مشاهده نسخه کامل
: payam
05-05-2009, 16:41
در این روش نیز باید مولتی متر را در رنج های تست کننده مقاومت بگذاریم البته تعیین این رنج بستگی به مقدار مقاومت ما دارد اگر مقاومت ما کوچکتر از 100 اهم است
آموزش تست مقاومت
مقاومت انواع مختلفی دارد . فعلاً آموزش تست یک مقاومت ثابت را توضیح می دهم .
جهت تست از دونوع مولتی متر می توانیم استفاده کنیم :
تست با مولتی متر دیجیتال :
در این روش در حالی که مولتی متر را در مد تست مقاومت می گذاریم دو ترمینال مولتی متر را به ابتدا به هم اتصال می دهیم تا سیم های ترمینال و خطای مولتی متر را کنترل نمائیم . سپس دو پایه ترمینال را به دو سر مقاومت وصل نموده مقدار اهم نشان داده شده را مي خوانيم. در صورتیکه این مقدار با اندازه مقاومت که از روی رمز رنگ ها و یا از روی نوشته روی مقاومت قابل تشخیص است مقایسه می کنیم اگر این دو عدد بهم نزدیک بودند باتوجه به خطای مقاومت می گوئیم که مقاومت سالم است .
تست با مولتی متر آنالوگ ( عقربه ای ) :
در این روش نیز باید مولتی متر را در رنج های تست کننده مقاومت بگذاریم البته تعیین این رنج بستگی به مقدار مقاومت ما دارد اگر مقاومت ما کوچکتر از 100 اهم است مولتی متر را در رنج
Rx1 و اگر از 100 اهم بزرگتر و کوچکتر از 10 کیلو اهم است در رنج Rx100 و در صورتیکه بزرگتر از 10 کیلو و کوچکتر از 100 کیلو در رنج Rx1k و در صورتیکه بزرگتر از 100 کیلو باشد مولتی متر را در رنج Rx10k قرار داده و مقاومت را تست می کنیم در این مرحله نیز باید میزان اهم خوانده شده با اندازه واقعی مقاومت خیلی نزدیک باشد وفقط در حد خطای آن تلرانس قابل قبول است .
تست مقاومتهای متغیر :
الف : پتانسیو متر :
برای تست پتانسیومتر به کمک مولتی متر آنالوگ : ابتدا رنج مناسب انتخاب و سپس پایه وسط پتانسیومتر را نسبت به دوپایه دیگر اهم چک می کنیم طبیعی است که سر لغزنده وسط در هر کجا باشد عددی خوانده می شود و نیز می دانیم مجموع هردو عددی که از جمع اعداد خوانده شده هردو پایه طرفین بدست می آید برابر مقدار اهم کل پتانسیومتر می باشد .
حال برای اطمینان از عملکرد پتانسیومتر در حین تغییر اهم نیز می توانیم یک از پایه های کناری را نسبت به پایه وسط در حالی چک نمائیم که پتانسیومتر را می چرخانیم در هر حالت باید تغییرات اهم را مشاهده کنیم اگر در نقطه ای تغییرات اهم ناجوری ( کم و زیاد شدن غیر طبیعی) مشاهده شود پتانسیو متر مشکل دارد و خلاصه لازم است که تغییرات یکنواخت و بدون قطع شدن باشد .
تست ولوم :
می دانیم که ولوم نیز نوعی مقاومت متغیر می باشد پس مانند پتانسیومتر تست می شود .
تست مقاومت های متغیر ویژه یا مخصوص :
این نوع مقاومت ها با تغییرات فیزیکی عمل می کنند .
تست مقاومت مخصوص Ldr :
می دانیم در مقابل تغییرات نور پاسخ می دهد . پس در حالیکه دو پایه آنرا به ترمینال های مولتی متر وصل نموده ایم در رنج Rx1k بهتر است در جلو نور مقاومت آنرا خوانده سپس با ایجاد سایه تغییر مقاومت آن را مشاهده کنیم .با پاسخ در مقابل تغییرات نور سالم بودن آن مشخص می شود .
تست مقاومت ویژه یا مخصوص Vdr :
می دانیم که Vdr نوعی مقاومت ویژه یا مخصوص است که با افزایش ولتاژ اهم آن کاهش می یابد پس معمولاً در جایی که قصد ثابت کردن ولتاژ را دارند مانند زنر استفاده می شود .
وبرای تست بدلیل ولتاژ بالای آن با اهم متر قابل تست نیست و در مدار و دانستن مقدار ولتاژ محل تست می شود .
تست مقاومت Ptc :
می دانیم Ptc نوعی مقاومت است که با افزایش حرارت اهم آن افزایش و با کاهش حرارت اهم آن کاهش می یابد . پس اگر در حالیکه یایه های آن را به وسیله ترمینال های مولتی متر گرفته ایم با وسیله ای حرارت زا مانند هویه ، سشوار ، ..... حرارت دهیم مقدار اهم آن زیاد شده و علامت سالم بودن آن است . و عکس این عمل نیز درست است .
تست مقاومت ویژه Ntc) ) : عکس Ptc عمل می کند .
تست مقاومت Mdr :
این مقاومت در حوزه مغناطیس اهمش بالا می رود و می توان در هنگام تست با آهنربا تغییرات اهمش را ملاحظه کرد . نوع پیشرفته آن به نام Ic هال مشهور است . که در ضبط صوت های قدیمی سیلور دیده ایم .
تست انواع خازن :
تست خازنهای کمتر از 10 نانو فاراد به سادگی توسط مولتی متر انجام نمی شود و فقط با خازن سنج تست می شود در صورتیکه خازن سنج ندارید روش های زیادی برای تست این نوع خازن می توان به کار برد .
برای تست این نوع خازن سه دور سیم روپوش دار معمولی را به دور هسته ترانس Hv که در دم دست داریم و تلویزیون در حال دریافت یک برنامه می باشد پیچیده و یک سر سیم را شاسی نموده خازن را به سر بعدی متصل و بایک مقاومت 10 کیلو اهمی شاسی کنید.
در این حالت تلویزیون را روشن کنید طبیعی است که Hv در سیم پیچ القا ء حدود 25 الی 30 ولت پیک تو پیک خواهد داشت که با مولتی مترها نزدیک 6ولت Ac می شود . حال ولتاژ دو سر خازن را اندازه گیری نمائید اینجانب در آزمایشی که انجام دادم خازن 1n حدود 5 vac خازن 820 pf حدود 4 vac ولت را نشان داد می توان مقاومت کمتری را نیز انتخاب و رنج وسیعی از خازنها را تست نمود از این روش می توان برای تست انواع خازن های پلاستیکی استفاده نمود . و نتایج مختلفی برای انواع خازن ها تجربه نمود .
در این تست اگر دوسر خازن ولتاژی نداشته باشد به معنی شورت خازن واگر تقسیم ولتاژی ما بین مقاومت و خازن صورت نگیرد به معنی قطع خازن می باشد . لازم به توضیح است که باید مقدار خازن و مقاومت را درست انتخاب نمود .
و حال تست خازن های بالاتر از 10 nf الی 1میکرو فاراد :
برای تست این نوع خازن می توان مولتی متر را روی رنج Rx10 قرار داده و می دانیم لحظه وصل ترمینال های مولتی متر اگر خازن خالی باشد توسط پیل 9v داخل مولتی متر شارژ شده و در حالت شارژ عقربه مولتی متر اهم مدار را در لحظه عبور جریان نشان می دهد مقدار ماکزیمم حرکت عقربه
را برای همیشه بخاطر بسپارید تقریباً متناسب با ظرفیت خازن عقربه منحرف می شود .
اگر در این روش بعد از شارژ کامل خازن ، اگر خازن نشتی نداشته باشد خازن سالم است و اهم مشاهده شده بی نهایت است . و در صورتیکه خازن نشت داشته باشد عقربه مقدار اهمی را نشان می دهد که گویای میزان نشتی خازن است .
و نیز اگر خازن قطع باشد هیچگونه عکس العمل مشاهده نمی شود و عقربه هیچ انحرافی نخواهد داشت .
تست خازن های 1میکرو فاراد الی 10 میکرو فاراد :
قبل از نتیجه گیری باید به عرض برسانم که چون این خازنها الکترولیتی می باشند بنا براین ممکن است تغییر ظرفیت بدهند لذا این آزمایش فقط قطع ویا شورت خازن را نشان می دهد بنا براین در بعضی مراحل تغییر ظرفیت و وجود نشتی در خازن باید خازن توسط خازن سنج تست شود ولی این دلیل برای یک تعمیر کار و یا یک الکترونیک کار سبب نمی شود که این روش را یاد نگیرد .
برای این تست مولتی متر را در رنج Rx1k قرار داده و سپس شارژ و دشارژ خازن را باتوجه به قطبین باطری داخل مولتی متر( سیم مشکی مثبت و سیم قرمز منفی باطری است ) انجام می دهیم .
تست خازن های بالاتر از 10 میکرو فاراد :
برای تست این نوع خازن باید مولتی متر را در رنج Rx100 قرار دهیم .
شارژ و دشارژ خازن را ملاحظه نموده توجه به قطبین الزامی است و نشتی در حد جزئی قابل قبول است .
بنا براین بعد از شارژ عقربه اهم زیادی را نشان می دهد . اگر خازن موجب حرکت عقربه نگردد یعنی قطع و در صورتیکه صفر باشد یعنی خازن شورت است و اگر اهم کمی نیز قرائت شود به معنی خراب بودن خازن است .
تست انواع دیود توسط مولتی متر :
در ابتدای توضیحات باید به عرض برسانم که تست قطعات در مدار و تست قطعات در خارج ازمدار با هم متفاوت است بنابراین همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم .
تست دیود معمولی :
دیودهای معمولی را بشناسیم این دیودها از جنس سیليسیوم بوده برای کاربردهای متفاوت قابلیت عبور جریان های مختلفی را دارند ساده ترین نوع آن دیود N4148 می باشد که ظاهری کوچک مانند ديودهای زنر کم وات دارد و پوسته ی شیشه ای دارد . ویا دیودهای 1N4001 و که در یکسو سازی فرکانس پائین بیشترین کاربرد را دارند مانند کار برد در آدابتورها .
بعد از شناخت سطحی با دیود معمولی تست آن را توضیح می دهم .
ابتدا قطعه را خارج از مدار تست می کنیم . در صورتیکه مولتی متر ما هیوکی 3007 باشد !
ترمینال های مولتی متر را در گرایش مستقیم جهت تست عبور جریان از دیود به پایه های دیود اتصال دهید در این حالت باید ترمینال قرمز به کاتد و ترمینال مشکی به آند دیود متصل باشد می دانیم کاتد توسط خط مدور روی بدنه دیود مشخص است در این حالت از دیود جریانی که توسط پیل داخل مولتی متر در آن جاری می شود عبور می کند ومقاومت دیود را برای این جریان می توانیم روی صفحه مولتی متر قرائت کنیم معمولاً حدود 20 الی 30 اهم است . و در این حالت حتماً مولتی متر باید روی RX1 باشد زیرا می خواهیم به حداکثر مقدار مقاومت ممکن دیود توجه داشته باشیم ودر این حالت این مقدار بایستی از 30 اهم بیشتر نشود . وگرنه دیود در گرایش مستقیم نمی تواند جریان را به خوبی از خود عبور دهد .
تست در حالت معکوس :
در این حالت ترمینال قرمز مولتی متر را به آند دیود وترمینال مشکی آن را به کاتد اتصال می دهیم اما چون باید مولتی متر را مُد RX10K بگذاریم باید توجه داشته باشیم که بادست پایه های مولتیمتر لمس نشود چون مولتی متر را در حالت سنجش مقاومت بالا گذاشته ایم زیرا می خواهیم کوچکترین نشتی ممکن دیود را بسنجیم و لابد دراین حالت هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست و باید عقربه اصلاً انحرافی نشان ندهد .
تست دیود زنر :
مولتی متر در گرایش مستقیم روی RX1 ومانند دیود معمولی باید 20 الی 30 اهم را نشان دهد واصطلاحاً گویند مولتی متر در گرایش مستقیم راه می دهد .
در گرایش معکوس مولتی متر باید روی مُد RX1K بوده و هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست .
اما جهت تست کامل دیود زنر باید دیود را توسط ولتاژ بالا تر از ولتاژ شکست و مانند شکل زیر درمدار زیر قرار داده و ولتاژ شکست آن را اندازه گیری نمود . تا از درستی ولتاژ شکست دیود مطمئن شویم .
تست ديود نوري ( Led )
ابتدا توضيحاتي راجع به بستن مدارات Led مي دهم.
اولين مطلب مهمي كه به نظرم مي رسد و بارها اين موضوع را در مدارات الكترونيك شاهد بوده ام قرار دادن ديودهاي Led در مدارات الكترونيكي بدون مقاومت كنترل جريان واين مسئله باعث خواهد شد كه ديودled طول عمر كمتر ونيز صدمه رسيدن به مدارات مي گردد .
چون Led يك ديود مي باشد و بنابراين بايد به عنوان ديود در مدارات مورد استفاده قرار گيرد . و هيچ وقت ديود را در مدار به عنوان مصرف كننده در نظر نداشته باشيد . ونيز مي دانيم هيچ مداري بسته بدون مصرف كننده نيست .
نتيجه عرايضم اين است كه در يك مداربسته كه از Led استفاده مي كنيم حتماً مقاومت كنترل جريان را با حساب و كتاب درستي در نظر داشته باشيم . مصرف يك Led از 10 الي 20 ميلي آمپر است وبراي استفاده دائمي از يك Led در مدار مقاومت كنترل جريان آن را براساس اين مقدار مصرف محاسبه كنيم .
ونيز مي دانيم ولتاژ مورد نياز يك Led بستگي به رنگ نور آن از 7/1 الي 2/2 ولت متفاوت است البته خيلي راحت اين ولتاژ بدست مي آيد كافي است وقتي Led را در مدار قرار مي دهيم ( با سري نمودن مقاومت كنترل جريان آن ) مقدار ولتاژ دوسر Led را اندازه گيري نمائيم . تا ولتاژ مورد نياز Led بدست آيد
از دو مطلب فوق نتيجه مي گيريم كه اولاً با يك پيل 5/1 ولتي انتظار روشن شدن Led را نداشته باشيم چون هر Led با يك ولتاژ مخصوص خود روشن مي شود .
ثانياً اگر مي خواهيم گرايش مستقيم يك Led را تست كنيم بايد ولتاژ اعمالي به Led بيشتر از 5/1 باشد و نيز مي دانيم كه مولتي مترها اكثراً مانند مولتي متر هيوكي 3007 براي تست در حالت اهمي از باطري 5/1 ولتي براي مُدهاي Rx1 و Rx100 و Rx1k استفاده مي كنند و اين ولتاژ نمي تواند يك ديود Led را روشن كند چون همچنان كه در بالا عنوان شد حداقل 7/1 ولت جهت شكستن سد پتانسيل Led لازم است .
بنابراين جهت تست در حالت حتي گرايش مستقيم يك Led بايد از مُد Rx10k كه تغذيه آن معمولاً توسط يك پيل 9 ولتي انجام مي گيرد استفاده نمود .
نتيجه نهايي :
تست Led : گرايش مستقيم : مولتي متر در مُد Rx10k و مولتيمتر بايد راه بدهد .
گرايش معكوس : مولتي متر در همين مُد و هيچ گونه نشتي قابل قبول نيست .
تست Led فرستنده مادون قرمز :
گرايش مستقيم : مولتي متر در مُد Rx1 و مولتي متر بايد راه بدهد .
گرايش معكوس : مولتي متر در مُد Rx10k و هيچ گونه نشتي قابل قبول نيست .
تست دیود ژرمانیومی :
دیود های ژرمانیومی یک دیود اتصال نقطه ای و شیشه ای شفافی بودند که در مواردی ازجمله آشکار سازی در دتکتورها قابل استفاده بودند اخیراً در دستگاه های الکترونیکی کاربرد زیادی ندارند .
روش تست : در گرایش مستقیم با مولتی متر در رنج Rx1 راه بدهد . و در گرایش معکوس و در رنج Rx100 راه ندهد نشتی جزئی مانعی ندارد .
تست دیود دوبل :
همچنانکه در شکل ملاحظه می شود هرگاه دو عدد دیود به صورت آند مشترک و یا کاتد مشترک به هم متصل شوند دیود دوبل را تشکیل می دهند . که هردو نوع آن را در شکل ملاحظه می کنید .
روش تست :
چون دو دیود آند مشترک و یا کاتد مشترک دارند و کاتد و آند هر کدام در دسترس می باشد و مانند دیود پل مدار بسته ای ندارند بنابراین هر کدام از دیودها را مانند یک دیود ساده می توان تست نمود و از همان روش تست دیود ساده یعنی در گرایش مستقیم در رنج Rx1 دیود باید راه بدهد و در گرایش معکوس در رنج Rx10k هیچگونه نشتی قابل قبول نیست .
تست دیود پل :
در خارج ازمداردر ده مرحله اجرا می شود .
همچنانکه در شکل ملاحظه می شود پل دیود دارای دو پایه ورودی متناوب و دو پایه خروجی مثبت و منفی می باشد .
جهت تست آن مراحل را به ترتیب زیر اجرا نمائید .
مولتی را در مُد Rx10k قرار داده و دو پایه ورودی متناوب را تست می کنیم در این حالت هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست .
ورودی های متناوب را در جهت حالت قبلی نیز با همان مُد Rx10k تست نموده و نشتی در این وضعیت نیز قابل قبول نیست .
هر کدام از دیود ها را نیز در دو وضعیت گرایش مستقیم و گرایش معکوس به شرح زیر تست می نمائیم .
الف : گرایش مستقیم :
مولتی متر در مُد Rx1 قرار داده و ترمینالهای آنرا به پایه های دیود متصل می کنیم مقدار اهم مشاهده شده توسط مولتی متر هیوکی 3007 نباید از 20الی 30 اهم بیشتر باشد .
ب : گرایش معکوس : مولتی متر در مُد Rx10k دراین حالت نیز هیچگونه نشتی قابل قبول نیست .
باید دقت شود هر ده مرحله را در تست انجام دهیم دو مرحله در 1و 2 اعلام شده و هر کدام از دیودها را نیز جداگانه در گرایش مستقیم 4 مرحله و گرایش معکوس نیز در 4 مرحله تست به پایان می رسد .
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
براي اينكه تست ديود به وسيله مولتي متر ديجيتال قابل فهم باشد بايد اندكي از ساختار ديود و نيمه هادي ها صحبت كنيم .
ديود از پيوند دونيمه هادي به نام نيمه هادي نوع n ) اصطلاحاْ منفي ) و نيمه هادي نوع P ) مثبت ) تشكيل شده است .
سيلسيم و ژرمانيم و انديوم و... بعضي از عناصر كه در جدول مندليف تعيين شده اند جزو نيمه هادي ها مي باشند. اين عناصر در طبيعت به صورت بلور كريستال در مي آيند و ساختمان ملوكوليشان كريستالي است يعني اتم هاي آين عناصر در كنار همديگر به صورت منظم طوري روي هم قرار گرفته اند كه هر اتم از آن با چهار اتم مجاور تشكيل يك توده كريستال را مي دهد.
و اگر اين نيمه هادي را خالص نمائيم درصفر درجه مطلق ( 273- ) درجه سانتي گراد عايق مي باشد .
ولي در دماي معمولي تعدادي از الكترون ها از محيط انرژي مي گيرند واز هسته اتم دور شده به شكل الكترون آزاد درآمده و اندكي موجب عبورجريان الكتريسيته مي شوند .
نيمه هادي نوع n :
بعد از خالص نمودن صدر صد سيلسيم ( يكي از عناصر طبيعت ) به منظور تهيه نيمه هادي نوع n عناصري پنج ظرفيتي( مدار آخرشان داراي پنج الكترون مي باشد ) مانند ارسنيك و آنتيموان به صورت ناخالصي به سيليكون خالص وارد مي كنند مقدار اين ناخالصي بسيار اندك است اما هدايت نيمه هادي را خيلي بالا مي برد .
دليل هدايت بيشتر نيمه هادي ساخته شده را بايد در ساختمان اتمي كريستال جديد جستجو نمود زيرا هنگام وارد نمودن عناصر پنج ظرفيتي در كريستال سيليكون اتم وارد شده مجبور به طبعيت از ساختمان ملوكولي كريستال مي باشد و هراتم از اين عنصر به اجبار با چهار اتم سيلكون يك پيوند اشتراكي را ساخته مولوكول جديدي را مي سازند كه يك الكترون آزاد توليد كرده است و در نتيجه هدايت نيمه هادي ( چون الكترون آزاد گرفته است ) بيشتر مي شود . اين نيمه هادي ساخته شده جديد همان نيمه هادي نوع n مي باشد .
نيمه هادي نوع: p
براي ساخت نيمه هادي نوع p عناصر سه ظرفيتي مانند آلومينيوم و يا گاليم كه در مدار آخرشان سه الكترون دارند و جزو عناصر سه ظرفيتي مي باشند به صورت ناخالصي به كريستال سيليكون وارد نموده عنصر وارده جديد نيز مجبور به اطاعت از ساختمان كريستالي مي باشد . و هر اتم از عنصر جديد با چهار اتم سيليكون تشكيل يك مولوكول جديد را مي دهد بنابر اين مدار آخر پيوند جديد به جاي هشت الكترون داراي هفت الكترون شده و يك جاي خالي براي الكترون هاي آزاد در پيوند جديد درست مي شود كه به آن حفره گويند حفره نيز خاصيٌت هدايت بيشتر را به نيمه هادي جديد كه همان نيمه هادي نوع p است مي دهد
ديود :
براي ساخت يك ديود نيمه هادي نوع n را با نيمه هادي نوع p پيوند مي دهند در محل پيوند اتفاق جالبي پيش مي آيد كه قابل تامل است . و موجب يك طرفه نمودن جريان در ديود مي شود . جهت توضيح اين نكته به ادامه مطلب با توجه به شكل ارائه شده دقت فرمائيد .
همانطور كه ملاحظه مي شود در محل پيوند دو نيمه هادي يك ناحيه اي به نام ناحيه تهي يا سد پتانسيل ايجاد مي شود كه به شكل يك پيل ظاهراْ با قطب مثبت در داخل نيمه هادي نوع N وقطب منفي آن در داخل نيمه هادي نوع P در آمده است.
ناحيه سد پتانسيل با ولتاژ 0.6 الي 0.7 ولت در جهت گرايش مستقيم از N به P شكسته شده و ديود جريان را از خود عبور مي دهد . بنا براين در صورتيكه مقدار ولتاژ تغذيه كمتر از 0.7 ولت باشد سد پتانسيل شكسته نشده و ديود جريان را ازخود عبور نمي دهد . و در صورتيكه مقدار ولتاژ تغذيه بيشتر از 0.7 باشد بديهي است كه سد پتانسيل را شكسته اما مقدار 7.0 ولت از تغذيه صرف باياس ديود شده واز تغذيه كم مي شود .
مطابق شكل زير :
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بنابراين ولتاژ اعمال شده در صورتيكه از 0.7 بيشتر باشد از ديود عبور نموده و به اندازه 0.7 ولت روي ديود افت پيدا مي كند . مثلا ْ اگر ولتاژ اعمال شده به دوسر ديود 3 ولت باشد فقط 2.3 ولت آن روي مقاومت ظاهر مي شود .
واما در صورتيكه ديود در گرايش معكوس قرار گيرد سد پتانسيل ديود به اندازه ولتاژ تغذيه بالا رفته و اصلاْ ديود جرياني را از خود عبور نمي دهد .
نتيجه اصلي مطالب فوق اين است كه مولتي متر ديجيتال ديود را در گرايش مستقيم قرار داده و فقط ولتاژ باياس آن را نشان مي دهد . و بدين وسيله سلامت ديود تائيد مي شود
==============
منابع :
devil-spy.blogfa.com
sobhdam.com
آموزش تست مقاومت
مقاومت انواع مختلفی دارد . فعلاً آموزش تست یک مقاومت ثابت را توضیح می دهم .
جهت تست از دونوع مولتی متر می توانیم استفاده کنیم :
تست با مولتی متر دیجیتال :
در این روش در حالی که مولتی متر را در مد تست مقاومت می گذاریم دو ترمینال مولتی متر را به ابتدا به هم اتصال می دهیم تا سیم های ترمینال و خطای مولتی متر را کنترل نمائیم . سپس دو پایه ترمینال را به دو سر مقاومت وصل نموده مقدار اهم نشان داده شده را مي خوانيم. در صورتیکه این مقدار با اندازه مقاومت که از روی رمز رنگ ها و یا از روی نوشته روی مقاومت قابل تشخیص است مقایسه می کنیم اگر این دو عدد بهم نزدیک بودند باتوجه به خطای مقاومت می گوئیم که مقاومت سالم است .
تست با مولتی متر آنالوگ ( عقربه ای ) :
در این روش نیز باید مولتی متر را در رنج های تست کننده مقاومت بگذاریم البته تعیین این رنج بستگی به مقدار مقاومت ما دارد اگر مقاومت ما کوچکتر از 100 اهم است مولتی متر را در رنج
Rx1 و اگر از 100 اهم بزرگتر و کوچکتر از 10 کیلو اهم است در رنج Rx100 و در صورتیکه بزرگتر از 10 کیلو و کوچکتر از 100 کیلو در رنج Rx1k و در صورتیکه بزرگتر از 100 کیلو باشد مولتی متر را در رنج Rx10k قرار داده و مقاومت را تست می کنیم در این مرحله نیز باید میزان اهم خوانده شده با اندازه واقعی مقاومت خیلی نزدیک باشد وفقط در حد خطای آن تلرانس قابل قبول است .
تست مقاومتهای متغیر :
الف : پتانسیو متر :
برای تست پتانسیومتر به کمک مولتی متر آنالوگ : ابتدا رنج مناسب انتخاب و سپس پایه وسط پتانسیومتر را نسبت به دوپایه دیگر اهم چک می کنیم طبیعی است که سر لغزنده وسط در هر کجا باشد عددی خوانده می شود و نیز می دانیم مجموع هردو عددی که از جمع اعداد خوانده شده هردو پایه طرفین بدست می آید برابر مقدار اهم کل پتانسیومتر می باشد .
حال برای اطمینان از عملکرد پتانسیومتر در حین تغییر اهم نیز می توانیم یک از پایه های کناری را نسبت به پایه وسط در حالی چک نمائیم که پتانسیومتر را می چرخانیم در هر حالت باید تغییرات اهم را مشاهده کنیم اگر در نقطه ای تغییرات اهم ناجوری ( کم و زیاد شدن غیر طبیعی) مشاهده شود پتانسیو متر مشکل دارد و خلاصه لازم است که تغییرات یکنواخت و بدون قطع شدن باشد .
تست ولوم :
می دانیم که ولوم نیز نوعی مقاومت متغیر می باشد پس مانند پتانسیومتر تست می شود .
تست مقاومت های متغیر ویژه یا مخصوص :
این نوع مقاومت ها با تغییرات فیزیکی عمل می کنند .
تست مقاومت مخصوص Ldr :
می دانیم در مقابل تغییرات نور پاسخ می دهد . پس در حالیکه دو پایه آنرا به ترمینال های مولتی متر وصل نموده ایم در رنج Rx1k بهتر است در جلو نور مقاومت آنرا خوانده سپس با ایجاد سایه تغییر مقاومت آن را مشاهده کنیم .با پاسخ در مقابل تغییرات نور سالم بودن آن مشخص می شود .
تست مقاومت ویژه یا مخصوص Vdr :
می دانیم که Vdr نوعی مقاومت ویژه یا مخصوص است که با افزایش ولتاژ اهم آن کاهش می یابد پس معمولاً در جایی که قصد ثابت کردن ولتاژ را دارند مانند زنر استفاده می شود .
وبرای تست بدلیل ولتاژ بالای آن با اهم متر قابل تست نیست و در مدار و دانستن مقدار ولتاژ محل تست می شود .
تست مقاومت Ptc :
می دانیم Ptc نوعی مقاومت است که با افزایش حرارت اهم آن افزایش و با کاهش حرارت اهم آن کاهش می یابد . پس اگر در حالیکه یایه های آن را به وسیله ترمینال های مولتی متر گرفته ایم با وسیله ای حرارت زا مانند هویه ، سشوار ، ..... حرارت دهیم مقدار اهم آن زیاد شده و علامت سالم بودن آن است . و عکس این عمل نیز درست است .
تست مقاومت ویژه Ntc) ) : عکس Ptc عمل می کند .
تست مقاومت Mdr :
این مقاومت در حوزه مغناطیس اهمش بالا می رود و می توان در هنگام تست با آهنربا تغییرات اهمش را ملاحظه کرد . نوع پیشرفته آن به نام Ic هال مشهور است . که در ضبط صوت های قدیمی سیلور دیده ایم .
تست انواع خازن :
تست خازنهای کمتر از 10 نانو فاراد به سادگی توسط مولتی متر انجام نمی شود و فقط با خازن سنج تست می شود در صورتیکه خازن سنج ندارید روش های زیادی برای تست این نوع خازن می توان به کار برد .
برای تست این نوع خازن سه دور سیم روپوش دار معمولی را به دور هسته ترانس Hv که در دم دست داریم و تلویزیون در حال دریافت یک برنامه می باشد پیچیده و یک سر سیم را شاسی نموده خازن را به سر بعدی متصل و بایک مقاومت 10 کیلو اهمی شاسی کنید.
در این حالت تلویزیون را روشن کنید طبیعی است که Hv در سیم پیچ القا ء حدود 25 الی 30 ولت پیک تو پیک خواهد داشت که با مولتی مترها نزدیک 6ولت Ac می شود . حال ولتاژ دو سر خازن را اندازه گیری نمائید اینجانب در آزمایشی که انجام دادم خازن 1n حدود 5 vac خازن 820 pf حدود 4 vac ولت را نشان داد می توان مقاومت کمتری را نیز انتخاب و رنج وسیعی از خازنها را تست نمود از این روش می توان برای تست انواع خازن های پلاستیکی استفاده نمود . و نتایج مختلفی برای انواع خازن ها تجربه نمود .
در این تست اگر دوسر خازن ولتاژی نداشته باشد به معنی شورت خازن واگر تقسیم ولتاژی ما بین مقاومت و خازن صورت نگیرد به معنی قطع خازن می باشد . لازم به توضیح است که باید مقدار خازن و مقاومت را درست انتخاب نمود .
و حال تست خازن های بالاتر از 10 nf الی 1میکرو فاراد :
برای تست این نوع خازن می توان مولتی متر را روی رنج Rx10 قرار داده و می دانیم لحظه وصل ترمینال های مولتی متر اگر خازن خالی باشد توسط پیل 9v داخل مولتی متر شارژ شده و در حالت شارژ عقربه مولتی متر اهم مدار را در لحظه عبور جریان نشان می دهد مقدار ماکزیمم حرکت عقربه
را برای همیشه بخاطر بسپارید تقریباً متناسب با ظرفیت خازن عقربه منحرف می شود .
اگر در این روش بعد از شارژ کامل خازن ، اگر خازن نشتی نداشته باشد خازن سالم است و اهم مشاهده شده بی نهایت است . و در صورتیکه خازن نشت داشته باشد عقربه مقدار اهمی را نشان می دهد که گویای میزان نشتی خازن است .
و نیز اگر خازن قطع باشد هیچگونه عکس العمل مشاهده نمی شود و عقربه هیچ انحرافی نخواهد داشت .
تست خازن های 1میکرو فاراد الی 10 میکرو فاراد :
قبل از نتیجه گیری باید به عرض برسانم که چون این خازنها الکترولیتی می باشند بنا براین ممکن است تغییر ظرفیت بدهند لذا این آزمایش فقط قطع ویا شورت خازن را نشان می دهد بنا براین در بعضی مراحل تغییر ظرفیت و وجود نشتی در خازن باید خازن توسط خازن سنج تست شود ولی این دلیل برای یک تعمیر کار و یا یک الکترونیک کار سبب نمی شود که این روش را یاد نگیرد .
برای این تست مولتی متر را در رنج Rx1k قرار داده و سپس شارژ و دشارژ خازن را باتوجه به قطبین باطری داخل مولتی متر( سیم مشکی مثبت و سیم قرمز منفی باطری است ) انجام می دهیم .
تست خازن های بالاتر از 10 میکرو فاراد :
برای تست این نوع خازن باید مولتی متر را در رنج Rx100 قرار دهیم .
شارژ و دشارژ خازن را ملاحظه نموده توجه به قطبین الزامی است و نشتی در حد جزئی قابل قبول است .
بنا براین بعد از شارژ عقربه اهم زیادی را نشان می دهد . اگر خازن موجب حرکت عقربه نگردد یعنی قطع و در صورتیکه صفر باشد یعنی خازن شورت است و اگر اهم کمی نیز قرائت شود به معنی خراب بودن خازن است .
تست انواع دیود توسط مولتی متر :
در ابتدای توضیحات باید به عرض برسانم که تست قطعات در مدار و تست قطعات در خارج ازمدار با هم متفاوت است بنابراین همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم .
تست دیود معمولی :
دیودهای معمولی را بشناسیم این دیودها از جنس سیليسیوم بوده برای کاربردهای متفاوت قابلیت عبور جریان های مختلفی را دارند ساده ترین نوع آن دیود N4148 می باشد که ظاهری کوچک مانند ديودهای زنر کم وات دارد و پوسته ی شیشه ای دارد . ویا دیودهای 1N4001 و که در یکسو سازی فرکانس پائین بیشترین کاربرد را دارند مانند کار برد در آدابتورها .
بعد از شناخت سطحی با دیود معمولی تست آن را توضیح می دهم .
ابتدا قطعه را خارج از مدار تست می کنیم . در صورتیکه مولتی متر ما هیوکی 3007 باشد !
ترمینال های مولتی متر را در گرایش مستقیم جهت تست عبور جریان از دیود به پایه های دیود اتصال دهید در این حالت باید ترمینال قرمز به کاتد و ترمینال مشکی به آند دیود متصل باشد می دانیم کاتد توسط خط مدور روی بدنه دیود مشخص است در این حالت از دیود جریانی که توسط پیل داخل مولتی متر در آن جاری می شود عبور می کند ومقاومت دیود را برای این جریان می توانیم روی صفحه مولتی متر قرائت کنیم معمولاً حدود 20 الی 30 اهم است . و در این حالت حتماً مولتی متر باید روی RX1 باشد زیرا می خواهیم به حداکثر مقدار مقاومت ممکن دیود توجه داشته باشیم ودر این حالت این مقدار بایستی از 30 اهم بیشتر نشود . وگرنه دیود در گرایش مستقیم نمی تواند جریان را به خوبی از خود عبور دهد .
تست در حالت معکوس :
در این حالت ترمینال قرمز مولتی متر را به آند دیود وترمینال مشکی آن را به کاتد اتصال می دهیم اما چون باید مولتی متر را مُد RX10K بگذاریم باید توجه داشته باشیم که بادست پایه های مولتیمتر لمس نشود چون مولتی متر را در حالت سنجش مقاومت بالا گذاشته ایم زیرا می خواهیم کوچکترین نشتی ممکن دیود را بسنجیم و لابد دراین حالت هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست و باید عقربه اصلاً انحرافی نشان ندهد .
تست دیود زنر :
مولتی متر در گرایش مستقیم روی RX1 ومانند دیود معمولی باید 20 الی 30 اهم را نشان دهد واصطلاحاً گویند مولتی متر در گرایش مستقیم راه می دهد .
در گرایش معکوس مولتی متر باید روی مُد RX1K بوده و هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست .
اما جهت تست کامل دیود زنر باید دیود را توسط ولتاژ بالا تر از ولتاژ شکست و مانند شکل زیر درمدار زیر قرار داده و ولتاژ شکست آن را اندازه گیری نمود . تا از درستی ولتاژ شکست دیود مطمئن شویم .
تست ديود نوري ( Led )
ابتدا توضيحاتي راجع به بستن مدارات Led مي دهم.
اولين مطلب مهمي كه به نظرم مي رسد و بارها اين موضوع را در مدارات الكترونيك شاهد بوده ام قرار دادن ديودهاي Led در مدارات الكترونيكي بدون مقاومت كنترل جريان واين مسئله باعث خواهد شد كه ديودled طول عمر كمتر ونيز صدمه رسيدن به مدارات مي گردد .
چون Led يك ديود مي باشد و بنابراين بايد به عنوان ديود در مدارات مورد استفاده قرار گيرد . و هيچ وقت ديود را در مدار به عنوان مصرف كننده در نظر نداشته باشيد . ونيز مي دانيم هيچ مداري بسته بدون مصرف كننده نيست .
نتيجه عرايضم اين است كه در يك مداربسته كه از Led استفاده مي كنيم حتماً مقاومت كنترل جريان را با حساب و كتاب درستي در نظر داشته باشيم . مصرف يك Led از 10 الي 20 ميلي آمپر است وبراي استفاده دائمي از يك Led در مدار مقاومت كنترل جريان آن را براساس اين مقدار مصرف محاسبه كنيم .
ونيز مي دانيم ولتاژ مورد نياز يك Led بستگي به رنگ نور آن از 7/1 الي 2/2 ولت متفاوت است البته خيلي راحت اين ولتاژ بدست مي آيد كافي است وقتي Led را در مدار قرار مي دهيم ( با سري نمودن مقاومت كنترل جريان آن ) مقدار ولتاژ دوسر Led را اندازه گيري نمائيم . تا ولتاژ مورد نياز Led بدست آيد
از دو مطلب فوق نتيجه مي گيريم كه اولاً با يك پيل 5/1 ولتي انتظار روشن شدن Led را نداشته باشيم چون هر Led با يك ولتاژ مخصوص خود روشن مي شود .
ثانياً اگر مي خواهيم گرايش مستقيم يك Led را تست كنيم بايد ولتاژ اعمالي به Led بيشتر از 5/1 باشد و نيز مي دانيم كه مولتي مترها اكثراً مانند مولتي متر هيوكي 3007 براي تست در حالت اهمي از باطري 5/1 ولتي براي مُدهاي Rx1 و Rx100 و Rx1k استفاده مي كنند و اين ولتاژ نمي تواند يك ديود Led را روشن كند چون همچنان كه در بالا عنوان شد حداقل 7/1 ولت جهت شكستن سد پتانسيل Led لازم است .
بنابراين جهت تست در حالت حتي گرايش مستقيم يك Led بايد از مُد Rx10k كه تغذيه آن معمولاً توسط يك پيل 9 ولتي انجام مي گيرد استفاده نمود .
نتيجه نهايي :
تست Led : گرايش مستقيم : مولتي متر در مُد Rx10k و مولتيمتر بايد راه بدهد .
گرايش معكوس : مولتي متر در همين مُد و هيچ گونه نشتي قابل قبول نيست .
تست Led فرستنده مادون قرمز :
گرايش مستقيم : مولتي متر در مُد Rx1 و مولتي متر بايد راه بدهد .
گرايش معكوس : مولتي متر در مُد Rx10k و هيچ گونه نشتي قابل قبول نيست .
تست دیود ژرمانیومی :
دیود های ژرمانیومی یک دیود اتصال نقطه ای و شیشه ای شفافی بودند که در مواردی ازجمله آشکار سازی در دتکتورها قابل استفاده بودند اخیراً در دستگاه های الکترونیکی کاربرد زیادی ندارند .
روش تست : در گرایش مستقیم با مولتی متر در رنج Rx1 راه بدهد . و در گرایش معکوس و در رنج Rx100 راه ندهد نشتی جزئی مانعی ندارد .
تست دیود دوبل :
همچنانکه در شکل ملاحظه می شود هرگاه دو عدد دیود به صورت آند مشترک و یا کاتد مشترک به هم متصل شوند دیود دوبل را تشکیل می دهند . که هردو نوع آن را در شکل ملاحظه می کنید .
روش تست :
چون دو دیود آند مشترک و یا کاتد مشترک دارند و کاتد و آند هر کدام در دسترس می باشد و مانند دیود پل مدار بسته ای ندارند بنابراین هر کدام از دیودها را مانند یک دیود ساده می توان تست نمود و از همان روش تست دیود ساده یعنی در گرایش مستقیم در رنج Rx1 دیود باید راه بدهد و در گرایش معکوس در رنج Rx10k هیچگونه نشتی قابل قبول نیست .
تست دیود پل :
در خارج ازمداردر ده مرحله اجرا می شود .
همچنانکه در شکل ملاحظه می شود پل دیود دارای دو پایه ورودی متناوب و دو پایه خروجی مثبت و منفی می باشد .
جهت تست آن مراحل را به ترتیب زیر اجرا نمائید .
مولتی را در مُد Rx10k قرار داده و دو پایه ورودی متناوب را تست می کنیم در این حالت هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست .
ورودی های متناوب را در جهت حالت قبلی نیز با همان مُد Rx10k تست نموده و نشتی در این وضعیت نیز قابل قبول نیست .
هر کدام از دیود ها را نیز در دو وضعیت گرایش مستقیم و گرایش معکوس به شرح زیر تست می نمائیم .
الف : گرایش مستقیم :
مولتی متر در مُد Rx1 قرار داده و ترمینالهای آنرا به پایه های دیود متصل می کنیم مقدار اهم مشاهده شده توسط مولتی متر هیوکی 3007 نباید از 20الی 30 اهم بیشتر باشد .
ب : گرایش معکوس : مولتی متر در مُد Rx10k دراین حالت نیز هیچگونه نشتی قابل قبول نیست .
باید دقت شود هر ده مرحله را در تست انجام دهیم دو مرحله در 1و 2 اعلام شده و هر کدام از دیودها را نیز جداگانه در گرایش مستقیم 4 مرحله و گرایش معکوس نیز در 4 مرحله تست به پایان می رسد .
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
براي اينكه تست ديود به وسيله مولتي متر ديجيتال قابل فهم باشد بايد اندكي از ساختار ديود و نيمه هادي ها صحبت كنيم .
ديود از پيوند دونيمه هادي به نام نيمه هادي نوع n ) اصطلاحاْ منفي ) و نيمه هادي نوع P ) مثبت ) تشكيل شده است .
سيلسيم و ژرمانيم و انديوم و... بعضي از عناصر كه در جدول مندليف تعيين شده اند جزو نيمه هادي ها مي باشند. اين عناصر در طبيعت به صورت بلور كريستال در مي آيند و ساختمان ملوكوليشان كريستالي است يعني اتم هاي آين عناصر در كنار همديگر به صورت منظم طوري روي هم قرار گرفته اند كه هر اتم از آن با چهار اتم مجاور تشكيل يك توده كريستال را مي دهد.
و اگر اين نيمه هادي را خالص نمائيم درصفر درجه مطلق ( 273- ) درجه سانتي گراد عايق مي باشد .
ولي در دماي معمولي تعدادي از الكترون ها از محيط انرژي مي گيرند واز هسته اتم دور شده به شكل الكترون آزاد درآمده و اندكي موجب عبورجريان الكتريسيته مي شوند .
نيمه هادي نوع n :
بعد از خالص نمودن صدر صد سيلسيم ( يكي از عناصر طبيعت ) به منظور تهيه نيمه هادي نوع n عناصري پنج ظرفيتي( مدار آخرشان داراي پنج الكترون مي باشد ) مانند ارسنيك و آنتيموان به صورت ناخالصي به سيليكون خالص وارد مي كنند مقدار اين ناخالصي بسيار اندك است اما هدايت نيمه هادي را خيلي بالا مي برد .
دليل هدايت بيشتر نيمه هادي ساخته شده را بايد در ساختمان اتمي كريستال جديد جستجو نمود زيرا هنگام وارد نمودن عناصر پنج ظرفيتي در كريستال سيليكون اتم وارد شده مجبور به طبعيت از ساختمان ملوكولي كريستال مي باشد و هراتم از اين عنصر به اجبار با چهار اتم سيلكون يك پيوند اشتراكي را ساخته مولوكول جديدي را مي سازند كه يك الكترون آزاد توليد كرده است و در نتيجه هدايت نيمه هادي ( چون الكترون آزاد گرفته است ) بيشتر مي شود . اين نيمه هادي ساخته شده جديد همان نيمه هادي نوع n مي باشد .
نيمه هادي نوع: p
براي ساخت نيمه هادي نوع p عناصر سه ظرفيتي مانند آلومينيوم و يا گاليم كه در مدار آخرشان سه الكترون دارند و جزو عناصر سه ظرفيتي مي باشند به صورت ناخالصي به كريستال سيليكون وارد نموده عنصر وارده جديد نيز مجبور به اطاعت از ساختمان كريستالي مي باشد . و هر اتم از عنصر جديد با چهار اتم سيليكون تشكيل يك مولوكول جديد را مي دهد بنابر اين مدار آخر پيوند جديد به جاي هشت الكترون داراي هفت الكترون شده و يك جاي خالي براي الكترون هاي آزاد در پيوند جديد درست مي شود كه به آن حفره گويند حفره نيز خاصيٌت هدايت بيشتر را به نيمه هادي جديد كه همان نيمه هادي نوع p است مي دهد
ديود :
براي ساخت يك ديود نيمه هادي نوع n را با نيمه هادي نوع p پيوند مي دهند در محل پيوند اتفاق جالبي پيش مي آيد كه قابل تامل است . و موجب يك طرفه نمودن جريان در ديود مي شود . جهت توضيح اين نكته به ادامه مطلب با توجه به شكل ارائه شده دقت فرمائيد .
همانطور كه ملاحظه مي شود در محل پيوند دو نيمه هادي يك ناحيه اي به نام ناحيه تهي يا سد پتانسيل ايجاد مي شود كه به شكل يك پيل ظاهراْ با قطب مثبت در داخل نيمه هادي نوع N وقطب منفي آن در داخل نيمه هادي نوع P در آمده است.
ناحيه سد پتانسيل با ولتاژ 0.6 الي 0.7 ولت در جهت گرايش مستقيم از N به P شكسته شده و ديود جريان را از خود عبور مي دهد . بنا براين در صورتيكه مقدار ولتاژ تغذيه كمتر از 0.7 ولت باشد سد پتانسيل شكسته نشده و ديود جريان را ازخود عبور نمي دهد . و در صورتيكه مقدار ولتاژ تغذيه بيشتر از 0.7 باشد بديهي است كه سد پتانسيل را شكسته اما مقدار 7.0 ولت از تغذيه صرف باياس ديود شده واز تغذيه كم مي شود .
مطابق شكل زير :
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بنابراين ولتاژ اعمال شده در صورتيكه از 0.7 بيشتر باشد از ديود عبور نموده و به اندازه 0.7 ولت روي ديود افت پيدا مي كند . مثلا ْ اگر ولتاژ اعمال شده به دوسر ديود 3 ولت باشد فقط 2.3 ولت آن روي مقاومت ظاهر مي شود .
واما در صورتيكه ديود در گرايش معكوس قرار گيرد سد پتانسيل ديود به اندازه ولتاژ تغذيه بالا رفته و اصلاْ ديود جرياني را از خود عبور نمي دهد .
نتيجه اصلي مطالب فوق اين است كه مولتي متر ديجيتال ديود را در گرايش مستقيم قرار داده و فقط ولتاژ باياس آن را نشان مي دهد . و بدين وسيله سلامت ديود تائيد مي شود
==============
منابع :
devil-spy.blogfa.com
sobhdam.com