مشاهده نسخه کامل
: CHAPTER
21-10-2011, 16:04
ایامدی یا اینتل؟ این می‌تواند اولین سوالی باشد که هنگام خرید سیستم جدید در ذهن هر کاربری شکل می‌گیرد. انتخاب پردازنده مهم‌ترین و اولین قدم در انتخاب قطعات یک سیستم است چرا که در درجه اول توان پردازشی و به عبارتی سرعت سیستم را تعیین می‌کند، به علاوه پردازنده به تنهایی بسیاری از خصوصیات و امکانات سیستم را نیز به صورت غیرمستقیم تعریف می‌کند. هر پردازنده برای کار با تراشه یا یکسری تراشه‌های خاص طراحی می‌شود. تراشه(ها) از سوکت هماهنگ با سوکت پردازنده استفاده می‌کند ضمن اینکه هر تراشه یکسری امکانات و قابلیت‌های خاص خود را به همراه دارد که امکانات اصلی مادربورد و سیستم را تعریف می‌کند. به عنوان مثال تراشه مادربورد است که پورت‌های ساتا و USB و حتی تعداد مسیرهای PCIe برای نصب کارت گرافیکی و کنترلرهای اضافی را مشخص می‌کند.
برای اینکه بتوانید سیستمی متناسب با نیاز خود انتخاب کنید لازم است با انواع پردازنده‌ها و مادربوردهای موجود در بازار و همچنین امکانات و قابلیت‌های کلی آنها آشنا شوید. ما در ادامه به شما در این راه کمک خواهیم کرد. راهنمای خریدی که در پیش رو دارید، اطلاعات کلی و کافی را برای شناخت انواع مادربوردها و پردازندههای موجود در اختیار شما قرار می‌دهد. با این راهنما به راحتی می‌توانید پردازنده‌ها و مادربوردهای مناسب برای سیستم جدید خود را شناسایی و پس از مقایسه دقیق آنها در اینترنت و وب‌سایت سازندگان، بهترین گزینه را برای خرید انتخاب کنید.
به دلیل کمبود فضا و احساس عدم نیاز کاربر، محصولات قدیمی همچون خانواده پردازنده‌ها و مادربوردهای Core 2 را حذف کرده و جای آنها را به تازه‌واردها و محصولات به‌روز دادیم ضمن اینکه به شما نیز توصیه می‌کنیم تا حد امکان سراغ محصولات جدید بروید، چرا که هم کارایی بالاتر و امکانات جدیدتری داشته و هم به طور یقین بازده مصرف انرژی بالاتری دارند. ما این راهنما را بر اساس دسته‌بندی کلی «پلتفرم اینتل» و «پلتفرم ایامدی» تنظیم کردیم تا دنبال کردن مطالب آن ساده‌تر و جذاب‌تر باشد.
گروه آبی
در ادامه به پردازندههای اینتل و تراشه‌های پشتیبان آنها خواهیم پرداخت. اینتل هم‌اکنون سه نسل از پردازندههای خود با فناوری‌های ساخت مختلف را در بازار دارد که به ترتیب جدید بودن خانواده Sandy Bridge، Nehalem و Core 2 قرار می‌گیرند. پردازندههای Core 2 به سال 2006 بازگشته و هم‌اکنون چند مدل محدود از آنها در بازار باقی مانده که بیشتر به رده ارزان‌قیمت‌ها اختصاص دارند. Nehalem نسل بعدی پردازندههای اینتل است که در سال 2008 معرفی شد و از سوکت‌های LGA 1156 و LGA 1366 استفاده می‌کند. این گروه نیز به تدریج در حال خروج از بازار به نفع پردازندههای جدید سندی بریج هستند. سندی بریج‌ها از جدیدترین فناوری ساخت اینتل بهره برده و اینتل در ماه‌های آینده مدلهای جدیدتری از آنها را نیز روانه بازار خواهد کرد.
برند
قبل از هر چیزی بهتر است توضیحی درباره برندهای موجود برای پردازندههای اینتل داد. این شرکت از زمان عرضه پردازندههای Nehalem از نامگذاری‌های جدیدی برای پردازندههای خود استفاده می‌کند. این نامگذاری بر اساس سطح قیمت و کارایی پردازنده بوده و ارتباطی با مهندسی به‌کارگرفته‌شده در دل این پردازنده‌ها ندارد.
Core i7: حرفه‌ای‌ترین پردازندههای اینتل در این گروه قرار می‌گیرند. این پردازنده‌ها در حال حاضر شامل مدلهای چهار و شش‌هسته‌ای سندی بریج و Nehalem بوده و به طور معمول قیمتی بالای 300 هزارتومان دارند.
Core i5: پردازندههای گروه Core i5 یک رده پایین‌تر از Core i7ها قرار می‌گیرند، به طوری که محدوده قیمت حدود 200 تا 300 هزار تومان را پوشش می‌دهند. در این رده معمولا مدلهای چهارهسته‌ای را خواهید یافت که بالاترین تعادل را بین قیمت و کارایی برقرار می‌کنند.
Core i3: پردازندههای این گروه تاکنون در محدوده 120 تا 150 هزار تومان ظاهر شده‌اند. در این رده مدلهای دوهسته‌ای را خواهید یافت و معمولا مورد توجه کاربرانی قرار می‌گیرند که دنبال پردازنده‌هایی سریع و تا حد ممکن ارزان هستند.
Pentium: اگر دنبال یک پردازنده ابتدایی اینتل بین 70 تا 120 هزار تومان هستید، در این گروه پردازنده مورد نظر خود را پیدا خواهید کرد. این گروه نیز به مدلهای دوهسته‌ای محدود می‌شود و سطح کارایی آنها برای کاردبردهای ابتدایی و روزمره مناسب است.
Celeron: سلرون نیز مانند گذشته به پردازندههای ارزان‌قیمت و ابتدایی با پایین‌ترین سطح کارایی اختصاص داشته که معمولا قیمتی حدود 40 تا 50 هزار تومان دارند. سلرون‌ها معمولا تک‌هسته‌ای هستند و نباید از آنها انتظار زیادی داشت.
پردازندههای گروه سندی بریج(SandyBridge)
سندی بریج نامی است که اینتل برای مهندسی به‌کارگرفته‌شده در نسل جدید پردازندههای خود انتخاب کرده است. این معماری از فناوری ساخت جدید 32 نانومتری بهره برده که مصرف انرژی در پردازنده را به میزان قابل توجهی کاهش داده و توانایی‌های اورکلاک فراوانی هم به آن داده است. اینتل مدلهای مختلفی از این پردازنده‌ها را با نام برندهای مختلف روانه بازار کرده که در جدول می‌توانید مشاهده کنید.
همان‌طور که در جدول می‌بینید سندی بریج‌های کنونی در دو نوع دو و چهارهسته‌ای طراحی شده که مدلهای چهارهسته‌ای در گروه Corei7/i5 و مدلهای دوهسته‌ای نیز در دو گروه Core i3 و پنتیوم قرار می‌گیرند. تفاوت اصلی مدلهای مختلف موجود در هر گروه این پردازنده‌ها به فرکانس عملیاتی آنها بازمی‌گردد که کارایی آنها را متفاوت از دیگری می‌سازد. به‌علاوه اختلاف‌های دیگری نیز بین سری‌های مختلف این پردازنده‌ها وجود دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
تکنولوژی Turboboost 2.0
اینتل در پردازندههای سندی بریج، نسل دوم تکنولوژی توربو بوست خود را ارائه کرد که امکان اورکلاک خودکار پردازنده را فراهم می‌کند. همان‌طور که در جدول می‌بینید، توربو بوست تنها روی چهارهسته‌ای‌های سندی بریج فعال است و هدف آن افزایش کارایی پردازنده به خصوص هنگام انجام پردازش‌های تک‌رشته‌ای بوده که تمام هسته‌های پردازشی را اشغال نمی‌کنند. این تکنولوژی بر حسب باز پردازشی موجود، فرکانس عملیاتی را به صورت خودکار به صورت ضریبی از 100 مگاهرتز (فرکانس مرجع) بالا می‌برد. هر چه تعداد هسته‌های پردازشی فعال بیشتر باشد، این افزایش فرکانس کمتر خواهد بود. در جدول و در ستون Turbo چهار عدد مختلف برای هر پردازنده درج شده که میزان افزایش ضریب فرکانس پردازنده را توسط توربو بوست برای وقتی که به ترتیب چهار تا یک هسته پردازشی فعال است، نشان می‌دهد. توربو بوست به طور خودکار عمل کرده و کاربر تنها می‌تواند آن را از طریق بایوس یا UEFI فعال یا غیرفعال کند.
گرافیک مجتمع سندی بریج
تمام پردازندههای سندی بریج دارای یک واحد پردازش گرافیکی درون خود هستند. این واحد گرافیکی مجتمع به HD Graphics شهرت یافته که در دو گونه HD 3000 و HD 2000 است. گرافیک مجتمع سندی بریج برای پردازش ویدئویی و رمزگشایی فرمت‌های ویدئویی مختلف به طور کامل تجهیز شده، به طوری که تقریبا تمام شکل‌های مورد استفاده فرمت‌های VC-1،AVC و MPEG-2 را پشتیبانی می‌کند. اگر هدف شما از انتخاب کارت گرافیکی، قابلیت‌های پردازش ویدئویی آن باشد، گرافیکی مجتمع سندی بریج برای این کار کافی است و نیازی به خرید یک کارت گرافیکی مجزا نخواهد بود.
به‌علاوه گرافیک مجتمع سندی بریج در اجرای بازی‌ها پیشرفت قابل توجهی نسبت به گرافیک‌های مجتمع قبلی اینتل داشته است. در این طراحی از واحد‌های پردازشی موسوم به EU استفاده شده که برای HD 3000،
12 واحد و برای HD 2000، شش واحد است. این واحد‌های گرافیکی نیز دارای فرکانس عملیاتی پویا بوده که توسط تکنولوژی توربو بوست قابل افزایش است. سطح کارایی گرافیک HD 3000 که در پردازندههای سری K استفاده می‌شود، برای اجرای بازی‌های جدید در سطح جزییات متوسط و پایین جوابگو بوده و سرعت فریم‌های قابل قبولی را رقم می‌زند. برای استفاده از گرافیک مجتمع سندی بریج باید تراشه پشتیبان از گرافیک مجتمع را انتخاب کرد که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
تکنولوژی QuickSync
اینتل با پلتفرم سندی بریج یک تکنولوژی موثر و قدرتمند با نام کوییک سینک معرفی کرد که توانایی تبدیل فرمت محتوای ویدئویی و رمزگذاری این فرمت‌ها با سرعت‌های بسیار بالا را دارد. کارایی این تکنولوژی در تبدیل فرمت‌های ویدئویی به قدری بالا بوده که حتی از بهترین کارت‌های گرافیکی موجود نیز سریع‌تر عمل می‌کند. برای استفاده از کوییک سینک در درجه اول باید مادربوردی با توانایی بهره‌گیری از گرافیک مجتمع سندی بریج انتخاب کنید، به‌علاوه باید نرم‌افزاری را برای تبدیل فرمت استفاده کنید که از کوییک سینک پشتیبانی کند.
سندی بریج‌های سری K
به طور کلی برای اورکلاک روی پلتفرم سندی بریج نمی‌توان از افزایش فرکانس مرجع استفاده کرد. این فرکانس 100 مگاهرتز بوده و حتی بهترین مادربورد سندی بریج نیز نمی‌تواند آن را بیشتر از شش هفت مگاهرتز بالا ببرد. در عوض برای اورکلاک این پردازنده‌ها باید ضریب فرکانس را افزایش داد. برای این منظور اینتل پردازندههای سری K را معرفی کرده که می‌توان ضریب فرکانس آنها را تا 57 واحد انتخاب کرد که به معنای پتانسیل رسیدن به فرکانس 5700 مگاهرتز (با فرکانس مرجع 100 مگاهرتز) است. در سایر چهارهسته‌ای‌های سندی بریج این ضریب را حداکثر 4 واحد می‌توان افزایش داد که اورکلاک کم و محدودی را به دنبال خواهد داشت. در حال حاضر مدلهای سری K تنها شامل دو مدل i7-2600K و i5-2500K بوده و اورکلاکرها روی این پلتفرم باید یکی از این دو مدل را انتخاب کنند. قیمت هر کدام از این دو مدل 10 تا 15 هزار تومان بالاتر مدل غیر K مشابه آنهاست.
پردازندههای گروه Nehalem
نسل قبلی پردازندههای اینتل با مهندسی Nehalem را هنوز هم می‌توان در بازار پیدا کرد. این پردازنده‌ها شامل مدلهای تک تا شش‌هسته‌ای با سوکت LGA 1156 و LGA 1366 هستند. اینتل پردازندههای سندی بریج کنونی با سوکت LGA 1155 را جایگزین پردازندههای سوکت LGA 1156 کرده و به همین دلیل قیمت گرا‌ن‌ترین سندی بریج موجود از 400 هزار تومان فراتر نمی‌رود ولی کارایی سندی بریج‌های چهارهسته‌ای موجود به قدری بالا بوده که دیگر نیازی به چهارهسته‌ای‌های Core i7 با سوکت LGA 1366 احساس نمی‌شود، چرا که مدل i7-2600K تقریبا از تمام پردازندههای LGA 1366 به جز مدلهای شش‌هسته‌ای آنها سریع‌تر است. مدلهای جدیدتر سندی بریج با سوکت LGA 2011 و تراشه X79 به زودی جایگزین این سوکت و محصولات باقی‌مانده از آن خواهند شد.
تراشه‌های سوکت LGA 1155
برای استفاده از پردازندههای سندی بریج باید مادربوردهایی با سوکت LGA 1155 انتخاب کرد. اگر به بازار سری بزنید، مادربوردهایی با تراشه‌های زیر را برای سوکت LGA 1155 پیدا خواهید کرد.
خیلی از کاربران فکر می‌کنند تراشه‌های مختلف برای یک سوکت، روی کارایی کلی پردازنده تاثیر می‌گذارد، در حالی که در عمل این‌طور نیست. به عنوان مثال پردازنده Core i5-2500 را روی مادربوردی با هر کدام از تراشه‌های فوق قرار دهید، کارایی مشابه و نزدیکی را از پردازنده دریافت خواهید کرد. آنچه این تراشه‌ها را از هم متمایز می‌کند، امکانات و قابلیت‌های آنها بوده که می‌تواند به صورت غیرمستقیم روی کارایی و توانایی‌های کلی سیستم تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال تراشه H61 فاقد درگاه SATA3 با سرعت شش گیگابیت بر ثانیه بوده و تنها به درگاه‌های نسل دوم ساتا مجهز است. اگر قصد دارید روی سیستم خود درایو جامد بسیار سریع با رابط ساتا3 قرار دهید، منطقی‌تر است که مادربورد را از بین سه تراشه دیگر انتخاب کنید، چرا که H61 شما را به درگاه ساتا2 محدود کرده و امکان استفاده از تمام پتانسیل درایو جامد را فراهم نخواهد کرد.
H61
ارزان‌ترین مادربوردهای سندی بریج از تراشه H61 استفاده می‌کنند. مهم‌ترین مزیت این تراشه توانایی بهره‌گیری از گرافیک مجتمع سندی بریج در کنار قیمت پایین مادربوردهای آن است. البته این بدان معنا نیست که تمام مادربوردهای H61 اجازه استفاده از گرافیک مجتمع سندی بریج را می‌دهند زیرا خیلی از سازندگان مادربورد، این تراشه را برای طراحی یک مادربورد ارزان‌قیمت و ابتدایی LGA 1155 استفاده می‌کنند، در نتیجه روی پنل پشتی بعضی مادربوردهای H61 هیچ نوع خروجی ویدئویی‌ای مشاهده نخواهید کرد. P8H61/USB3 و P8H61-M LE/USB3 از ایسوس دو نمونه خوب برای این موضوع بوده که هر دو به تراشه H61 مجهزند، روی اولی هیچ پورت خروجی ویدئویی‌ای وجود ندارد ولی دومی امکان استفاده از گرافیک مجتمع را فراهم می‌کند. این موضوع از آن جهت مهم است که خیلی از کاربران مادربورد H61 را به خاطر استفاده از گرافیک مجتمع سندی بریج خریداری می‌کنند ولی به دلیل انتخاب مدل اشتباه، مجبور می‌شوند یک کارت گرافیکی نیز به سیستم خود اضافه کنند. همان‌طور که در جدول می‌بینید، H61 فاقد قابلیت اورکلاک پردازنده است.
H67
تراشه H67 مانند H61 توانایی به‌کارگیری گرافیک مجتمع سندی بریج را دارد ضمن اینکه مشابه H61 ممکن است روی مادربوردهایی با خروجی ویدئویی یا بدون این خروجی به کار گرفته شود. تفاوت اصلی H67 با H61 در تعداد پورت‌های SATA و USB2.0 بیشتر برای H67 بوده ضمن اینکه دارای پورت‌های سریع SATA3 نیز است. H61 تراشه نیز فاقد قابلیت اورکلاک پردازندههای سندی بریج است.
P67
کاربران حرفه‌ای به خصوص گیمرها و اورکلاکرها مادربورد LGA 1155 خود را معمولا از بین تراشه‌های P67یا Z68 انتخاب می‌کنند. P67 امکان اورکلاک روی سندی بریج را فراهم می‌کند و توسط مادربوردهای این تراشه به راحتی می‌توانید پردازندههای سری K را اورکلاک کنید. P67 فاقد رابط DFI برای پشتیبانی از گرافیک مجتمع سندی بریج بوده، بنابراین برای مادربورد P67 باید حتما یک کارت گرافیکی مجزا نیز در نظر بگیرید. مادربوردهای متوسط به بالای P67 معمولا دارای حداقل دو شکاف PCIe x16 برای نصب کارت گرافیکی در حالت‌های SLI و کراس‌فایر هستند.
Z68
Z68 جدیدترین، کامل‌ترین و حرفه‌ای‌ترین تراشه برای سوکت LGA 1155 بوده که هم امکان اورکلاک و هم استفاده از گرافیک مجتمع سندی بریج را میسر می‌کند. گرافیک قابل سوئیچ در مادربوردهای Z68 یکی از مزایای این تراشه است که در هیچ کدام از سه تراشه دیگر LGA 1155 وجود ندارد. اکثر مادربوردهای Z68 به لطف قابلیت‌های این تراشه، به تکنولوژی گرافیک قابل سوئیچ Virtue مجهز شده‌اند. این تکنولوژی بر حسب بار پردازشی گرافیکی موجود، به طور خودکار بین گرافیک مجتمع سندی بریج و کارت گرافیکی مجزا سوئیچ می‌کند که صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف انرژی بخش گرافیکی سیستم به دنبال خواهد داشت. حتی ارزان‌ترین مادربوردهای Z68 نیز معمولا دارای حداقل دو شکاف PCIe x16 برای نصب کارت گرافیکی و همچنین امکانات فراوان برای اورکلاک هستند.
گروه سبز
پردازندههای کنونی ایامدی همگی از سوکت واحد AM3 استفاده می‌کنند. بنابراین هر کدام از این پردازنده‌ها را روی هر مادربورد سازگار با پلتفرم ایامدی می‌توان نصب کرد. پردازندههای کنونی ایامدی در سه گروه زیر دسته‌بندی می‌شوند:
پردازندههای فنوم2 سریع‌ترین و پیشرفته‌ترین راه حل ایامدی برای کاربران هستند که هم‌اکنون شامل مدلهای دو، چهار و شش‌هسته‌ای می‌شوند. لیست پردازندههای فنوم2 موجود در بازار را در جدول می‌توانید مشاهده کنید.
همان‌طور که می‌بینید تمامی این پردازنده‌ها مبتنی بر سوکت AM3 طراحی شده‌اند. اگر به مشخصات درج‌شده در جدول خوب دقت کنید خواهید دید که در هر گروه، مثلا برای مدلهای چهارهسته‌ای، تفاوت اصلی بین مدلهای موجود در فرکانس عملیاتی آنهاست.
Turbo Core
ایامدی برای شش‌هسته‌ای‌های فنوم2 تکنولوژی اورکلاک اتوماتیکی با نام Turbo Core در نظر گرفته که مشابه توربو بوست در پردازندههای اینتل است. زمانی که 3 یا تعداد بیشتری از هسته‌های پردازشی در حال استراحت باشند (مورد استفاده قرار نگیرند) این تکنولوژی فعال شده و فرکانس عملیاتی را به طور خودکار بالا می‌برد تا کارایی پردازنده به خصوص در پردازش‌های تک‌رشته‌ای که به خوبی MultiThread نشده‌اند، افزایش یابد. این تکنولوژی نیز مانند توربو بوست به طور خودکار عمل کرده و کاربر تنها می‌تواند آن را از طریق بایوس یا UEFI فعال یا غیرفعال کند.
پردازندههای Black Edition
اورکلاک پردازندههای ایامدی روی تمام مدلهای فنوم2 یا اتلون2 میسر است. با این حال پردازندههای ویرایش سیاه مانند مدل‌هاس سری K از اینتل، دارای ضرایب فرکانس آزاد بوده که اورکلاک را بسیار ساده‌تر می‌کند. این پردازنده‌ها در جدول با پسوند BE در انتهای نام آنها مشخص شده‌اند.
پردازندههای اتلون2
اتلون2ها مدلهای ارزان و خفیف‌شده فنوم2 هستند که از فرکانس‌های عملیاتی کمتر بهره برده و حافظه کش L3 نیز از ساختار آنها حذف شده است. اتلون2ها در مدلهای دو، سه و چهارهسته‌ای موجود طراحی شده‌اند که البته این روزها مدلهای سه‌هسته‌ای آنها را به ندرت در بازار می‌بینیم.
مدلهای چهارهسته‌ای اتلون2 ارزان‌قیمت‌ترین پردازندههای چهارهسته‌ای موجود در بازار هستند که قیمت‌های بسیار جذابی هم دارند. برای حدود 120 هزار تومان این پردازنده‌ها کارایی فوق‌العاده‌ای نمایش داده‌اند که در اکثر کاربردها سریع‌تر از پردازندههای دوهسته‌ای موجود در این رده از جمله دوهستهایهای پنتیوم با ساختار سندی بریج هستند.
دوهستهایهای اتلون2 نیز با وجود قیمت‌های بسیار پایین، سطح کارایی مناسبی را برای نیازهای روزمره اعم از گیم، اینترنت، گرافیک و حتی کار با نرم‌افزارهای مهندسی فراهم کرده‌اند و برای کاربرانی که دنبال یک پردازنده اقتصادی و ارزان‌قیمت هستند، بسیار ایده‌آل خواهند بود.
تراشه‌های سوکت AM3
تنوع تراشه‌ها برای پردازندههای سوکت AM3 بسیار بالاست و تراشه‌های مختلفی از ایامدی و انویدیا را در این قسمت پیدا خواهید کرد. در ابتدا تراشه‌های سری 700، انتخاب اول مادربوردهای ایامدی بودند که در سال 2009 با تراشه‌های سری 800 جایگزین شدند. ایامدی چند ماه پیش سری جدید تراشه‌های خود با نام سری 900 را عرضه کرد که توانایی پشتیبانی از پردازندههای سوکت AM3 و همچنین AM3+ را که به زودی عرضه خواهند شد دارند. به دلیل اینکه سری 900 در اصل برای سوکت AM3+ عرضه شده، هنوز به طور جدی در بازار دیده نمی‌شوند و اکثر مادربوردهای سوکت AM3 از همان تراشه‌های سری 800 و بعضی مدلهای آنها از تراشه‌های سری 700 بهره می‌برند.
AMD 890FX
این تراشه حرفه‌ای‌ترین راه حل ایامدی برای سوکت AM3 بوده که برای اورکلاکرها و گیمرها در نظر گرفته شده است. مادربوردهای 890FX همگی دارای چهار مسیر PCIe x16 برای نصب کارت گرافیکی هستند که در چینش‌های دو، سه و چهارمسیره کراس‌فایر به ترتیب به صورت x16-x16، x8-x8-x8 و x8-x8-x8-x8 عمل می‌کنند. بنابراین این مادربوردها بهترین انتخاب برای گیمرهایی هستند که می‌خواهند از چینش‌های گرافیکی چندکارتی استفاده کنند. این تراشه با پل جنوبی SB850 جفت شده و به همین دلیل مادربوردهای آن دارای حداقل شش درگاه ساتا3 با سرعت شش گیگابیت بر ثانیه هستند.
AMD 890GX
تراشه 890GX نیز یک راه حل حرفه‌ای دیگر برای سوکت AM3 بوده که به گرافیک مجتمع نیز مجهز است. این تراشه از گرافیک مجتمع رادئون HD 4290 بهره برده که مبتنی بر DX10.1 و دارای قابلیت‌های مالتی‌مدیای کاملی برای پردازش ویدئویی است. این تراشه از کراس‌فایر دومسیره با پهنای باند x8-x8 پشتیبانی می‌کند و مادربوردهای آن معمولا با امکانات فراوان و قابلیت‌های اورکلاک خوب همراه می‌شوند. این تراشه نیز در کنار خود از پل جنوبی SB850 استفاده می‌کند.
AMD 880G
این تراشه در مادربوردهای متوسط سوکت AM3 با گرافیک مجتمع به کار گرفته می‌شود. گرافیک مجتمع این تراشه، رادئون HD 4250 نام دارد که مشابه HD 4290 بوده و تنها از فرکانس‌های عملیاتی پایین‌تر استفاده می‌کند. اگر قصد انتخاب یک مادربورد به‌روز و خوش‌قیمت با گرافیک مجتمع را داشته باشید، 880G انتخاب اول شما خواهد بود، چرا که روی مادربوردهای آن معمولا امکانات به‌روز را خواهید یافت. این تراشه با هر کدام از تراشه‌های پل جنوبی SB850 و SB710 جفت می‌شود که به قیمت بورد و نظر سازنده بستگی دارد. بنابراین ممکن است به دلیل استفاده از تراشه SB710 فاقد درگاه‌های ساتا3 باشند.
AMD 870
این تراشه ابتدایی‌ترین راه حل برای سوکت AM3 است که برای مادربوردهایی بدون پشتیبانی از گرافیک مجتمع و چینش‌های چندکارتی در نظر گرفته شده است. البته دیده شده که سازندگان روی مادربوردهای 880G و 870 خود شکاف دوم PCIe x16 با پهنای باند x4 تعبیه می‌کنند و بورد را با کراس‌فایر دومسیره سازگار می‌کنند ولی این پهنای باند محدود، کارایی کارت دوم را تا حدودی محدود می‌کند. بنابراین برای چینش‌های چند کارت بهتر است از یکی از تراشه‌های 890FX و 890GX استفاده کرد. این تراشه نیز می‌تواند با هر کدام از تراشه‌های پل جنوبی SB850 و SB710 جفت شود که هنگام انتخاب مادربورد باید به آن توجه داشته باشید.
AMD 760G
این تراشه همان‌طور که از نامش پیداست جزو تراشه‌های سری 700 محسوب می‌شود که به دلیل رده و قیمت خود کماکان مادربوردهای آن را در بازار می‌توان مشاهده کرد. 760G از گرافیک مجتمع رادئون HD 3000 بهره برده و روی مادربوردهای ارزان‌قیمت در محدوده 75 هزار تومان و کمتر دیده می‌شود. اگر قابلیت‌های پردازش ویدئویی خیلی پیشرفته را نیاز ندارید و دنبال یک مادربورد ارزان‌قیمت AM3 برای کاربردهای روزمره مثل گشت و گذار در اینترنت هستید، 760G یک انتخاب ایده‌آل و اقتصادی برای شما خواهد بود. این تراشه با پل جنوبی SB710 جفت می‌شود.
برای انتخاب پردازنده
گرچه سندی بریج‌ها سریع‌ترین پردازندههای موجود در بازار به حساب می‌آیند ولی ایامدی تا حدود 230 هزار تومان پردازندههای جذابی دارد که به دلیل قیمت مناسب و سطح کارایی رقابتی، کاربران زیادی را به خود جذب کرده است. بالاتر از این قیمت نیز تنها پردازندههای Core i5/i7 اینتل را می‌توانید انتخاب کنید.
اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین کارایی پردازندههای فنوم2 به عنوان سریع‌ترین پیشنهاد‌های ایامدی، با پردازندههای اینتل داشته باشیم باید بدانید که پلتفرم سندی بریج یک سر و گردن بالاتر قرار دارد. حتی سریع‌ترین شش‌هسته‌ای فنوم2 یعنی مدل X6 1100T، در اکثر کاربردها نظیر گرافیک دوبعدی، گیم و تبدیل فرمت‌های ویدئویی از چهارهسته‌ای‌های سندی بریج مثل مدل i5-2400 کندتر ظاهر می‌شود. تنها مزیت پردازندههای ایامدی در این قسمت به قیمت مناسب آنها و تعداد هسته‌های عملیاتی بیشتر در مقایسه با پردازندههای هم‌قیمت اینتل بازمی‌گردد. به عنوان مثال برای حدود 180 هزار تومان ایامدی مدلهای چهار و شش‌هسته‌ای فنوم2 را ارائه می‌کند، در حالی که اینتل در این رده هیچ پردازنده‌ای از گروه سندی بریج نداشته و با قیمتی پایین‌تر مدلهای دوهسته‌ای سندی بریج و کمی بالاتر از این مبلغ نیز مدلهای چهارهسته‌ای آنها را ارائه می‌کند. تعداد هسته‌های عملیاتی بالاتر، در برخی کاربردها مثل رندر سه‌بعدی و کاربردهای MultiTasking می‌تواند بسیار کارساز و موثر باشد. به‌علاوه باید در نظر داشت پردازندههای فنوم2 نسبت به پردازندههای سندی بریج دارای مصرف انرژی نسبی بیشتر و ظرفیت اورکلاک کمتری نیز هستند.
در نهایت اگر بالاترین کارایی در اجرای بازی‌ها، اورکلاک، گرافیک دوبعدی و سه‌بعدی و تبدیل محتوای ویدئویی را می‌خواهید، باید یک پردازنده سندی بریج انتخاب کنید. سطح کارایی سندی بریج‌ها به خصوص در مدلهای چهارهسته‌ای کاملا بدون رقیب است اما مدلهای دوهسته‌ای سندی بریج به خصوص در گروه پنتیوم، رقیب‌های جدی و سرسختی از گروه اتلون2 به خود می‌بیند، به همین دلیل است که خیلی از کاربران چهارهسته‌ای‌های اتلون2 را به دوهستهایهای سندی بریج ترجیح می‌دهند.
برای انتخاب مادربورد
تمام مادربوردهایی که از یک تراشه خاص استفاده می‌کنند، دارای یکسری امکانات و قابلیت‌های مشترک هستند که باعث می‌شود کارایی آنها در حالت عادی مشابه هم باشد. تفاوت‌های این مادربوردها از امکانات اضافه‌شده توسط سازنده به وجود می‌آید. این امکانات بسیار متنوع و متعدد هستند و باید هنگام انتخاب یک مدل مادربورد آنها را در مشخصات فنی محصول شناسایی و بررسی کنید و در نهایت بوردی را انتخاب کنید که امکانات مورد نیاز شما را داشته باشد. این امکانات می‌تواند از درگاه‌های ساتا و لن اضافی، ماژول بلوتوث، سوئیچ‌های اختصاصی روی بورد برای ریست، خاموش روشن و پاک کردن حافظه CMOS، سوئیچ اورکلاک اتوماتیک تا یک نرم‌افزار و برنامه سودمند با کارایی و کاربرد خاص باشد.
توجه داشته باشید که انتخاب گران‌قیمت‌ترین و مجهزترین مادربورد لزوما بهترین گزینه برای شما نخواهد بود، چرا که ممکن است نیازهای شما با مادربوردی با نصف قیمت بورد انتخابی نیز به طور کامل پاسخ داده شود. به‌علاوه هرچه امکانات الکترونیکی روی بورد افزایش می‌یابد، به دلیل نیاز به تعبیه کنترلر و اجزای الکترونیکی اضافی، مصرف انرژی کل مادربورد نیز بالا می‌رود.
نوید رفعتی navid@ictnews.ir
برای اینکه بتوانید سیستمی متناسب با نیاز خود انتخاب کنید لازم است با انواع پردازنده‌ها و مادربوردهای موجود در بازار و همچنین امکانات و قابلیت‌های کلی آنها آشنا شوید. ما در ادامه به شما در این راه کمک خواهیم کرد. راهنمای خریدی که در پیش رو دارید، اطلاعات کلی و کافی را برای شناخت انواع مادربوردها و پردازندههای موجود در اختیار شما قرار می‌دهد. با این راهنما به راحتی می‌توانید پردازنده‌ها و مادربوردهای مناسب برای سیستم جدید خود را شناسایی و پس از مقایسه دقیق آنها در اینترنت و وب‌سایت سازندگان، بهترین گزینه را برای خرید انتخاب کنید.
به دلیل کمبود فضا و احساس عدم نیاز کاربر، محصولات قدیمی همچون خانواده پردازنده‌ها و مادربوردهای Core 2 را حذف کرده و جای آنها را به تازه‌واردها و محصولات به‌روز دادیم ضمن اینکه به شما نیز توصیه می‌کنیم تا حد امکان سراغ محصولات جدید بروید، چرا که هم کارایی بالاتر و امکانات جدیدتری داشته و هم به طور یقین بازده مصرف انرژی بالاتری دارند. ما این راهنما را بر اساس دسته‌بندی کلی «پلتفرم اینتل» و «پلتفرم ایامدی» تنظیم کردیم تا دنبال کردن مطالب آن ساده‌تر و جذاب‌تر باشد.
گروه آبی
در ادامه به پردازندههای اینتل و تراشه‌های پشتیبان آنها خواهیم پرداخت. اینتل هم‌اکنون سه نسل از پردازندههای خود با فناوری‌های ساخت مختلف را در بازار دارد که به ترتیب جدید بودن خانواده Sandy Bridge، Nehalem و Core 2 قرار می‌گیرند. پردازندههای Core 2 به سال 2006 بازگشته و هم‌اکنون چند مدل محدود از آنها در بازار باقی مانده که بیشتر به رده ارزان‌قیمت‌ها اختصاص دارند. Nehalem نسل بعدی پردازندههای اینتل است که در سال 2008 معرفی شد و از سوکت‌های LGA 1156 و LGA 1366 استفاده می‌کند. این گروه نیز به تدریج در حال خروج از بازار به نفع پردازندههای جدید سندی بریج هستند. سندی بریج‌ها از جدیدترین فناوری ساخت اینتل بهره برده و اینتل در ماه‌های آینده مدلهای جدیدتری از آنها را نیز روانه بازار خواهد کرد.
برند
قبل از هر چیزی بهتر است توضیحی درباره برندهای موجود برای پردازندههای اینتل داد. این شرکت از زمان عرضه پردازندههای Nehalem از نامگذاری‌های جدیدی برای پردازندههای خود استفاده می‌کند. این نامگذاری بر اساس سطح قیمت و کارایی پردازنده بوده و ارتباطی با مهندسی به‌کارگرفته‌شده در دل این پردازنده‌ها ندارد.
Core i7: حرفه‌ای‌ترین پردازندههای اینتل در این گروه قرار می‌گیرند. این پردازنده‌ها در حال حاضر شامل مدلهای چهار و شش‌هسته‌ای سندی بریج و Nehalem بوده و به طور معمول قیمتی بالای 300 هزارتومان دارند.
Core i5: پردازندههای گروه Core i5 یک رده پایین‌تر از Core i7ها قرار می‌گیرند، به طوری که محدوده قیمت حدود 200 تا 300 هزار تومان را پوشش می‌دهند. در این رده معمولا مدلهای چهارهسته‌ای را خواهید یافت که بالاترین تعادل را بین قیمت و کارایی برقرار می‌کنند.
Core i3: پردازندههای این گروه تاکنون در محدوده 120 تا 150 هزار تومان ظاهر شده‌اند. در این رده مدلهای دوهسته‌ای را خواهید یافت و معمولا مورد توجه کاربرانی قرار می‌گیرند که دنبال پردازنده‌هایی سریع و تا حد ممکن ارزان هستند.
Pentium: اگر دنبال یک پردازنده ابتدایی اینتل بین 70 تا 120 هزار تومان هستید، در این گروه پردازنده مورد نظر خود را پیدا خواهید کرد. این گروه نیز به مدلهای دوهسته‌ای محدود می‌شود و سطح کارایی آنها برای کاردبردهای ابتدایی و روزمره مناسب است.
Celeron: سلرون نیز مانند گذشته به پردازندههای ارزان‌قیمت و ابتدایی با پایین‌ترین سطح کارایی اختصاص داشته که معمولا قیمتی حدود 40 تا 50 هزار تومان دارند. سلرون‌ها معمولا تک‌هسته‌ای هستند و نباید از آنها انتظار زیادی داشت.
پردازندههای گروه سندی بریج(SandyBridge)
سندی بریج نامی است که اینتل برای مهندسی به‌کارگرفته‌شده در نسل جدید پردازندههای خود انتخاب کرده است. این معماری از فناوری ساخت جدید 32 نانومتری بهره برده که مصرف انرژی در پردازنده را به میزان قابل توجهی کاهش داده و توانایی‌های اورکلاک فراوانی هم به آن داده است. اینتل مدلهای مختلفی از این پردازنده‌ها را با نام برندهای مختلف روانه بازار کرده که در جدول می‌توانید مشاهده کنید.
همان‌طور که در جدول می‌بینید سندی بریج‌های کنونی در دو نوع دو و چهارهسته‌ای طراحی شده که مدلهای چهارهسته‌ای در گروه Corei7/i5 و مدلهای دوهسته‌ای نیز در دو گروه Core i3 و پنتیوم قرار می‌گیرند. تفاوت اصلی مدلهای مختلف موجود در هر گروه این پردازنده‌ها به فرکانس عملیاتی آنها بازمی‌گردد که کارایی آنها را متفاوت از دیگری می‌سازد. به‌علاوه اختلاف‌های دیگری نیز بین سری‌های مختلف این پردازنده‌ها وجود دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
تکنولوژی Turboboost 2.0
اینتل در پردازندههای سندی بریج، نسل دوم تکنولوژی توربو بوست خود را ارائه کرد که امکان اورکلاک خودکار پردازنده را فراهم می‌کند. همان‌طور که در جدول می‌بینید، توربو بوست تنها روی چهارهسته‌ای‌های سندی بریج فعال است و هدف آن افزایش کارایی پردازنده به خصوص هنگام انجام پردازش‌های تک‌رشته‌ای بوده که تمام هسته‌های پردازشی را اشغال نمی‌کنند. این تکنولوژی بر حسب باز پردازشی موجود، فرکانس عملیاتی را به صورت خودکار به صورت ضریبی از 100 مگاهرتز (فرکانس مرجع) بالا می‌برد. هر چه تعداد هسته‌های پردازشی فعال بیشتر باشد، این افزایش فرکانس کمتر خواهد بود. در جدول و در ستون Turbo چهار عدد مختلف برای هر پردازنده درج شده که میزان افزایش ضریب فرکانس پردازنده را توسط توربو بوست برای وقتی که به ترتیب چهار تا یک هسته پردازشی فعال است، نشان می‌دهد. توربو بوست به طور خودکار عمل کرده و کاربر تنها می‌تواند آن را از طریق بایوس یا UEFI فعال یا غیرفعال کند.
گرافیک مجتمع سندی بریج
تمام پردازندههای سندی بریج دارای یک واحد پردازش گرافیکی درون خود هستند. این واحد گرافیکی مجتمع به HD Graphics شهرت یافته که در دو گونه HD 3000 و HD 2000 است. گرافیک مجتمع سندی بریج برای پردازش ویدئویی و رمزگشایی فرمت‌های ویدئویی مختلف به طور کامل تجهیز شده، به طوری که تقریبا تمام شکل‌های مورد استفاده فرمت‌های VC-1،AVC و MPEG-2 را پشتیبانی می‌کند. اگر هدف شما از انتخاب کارت گرافیکی، قابلیت‌های پردازش ویدئویی آن باشد، گرافیکی مجتمع سندی بریج برای این کار کافی است و نیازی به خرید یک کارت گرافیکی مجزا نخواهد بود.
به‌علاوه گرافیک مجتمع سندی بریج در اجرای بازی‌ها پیشرفت قابل توجهی نسبت به گرافیک‌های مجتمع قبلی اینتل داشته است. در این طراحی از واحد‌های پردازشی موسوم به EU استفاده شده که برای HD 3000،
12 واحد و برای HD 2000، شش واحد است. این واحد‌های گرافیکی نیز دارای فرکانس عملیاتی پویا بوده که توسط تکنولوژی توربو بوست قابل افزایش است. سطح کارایی گرافیک HD 3000 که در پردازندههای سری K استفاده می‌شود، برای اجرای بازی‌های جدید در سطح جزییات متوسط و پایین جوابگو بوده و سرعت فریم‌های قابل قبولی را رقم می‌زند. برای استفاده از گرافیک مجتمع سندی بریج باید تراشه پشتیبان از گرافیک مجتمع را انتخاب کرد که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
تکنولوژی QuickSync
اینتل با پلتفرم سندی بریج یک تکنولوژی موثر و قدرتمند با نام کوییک سینک معرفی کرد که توانایی تبدیل فرمت محتوای ویدئویی و رمزگذاری این فرمت‌ها با سرعت‌های بسیار بالا را دارد. کارایی این تکنولوژی در تبدیل فرمت‌های ویدئویی به قدری بالا بوده که حتی از بهترین کارت‌های گرافیکی موجود نیز سریع‌تر عمل می‌کند. برای استفاده از کوییک سینک در درجه اول باید مادربوردی با توانایی بهره‌گیری از گرافیک مجتمع سندی بریج انتخاب کنید، به‌علاوه باید نرم‌افزاری را برای تبدیل فرمت استفاده کنید که از کوییک سینک پشتیبانی کند.
سندی بریج‌های سری K
به طور کلی برای اورکلاک روی پلتفرم سندی بریج نمی‌توان از افزایش فرکانس مرجع استفاده کرد. این فرکانس 100 مگاهرتز بوده و حتی بهترین مادربورد سندی بریج نیز نمی‌تواند آن را بیشتر از شش هفت مگاهرتز بالا ببرد. در عوض برای اورکلاک این پردازنده‌ها باید ضریب فرکانس را افزایش داد. برای این منظور اینتل پردازندههای سری K را معرفی کرده که می‌توان ضریب فرکانس آنها را تا 57 واحد انتخاب کرد که به معنای پتانسیل رسیدن به فرکانس 5700 مگاهرتز (با فرکانس مرجع 100 مگاهرتز) است. در سایر چهارهسته‌ای‌های سندی بریج این ضریب را حداکثر 4 واحد می‌توان افزایش داد که اورکلاک کم و محدودی را به دنبال خواهد داشت. در حال حاضر مدلهای سری K تنها شامل دو مدل i7-2600K و i5-2500K بوده و اورکلاکرها روی این پلتفرم باید یکی از این دو مدل را انتخاب کنند. قیمت هر کدام از این دو مدل 10 تا 15 هزار تومان بالاتر مدل غیر K مشابه آنهاست.
پردازندههای گروه Nehalem
نسل قبلی پردازندههای اینتل با مهندسی Nehalem را هنوز هم می‌توان در بازار پیدا کرد. این پردازنده‌ها شامل مدلهای تک تا شش‌هسته‌ای با سوکت LGA 1156 و LGA 1366 هستند. اینتل پردازندههای سندی بریج کنونی با سوکت LGA 1155 را جایگزین پردازندههای سوکت LGA 1156 کرده و به همین دلیل قیمت گرا‌ن‌ترین سندی بریج موجود از 400 هزار تومان فراتر نمی‌رود ولی کارایی سندی بریج‌های چهارهسته‌ای موجود به قدری بالا بوده که دیگر نیازی به چهارهسته‌ای‌های Core i7 با سوکت LGA 1366 احساس نمی‌شود، چرا که مدل i7-2600K تقریبا از تمام پردازندههای LGA 1366 به جز مدلهای شش‌هسته‌ای آنها سریع‌تر است. مدلهای جدیدتر سندی بریج با سوکت LGA 2011 و تراشه X79 به زودی جایگزین این سوکت و محصولات باقی‌مانده از آن خواهند شد.
تراشه‌های سوکت LGA 1155
برای استفاده از پردازندههای سندی بریج باید مادربوردهایی با سوکت LGA 1155 انتخاب کرد. اگر به بازار سری بزنید، مادربوردهایی با تراشه‌های زیر را برای سوکت LGA 1155 پیدا خواهید کرد.
خیلی از کاربران فکر می‌کنند تراشه‌های مختلف برای یک سوکت، روی کارایی کلی پردازنده تاثیر می‌گذارد، در حالی که در عمل این‌طور نیست. به عنوان مثال پردازنده Core i5-2500 را روی مادربوردی با هر کدام از تراشه‌های فوق قرار دهید، کارایی مشابه و نزدیکی را از پردازنده دریافت خواهید کرد. آنچه این تراشه‌ها را از هم متمایز می‌کند، امکانات و قابلیت‌های آنها بوده که می‌تواند به صورت غیرمستقیم روی کارایی و توانایی‌های کلی سیستم تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال تراشه H61 فاقد درگاه SATA3 با سرعت شش گیگابیت بر ثانیه بوده و تنها به درگاه‌های نسل دوم ساتا مجهز است. اگر قصد دارید روی سیستم خود درایو جامد بسیار سریع با رابط ساتا3 قرار دهید، منطقی‌تر است که مادربورد را از بین سه تراشه دیگر انتخاب کنید، چرا که H61 شما را به درگاه ساتا2 محدود کرده و امکان استفاده از تمام پتانسیل درایو جامد را فراهم نخواهد کرد.
H61
ارزان‌ترین مادربوردهای سندی بریج از تراشه H61 استفاده می‌کنند. مهم‌ترین مزیت این تراشه توانایی بهره‌گیری از گرافیک مجتمع سندی بریج در کنار قیمت پایین مادربوردهای آن است. البته این بدان معنا نیست که تمام مادربوردهای H61 اجازه استفاده از گرافیک مجتمع سندی بریج را می‌دهند زیرا خیلی از سازندگان مادربورد، این تراشه را برای طراحی یک مادربورد ارزان‌قیمت و ابتدایی LGA 1155 استفاده می‌کنند، در نتیجه روی پنل پشتی بعضی مادربوردهای H61 هیچ نوع خروجی ویدئویی‌ای مشاهده نخواهید کرد. P8H61/USB3 و P8H61-M LE/USB3 از ایسوس دو نمونه خوب برای این موضوع بوده که هر دو به تراشه H61 مجهزند، روی اولی هیچ پورت خروجی ویدئویی‌ای وجود ندارد ولی دومی امکان استفاده از گرافیک مجتمع را فراهم می‌کند. این موضوع از آن جهت مهم است که خیلی از کاربران مادربورد H61 را به خاطر استفاده از گرافیک مجتمع سندی بریج خریداری می‌کنند ولی به دلیل انتخاب مدل اشتباه، مجبور می‌شوند یک کارت گرافیکی نیز به سیستم خود اضافه کنند. همان‌طور که در جدول می‌بینید، H61 فاقد قابلیت اورکلاک پردازنده است.
H67
تراشه H67 مانند H61 توانایی به‌کارگیری گرافیک مجتمع سندی بریج را دارد ضمن اینکه مشابه H61 ممکن است روی مادربوردهایی با خروجی ویدئویی یا بدون این خروجی به کار گرفته شود. تفاوت اصلی H67 با H61 در تعداد پورت‌های SATA و USB2.0 بیشتر برای H67 بوده ضمن اینکه دارای پورت‌های سریع SATA3 نیز است. H61 تراشه نیز فاقد قابلیت اورکلاک پردازندههای سندی بریج است.
P67
کاربران حرفه‌ای به خصوص گیمرها و اورکلاکرها مادربورد LGA 1155 خود را معمولا از بین تراشه‌های P67یا Z68 انتخاب می‌کنند. P67 امکان اورکلاک روی سندی بریج را فراهم می‌کند و توسط مادربوردهای این تراشه به راحتی می‌توانید پردازندههای سری K را اورکلاک کنید. P67 فاقد رابط DFI برای پشتیبانی از گرافیک مجتمع سندی بریج بوده، بنابراین برای مادربورد P67 باید حتما یک کارت گرافیکی مجزا نیز در نظر بگیرید. مادربوردهای متوسط به بالای P67 معمولا دارای حداقل دو شکاف PCIe x16 برای نصب کارت گرافیکی در حالت‌های SLI و کراس‌فایر هستند.
Z68
Z68 جدیدترین، کامل‌ترین و حرفه‌ای‌ترین تراشه برای سوکت LGA 1155 بوده که هم امکان اورکلاک و هم استفاده از گرافیک مجتمع سندی بریج را میسر می‌کند. گرافیک قابل سوئیچ در مادربوردهای Z68 یکی از مزایای این تراشه است که در هیچ کدام از سه تراشه دیگر LGA 1155 وجود ندارد. اکثر مادربوردهای Z68 به لطف قابلیت‌های این تراشه، به تکنولوژی گرافیک قابل سوئیچ Virtue مجهز شده‌اند. این تکنولوژی بر حسب بار پردازشی گرافیکی موجود، به طور خودکار بین گرافیک مجتمع سندی بریج و کارت گرافیکی مجزا سوئیچ می‌کند که صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف انرژی بخش گرافیکی سیستم به دنبال خواهد داشت. حتی ارزان‌ترین مادربوردهای Z68 نیز معمولا دارای حداقل دو شکاف PCIe x16 برای نصب کارت گرافیکی و همچنین امکانات فراوان برای اورکلاک هستند.
گروه سبز
پردازندههای کنونی ایامدی همگی از سوکت واحد AM3 استفاده می‌کنند. بنابراین هر کدام از این پردازنده‌ها را روی هر مادربورد سازگار با پلتفرم ایامدی می‌توان نصب کرد. پردازندههای کنونی ایامدی در سه گروه زیر دسته‌بندی می‌شوند:
پردازندههای فنوم2 سریع‌ترین و پیشرفته‌ترین راه حل ایامدی برای کاربران هستند که هم‌اکنون شامل مدلهای دو، چهار و شش‌هسته‌ای می‌شوند. لیست پردازندههای فنوم2 موجود در بازار را در جدول می‌توانید مشاهده کنید.
همان‌طور که می‌بینید تمامی این پردازنده‌ها مبتنی بر سوکت AM3 طراحی شده‌اند. اگر به مشخصات درج‌شده در جدول خوب دقت کنید خواهید دید که در هر گروه، مثلا برای مدلهای چهارهسته‌ای، تفاوت اصلی بین مدلهای موجود در فرکانس عملیاتی آنهاست.
Turbo Core
ایامدی برای شش‌هسته‌ای‌های فنوم2 تکنولوژی اورکلاک اتوماتیکی با نام Turbo Core در نظر گرفته که مشابه توربو بوست در پردازندههای اینتل است. زمانی که 3 یا تعداد بیشتری از هسته‌های پردازشی در حال استراحت باشند (مورد استفاده قرار نگیرند) این تکنولوژی فعال شده و فرکانس عملیاتی را به طور خودکار بالا می‌برد تا کارایی پردازنده به خصوص در پردازش‌های تک‌رشته‌ای که به خوبی MultiThread نشده‌اند، افزایش یابد. این تکنولوژی نیز مانند توربو بوست به طور خودکار عمل کرده و کاربر تنها می‌تواند آن را از طریق بایوس یا UEFI فعال یا غیرفعال کند.
پردازندههای Black Edition
اورکلاک پردازندههای ایامدی روی تمام مدلهای فنوم2 یا اتلون2 میسر است. با این حال پردازندههای ویرایش سیاه مانند مدل‌هاس سری K از اینتل، دارای ضرایب فرکانس آزاد بوده که اورکلاک را بسیار ساده‌تر می‌کند. این پردازنده‌ها در جدول با پسوند BE در انتهای نام آنها مشخص شده‌اند.
پردازندههای اتلون2
اتلون2ها مدلهای ارزان و خفیف‌شده فنوم2 هستند که از فرکانس‌های عملیاتی کمتر بهره برده و حافظه کش L3 نیز از ساختار آنها حذف شده است. اتلون2ها در مدلهای دو، سه و چهارهسته‌ای موجود طراحی شده‌اند که البته این روزها مدلهای سه‌هسته‌ای آنها را به ندرت در بازار می‌بینیم.
مدلهای چهارهسته‌ای اتلون2 ارزان‌قیمت‌ترین پردازندههای چهارهسته‌ای موجود در بازار هستند که قیمت‌های بسیار جذابی هم دارند. برای حدود 120 هزار تومان این پردازنده‌ها کارایی فوق‌العاده‌ای نمایش داده‌اند که در اکثر کاربردها سریع‌تر از پردازندههای دوهسته‌ای موجود در این رده از جمله دوهستهایهای پنتیوم با ساختار سندی بریج هستند.
دوهستهایهای اتلون2 نیز با وجود قیمت‌های بسیار پایین، سطح کارایی مناسبی را برای نیازهای روزمره اعم از گیم، اینترنت، گرافیک و حتی کار با نرم‌افزارهای مهندسی فراهم کرده‌اند و برای کاربرانی که دنبال یک پردازنده اقتصادی و ارزان‌قیمت هستند، بسیار ایده‌آل خواهند بود.
تراشه‌های سوکت AM3
تنوع تراشه‌ها برای پردازندههای سوکت AM3 بسیار بالاست و تراشه‌های مختلفی از ایامدی و انویدیا را در این قسمت پیدا خواهید کرد. در ابتدا تراشه‌های سری 700، انتخاب اول مادربوردهای ایامدی بودند که در سال 2009 با تراشه‌های سری 800 جایگزین شدند. ایامدی چند ماه پیش سری جدید تراشه‌های خود با نام سری 900 را عرضه کرد که توانایی پشتیبانی از پردازندههای سوکت AM3 و همچنین AM3+ را که به زودی عرضه خواهند شد دارند. به دلیل اینکه سری 900 در اصل برای سوکت AM3+ عرضه شده، هنوز به طور جدی در بازار دیده نمی‌شوند و اکثر مادربوردهای سوکت AM3 از همان تراشه‌های سری 800 و بعضی مدلهای آنها از تراشه‌های سری 700 بهره می‌برند.
AMD 890FX
این تراشه حرفه‌ای‌ترین راه حل ایامدی برای سوکت AM3 بوده که برای اورکلاکرها و گیمرها در نظر گرفته شده است. مادربوردهای 890FX همگی دارای چهار مسیر PCIe x16 برای نصب کارت گرافیکی هستند که در چینش‌های دو، سه و چهارمسیره کراس‌فایر به ترتیب به صورت x16-x16، x8-x8-x8 و x8-x8-x8-x8 عمل می‌کنند. بنابراین این مادربوردها بهترین انتخاب برای گیمرهایی هستند که می‌خواهند از چینش‌های گرافیکی چندکارتی استفاده کنند. این تراشه با پل جنوبی SB850 جفت شده و به همین دلیل مادربوردهای آن دارای حداقل شش درگاه ساتا3 با سرعت شش گیگابیت بر ثانیه هستند.
AMD 890GX
تراشه 890GX نیز یک راه حل حرفه‌ای دیگر برای سوکت AM3 بوده که به گرافیک مجتمع نیز مجهز است. این تراشه از گرافیک مجتمع رادئون HD 4290 بهره برده که مبتنی بر DX10.1 و دارای قابلیت‌های مالتی‌مدیای کاملی برای پردازش ویدئویی است. این تراشه از کراس‌فایر دومسیره با پهنای باند x8-x8 پشتیبانی می‌کند و مادربوردهای آن معمولا با امکانات فراوان و قابلیت‌های اورکلاک خوب همراه می‌شوند. این تراشه نیز در کنار خود از پل جنوبی SB850 استفاده می‌کند.
AMD 880G
این تراشه در مادربوردهای متوسط سوکت AM3 با گرافیک مجتمع به کار گرفته می‌شود. گرافیک مجتمع این تراشه، رادئون HD 4250 نام دارد که مشابه HD 4290 بوده و تنها از فرکانس‌های عملیاتی پایین‌تر استفاده می‌کند. اگر قصد انتخاب یک مادربورد به‌روز و خوش‌قیمت با گرافیک مجتمع را داشته باشید، 880G انتخاب اول شما خواهد بود، چرا که روی مادربوردهای آن معمولا امکانات به‌روز را خواهید یافت. این تراشه با هر کدام از تراشه‌های پل جنوبی SB850 و SB710 جفت می‌شود که به قیمت بورد و نظر سازنده بستگی دارد. بنابراین ممکن است به دلیل استفاده از تراشه SB710 فاقد درگاه‌های ساتا3 باشند.
AMD 870
این تراشه ابتدایی‌ترین راه حل برای سوکت AM3 است که برای مادربوردهایی بدون پشتیبانی از گرافیک مجتمع و چینش‌های چندکارتی در نظر گرفته شده است. البته دیده شده که سازندگان روی مادربوردهای 880G و 870 خود شکاف دوم PCIe x16 با پهنای باند x4 تعبیه می‌کنند و بورد را با کراس‌فایر دومسیره سازگار می‌کنند ولی این پهنای باند محدود، کارایی کارت دوم را تا حدودی محدود می‌کند. بنابراین برای چینش‌های چند کارت بهتر است از یکی از تراشه‌های 890FX و 890GX استفاده کرد. این تراشه نیز می‌تواند با هر کدام از تراشه‌های پل جنوبی SB850 و SB710 جفت شود که هنگام انتخاب مادربورد باید به آن توجه داشته باشید.
AMD 760G
این تراشه همان‌طور که از نامش پیداست جزو تراشه‌های سری 700 محسوب می‌شود که به دلیل رده و قیمت خود کماکان مادربوردهای آن را در بازار می‌توان مشاهده کرد. 760G از گرافیک مجتمع رادئون HD 3000 بهره برده و روی مادربوردهای ارزان‌قیمت در محدوده 75 هزار تومان و کمتر دیده می‌شود. اگر قابلیت‌های پردازش ویدئویی خیلی پیشرفته را نیاز ندارید و دنبال یک مادربورد ارزان‌قیمت AM3 برای کاربردهای روزمره مثل گشت و گذار در اینترنت هستید، 760G یک انتخاب ایده‌آل و اقتصادی برای شما خواهد بود. این تراشه با پل جنوبی SB710 جفت می‌شود.
برای انتخاب پردازنده
گرچه سندی بریج‌ها سریع‌ترین پردازندههای موجود در بازار به حساب می‌آیند ولی ایامدی تا حدود 230 هزار تومان پردازندههای جذابی دارد که به دلیل قیمت مناسب و سطح کارایی رقابتی، کاربران زیادی را به خود جذب کرده است. بالاتر از این قیمت نیز تنها پردازندههای Core i5/i7 اینتل را می‌توانید انتخاب کنید.
اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین کارایی پردازندههای فنوم2 به عنوان سریع‌ترین پیشنهاد‌های ایامدی، با پردازندههای اینتل داشته باشیم باید بدانید که پلتفرم سندی بریج یک سر و گردن بالاتر قرار دارد. حتی سریع‌ترین شش‌هسته‌ای فنوم2 یعنی مدل X6 1100T، در اکثر کاربردها نظیر گرافیک دوبعدی، گیم و تبدیل فرمت‌های ویدئویی از چهارهسته‌ای‌های سندی بریج مثل مدل i5-2400 کندتر ظاهر می‌شود. تنها مزیت پردازندههای ایامدی در این قسمت به قیمت مناسب آنها و تعداد هسته‌های عملیاتی بیشتر در مقایسه با پردازندههای هم‌قیمت اینتل بازمی‌گردد. به عنوان مثال برای حدود 180 هزار تومان ایامدی مدلهای چهار و شش‌هسته‌ای فنوم2 را ارائه می‌کند، در حالی که اینتل در این رده هیچ پردازنده‌ای از گروه سندی بریج نداشته و با قیمتی پایین‌تر مدلهای دوهسته‌ای سندی بریج و کمی بالاتر از این مبلغ نیز مدلهای چهارهسته‌ای آنها را ارائه می‌کند. تعداد هسته‌های عملیاتی بالاتر، در برخی کاربردها مثل رندر سه‌بعدی و کاربردهای MultiTasking می‌تواند بسیار کارساز و موثر باشد. به‌علاوه باید در نظر داشت پردازندههای فنوم2 نسبت به پردازندههای سندی بریج دارای مصرف انرژی نسبی بیشتر و ظرفیت اورکلاک کمتری نیز هستند.
در نهایت اگر بالاترین کارایی در اجرای بازی‌ها، اورکلاک، گرافیک دوبعدی و سه‌بعدی و تبدیل محتوای ویدئویی را می‌خواهید، باید یک پردازنده سندی بریج انتخاب کنید. سطح کارایی سندی بریج‌ها به خصوص در مدلهای چهارهسته‌ای کاملا بدون رقیب است اما مدلهای دوهسته‌ای سندی بریج به خصوص در گروه پنتیوم، رقیب‌های جدی و سرسختی از گروه اتلون2 به خود می‌بیند، به همین دلیل است که خیلی از کاربران چهارهسته‌ای‌های اتلون2 را به دوهستهایهای سندی بریج ترجیح می‌دهند.
برای انتخاب مادربورد
تمام مادربوردهایی که از یک تراشه خاص استفاده می‌کنند، دارای یکسری امکانات و قابلیت‌های مشترک هستند که باعث می‌شود کارایی آنها در حالت عادی مشابه هم باشد. تفاوت‌های این مادربوردها از امکانات اضافه‌شده توسط سازنده به وجود می‌آید. این امکانات بسیار متنوع و متعدد هستند و باید هنگام انتخاب یک مدل مادربورد آنها را در مشخصات فنی محصول شناسایی و بررسی کنید و در نهایت بوردی را انتخاب کنید که امکانات مورد نیاز شما را داشته باشد. این امکانات می‌تواند از درگاه‌های ساتا و لن اضافی، ماژول بلوتوث، سوئیچ‌های اختصاصی روی بورد برای ریست، خاموش روشن و پاک کردن حافظه CMOS، سوئیچ اورکلاک اتوماتیک تا یک نرم‌افزار و برنامه سودمند با کارایی و کاربرد خاص باشد.
توجه داشته باشید که انتخاب گران‌قیمت‌ترین و مجهزترین مادربورد لزوما بهترین گزینه برای شما نخواهد بود، چرا که ممکن است نیازهای شما با مادربوردی با نصف قیمت بورد انتخابی نیز به طور کامل پاسخ داده شود. به‌علاوه هرچه امکانات الکترونیکی روی بورد افزایش می‌یابد، به دلیل نیاز به تعبیه کنترلر و اجزای الکترونیکی اضافی، مصرف انرژی کل مادربورد نیز بالا می‌رود.
نوید رفعتی navid@ictnews.ir