منشأ امواج رادیویی کیهانی

[حامدرضائی]

رد گیری منبع این صدا ، فکر یانسکی را به خود مشغول ساخت. او خورشید را مورد بررسی قرار داد، ولی دریافت که صدای "خش خش" ناشی از ستارگان است و نه مخصوصا در زمانی که لک خورشیدی در چرخه 11 ساله خود به اوج می‌رسد. ولی یانسکی در زمانی مشغول تحقیقی بود که لک خورشیدی به حداقل رسیده بود و از اینرو پارازیتهای خورشیدی بسیار اندک بود.

یانسکی آنتن زمخت و ابتدایی خود را بسوی تمام قسمتهای آسمتان نشانه رفت و ستارگان و صورتهای فلکی را یک به یک مورد آزمایش قرار داد. او به این نتیجه رسید که صدای خش خش از لکی واقع در راه شیری ناشی می‌شود؛ همان لکی که در صورت فلکی نیم اسب (قوس) قرار دارد و گمان می‌رود که مرکز کهکشان ما باشد.

ستارگان تنها اشعه مرئی نور گسیل نمی‌کنند، بلکه تشعشعاتی با طول موج کوتاهتر (اشعه ایکس) و بلندتر (گرما ، موج رادیویی) نیز از آنها ساطع می‌شود. در حقیقت ستارگان نیز چون همه اجسام داغ در همه قسمتهای طیف الکترومغناطیسی اشعه گسیل می‌کنند. اما جو زمین فقط نسبت به نور و موج رادیویی شفاف است. تمام تشعشعات دیگری که توسط ستارگان گسیل می‌شود به ما نمی‌رسد، زیرا که بخش اعظم آن بوسیله جو جذب می‌گردد.

از زمان یانسکی به بعد کشفیات مهم دیگری به عمل آمده است. در موارد بسیاری ، تلسکوپهای رادیویی کشفهای مهمتری نسبت به تلسکوپهای اپتیکی انجام داده‌اند؛ دلیل آن امر این است که آنها می‌توانند اعماق دور دست فضا را ببنند. ستاره شناسان با تلسکوپ رادیویی طبیعت ویژه اخترنماها و بعدا نیز تپ اخترها را کشف کرده‌اند. آنها با این ابزار ، نقشه آسمان را نیز بر اساس علائم گوناگون گسیل شده از ستارگان ، سحابیها و کهکشانها تهیه کرده‌اند. امروزه رادیوتلسکوپها به صورت غول پیکر و در اشکال و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند. با این حال آنها عمدتا از دو نوع تشکیل شده اند: آنتن بشقابی و آنتن خطی.