مشاهده نسخه کامل
: saeedemc
14-09-2009, 20:39
LUKEMIA
لوسمي
مفهوم اين بيماري از معناي خود لغت مشخص مي شود. اين لغت از دو بخش «لوکوس» به معناي سفيدي بيش از حد و «اِمي» به معناي خون تشكيل شده است. تركيب اين دو به معني خون سفيد است. در بيماري لوسمی يا همان سرطان خون، مراحل تكميل نشده سلول هاي ايمني به قدري افزايش پيدا مي كند كه عمل خونسازي عادي دچار اشكال مي شود. بر اساس نوع سلول هاي سرطاني و روند بيماري، لوسمی در دو شاخه لوسمی سريع و مزمن تقسيم بندي مي شود.
خون عادي و سالم چگونه به نظر مي رسد؟
در افراد سالم، تقريباً نيمي از خون شامل سلولها، و نيمي ديگر از مايع پلاسما که مقدار فراوانی نشاسته دارد، تشكيل شده است. آن بخش از خون را كه سلول ها تشكيل مي دهند، به " هماتوكريت " معروف است. بيشترين حجم سلولهاي خوني را گلبول هاي قرمز خون تشكيل مي دهند. حدود ۵ ميليارد گلبول قرمز در هر ميلي ليتر خون، وظيفه انتقال اكسيژن در خون را به عهده دارند. حجم كوچكتری از سلولهاي خون گلبولهاي سفيد هستند. در يك ميلي ليتر خون، حدود يك ميليون از اين سلولها وجود دارد. به عبارت دیگر، در مقابل هر گلبول سفيد در خون، ۵۰۰۰ گلبول قرمز وجود دارد. گلبولهاي سفيد همان سلول هاي دفاعي هستند. بيش از نيمي از اين گلبول هاي سفيد، بافتهاي مرده، مواد زیان آور و عوامل بيماريزا را مي بلعند و بدین ترتیب اثرات مخرب آنها را از بين مي برند. اين سلولها به عنوان سلولهاي مغز استخوان نیز توصيف مي شوند. سلولهاي B، مواد مصرف كننده را توليد مي كنند و سلولهاي T مي توانند عوامل ايجاد بيماري را شناسايي و سيستم ايمني بدن را فعال کنند. سيستم ايمني، بدون گلبولهاي سفيد نمي تواند عمل كند. براي مثال در صورت سرايت ويروس ايدز، به طور آشكاري گلبولهاي سفيد T تخريب مي شوند و حتی يك سرما خوردگي خفيف، خطر مرگ را به همراه خواهد داشت.
انواع لوسمی و چگونگي بروز آنها :
در ابتدا، لوسمی براساس نوع سلولها، بافتهاي لنفاوي يا مغز استخوان، تشخیص داده مي شود. با آزمايشهاي مخصوصي، مي توان مشخص كرد كه آيا سلولهاي سرطانی از گلبولهاي سفيد به وجود مي آيند يا از سلولهاي مغز استخوان. اگر سلولهاي سرطاني به نحوي تخريب شوند كه ديگر هيچ عملكرد عادي نداشته باشند، سلولهاي ديگري دوباره توليد مي شوند. سرعت بروز لوسمی با سلولهاي کامل نشده سريعتر از حالت با سلولهاي رسيده است. بنابراين، لوسمی با سلولهاي کامل نشده به عنوان لوسمی سريع و لوسمی با سلولهاي رسيده به عنوان لوسمی مزمن توصيف مي شوند.
شكلهاي اصلي لوسمی عبارتند از:
•لوسمی سريع در بافت هاي لنفاوي
•لوسمی سريع در مغز استخوان
•لوسمی مزمن در بافتهاي لنفاوي
•لوسمی مزمن در مغز استخوان
خون از مايع لزجی به نام پلاسما و ياخته های شناور آن که توسط مغز استخوان توليد می شود تشکيل شده است.
مغز استخوان ماده ای نرم و اسفنجی شکل است که داخل استخوانها يافت می شود. اين ماده حاوی ياخته هايی است که ياخته های مادر يا سلول پايه (Stem cell) ناميده می شود و وظيفه آنها توليد ياخته های خونی است.
سه نوع ياخته خونی وجود دارد :
گويچه های سفيد خون (گلبولهای سفيد) که مسئول دفاع بدن در مقابل عوامل خارجی هستند
گويچه‌های قرمز خون (گلبولهای قرمز خون) که اکسيژن را به بافتها حمل کرده و فرآورده های زائد را از اندامها و بافتها جمع آوری می کنند
پلاکتها که وظيفه انعقاد خون و جلوگيری از خونريزی را بر عهده دارند
سرطان خون (لوسمی) نوعی بيماری پيشرونده و بدخيم اعضای خون ساز بدن است که با تکثير و تکامل ناقص گويچه‌های سفيد خون و پيش سازهای آن در خون و مغز استخوان ايجاد می شود.
لوسمی يا لوکمی leukemia ريشه در زبان لاتين به معنای “خون سفيد” دارد و فرآيند تکثير، خونسازی و ايمنی طبيعی بدن را مختل می کند. اجتماع اين ياخته های سرطانی در خارج از مغز استخوان، موجب تشکيل توده هايی در اندامهای حياتی بدن نظير مغز و يا بزرگ شدن غده های لنفاوی، طحال، کبد و ناهنجاری عملکرد اندامهای حياتی بدن می شوند.
در شرايط عادي، سلولهاي سفيد خون به نبرد با عوامل بيماريزا مي‌پردازند. اين سلولها به طور عادي رشد مي‌كنند و به شيوه‌اي منظم و برنامه‌ريزي شده و به اندازه‌ي نياز بدن، تقسيم ميشوند. در لوسمي اين فرايند به هم مي‌ريزد.
در لوسمي، مغز استخوان شمار زيادي سلول سفيد غيرعادي توليد مي‌كند. آنها از سلولهاي سفيد عادي متفاوت به نظر مي‌رسند و كار خود را به درستي انجام نمي‌دهند. سرانجام، اين سلولهاي نارس از توليد سلولهاي سفيد عادي جلوگيري مي‌كنند و در نتيجه توانايي بدن در رويارويي با عوامل بيماريزا كاهش مي‌يابد.
سلولهاي لوسمي در توليد انواع ديگر سلول‌ه‌هاي خون در مغز استخوان، از جمله سلولهاي قرمز خون(گلبولهاي قرمز) كه اكسيژن را به بافتهاي بدن مي رسانند و پلاكت‌هايي كه به تشكيل لخته‌ي خون كمك مي‌كنند، اختلال ايجاد مي‌كنند. هم چنين، انباشت سلولهاي لوسمي در غده‌هاي لنفاوي، طحال، كبد و گاهي مغز باعث نارسايي‌هايي در كاركرد اين اندامها ميشود.
لوسمی شايع ترين سرطان اطفال در جهان است.
لوسمی براساس طيف، شدت و سرعت پيشرفت روند بيماری به دو دسته حاد (acute) و مزمن (chronic) تعريف می شود.
۱- لوسمی حاد، رشد سريع همراه با تعداد زيادی گويچه های سفيد نارس است و مدت فاصله زمانی بين شروع بيماری و گسترش دامنه آن بسيار کوتاه است.
۲- لوسمی مزمن، رشد آهسته همراه با تعداد بيشتری ياخته های سرطانی بالغ تر است و مدت زمان طولانی تا بروز علائم بالينی آن دارد.
لوسمی نيز با توجه به نوع ياخته موجود در بافت مغز استخوان که دچار تراريختی و سرطان شده است تعريف می شود و اشکال مختلفی از اين نوع سرطان وجود دارد که هر کدام نشانه ها و عوارض خاص خود را دارند.
لوسمی بر اساس نوع گويچه سفيد خون که دچار تراريختگی و سرطان شده به دو دسته تقسيم می شود:
i) لنفوئيدی (lymphocytic) يا لنفوبلاستی ( lymphoblastic)
ii) ميلوئيدی ( myelogenous )
با توجه به طبقه بندی فوق، شايع ترين اشکال لوسمی بر اساس سرعت پيشرفت روند بيماری و نوع گويچه سفيد خون که دچار تراريختگی و سرطان شده به چهار گروه تقسيم می شود که عبارتند از:
۱- لوسمی لنفوئيدی يا لنفو بلاستی حاد(ALL):
لوسمی لنفو بلاستی حاد بيماريی است که در آن تعداد بسيار زيادی از گويچه های سفيد خون که مسئول دفاع بدن در مقابل عوامل خارجی هستند و “لنفوسيت” ناميده می شوند و هنوز به طور کامل تکامل نيافته اند دچار اختلال شده و بطور فزاينده ای در خون محيطی (blood peripheral) و مغز استخوان يافت می شوند. علاوه بر اين، تجمع اين ياخته ها در بافتهای لنفاوی باعث بزرگ شدن اين اندامها می شود. ازدياد لنفوسيتها نير منجر به کاهش تعداد ساير ياخته‌های خونی مانند گويچه‌های قرمز و پلاکت ها شده و اين عدم تعادل ياخته‌های خونی منجر به کم خونی، خونريزی و عدم انعقاد خون می شود. مدت فاصله زمانی بين شروع بيماری و گسترش دامنه آن بسيار سريع و کوتاه است. لوسمی لنفوبلاستی حاد، شايع ترين نوع لوسمی در اطفال است که اغلب در کودکان بين سنين ۲ تا ۶ سال تظاهر می کند. گروه سنی ديگری که در مقابل اين بيماری بيش از بقيه آسيب پذير هستند، افراد بالای ۷۵ سال را تشکيل می دهند.
این متداولترین نوع لوکمی میان کودکان است که تقریباً 80 درصد لوکمی های کودکان از این نوع می باشد.
درمان ALL:
درمان در چهار مرحله صورت می گیرد :
القارمیسیون
درمان استحکامی
درمان نگهدارنده
درمان پیشگیری کننده برای سیستم عصبی مرکزی
بر اساس عوامل پیش آگهی کننده بیمار برنامه شیمی درمانی القا کننده رمیسیون عموما شامل بعضی از داروهای سیتوکسان ، وین کریستین ، پردنیزون ، L آسپارژنیاز و دوکسوروبین می باشد .
اولین باری که بیمار به رمیسیون رسید در فاز بعد درمان استحکامی شامل درمان متناوب با یک رژیم دارویی شبیه درمان القایی خواهد بود اما شاید داروهای دیگری مانند 6MP، 6TG و سیتارابین اضافه شود که ممکن است یک دوره حدود یک ماه یا بیش از 3 دوره حدود 3 ماه به طول انجامد . بعد از درمان استحکامی بیمار معمولا بر روی یک برنامه نگهدارنده با متوتروکسات همراه با MP – 6 گذاشته می شود که غالبا با وین کریستین و پردنیزون ترکیب می شود درمان نگهدارنده 2 سال طول می کشد . از آنجایی که ALL غالبا به مغز و طناب نخاعی گسترش می یابد به طور اختصاصی بیمار شیمی درمانی پیشگیری کننده ( پروفیلاکتیک ) در مایع نخاعی ( معمولا متوتروکسات) دریافت می کند . گاهی اوقات رادیوتراپی سر هم اضافه می شود به طور کلی یک بیمار بزرگسال با عود ALL به عنوان نامزدی برای انجام پیوند مغز و استخوان در نظر گرفته می شود . البته فقط در صورتی که به شیمی درمانی جدید پاسخ دهد .
۲- لوسمی ميلوئيدی حاد(AML):
تراريختگی ياخته های “ميلوئيد” گويچه های سفيد خون است که فرآيند تکثير و خونسازی و ايمنی طبيعی بدن را مختل می کند. اين نوع سرطان دارای چندين زيرگونه و ميانگين سن ابتلا به آن ۶۴ سال است. اين نوع لوسمی در مقايسه با لوسمی لنفوسيتی حاد کمتر در کودکان ديده می شود اما کودکان مبتلا به سندرم دان (Down Syndrome) در سه سال ابتدايی زندگی استعداد بيشتری برای ابتلا به آن دارند.
این متداولترین نوع لوکمی است. در بزرگسالان و کودکان اتفاق می افتد. این نوع لوکمی همچنین لوکمی غیرلنفوسیتی نیز خوانده می شود.
درمان AML
درمان AML به دو بخش تقسیم می شود ؛ القارمیسیون و درمان پس از رمیسیون ( تکنسین موقتی ) .
القارمیسیون :
قسمت اول درمان رهایی از لوسمی بارز می باشد و معمولا از دو داروی سیتارابین (Ara-c) و یک داروی آنتراسیکلین مانند دانوروبیسین یا ایداروبیسین استفاده می شود . این درمان شدید که معمولا در بیمارستان انجام می شود یک هفته طول می کشد . اکثر سلول های طبیعی مغز استخوان مانند سلول های لوسمیک تخریب می شوند . به هنگام شیمی درمانی و پس از دو هفته شمارش سلول های خونی بیمار به طرز خطرناکی کاهش می یابد و اندازه گیری های حمایتی برای حفاظت از این عوارض انجام می شود . معمولا بیمار در بیمارستان بستری می ماند . اگر القا موفقیت آمیز باشد سلول های طبیعی مغز استخوان در طی دو هفته به حالت اولیه باز می گردند و شروع به خون سازی می کنند و هیچ سلول لوسمی در جریان خون یا مغز استخوان باقی نمی ماند . اگر یک هفته درمان القا تسکین موقتی را ایجاد نکرد . یک یا دو بار این مرحله تکرار می شود القا در 70% موارد AML موفقیت آمیز خواهد بود . اما در بعضی از گروه های بیماران مانند افراد بالای 60 سال و یا آن ها که پیش آگهی های نامطلوب داشته اند ، میزان موفقیت حدود 40% می باشد .
درمان استحکامی (Consolidation Therapy) :
این درمان پس از القا تسکین موقتی برای تخریب سلول های باقیمانده لوسمیک و جلوگیری از عود انجام می شود . انتخاب هایی که برای درمان aml پس از رمیسیون وجود دارد :
چندین دوره شیمی درمانی با سیتارابین با دوز بالا .
پیوند سلول زایای آوژنیک
پیوند سلول زایای اتوژنیک .
درمان لوسمی پرومیلوستیک (m3):
اگر چه القای رمیسیون با مصرف ATRA به تنهایی هم انجام می شود اما ترکیب شیمی درمانی و ATRA نتیجه بهتری می دهد .
عوارض این درمان از درمان استاندارد شیمی درمانی AML متفاوت است چون در این حالت سندرم اسید رتینوئیک اتفاق می افتد در این سندرم اختلالات تنفسی به علت تجمع مایع در ریه ، کاهش فشار خون ، آسیب کلیه و احتباس شدید مایع ایجاد می شود .
شیمی درمانی :
به طور کلی در درمان AML از دوزهای بالاتری از شیمی درمانی در مدت زمان کوتاه تری استفاده خواهد شد و در ALL دوره های کمتر شیمی درمانی در دوره طولانی تری مورد استفاده قرار می گیرد .
از آن جایی که درمان بیماران لوسمیک در بیمارستان انجام می شود می توان با دستورات زیر میزان عفونت را کاهش داد :
تمام افرادی که با بیمار تماس دارند باید دست های خود را بشویند .
پوشیدن گان و ماسک هم مفید است .
میوه جات و سبزیجات خام مصرف نشوند ، چون دارای باکتری هستند .
هیچ گل و گیاهی در اتاق نباشد ، چون آن ها هم ممکن است با خود باکتری داشته باشند .
محیط اتاق سرد نباشد .
سندرم لیزر تومور عارضه ای از شیمی درمانی است که در نتیجه تخریب سریع سلول های لوسمی ایجاد می شود .
این شرایط با دریافت مایعات فراوان و داروهای خاص مانند بی کربنات و آلوپورینول که به بدن در دفع این مواد کمک می کند جلوگیری می شود .
یکی از عوارض بسیار وخیم شیمی درمانی ALL درگیری احتمالی با لوسمی ثانویه ، AML می باشد . در موارد کمتر شایع ، بیمار لوسمیک درمان می شود اما مدتی بعد دچار لنفوم نان هوچکین و یا دیگر سرطان ها خواهد شد .
تعريف : شايعترين سرطان خون در کودکان ALL است که شامل تکثير بدخيم سلولهاي لنفوبلاست است . اين تکثير بدخيم بيشتر در مغز استخوان اتفاق مي افتد .
* علل : کلاً نامعلوم است . يکسري فاکتورها ارتباط با اين بيماري دارند شامل :
۱ - زمينه ژنتيکي : فاکتورهاي مرتبط با بيماري ALL در دوقلوهاي يکسان در ۲۵ درصد موارد همزمان با فاصله کمتر از ۵ سال اتفاق مي افتد .
۲ - در سندرم داون
۳ - در موارد ضعف ايمني مثل مصرف داروهاي کاهش دهنده ايمني ، کم بودن گاماگلوبين مادرزادي ، آتاکسي تلانژکتازي ، سندرم ويسکوت آلدريچ ، سندرم بلوم
۴ - قرار گرفتن در معرض اشعه
۵ - ويروس EBV با لوسمي نوع B ارتباط دارد .
* آسيب شناسي :
در مغز استخوان بيش از ۲۵٪ حجم آن از سلولهاي بدخيم پر شده است .
در يک تقسيم بندي آن را به L1 - L2-L3 مجزا مي کنند .
* همه گير شناسي :
بيشترين سرطان خون در کودکان است .
ميزان بروز آن حدود يک نفر در هر ۱۷۰۰ کودک زير ۱۵ سال است .
قله سني آن حدود ۴ سال است .
در کشورهاي صنعتي شيوع بيشتري دارد .
در پسران سفيد پوست بيشتر است .
* پيش آگهي :
بهترين پيش آگهي در بين سرطانها را دارا مي باشد .
بيش از ۹۵٪ به حالت بهبودي نسبي خواهند رفت .
بيش از ۸۵٪ بيش از ۵ سال علائمي از عود نخواهند داشت .
ميزان زنده ماندن طولاني مدت ۶۵-۶۰٪ است .
لوسمي حاد
توضيح كلي
لوسمي حاد يكي از سرطان‌هاي مربوط به سلولهاي سفيد خون در مغز استخوان يا بافتهاي مربوط به دستگاه لنفاوي (غدد لنفاوي، طحال، كبد). اين سلولهاي تكثيريافته داخل بافت تجمع‌يافته، به داخل جريان خون ريخته و در نهايت ساير بافتها را درگير مي‌سازند.
انواع شايع لوسمي عبارتند از: لوسمي لنفوسيتي حاد ( ALL كه به ويژه در كودكان شايع‌تر است)، لوسمي ميلوسيتي حاد (AML) و لوسمي غيرلنفوسيتي حاد (ANLL) . لوسمي حاد شايعترين نوع سرطان در كودكان است: اين بيماري در هر دو جنس و در هر سني بروز مي‌كند ولي در جنس مذكر شايع‌تر است. بيشترين ميزان بروز لوسمي لنفوسيتي حاد بين سنين 5-2 سال رخ مي‌دهد.
علايم شايع
تب خفيف
خستگي
رنگ‌پريدگي پيشرونده؛ احساس ناخوشي عمومي
كبودشدگي آسان پوست و خونريزي خودبه‌خودي (خونريزي بيني، خونريزي لثه، يا طولاني شدن مدت قاعدگي در خانم‌ها)
بزرگي طحال و درد شكم
حساس شدن به عفونت‌ها، به ويژه پنوموني [ذات‌الريه]
عفونت‌هاي دهاني به صورت زخم و درد دهان
سردرد و خواب‌آلودگي، در صورت درگيري پرده‌هاي مغزي (مننژ)
علل
علت دقيق آن نامعلوم است، ولي عوامل مستعدكننده احتمالي بسياري وجود دارد.
عوامل افزايش‌دهنده خطر
سابقه خانوادگي لوسمي
مواجهه بيش از حد با اشعه ايكس (اشعه‌تابي)
اختلالات مادرزادي، به ويژه نشانگان داون
دوقلوهاي كاملاً مشابه
تماس با بنزن‌ها و ساير مواد شيميايي صنعتي سمي
مصرف داروهاي سيتوتوكسيك
سركوب دستگاه ايمني ناشي از بيماري يا داروها
استعمال دخانيات
پيشگيري
قابل پيشگيري نيست. در صورت وجود سابقه خانوادگي لوسمي، قبل از تشكيل خانواده مشاوره ژنتيك را مدنظر قرار دهيد.
عواقب موردانتظار
درمان سبب فروكش بيماري در 90% بيماران و علاج بيماري در 30% مبتلايان به برخي انواع لوسمي، به ويژه كودكان مي‌گردد.
عوارض احتمالي
خونريزي
مرگ ناشي از اختلال دستگاه دفاعي بدن در برابر عفونت‌ها
عوارض جانبي شيمي‌درماني
درمان
اصول كلي
- بررسي‌هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش خون، مغز استخوان و مايع مغزي‌ـ نخاعي، عكس قفسه‌سينه، سي‌تي اسكن، سونوگرافي و گرفتن مايع نخاع باشد.
- مراحل درماني عبارتند از: تزريق خون و پلاكت، داروهاي ضدسرطان براي از بين بردن سلولهاي سرطاني، و در پي آن اشعه‌درماني
- فروكش بيماري هنگامي اطلاق مي‌گردد كه هيچ شواهدي از وجود سلولهاي سرطاني در خون و مغز استخوان وجود نداشته باشد
- در صورت عود لوسمي پس از فروكش اوليه، پيوند استخوان ممكن است براي بيماران در نظر گرفته شود.
- اين بيماران بايد از افراد بيمار و ازدحامات مردمي به‌منظور پيشگيري از تماس با عفونت‌هاي خطرناك دوري كنند.
- مراقبت از دهان مهم است. شستشوي دهان اغلب با يك محلول آب نمك گرم بروز زخم‌هاي دهاني را كاهش مي‌دهد. براي درست كردن آب نمك، يك قاشق غذاخوري نمك را داخل 250 سي‌سي آب (معادل يك بطري نوشابه) حل نماييد. براي جلوگيري از خراشيدگي لثه‌ها از مسواك نرم استفاده كنيد.
داروها
تزريق خون
داروهاي ضدسرطان
داروهاي كورتوني
مسكن‌ها، از مصرف آسپيرين يا هر تركيب حاوي آسپيرين خودداري كنيد. آسپيرين باعث افزايش احتمالي خونريزي مي‌گردد.
آنتي‌بيوتيك‌ها براي مقابله با عفونت‌ها
داروهاي افزايش‌دهنده دفع ادراري اسيد اوريك جهت جلوگيري از تجمع اسيد اوريك كه به عنوان يكي از عوارض جانبي داروهاي ضدسرطان ممكن است بروز كند.
فعاليت
محدوديتي در طي فروكش بيماري وجود ندارد. در مراحل فعال بيماري معمولاً استراحت در بستر ضرورت مي‌يابد.
رژيم غذايي
مصرف مايعات فراوان: 10-8 ليوان مايعات در روز براي بزرگسالان و 6-4 ليوان براي كودكان. در طي دوره شيمي‌درماني از غذاها و مايعات پرانرژي نظير استفاده كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا كودك شما داراي علايم لوسمي هستيد
بروز موارد زير در طي مراحل فعال يا فروكش بيماري:
- تب
- لرز
- سرفه يا گلودرد
- خونريزي غيرطبيعي (تا رسيدن پزشك از كيسه يخ در موضع خونريزي استفاده كنيد؛ و با فشار آوردن بر آن، خونريزي را بند آوريد)
- يبوست
۳- لوسمی لنفوئيدی مزمنleukemia chronic lymphocytic (CLL): شايع ترين نوع لوسمی بزرگسالان است. طيف رشد و پيشرفت اين نوع لوسمی بسيار کند و آهسته است و اغلب در افراد سالمند تظاهر می کند. ميانگين سن بروز لوسمی لنفوئيدی مزمن ۶۰ سال است و ابتلا به آن در سنين پايين تر از ۳۰ سال بسيار غير طبيعی و در کودکان بسيار نادر است. اين نوع لوسمی در مردان بالای ۵۰ سال شايع تر است و اغلب به طور تصادفی و هنگام معاينات و آزمايش معمولی خون که افراد برای تشخيص بيماری های ديگر انجام می دهند، تشخيص داده می شود.
لوسمي لنفوسيتي مزمن (CLL) سرطاني با رشد بسيار آهسته مربوط به اعضاي خونساز در افراد سالمند است (در مردان بالاي 50 سال شايع تر است ). حدود 13 قربانيان لوسمي داراي اين نوع لوسمي هستند. اين بيماري اغلب در طي آزمايش خون معمول انجام شده براي ساير بيماري ها به طور اتفاقي كشف مي شود.
این نوع لوکمی نوع متداول لوکمی بزرگسالان است که با آن فرد ممکن است سالها بدون هیچگونه درمان بخوبی زندگی کند. این لوکمی در نژاد یهودیان روسیه یا اروپای شرقی بیشتر دیده می شود. می توان گفت که این نوع لوکمی هیچگاه در کودکان ایجاد نمی شود.
علايم شايع
در مراحل زودرس بيماري ، به تدريج علايم زير بروز مي كند:
خستگي و ضعف عمومي
كم خوني خفيف تا متوسط
گره هاي لنفاوي بزرگ شده و سفت
كاهش وزن بدون علل معمول
بزرگي طحال و كبد
حساس شدن نسبت به عفونت ها
گره هاي پوستي (گاهي )
در مراحل ديررس :
ناتواني در مقابله با عفونت هاي باكتريايي ، ويروسي يا قارچي
ضعف ناتوان كننده
علل
نامشخص . بررسي هاي تشخيصي نشان دهنده تكثير لنفوسيت ها (نوعي از سلول هاي سفيد خون ) مي باشد. برخلاف بعضي انواع لوسمي ، تماس بيش از حد با اشعه به نظر نمي رسد عامل زمينه سازي براي لوسمي لنفوسيتي مزمن باشد.
عوامل افزايش دهنده خطر
سن بالاي 50 سال
پيشگيري
پيشگيري خاصي وجود ندارد.
عواقب موردانتظار
اين بيماري در حال حاضر غيرقابل علاج محسوب مي گردد. با اين حال ، علايم آن با درمان قابل تخفيف يا كنترل است . بسياري از بيماران سال ها بدون علامت يا با علايم اندك زنده مي مانند و بر اساس برخي مقالات پزشكي موارد اندكي از بهبود غيرمنتظره اين بيماري گزارش شده است .
تحقيقات علمي درباره علل و درمان اين بيماري ادامه دارد و اين اميد وجود دارد كه درمان هاي مؤثرتر و در نهايت علاج بخشي عرضه شود.
عوارض احتمالي
خونريزي
كم خوني شديد
عفونت ها
نقرس
درمان
اصول كلي
- بررسي هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش هاي خون ، مغز استخوان و مايع مغزي ـ نخاعي ، عكس قفسه سينه ، سي تي اسكن ، سونوگرافي و گرفتن مايع نخاعي باشد.
- شدت اين بيماري بر اساس بزرگي كبد و طحال ، كم خوني ، و كمبود پلاكت ها تعيين مي گردد.
- گاهي در موارد خفيف به هيچ درماني نياز نيست .
- درمان ممكن است شامل تجويز داروهاي ضدسرطان ، و متعاقب آن اشعه درماني و گاهي تزريق خون و پلاكت باشد.
- اين بيماران بايد از تماس با افراد بيمار ديگر و اماكن پرازدحام به منظور پيشگيري از قرار گرفتن در معرض عفونت هاي خطرناك اجتناب كنند.
- مراقبت از دهان مهم است . به منظور كاهش زخم هاي دهاني اغلب از شستشوي دهان با آب نمك گرم استفاده مي شود. به منظور تهيه آب نمك يك قاشق غذاخوري نمك را در 250 سي سي آب (معادل يك بطري نوشابه ) حل كنيد. براي پيشگيري از خراشيده شدن لثه ها از مسواك نرم استفاده كنيد.
داروها
بسياري از افراد دچار اين بيماري به درمان چنداني نياز ندارد. طرح هاي درماني تا حد زيادي به وضعيت هر بيمار بستگي دارد.
داروهاي ضدسرطان شامل داروهاي كورتوني
داروهاي ضد نقرس
از مصرف آسپيرين يا هر تركيب حاوي آسپيرين خودداري كنيد، زيرا آسپيرين احتمال خونريزي را افزايش مي دهد.
فعاليت
محدوديتي وجود ندارد.
رژيم غذايي
رژيم خاصي نياز ندارد. به دلخواه خود تا حد امكان از نظر غذايي تقويت كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علايم لوسمي لنفوسيتي مزمن باشيد.
بروز موارد زير پس از تشخيص و درمان :
ـ عود يا تشديد علايم
ـ بروز علايم عفونت نظير تب و لرز
ـ دفع مدفوع سياه قيري ، خونريزي لثه يا خونريزي بيني .
۴- لوسمی ميلوئيدی مزمن(CML): اين نوع لوسمی يک بيماری اکتسابی ناشی از يک نوع ناهنجاری در کروموزوم ۲۲ ياخته های مغز استخوان است. لوسمی ميلوئيدی مزمن در مردان بين سنين ۴۰ تا ۶۰ سال شايع تر است و افرادی که تحت تشعشعات يونيزه و يا تماس با بنزين و مشتقات آن قرار داشته اند، بيشتر در معرض خطر ابتلا به آن هستند.
لوسمي ميلوئيد مزمن (CML) بيماري است كه به دليل موتاسيون اختصاصي در سلول هاي بنيادي چند قوه اي مغزاستخوان ايجاد مي شود. وجود كروموزوم فيلادلفيا و عوامل ژنتيك در اين بيماري براي نخستين بار در سال 1973 گزارش گرديد. امروزه وجود محصول ژن اتصال يافته BCR-ABL كه داراي فعاليت غير طبيعي تيروزين كينازي است و موجب بي نظمي در تكثير سلول ها مي شود در اين بيماري ثابت شده است. ميزان بيان ژن معيوب در بيماران درمان شده با داروي ايماتينيب مزيليت Imatinib Mesylate، (Gleevec كه مهار كننده تيروزين كيناز است و درمان قطعي تر با پيوند مغزاستخوان انجام پذير است.
ميزان بيان ژن BCR-ABL در بيماراني كه بيش از 8 ماه با مقادير صحيح داروي ايماتينيب مزيليت درمان شده اند مشابه با بيماراني كه پيوند مغز استخوان شده و در وضعيت عمومي نسبتا پايداري هستند، مي باشد.
نتيجه گيري: به اين ترتيب مي توان انتظار داشت كه يك داروي مهار كننده مولكولي ممكن است با عواقب درماني كمتر اثري مشابه درمان قطعي تر، مانند پيوند مغز استخوان داشته باشد.مطمئن دستيابي به نتايج قطعي نيازمند بررسي هاي كاملتر بر روي تعداد بيماران بيشتري مي باشد.
این نوع لوکمی معمولاً در بزرگسالان ایجاد می شود. این لوکمی با ناهنجاری کروموزوم همراه است که کروموزوم فیلادلفیا نامیده می شود که ژنی ناهنجار و غیرطبیعی ایجاد می کند که BCR-ABL نام دارد. این ژن پروتئینی غیر طبیعی می سازد که تیروسین کیناز (tyrosine kinase) نامیده می شود و عقیده بر این است که باعث رشد سلول های لوکمی می شود. فرد مبتلا به این نوع لوکمی ماه ها یا سال ها هیچ علامت یا نشانه ای از بیماری مشاهده نمی کند اما بعدها وارد مرحله ای می شود که سلول های لوکمی سریعتر رشد می کنند.
درمان لوسمی میلوژنیک مزمن :
فاز مزمنCML (در این فاز بیماران کمتر از 5% بلاست و پرومیلوسیت ( سلول های نابالغ با قدرت تکثیر ) در خون و مغز استخوان دارند) : شیمی درمانی بامیزان بالا و رادیوتراپی کل بدن (TBI) و در ادامه پیوند سلول زایا (SCT) موثرترین درمان CML می باشد و بیشترین احتمال برای درمان بیمار ، خصوصا در بیماران با نمره بالا در درجه بندی سوکال ، عوارض جانبی (SCT) بسیار وخیم هستند و منجر به مرگ بیمار می شوند .
در بیماران مبتلا به CML که به درمان با اینترفرون جواب نمی دهند یا به علت شدت عوارض جانبی این درمان متوقف شده است . انتخاب بعدی شیمی درمانی است و هیدروکسی اوره داروی مناسبی است که موثرتر از داروهای قدیمی مانند لوسولفان ( میلوژن ) می باشد .
فاز تشدید یافتهCML (مغز استخوان و خون بین 5% تا 30% بلاست دارد): درمان CML فاز تشدید یافته شبیه درمان CML فاز مزمن می باشد . اما در این فاز مدت زمان دوره رمیسیون ( دوره بدون بیماری ) پس از درمان کوتاه تر است . 15% بیماران در این فاز چندین سال پس از پیوند سلول زایا زنده می مانند . اینتر فرون در این فاز تاثیری نخواهد داشت . 20% بیماران به شیمی درمانی پاسخ می دهند اما کمتر از 6 ماه رمیسیون خواهند داشت .
فاز بلاست CML(در مغز استخوان و یا در خون بیمار بیش از 30% بلاست دیده می شود):در اکثر موارد CML فاز بلاست سلول های لوسمی شبیه سلول های لوسمی میلوئید حاد (AML) هستند و در برابر داروهای شیمی درمانی که غالبا در AML استفاده می شوند مقاوم خواهند بود .
پیوند سلول زایا آوژنیک ( از فرد دهنده ) به ندرت در فاز بلاست CML موفقیت آمیز است و بقا طولانی مدت کمتر از 10% می باشد .
CML با درگیری مغز و طناب نخاعی : در بیشتر موارد علایم CML با درگیری سیستم عصبی ، انجام شیمی درمانی تزریقی به مایع مغزی نخاعی و یا با رادیوتراپی مغز کاهش می یابد .
علائم هشدار دهنده سرطان خون (لوسمی):
احساس ناخوشی عمومی
تظاهر لکه‌های دانه اناری زيرجلدی پوست (petechiae)
لخته يا منعقد نشدن خون در پی ايجاد زخم يا بريدگی
ضعف و خستگی مفرط
عفونتهای مکرر و عود آنها
دردهای استخوان و مفاصل
تنگی نفس در اثر فعاليت
تب و لرز و نشانه های شبه سرماخوردگی
رنگ پريدگی پيشرونده
تورم و بزرگی حجم غده های لنفادی، طحال و کبد
احساس سيری و بی‌اشتهائی
کم خونی
خواب‌آلودگی
خونريزی مکرر بينی
تورم و خونريزی لثه ها
ضعف و لاغری ممتد
شدت نشانه‌هاي به تعداد سلولهاي غير عادي و جاي انباشته‌شدنشان بستگي دارد. در آغاز ممكن است از اين نشانه‌ها به وجود لوسمي پي برده نشود، زيرا نشانه‌هاي آن به نشانه‌هاي آنفولانزا و ديگر بيماريهاي شايع شباهت دارد.
علاوه بر نشانه های فوق ممکن است عوارضی در بيمار ظاهر شود که به اجتماع ياخته ها و سرايت سرطان به اندامهای ديگر بدن مربوط باشد. در چنين مواردی بيمار از سردرد، حالت تهوع و استفراغ، کاهش سطح هوشياری، تشنج، ديد مضاعف، فلج اعصاب مغز، عدم حفظ تعادل، تورم در ناحيه گردن و صورت شکايت می کند.
لوسمي يكي از اشكال كمياب سرطان است كه بخاطر رشد بيش از حد و سريع ميليونها سلول اوليه سفيد خون بوجود مي‌آيد گلبولهاي سرطاني از رشد طبيعي گلبولهاي قرمز جلوگيري كرده و منجر به كم خوني ميشوند همچنين باعث ميشوند گلبولهاي سفيد طبيعي به وجود نيايند و در نتيجه ايمني و قدرت دفاعي بدن در برابر عفونت كاهش مي‌يابد. از رشد پلاكتها نيز كه كارشان كمك كردن به انعقاد خون است جلوگيري مي‌كنند. غالباً اولين نشانه لوسمي عبارت از كم خوني كودك وناتواني او در بهبودي سريع از بيماريهاي عفوني است.
سبب شناسی: سرطان زايی لوسمی
بيماری لوسمی يک فرآيند پويا است که توسط متغيرهای ناشناخته و مستقل متعددی موجب تغييرات مولکولی ياخته شده و منجر به تداخل در سيستم تکثير ياخته های مغز استخوان می‌شود. عامل مستعد و پيشتاز در تظاهر لوسمی مانند هر سرطان ديگری به هم خوردن نظم تقسيم ياخته ای است.
تحقيقات آماری و بالينی روند بدخيمی بيماری لوسمی را به اين عوامل ارتباط می دهند:
جنس- لوسمی در مردان بيشتر تظاهر می کند
سابقه قبلی ابتلا به برخی از بيماری های خونی و يا سابقه قبلی به سرطان
عوامل ژنتيکی و استعداد ميزبان: عوامل ژنتيکی از جمله نقايصی در کروموزوم‌ها و انتقال ژن معيوب
تشعشع- افرادی که در معرض تابش اشعه های يونيزه و يا هسته ای و سرطانزا قرار گرفته اند
اعتياد به دخانيات
آلاينده های موجود در هوای محيط زيست و محل کار- ( مواد يونيزه ، مواد صنعتی و شيميايی سمی مانند بنزين ومشتقات آن)
نارسايی مکانيسم ايمنی طبيعی بدن
سن- در ميان بزرگسالان، استعداد ابتلا به لوسمی با افزايش سن ارتباط مستقيم دارد. افراد بالای ۵۵ سال بايد بيشتر مراقب علائم هشدار دهنده اين بيماری باشند.
الگوهای غربالگری لوسمی
علت ناشناخته
هنوز علت اصلي پديدآورنده‌ي لوسمي مشخص نيست. به نظر مي‌رسد آميزه‌اي از عوامل ژنتيكي و محيطي باعث پديدآمدن اين بيماري ميشوند.
لوسمي حاد با يك يا چند سلول سفيد خون كه DNA آنها آسيب ديده باشد، آغاز ميشود. سلولها بسيار نارس مي‌مانند كه به آنها بلاست مي‌گويند. بلاست‌ها توانايي تكثيرشدن دارند و همچنان نارس مي‌مانند تا به مانند سلولهاي عادي بميرند. آنها در جايي انباشته ميشوند و در كار اندام‌هاي حياتي تداخل ايجاد مي‌كنند. سرانجام توليد سلولهاي سالم را سركوب مي‌كنند.
در لوسمي مزمن شمار سلولهاي سفيد رسيده بيشتر است. آنها با سرعت كمتري تكثير و در جايي انباشته ميشوند. بنابراين، پيشرفت بيماري كندتر است، اما باز هم ممكن است مرگ آور باشد. پژوهشگران هنوز نتوانسته‌اند روشن بكنند كه چرا اين فرايند آغاز ميشود.
سرانجام كمبود سلولهاي سفيد خون به عفونت، كم‌خوني و خونريزي بيش از اندازه مي‌انجامد. شمار زياد سلولهاي سفيد غيرعادي مي‌تواند در كاركرد مغز استخوان تداخل ايجاد كند و به اندام‌هاي ديگر نيز آسيب برساند. مرگ بيماران اغلب در پي خونريزي يا عفونت رخ مي‌دهد.
عوامل خطرساز
عواملي كه در پي معرفي ميشود خطر گرفتارشدن به نوعي لوسمي را بالا مي‌برد:
درمان سرطان. كساني كه به دليل سرطان‌هاي ديگري، شيمي‌درماني يا پرتودرماني داشته‌اند در خطر دچارشدن به انواعي از لوسمي در سال‌هاي آينده هستند.
زمينه‌ي ژنتيكي. ناهنجاري‌هاي ژنتيكي به نظر مي‌رسد كه در پديدآمدن لوسمي نقش مي‌آفرينند. برخي بيماريهاي ژنتيكي مانند نشانگان داون با افزايش خطر ابتلا به لوسمي ارتباط دارند.
پرتوها و مواد شيميايي. مردماني كه در معرض ميزان بالايي از پرتوها قرار مي‌گيرند، مانند بازماندگان از انفجار اتمي يا حادثه‌ي نيروگاه هسته‌اي، در خطر ابتلا به لوسمي هستند. برخي مواد شيميايي مانند بنزن‌ها كه در دود گازوييل و سيگار وجود دارد، نيز با افزايش خطر ابتلا به برخي از انواع لوسمي ارتباط دارند.
اما، بيش تر مردم با وجود عوامل خطرساز شناخته شده به لوسمي دچار نمي‌شوند و بسياري از مردم مبتلا به لوسمي با هچ كدام از اين عوامل خطرساز ارتباط نداشته‌اند.
با توجه به وضيعت عمومی سلامت فرد، بررسی های تشخيص لوسمی ممکن است شامل:
۱- آزمايش خون: در شرايط طبيعی گويچه های سفيد بالغ در خون محيطی (peripheral) يافت می‌شوند ولی زمانی که گويچه‌های سفيد نارس که بايد در مغز استخوان باشند به مقدار زيادی وارد خون محيطی می شوند عمدتا می تواند نشانه سرطان‌های خون (لوسمی) باشد. آزمايش خون و شمارش و بررسی ياخته های شناور خون اولين گام جهت تشخيص لوسمی است.
۲- نمونه برداری يا بيوپسی (biopsy) مغز استخوان: بررسی ميکروسکوپی از نمونه بافت سرطان بسيار مهم است زيرا مطمئن ترين روش برای تشخيص لوسمی و نوع آن به حساب می آيد. نمونه برداری از مايع مغز نخاع و نمونه برداری از غدد لنفاوی نيز از روش های تشخيصی سرطان خون است.
۳- سازگاری بافتی (Tissue matching) : ياخته ها دارای انواع پروتئين های مختلف بر روی سطح خود هستند که از اين پروتئين ها در آزمايش های ويژه خون برای تشخيص سازگاری بافتی استفاده می شود. موفقيت در پيوند مغز استخوان به تشابه و سازگاری مغز استخوان فرد دهنده با مغز استخوان فرد گيرنده بستگی دارد که از طريق اين آزمايش سنجيده می شود.
۴- بررسی کروموزومی (cytogenic analysis): از ديگر اقدامات تشخيص ژنتيکی در افتراق انواع لوسمی است.
۵- عکسبرداری از قفسه سينه با تابش اشعه X - تشخيص طيف پراکندگی ياخته های مهاجم و غده های لنفاوی متورم در ناحيه قفسه سينه است.
۶- سی تی اسکن (Computerised tomography scan)- در اين روش دستگاه سی تی اسکن با گرفتن تعدادی عکس توسط اشعه ايکس، تصويری سه بعدی از بدن را نشان می دهد و از اين طريق پراکندگی سرطان به بخش های ديگر بدن مشخص می شود.
۷- پرتونگاری با استفاده از تشديد ميدان مغناطيسی (MRI Scan) – اين آزمايش مشابه سی تی اسکن است با اين تفاوت که به جای تابش اشعه X از مغناطيس جهت عکسبرداری از اعضای بدن استفاده می شود. در اين آزمايش بيمار به مدت ۳۰ دقيقه به طور ساکن درون اتاقک اين دستگاه می ماند و تصاوير مقطعی از بدن او تهيه می شود.
۸- سونوگرافی (Ultrasound) در اين شيوه از امواج صوتی جهت بررسی ساختار اندامها استفاده می شود.
۹- معاينات بالينی: بررسی وضعيت غدد لنفاوی، طحال، کبد و ديگر اعضای بدن است.
الگوهای درمان لوسمی
فرآيند درمان لوسمی برای هر شخص معين با شرايط بيماری وی مرتبط است و الگوهای درمان لوسمی بستگی به نوع لوسمی، وضعيت بيماری در شروع درمان، سن، سلامت عمومی و چگونگی واکنش بيمار به نوع درمان دارد. علاوه بر الگوهای رايج برای درمان انواع سرطان همچون شيمی درمانی و اشعه درمانی، از جمله می توان به روش های درمانی زير اشاره کرد:
- درمان بيولوژيکی يا ايمونولوژيک - که مشتمل بر بازسازی، تحريک، هدايت و تقويت سيستم طبيعی دفاعی بدن بيمار است و با استفاده از آنتی بادی و هدايت سيستم دفاعی خود بيمار جهت مبارزه با سرطان صورت می گيرد.
- جراحی – راهيابی ياخته های مهاجم لوسمی به ساير اندامهای بدن اغلب موجب تورم و بزرگی حجم غده های لنفادی و طحال و کبد می شود. الگوی درمانی محل ضايعه طحال، برداشتن آن از طريق جراحی “اسپلينکتومی” (splenectomy) است.
- پيوند مغز استخوان و پيوند سلول های پايه ( Stem cell ) - جايگزينی مغز استخوان فرد بيمار با مغز استخوان سالم است تا بيمار بتواند مقادير بالای داروهای شيمی درمانی و يا پرتودرمانی را دريافت کند. شايع ترين اشکال پيوند مغز استخوان عبارتند از:
پيوند “اتولوگ” (autologous) طی اين نوع پيوند بيمار بافت پيوندی ( مغز استخوان ) خود را دريافت می کند. در اين روش مغز استخوان بيمار را خارج و آن را در معرض داروهای ضد سرطان قرار می دهند تا ياخته های بدخيم کشته شوند. سپس محصول بدست آمده را منجمد و نگهداری می کنند.
پيوند “سينژنئيک” Syngeneic - بيمار بافت پيوندی ( مغز استخوان ) را از عضو ديگر دو قلوی مشابه خود دريافت می کند. در اين روش ابتدا بوسيله مقادير زيادی از داروهای ضد سرطان همراه يا بدون پرتو درمانی، تمام مغز استخوان موجود در بدن بيمار را از بين می برند.سپس از عضو ديگر دو قلوی مشابه که شباهت بافتی زيادی با بدن بيمار دارد، مغز استخوان سالمی را تهيه می کنند .
پيوند “آلوژنئيک” allogeneic : بيمار بافت پيوندی را از فردی غير از خود يا دو قلوی مشابه خود (مثل برادر، خواهر، و يا هر يک از والدين و يا فردی که هيچگونه نسبتی با بيمار ندارد) دريافت می کند. اين فرد بايد سازگاری بافتی نزديک با بدن بيمار داشته باشد .
پس از تهيه بافت پيوندی از روش های فوق، به بيمار مقادير بالای داروهای شيمی درمانی همراه يا بدون پرتو درمانی می دهند تا باقيمانده مغز استخوان وی تخريب شود. در مرحله آخر مغز استخوان سالم را گرم کرده و بوسيله يک سوزن و از طريق سياهرگ به بيمار تزريق می کنند تا جانشين مغز استخوان تخريب شده شود. پس از ورود بافت پيوندی به جريان خون، ياخته های پيوند زده شده به مغز استخوان هدايت شده و به توليد گويچه های سفيد خون، گويچه های قرمز خون و پلاکتهای جديد می پردازند. ابتلاء به عفونت و خونريزی، تهوع، استفراغ، خستگی، بی اشتهايی، زخمهای دهانی، ريزش مو و واکنشهای پوستی از جمله عوارض جانبی پيوند مغز استخوان و پيوند سلول های پايه (Stem cell) است.
امروزه با کاربردهای جديد الگوهای درمان پيوند مغز استخوان و درمان بيولوژيکی يا ايمونولوژيک و داروهای جديد ضد سرطان و پيشرفت های علم ژنتيک و ساختار های ژن های انسانی اميدهای تازه ای برای غلبه بر اين بيماری بوجود آمده است
چه كار مي‌توان كرد؟
سابقاً آينده خوبي براي كودكان مبتلا به لوسمي تصور نميشد اما در ده سال اخير شيوه‌هاي درماني جديد امكان معالجه قطعي را در 50 درصد كودكاني كه شايعترين شكل لوسمي را دارند بوجود آورده است تمام كودكاني كه دچار اين بيماري هستند توسط دكتر اطفال كه در بيماري لوسمي كودكان تخصص دارد مورد درمان قرار مي‌گيرند داروهايي خوراكي و تزريقي براي كودك تجويز ميشود در شايعترين نوع لوسمي كودكان، پرتو درماني و داروهاي مخصوص براي از بين بردن سلولهاي سرطاني در مغز مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
در آغاز درمان ممكن است يك نوبت تزريق خون انجام شود اگر تعداد گلبولهاي سفيد خون به حد بسيار پائيني كاهش پيدا كند بايد كودك را از ديگران جدا نمود و تمام ملاقات كننده‌ها بايستي از ماسك استفاده كنند و لباسهاي مخصوص بپوشند. بعد از چند هفته به كودك شما اجازه داده ميشود براي از سرگيري زندگي معمولي خود به خانه برگردد معاينات منظم براي مراقبت از بيمار ضرورت دارد.
نقش مهم والدين حمايت كردن از كودك با پيگيري درمانهاي دراز مدت و مراعات حال كودك است. كودكان مبتلا به لوسمي نبايد در معرض بيماريهاي شايع عفوني كودكان از قبيل آبله مرغان قرار گيرند (مگر اينكه قبلاً ايمني لازم را كسب كرده باشد) از برخورد كودك خود با همبازيهايش احتياط را از دست ندهيد.
داروي پيشگيري از لوسمي آزمايش آن بر روي موشها
داروي جديدي در پيشگيري از لوسمي در موش ها اثر مثبت داشت.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از پايگاه خبري مديكال نيوز؛ پژوهش جديد نشان داد: درمان با يك نوع دارو به نام FTY 720 از بيماري لوسمي در موشها جلوگيري مي كند.
بنابراين گزارش، اين دارو باعث مرگ اين سلولها مي شود، اين دارو در موشها هيچ تاثير مخربي نداشته است.
يادآور مي شود، محققان اميد دارند با استفاده از داروي F T Y 720 بتوانند درمان جديدي براي درمان تمام انواع لوسمي ها بيابند.
استفاده از خون بند ناف برای درمان لوسمی
گویچه های سفید، سلول های تک هسته ای هستند که به طور طبیعی قادرند تمام سلول های مزاحم و بیگانه را شناسایی کنند محققان با استفاده از خون بند ناف می توانند این سلول ها تکثیر و آن را برای درمان سرطان استفاده کنند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از خبرگزاری دانشگاه تگزاس، با استفاده از سلول های کشنده و طبیعی (NK) بدست آمده از بند ناف توانستند موش هایی را که به نوع شدید کم خونی انسان دچار شده بودند را درمان کنند.
بنابراین گزارش، لوسمی بیماری است که در آن شکل گلبول قرمز تغییر و از حالت کروی به اسبی شکل می شوند.
محققان این سلول های کشنده را تکثیر و سپس به بدن موش ها تزریق می کنند پس از تزریق این سلول های کشنده (NK) پس از آنکه وارد خون می شوند قادرند میزان سلول های سرطانی را به میزان 85 تا 60 درصد کاهش دهد.
همچنین محققان اعلام کردند این آزمایش بر روی حیوانات کاملا جواب داده اما در مورد انسان هنوز ابهاماتی وجود دارد که احتیاج به بررسی بیشتر دارد.
این گزارش حاکیست، لمفوسیت ها و گویچه های سفید خون هستند که یک هسته دارند این سلول ها بسیار کشنده هستند و به طور فطری نسبت به واکنش های مختلف بدن مصونیت دارد این سلول ها با سلول های بیگانه مقابله می کند و آنها را از بین می برد.
این گزارش حاکیست، محققان قادرند این تکثیر سلولی را طی 3 هفته انجام دهند و بیش از 150 میلیون سلول از بندناف بدست آورند. محققان امیدوارند با این سلول ها به زودی راه حلی مفید و مناسب برای نابودی سلول های سرطانی پیدا کنند.
لوسمي
مفهوم اين بيماري از معناي خود لغت مشخص مي شود. اين لغت از دو بخش «لوکوس» به معناي سفيدي بيش از حد و «اِمي» به معناي خون تشكيل شده است. تركيب اين دو به معني خون سفيد است. در بيماري لوسمی يا همان سرطان خون، مراحل تكميل نشده سلول هاي ايمني به قدري افزايش پيدا مي كند كه عمل خونسازي عادي دچار اشكال مي شود. بر اساس نوع سلول هاي سرطاني و روند بيماري، لوسمی در دو شاخه لوسمی سريع و مزمن تقسيم بندي مي شود.
خون عادي و سالم چگونه به نظر مي رسد؟
در افراد سالم، تقريباً نيمي از خون شامل سلولها، و نيمي ديگر از مايع پلاسما که مقدار فراوانی نشاسته دارد، تشكيل شده است. آن بخش از خون را كه سلول ها تشكيل مي دهند، به " هماتوكريت " معروف است. بيشترين حجم سلولهاي خوني را گلبول هاي قرمز خون تشكيل مي دهند. حدود ۵ ميليارد گلبول قرمز در هر ميلي ليتر خون، وظيفه انتقال اكسيژن در خون را به عهده دارند. حجم كوچكتری از سلولهاي خون گلبولهاي سفيد هستند. در يك ميلي ليتر خون، حدود يك ميليون از اين سلولها وجود دارد. به عبارت دیگر، در مقابل هر گلبول سفيد در خون، ۵۰۰۰ گلبول قرمز وجود دارد. گلبولهاي سفيد همان سلول هاي دفاعي هستند. بيش از نيمي از اين گلبول هاي سفيد، بافتهاي مرده، مواد زیان آور و عوامل بيماريزا را مي بلعند و بدین ترتیب اثرات مخرب آنها را از بين مي برند. اين سلولها به عنوان سلولهاي مغز استخوان نیز توصيف مي شوند. سلولهاي B، مواد مصرف كننده را توليد مي كنند و سلولهاي T مي توانند عوامل ايجاد بيماري را شناسايي و سيستم ايمني بدن را فعال کنند. سيستم ايمني، بدون گلبولهاي سفيد نمي تواند عمل كند. براي مثال در صورت سرايت ويروس ايدز، به طور آشكاري گلبولهاي سفيد T تخريب مي شوند و حتی يك سرما خوردگي خفيف، خطر مرگ را به همراه خواهد داشت.
انواع لوسمی و چگونگي بروز آنها :
در ابتدا، لوسمی براساس نوع سلولها، بافتهاي لنفاوي يا مغز استخوان، تشخیص داده مي شود. با آزمايشهاي مخصوصي، مي توان مشخص كرد كه آيا سلولهاي سرطانی از گلبولهاي سفيد به وجود مي آيند يا از سلولهاي مغز استخوان. اگر سلولهاي سرطاني به نحوي تخريب شوند كه ديگر هيچ عملكرد عادي نداشته باشند، سلولهاي ديگري دوباره توليد مي شوند. سرعت بروز لوسمی با سلولهاي کامل نشده سريعتر از حالت با سلولهاي رسيده است. بنابراين، لوسمی با سلولهاي کامل نشده به عنوان لوسمی سريع و لوسمی با سلولهاي رسيده به عنوان لوسمی مزمن توصيف مي شوند.
شكلهاي اصلي لوسمی عبارتند از:
•لوسمی سريع در بافت هاي لنفاوي
•لوسمی سريع در مغز استخوان
•لوسمی مزمن در بافتهاي لنفاوي
•لوسمی مزمن در مغز استخوان
خون از مايع لزجی به نام پلاسما و ياخته های شناور آن که توسط مغز استخوان توليد می شود تشکيل شده است.
مغز استخوان ماده ای نرم و اسفنجی شکل است که داخل استخوانها يافت می شود. اين ماده حاوی ياخته هايی است که ياخته های مادر يا سلول پايه (Stem cell) ناميده می شود و وظيفه آنها توليد ياخته های خونی است.
سه نوع ياخته خونی وجود دارد :
گويچه های سفيد خون (گلبولهای سفيد) که مسئول دفاع بدن در مقابل عوامل خارجی هستند
گويچه‌های قرمز خون (گلبولهای قرمز خون) که اکسيژن را به بافتها حمل کرده و فرآورده های زائد را از اندامها و بافتها جمع آوری می کنند
پلاکتها که وظيفه انعقاد خون و جلوگيری از خونريزی را بر عهده دارند
سرطان خون (لوسمی) نوعی بيماری پيشرونده و بدخيم اعضای خون ساز بدن است که با تکثير و تکامل ناقص گويچه‌های سفيد خون و پيش سازهای آن در خون و مغز استخوان ايجاد می شود.
لوسمی يا لوکمی leukemia ريشه در زبان لاتين به معنای “خون سفيد” دارد و فرآيند تکثير، خونسازی و ايمنی طبيعی بدن را مختل می کند. اجتماع اين ياخته های سرطانی در خارج از مغز استخوان، موجب تشکيل توده هايی در اندامهای حياتی بدن نظير مغز و يا بزرگ شدن غده های لنفاوی، طحال، کبد و ناهنجاری عملکرد اندامهای حياتی بدن می شوند.
در شرايط عادي، سلولهاي سفيد خون به نبرد با عوامل بيماريزا مي‌پردازند. اين سلولها به طور عادي رشد مي‌كنند و به شيوه‌اي منظم و برنامه‌ريزي شده و به اندازه‌ي نياز بدن، تقسيم ميشوند. در لوسمي اين فرايند به هم مي‌ريزد.
در لوسمي، مغز استخوان شمار زيادي سلول سفيد غيرعادي توليد مي‌كند. آنها از سلولهاي سفيد عادي متفاوت به نظر مي‌رسند و كار خود را به درستي انجام نمي‌دهند. سرانجام، اين سلولهاي نارس از توليد سلولهاي سفيد عادي جلوگيري مي‌كنند و در نتيجه توانايي بدن در رويارويي با عوامل بيماريزا كاهش مي‌يابد.
سلولهاي لوسمي در توليد انواع ديگر سلول‌ه‌هاي خون در مغز استخوان، از جمله سلولهاي قرمز خون(گلبولهاي قرمز) كه اكسيژن را به بافتهاي بدن مي رسانند و پلاكت‌هايي كه به تشكيل لخته‌ي خون كمك مي‌كنند، اختلال ايجاد مي‌كنند. هم چنين، انباشت سلولهاي لوسمي در غده‌هاي لنفاوي، طحال، كبد و گاهي مغز باعث نارسايي‌هايي در كاركرد اين اندامها ميشود.
لوسمی شايع ترين سرطان اطفال در جهان است.
لوسمی براساس طيف، شدت و سرعت پيشرفت روند بيماری به دو دسته حاد (acute) و مزمن (chronic) تعريف می شود.
۱- لوسمی حاد، رشد سريع همراه با تعداد زيادی گويچه های سفيد نارس است و مدت فاصله زمانی بين شروع بيماری و گسترش دامنه آن بسيار کوتاه است.
۲- لوسمی مزمن، رشد آهسته همراه با تعداد بيشتری ياخته های سرطانی بالغ تر است و مدت زمان طولانی تا بروز علائم بالينی آن دارد.
لوسمی نيز با توجه به نوع ياخته موجود در بافت مغز استخوان که دچار تراريختی و سرطان شده است تعريف می شود و اشکال مختلفی از اين نوع سرطان وجود دارد که هر کدام نشانه ها و عوارض خاص خود را دارند.
لوسمی بر اساس نوع گويچه سفيد خون که دچار تراريختگی و سرطان شده به دو دسته تقسيم می شود:
i) لنفوئيدی (lymphocytic) يا لنفوبلاستی ( lymphoblastic)
ii) ميلوئيدی ( myelogenous )
با توجه به طبقه بندی فوق، شايع ترين اشکال لوسمی بر اساس سرعت پيشرفت روند بيماری و نوع گويچه سفيد خون که دچار تراريختگی و سرطان شده به چهار گروه تقسيم می شود که عبارتند از:
۱- لوسمی لنفوئيدی يا لنفو بلاستی حاد(ALL):
لوسمی لنفو بلاستی حاد بيماريی است که در آن تعداد بسيار زيادی از گويچه های سفيد خون که مسئول دفاع بدن در مقابل عوامل خارجی هستند و “لنفوسيت” ناميده می شوند و هنوز به طور کامل تکامل نيافته اند دچار اختلال شده و بطور فزاينده ای در خون محيطی (blood peripheral) و مغز استخوان يافت می شوند. علاوه بر اين، تجمع اين ياخته ها در بافتهای لنفاوی باعث بزرگ شدن اين اندامها می شود. ازدياد لنفوسيتها نير منجر به کاهش تعداد ساير ياخته‌های خونی مانند گويچه‌های قرمز و پلاکت ها شده و اين عدم تعادل ياخته‌های خونی منجر به کم خونی، خونريزی و عدم انعقاد خون می شود. مدت فاصله زمانی بين شروع بيماری و گسترش دامنه آن بسيار سريع و کوتاه است. لوسمی لنفوبلاستی حاد، شايع ترين نوع لوسمی در اطفال است که اغلب در کودکان بين سنين ۲ تا ۶ سال تظاهر می کند. گروه سنی ديگری که در مقابل اين بيماری بيش از بقيه آسيب پذير هستند، افراد بالای ۷۵ سال را تشکيل می دهند.
این متداولترین نوع لوکمی میان کودکان است که تقریباً 80 درصد لوکمی های کودکان از این نوع می باشد.
درمان ALL:
درمان در چهار مرحله صورت می گیرد :
القارمیسیون
درمان استحکامی
درمان نگهدارنده
درمان پیشگیری کننده برای سیستم عصبی مرکزی
بر اساس عوامل پیش آگهی کننده بیمار برنامه شیمی درمانی القا کننده رمیسیون عموما شامل بعضی از داروهای سیتوکسان ، وین کریستین ، پردنیزون ، L آسپارژنیاز و دوکسوروبین می باشد .
اولین باری که بیمار به رمیسیون رسید در فاز بعد درمان استحکامی شامل درمان متناوب با یک رژیم دارویی شبیه درمان القایی خواهد بود اما شاید داروهای دیگری مانند 6MP، 6TG و سیتارابین اضافه شود که ممکن است یک دوره حدود یک ماه یا بیش از 3 دوره حدود 3 ماه به طول انجامد . بعد از درمان استحکامی بیمار معمولا بر روی یک برنامه نگهدارنده با متوتروکسات همراه با MP – 6 گذاشته می شود که غالبا با وین کریستین و پردنیزون ترکیب می شود درمان نگهدارنده 2 سال طول می کشد . از آنجایی که ALL غالبا به مغز و طناب نخاعی گسترش می یابد به طور اختصاصی بیمار شیمی درمانی پیشگیری کننده ( پروفیلاکتیک ) در مایع نخاعی ( معمولا متوتروکسات) دریافت می کند . گاهی اوقات رادیوتراپی سر هم اضافه می شود به طور کلی یک بیمار بزرگسال با عود ALL به عنوان نامزدی برای انجام پیوند مغز و استخوان در نظر گرفته می شود . البته فقط در صورتی که به شیمی درمانی جدید پاسخ دهد .
۲- لوسمی ميلوئيدی حاد(AML):
تراريختگی ياخته های “ميلوئيد” گويچه های سفيد خون است که فرآيند تکثير و خونسازی و ايمنی طبيعی بدن را مختل می کند. اين نوع سرطان دارای چندين زيرگونه و ميانگين سن ابتلا به آن ۶۴ سال است. اين نوع لوسمی در مقايسه با لوسمی لنفوسيتی حاد کمتر در کودکان ديده می شود اما کودکان مبتلا به سندرم دان (Down Syndrome) در سه سال ابتدايی زندگی استعداد بيشتری برای ابتلا به آن دارند.
این متداولترین نوع لوکمی است. در بزرگسالان و کودکان اتفاق می افتد. این نوع لوکمی همچنین لوکمی غیرلنفوسیتی نیز خوانده می شود.
درمان AML
درمان AML به دو بخش تقسیم می شود ؛ القارمیسیون و درمان پس از رمیسیون ( تکنسین موقتی ) .
القارمیسیون :
قسمت اول درمان رهایی از لوسمی بارز می باشد و معمولا از دو داروی سیتارابین (Ara-c) و یک داروی آنتراسیکلین مانند دانوروبیسین یا ایداروبیسین استفاده می شود . این درمان شدید که معمولا در بیمارستان انجام می شود یک هفته طول می کشد . اکثر سلول های طبیعی مغز استخوان مانند سلول های لوسمیک تخریب می شوند . به هنگام شیمی درمانی و پس از دو هفته شمارش سلول های خونی بیمار به طرز خطرناکی کاهش می یابد و اندازه گیری های حمایتی برای حفاظت از این عوارض انجام می شود . معمولا بیمار در بیمارستان بستری می ماند . اگر القا موفقیت آمیز باشد سلول های طبیعی مغز استخوان در طی دو هفته به حالت اولیه باز می گردند و شروع به خون سازی می کنند و هیچ سلول لوسمی در جریان خون یا مغز استخوان باقی نمی ماند . اگر یک هفته درمان القا تسکین موقتی را ایجاد نکرد . یک یا دو بار این مرحله تکرار می شود القا در 70% موارد AML موفقیت آمیز خواهد بود . اما در بعضی از گروه های بیماران مانند افراد بالای 60 سال و یا آن ها که پیش آگهی های نامطلوب داشته اند ، میزان موفقیت حدود 40% می باشد .
درمان استحکامی (Consolidation Therapy) :
این درمان پس از القا تسکین موقتی برای تخریب سلول های باقیمانده لوسمیک و جلوگیری از عود انجام می شود . انتخاب هایی که برای درمان aml پس از رمیسیون وجود دارد :
چندین دوره شیمی درمانی با سیتارابین با دوز بالا .
پیوند سلول زایای آوژنیک
پیوند سلول زایای اتوژنیک .
درمان لوسمی پرومیلوستیک (m3):
اگر چه القای رمیسیون با مصرف ATRA به تنهایی هم انجام می شود اما ترکیب شیمی درمانی و ATRA نتیجه بهتری می دهد .
عوارض این درمان از درمان استاندارد شیمی درمانی AML متفاوت است چون در این حالت سندرم اسید رتینوئیک اتفاق می افتد در این سندرم اختلالات تنفسی به علت تجمع مایع در ریه ، کاهش فشار خون ، آسیب کلیه و احتباس شدید مایع ایجاد می شود .
شیمی درمانی :
به طور کلی در درمان AML از دوزهای بالاتری از شیمی درمانی در مدت زمان کوتاه تری استفاده خواهد شد و در ALL دوره های کمتر شیمی درمانی در دوره طولانی تری مورد استفاده قرار می گیرد .
از آن جایی که درمان بیماران لوسمیک در بیمارستان انجام می شود می توان با دستورات زیر میزان عفونت را کاهش داد :
تمام افرادی که با بیمار تماس دارند باید دست های خود را بشویند .
پوشیدن گان و ماسک هم مفید است .
میوه جات و سبزیجات خام مصرف نشوند ، چون دارای باکتری هستند .
هیچ گل و گیاهی در اتاق نباشد ، چون آن ها هم ممکن است با خود باکتری داشته باشند .
محیط اتاق سرد نباشد .
سندرم لیزر تومور عارضه ای از شیمی درمانی است که در نتیجه تخریب سریع سلول های لوسمی ایجاد می شود .
این شرایط با دریافت مایعات فراوان و داروهای خاص مانند بی کربنات و آلوپورینول که به بدن در دفع این مواد کمک می کند جلوگیری می شود .
یکی از عوارض بسیار وخیم شیمی درمانی ALL درگیری احتمالی با لوسمی ثانویه ، AML می باشد . در موارد کمتر شایع ، بیمار لوسمیک درمان می شود اما مدتی بعد دچار لنفوم نان هوچکین و یا دیگر سرطان ها خواهد شد .
تعريف : شايعترين سرطان خون در کودکان ALL است که شامل تکثير بدخيم سلولهاي لنفوبلاست است . اين تکثير بدخيم بيشتر در مغز استخوان اتفاق مي افتد .
* علل : کلاً نامعلوم است . يکسري فاکتورها ارتباط با اين بيماري دارند شامل :
۱ - زمينه ژنتيکي : فاکتورهاي مرتبط با بيماري ALL در دوقلوهاي يکسان در ۲۵ درصد موارد همزمان با فاصله کمتر از ۵ سال اتفاق مي افتد .
۲ - در سندرم داون
۳ - در موارد ضعف ايمني مثل مصرف داروهاي کاهش دهنده ايمني ، کم بودن گاماگلوبين مادرزادي ، آتاکسي تلانژکتازي ، سندرم ويسکوت آلدريچ ، سندرم بلوم
۴ - قرار گرفتن در معرض اشعه
۵ - ويروس EBV با لوسمي نوع B ارتباط دارد .
* آسيب شناسي :
در مغز استخوان بيش از ۲۵٪ حجم آن از سلولهاي بدخيم پر شده است .
در يک تقسيم بندي آن را به L1 - L2-L3 مجزا مي کنند .
* همه گير شناسي :
بيشترين سرطان خون در کودکان است .
ميزان بروز آن حدود يک نفر در هر ۱۷۰۰ کودک زير ۱۵ سال است .
قله سني آن حدود ۴ سال است .
در کشورهاي صنعتي شيوع بيشتري دارد .
در پسران سفيد پوست بيشتر است .
* پيش آگهي :
بهترين پيش آگهي در بين سرطانها را دارا مي باشد .
بيش از ۹۵٪ به حالت بهبودي نسبي خواهند رفت .
بيش از ۸۵٪ بيش از ۵ سال علائمي از عود نخواهند داشت .
ميزان زنده ماندن طولاني مدت ۶۵-۶۰٪ است .
لوسمي حاد
توضيح كلي
لوسمي حاد يكي از سرطان‌هاي مربوط به سلولهاي سفيد خون در مغز استخوان يا بافتهاي مربوط به دستگاه لنفاوي (غدد لنفاوي، طحال، كبد). اين سلولهاي تكثيريافته داخل بافت تجمع‌يافته، به داخل جريان خون ريخته و در نهايت ساير بافتها را درگير مي‌سازند.
انواع شايع لوسمي عبارتند از: لوسمي لنفوسيتي حاد ( ALL كه به ويژه در كودكان شايع‌تر است)، لوسمي ميلوسيتي حاد (AML) و لوسمي غيرلنفوسيتي حاد (ANLL) . لوسمي حاد شايعترين نوع سرطان در كودكان است: اين بيماري در هر دو جنس و در هر سني بروز مي‌كند ولي در جنس مذكر شايع‌تر است. بيشترين ميزان بروز لوسمي لنفوسيتي حاد بين سنين 5-2 سال رخ مي‌دهد.
علايم شايع
تب خفيف
خستگي
رنگ‌پريدگي پيشرونده؛ احساس ناخوشي عمومي
كبودشدگي آسان پوست و خونريزي خودبه‌خودي (خونريزي بيني، خونريزي لثه، يا طولاني شدن مدت قاعدگي در خانم‌ها)
بزرگي طحال و درد شكم
حساس شدن به عفونت‌ها، به ويژه پنوموني [ذات‌الريه]
عفونت‌هاي دهاني به صورت زخم و درد دهان
سردرد و خواب‌آلودگي، در صورت درگيري پرده‌هاي مغزي (مننژ)
علل
علت دقيق آن نامعلوم است، ولي عوامل مستعدكننده احتمالي بسياري وجود دارد.
عوامل افزايش‌دهنده خطر
سابقه خانوادگي لوسمي
مواجهه بيش از حد با اشعه ايكس (اشعه‌تابي)
اختلالات مادرزادي، به ويژه نشانگان داون
دوقلوهاي كاملاً مشابه
تماس با بنزن‌ها و ساير مواد شيميايي صنعتي سمي
مصرف داروهاي سيتوتوكسيك
سركوب دستگاه ايمني ناشي از بيماري يا داروها
استعمال دخانيات
پيشگيري
قابل پيشگيري نيست. در صورت وجود سابقه خانوادگي لوسمي، قبل از تشكيل خانواده مشاوره ژنتيك را مدنظر قرار دهيد.
عواقب موردانتظار
درمان سبب فروكش بيماري در 90% بيماران و علاج بيماري در 30% مبتلايان به برخي انواع لوسمي، به ويژه كودكان مي‌گردد.
عوارض احتمالي
خونريزي
مرگ ناشي از اختلال دستگاه دفاعي بدن در برابر عفونت‌ها
عوارض جانبي شيمي‌درماني
درمان
اصول كلي
- بررسي‌هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش خون، مغز استخوان و مايع مغزي‌ـ نخاعي، عكس قفسه‌سينه، سي‌تي اسكن، سونوگرافي و گرفتن مايع نخاع باشد.
- مراحل درماني عبارتند از: تزريق خون و پلاكت، داروهاي ضدسرطان براي از بين بردن سلولهاي سرطاني، و در پي آن اشعه‌درماني
- فروكش بيماري هنگامي اطلاق مي‌گردد كه هيچ شواهدي از وجود سلولهاي سرطاني در خون و مغز استخوان وجود نداشته باشد
- در صورت عود لوسمي پس از فروكش اوليه، پيوند استخوان ممكن است براي بيماران در نظر گرفته شود.
- اين بيماران بايد از افراد بيمار و ازدحامات مردمي به‌منظور پيشگيري از تماس با عفونت‌هاي خطرناك دوري كنند.
- مراقبت از دهان مهم است. شستشوي دهان اغلب با يك محلول آب نمك گرم بروز زخم‌هاي دهاني را كاهش مي‌دهد. براي درست كردن آب نمك، يك قاشق غذاخوري نمك را داخل 250 سي‌سي آب (معادل يك بطري نوشابه) حل نماييد. براي جلوگيري از خراشيدگي لثه‌ها از مسواك نرم استفاده كنيد.
داروها
تزريق خون
داروهاي ضدسرطان
داروهاي كورتوني
مسكن‌ها، از مصرف آسپيرين يا هر تركيب حاوي آسپيرين خودداري كنيد. آسپيرين باعث افزايش احتمالي خونريزي مي‌گردد.
آنتي‌بيوتيك‌ها براي مقابله با عفونت‌ها
داروهاي افزايش‌دهنده دفع ادراري اسيد اوريك جهت جلوگيري از تجمع اسيد اوريك كه به عنوان يكي از عوارض جانبي داروهاي ضدسرطان ممكن است بروز كند.
فعاليت
محدوديتي در طي فروكش بيماري وجود ندارد. در مراحل فعال بيماري معمولاً استراحت در بستر ضرورت مي‌يابد.
رژيم غذايي
مصرف مايعات فراوان: 10-8 ليوان مايعات در روز براي بزرگسالان و 6-4 ليوان براي كودكان. در طي دوره شيمي‌درماني از غذاها و مايعات پرانرژي نظير استفاده كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا كودك شما داراي علايم لوسمي هستيد
بروز موارد زير در طي مراحل فعال يا فروكش بيماري:
- تب
- لرز
- سرفه يا گلودرد
- خونريزي غيرطبيعي (تا رسيدن پزشك از كيسه يخ در موضع خونريزي استفاده كنيد؛ و با فشار آوردن بر آن، خونريزي را بند آوريد)
- يبوست
۳- لوسمی لنفوئيدی مزمنleukemia chronic lymphocytic (CLL): شايع ترين نوع لوسمی بزرگسالان است. طيف رشد و پيشرفت اين نوع لوسمی بسيار کند و آهسته است و اغلب در افراد سالمند تظاهر می کند. ميانگين سن بروز لوسمی لنفوئيدی مزمن ۶۰ سال است و ابتلا به آن در سنين پايين تر از ۳۰ سال بسيار غير طبيعی و در کودکان بسيار نادر است. اين نوع لوسمی در مردان بالای ۵۰ سال شايع تر است و اغلب به طور تصادفی و هنگام معاينات و آزمايش معمولی خون که افراد برای تشخيص بيماری های ديگر انجام می دهند، تشخيص داده می شود.
لوسمي لنفوسيتي مزمن (CLL) سرطاني با رشد بسيار آهسته مربوط به اعضاي خونساز در افراد سالمند است (در مردان بالاي 50 سال شايع تر است ). حدود 13 قربانيان لوسمي داراي اين نوع لوسمي هستند. اين بيماري اغلب در طي آزمايش خون معمول انجام شده براي ساير بيماري ها به طور اتفاقي كشف مي شود.
این نوع لوکمی نوع متداول لوکمی بزرگسالان است که با آن فرد ممکن است سالها بدون هیچگونه درمان بخوبی زندگی کند. این لوکمی در نژاد یهودیان روسیه یا اروپای شرقی بیشتر دیده می شود. می توان گفت که این نوع لوکمی هیچگاه در کودکان ایجاد نمی شود.
علايم شايع
در مراحل زودرس بيماري ، به تدريج علايم زير بروز مي كند:
خستگي و ضعف عمومي
كم خوني خفيف تا متوسط
گره هاي لنفاوي بزرگ شده و سفت
كاهش وزن بدون علل معمول
بزرگي طحال و كبد
حساس شدن نسبت به عفونت ها
گره هاي پوستي (گاهي )
در مراحل ديررس :
ناتواني در مقابله با عفونت هاي باكتريايي ، ويروسي يا قارچي
ضعف ناتوان كننده
علل
نامشخص . بررسي هاي تشخيصي نشان دهنده تكثير لنفوسيت ها (نوعي از سلول هاي سفيد خون ) مي باشد. برخلاف بعضي انواع لوسمي ، تماس بيش از حد با اشعه به نظر نمي رسد عامل زمينه سازي براي لوسمي لنفوسيتي مزمن باشد.
عوامل افزايش دهنده خطر
سن بالاي 50 سال
پيشگيري
پيشگيري خاصي وجود ندارد.
عواقب موردانتظار
اين بيماري در حال حاضر غيرقابل علاج محسوب مي گردد. با اين حال ، علايم آن با درمان قابل تخفيف يا كنترل است . بسياري از بيماران سال ها بدون علامت يا با علايم اندك زنده مي مانند و بر اساس برخي مقالات پزشكي موارد اندكي از بهبود غيرمنتظره اين بيماري گزارش شده است .
تحقيقات علمي درباره علل و درمان اين بيماري ادامه دارد و اين اميد وجود دارد كه درمان هاي مؤثرتر و در نهايت علاج بخشي عرضه شود.
عوارض احتمالي
خونريزي
كم خوني شديد
عفونت ها
نقرس
درمان
اصول كلي
- بررسي هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش هاي خون ، مغز استخوان و مايع مغزي ـ نخاعي ، عكس قفسه سينه ، سي تي اسكن ، سونوگرافي و گرفتن مايع نخاعي باشد.
- شدت اين بيماري بر اساس بزرگي كبد و طحال ، كم خوني ، و كمبود پلاكت ها تعيين مي گردد.
- گاهي در موارد خفيف به هيچ درماني نياز نيست .
- درمان ممكن است شامل تجويز داروهاي ضدسرطان ، و متعاقب آن اشعه درماني و گاهي تزريق خون و پلاكت باشد.
- اين بيماران بايد از تماس با افراد بيمار ديگر و اماكن پرازدحام به منظور پيشگيري از قرار گرفتن در معرض عفونت هاي خطرناك اجتناب كنند.
- مراقبت از دهان مهم است . به منظور كاهش زخم هاي دهاني اغلب از شستشوي دهان با آب نمك گرم استفاده مي شود. به منظور تهيه آب نمك يك قاشق غذاخوري نمك را در 250 سي سي آب (معادل يك بطري نوشابه ) حل كنيد. براي پيشگيري از خراشيده شدن لثه ها از مسواك نرم استفاده كنيد.
داروها
بسياري از افراد دچار اين بيماري به درمان چنداني نياز ندارد. طرح هاي درماني تا حد زيادي به وضعيت هر بيمار بستگي دارد.
داروهاي ضدسرطان شامل داروهاي كورتوني
داروهاي ضد نقرس
از مصرف آسپيرين يا هر تركيب حاوي آسپيرين خودداري كنيد، زيرا آسپيرين احتمال خونريزي را افزايش مي دهد.
فعاليت
محدوديتي وجود ندارد.
رژيم غذايي
رژيم خاصي نياز ندارد. به دلخواه خود تا حد امكان از نظر غذايي تقويت كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علايم لوسمي لنفوسيتي مزمن باشيد.
بروز موارد زير پس از تشخيص و درمان :
ـ عود يا تشديد علايم
ـ بروز علايم عفونت نظير تب و لرز
ـ دفع مدفوع سياه قيري ، خونريزي لثه يا خونريزي بيني .
۴- لوسمی ميلوئيدی مزمن(CML): اين نوع لوسمی يک بيماری اکتسابی ناشی از يک نوع ناهنجاری در کروموزوم ۲۲ ياخته های مغز استخوان است. لوسمی ميلوئيدی مزمن در مردان بين سنين ۴۰ تا ۶۰ سال شايع تر است و افرادی که تحت تشعشعات يونيزه و يا تماس با بنزين و مشتقات آن قرار داشته اند، بيشتر در معرض خطر ابتلا به آن هستند.
لوسمي ميلوئيد مزمن (CML) بيماري است كه به دليل موتاسيون اختصاصي در سلول هاي بنيادي چند قوه اي مغزاستخوان ايجاد مي شود. وجود كروموزوم فيلادلفيا و عوامل ژنتيك در اين بيماري براي نخستين بار در سال 1973 گزارش گرديد. امروزه وجود محصول ژن اتصال يافته BCR-ABL كه داراي فعاليت غير طبيعي تيروزين كينازي است و موجب بي نظمي در تكثير سلول ها مي شود در اين بيماري ثابت شده است. ميزان بيان ژن معيوب در بيماران درمان شده با داروي ايماتينيب مزيليت Imatinib Mesylate، (Gleevec كه مهار كننده تيروزين كيناز است و درمان قطعي تر با پيوند مغزاستخوان انجام پذير است.
ميزان بيان ژن BCR-ABL در بيماراني كه بيش از 8 ماه با مقادير صحيح داروي ايماتينيب مزيليت درمان شده اند مشابه با بيماراني كه پيوند مغز استخوان شده و در وضعيت عمومي نسبتا پايداري هستند، مي باشد.
نتيجه گيري: به اين ترتيب مي توان انتظار داشت كه يك داروي مهار كننده مولكولي ممكن است با عواقب درماني كمتر اثري مشابه درمان قطعي تر، مانند پيوند مغز استخوان داشته باشد.مطمئن دستيابي به نتايج قطعي نيازمند بررسي هاي كاملتر بر روي تعداد بيماران بيشتري مي باشد.
این نوع لوکمی معمولاً در بزرگسالان ایجاد می شود. این لوکمی با ناهنجاری کروموزوم همراه است که کروموزوم فیلادلفیا نامیده می شود که ژنی ناهنجار و غیرطبیعی ایجاد می کند که BCR-ABL نام دارد. این ژن پروتئینی غیر طبیعی می سازد که تیروسین کیناز (tyrosine kinase) نامیده می شود و عقیده بر این است که باعث رشد سلول های لوکمی می شود. فرد مبتلا به این نوع لوکمی ماه ها یا سال ها هیچ علامت یا نشانه ای از بیماری مشاهده نمی کند اما بعدها وارد مرحله ای می شود که سلول های لوکمی سریعتر رشد می کنند.
درمان لوسمی میلوژنیک مزمن :
فاز مزمنCML (در این فاز بیماران کمتر از 5% بلاست و پرومیلوسیت ( سلول های نابالغ با قدرت تکثیر ) در خون و مغز استخوان دارند) : شیمی درمانی بامیزان بالا و رادیوتراپی کل بدن (TBI) و در ادامه پیوند سلول زایا (SCT) موثرترین درمان CML می باشد و بیشترین احتمال برای درمان بیمار ، خصوصا در بیماران با نمره بالا در درجه بندی سوکال ، عوارض جانبی (SCT) بسیار وخیم هستند و منجر به مرگ بیمار می شوند .
در بیماران مبتلا به CML که به درمان با اینترفرون جواب نمی دهند یا به علت شدت عوارض جانبی این درمان متوقف شده است . انتخاب بعدی شیمی درمانی است و هیدروکسی اوره داروی مناسبی است که موثرتر از داروهای قدیمی مانند لوسولفان ( میلوژن ) می باشد .
فاز تشدید یافتهCML (مغز استخوان و خون بین 5% تا 30% بلاست دارد): درمان CML فاز تشدید یافته شبیه درمان CML فاز مزمن می باشد . اما در این فاز مدت زمان دوره رمیسیون ( دوره بدون بیماری ) پس از درمان کوتاه تر است . 15% بیماران در این فاز چندین سال پس از پیوند سلول زایا زنده می مانند . اینتر فرون در این فاز تاثیری نخواهد داشت . 20% بیماران به شیمی درمانی پاسخ می دهند اما کمتر از 6 ماه رمیسیون خواهند داشت .
فاز بلاست CML(در مغز استخوان و یا در خون بیمار بیش از 30% بلاست دیده می شود):در اکثر موارد CML فاز بلاست سلول های لوسمی شبیه سلول های لوسمی میلوئید حاد (AML) هستند و در برابر داروهای شیمی درمانی که غالبا در AML استفاده می شوند مقاوم خواهند بود .
پیوند سلول زایا آوژنیک ( از فرد دهنده ) به ندرت در فاز بلاست CML موفقیت آمیز است و بقا طولانی مدت کمتر از 10% می باشد .
CML با درگیری مغز و طناب نخاعی : در بیشتر موارد علایم CML با درگیری سیستم عصبی ، انجام شیمی درمانی تزریقی به مایع مغزی نخاعی و یا با رادیوتراپی مغز کاهش می یابد .
علائم هشدار دهنده سرطان خون (لوسمی):
احساس ناخوشی عمومی
تظاهر لکه‌های دانه اناری زيرجلدی پوست (petechiae)
لخته يا منعقد نشدن خون در پی ايجاد زخم يا بريدگی
ضعف و خستگی مفرط
عفونتهای مکرر و عود آنها
دردهای استخوان و مفاصل
تنگی نفس در اثر فعاليت
تب و لرز و نشانه های شبه سرماخوردگی
رنگ پريدگی پيشرونده
تورم و بزرگی حجم غده های لنفادی، طحال و کبد
احساس سيری و بی‌اشتهائی
کم خونی
خواب‌آلودگی
خونريزی مکرر بينی
تورم و خونريزی لثه ها
ضعف و لاغری ممتد
شدت نشانه‌هاي به تعداد سلولهاي غير عادي و جاي انباشته‌شدنشان بستگي دارد. در آغاز ممكن است از اين نشانه‌ها به وجود لوسمي پي برده نشود، زيرا نشانه‌هاي آن به نشانه‌هاي آنفولانزا و ديگر بيماريهاي شايع شباهت دارد.
علاوه بر نشانه های فوق ممکن است عوارضی در بيمار ظاهر شود که به اجتماع ياخته ها و سرايت سرطان به اندامهای ديگر بدن مربوط باشد. در چنين مواردی بيمار از سردرد، حالت تهوع و استفراغ، کاهش سطح هوشياری، تشنج، ديد مضاعف، فلج اعصاب مغز، عدم حفظ تعادل، تورم در ناحيه گردن و صورت شکايت می کند.
لوسمي يكي از اشكال كمياب سرطان است كه بخاطر رشد بيش از حد و سريع ميليونها سلول اوليه سفيد خون بوجود مي‌آيد گلبولهاي سرطاني از رشد طبيعي گلبولهاي قرمز جلوگيري كرده و منجر به كم خوني ميشوند همچنين باعث ميشوند گلبولهاي سفيد طبيعي به وجود نيايند و در نتيجه ايمني و قدرت دفاعي بدن در برابر عفونت كاهش مي‌يابد. از رشد پلاكتها نيز كه كارشان كمك كردن به انعقاد خون است جلوگيري مي‌كنند. غالباً اولين نشانه لوسمي عبارت از كم خوني كودك وناتواني او در بهبودي سريع از بيماريهاي عفوني است.
سبب شناسی: سرطان زايی لوسمی
بيماری لوسمی يک فرآيند پويا است که توسط متغيرهای ناشناخته و مستقل متعددی موجب تغييرات مولکولی ياخته شده و منجر به تداخل در سيستم تکثير ياخته های مغز استخوان می‌شود. عامل مستعد و پيشتاز در تظاهر لوسمی مانند هر سرطان ديگری به هم خوردن نظم تقسيم ياخته ای است.
تحقيقات آماری و بالينی روند بدخيمی بيماری لوسمی را به اين عوامل ارتباط می دهند:
جنس- لوسمی در مردان بيشتر تظاهر می کند
سابقه قبلی ابتلا به برخی از بيماری های خونی و يا سابقه قبلی به سرطان
عوامل ژنتيکی و استعداد ميزبان: عوامل ژنتيکی از جمله نقايصی در کروموزوم‌ها و انتقال ژن معيوب
تشعشع- افرادی که در معرض تابش اشعه های يونيزه و يا هسته ای و سرطانزا قرار گرفته اند
اعتياد به دخانيات
آلاينده های موجود در هوای محيط زيست و محل کار- ( مواد يونيزه ، مواد صنعتی و شيميايی سمی مانند بنزين ومشتقات آن)
نارسايی مکانيسم ايمنی طبيعی بدن
سن- در ميان بزرگسالان، استعداد ابتلا به لوسمی با افزايش سن ارتباط مستقيم دارد. افراد بالای ۵۵ سال بايد بيشتر مراقب علائم هشدار دهنده اين بيماری باشند.
الگوهای غربالگری لوسمی
علت ناشناخته
هنوز علت اصلي پديدآورنده‌ي لوسمي مشخص نيست. به نظر مي‌رسد آميزه‌اي از عوامل ژنتيكي و محيطي باعث پديدآمدن اين بيماري ميشوند.
لوسمي حاد با يك يا چند سلول سفيد خون كه DNA آنها آسيب ديده باشد، آغاز ميشود. سلولها بسيار نارس مي‌مانند كه به آنها بلاست مي‌گويند. بلاست‌ها توانايي تكثيرشدن دارند و همچنان نارس مي‌مانند تا به مانند سلولهاي عادي بميرند. آنها در جايي انباشته ميشوند و در كار اندام‌هاي حياتي تداخل ايجاد مي‌كنند. سرانجام توليد سلولهاي سالم را سركوب مي‌كنند.
در لوسمي مزمن شمار سلولهاي سفيد رسيده بيشتر است. آنها با سرعت كمتري تكثير و در جايي انباشته ميشوند. بنابراين، پيشرفت بيماري كندتر است، اما باز هم ممكن است مرگ آور باشد. پژوهشگران هنوز نتوانسته‌اند روشن بكنند كه چرا اين فرايند آغاز ميشود.
سرانجام كمبود سلولهاي سفيد خون به عفونت، كم‌خوني و خونريزي بيش از اندازه مي‌انجامد. شمار زياد سلولهاي سفيد غيرعادي مي‌تواند در كاركرد مغز استخوان تداخل ايجاد كند و به اندام‌هاي ديگر نيز آسيب برساند. مرگ بيماران اغلب در پي خونريزي يا عفونت رخ مي‌دهد.
عوامل خطرساز
عواملي كه در پي معرفي ميشود خطر گرفتارشدن به نوعي لوسمي را بالا مي‌برد:
درمان سرطان. كساني كه به دليل سرطان‌هاي ديگري، شيمي‌درماني يا پرتودرماني داشته‌اند در خطر دچارشدن به انواعي از لوسمي در سال‌هاي آينده هستند.
زمينه‌ي ژنتيكي. ناهنجاري‌هاي ژنتيكي به نظر مي‌رسد كه در پديدآمدن لوسمي نقش مي‌آفرينند. برخي بيماريهاي ژنتيكي مانند نشانگان داون با افزايش خطر ابتلا به لوسمي ارتباط دارند.
پرتوها و مواد شيميايي. مردماني كه در معرض ميزان بالايي از پرتوها قرار مي‌گيرند، مانند بازماندگان از انفجار اتمي يا حادثه‌ي نيروگاه هسته‌اي، در خطر ابتلا به لوسمي هستند. برخي مواد شيميايي مانند بنزن‌ها كه در دود گازوييل و سيگار وجود دارد، نيز با افزايش خطر ابتلا به برخي از انواع لوسمي ارتباط دارند.
اما، بيش تر مردم با وجود عوامل خطرساز شناخته شده به لوسمي دچار نمي‌شوند و بسياري از مردم مبتلا به لوسمي با هچ كدام از اين عوامل خطرساز ارتباط نداشته‌اند.
با توجه به وضيعت عمومی سلامت فرد، بررسی های تشخيص لوسمی ممکن است شامل:
۱- آزمايش خون: در شرايط طبيعی گويچه های سفيد بالغ در خون محيطی (peripheral) يافت می‌شوند ولی زمانی که گويچه‌های سفيد نارس که بايد در مغز استخوان باشند به مقدار زيادی وارد خون محيطی می شوند عمدتا می تواند نشانه سرطان‌های خون (لوسمی) باشد. آزمايش خون و شمارش و بررسی ياخته های شناور خون اولين گام جهت تشخيص لوسمی است.
۲- نمونه برداری يا بيوپسی (biopsy) مغز استخوان: بررسی ميکروسکوپی از نمونه بافت سرطان بسيار مهم است زيرا مطمئن ترين روش برای تشخيص لوسمی و نوع آن به حساب می آيد. نمونه برداری از مايع مغز نخاع و نمونه برداری از غدد لنفاوی نيز از روش های تشخيصی سرطان خون است.
۳- سازگاری بافتی (Tissue matching) : ياخته ها دارای انواع پروتئين های مختلف بر روی سطح خود هستند که از اين پروتئين ها در آزمايش های ويژه خون برای تشخيص سازگاری بافتی استفاده می شود. موفقيت در پيوند مغز استخوان به تشابه و سازگاری مغز استخوان فرد دهنده با مغز استخوان فرد گيرنده بستگی دارد که از طريق اين آزمايش سنجيده می شود.
۴- بررسی کروموزومی (cytogenic analysis): از ديگر اقدامات تشخيص ژنتيکی در افتراق انواع لوسمی است.
۵- عکسبرداری از قفسه سينه با تابش اشعه X - تشخيص طيف پراکندگی ياخته های مهاجم و غده های لنفاوی متورم در ناحيه قفسه سينه است.
۶- سی تی اسکن (Computerised tomography scan)- در اين روش دستگاه سی تی اسکن با گرفتن تعدادی عکس توسط اشعه ايکس، تصويری سه بعدی از بدن را نشان می دهد و از اين طريق پراکندگی سرطان به بخش های ديگر بدن مشخص می شود.
۷- پرتونگاری با استفاده از تشديد ميدان مغناطيسی (MRI Scan) – اين آزمايش مشابه سی تی اسکن است با اين تفاوت که به جای تابش اشعه X از مغناطيس جهت عکسبرداری از اعضای بدن استفاده می شود. در اين آزمايش بيمار به مدت ۳۰ دقيقه به طور ساکن درون اتاقک اين دستگاه می ماند و تصاوير مقطعی از بدن او تهيه می شود.
۸- سونوگرافی (Ultrasound) در اين شيوه از امواج صوتی جهت بررسی ساختار اندامها استفاده می شود.
۹- معاينات بالينی: بررسی وضعيت غدد لنفاوی، طحال، کبد و ديگر اعضای بدن است.
الگوهای درمان لوسمی
فرآيند درمان لوسمی برای هر شخص معين با شرايط بيماری وی مرتبط است و الگوهای درمان لوسمی بستگی به نوع لوسمی، وضعيت بيماری در شروع درمان، سن، سلامت عمومی و چگونگی واکنش بيمار به نوع درمان دارد. علاوه بر الگوهای رايج برای درمان انواع سرطان همچون شيمی درمانی و اشعه درمانی، از جمله می توان به روش های درمانی زير اشاره کرد:
- درمان بيولوژيکی يا ايمونولوژيک - که مشتمل بر بازسازی، تحريک، هدايت و تقويت سيستم طبيعی دفاعی بدن بيمار است و با استفاده از آنتی بادی و هدايت سيستم دفاعی خود بيمار جهت مبارزه با سرطان صورت می گيرد.
- جراحی – راهيابی ياخته های مهاجم لوسمی به ساير اندامهای بدن اغلب موجب تورم و بزرگی حجم غده های لنفادی و طحال و کبد می شود. الگوی درمانی محل ضايعه طحال، برداشتن آن از طريق جراحی “اسپلينکتومی” (splenectomy) است.
- پيوند مغز استخوان و پيوند سلول های پايه ( Stem cell ) - جايگزينی مغز استخوان فرد بيمار با مغز استخوان سالم است تا بيمار بتواند مقادير بالای داروهای شيمی درمانی و يا پرتودرمانی را دريافت کند. شايع ترين اشکال پيوند مغز استخوان عبارتند از:
پيوند “اتولوگ” (autologous) طی اين نوع پيوند بيمار بافت پيوندی ( مغز استخوان ) خود را دريافت می کند. در اين روش مغز استخوان بيمار را خارج و آن را در معرض داروهای ضد سرطان قرار می دهند تا ياخته های بدخيم کشته شوند. سپس محصول بدست آمده را منجمد و نگهداری می کنند.
پيوند “سينژنئيک” Syngeneic - بيمار بافت پيوندی ( مغز استخوان ) را از عضو ديگر دو قلوی مشابه خود دريافت می کند. در اين روش ابتدا بوسيله مقادير زيادی از داروهای ضد سرطان همراه يا بدون پرتو درمانی، تمام مغز استخوان موجود در بدن بيمار را از بين می برند.سپس از عضو ديگر دو قلوی مشابه که شباهت بافتی زيادی با بدن بيمار دارد، مغز استخوان سالمی را تهيه می کنند .
پيوند “آلوژنئيک” allogeneic : بيمار بافت پيوندی را از فردی غير از خود يا دو قلوی مشابه خود (مثل برادر، خواهر، و يا هر يک از والدين و يا فردی که هيچگونه نسبتی با بيمار ندارد) دريافت می کند. اين فرد بايد سازگاری بافتی نزديک با بدن بيمار داشته باشد .
پس از تهيه بافت پيوندی از روش های فوق، به بيمار مقادير بالای داروهای شيمی درمانی همراه يا بدون پرتو درمانی می دهند تا باقيمانده مغز استخوان وی تخريب شود. در مرحله آخر مغز استخوان سالم را گرم کرده و بوسيله يک سوزن و از طريق سياهرگ به بيمار تزريق می کنند تا جانشين مغز استخوان تخريب شده شود. پس از ورود بافت پيوندی به جريان خون، ياخته های پيوند زده شده به مغز استخوان هدايت شده و به توليد گويچه های سفيد خون، گويچه های قرمز خون و پلاکتهای جديد می پردازند. ابتلاء به عفونت و خونريزی، تهوع، استفراغ، خستگی، بی اشتهايی، زخمهای دهانی، ريزش مو و واکنشهای پوستی از جمله عوارض جانبی پيوند مغز استخوان و پيوند سلول های پايه (Stem cell) است.
امروزه با کاربردهای جديد الگوهای درمان پيوند مغز استخوان و درمان بيولوژيکی يا ايمونولوژيک و داروهای جديد ضد سرطان و پيشرفت های علم ژنتيک و ساختار های ژن های انسانی اميدهای تازه ای برای غلبه بر اين بيماری بوجود آمده است
چه كار مي‌توان كرد؟
سابقاً آينده خوبي براي كودكان مبتلا به لوسمي تصور نميشد اما در ده سال اخير شيوه‌هاي درماني جديد امكان معالجه قطعي را در 50 درصد كودكاني كه شايعترين شكل لوسمي را دارند بوجود آورده است تمام كودكاني كه دچار اين بيماري هستند توسط دكتر اطفال كه در بيماري لوسمي كودكان تخصص دارد مورد درمان قرار مي‌گيرند داروهايي خوراكي و تزريقي براي كودك تجويز ميشود در شايعترين نوع لوسمي كودكان، پرتو درماني و داروهاي مخصوص براي از بين بردن سلولهاي سرطاني در مغز مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
در آغاز درمان ممكن است يك نوبت تزريق خون انجام شود اگر تعداد گلبولهاي سفيد خون به حد بسيار پائيني كاهش پيدا كند بايد كودك را از ديگران جدا نمود و تمام ملاقات كننده‌ها بايستي از ماسك استفاده كنند و لباسهاي مخصوص بپوشند. بعد از چند هفته به كودك شما اجازه داده ميشود براي از سرگيري زندگي معمولي خود به خانه برگردد معاينات منظم براي مراقبت از بيمار ضرورت دارد.
نقش مهم والدين حمايت كردن از كودك با پيگيري درمانهاي دراز مدت و مراعات حال كودك است. كودكان مبتلا به لوسمي نبايد در معرض بيماريهاي شايع عفوني كودكان از قبيل آبله مرغان قرار گيرند (مگر اينكه قبلاً ايمني لازم را كسب كرده باشد) از برخورد كودك خود با همبازيهايش احتياط را از دست ندهيد.
داروي پيشگيري از لوسمي آزمايش آن بر روي موشها
داروي جديدي در پيشگيري از لوسمي در موش ها اثر مثبت داشت.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از پايگاه خبري مديكال نيوز؛ پژوهش جديد نشان داد: درمان با يك نوع دارو به نام FTY 720 از بيماري لوسمي در موشها جلوگيري مي كند.
بنابراين گزارش، اين دارو باعث مرگ اين سلولها مي شود، اين دارو در موشها هيچ تاثير مخربي نداشته است.
يادآور مي شود، محققان اميد دارند با استفاده از داروي F T Y 720 بتوانند درمان جديدي براي درمان تمام انواع لوسمي ها بيابند.
استفاده از خون بند ناف برای درمان لوسمی
گویچه های سفید، سلول های تک هسته ای هستند که به طور طبیعی قادرند تمام سلول های مزاحم و بیگانه را شناسایی کنند محققان با استفاده از خون بند ناف می توانند این سلول ها تکثیر و آن را برای درمان سرطان استفاده کنند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از خبرگزاری دانشگاه تگزاس، با استفاده از سلول های کشنده و طبیعی (NK) بدست آمده از بند ناف توانستند موش هایی را که به نوع شدید کم خونی انسان دچار شده بودند را درمان کنند.
بنابراین گزارش، لوسمی بیماری است که در آن شکل گلبول قرمز تغییر و از حالت کروی به اسبی شکل می شوند.
محققان این سلول های کشنده را تکثیر و سپس به بدن موش ها تزریق می کنند پس از تزریق این سلول های کشنده (NK) پس از آنکه وارد خون می شوند قادرند میزان سلول های سرطانی را به میزان 85 تا 60 درصد کاهش دهد.
همچنین محققان اعلام کردند این آزمایش بر روی حیوانات کاملا جواب داده اما در مورد انسان هنوز ابهاماتی وجود دارد که احتیاج به بررسی بیشتر دارد.
این گزارش حاکیست، لمفوسیت ها و گویچه های سفید خون هستند که یک هسته دارند این سلول ها بسیار کشنده هستند و به طور فطری نسبت به واکنش های مختلف بدن مصونیت دارد این سلول ها با سلول های بیگانه مقابله می کند و آنها را از بین می برد.
این گزارش حاکیست، محققان قادرند این تکثیر سلولی را طی 3 هفته انجام دهند و بیش از 150 میلیون سلول از بندناف بدست آورند. محققان امیدوارند با این سلول ها به زودی راه حلی مفید و مناسب برای نابودی سلول های سرطانی پیدا کنند.