آموزش کامل جامع درباره .NET ها

[Nesta]

مقدمه :

در اين قسمت مي خواهيم با يك سري از اصول اوليه ي شيء گرايي در سي شارپ كمي آشنا شويم. لازم به ذكر است ، بسياري از مواردي كه در اين قسمت مطرح مي شوند فقط براي آشنايي شما است و در آينده بيشتر بحث و مرور خواهند شد.

آشنايي با فضاهاي نام (NameSpaces) :

فضاهاي نام روشي براي مديريت كد نويسي هستند. براي مثال آنها ايجاد شده اند تا تداخلي بين نام هاي توابع در برنامه شما رخ ندهد. اين مساله در پروژه هاي بزرگ خود را نشان مي دهد و ممكن است دو آيتم در يك پروژه نام هاي يكساني را پيدا كنند. بدين وسيله اين شانس تصادم و تداخل كاهش پيدا مي كند. براي ايجاد يك فضاي نام به صورت زير عمل مي شود:



namespace anyName
{
……..

Class anyClassName
{
……….
}

…….

}



يكي از فضاهاي نام پايه اي در دات نت فريم ورك ، فضاي نام System مي باشد. براي استفاده از آن مي توان از كد زير كمك گرفت :


using System;


تمام فضاهاي نام به صورت پيش فرض public مي باشند و در خارج از كد شما قابل دسترسي هستند. روش استفاده از آنها به صورت زير است:


ProjectName.NameSpace.ClassName.MemberName


نكته :
اگر دقت كرده باشيد هنگامي كه كرسر ماوس را روي هر آيتمي در منوي autocomplete نگه مي داريد و يا آنرا انتخاب مي كنيد يك راهنماي كوچك نمايش داده مي شود كه در حقيقت كامنت مربوط به آن تابع مي باشد. روش نوشتن چنين كامنت حرفه اي كه در منوهاي ويژوال استوديو ظاهر شود به صورت زير است كه بهتر است (!) قبل از هر تابع يا خاصيت يا كلاس و .... نوشته شود


///
///
///
///


كلاس ها :

چون سي شارپ تمام سر و كارش با كلاس ها است بنابراين بايد در مورد نحوه ي تعريف و استفاده از آنها تسلط كافي داشته باشيم.

يك پروژه ي جديد console در VS.NET باز كنيد و نام آنرا در ابتدا ex03 وارد نماييد.
بعد از باز شدن پروژه ، از منوي Project گزينه ي Add class را انتخاب كنيد تا كلاسي جديد به نام clsDate.cs را اضافه نماييم. ساختار فايل ايجاد شده توسط VS.NET به صورت زير است :


using System;

namespace ex03
{
///
/// Summary description for clsDate.
///
public class clsDate
{
public clsDate()
{
//
// TODO: Add constructor logic here (chashm!)
//
}
}
}


تابع يا متد clsDate كه در اينجا به صورت پيش فرض ايجاد شده است اصطلاحا سازنده (constructor) نام دارد. اين تابع هر بار كه يك شيء جديد از كلاس مي سازيم به صورت خودكار اجرا مي شود.

از اين كلاس مي خواهيم براي نمايش تاريخ/ ساعت و غيره استفاده كنيم.

براي مثال مي خواهيم تاريخ جاري سيستم را به صورت يك خاصيت از اين كلاس دريافت كنيم. براي اين منظور كد زير را به برنامه اضافه مي نماييم:


public string currentSystemDate
{
get
{
return System.DateTime.Today.ToString() ;
}
}


توضيح كد فوق :

خاصيتي را كه مي خواهيم از برنامه دريافت كنيم با كلمه ي كليدي get معرفي مي نماييم. هر چيزي كه اين قسمت برگرداند خروجي currentSystemDate خواهد بود. اين دستور زبان كه در بالا معرفي شد استاندارد است و در همه جا به يك صورت تعريف و بكار برده مي شود. پس شكل آنرا به خاطر بسپاريد.
از كلمه ي كليدي return براي برگرداندن يك خروجي از خاصيت و يا تابع استفاده مي شود.

براي استفاده از اين خاصيت جديد ، در فايل Class1.cs كه متد main برنامه ي ما در آنجا قرار دارد به صورت زير عمل مي كنيم :


clsDate m_var = new clsDate(); // initialize variable
Console.WriteLine ( m_var.currentSystemDate );
Console.ReadLine();//pause!


توضيح كد فوق :

براي استفاده از يك كلاس بايد يك متغير از آن را تعريف كنيم. در هر زباني يك سري نوع هاي استاندارد مانند int و string و غيره وجود دارند. كلاس هم در حقيقت يك نوع داده ي بسيار بسيار قدرتمند به شمار مي آيد. براي تعريف يك متغير از نوع جديد روش كار مانند سابق است. براي مثال زماني كه يك متغير عدد صحيح را تعريف مي كنيد به صورت زير عمل مي شود :


int i=0;


راي تعريف يك متغير از نوع داده اي كه خودمان تعريف كرده ايم نيز بايد به همين صورت عمل شود.


clsDate m_var = new clsDate();


از كلمه ي كليدي new اينجا به صورت استاندارد براي مقدار دهي اوليه به اين متغير جديد استفاده مي نماييم.

سپس به روش دستيابي به اين خاصيتي كه به كلاس اضافه كرده ايم مي رسيم.


m_var.currentSystemDate


كلا چه يك خاصيت و يا يك متد را به كلاس اضافه نماييم براي دستيابي به آن از عملگر نقطه پس از ذكر نام متغير تعريف شده از نوع كلاس خود ، استفاده مي نماييم. براي استفاده از خاصيت ها نيازي به آوردن () بعد از ذكر نام خاصيت نمي باشد.

عموما از خاصيت ها براي برگرداندن و يا تنظيم يك مقدار ساده استفاده مي شود و در آنها عمليات پيچيده اي مد نظر نمي باشد.

توضيحي در مورد ; () System.DateTime.Today.ToString
استفاده از خواص :

شما به ويژگي هاي يك شيء با استفاده از خواص آن مي توانيد دسترسي پيدا كنيد. يك property عضوي است كه امكان دسترسي به ويژگي شيء يا كلاس را فراهم مي كند. براي مثال طول يك رشته (string) ، سايز يك فونت ، عنوان يك فرم و نام يك مصرف كننده ، خاصيت هستند .
بسياري از اشياء ذاتي دات نت فريم ورك ، خواص مفيد زيادي را به همراه دارند. براي مثال شيء DateTime را در نظر بگيريد. با استفاده از خاصيت Today آن مي توان تاريخ جاري سيستم را بدست آورد. براي استفاده از يك خاصيت لازم است تا كلاس تعريف كننده شيء در برنامه مهيا باشد. منظور همان استفاده از فضاي نام مربوطه مي باشد. پس از وارد كردن فضاي نام كلاس مورد نظر مي توانيد از شيء و خواص آن استفاده كنيد. دو راه وجود دارد يا به صورت كامل تمام موارد بايد ذكر شوند مانند System.DateTime.Now; و يا با وارد كردن فضاي نام System كوتاه سازي صورت مي گيرد.
براي استفاده از هر متد و يا شيء ايي در سي شارپ بايد اين شيء قابل دسترسي باشد. براي مثال شيء Console كه از آن براي چاپ كردن خروجي بر روي صفحه ي نمايش استفاده مي كنيم در فضاي نام System واقع شده است. يا بايد در ابتداي برنامه ذكر كرد using System ; و سپس خيلي راحت از اين شيء استفاده كرد و يا مي توان اينكار را انجام نداد و نوشت : System.Console و الي آخر. با ذكر فضاي نام در ابتدا با استفاده از using مي توان خلاصه نويسي كرد.

نتيجه ي نهايي مثال اين فصل :

محتويات فايل Class1.cs :


using System;

namespace ex03
{
///
/// Summary description for Class1.
///
class Class1
{
///
/// The main entry point for the application.
///
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
clsDate m_var = new clsDate(); // initialize variable
Console.WriteLine ( m_var.currentSystemDate );

Console.ReadLine();//pause!
}
}
}


محتويات فايل clsDate.cs كه به برنامه اضافه كرديم:


using System;

namespace ex03
{
///
/// Summary description for clsDate.
///
public class clsDate
{
public clsDate()
{
//
// TODO: Add constructor logic here
//
}

public string currentSystemDate
{
get
{
return System.DateTime.Today.ToString() ;
}
}


}
}

[Nesta]

ساختارهاي تصميم گيري :

در بسياري از موارد هنگام برنامه نويسي لازم است تا از عبارات شرطي استفاده كنيم. براي انجام اينكار دو روش عمده وجود دارد. استفاده از if و يا switch . از if بيشتر براي مقايسه هايي تكي و كوچك استفاده مي شود و حاصل مقايسه ي آن يا true است و يا false . از عبارت switch هنگامي استفاده مي شود كه مقايسه هاي متعددي بايد در مورد يك مقدار صورت گيرد.
هر دو عبارت if و switch توسط عبارتهايي Boolean كنترل مي شوند ( true و يا false ) . در هنگام استفاده از if اگر عبارت Boolean حاصل اش true باشد اولين قسمت شرط اجرا مي شود و سپس برنامه از انتهاي if ادامه پيدا مي كند. اگر حاصل عبارت Boolean مساوي false باشد كنترل برنامه به قسمت else منتقل مي شود.

مثال :

يك پروژه ي جديد console باز كنيد و نام آنرا ex04 بگذاريد. سپس كد زير را در آن وارد و جرا كنيد :


using System;

namespace ex04
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
Console.WriteLine("Enter 1 character to be evaluated");

char cUserInput = (char) Console.Read();

if ( char.IsDigit( cUserInput ) )
Console.WriteLine("The char is a number!");
else
Console.WriteLine("The char is not a number!");

}
}
}


نكاتي در مورد كد فوق :

1- سي شارپ به كوچكي و بزرگي حروف حساس است . براي مثال cUserInput با cUserinput فرق مي كند.
2- حتما بايد بعد از if پرانتزها ذكر گردد.
3- حتما بايد داخل if يك عبارت Boolean ذكر شود مانند if(x>5) .
4- در سي شارپ مقايسه ي تساوي دو عبارت با == و انتساب با = انجام مي شود. ( موارد 1 و 4 مواردي هستند كه اغلب تازه كاران با آن مشكل دارند! ) براي مثال if(i==3) صحيح است اما if(i=3) در سي شارپ معنايي ندارد.
5- اگر بعد از if يك خط كد قرار گيرد نيازي به آوردن آكولاد ها نيست. هنگامي نياز به آكولادها مي باشد كه بيش از يك خط بايد بعد از if قرار گيرد.
6- در سي شارپ همانند اسلاف خودش براي تبديل نوع هاي داده ايي مي توان به صورت زير نيز عمل كرد : (char) Console.Read() ; يعني دريافتي Read به char تبديل مي شود .در اين مورد باز هم صحبت خواهد شد.
7- همانطور كه ذكر شد در سي شارپ همه چيز شيء است حتي نوع هاي پايه ايي مانند char . با استفاده از متد IsDigit آن مي توان چك كرد كه آيا ورودي آن عدد است يا خير؟ ( در مورد متدها صحبت خواهد شد )

استفاده از switch :

بهتر است اين مورد را با يك مثال دنبال كنيم.
پروژه ي سي شارپ جديدي به نام ex05 در حالت console در VS.NET باز كنيد. دراينجا مي خواهيم يك كلاس جديد تعريف كرده و توسط خاصيتي كه در آن ايجاد مي كنيم متوجه شويم روز جاري مطابق سيستم چه روزي است .
يك كلاس جديد از منوي پروژه ،‌با استفاده از گزينه ي Add class به برنامه اضافه كنيد و نام آنرا در ابتدا clsDate بگذاريد.


using System;

namespace ex05
{
///
/// Summary description for clsDate.
///
public class clsDate
{
public clsDate()
{
//
// TODO: Add constructor logic here
//
}

public string systemDayOfWeek
{
get
{

string res="";
switch( System.DateTime.Now.DayOfWeek.ToString())
{
case "Saturday" :
res = "شنبه";
break;

case "Sunday" :
res = "يک شنبه" ;
break;

case "Monday":
res = "دوشنبه";
break;

case "Tuesday":
res = "سه شنبه";
break;

case "Wednesday":
res = "چهار شنبه";
break;

case "Thursday":
res = "پنج شنبه";
break;

case "Friday":
res = "جمعه" ;
break;
}

return res ;
}

}


}
}


هنگام ذخيره كردن اين كد ويژوال استوديو به شما اخطار مي دهد كه كد داراي حروف يونيكد است. از منوي فايل گزينه ي advanced save options را انتخاب كنيد. در اينجا مي توان نوع ذخيره سازي را يونيكد انتخاب كرد.

براي استفاده از كلاس فوق مانند مطالبي كه در قسمت قبل گفته شد عمل مي كنيم :


using System;

namespace ex05
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
clsDate m_var = new clsDate();
Console.WriteLine( m_var.systemDayOfWeek );
Console.ReadLine();

}
}
}


هر چند حالت console يونيكد را پشتيباني نمي كند ولي اصل برنامه براي ما مهم است و در آينده بيشتر از آن استفاده خواهيم كرد.

همانطور كه ملاحظه كرديد اگر از switch استفاده نمي شد بايد از 7 عدد if ‌استفاده مي گرديد كه اصلا ظاهر حرفه اي و شكيلي نداشت!
با استفاده از عبارت زير كار مقايسه شروع مي شود. روز سيستم در يافت شده و وارد بدنه ي switch مي گردد. سپس توسط case ها چك مي شود تا تساوي آن با عبارت بعد از case به اثبات برسد.


switch( System.DateTime.Now.DayOfWeek.ToString())


اگر هر كدام از عبارات بعد از case صحيح بودند كار پس از آن كه در اينجا انتساب است انجام شده و سپس توسط break كنترل برنامه از switch خارج مي شود و ادامه ي كار دنبال مي گردد.
اگر هيچكدام از case ها صحيح نبودند مي توان از گزينه ي default هم در صورت نياز استفاده كرد. اين حالت در يك چنين مواقعي اجرا مي گردد.

[Nesta]

آرايه ها در سي شارپ :

هنگامي آرايه ها ايجاد مي شوند كه بخواهيم با مجموعه اي از اطلاعات همجنس كار كنيم. براي نمونه از يك آرايه براي ذخيره تعدادي كاراكتر مي خواهيم استفاده نماييم. آرايه ها هم يك نوع متغير هستند پس بايد تعريف و مقدار دهي اوليه شوند ، نوع و تعداد اعضاي آنها نيز بايد معين گردد.
فرض كنيد 10 داده ي هم جنس داريم ( براي مثال رشته (string) ) و مي خواهيم آنها را ذخيره كنيم. يا مي توان 10 متغير مختلف را تعريف كرد و سپس تك تك آنها را مقدار دهي نمود و يا يك آرايه تعريف نمود و سپس در خانه هاي مختلف آن اين ده عضو را چيد. اين مطلب زماني حائز اهميت مي شود كه داده هاي همجنس و به نوعي مرتبط ما تعداد زيادي داشته باشند.

براي تعريف آرايه چندين راه مختلف وجود دارد :
براي تعريف آرايه ابتدا نوع آنرا مشخص مي كنيد سپس [] را بايد جلوي تعريف نوع بگذاريد اين دستور زبان است و چون چرا ندارد! در زبان سي كمي متفاوت بود. اين كروشه ها بعد از نام متغير مي آمدند. و سپس در اينجا نام يك متغير را كه بعدا به آن ارجا مي دهيم خواهيد گذاشت. براي مثال



int[] table; // not int table[];



حد پايين آرايه صفر بوده براي مثال اگر آرايه chrData[] ده عضو داشته باشد، اولين عضو آن chrData[0] و آخرين عضو آن chrData[9] است.
مطلب ديگري كه در مورد آرايه ها خيلي مهم است اندازه ي آن است. يعني يك آرايه حاوي چند خانه ي خالي است كه ما اجازه داريم آنرا پر كنيم. مثال :



int[] numbers; // declare numbers as an int array of any size
numbers = new int[10]; // numbers is a 10-element array
numbers = new int[20]; // now it's a 20-element array


1- تعريف آرايه اي از رشته ها و مقدار دهي اوليه آن.



String[] strData = new string[2];


2- تعريف و مقدار دهي اوليه



string [] strData = { "1234","abcd" };


كه آرايه اي از نوع رشته اي به طول 2 عضو با مقدار دهي اوليه ايجاد شده است. در اين حالت نيازي به تعيين طول آن نمي باشد.

3- روشي ديگر براي مقدار دهي اوليه



strData[0] = "1234";
strData[1] = "abcd";


مثال : يك پروژه ي جديد Console سي شارپ را باز كنيد و نام آنرا در ابتدا ex06 بگذاريد. در اين مثال مي خواهيم نحوه ي كار با آرايه ها را مرور كنيم :



using System;

namespace ex06
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
string[] sGoalList = new string[3];
string sReplyStatement = "You have choosen Goal '";

// Store goals in the array
sGoalList[0] = "Hike the Appalachian Trail";
sGoalList[1] = "Run the marathon";
sGoalList[2] = "Give $1 million to worthwhile causes";

// Store response to goals in the array
//(declaring and initializing on same line)
string[] sGoalResponse = {
"If you are staring from GA, you should get "
+ "started in early spring, so you will "+
"not get caught in snow.",
"Make sure that you have a good pair of shoes.",
"Start saving as soon as possible."};

// Give the user a list of goals to choose from
Console.WriteLine("GOAL LIST");

for(int i = 0; i < sGoalList.Length; i++)
{
Console.WriteLine("Goal " + i +
" - " + sGoalList[i]);
}


// Request the user to choose a goal.
Console.WriteLine (""); // Write an empty line for space
Console.Write("Please choose the number of the "
+ "goal that you want to achieve [0,1,2]: ");

Console.ReadLine();

}
}
}


نكاتي در مورد كد فوق :
1- نحوه ي استفاده از عملگر + را براي اتصال رشته هاي بلند در كد فوق مي توان ديد.
2- در سي شارپ پايان خط سمي كولون مي باشد. بنابراين نگراني در مورد چند خطي شدن يك دستور وجود ندارد.
3- هنگامي كه آرايه اي را با مقادير درون آكولادها ، مقدار دهي اوليه مي كنيد لزومي ندارد طول آن آرايه را مشخص كنيد ؛ مانند آرايه sGoalResponse در بالا. در غير اينصورت حتما بايد طول يك آرايه را كه معرف تعداد خانه هاي خالي آن است ، معرفي كنيد مانند آرايه sGoalList .
4- فعلا حلقه ي for را در اين مثال بخاطر داشته باشيد تا در مقاله ي بعدي راجع به آن صحبت كنيم

[Nesta]

حلقه ها در سي شارپ :

مقدمه :

اگر نياز باشد تا قطعه اي از كد بيش از يكبار اجرا شود نياز به استفاده از حلقه ها مي باشد. براي مثال فرض كنيد آرايه اي به طول 1000 تعريف كرده ايد. اكنون مي خواهيد آنرا با هزار عدد متوالي پركنيد. بديهي است كه روش زير كارآمد نيست! :


int[] intData = new int[1000];
intData[0]=0;
.
.
.
intData[999]=1000;


نوشتن اين خطوط متوالي احتمالا با كپي و پيست و اصلاح آن حداقل نيم ساعت طول مي كشد! بنابراين نياز به وسيله اي حس مي شود كه بتوان بوسيله ي آن امثال اينگونه كارها را انجام داد.

تعريف حلقه ها و استفاده از آنها :

براي تعريف حلقه ها ابزارهاي متعددي مانند while, do , for , foreach وجود دارند. استفاده و انتخاب آنها بستگي به سليقه ي شما و منطق برنامه دارد. در هر حال يك مساله بديهي است كه همواره بيش از يك راه حل براي يك مساله وجود خواهد داشت.

استفاده از حلقه ي for :

عموما كدنويسي را با كد نويسي مي توان آموخت! بنابراين در مورد انواع حلقه ها مثالهايي ارائه خواهد گرديد.

يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex07 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex07
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int[] intData = new int[1000];

for (int i=0 ; i<1000 ; i++ )
intData[i]=i;


for(int i=0 ; i< intData.Length ; i++)
{
int j = intData[i];
Console.WriteLine("intData[" + i + "]=" + j);
}

Console.ReadLine();

}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- براي تعريف حلقه ي for همانطور كه مي بينيد بايد تعداد بار اجراي حلقه ( اينجا از 0 تا 999 است ) و همچنين نحوه ي رسيدن از 0 به 1000 را مشخص كرد ( در اينجا i++ است يعني هر بار يك واحد به شمارشگر حلقه اضافه مي شود. )
2- در زبان سي i++ يعني i=i+1 و i-- يعني i=i-1 و كلا i-=n يعني i=i-n و به همين ترتيب. براي مثال i*=n يعني i=i*n و i+=n يعني i=i+n و ...
3- اگر پس از حلقه ي for يك خط كد داشته باشيم نيازي به آكولاد نيست (مانند قسمت اول كد). ولي اگر تعداد خطوط مربوط به بدنه ي for زياد بود بايد حتما از آكولاد استفاده شود (مانند قسمت دوم كد). (اين قاعده اي كلي است در زبانهاي مشتق شده از زبان سي در مورد هر چيزي!)
4- فرض كنيد در قسمت اول كد بالا بجاي 1000 مي نوشتيد 1001 . سريعا با يك خطاي زمان اجرا مواجه مي شديد. زيرا مي خواستيد به عضوي از آرايه دسترسي پيدا كنيد كه تعريف نشده است. راه مدرن چك كردن اين مسائل استفاده از خاصيت Length آرايه است كه در قسمت دوم كد در عمل مشاهده مي نماييد. هميشه از اين روش استفاده كنيد.
5- حلقه ي اول يعني اينكه كار پر كردن آرايه intData را از صفر تا 999 يكي يكي (i++) انجام بده.

استفاده از حلقه ي while :
يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex08 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex08
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int n = 1;

while (n < 6)
{
Console.WriteLine("Current value of n is {0}", n);
n++;
}

Console.ReadLine();
}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- حلقه ي while در بالا كار انجام حلقه را تا هنگامي انجام مي دهد كه شرط ذكر شده در ابتداي آن صادق و برقرار باشد. يعني در حلقه ي فوق تا وقتي n<6 است اين حلقه ادامه خواهد يافت.
2- حلقه ي while صفر يا بيشتر بار ممكن است اجرا شود.
3- در كد فوق از {0} استفاده گرديده است. متد WriteLine به شما اين اجازه را مي دهد كه n تا آرگومان براي آن تعريف كنيد و مقادير هر كدام را كه خواستيد در كد نمايش دهيد از {x} استفاده كنيد. در اين مورد مقدار آرگومان x ام نمايش داده مي شود.

استفاده از حلقه ي do :

يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex09 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex09
{

class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int x;
int y = 0;

do
{
x = y++;
Console.WriteLine(x);

}while(y < 5);

Console.ReadLine();

}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- اين حلقه به حلقه ي do…while معروف است و هر دو جزء آن بايد ذكر گردد.
2- اين حلقه تا زماني كه شرط ذكر شده در قمست while صحيح است ادامه مي يابد.
3- اين حلقه در ابتداي كار بدون توجه به قسمت while حداقل يكبار اجرا مي شود. (مثال زير را اجرا نماييد)


int n = 10;
do
{
Console.WriteLine("Current value of n is {0}", n);
n++;
} while (n < 6);


استفاده از حلقه ي foreach :

يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex10 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex10
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
int odd = 0, even = 0;
int[] arr = new int [] {0,1,2,5,7,8,11};

foreach (int i in arr)
{
if (i%2 == 0)
even++;
else
odd++;
}

Console.WriteLine(
"Found {0} Odd Numbers, and {1} Even Numbers.",
odd, even) ;

Console.ReadLine();

}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- از foreach براي حركت در بين اعضاي يك آرايه (مانند مثال بالا) و يا مجموعه ايي از اشياء استفاده مي شود (روشي شكيل ، مدرن و مطمئن! و تقريبا به ارث رسيده از ويژوال بيسيك!!).
2- در زبانهاي مشتق شده از C ، عملگر % ، باقيمانده را محاسبه مي كند.
3- در كد فوق با استفاده از حلقه ي foreach تك تك اعضاي آرايه در مورد زوج و يا فرد بودند مورد بررسي قرار گرفته اند و تعداد اعضاي زوج و فرد در آخر نمايش داده مي شود

[Nesta]

دو مورد تكميلي در مورد حلقه ها در سي شارپ :

1- هر جايي خواستيد به هر دليلي حلقه را پايان دهيد مي توانيد از دستور break; استفاده كنيد. در اين حالت به صورت آني حلقه خاتمه يافته و كدهاي ادامه ي برنامه پس از حلقه اجرا مي شوند.
2- نحوه ي استفاده از دستور continue : فرض كنيد حلقه ي شما در راند 15 خودش است! حالا در اين راند شما مي خواهيد يك سري از دستورات درون حلقه اجرا نشوند و حلقه به راند بعدي منتقل شده و كارش را ادامه دهد. اينجا است كه از دستور continue استفاده مي شود. بهتر است به يك مثال ساده در اين زمينه توجه كنيم.

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex11 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex11
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{

Console.WriteLine(
"for (int i = 1; i <= 100; i++) -> break at i==5" );
for (int i = 1; i <= 100; i++)
{
if (i == 5)
break;
Console.WriteLine(i);
}
Console.ReadLine();


Console.WriteLine(
"for (int i = 1; i <= 10; i++) -> continue if i<9" );
for (int i = 1; i <= 10; i++)
{
if (i < 9)
continue;
Console.WriteLine(i);
}
Console.ReadLine();

}
}
}


موارد تكميلي مربوط به رد و بدل كردن مقادير به/از كلاس ها :

در قسمت بعدي مي خواهيم خاصيتي را تعريف كنيم كه يك مقدار را از كاربر مي گيرد و در برنامه مي توان توسط قسمت هاي ديگر از آن استفاده كرد.

ابتدا يك متغير عمومي بايد در سطح كلاس تعريف كرد تا مقدار دريافت شده توسط set را در خود نگاه داري كند (در مورد scope متغيرها ( متغيرهاي عمومي و محلي و امثال اينها) در هنگام معرفي توابع بيشتر بحث خواهد شد) . سپس از طريق كلمه ي كليدي value مقدار دريافت شده به متغير انتساب مي يابد و چون در سطح كلاس عمومي است در تمام كلاس قابل درسترسي است.

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex12 انتخاب نماييد. سپس از منوي پروژه يك كلاس جديد به آن اضافه نماييد (به نام clsDate) و كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex12
{
public class clsDate
{
private int Year;

public clsDate()
{
}

public int setYear
{
set
{
Year = value;
}
}

public bool IsLeapYear
{
get
{
return System.DateTime.IsLeapYear(Year);
}
}


}
}


براي استفاده از آن در متد main برنامه به صورت زير عمل مي كنيم:


using System;

namespace ex12
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
clsDate m_var = new clsDate();

m_var.setYear = 1990;

if (m_var.IsLeapYear)
Console.WriteLine("1990 is a leap year.");
else
Console.WriteLine("1990 is not a leap year.");

Console.ReadLine();
}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق:

1- نحوه ي تعريف متغير از يك كلاس جزو اساسي ترين قسمت هاي كار با يك كلاس محسوب مي شود كه در قسمت هاي پيشين نيز معرفي گرديد.
2- هنگامي كه از if استفاده مي كنيم لزومي ندارد حتما بنويسيم m_var.IsLeapYear==true . همين كه اين خاصيت ذكر مي شود در وهله ي اول true بودن آن چك خواهد شد.
3- نحوه ي مقدار دهي به يك خاصيت را هم در كد فوق ملاحظه مي نماييد. در هنگام استفاده از خاصيت ها نيازي به آوردن پرانتزها () در مقابل نام آنها وجود ندارد.
4- براي مرور ، نحوه ي معرفي خاصيت ها با get نيز بيان گرديد. با استفاده از set و get مي توان به كلاس ها ، مقادير متغيرها را پاس كرد و يا مقداري را دريافت نمود.

[double_n]

ایول :arrow:

[Nesta]

تعريف متدها در سي شارپ

در اين قسمت به يكي از مهمترين مباحث برنامه نويسي سي شارپ مي رسيم.
متدها در سي شارپ و يا همان توابع در زبان C ، اعضاي يك شيء يا كلاس هستند و مجموعه اي از يك سري از كارها را انجام مي دهند. فرض كنيد در برنامه ي شما ، قسمتي بايد يك عمليات رياضي خاص را انجام دهد و اين قسمت از كد كه شامل چندين خط نيز مي گردد بايد بارها و بارها در برنامه صدا زده شود. براي نظم بخشيدن به برنامه ، آنها را مي توان به صورت توابع بسته بندي كرد و بجاي نوشتن چندين خط تكراري، فقط نام اين بسته ( تابع ) و پارامترهاي آن را فراخواني نمود.

در سي شارپ يك تابع به صورت زير تعريف مي شود :

(نوع و اسامي پارامترها) نام تابع نوع خروجي تابع سطح دسترسي به تابع
}
بدنه ي تابع
{

براي تعريف يك متد يا تابع ابتدا سطح دسترسي به آن مانند public و private سپس نوع خروجي تابع مانند void ( هيچي ) ذكر مي گردد كه داخل اين پرانتزها مي توان ورودي هاي تابع يا بقولي آرگومان هاي ورودي را معرفي كرد. سپس تابع بايد با { شروع و با يك } خاتمه يابد.

براي مثال :


public int myFunc( int x )
{
...….
}


هر تابعي مي تواند صفر تا تعداد بيشماري آرگومان ورودي و صفر تا تعداد بيشماري خروجي داشته باشد. بوسيله يك تابع مي توان پيچيدگي كار را مخفي كرد و صرفا با صدا زدن نام آن ، يك سري از عمليات را انجام داد. گاهي از اوقات لازم مي شود دو يا چند تابع با يك نام داشته باشيم بطوريكه پارامترهاي ورودي يا مقادير خروجي و يا نوع آرگومان هاي ورودي آنها با هم متفاوت باشد به اين كار overloading مي گويند.
بسياري از كلاس هاي دات نت فريم ورك متدها و يا توابع مفيد حاضر و آماده اي را دارند. براي مثال كلاس DateTime ، متدي به نام ToLongDatastring دارد كه تاريخ را به صورت يك رشته طولاني بر مي گرداند.

توابع void :

توابعي كه با نوع void معرفي مي شوند هيچ خروجي ندارند و در زبان ويژوال بيسيك به آْنها sub و در دلفي به آنها procedure مي گويند.

بازگرداندن يك مقدار از يك تابع :

پس از اينكه عمليات يك مجموعه از كدها درون تابع به پايان رسيد با استفاده از كلمه ي return مي توان خروجي تابع را معرفي كرد. لازم به ذكر است ، هرجايي اين كلمه ي return ذكر شود كار تابع خاتمه مي يابد.

بهتر است موارد فوق را با چند مثال مرور كنيم :

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex13 انتخاب نماييد. در اينجا مي خواهيم تابعي را تعريف كنيم كه سه برابر جذر يك عدد را بر مي گرداند.


using System;

namespace ex13
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
Console.WriteLine( int3SQL(3) );
Console.ReadLine();
}

public static double int3SQL( double intInput )
{
double i=0;
i = Math.Sqrt( intInput );
return i;
}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :

1- از شيء Math در سي شارپ مي توان براي انجام يك سري عمليات رياضي ابتدايي استفاده كرد. در اينجا از متد جذر گرفتن آن استفاده شده است.
2- در تعريف تابع خودمان از كلمه ي كليدي static استفاده شده است. درون تابع Main نمي توان توابع غير استاتيك را فراخواني كرد. فعلا اين نكته را بخاطر را داشته باشيد تا در مقالات بعدي بيشتر راجع به آن صحبت شود.
3- بد نيست تابع تعريف شده را كمي بيشتر آناليز كنيم :


public static double int3SQL( double intInput )
{
double i=0;
i = Math.Sqrt( intInput );
return i;
}


ابتدا سطح دسترسي به تابع ذكر شده است. پابليك ، يعني اين تابع خارج از كلاس يك برنامه نيز قابل دسترسي است. سپس از كلمه ي static استفاده گرديده كه توضيح مختصري را در مورد آن ملاحظه كرديد. در ادامه نوع خروجي تابع كه در اينجا double مي باشد معرفي گرديده است. دقت كنيد كه حتما بايد نوع تعريف شده با مقداري كه يك تابع بر مي گرداند يكسان باشد و گرنه با يك خطا برنامه متوقف مي شود. سپس نام تابع تعريف شده است. داخل پرانتز ها نوع و نام آرگوماني ارائه شده است كه در بدنه ي تابع استفاده مي گردد. اگر به تعداد بيشتري پارامتر و يا آرگومان نياز بود مي توان آنها را با , از هم جدا كرد.
پس از اينكه عمليات تابع خاتمه مي يابد با استفاده از return اين خروجي را معرفي مي نماييم.
براي استفاده از اين تابع به سادگي نام تابع و سپس پرانتزها به همراه يك عدد دلخواه را مي نويسم كه آنرا در متد Main برنامه مي توان مشاهده كرد.

تعريف توابع در كلاس هاي ديگر برنامه و نحوه ي استفاده از آنها :

يكي از زيبايي هاي برنامه نويسي شيء گرا نظم و ترتيب و بسته بندي كارها مي باشد كه اصطلاحا در اينجا به آن encapsulation مي گويند. يعني ما يك سري از توابع و خواص را درون كپسولي به نام كلاس قرار مي دهيم تا به سادگي بارها و بارها از آن استفاده نماييم.
براي اينكار به سادگي يك توابع را به صورت معمول درون كلاس تعريف مي نماييم و سپس همانند خواص كه در مورد آنها صحبت شد ، از توابع مي توان استفاده كرد با اين تفاوت كه هنگام كار با توابع حتي اگر آنها هيچ آرگومان و يا پارامتر ورودي هم نداشته باشند ذكر پرانتزها الزامي است.

مثالي ديگر در اين زمينه :

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex14 انتخاب نماييد. سپس از منوي پروژه يك كلاس جديد را به برنامه اضافه نماييد (نام آنرا clsTools بگذاريد) .


using System;

namespace ex14
{
public class clsTools
{
public clsTools()
{
}

public uint intCalc ( uint a , uint b )
{
uint c = Math.Min (a,b);
double x = Math.Sqrt(c) ;
uint w = Convert.ToUInt32 ( x);
return w;
}
}
}


سپس در متد Main برنامه مي توان به صورت زير از آن استفاده كرد :


using System;

namespace ex14
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
clsTools m_var = new clsTools();
Console.WriteLine( m_var.intCalc(4,9));
Console.ReadLine();
}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- تابع intCalc ما دو عدد صحيح مثبت را مي گيرد و سپس جذر كوچكترين دو عدد ورودي را محاسبه مي كند.
2- براي تبديل نوع هاي عددي مختلف به هم مي توان از شيء Convert استفاده كرد.
3- بدون استفاده از شيء Convert يكبار برنامه را اجرا كنيد و دليل خطاي بوجود آمده را بيان نماييد

[Nesta]

چگونه از يك تابع بيش از يك خروجي دريافت كنيم.

ظاهرا به نظر مي رسد كه توابع فقط مي توانند يك return داشته باشند و بلافاصله پس از فراخواني return كار تابع پايان يافته است. در سي شارپ دو كلمه ي كليدي به نام هاي ref و out اضافه شده اند كه اين امر را ساده تر مي كنند.

استفاده از كلمه ي كليدي out :

از out در تعريف تابع قبل از معرفي نوع آرگومان ورودي استفاده مي كنيم . در اين حالت بجاي اينكه به اين آرگومان ، آرگومان ورودي بگوييم ، مي توان آنرا آرگومان خروجي ناميد. تا يك مثال را در اين زمينه با هم مرور نكنيم اين مورد مفهوم نخواهد بود :

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex15 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex15
{
class Class1
{

public static int TestOut(out char i)
{
i = 'b';
return -1;
}

[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
char i; // variable need not be initialized
Console.WriteLine(TestOut(out i));
Console.WriteLine(i);
Console.ReadLine();

}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- در تابع TestOut آرگومان i از با كلمه ي كليدي out مشخص شده است. يعني اينكه درون تابع هر گونه تغييري روي i انجام شود ، خارج از تابع قابل دسترسي است.
2- توابعي كه داراي آرگومانهايي تعريف شده با كلمه ي كليدي out هستند نيز مي توانند از return هم استفاده كنند. همانند مثال فوق.

استفاده از كلمه ي كليدي ref :

اين كلمه ي كليدي نيز دقيقا همانند out عمل مي كند و نحوه ي تعريف و استفاده از آن نيز مشابه است با اين تفاوت كه آرگوماني كه به اين نوع توابع فرستاده مي شود بايد مقدار دهي اوليه شده باشد.

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex16 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex16
{
class Class1
{
public static void FillArray(ref int[] arr)
{
// Create the array on demand:
if (arr == null)
arr = new int[10];
// Otherwise fill the array:
arr[0] = 123;
arr[4] = 1024;
}

[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
// Initialize the array:
int[] myArray = {1,2,3,4,5};

// Pass the array using ref:
FillArray(ref myArray);

// Display the updated array:
Console.WriteLine("Array elements are:");
for (int i = 0; i < myArray.Length; i++)
Console.WriteLine(myArray[i]);

Console.ReadLine();
}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- همانطور كه ملاحظه مي كنيد در اينجا هنگام استفاده از تابع FillArray بايد آرگوماني را كه مي خواهيم به آن پاس كنيم مقدار دهي اوليه كنيم.
2- پس مي توان نتيجه گرفت آرگومانهايي كه با out تعريف مي شوند به صورت خالص خروجي هستند و نيازي به مقدار دهي اوليه هنگام استفاده از آنها وجود ندارد. از ref هنگامي استفاده مي كنيم كه بخواهيم روي متغير موجود و مقدار دهي شده ي خارج از تابع ، درون تابع عملياتي صورت گيرد و سپس همان متغير دستكاري شده ، عودت داده شود.

تعريف تابعي با تعداد آرگومانهاي نامعلوم :

گاهي از اوقات نياز است تا تابعي تعريف كنيم كه تعداد آرگومانهاي آن متغير باشند .براي اين منظور از كلمه ي كليدي params استفاده مي شود.
دونكته در اينجا حائز اهميت است:
1- در هر تابعي تنها مي توان يكبار از params استفاده كرد.
2- پس از بكار بردن params ديگر نمي توان هيچ آرگوماني را تعريف كرد.

يكي از مثالهايي كه در اين زمينه مي توان ارائه داد استفاده از آرايه ها به عنوان آرگومان ورودي است. در اين حالت يا مي توان يك آرايه را به صورت كامل به تابع معرفي كرد و يا تنها نام آنرا به تابع پاس كرد. مثال زير را ملاحظه كنيد :

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex17 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex17
{
class Class1
{
public static void UseParams(params int[] list)
{
for ( int i = 0 ; i < list.Length ; i++ )
Console.WriteLine(list[i]);
Console.WriteLine();
}

[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
UseParams(1, 2, 3);

int[] myarray = new int[3] {10,11,12};
UseParams(myarray);

Console.ReadLine();

}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :

1- در تابع main به دو صورت از تابع UseParams ما استفاده شده است. يا اينكه خيلي ساده هر تعداد آرگومان را مي توان به تابع فرستاد و يا اينكه در ادامه آرايه ايي رسما تعريف و سپس به تابع فرستاده شود.
2- نحوه ي تعريف و استفاده از آرايه ها به صورت آرگومان ورودي را نيز مي توان در مثال فوق آموخت

[Nesta]

مبحث overloading :

گاهي از اوقات لازم است تا نگارش هاي مختلفي از يك تابع داشته باشيم. براي مثال تعريف سه تابع با يك نام اما با آرگومانهاي مختلف. به اين نوع توابع و يا متدها اصطلاحا Overloaded Methods مي گويند . ( فكر كنم آنرا سربارگذاري توابع ترجمه كرده اند! ) براي مثال :


void myMethod(int p1);
void myMethod(int p1, int p2);
void myMethod(int p1, string s1);


مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex18 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex18
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
writeIT();

writeIT(12);

Console.ReadLine();
}

public static void writeIT()
{
Console.WriteLine(" writeIT() Ver." );
}

public static void writeIT(int intI)
{
Console.WriteLine(" writeIT(intI) Ver. = " + intI );
}


}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :

1- نحوه ي تعريف دو تابع با يك نام را ملاحظه مي نماييد. اينكار در زبان سي ممنوع است!
2- كامپايلر به صورت هوشمند بر اساس نوع و تعداد آرگومانهاي ورودي ، ورژن مناسب را انتخاب و اجرا مي كند.

نمونه ي ضعيفي از اين بحث در وي بي 6 به صورت تعريف توابعي با پارامترهاي Optional وجود داشت .

مباحث تكميلي آرايه ها (آرايه هاي چند بعدي):

آرايه هاي معمولي (يك بعدي) را مي توان يك رديف با تعدادي خانه خالي آماده ي پر شدن در نظر گرفت. آرايه ي دوبعدي را مي توان مانند يك جدول تشكليل شده از رديف ها و ستون ها در نظر گرفت و الي آخر...
سي شارپ دو نوع آرايه ي چند بعدي را پشتيباني مي كند : rectangular and jagged
در يك آرايه ي rectangular هر رديف ، طولش با رديف بعدي يكي است. آرايه ي jagged در حقيقت آرايه ايي از آرايه ها است ، بنابراين هر كدام از آنها مي تواند طول مختلفي داشته باشد.

تعريف يك آرايه ي دوبعدي به صورت زير است :


type [,] array-name


مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex19 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex19
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
const int rows = 4;
const int columns = 3;
// declare a 4x3 integer array
int[,] rectangularArray = new int[rows, columns];
// populate the array
for (int i = 0;i < rows;i++)
{
for (int j = 0;j {
rectangularArray[i,j] = i+j;
}
}
// report the contents of the array
for (int i = 0;i < rows;i++)
{
for (int j = 0;j {
Console.WriteLine("rectangularArray[{0},{1}] = {2}",
i,j,rectangularArray[i,j]);
}
}

Console.ReadLine();
}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- نحوه ي تعريف ، مقدار دهي اوليه و استفاده از آرايه هاي دو بعدي را در مثال فوق ملاحظه مي نماييد.
2- در يك آرايه ي دوبعدي محل قرار گيري رديف ها و ستون ها براي مثال به صورت زير است :


new int[rows, columns]-


استفاده از آرايه هاي چند بعدي :

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex20 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex20
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
const int rows = 4;
const int columns = 3;
// imply a 4x3 array
int[,] rectangularArray =
{
{0,1,2},
{3,4,5},
{6,7,8},
{9,10,11}
};
for (int i = 0;i < rows;i++)
{
for (int j = 0;j {
Console.WriteLine("rectangularArray[{0},{1}] = {2}",
i,j,rectangularArray[i,j]);
}
}
}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
1- در حقيقت مثال فوق تعريف آرايه ايي از آرايه ها بود.
2- چون مقدار دهي اوليه به صورت واضحي انجام شده نيازي به ذكر ابعاد آرايه به صورت صحيح وجود نداشت

[Nesta]

Jagged arrays آرايه اي از آرايه ها است و همانطور كه ذكر شد لزومي ندارد كه هر رديف آن با رديف بعدي هم طول باشد . هنگام تعريف اين نوع آرايه شما تعداد رديف ها را مشخص مي نماييد. هر رديف يك آرايه را نگهداري مي كند. در اينجا هر آرايه بايد تعريف شود. روش تعريف Jagged array به صورت زير است

type [] []...


در اينجا تعداد براكت ها بيانگر ابعاد آرايه مي باشد. براي مثال آرايه ي زير دو بعدي است :


int [] [] myJaggedArray;


و براي مثال براي دسترسي به پنجمين عنصر آرايه ي سوم به صورت زير عمل مي شود :


myJaggedArray[2][4]


مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex21 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex21
{
class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{

const int rows = 4;
// declare the jagged array as 4 rows high
int[][] jaggedArray = new int[rows][];
// the first row has 5 elements
jaggedArray[0] = new int[5];
// a row with 2 elements
jaggedArray[1] = new int[2];
// a row with 3 elements
jaggedArray[2] = new int[3];
// the last row has 5 elements
jaggedArray[3] = new int[5];
// Fill some (but not all) elements of the rows
jaggedArray[0][3] = 15;
jaggedArray[1][1] = 12;
jaggedArray[2][1] = 9;
jaggedArray[2][2] = 99;
jaggedArray[3][0] = 10;
jaggedArray[3][1] = 11;
jaggedArray[3][2] = 12;
jaggedArray[3][3] = 13;
jaggedArray[3][4] = 14;
for (int i = 0;i < 5; i++)
{
Console.WriteLine("jaggedArray[0][{0}] = {1}",
i,jaggedArray[0][i]);
}
for (int i = 0;i < 2; i++)
{
Console.WriteLine("jaggedArray[1][{0}] = {1}",
i,jaggedArray[1][i]);
}
for (int i = 0;i < 3; i++)
{
Console.WriteLine("jaggedArray[2][{0}] = {1}",
i,jaggedArray[2][i]);
}
for (int i = 0;i < 5; i++)
{
Console.WriteLine("jaggedArray[3][{0}] = {1}",
i,jaggedArray[3][i]);
}

Console.ReadLine();

}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :

هنگام كار با آرايه هاي rectangular براي درسترسي به اعضا به صورت زير عمل مي شد :


rectangularArrayrectangularArray[i,j]


اما در اينجا بدين صورت است :


jaggedArray[3][i]


استفاده از System.Array :

دات نت فريم ورك كلاسي را معرفي كرده است به نام Array. توسط اين كلاس كار با آرايه ها و اعمال روي آنها براي مثال سورت كردن و غيره به شدت ساده مي شود .


مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex22 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;

namespace ex22
{
class Class1
{
public static void PrintMyArray(object[] theArray)
{
foreach (object obj in theArray)
{
Console.WriteLine("Value: {0}", obj);
}
Console.WriteLine("\n");
}

[STAThread]
static void Main(string[] args)
{
String[] myArray = {
"Who", "is", "John", "Galt"
};
PrintMyArray(myArray);
Array.Reverse(myArray);
PrintMyArray(myArray);
String[] myOtherArray = {
"We", "Hold", "These", "Truths",
"To", "Be", "Self", "Evident" };

PrintMyArray(myOtherArray);
Array.Sort(myOtherArray);
PrintMyArray(myOtherArray);

Console.ReadLine() ;

}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :
از دو متد Sort و Reverse در اينجا براي سورت كردن و نمايش آرايه به ترتيب معكوس (از انتها به ابتدا) استفاده گرديده است.

تعريف آرايه هاي ديناميك در سي شارپ :

يكي از مشكلاتي كه با آرايه هاي معمول وجود دارد اين است كه قبل از هر كاري بايد طول آْنها را مشخص كرد. گاهي از اوقات ما دقيقا نمي دانيم برنامه چه تعداد عضو را دريافت مي كند تا آرايه اي از پيش تعريف شده با همان تعداد عضو ايجاد كنيم. براي حل اين مشكل از كلاس ArrayList تعريف شده در دات نت فريم ورك مي توان استفاده كرد.

هنگام استفاده از ArrayList نيازي به دانستن تعداد اعضايي كه بايد اضافه شوند نمي باشد و با استفاده از متد Add آن به سادگي مي توان اعضاء را به آن اضافه نمود . تعدادي از خواص و متدهاي اين كلاس به صورت زير هستند :

Adapter , FixedSize , ReadOnly , Repeat , Synchronized , Capacity,Count , IsFixedSize , IsReadOnly , IsSynchronized , Item , SyncRoot , Add , AddRange , BinarySearch , Clear , Clone , Contains , CopyTo , GetEnumerator , GetRange , IndexOf , Insert , InsertRange , LastIndexOf , Remove , RemoveAt , RemoveRange , Reverse , SetRange , Sort , ToArray , TrimToSize

مثال : يك برنامه ي سي شارپ جديد console را در VS.NET باز كنيد و نام آنرا درابتدا ex23 انتخاب نماييد. سپس كد زير را درون آن بنويسيد :


using System;
using System.Collections;

namespace ex23
{
// a simple class to store in the array
public class Employee
{
public Employee(int empID)
{
this.empID = empID;
}
public override string ToString( )
{
return empID.ToString( );
}
public int EmpID
{
get
{
return empID;
}
set
{
empID = value;
}
}
private int empID;
}

class Class1
{
[STAThread]
static void Main(string[] args)
{

ArrayList empArray = new ArrayList( );
ArrayList intArray = new ArrayList( );
// populate the array
for (int i = 0;i<5;i++)
{
empArray.Add(new Employee(i+100));
intArray.Add(i*5);
}
// print all the contents
for (int i = 0;i {
Console.Write("{0} ", intArray[i].ToString( ));
}
Console.WriteLine("\n");
// print all the contents of the button array
for (int i = 0;i {
Console.Write("{0} ", empArray[i].ToString( ));
}
Console.WriteLine("\n");
Console.WriteLine("empArray.Capacity: {0}",
empArray.Capacity);

Console.ReadLine();

}
}
}


توضيحاتي در مورد كد فوق :

1- با كلمه ي كليدي override در قسمت هاي بعدي آشنا خواهيم شد.
2- براي استفاده از ArrayList لازم بود تا فضاي نامي را كه اين كلاس در آن تعريف شده است ، به برنامه اضافه كرد.
3- در مثال فوق نحوه ي تعريف دو كلاس را در يك فضاي نام مشاهده مي نماييد.
4- نحوه ي تعريف و مقدار دهي ArrayList و همچنين استفاده از خواص آن در مثال فوق بررسي شده است