مراكز داده گوگل
گوگل براي برقراري سرويسهاي خود در بين كاربران سرورهاي خود را در سطح دنيا گسترانيده است و در مراكز داده متعددي آنها را راهاندازي نموده كه تعداد كمي هم نيستند. پراكندگي سرورهاي گوگل در مراكز داده سراسر دنيا به اين ترتيب است: نوزده مركز داده در آمريكا، دوازده مركز داده در اروپا، يك مركز داده در روسيه، يك مركز داده در آمريكاي جنوبي و سه مركز داده نيز در آسيا. اين پراكندگي به كاربران گوگل كمك ميكند تا سرويس مورد درخواست خود را نسبت به موقعيت جغرافيايي خود از نزديكترين سرور دريافت كند.
گوگل چه مقدار هزينه صرف مراكز داده ميكند؟
آنچه مسلم است گوگل ابر قدرت شركتهاي اينترنتي است اما براي همگان در دنيا معروف به موتور جستوجوگر است اين در حاليست كه گوگل اولين تلاشگر براي ساخت شبكه مطالعاتي ابر كامپيوترها براي ساخت جستوجوگر بوده است. در مارس سال 2001 زماني كه گوگل هفتاد ميليون صفحه سايت را جستوجو كرد صاحب 8 هزار كامپيوتر بود و به همين ترتيب رشد كامپيوترهاي گوگل تا سال 2003 به عدد يكصد هزار رسيد و از رغيب خود يعني شركت مايكروسافت پيشي گرفت. در حال حاضر مايكروسافت داراي 200 هزار سرور است و طبق برنامهريزيهاي انجام شده در اين كمپاني و سرمايهگذاري كلان در سرويسدهي ابري مايكروسافت قصد دارد تا سال 2011 سرورهاي خود را به 800 هزار عدد برساند، اين درحالي است كه اكنون تعداد سرورهاي گوگل در مركز داده سراسر دنيا به عدد 450 هزار ميرسد.
طبق آمارهاي معتبر و مستند از سوي گوگل هزينههاي مصرفي مركز داده در سال 2006 معادل 1.9 بيليون دلار و در سال 2007 نيز معادل 2.4 بيليون دلار بوده است. از عظيمترين پروژههاي سال 2007 گوگل راهاندازي چهار مركز داده جديد بود، تجهيزات ساختماني و تجهيزات شبكهاي اعم از سرورها، ژنراتورها، سيستمهاي تهويه، پهناي باند و ديگر موارد هر يك ازاين مراكز داده براي شركت گوگل مبلغي حدود 600 ميليون دلار هزينه در بر داشته است.
مراكز داده گوگل كجاست؟
در مباحث قبلي گفته شد گوگل 450 هزار سرور در مراكز داده مختلف در سراسر دنيا دارد اما بايد بدانيد همه اين مراكز داده متعلق به شركت گوگل نيستند و به درستي كسي نميداند چه تعداد از اين مراكز داده با مالكيت گوگل است، بلكه گوگل همراه با ديگر شركتها سرورهاي خود را در اين مراكز داده نگهداري ميكند. گوگل براي سهولت دسترسي كاربران به سرويسهاي اينترنتي سرورهاي خود را در سطح دنيا گسترانيده است. در 19 مركز داده واقع در ايالات متحده، در 12 مركز داده واقع در اروپا، يكي در آمريكاي جنوبي، يكي در روسيه و سه مركز داده در آسيا نقشه گستردگي سرورهاي گوگل را نمايش ميدهد. از برنامههاي گوگل مشخص شده است كه قصد دارد نگاهش را به مراكز داده موجود در آسيا پررنگتر نمايد و علاوه بر توكيو و هنگكنگ و ديگر كشورهاي موجود در تصوير به مراكز داده كشورهايي همچون مالزي و تايوان هم وارد شود.
آدرس IPهاي گوگل با توجه به جهاني بودن گوگل و موتور جستوجوي قدرتمند اين كمپاني و پراكندگي سرورهاي گوگل در سراسر دنيا يعني در بيش از 30 كشور تعداد آدرس IPهاي گوگل براي موتور جستوجو به 500 عدد رسيده است. موتور جستوجوي گوگل وظيفه جمعآوري كلمات سايتها و تهيه فهرستي از كلمات موجود در آنها و دادن امتياز و رتبهبندي به سايتهاي موجود در اينترنت را دارد. با توجه به موارد امنيتي كه گوگل براي IPهاي خود انديشيده است از طريق ابزارهاي اينترنتي همچون IP-to-location databases و ياIP WHOIS نميتوان تشخيص داد كه IPهاي گوگل مربوط به كدام مركز داده هستند و محل و مركزيت آنها كجاست.
مخارج گوگل در سه ماهههاي كاري
گوگل در سه ماه سوم سال 2009 مبلغي معادل 186 ميليون دلار هزينه صرف خريد تجهيزات جهت مراكز داده جديد خود كرده است، اما از سال 2006 تا 2009 هيچ يك به اندازه سال 2007 براي گوگل پرهزينه نبوده است. گوگل در اين سال هزينهاي معادل 2403 هزار ميليارد دلار خود را صرف خريد تجهيزات و سرور مركز داده كرده است، با اندكي دقت در نمودار و جدول( Google Quarterly Capex Millions ) متوجه اين قضيه خواهيد شد كه پرهزينهترين سال گوگل سال 2007 ميلادي بوده است.
پهناي باند يوتيوب: ارزان است، اما مفت نيست
تهيه پهناي باند يكي ديگر از مخارج هر سرور آنلاين محسوب ميشود. بدون در نظر گرفتن مشكلات موجود در كشور ما براي تهيه پهناي باند بالا و پايدار كه به يك معضل بدل شده در ساير كشورها بهخصوص براي شركتهاي بزرگ تهيه پهناي باند مانند خريد يك بسته آدامس از مركز خريد محل است. بايد بدانيد كه از اكتبر سال 2009 آمار بازديد از صفحات سايت يوتيوب بالاي يك بيليون بازديد در روز رسيده است اين آمار بازديد تا كنون براي گوگل كم سابقه بوده، اما بهتر است بدانيد بازديد 11,574 صفحه در ثانيه يا به عبارتي يك ميليون بازديد صفحه در هر 90 ثانيه باعث چنين آمار بازديد از صفحات يوتيوب شده است.
حال با اين ميزان بازديد روزانه فكر ميكنيد گوگل چقدر هزينه پهناي باند براي يوتيوب هزينه ميكند؟ Credit Suisse ميگويد سالانه 470 ميليون دلار، RampRate گفته است 174 ميليون دلار و اما گوگل گفته است «كمتر از آنچه شما فكر ميكنيد.» اينها تمام چيزي نبود كه گوگل دارد و گوگل به عنوان يكي از بزرگترين شركتهاي اينترنتي هنوز هم افكار عمومي را به خود مشغول كرده كه چگونه كار ميكند و چقدر درآمد دارد و آيا رغيبي سرسختتر از مايكروسافت دارد يا خير. در شماره بعدي منتظر شركت بعدي باشيد تا آن را به زير ذرهبين ببريم.