درخواست گزارش كارآموزي از يك گلخانه يا مركز تحقيقات كشاورزي [آرشيو] - P30World Forums

saeednag

18-09-2010, 10:44

منم دانشجوي زراعتم. درس گلخونه هم ندارم.. اما 2 واحد پروژه دارم كه بايد يك گزارش تحقيقاتي انجام بدم.. فعلا كارم گيره كسي نميتونه كمك كنه با توضيحاتي كه دادم ؟

خزانه هوای آزاد(outdoor bed)
خزانه‌ هوای آزاد عبارت از کرت یا باغچه‌های به اندازه‌‌های مختلف است که ابتدا بذر در آن به صورت پرپشت و نزدیک به هم کاشته شده، پس از رشد ، نشاءهای تولیدی به محل کاشت انتقال می‌یابند. در خزانه می‌توان درختان را نیز برای تولید پایه کشت نمود و نهال‌های حاصل را، خواه پیش یا پس از پیوند زدن، به باغ یا محل دایم کاشت منتقل کرد. از این نوع خزانه، در ایران، به صورت قلمستان در کناره رودخانه‌ها نیز استفاده شده، در آن قلمه‌های درختانی مانند سپیدار یا بید را ریشه‌دار می‌نمایند
سایبان
برگ‌های برخی از گل‌‌های گلدانی و همچنین گیاهان سایه دوست (Shade plants) از گرما و نور تابستانه، به ویژه در مناطق گرم، آسیب می‌بینند. یکی از ساختارهایی که در باغبانی، برای کاستن گرما و نور مورد استفاده قرار میگیرد، سایبان است که ممکن است در ابعاد مختلف ساخته شود.
از نظر ساختاری، به طور معمول چارچوب سایبان، پایه‌هایی بیشتر از جنس چوب میباشد که روی آن‌ها چوب‌هایی، به طور افقی، قرار گرفته است. قسمت رویی و گاهی جانبی این چارچوب را با بوریا، پارچه، پلاستیک و غیره می‌پوشانند. گاهی برای ایجاد پوشش از چوب‌های نازکی که حدود 5 سانتی‌متر عرض دارد استفاده می‌شود، به طوری که یک سوم تا دوسوم سطح سایبان را زیر پوشش ببرد. گهگاه، بستری‌های گیاه افزایی را در زیر سایبان قرار می‌دهند، زیرا تا زمانی که گیاه و قلمه‌های ریشه‌دار شده دارای ریشه کافی نباشند، ممکن است تبخیر و تعرق زیاد، به آن‌ها آسیب برساند. باید توجه داشت که گیاهان در زیر سایبان در مقایسه با هوای آزاد نیاز به آب کمتری دارند.
شاسی گرم
شاسی گرم مانند شاسی سرد است،با این تفاوت که در آن وسیله‌ای برای تأمین گرما قرار داده شده است. تولید گرما ممکن است در اثر فعالیت میکروارگانیزم‌ها، روی موادی مانند کود دامی یا منابع گیاهی درون شاسی انجام گیرد. این منبع گرمایی را کوش می‌گویند که واژه‌ای فرانسوی به معنای لایه و قشر است. گاهی بر اساس مقدار کود درون شاسی و گرمای ایجاد شده، انواع کوش را به کوش سرد، کوش ملایم یا نیم گرم و کوش گرم تقسیم می‌کنند. در ایران افزون بر شاسی‌هایی که با کود‌های دامی گرم میشوند، از شاسی‌های نفتی یا زغالی نیز استفاده می‌شده که به ویژه نوع زغالی آن متروک شده است. امروزه، در شاسی‌های گرم جدید از لوله‌های آب گرم، بخار یا جریان هوای گرم و نیز کابل‌های گرمایی برقی استفاده و گرمای مورد نیاز تأمین می‌شود. چنانچه برای ایجاد پاگرما(Bottom heat) به منظور ریشه‌دار کردن قلمه‌ها و یا جوانه زدن بذرها از کابل‌های گرمایی استفاده شود، آن‌ها باید روکش‌دار بوده، در ژرفای 10 تا 15 سانتیمتری خاک قرار گیرند. قلمه‌ها و یا بذرها را در جعبه‌های نشاء قرار داده، آن‌ها را روی لایه نازکی از شن که تور سیمی حافظ کابل‌ها را می پوشاند، نگه‌داری می‌کنند.
شاسی سرد
شاسی سرد ساده‌ترین و ارزان‌ترین ساختار نگهداری گیاهان حساس به سرماست که در آن، به جز از انرژی خورشیدی، از منبع گرمایی دیگری استفاده نمی‌شود. ساده‌ترین شاسی سرد عبارت از جعبه چهارگوشی است که ارتفاع آن حدود 50 سانتی‌‌متر و بدون ته بوده و روی آن با شیشه یا پلاستیک پوشیده می‌شود. نوع دائمی‌تر این شاسی را می‌توان با حفر نهری به عرض 80 تا 90 سانتی‌متر، که گاهی تا 150 سانتیمتر نیز می‌رسد، به ژرفای 30 تا 40 سانتی‌متر و به طول مورد نیاز، ایجاد کرد و جعبه شاسی را روی آن قرار داد.
برای استفاده بیشتر از نور و گرمای آفتاب، درب شیشه‌ای جعبه شاسی از شمال به جنوب شیب داده می‌شود، به طوری که طرف جنوبی جعبه دارای دیواره‌کوتاهی به ارتفاع حدود 20 سانتی‌متر و طرف شمالی آن دارای دیواره‌ بلندی به ارتفاع 35 تا 55 سانتی‌متر باشد یعنی تفاوت دو دیواره به اندازه‌ای است که درب شاسی، با سطح زمین زاویه‌ای معادل 5 تا 10 درجه بسازد. در ته شاسی، دست کم به ضخامت 10 سانتی‌متر، ‌خاک مرغوبی آمیخته با کود برگ، کود دامی یا مواد مشابه قرار می‌دهند.
امروزه، در بیشتر نواحی، با توجه به هزینه لازم برای تهیه درب شاسی سرد، نهری در زمین ایجاد کرده، در اطراف آن دیواره سیمانی میسازند و روی آن را با پلاستیک می‌پوشانند، ‌در این حالت در روزهایی که هوا مساعد است پلاستیک را بر می‌دارند و در شب‌ها دوباره روی شاسی قرار می‌دهند. برای جعبه‌های شاسی نیز همین کار لازم است که به ویژه در روزهای گرم باید درب شاسی مدتی باز گذاشته شود تا از تجمع گرما و رطوبت زیاد، پیشگیری به عمل آید. چنان که گرمای آفتاب خیلی بالا رود، بهتر است با بوریا یا مواد مشابه روی شاسی سایه داده شود. آب پاشی روی گیاهان نیز تا حدودی دما را کاهش دهد.
استفاده عمده‌‌ای که از شاسی سرد می‌شود عبارتست از کشت بذر و ایجاد نشاء جهت انتقال به باغچه یا مزرعه، همچنین می‌توان برای مقاوم به سرما کردن قلمه‌هایی که در گلخانه ریشه‌دار شده‌اند، یا عادت دادن به هوای سرد گیاهان جوانی که در محیط گلخانه تولید شده‌اند، از این نوع شاسی استفاده کرد. در این حالت، بهتر است پس از آن که این گیاهان در شاسی قرار گرفتند، درب شاسی به طور کامل بسته شود. پس از چند روز که گیاهان با شرایط شاسی خو گرفتند باید درب شاسی به تدریج کمی بیشتر بالا برده شود تا تهویه بیشتری صورت گیرد و گیاهان به شرایط هوای بیرون خو بگیرند. شاسی سرد باید در محل‌هایی که بادگیر نیست و آفتاب‌گیر است ساخته شود. در محل‌هایی که زمستان سرد دارند شب‌ها باید روی شاسی را با پوشش اضافی پوشاند تا گیاهان دخل شاسی آسیب نبینند.
چنانچه شاسی از چوب ساخته شود ، بهتر است ازچوب‌های مقاوم در برابر پوسیدگی استفاده و آن‌ها را با مواد حفاظت کننده چوب ، مانندنفتنات مس (Copper naphthenate) آغشته کرد.

گلخانه ها
اسکلت گلخانه سایه ایجاد می کند و با توجه به زاویه تابش این سایه ها متفاوت است لزوم توجه به این امر بویژه در تولید زمستانه حائز اهمیت است چرا که تغییرات اندکی دردرصد نور رسیده به گیاهان می تواند نقش بسزایی در کمیت و کیفیت تولید داشته باشد .موقعیت گلخانه باید به صورتی باشد که بیشترین مقدار نور را دریافت نماید. اولین انتخاب برای موقعیت گلخانه به صورت نمای جنوبی یا جنوب شرقی می باشد. نور تمام روز بهترین شرایط را برای گیاه فراهم می کند. البته نور تابیده شده ازجانب شرق، به هنگام صبح، برای گیاهان کافی می باشد. نور صبح بیشترین مطلوبیت را داراست، زیرا که به گیاهان اجازه داده می شود که فرایند تولید غذا را زودتر آغاز نمایند.واین موضوع منجر به حداکثر رشد می شود. بالطبع انتخابهای بعدی، نمای جنوب غربی و نمای غربی می باشد؛ چرا که دریافت نور دیرتر صورت می گیرد. نمای شمالی کمترین مطلوبیت را دارد و فقط برای گیاهانی که نور کمی احتیاج دارند مناسب می باشد .
درختان برگ ریز مانند افرا و بلوط می توانند به طور مؤثری از نور شدید بعد ازظهر تابستانی با ایجاد سایه بکاهند. البته باید توجه داشت که درختان در هنگام صبح، بر روی گلخانه سایه نیاندازند. این درختان در زمستان اجازه می دهند که نور کافی به گلخانه برسد؛ چرا که در پاییز برگهای خود را از دست می دهند.

اسکلت گلخانه ها سایه ایجاد می کند که اندازه سایه ها به زاویه تابش نور خورشید و فصل سال بستگی دارد. تأثیر سایه بر رشد گیاه در زمستان (زمانیکه اغلب شدت نور خورشید کم است) بسیار زیاد می باشد.
گلخانه های تک واحدی که در عرض های بالاتر از 40° شمالی واقعند باید در امتداد شرق به غرب ساخته شوند تا بتوانند نور آفتاب زمستانی که زاویه تابشی پائینی دارد را به نحو مناسب دریافت کنند. در عرضهای پائینتر از 40° شمالی امتداد گلخانه ها باید شمالی ـ جنوبی باشد زیرا زاویه تابش نور خورشید به مراتب بیشتر است. گلخانه هایی که در امتداد طولشان به هم متصلند، در تمامی عرضهای جغرافیایی باید در جهت شمال به جنوب باشند تا بتوانند اثر سایه را درقسمت شمالی گلخانه کاهش دهند. جهت شمال به جنوب باعث می شود که ساقه در طول روز در عرض کف گلخانه حرکت کند. درحالیکه در جهت غرب به شرق این امر ممکن نیست.
ال جی ماریس در انگلستان محاسباتی را در عرض جغرافیایی 50° شمالی انجام داده است. این محاسبات تأکید می کند که امتداد یک گلخانه تک واحدی باید از شرق به غرب باشد. زیرا تفاوت شدت نور بدلیل این که در طول تابستان که زاویه تابش نور خورشید زیاد است، کم میباشد و این تفاوت در زمستان یعنی زمانی که شدت نور موضوع مهمی بشمار می رود بسیار بیشتر است.

جهت

وسط تابستان

وسط زمستان

شمال ـ جنوب

64

48

غرب ـ شرق

66

78

جریان هوا در گلخانه

گردش هوا در گلخانه ضروری است. وقتی که یک گیاه در معرض جریان هوای تازه درخارج از گلخانه باشد، هوای تازه در نزدیکی برگها تأمین شده و گیاه می تواند اکسیژن پس داده و از دی اکسید کربن تازه استفاده نماید. جریان هوا همچنین به پایین نگه داشتن رطوبت نسبی و کنترل دما در گلخانه کمک می نماید . گلخانه های تجاری به همه نیازمندی های اشاره شده در بالا و حتی بیشتر از آن وابسته اند. در یک گلخانه تجاری هدف اصلی سود دهی است؛ برای رسیدن به این هدف، گلخانه باید از لحاظ تأمین شرایط محیطی مطلوب کارآمد باشد. نور و دمای گلخانه باید به طور سخت و جدی کنترل شود. اخیراً کامپیوترها برای چنین کنترل هایی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنین وجود گازهای سمی و گرد و غبار در گلخانه ممکن است یک مشکل جدی باشد. این گازها شامل مونو اکسید کربن، اکسید نیتروژن و دی اکسید نیتروژن می باشند؛ که ممکن است از وسایل حرارتی متصاعد شوند .

کنترل شرایط محیطی گلخانه

فعالیتهای شیمیایی صورت گرفته در فرآیند فتوسنتز گیاهان، مستقیماً متأثر از شرایط محیطی می باشد. فتوسنتز به عواملی مانند دما، شدت نور و وجود آب و مواد غذایی وابسته است. تنفس گیاه نسبت به دما ی محیطی متفاوت می باشد .محدوده دمایی توصیه شده برای بیشتر گیاهان گلخانه ای که منجر به بالاترین بازده فتوسنتزی می شود، چیزی بین 50 تا 85 درجه فارنهایت می باشد. بنابراین بدون توجه به اینکه گلخانه برای چه کاری مورد استفاده قرار می گیرد، باید محیط آن کنترل شده باشد؛ این کار برای سلامت گیاهان گلخانه ضروری می باشد.

درجه حرارت در گلخانه ها

تنظیم درجه حرارت در گلخانهها شرط اولیه برای رشد و نمو بسیاری از گیاهان است. نیاز گیاهان به درجه حرارت دامنههای مختلفی دارد. بعضی از گیاهان درجه حرارتهای بالاتری نیاز دارند مثل گیاهان مناطق گرمسیری. بعضی دیگر در درجه حرارتهای کمتر از 20 درجه سانتیگراد هم بخوبی رشد و نمو میکنند، مانند گیاهانی که از مناطق سردسیری منقل شده‌اند نظیر پامچال که در جنگل‌های شمال دیده می‌شود.
اما چگونگی تنظیم درجه حرارت در گلخانهها بستگی به سیستم گرمایی دارد. انواع بخاری‌ها یا سیستم‌های گازی و ... می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. سیستم های حرارتی باید توان توزیع یکنواخت دما راداشته باشند و فاقد اثرات زیست محیطی باشند. دمای روزانه و شبانه توصیه شده برای چند محصول متداول گلخانه ای؛
محصول دمای شبانه ( F) دمای روزانه ( F)
گوجه فرنگی 66-60 80-70
کاهو 55 78-70
خیار 65 80
فلفل 62 80-70
گل داودی 63-62 80-75
گل شمعدانی 60-55 75-70

نیاز نوری گیاهان

همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند. بعضی از گیاهان نیاز به نور فراوانی دارند و بعضی دیگر به نور کمتری نیاز دارند.گیاهان از نظر نیاز نوری به سه گروه تقسیم می شوند.
گیاهان روز بلندLDP: Long Day Plants برای به گل رفتن بین 10 تا 14 ساعت به نور نیاز دارند، مانند گیاهان فصلی تابستانه نظیر آحار، اطلسی، ناز و میمون.
گیاهان روز کوتاه SDP: Short Day Plants برای به گل رفتن نیاز نوری کمتر از 12 ساعت دارند. که در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار می‌گیرند، مثل گل داودی.
گیاهان بی تفاوت به طول روز NDP: Neutral Day Plants برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند.

آبیاری گلخانه ها

تأمین رطوبت یکی از پارامترهای مهم برای رشد و نمو گیاهان است، البته باید نیازهای رطوبتی گیاهان را بشناسیم. بعد از شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آن‌ها را در گلخانههای خاص خود جایگزین میکنیم یعنی همه گیاهان در یک نوع گلخانه نگهداری نمی‌شوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیازهای یکسان در نظر گرفته می‌شود.انواع روش های آبیاری به طور خلاصه به شرح زیر است.
آبیاری سطحی(ثقلی) سیستم های آبیاری سطحی راندمان پایینی داشته و اتلاف آب در آن بالا است.در عین حال باعث شستشوی املاح افزایش رشد علف های هرز و بروز انواع بیماری های قارچی و انگلی و پوسیدگی می شود.این سیستم ها به صورت آبیاری کرتی و نواری اجرا می گردد.
آبیاری تحت فشار
1- آبیاری بارانی :هدف از آبیاری بارانی توزیع یکنواخت آب برای تمام گیاهان و کاهش دمای محیط و افزایش رطوبت است.راندمان مصرف آب 75در صد است.هزینه اولیه زیاد از معایب این سیستم است.
2- آبیاری قطره ای :در این روش آب،کودهای شیمیاییو سایر مواد مورد نیاز گیاه به صورت محلول توسط قطره چکان های نصب شده روی لوله های جانبی در اختیار گیاه قرار می گیرد.راندمان مصرف آب 90 در صد است و چون قطره چکان ها در کنار بوته یا ساقه گیاه قرار می گیرند امکان رشد و توسعه علف های هرز از بین می رود.

گاز کربنیک در گلخانهها

کاربرد Co2 تقریباً معادل استفاده از مواد غذایی، کاربرد پیدا کرده است. در کشور ما که گیاهان از لحاظ نوری در وضعیت مناسبی قرار دارند می‌توان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نیز بالاتر برد.وجود Co2برای انجام عمل فتوسنتز ضروری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصول سبز میشود . در این واکنشCo2 عامل بسیار مهمی تلقی میشود.سالهای زیادی است که به منابع غنی سازی دی اکسید کربن در گلخانه ها، برای افزایش رشد و تولید گیاهان پی برده شده است. دی اکسید کربن یکی از ضروری ترین اجزاء فتوسنتز می باشد.فتوسنتز یک فرآیند شیمیایی است که انرژی نور خورشید را برای تبدیل دی اکسید کربن و آب به مواد قندی در گیاهان سبز مورد استفاده قرار می دهد؛ سپس این مواد قندی در خلال تنفس گیاه برای رشد آن مورد استفاده قرار می گیرند. اختلاف بین نرخ فتوسنتز و تنفس، مبنایی برای میزان انباشتگی ماده خشک در گیاهان می باشد. در تولید گلخانه ای، هدف همه پرورش دهندگان، افزایش ماده خشک و بهینه سازی اقتصادی محصولات می باشد. دی اکسید کربن با توجه به بهبود رشد گیاهان، باروری محصولات راافزایش می دهد. بعضی از مواردی که باروری محصولات به وسیله غنی سازی دی اکسید کربن افزایش داده می شود عبارتند از : گلدهی قبل از موعد ،بازده میوه دهی بالاتر،کاهش جوانه های ناقص در گلها،بهبود استحکام ساقه گیاه و اندازة گل.بنابراین پرورش دهندگان گل و گیاه باید دی اکسید کربن را به عنوان یک مادة مغذی در نظر بگیرند.

زهکشی گلخانه

از موارد مهمی که در احداث یک گلخانه توجه به زهکشی گلخانه است . در مناطقی با زمینهای دارای بافت سخت و با لایه تحت الارض غیر قابل نفوذ با قرار دادن لوله های سفالی منفذ دار زیربسترها و یا به طرق ابتکاری دیگر تمهیدات لازم را در جهت بهبود زهکشی می اندیشند

بادکشن

در مناطق باد خیز ردیفی از درختان و یا یک مانع طبیعی مثل تپه برای کاهش خسارت باد استفاده می شود . حداقل فاصله درختان از گلخانه در شرق و غرب بایستی حدود 5/2 برابر ارتفاع درختان باشد . این فاصله در قسمت جنوبی بیش از یک ارتفاع درختان است .

انواع پوششهای گلخانه ای

شیشه

تا قبل از سال 1950 فقط گلخانه های شیشه ای وجود داشت امروزه این گلخانه هاپرهزینه ترین نوع گلخانه محسوب می گردد .چون مصرف سوخت در این گلخانه ها بالاست ، نیاز به اسکلت های محکم دارند . بسته به پهنای گلخانه از اسکلتهای مختلفی می توان برای بنای آن استفاده نمود . در پهنای کمتر از 6 متر اسکلت چوبی بدون نیاز به ستونهای میانی قابل استفاده است . برای گلخانه هایی با پهنای تا حدود 12 متر اسکلت لوله ای بدون نیاز به ستون های عمودی وسط قابل کاربرد هستند ولی بایستی برای استحکام به قاب پنجره ها متصل شوند .

پوششهای پلاستیکی

پوششهای پلاستیکی می تواند از جنس پلی استر ، پلیوینل کلراید (P.V.C) پلی وینل فلوراید(P.V.F) باشد . از مزایای این پوششها عدم نیاز به اسکلتهای سنگین وکاهش هزینه گرم کردن تا حدود 40% نسبت به گلخانه های
شیشه ای یک لایه است . امروزه گلخانه های پلاستیکی درصد بالایی از گلخانه های دنیا را به خود اختصاص می دهند . ولی در اروپای شرقی محبوبیت چندانی ندارد .عیب پوششهای پلاستیکی دوام کم آنهاست چرا که اشعه ماورای بنفش خورشید باعث شکنندگی و تیرگی پلاستیک می شود . اغلب پوششهای پلاستیکی از نوع پلیاتیلن بوده که معمولاً به ماده مفاوم کننده در مقابل UV( اشعه ماورای بنفش ) آمیخته شده اند که در این صورت طول عمر آنها تا حدود 3 سال قابل افزایش است . همچنین عیب دیگر این پوششها این است که در زمستان اگر هوای گلخانه سردتر بوده و با برخورد هوای مرطوب داخل گلخانه قطرات بخار آب بر روی آنها تشکژل می گردد که با پیوستن به هم بزرگ شده و با چکیدن قطرات بر سطح برگها باعث بالا رفتن رطوبت سطح برگ و ایجاد بیماری های قارچی می گردند و از طرفی با ریزش قطرات بر کف گلخانه ها باعث افزایش رطوبت بسترخاکها و کاهش میزان اکسیژن خاک می شوند . که تداوم این امر می تواند منجر به کاهش جذب عناصر غذایی و کاهش رشد عمومی گیاه شود . راه حل این مشکل استفاده از اسپری محلول مواد شوینده در آب است که بر روی سطح داخلی پوشش می پاشند که البته این مواد خیلی زود پاک می شوند . حسن این کار جلوگیری از بزرگ شدن قطرات است . امروزه در کشورهای پیشرفته پلی اتیلن و سایر پوششهای پلاستیک را به مواد نگهدارنده نور مادون قرمز (IR) آمیخته می کنند که تلفات دمای گلخانه را در شب 15 تا 25 درصد کاهش می دهند .
PVF نیز یکنوع پوشش پلاستیکی جدید است که تا ده سال دوام داشته و واکنش آن نسبت به نور و قیمت آن تقریباً معادل شیشه است . پوششهای دوبل پلاستیکی نیز کاهش هزینه سوخت تا یک سوم نقش موثری دارند . انجام پوششهای دولایه در اسکلت های سوله ای که ستون کمتری دارند راحت تر است . فاصله بین دولایه پایینی از 10-25/1 سانتی متر کمتر یا بیشتر نباشد.گلخانه های نیمه استوانه ای برای پوششهای دولایه ای مناسب می باشند .میزان کشیدگی پلاستیک بسیار مهم است . هنگامی که در یک روز سرد نصب شود می بایست آن را محکم کشید و در روز گرم کمتر کشیده شود با در هوای سرد منقبض و پاره نگردد . امروزه اکثر گلخانه های جدید در آمریکا چه به صورت دایم و یا موقت با پوششهای پلاستیکی ساخته می شوند.

سکوها و بسترهای کشت

سکو بخشی از فضای گلخانه است جایگاهی است برای قرار گرفتن گلدان ها یا کشت گیاهان در بستر های بالا تر از سطح زمین همانگونه که از نام آن پیدا است ، سکوها همواره در سطحی بالاتر از کف گلخانه ها قرار می گیرند . این عمل ضمن جلوگیری از گسترش عوامل آلوده کننده و بیماری زای گیاهی به تهویه بهتر و گرم شدن زودتر بستر کمک می کند . انتخاب شکل سکوها و مواد سازنده آنها به نوع گیاه ، گلخانه و سلیقه سازنده بستگی دارد . به طور کلی ویژگی های یک سکوی خوب عبارت است از:
الف _ از زهکشی مطلوبی برخوردار باشند .
ب_ پهنای آن طوری باشد که کارگران به آسانی به مرکز سکو دسترسی داشته باشند .
ج_ طوری نصب شده باشد که حداکثر نور را جذب کنند .
کارکردن با سکوها برای قرار دادن گلدان ها به کارگران این امکان را می دهد که بدون خم شدن کار خود را انجام دهند در صورتی که سکوها برای کشت گیاهان استفاده بهتر است 30-15 سانتیمتر عمق داشته و از زهکشی مناسبی برخوردار باشد . ارتفاع سکوها از سطح زمین می بایست به گونه ای باشد که اقدامات داشت با تسلط کارگر بر محصول امکانپذیر باشد که این امر به نوع محصول بستگی دارد . سکوها را می توان از جنس آلومینیوم ، ایرانیت ، الوار چوبی و یا مواد بتنی ساخت . آلومینیوم عمری طولانی دارد ولی گران قیمت است و چوب ارزان بوده ولی عمر کوتاهی دارد و احتمال پوسیدگی آن نیز زیاد است و همچنین عوامل بیماری زا نیز در آن نفوذ می کنند .
نحوه قرار گرفتن سکوها
بایستی سکوها را طوری نصب نمود که از حداکثر فضای گلخانه ای برای پرورش گیاهان استفاده شود . تعداد و عرض راهروها بستگی به نحوه استفاده از آنها و نوع محصول دارد .
ارتفاع سکوهای کشت 90-80 سانتیمتر است . پهنای سکوهای مجاور دیواره ها حدود 90سانتیمتر و پهنای سکوهای میانی که از دو طرف قابل دسترسی است حداکثر میبایست 180 سانتی متر باشد . سکوهای کشت گیاهان گلدانی نبایست دیواره داشته باشد و کف سکوها تا حد ممکن بایستی منفذدار باشد . تخته های چوبی سوراخدار به همراه تورسیمی محکم برای ساختن کف سکوها مناسبند .
در روش نوین به منظور استفاده موثر از حداکثر فضای گلخانه از سکوی متحرک استفاده می کنند . این سیستم فضای تولید را تا بیش از 90% مساحت گلخانه افزایش می دهد . راهروها توسط سکوهای متحرک اشغال شده که با حرکت سکو راهرو از یک سمت باز می شود و از طرف دیگر بسته می شود .
سکوها و بسترهای زمینی گلهای بریده
گلهای بریده را در شرایط گلخانه ای به هر دو شکل بسترهای سکوئی و زمینی کشت می کنند . گیاهانی مثل گل داوودی و میمون را می توان بر روی سکوها کشت نمود . ولی این سکوها بایستی نزدیک زمین قرار گیرند تا عملیات حذف جوانه ها ، محلول پاشی و برداشت امکان پذیر باشد ، میخک را نیز به علت حساسیت به بیماری پژمردگی باکتریایی برروی سکوهای کوتاه پرورش می دهند .
ضد عفونی کردن خاک سکوها راحت تر و موفقیت آمیز تر از بسترهای زمینی است . بسترهای زمینی باید به گونه ای باشند که خاک اطراف ریشه را از قسمتهای دیگر مجزا کنند . بتون برای بسترهای زمینی مناسب است .

تجهیزات و ادوات مورد نیاز در گلخانه ها

از تجهیزات و ادوات مورد نیاز گلخانه میتوان به سیستم گرمایشی, سرمایشی, ژنراتور و....... اشاره نمود.
الف- انواع سیستم گرمایشی:
1-سیستم مرکزی:سیستم شوفاژ(برای گلخانه های بالای 4/.هکتار) در این سیستم از بخار آب یا آب داغ استفاده می شود.
2-سیستم موضعی: بخاری

- سالم نگه داشتن گیاه : از کاشت پرتراکم دوری کنیمو یک محیط کاشت سالم که دارای تهویه مطلوب , رطوبت , آب , نور و مواد غذایی کافی است برای گیاه فراهم کنیم . برنامه کاشت را به طور مناسب تنظیم نماییم و به سلامت خاک توجه داشته باشیم .

2- رعایت بهداشت در گلخانه : گیاهان بیمار را از گلخانه بیرون برده و بسوزانیم . قبل از استفاده از گلدان های مستعمل آن ها را با آب و صابون و ماده ی سفید کننده به خوبی شسته و آب بکشیم . برگ هاب مرده را از سطح خاک جمع آوری کنیم .

3- خاک مناسب : نشاءها را در گلدان تازه بکاریم و از خاک استریل استفاده کنیم .

4- کمک به گردش هوا در گلخانه : حشرات و بیماری ها دوستدار هوای راکد هستند . سعی می کنیم حداقل یک فن کوچک داشته باشیم که هوا را در روز حرکت دهد زمانی که گل خانه به تهویه نیاز نداشته باشد .

5- استفاده از تناوب زراعی : برای شکستن سیکل بیماری ها هر چند وقت یکبار کاشت یک محصول را با محصولی دیگر عوض می کنیم .
کود دهی گیاهان گلخانه ای :
گیاهان نیز مانند انسانها برای رشد و نمو به ومواد غذایی نیاز دارند . فتوسنتز تامین کننده کربوهیدرات است و به علاوه لازم است عناصر معدنی خاصی از محیط ریشه جذب گیاه شود . جذب عناصر توسط ریشه گیاهان به صورت اختصاصی نیست , به این معنی که وود عناصر در گیاه دلیل بر ضروری بودن آن برای رشد و نمو نیست . گیاه قادر به تشخیص مواد جذب شده از خاک نیست , چون اگر چنین بود علف کش ها را جذب نمی کرد . شرایط ضروری بودن عناصر این است که فقدان عنصر , رشد زایشی و رویشی را با مشکل مواجه کند . با به کار بردن عنصر علایم کمبود بر طرف شود و عنصر مستقیما در تغذیه گیاه نه در فعالیت های شیمیایی یا میکروبیولوژی خاک یا محیط کشت موثر باشد . برخی از حشره کش ها که به خاک اضافه می شود از طریق سیستم آوندی به تمام قسمت های گیاه منتقل و در اثر تغذیه حشره از شیره گیاه منجر به مرگ آن می شود .

90 در صد وزن گیاه را آب و 90 در صد وزن ماده خشک را کربن , هیدروژن و اکسیژن تشکیل می دهد و 10 درصد باقی مانده را 14 عنصر ضروری تشکیل می دهد . این عناصر شامل عناصر پر مصرف و کم مصرف و کلر و سدیم می باشد .

عناصر پر مصرف : نیتروژن , فسفر , پتاسیم , کلسیم ,منیزیم , گوگرد .

عناصر کم مصرف : آهن , بر , منگنز , مس , روی , مولیبدن , کلر .

توزیع مواد معدنی در گیاه : اگر برگ در دمای 500 درجه سانتی گراد به مدت 4 سات قرار داده شود مشخص می شود که 95 - 90 درصد برگ را آب تشکیل داده است و دارای 10 – 5 درصد ماده خشک می باشد و 25 - 1 درصد ماده خشک را مواد معدنی تشکیل می دهد . میزان مواد معدنی بستگی به نوع اندام یا بافت و سن آن دارد . میزان مواد معدنی در بذر بیشتر از میوه و در ریشه کوچک , بیشتر از ریشه بزرگ می باشد. دی اکسید کربن خاک در ترکیب با آب تشکیل اسید کربنیک می دهد که باعث شکستن مواد آلی خاک , ذرات خاک . کود ها می شود و باعث آزاد شدن یون ها و جذب آن ها توسط ریشه می گردد.

ظرفیت تبادل کاتیونی : ظرفیت تبادل کاتیونی به میزان بار منفی ذرات خاک مربوط می شود . بر حسب واحد اکی والان بر 100 سانتی متر مکعب بیان می شود . چون غلظت اکثر عناصر غذایی در داخل ریشه بیشتر از محیط رشد است . برای جذب مقادیر اضافی نیاز به انرژی است که از طریق شکستن قند حاصل می گردد . میزان تبادل کاتیونی رس بیشتر از مواد آلی است .

شاخص شوری : اصولا کودها حاوی نمک هستند و وقتی به خاک اضافه می شودمیزان نمک خاک را افزایش می دهند. انتخاب کود مناسب کمک می کند تا غلظت نمک خاک در حد پایین حفظ شود . منظوراز شاخص شوری اثری است که کود های مختلف روی میزان شوری خاک دارند. شاخص شوری نتیترات سدیم را 100 در نظر می گیرند و شاخص شوری سایر کودها را بر اساس آن رتبه بندی می کنند .

صدمه شوری به گیاهان: میزان غلضت املاح موجود در خاک و سلول های ریشه تعیین کننده انتقال مواد از محلول به داخل گیاه است و جریان آب به طرف غلظت بیشتر املاح بوده که معمولا میزان آن در محیط خاک بیشتر از سلول های ریشه بوده و از این جهت جریان مواد از محیط ریشه به داخل سلول های گیاه است .

معمولا صدمه شوری اسمزی است . در اثر افزایش غلظت نمک در محیط ریشه آب از سلول های ریشه به محیط ریشه کشیده می شود در نتیجه محتوایی سلول به خارج ازآن کشیده می شود و گیاه دچار پلاسمولیز می شود . وقتی که پلاسمولیز در تعداد زیادی از سلول های گیاه روی می دهد خشکی فیزیولوژی اتفاق می افتد و سلولهای ریشه دچار کم آبی شدید می شود .
روشهای کاهش نمک بستر محیط ریشه : برای کاهش میزان شوری خاک باید کود های شیمیایی را به مقدار مناسب مصرف کرد . اگر غلظت نمک به حدی برسد که باعث کاهش رشد شود , باید خاک را شستشو داد تا نمک اضافی از خاک خارج شود . میزان آب مورد نیاز 203.8 – 122.8 لیتر آب در هر متر مربع بستر می باشد و پس از 30 دقیقه دومین آبیاری باید انجام شود تا نمک ها از خاک خارج شود . اگر میزان نمک خاک خیلی زیاد باشد سومین و چهارمین آبیاری نیز مورد نیاز می باشد . زهکشی مناسب خاک باعث خروج نمک ها می شود .
به طور کلی میزان نمک های قابل حل در خاک می تواند توسط آبیاری کافی و استفاده از محیط کشت با زه کشی مناسب کنترل کرد .
منبع: وبلاگ مهندسی کشاورزی

همش و از اینترنت گرفتم