Mohammad
20-02-2008, 02:35
•چکيده
تلفن¬همراه در ابتدا به عنوان وسيله¬اي صرفا تجاري و نظامي در اختيار اقشار خاصي از جوامع قرار داشت و به طور کلي مصارف محدودي داشت. اما زماني که تکنولوژي اين وسيله را به جامعه عرضه نمود و آن را در اختيار عام قرار داد، ناگهان انقلاب عظيمي در عرصه ارتباطات به وقوع پيوست. رشد روزافزون استفاده از تلفن¬همراه و نزديکي آن به زندگي مردم، مشاغل و گروههاي مختلف را بر آن داشت تا از اين تکنولوژي در راستاي نيل به اهداف اقتصادي خود استفاده کنند. يکي از اين گروهها، بانک¬ها بودند که در ابتدا بخش کوچکي از خدمات خود را از طريق تلفن همراه ارائه کردند . اين خدمات با سرعت قابل قبولي رو به فزورني نهاد و باعث شد که امروز بسياري از بانک¬هاي جهان در فکر ارائه هرچند کوچک خدمات خود از طريق تلفن همراه باشند. در اين مقاله سعي شده است در چند بخش به معرفي و بررسي زواياي مختلف اين تکنولوژي پرداخته شود.
•تعريف
استفاده ار فناوري تلفن¬همراه در عرصه بانکداري عمري در حدود 8 سال دارد ، يعني تقريبا از سال 2000 تا به امروز.
در اين 8 سال تعاريف مختلفي براي اين بخش از خدمات ارائه شده است ، که در ميان آنها دو تعريف از باقي تعاريف ساده¬تر و قابل قبول¬تر جلوه مي¬کنند. يکي از اين تعاريف که تقريبا آکادميک هم هست به شکل بسيار ساده¬اي تنها به ترسيم تصوير ساده¬اي از فناوري مي¬پردازد:
-بانکداري و ارائه خدمات مالي به کمک ابزار موبايل.
اما تعريف ديگري که از تعريف بالا هم قابل لمس¬تر است و براي عموم جذاب و قابل قبول¬تر است بيان مي¬دارد:
-بانکداري از طريق تلفن¬همراه يعني، شما مي¬توانيد در 7 روز هفته به صورت 24 ساعته بانک را در هرکجا که مي¬خواهيد در جيب خود حمل کنيد.
با توجه به تعريف دوم مي¬توان زواياي مختلف اين خدمات و تاثير قابل قبول آن را پس از پذيرفته شدن تکنولوژي از طرف جوامع مختلف ، بررسي کرد، که در ادامه به آنها خواهيم پرداخت.
•چه نيازي است به فناوري جديد؟
سوالي که در ابتداي رشد و معرفي هر فناوري جديد به وجود مي¬آيد و در بعضي موارد تبديل به مانعي بر سر راه توسعه¬ي فناوري مي¬شود اين است که آيا واقعا نياز داريم تا از مسير گذشته به مسير جديد تغيير جهت دهيم، به عبارت ديگر آيا جامعه واقعا نيازمند پرداخت اين هزينه مي¬باشد يا نه ؟
در زمينه فناوري تلفن¬همراه هم مانند هر فناوري ديگري اين مساله مطرح است. براي پاسخ به اين سوال و توجيه نياز به فناوري جديد به ذکر 5 دليل مي¬پردازيم :
1-رشد روز افزون جمعيت ، شلوغي شهرها ، صف¬هاي طولاني بانک¬ها، خستگي و عصبانيت را مي¬توان به عنوان دلايلي اجتماعي جهت حرکت به سوي فناوري جديد در نظر گرفت.
2-هزينه بالاي بانکداري سنتي را مي¬توان به عنوان دليل ديگري در نظر گرفت. طبق تحقيقات به عمل آمده در کشور آمريکا، کساني که از حداقل خدمات بانکداري به روش سنتي استفاده مي¬کنند به طور متوسط در سال بايستي 103 دلار جهت اين خدمات پرداخت کنند ، اين در حالي است که در همين کشور افرادي که از حداکثر خدمات بانکي بهره مي¬برند به طور متوسط در سال بايد 70 دلار بپردازند. در صورتي که بخواهيم ديگر کشورهاي جهان را هم در نظر بگيريم درمي¬يابيم که هزينه بانکداري از طريق تلفن¬همراه تقريبا برابر يک سوم هزينه بانکداري به روش سنتي است.
با توجه به اين مساله در مي¬يابيم بانکداري با تلفن همراه از طرف اقشار متوسط رو به پايين جوامع راه¬حل بسيار قابل قبولي است.
3-عدم دسترسي به بانک در تمام شرايط ، يکي ديگر از دلايل نياز به يک فناوري همه جا¬گير است. به طور مثال تصور کنيد وارد شهري دورافتاده شده¬ايد که نه دستگاه Atm دارد و نه هيچ¬کدام از بانک¬هايي که شما در آنها حساب داريد در اين شهر شعبه دارند، در اين شرايط که اصلا غيرممکن نيست اگر فناوري جديد از طرف جامعه پذيرفته شده باشد شما کافي است با يک Sms هزينه خريد¬هاي خود را به فروشندگان پرداخت کنيد. البته همانطور که توجه کرديد اين راه¬حل مشروط به آن است که اين فناوري از طرف تمام جامعه پذيرفته شده باشد در غير اين صورت اين مشکل هنوز هم به قوت خود باقي خواهد بود. اما آنگونه که انتظار مي¬رود در آينده¬اي نه چندان دور ، يعني تا سال 2010 اين فناوري جهانگير خواهد شد.
4-افزايش تبادلات بانکي و نياز به مراجعه زياد در طول ماه به شعبات بانک يکي ديگر از دلايل نياز به فناوري جديد است.
يکي از نتايج پيشرفت جوامع صنعتي، افزايش سرمايه¬ها و جابجايي سرمايه مي¬باشد، که براي کنترل اين سرمايه¬ها، تنها بانک¬ها هستند که مي¬توانند به ماه کمک کنند.از آنجايي که بانک¬ها هم در نهايت از محيط¬هاي محدود بهره خواهند برد، نمي¬توانند با روش¬هاي قديمي پاسخگوي اين نياز باشند، براي همين بايستي به سمت فناوري حرکت کنند تا بتوانند به صورت مجازي محيطي نامحدود را به وجود آورند و پاسخگوي اين نياز روزافزون باشند.
5-روش¬هاي موجود در امر بانکداري ، توانايي پرداخت مقادير بسيار کوچک را در تبادلات مالي ندارند و همين موضوع باعث شده تا در بسياري از تبادلات ، مشتري مقداري هرچند کم متضرر شود. براي جلوگيري از اين ضررهاي کوچک، که در مرور زمان به ضررهاي بزرگ تبديل مي¬شوند ، جوامع نيازمند فناوري هستند تا بتوانند جلوي ضرر را بگيرند.
تلفن¬همراه در ابتدا به عنوان وسيله¬اي صرفا تجاري و نظامي در اختيار اقشار خاصي از جوامع قرار داشت و به طور کلي مصارف محدودي داشت. اما زماني که تکنولوژي اين وسيله را به جامعه عرضه نمود و آن را در اختيار عام قرار داد، ناگهان انقلاب عظيمي در عرصه ارتباطات به وقوع پيوست. رشد روزافزون استفاده از تلفن¬همراه و نزديکي آن به زندگي مردم، مشاغل و گروههاي مختلف را بر آن داشت تا از اين تکنولوژي در راستاي نيل به اهداف اقتصادي خود استفاده کنند. يکي از اين گروهها، بانک¬ها بودند که در ابتدا بخش کوچکي از خدمات خود را از طريق تلفن همراه ارائه کردند . اين خدمات با سرعت قابل قبولي رو به فزورني نهاد و باعث شد که امروز بسياري از بانک¬هاي جهان در فکر ارائه هرچند کوچک خدمات خود از طريق تلفن همراه باشند. در اين مقاله سعي شده است در چند بخش به معرفي و بررسي زواياي مختلف اين تکنولوژي پرداخته شود.
•تعريف
استفاده ار فناوري تلفن¬همراه در عرصه بانکداري عمري در حدود 8 سال دارد ، يعني تقريبا از سال 2000 تا به امروز.
در اين 8 سال تعاريف مختلفي براي اين بخش از خدمات ارائه شده است ، که در ميان آنها دو تعريف از باقي تعاريف ساده¬تر و قابل قبول¬تر جلوه مي¬کنند. يکي از اين تعاريف که تقريبا آکادميک هم هست به شکل بسيار ساده¬اي تنها به ترسيم تصوير ساده¬اي از فناوري مي¬پردازد:
-بانکداري و ارائه خدمات مالي به کمک ابزار موبايل.
اما تعريف ديگري که از تعريف بالا هم قابل لمس¬تر است و براي عموم جذاب و قابل قبول¬تر است بيان مي¬دارد:
-بانکداري از طريق تلفن¬همراه يعني، شما مي¬توانيد در 7 روز هفته به صورت 24 ساعته بانک را در هرکجا که مي¬خواهيد در جيب خود حمل کنيد.
با توجه به تعريف دوم مي¬توان زواياي مختلف اين خدمات و تاثير قابل قبول آن را پس از پذيرفته شدن تکنولوژي از طرف جوامع مختلف ، بررسي کرد، که در ادامه به آنها خواهيم پرداخت.
•چه نيازي است به فناوري جديد؟
سوالي که در ابتداي رشد و معرفي هر فناوري جديد به وجود مي¬آيد و در بعضي موارد تبديل به مانعي بر سر راه توسعه¬ي فناوري مي¬شود اين است که آيا واقعا نياز داريم تا از مسير گذشته به مسير جديد تغيير جهت دهيم، به عبارت ديگر آيا جامعه واقعا نيازمند پرداخت اين هزينه مي¬باشد يا نه ؟
در زمينه فناوري تلفن¬همراه هم مانند هر فناوري ديگري اين مساله مطرح است. براي پاسخ به اين سوال و توجيه نياز به فناوري جديد به ذکر 5 دليل مي¬پردازيم :
1-رشد روز افزون جمعيت ، شلوغي شهرها ، صف¬هاي طولاني بانک¬ها، خستگي و عصبانيت را مي¬توان به عنوان دلايلي اجتماعي جهت حرکت به سوي فناوري جديد در نظر گرفت.
2-هزينه بالاي بانکداري سنتي را مي¬توان به عنوان دليل ديگري در نظر گرفت. طبق تحقيقات به عمل آمده در کشور آمريکا، کساني که از حداقل خدمات بانکداري به روش سنتي استفاده مي¬کنند به طور متوسط در سال بايستي 103 دلار جهت اين خدمات پرداخت کنند ، اين در حالي است که در همين کشور افرادي که از حداکثر خدمات بانکي بهره مي¬برند به طور متوسط در سال بايد 70 دلار بپردازند. در صورتي که بخواهيم ديگر کشورهاي جهان را هم در نظر بگيريم درمي¬يابيم که هزينه بانکداري از طريق تلفن¬همراه تقريبا برابر يک سوم هزينه بانکداري به روش سنتي است.
با توجه به اين مساله در مي¬يابيم بانکداري با تلفن همراه از طرف اقشار متوسط رو به پايين جوامع راه¬حل بسيار قابل قبولي است.
3-عدم دسترسي به بانک در تمام شرايط ، يکي ديگر از دلايل نياز به يک فناوري همه جا¬گير است. به طور مثال تصور کنيد وارد شهري دورافتاده شده¬ايد که نه دستگاه Atm دارد و نه هيچ¬کدام از بانک¬هايي که شما در آنها حساب داريد در اين شهر شعبه دارند، در اين شرايط که اصلا غيرممکن نيست اگر فناوري جديد از طرف جامعه پذيرفته شده باشد شما کافي است با يک Sms هزينه خريد¬هاي خود را به فروشندگان پرداخت کنيد. البته همانطور که توجه کرديد اين راه¬حل مشروط به آن است که اين فناوري از طرف تمام جامعه پذيرفته شده باشد در غير اين صورت اين مشکل هنوز هم به قوت خود باقي خواهد بود. اما آنگونه که انتظار مي¬رود در آينده¬اي نه چندان دور ، يعني تا سال 2010 اين فناوري جهانگير خواهد شد.
4-افزايش تبادلات بانکي و نياز به مراجعه زياد در طول ماه به شعبات بانک يکي ديگر از دلايل نياز به فناوري جديد است.
يکي از نتايج پيشرفت جوامع صنعتي، افزايش سرمايه¬ها و جابجايي سرمايه مي¬باشد، که براي کنترل اين سرمايه¬ها، تنها بانک¬ها هستند که مي¬توانند به ماه کمک کنند.از آنجايي که بانک¬ها هم در نهايت از محيط¬هاي محدود بهره خواهند برد، نمي¬توانند با روش¬هاي قديمي پاسخگوي اين نياز باشند، براي همين بايستي به سمت فناوري حرکت کنند تا بتوانند به صورت مجازي محيطي نامحدود را به وجود آورند و پاسخگوي اين نياز روزافزون باشند.
5-روش¬هاي موجود در امر بانکداري ، توانايي پرداخت مقادير بسيار کوچک را در تبادلات مالي ندارند و همين موضوع باعث شده تا در بسياري از تبادلات ، مشتري مقداري هرچند کم متضرر شود. براي جلوگيري از اين ضررهاي کوچک، که در مرور زمان به ضررهاي بزرگ تبديل مي¬شوند ، جوامع نيازمند فناوري هستند تا بتوانند جلوي ضرر را بگيرند.