانند تا حدی از این مشکل در دنیای امروز فاصله بگیرند .
اما همچنان تمامی ما انسان ها در مورد تمام آموخته های قبلی، رفتار ها و تفکراتمان، در معرض شدید گیر افتادن در دام تعصب هستیم.

تغییر رفتارها و الگو های ذهنی برای تمرین و دوری جستن از تعصب می تواند؛ مفید باشد، مثلا اگر همیشه با دست راست مسواک می زنید، برای مدت چندین ماه با دست چپ مسواک بزنید و بعد از این مدت، مجدد از دست راست استفاده نماید.
یا اگر شلوارتان را همیشه، از پای راست اقدام به پوشیدن می کنید، برای مدتی این کار را معکوس انجام دهید، و انواع و اقسام کارهای این چنینی که به مغز برای دوری جستن از تعصب و دگم اندیشی کمک کرده و توانایی تغییر الگوها مغزی را به انسان می دهد.

از مشکلات و معضلاتی که تعصب برای بشریت و انسان ها به بار آورده، که واقعا نمیتوان چیزی گفت، آسیب های وارده از این مشکل به تمدن بشریت بیشمار و جبران ناپذیر هستند.
داشتن تعصب نه تنها به دیگران آسیب وارد میکند، بلکه از همه بیشتر خود فرد را با مشکل مواجه کرده، در این رفتارهایی که نشان می دهد آزار می دهد و همواره خود را از دور ریختن اطلاعات و تفکرات قدیمی اشتباه و عوض کردن آنها با اطلاعات درست، محروم می نماید.

در مورد، ارتباطات جنسی و ازدواج، تعصب شدید داشتن به پارتنر خود و شک و فشارهای بی مورد بسادگی میتواند زندگی را بکام هر دو نفر تلخ نماید.
پیشنه و تاریخ این نوع تعصب را نیز میتوان در طبیعت یافت .
انواع جانداران و مخصوصا پستانداران، برای بدنیا آورد و بزرگ کردن چند فرزند سختی های بسیاری متحمل می گردند.
آنها بسیار حساس هستند که فرزندان خودشان را بزرگ کنند که از ژن های خودشان باشد (در واقع این یک دستور تحمیلی بسیار محکم و مهم از سوی ژن ها به هر جاندار است)
درواقع ژن های منحصر به فرد هر جانداری، به حیات در بدن فرزندان آن جاندار، ادامه می دهد. جانداری که فرزندی نداشته باشد، حکم طبیعت بی رحم برای ژنهایش، نابودی است.

ژن ها بطور کامل کنترل بدن یک جاندار را در اختیار دارند و به عنوان مثال با ترشح هورمون در مغز برای عشق، رابطه جنسی و غیره، پاداش های اعتیاد آور شدیدی به آن جاندار می دهند تا او را به انجام چنین کارهایی ترغیب نمایند و در نهایت خود را تکثیر نمایند.

برای جانوران نر در طبیعت، بزرگ کردن فرزندان یک نر دیگر، هزینه جبران ناپذیری برای او و ژنهایش به همراه دارد، در نتیجه ژنها بشدت او را به محافظت و تعصب ورزیدن به ماده یا ماده های خویش هدایت میکنند.
برای یک جانور ماده نیز، پایبند نمودن یک نر به خویش، بزرگترین هدف ژنی اوست، زیرا هزینه بسیار زیادتری برای تولد فرزندان، نسبت به یک نر میباست، پرداخت نماید و بدنیا آوردن و چندسال نگهداری از فرزندان؛ کار بسیار دشواریست که اگر او نر خود را از دست بدهد، زندگی خود و فرزندانش در طبیعت وحشی بسیار به خطر می افتد.
در نتیجه نوعی رفتار های دقیق از سوی جنس ماده برای یافتن نر پایبند، قوی و سالم که دارای ژن های برتر است، در آنها مشاهده می گردد.
پایبند نگه داشتن یک نر، تا توانمند شدن فرزندان، نیز تعصبی است که یک ماده به نر خود دارد و برای آن کارها و تلاش های بسیاری کرده و در طبیعت قابل مشاهده است.

در نتیجه گیری کلی، این نوع تعصب تنها مختص به انسان ها نبوده و در طبیعت بسیار مشاهده می گردد.
یک نوع کنش و رفتار حیوانی در تحریک ژنها جهت بقاست.
افراط در چنین رفتارهای از طرف جامعه انسانی و اشخاص باعث بوجود آمدن معضل های سخت و گاهی حل نشدنی بین یک زوج می شود و آنها را در انجام یک زندگی خوب، زیبا و آرامش بخش ناکام میگذارد.

حال آنکه، جامعه بشری ما هم اکنون، در حال گذر از زندگی به شیوه های سنتی و تا حدودی حیوانی قرون گذشته است.
ایجاد تمدن و فرهنگ و تلاش برای پیشبرد تمدن بشریت، نشان از آن دارد که توانایی ذهنی و قدرت تفکر انسان ها، امروز دیگر در مقایسه با دیگر جانداران به حدی رسیده است تا بر کشش های تماما ژنی و حیات وحش انسان های نخستین تا حدی غلبه نموده و با استفاده از عقل و خرد ، به ایجاد و ساخت یک تمدن اقدام نمایند.

حکیم عطار بزرگ می گوید:

ای گرفتار تعصب مانده
دایما در بغض و در حب مانده

گر تو لاف از عقل و از لب می زنی
پس چرا دم در تعصب می زنی

[MOHAMMAD_ASEMOONI]

سلام

تعصب همون حساس بودن نیست ؟ درجات مختلف هم داره مثل همه ی مخلوقات در جهان هستی
تعصب که گاهی هم مترادفِ غیرت هست , از ارزشها و اولویتها سرچشمه میگیره . ارزشها و اولویتها هم از عقیده سرچشمه میگیره .
عقیده هم دستاوردِ تجزیه و تحلیلِ اطلاعاتی هست که توسط حواسِ چندگانه به مغز میرسه .
اطلاعاتِ رسیده به مغز و یا تحلیلش و یا هر دوتاشون میتونه صحیح با غلط باشه .
پس عقیده هم میتونه صحیح یا غلط باشه .
پس ارزشها و اولویتها و تعصب هم میتونه صحیح یا غلط باشه
.
ضمناً انسان در همه ی احساساتش میتونه نقش بازی کنه .
تعصبِ ساختگی و دروغین هم داریم.
مثال:

بنده کسی رو میشناختم که خیلی مواظب و حساس بود که کسی در ساختمانشون برق دزدی نکنه ولی بعداً معلوم شد در تمام این مدت, خودش برق دزدی میکرده!
.
===================================
صرفه جویی های میلیونی در هزینه های خودرو و زندگی
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[V E S T A]

ممنون از دوستانی که تو بحث شرکت کردن.

اگر برای مدیر امکان داره کلمه "دیگری" که ابتدای گزینه دوم و سوم هست حذف بشه.




درباره تعصب به نظر من تعصب نهایتا ممکنه ختم بشه به واکنش های غیر اخلاقی و غیر انسانی و نمیتونیم بگیم تعصب خوب وجود داره (باید بدونیم خوب و بد امری نسبی است و چیزی که ما اینور دنیا بهش میگیم خیر اونور دنیا شر حساب میشه و انسان ها طبق تعریفی که خودشان از خیر و شر دارند نسبت به مسائل از جمله تعصب موضع میگیرند)

ساده ترین تعریف برای تعصب میتونه این باشه که کسی به خاطر عقیده و باوری که از نظر خودش "خوب " هست دیگران رو مستحق مرگ یا محرومیت از حقوق خاصی بدونه.مصداق های زیادی از تعصب وجود داره که و به نظر من بدترین حالتی که میشه برای تعصب تصور کرد کشته شدن و جنایت علیه کسایی هست که به خاطر اعتقاد و نظراتشون شون توسط گروه دیگه کشته بشن(نمونه اش جنایات اخیر در نیوزلند یا نمونه هایی از جنایات مشابه که بین معتقدان ادیان مختلف گاهی به عنوان یک ارزش و امری پسندیده معرفی شده)

به نظر من تعصب چیزی نیست که بتونیم در مقابلش بی اعتنا باشیم چون ممکنه خسارت به زندگی و جان و اموال انسان ها بزنه ولی سوالی که مطرح میشه اینه که آیا قانون یا افراد صلاحیت تشخیص و مقابله با تعصبات رو دارند ؟ اگر یک قانون بر اساس تعصبات خاصی نوشته شده باشه و خسارت به جان و مال و حقوق انسانی افراد قانونی باشد، تکلیف چیه ؟!

[Iloveu-ALL]

سلام

تعصب همون حساس بودن نیست ؟ درجات مختلف هم داره مثل همه ی مخلوقات در جهان هستی
تعصب که گاهی هم مترادفِ غیرت هست , از ارزشها و اولویتها سرچشمه میگیره . ارزشها و اولویتها هم از عقیده سرچشمه میگیره .
عقیده هم دستاوردِ تجزیه و تحلیلِ اطلاعاتی هست که توسط حواسِ چندگانه به مغز میرسه .
اطلاعاتِ رسیده به مغز و یا تحلیلش و یا هر دوتاشون میتونه صحیح با غلط باشه .
پس عقیده هم میتونه صحیح یا غلط باشه .
پس ارزشها و اولویتها و تعصب هم میتونه صحیح یا غلط باشه
.
ضمناً انسان در همه ی احساساتش میتونه نقش بازی کنه .
تعصبِ ساختگی و دروغین هم داریم.
مثال:

بنده کسی رو میشناختم که خیلی مواظب و حساس بود که کسی در ساختمانشون برق دزدی نکنه ولی بعداً معلوم شد در تمام این مدت, خودش برق دزدی میکرده!
.
===================================
صرفه جویی های میلیونی در هزینه های خودرو و زندگی
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

اگر در گوگل سرچ کنید: تعصب ، در کنار عصبیت اومده
و اگه اینو سرچ کنید: حدیث عصبیت ، تعصب در کنار لجاجت اومده !
بنظر میرسه در دین هم چنین چیزی مورد سرزنش قرار گرفته شده.
نژادپرستی و برتر دونستن نژاد و یا قوم خود رو بعنوان یک نوع تعصب آورده و ممنوعه
سرچ کردن درباره معنی عصبیت و تعصب و حمیت و لجاجت هم کمک کننده است.

[renfield]

گفتمان شما مثل بی بی سی فارسی و دانشجو های مقیم تهران است. اگر فارسی صحبت کنید عیبی ندارد . به تعصب میگن Dogma . فنتیسیزم fanaticism یعنی افراطی گری .

[Dadashmohammad22]

گفتمان شما مثل بی بی سی فارسی و دانشجو های مقیم تهران است. اگر فارسی صحبت کنید عیبی ندارد . به تعصب میگن Dogma . فنتیسیزم fanaticism یعنی افراطی گری .
پس Extremism یعنی چه

[renfield]

پس Extremism یعنی چه


extremism در معنی معاصر بیشتر به دین ما میگویند. fanatic کسی هست که ممکن است غیر از دین به عقیده دیگری افراطی گری کنه مثلا کمونیسم یا غیره . تعصب فلسفی هم میشه dogma

[عليرضا مجدی زاده]

تعصب یک باور یا رفتار است که با حرارت بی‌چون و چرا، برای تمام اهداف با موضوعات مختلف، یا با شور و شوق وسواسی برای تفریح یا سرگرمی انجام شود. فیلسوف جرج سانتایانا تعصب را اینچنین تعریف کرده‌است: «تلاش خود را مضاعف کردن وقتی هدف را فراموش کرده‌اید». به باور وینستون چرچیل، «متعصب کسی است که نمی‌تواند نظر خود را تغییر دهد یا موضوع را عوض کند». با هر دو تعریف، متعصب، استانداردهای بسیار سخت و سفت و آستانه تحمل پایین برای آرا و نظرهای مخالف دارد.


نیل پستمن در کتاب خود صحبت دیوانه، صحبت احمقانه می‌گوید «کلید تمام باورهای متعصبانه این است که همگی خود-تأییدگر هستند... (برخی بارها) متعصبانه‌اند نه به خاطر اینکه لزوماً نادرست باشند، بلکه چون به طریقی اظهار می‌شوند که گویی هیچ وقت نادرستی آنها نمی‌تواند نشان داده شود.»


رفتار یک تماشاچی یا یک طرفدار (به انگلیسی: fan) که شور و شوق زیادی برای یک موضوع خاص دارد با رفتار یک متعصب که هنجارهای اجتماعی را نقض می‌کند متفاوت است. هرچند رفتار یک طرفدار ممکن است عجیب و غیرعادی به نظر بیاید، هنجارها را نقض نمی‌کند. یک فرد نوابیغ (به انگلیسی: crank) نیز با متعصب تفاوت دارد. فرد نوابیغ با خرافات عجیب باورهایی دارد که از نظر هنجارهای جامعه مضحک و یا احتمالاً غلط‌اند؛ مثل تخت‌بودن زمین. در طرف مقابل، باورهای یک فرد متعصب شاید در جامعه نرمال "تلقی" شوند، مثل علاقه به دین یا سیاست، با این تفاوت که مقیاس دخالت فرد، تعهد او به موضوع یا وسواسش به آن به شکل غیرطبیعی و نامتناسب هستند.

[Mohammad Hosseyn]

دلیل و ریشه خیلی از جنایات و حوادثی که در نقاط مختلف دنیا اتفاق می افته تعصب است.



تعریف شما از تعصب چیست ؟

به نظر شما تعصب صرفا برای گروه و عقیده خاصی است ؟

تا بحال به این فکر کرده اید که آیا نسبت به موضوع و عقیده و مسئله ای تعصب داشته اید ؟ آیا نسبت به نظر، باور و عقیده مخالف خودتون واکنش های غیر انسانی/غیر اخلاقی/ غیر عادی (منظور عکس العملی است که برای یک انسان بالغ و سالم و عاقل نرمال نباشد) و.. داشته اید؟

شنیدن عقیده و نظر مخالف یا سبک زندگی که مورد تایید و انتخاب شما نیست باعث چه واکنشی در شما می شود ؟ مرز بین بروز واکنش و بی تفاوتی یا عکس العمل گفتاری و عملی چه زمانی و چگونه ، بر چه معیار و توسط چه کسی مشخص می شود ؟


به نظرم تعصب یک نوع کژکارکردی از دوست داشتن و علاقه هست. در واقع نوعی علاقه بسیار زیاد که این عمل رو تبدیل به ضد خودش می‌کنه. میشه با کمی ساده‌سازی اینطور نتیجه گرفت که عمدتا تعصب منجر به نابودی اون عقیده مورد تعصب میشه یا شاید حتی این تئوری قابل دفاع تر باشه که تعصب نشونه نابودی اون عقیده هست. دلیلی که میتونم ارائه بدم منطق اقتصادی [از نظر من انسان‌شناسانه] داره و اونم اینه که وقتی تمایل به یکاربردنِ چیزی بصورت عمومی و میان عامه مردم کاهش پیدا می‌کنه، اونوقت عده کمی می‌مونن که به اون پایبند باشن و از اونجایی که هر پایبندی نیازمند پرداخت یک هزینه‌ای هست [که مهمترینش یکبار فرصت زندگیه]، در نتیجه اون عده باقی مونده باید افرادی باشند که بیش از حد به اون چیز علاقه دارند و در واقع متعصب هستند. از اونجایی که عموم جامعه از این امر فاصله گرفتن بنابراین اون اقلیت تبدیل به نماینده اون امر میشن و خود امر به مرور یک پدیده اکستریم تلقی میشه. ادیان نمونه واضح این مسئله هستن.

[V E S T A]

گفتمان شما مثل بی بی سی فارسی و دانشجو های مقیم تهران است. اگر فارسی صحبت کنید عیبی ندارد . به تعصب میگن Dogma . فنتیسیزم fanaticism یعنی افراطی گری .

معمولا نام تاپیک ها با هر دو نام فارسی و انگلیسی ایجاد میشه و من غیر از استفاده از زبان انگلیسی در نام تاپیک جایی نمیبینم غیر فارسی باشه.


extremism در معنی معاصر بیشتر به دین ما میگویند. fanatic کسی هست که ممکن است غیر از دین به عقیده دیگری افراطی گری کنه مثلا کمونیسم یا غیره . تعصب فلسفی هم میشه dogma

تا جایی که من سرچ کردم تعصب با کلمه Fanaticism توصیف شده. موضوع این تاپیک بحث درباره تعصب هست و میشه در هر موضوع و حیطه ای که به طریقی رنگ و لعاب تعصب امیز گرفته بحث کرد. یعنی محدود به مذهب نمیشه. اگر درباره dogma اطلاعات کاملتری دارین که به صورت جامع شامل هر نوع تعصبی میشه ،با ذکر منبع معرفی کنید که اگر لازم بود نام تاپیک تغییر کنه.

[Mohammad Hosseyn]

تا جایی که من سرچ کردم تعصب با کلمه Fanaticism توصیف شده. موضوع این تاپیک بحث درباره تعصب هست و میشه در هر موضوع و حیطه ای که به طریقی رنگ و لعاب تعصب امیز گرفته بحث کرد. یعنی محدود به مذهب نمیشه. اگر درباره dogma اطلاعات کاملتری دارین که به صورت جامع شامل هر نوع تعصبی میشه ،با ذکر منبع معرفی کنید که اگر لازم بود نام تاپیک تغییر کنه.

Fanaticism اشاره به مفهوم کلی تعصب و تنگ‌نظری و Dogma اشاره به نوع خاصی از تعصب با جنبه‌ی دینی دارند.
عنوان انتخابی به نظرم کاملا درست هست.

[V E S T A]

یه نمونه از مصادیق تعصب، زمانیست که یک مسئله اجتماعی مورد اختلاف مطرح میشه گاهی برخی افراد صرفا به دنبال بیان نظر و بعد ازون تحمیل نظرشون به دیگری هستن و این تحمیل به صورت اهانت، توهین، تمسخر و ایجاد مزاحمت برای افراد انجام میشه. بدون اینکه شخص متوجه باشه به صورت تعصب آمیز در حال انتقال نظرش به دیگران است.

اگر به صورت خیلی ساده بخوام توضیح بدم تعصب مربوط به زمانی ست که شنیدن و اگاهی از نظر و عقیده مخالف باعث آشفتگی و عصبانیت ما بشه و عکس العمل هایی رو در ما ایجاد کنه که باعث زیر پا گذاشتن یکسری اصول اخلاقی یا هنجارهای اجتماعی شود، به این دلیل که تصور میکنیم نظر و عقیده ما به هیچ وجه امکان نادرستی و اشتباه را ندارد یا در هر زمان و شرایطی درست و صحیح است. ناخودآگاه به عقیده و نظر مخالف حمله میکنیم. زمانی که در ذهن ما نقش بسته هر عقیده و نظری به غیر از عقاید و نظرات ما درباره هر مسئله ای نادرست است.

مرز بین تشخیص یک عکس العمل عادی و تعصب رو به نظرم این پاراگراف از ویکی پدیا خیلی خوب توضیح داده :




رفتار یک تماشاچی یا یک طرفدار (به انگلیسی: fan) که شور و شوق زیادی برای یک موضوع خاص دارد با رفتار یک متعصب که هنجارهای اجتماعی را نقض می‌کند متفاوت است. هرچند رفتار یک طرفدار ممکن است عجیب و غیرعادی به نظر بیاید، هنجارها را نقض نمی‌کند. یک فرد نوابیغ (به انگلیسی:crank) نیز با متعصب تفاوت دارد. فرد نوابیغ با خرافات عجیب باورهایی دارد که از نظر هنجارهای جامعه مضحک و یا احتمالاً غلط‌اند؛ مثل تخت‌بودن زمین. در طرف مقابل، باورهای یک فرد متعصب شاید در جامعه نرمال "تلقی" شوند، مثل علاقه به دین یا سیاست، با این تفاوت که مقیاس دخالت فرد، تعهد او به موضوع یا وسواسش به آن به شکل غیرطبیعی و نامتناسب هستند.

[Mohammad Hosseyn]

یه نمونه از مصادیق تعصب، زمانیست که یک مسئله اجتماعی مورد اختلاف مطرح میشه گاهی برخی افراد صرفا به دنبال بیان نظر و بعد ازون تحمیل نظرشون به دیگری هستن و این تحمیل به صورت اهانت، توهین، تمسخر و ایجاد مزاحمت برای افراد انجام میشه. بدون اینکه شخص متوجه باشه به صورت تعصب آمیز در حال انتقال نظرش به دیگران است.

اگر به صورت خیلی ساده بخوام توضیح بدم تعصب مربوط به زمانی ست که شنیدن و اگاهی از نظر و عقیده مخالف باعث آشفتگی و عصبانیت ما بشه و عکس العمل هایی رو در ما ایجاد کنه که باعث زیر پا گذاشتن یکسری اصول اخلاقی یا هنجارهای اجتماعی شود، به این دلیل که تصور میکنیم نظر و عقیده ما به هیچ وجه امکان نادرستی و اشتباه را ندارد یا در هر زمان و شرایطی درست و صحیح است. ناخودآگاه به عقیده و نظر مخالف حمله میکنیم. زمانی که در ذهن ما نقش بسته هر عقیده و نظری به غیر از عقاید و نظرات ما درباره هر مسئله ای نادرست است.

مرز بین تشخیص یک عکس العمل عادی و تعصب رو به نظرم این پاراگراف از ویکی پدیا خیلی خوب توضیح داده :
در این مورد شما تمرکز کردید روی «واکنش های متعصبانه» که نوع های زیادی داره و فقط یک نوعش با شکستن هنجارهای اجتماعی انجام میشه و نمیشه گفت متعثبی که این نوع واکنش رو نداره متعصب نیست. ارزش های اجتماعی هم همیشه در حال تغییرن و نمیشه تعصب رو بر مبنای شکستن یا نشکستن اونها تعریف کرد.سوال اینجاست که آیا تعصب فارغ از واکنش‌هایی که در بر داره قابل کنترل هست؟ چه ریشه ای داره؟

[V E S T A]

در این مورد شما تمرکز کردید روی «واکنش های متعصبانه» که نوع های زیادی داره و فقط یک نوعش با شکستن هنجارهای اجتماعی انجام میشه و نمیشه گفت متعثبی که این نوع واکنش رو نداره متعصب نیست. ارزش های اجتماعی هم همیشه در حال تغییرن و نمیشه تعصب رو بر مبنای شکستن یا نشکستن اونها تعریف کرد.سوال اینجاست که آیا تعصب فارغ از واکنش‌هایی که در بر داره قابل کنترل هست؟ چه ریشه ای داره؟


درباره ریشه تعصب به نظر من تعصب ریشه در کودکی و تربیت افراد داره. در درجه اول باید و نباید های خاصی که در 5 سال اول زندگی برای کودک مشخص میشه باعث شده نسبت به برخی مسائل قدرت انتخاب و تصمیم گیری رو از دست بده چون عمل کردن به برخی مسائل برایش همراه با مفهوم "باید" است بدون اینکه دلیل اش را بداند یا در سیستم ازش گذاری که بهش معرفی شده بعضی کارها و رفتار ها در ذهنش همیشه "درست" و "صحیح" تثبیت شده یعنی در برابر برخی مسائل قدرت انتخاب و تصمیم گیری از فرد صلب شده.

بعد ازون سن یک سیستم ارزش گذاری خاص که اون هم توسط جامعه و اطرافیان به خصوص والدین بهش دیکته میشه و فرد تصور میکند درمقابل ارزش ها و باید و نباید هایی که بهش معرفی شده اجازه و قدرت مخالفت یا تغییر یا بی تفاوت شدن ندارد و مابقی عمر این فرد بر محوریت همان باید و نباید ها و درست ها و خوب هایی که از کودکی در ذهنش تثبت شده ، ادامه پیدا میکند و طبیعتا در مقابل هر چیزی که این باید و نباید ها را در هم بشکنه یا در نقطه مخالف این ارزش ها قرار گرفته باشه یا سیستم ارزش گذاری را با دلایل عقلانی زیر سوال ببرد، عکس العمل نشان میده.

درباره قابلیت کنترل تعصب : به نظر من همه ی انسان ها قدرت تسلط بر ذهن و افکار خودشون رو دارند و هیچ کس و هیچ چیزی (حتی قانون) به اندازه خود فرد قادر نیست روی افکاری که از گذشته ممکن است در ناخودآگاهش تثبیت شده باشد، تغییر ایجاد کنه. ولی چطور؟! لازمه اول نسبت به وضعیتی که قرار گرفته اگاهی پیدا کنه لازمه متوجه بشه ذهن اش به دلیل برخی مسائل قدرت تفکر و تجزیه تحلیل روی برخی مسائل رو از دست داده چون از ابتدا و بدون دلیل اون مسئله از طرف اطرافیان ارزش گذاری شده و فرد در زمانی که شاید هنوز مغز اش تکامل پیدا نکرده قدرت تشخیص و تجزیه و تحلیل رو به صورت کامل به دست نیاورده،این مسئله رو پذیرفته.. بعد از اگاهی از اینکه من هم ممکن است متعصب باشم، درصدد تغییر باشه.



ویرایش:

یه نکته دیگه اینکه لزوما ما نسبت به چیزی که در کودکی به ما معرفی شده تعصب پیدا نمی کنیم ولی به نظر میاد مفهوم باید و نباید به قدری تو ذهن ما ریشه داره که ما با همین مفهوم باید و نباید سیستم ارزش گذاری بزرگسالی خودمون رو هم ایجاد میکنیم نسبت به سیستم ارزش گذاری خودمان تعصب به خرج میدیم

[Mohammad Hosseyn]

درباره ریشه تعصب به نظر من تعصب ریشه در کودکی و تربیت افراد داره. در درجه اول باید و نباید های خاصی که در 5 سال اول زندگی برای کودک مشخص میشه باعث شده نسبت به برخی مسائل قدرت انتخاب و تصمیم گیری رو از دست بده چون عمل کردن به برخی مسائل برایش همراه با مفهوم "باید" است بدون اینکه دلیل اش را بداند یا در سیستم ازش گذاری که بهش معرفی شده بعضی کارها و رفتار ها در ذهنش همیشه "درست" و "صحیح" تثبیت شده یعنی در برابر برخی مسائل قدرت انتخاب و تصمیم گیری از فرد صلب شده.

بعد ازون سن یک سیستم ارزش گذاری خاص که اون هم توسط جامعه و اطرافیان به خصوص والدین بهش دیکته میشه و فرد تصور میکند درمقابل ارزش ها و باید و نباید هایی که بهش معرفی شده اجازه و قدرت مخالفت یا تغییر یا بی تفاوت شدن ندارد و مابقی عمر این فرد بر محوریت همان باید و نباید ها و درست ها و خوب هایی که از کودکی در ذهنش تثبت شده ، ادامه پیدا میکند و طبیعتا در مقابل هر چیزی که این باید و نباید ها را در هم بشکنه یا در نقطه مخالف این ارزش ها قرار گرفته باشه یا سیستم ارزش گذاری را با دلایل عقلانی زیر سوال ببرد، عکس العمل نشان میده.

درباره قابلیت کنترل تعصب : به نظر من همه ی انسان ها قدرت تسلط بر ذهن و افکار خودشون رو دارند و هیچ کس و هیچ چیزی (حتی قانون) به اندازه خود فرد قادر نیست روی افکاری که از گذشته ممکن است در ناخودآگاهش تثبیت شده باشد، تغییر ایجاد کنه. ولی چطور؟! لازمه اول نسبت به وضعیتی که قرار گرفته اگاهی پیدا کنه لازمه متوجه بشه ذهن اش به دلیل برخی مسائل قدرت تفکر و تجزیه تحلیل روی برخی مسائل رو از دست داده چون از ابتدا و بدون دلیل اون مسئله از طرف اطرافیان ارزش گذاری شده و فرد در زمانی که شاید هنوز مغز اش تکامل پیدا نکرده قدرت تشخیص و تجزیه و تحلیل رو به صورت کامل به دست نیاورده،این مسئله رو پذیرفته.. بعد از اگاهی از اینکه من هم ممکن است متعصب باشم، درصدد تغییر باشه.



ویرایش:

یه نکته دیگه اینکه لزوما ما نسبت به چیزی که در کودکی به ما معرفی شده تعصب پیدا نمی کنیم ولی به نظر میاد مفهوم باید و نباید به قدری تو ذهن ما ریشه داره که ما با همین مفهوم باید و نباید سیستم ارزش گذاری بزرگسالی خودمون رو هم ایجاد میکنیم نسبت به سیستم ارزش گذاری خودمان تعصب به خرج میدیم

شاید این می‌تونه بیشتر موارد رفتار متعصبانه رو توضیح بده. توضیح خوبیه. اما خب مواردی هم هست که قادر به توضیحش نیست.
مثلا تجربه شخصی من اینه که دورانی رفتار تقریبا متعصبانه (نه بصورت آزار جدی برای دیگران، بیشتر از جنبه محکم ایستادن سر عقاید پوچ) داشتم ولی بعدا شاید برخی اطلاعات به نوعی تفکر منو بصورت خودکار دگرگون کرد. به نوعی فردی مثل من کاملا پشت پا میزنه به عقاید قبلیش حتی وقتی متعصبانه قبلا بهش اعتقاد داشت.
برعکس این هم هست، افرادی از دل غرب وارد جوامع اسلام‌گرای تندرو شدند. برخی ها زمینه قبلی اسلامی داشتند، مثلا مهاجرها. ولی مواردی هم بوده که این زمینه چندان قوی نبوده براشون.

[V E S T A]

شاید این می‌تونه بیشتر موارد رفتار متعصبانه رو توضیح بده. توضیح خوبیه. اما خب مواردی هم هست که قادر به توضیحش نیست.
مثلا تجربه شخصی من اینه که دورانی رفتار تقریبا متعصبانه (نه بصورت آزار جدی برای دیگران، بیشتر از جنبه محکم ایستادن سر عقاید پوچ) داشتم ولی بعدا شاید برخی اطلاعات به نوعی تفکر منو بصورت خودکار دگرگون کرد. به نوعی فردی مثل من کاملا پشت پا میزنه به عقاید قبلیش حتی وقتی متعصبانه قبلا بهش اعتقاد داشت.
برعکس این هم هست، افرادی از دل غرب وارد جوامع اسلام‌گرای تندرو شدند. برخی ها زمینه قبلی اسلامی داشتند، مثلا مهاجرها. ولی مواردی هم بوده که این زمینه چندان قوی نبوده براشون.
درسته ، من هم در دوره هایی از زندگی نسبت به بعضی مسائل عقیدتی و دینی به شدت متعصب بودم و تلاشم برای دقاع بی چون و چرا از عقاید مذهبی و دینی باعث شد اطلاعات مذهبی و دینیم رو بالا ببرم و منابع و کتاب های بیشتری رو مطالعه کنم تا بهتر بتونم نظرم رو مثل خیلی از افراد متعصب مذهبی به دیگران تحمیل کنم، ولی تحقیق بیشتر و مطالعه بیشتر باعث شد نسبت به تعصبات بی جا اگاه بشم و به قول شما دگرگون شدم و ..

ممکنه برای این نوع تعصبات بتونیم دلیل رو به نادانی یا جهل به یک موضوع یا عدم آگاهی و اشراف به جوانب مختلف یک مسئله دونست و یا ممکنه برای فرد رسیدن به حس رضایت درونی و احساس امنیت، عامل پافشاری و رفتار متعصبانه اش در برابر یک موضوع یا گرایش به بعضی رفتار های متعصبانه باشه.