گياهان دارويي !!

[bidastar]

مهم ترین گیاهان مورد استفاده در میگرن و سردرد

ميوه فندقه تتراگن – ساقه مقطع چهارگوش

- تانن – مواد اصلي تلخ – اسانس روغني -Alk



۱- Betonecin بتونسين

بتائين پس از تجزیه میشود:

۲- Toricin تورسين



مسكن و محرك جريان خون و داروي مؤثري براي بيماريهاي عصبي است. از اثرات ضد عفوني كننده و قابض آن در مداواي اسهال و ورم مثانه استفاده مي كنند.





اسطخدوس-1

Larandula ohficinalis-2

Labiatae-3

گل و اسانس -4



lavandaلاوند)

گياهي است بوته اي با ساقه منشعب و پوشيده برگهاي باريك ، اسانس روغني 3% - ژرانيول – بورنئول و 12% اثرات ضد اسپاسمي و مسكن – خنك و داروي مؤثري براي انواع ميگرنهاي گرم است. اسانس در روغن حامل و استفاده موضعي ( ماليدن به شقيقه) و دمكرده گلها و عصاره افشره لاوند.

ریزوم و ريشه داراي آلكالوئيدي ها مانند ژسه مين ، ژلسه مينين ، ژلسه موئيدين و...




(ياسمن وحشي) ياسمن زرد -2Gelsemiun Sempervirens

-3Lagominaceae

(قسمت مورد استفاده) ريشه -4


گياهي است پايا كه در نقاط خشك مرغزار و مراتع آفتابگير مي رويد.

محتواي تانن 15% - فلاونوئيدها مثل ( هيپريسين)گلوكوزيدها از قبيل( روتين – هيپرين – كاتشل – Hypiran (drop

درمان ميگرن که دربازار دارویی ایران موجود است بعد از مصرف داخلي ( مصرف بيش از حد) باعث ايجاد نوعي حساسيت میشودكه در اثر نور خورشيد شدت یافته منجر به درماتيت خواهد شد.


(گل راعي) هوفاريقون -1

-2Hypericum perforatum

-3Hypricaceae

گل و اندام هوايي -4(قسمت مورد استفاده)



- گياهي علفي – پايا با ساقه اي گوشه دار و منشعب در قسمت فوقاني و برگهاي متقابل دانه دار حاوي گلوكوزيد (وربنالین و وربنين) تانن ها – اسانس روغني - ساپونين و نمكهاي معدني براي مصارف داخلي دمكرده يا خيسانده محرك مناسبي براي متابوليسم هاي داخلي بدن و عليه خستگي هاي عصبي ، بي خوابي و ميگرن است. مُدر (ادرار آور) بسيار مناسب و مؤثر در ناراحتي هاي كليوي و كبدي .





شاه پسند طبي-۱


-2Verbena officinalis

-3verbenaceae

اندام هوايي-4(قسمت مورد استفاده)

اضطراب و استرس حملات استرسي مي تواند ناشي ازناسازگاريهاي غذايي و مشكلات عصبي باشد گاهي نياز به مشاوره روانپزشكي دارد.

- تند شدن ضربان قلب

- احساساتي از قبيل اينكه به زودي خواهد مرد



.گیاهان موثر در اظطراب:





پرتقال -1

-2Citrus aurantium

- 3Rutaceue

اسانس -4



خاصيت آرام بخش و ضدافسردگي دارد به طور سنتي براي Hystry (تمارض) حملات حاد اضطرابي و ترس كاربرد دارد و سبب کاهش ضربان قلب کاهش اسپاسم عضلات قلبي مي شود. همچنين گياه زوفا هيستري و Hyssopus officinalisبراي انواع بعضي اشكال صرع.







درختچه با ساقه اي قهوه اي پوشيده از تيغ حدود 10 هزار نوع مختلف از گل سرخ وجود دارد. عطر شيريني متصاعد مي كنند و اسانس روغني آن محتوي مقادير زياديGeraniol علاوه بر آن نرول – ميترال – اوژنول و لینالول .

بزرگترين كشور توليد كننده اسانس گل سرخ بلغارستان .

ml2 اسانس در ml20 روغن حامل براي ماساژ – آرام بخش مناسبي براي اعصاب – ضد افسردگي و جلوگيري از تهوع و مسكن ضعيفي است. در حمام هاي طبي و براي شستن زخمها بكار برده مي شود.


نوشته شده توسط: نفیسه صمدی

[bidastar]

درمان سؤ هاضمه با گياهان دارويي و داروهاي گياهي

شرايط زندگي ماشيني در سال هاي اخير باعث گسترش تعدادي از بيماري ها از جمله سؤ هاضمه شده است . نوع تغذيه ، نوع كار و فعاليت ، كمي استراحت ، كمي تحرك و مشكلات روحي و رواني از عوامل بسيار مؤثر در ايجاد سؤهاضمه هستند .

سؤ هاضمه به صورت دل درد ، نفخ ، اسپاسم ، ترشح كردن معده ، اسهال ، يبوست و يا بد هضم شدن غذا در افراد ظاهر مي شود . متأسفانه شمار افراد مبتلا به سؤ هاضمه بسيار زياد بوده و روز به روز به تعداد آن ها اضافه مي شود و در صورتي كه اين افراد بخواهند جهت درمان خود از دارو استفاده كنند عوارض مصرف داروهاي شيميايي باعث نگراني آن ها خواهد بود .

خوش بختانه براي اكثر مشكلات سؤ هاضمه داروهاي گياهي بسيار خوبي وجود دارند كه ضمن اثرات مفيد به علت عدم عوارض جانبي مي توان آن ها را ساليان دراز مصرف كرد .

قبل از توضيح چند نمونه از گياهان مورد مصرف در سؤ هاضمه ، عواملي كه مي توانند در جلوگيري از سؤ هاضمه بسيار مؤثر باشند يادآوري مي شود .

تغذيه :رعايت رژيم غذايي مناسب حاوي مواد متنوع پروتئيني ، چربي ، كربوهيدرات ، ميوه و سبزيجات تازه بسيار ضروري است . وجود الياف گياهي كه بيش تر از طريق خوردن ميوه و سبزيجات به بدن مي رسد در هضم ، جذب و دفع مواد غذايي بسيار مهم است . سبوس گندم در نان هاي سبوس نگرفته از مهم ترين منابع الياف گياهي است . عدم تنوع مواد غذايي به خصوص در طولاني مدت باعث به هم خوردن وضعيت هضم ، جذب و دفع مي شود و انواع عوارض سؤ هاضمه را ايجاد مي كند . نكته ي مهم در تغذيه خوب تنوع و ميزان مصرف غذايي است كه بايد به طور مرتب مصرف شود . مصرف فيبرهاي گياهي كه از طريق ميوه و سبزيجات به بدن مي رسند نه تنها در جلوگيري از سؤ هاضمه نقش دارند بلكه پس از ورود به بدن با جذب آب حجيم شده و باعث سهولت دفع مدفوع مي شوند و از توقف طولاني مواد در روده ي بزرگ و در نتيجه از جذب بيش از اندازه ي چربي ، كلسترول جلوگيري مي كنند ، همين طور در جذب و دفع مواد تعادل برقرار مي سازند و در نتيجه بسياري از مشكلات و از جمله چاقي كاهش مي يابد . هم چنين فيبرهاي گياهي مي توانند با اين عمل ازيبوست كه خود عامل مشكلات متعددي است جلوگيري كنند .

تحرك :تحرك و ورزش از عوامل بسيار مهم براي سلامتي انسان به خصوص در جلوگيري از سؤ هاضمه است . تحرك و ورزش بايد به طور منظم انجام شود و پيوسته تداوم داشته باشد . نداشتن تحرك در ايجاد پيوست دخالت دارد . جالب است كه بدانيد ، امسال شعار سازمان جهاني بهداشت : " تحرك رمز سلامتي" است . تحرك و ورزش در كاهش قند خون ، فشار خون ، چربي و كلسترول افرادي كه از اين عوامل رنج مي برند تأثير خوبي دارد .

عوامل روحي ، رواني: با توجه به اين كه وظيفه ي همه ي اعضاي بدن ، تحت تأثير فرمان هاي اعصاب است ، استرس ، دلهره ، تشويش ، نوع كار و خلاصه عوامل اطراف زندگي شخص مي توانند از طريق مختل كردن كار معده و روده ، عمل هضم و جذب و دفع را مختل كرده و مشكلات مربوط به سؤ هاضمه را ايجاد كند ، لذا بايد از عوامل استرس زا دوري كرد و كوشيد تا آرامش حفظ شود . هم چنين استراحت و خواب از عواملي هستند كه به آرامش كمك كرده و در سلامت انسان دخالت مستقيم دارند .

عوامل ذكر شده جهت سلامتي و به خصوص جلوگيري از سؤ هاضمه در درجه ي اول اهميت قرار دارند ولي در صورتي كه با توجه به رعايت آن ها ، باز هم عوارض سؤهاضمه وجود داشته باشند مي توان از داروهاي گياهي در بسياري از موارد كمك گرفت .

دارو درماني : از گذشته هاي دور گياهان اسانس دار جهت تهيه ي ادويه جات به عنوان افزودني به غذاها ، از اهميت خاصي برخوردار بوده است . مطالعات جديد نشان مي دهد كه ادويه جات ( مخلوط گياهان اسانس دار ) مانند داروها ، در سلامتي و تنظيم بسياري از اعمال بدن مانند تحريك براي هضم ، جذب و يا دفع ، يا تقويت معده و اشتهاآوري تأثير بسزايي دارند . امروزه بيش از بيست اثر فيزيولوژيك و فارماكولوژيك از اسانس ها به اثبات رسيده است . مهم ترين اين آثار عبارت اند از اثرات ضد نفخ ، ضد درد ، ضد اسپاسم ، ضد ميكروب ، ضد قارچ ، محرك ، ضد انگل و موارد ديگر .

هم چنين آروماتراپي ( Aromatherapy ) يا رايحه درماني كه براي تسكين و يا درمان بيماري ها از قديم مورد استفاده بوده در سال هاي اخير دوباره مورد توجه و كاربرد قرار گرفته است . يكي از كاربردهاي رايحه درماني ، در دفع مشكلات سوء هاضمه است .

گياهاني از جمله نعنا، گشنيز، بادرنجبويه ، زيره ،رازيانه ، شويد ، جعفري از سبزي هاي خوراكي مشهوري هستند كه ساليان دراز به عنوان گياهان دارويي ضد درد ، ضد نفخ ، ضد اسپاسم ، اشتها آور، مقوي معده ومحرك مورد استفاده قرارگرفته اند درسال هاي اخير واز زمان انقلاب صنعتي دراروپا به بعد ، اين گياهان به صورت فرآورده هاي دارويي به بازار عرضه شده اند . درادامه ي مقاله به سه نمونه از اين گياهان كه بيش تر در فرآورده هاي دارويي مصرف مي شوند اشاره مي شوند .

نعنا : گياهي است علفي كه به نام Mentha درجهان مشهور است . از اين گياه بيش از 30 گونه درجهان وجود دارد كه اكثر آن ها به عنوان سبزي خوراكي مصرف دارند . باوجودي كه همه نعنا را مي شناسند ولي اطلاعات علمي افراد درباره ي آن بسيار كم است . بايد دانست كه از بين همه ي گونه هاي نعنا فقط چند گونه از نظردارويي نعنا كه بيش تر از همه درصنعت دارسازي مورد مصرف است Mentha Piperita و Mentha Spicata هستند اولي به نام Peppemint و دومي به نام Spermint مشهور است . گياه نعنا از خانواده ي Labiatae (نعنا ) است . اسانس گونه هاي دارويي نعنا به علت داشتن تركيباتي از جمله Carvone وmenthol يكي ازپرمصرف ترين اسانس ها است .هم چنين در بين اسانس هاي مورد مصرف درمحصولات بهداشتي به خصوص درخميردندان ها داراي مقام اول است .به طور كلي نعنا واسانس آن داراي خواص ضددرد ، ضد نفخ ، ضد اسپاسم ، محرك معده ، اشتها آور ، خوش بو كننده وضد ميكروب است . درسال هاي اخير گذشته از داروهاي خواركي نعنا داروهاي موضعي از آن تهيه شده است كه جهت دردهاي سطحي دست ، پا ، كمر دردهاي ماهيچه اي مصرف مي شود . محصولات ديگر اسانس نعنا به عنوان ضد احتقان بيني درسرما خوردگي ها ست كه باعث بازشدن بيني و راحت نفس كشيدن مي شود .

گشنيز : گياهي است كه بانام علمي Coriander Sativum از خانواده ي جعفري . قسمت مورد استفاده ي آن برگ وميوه هاي آن است . برگ گشنيز ، بيش تر به حالت تازه ، يكي ازپرمصرف ترين سبزيجات است . ميوه ي گشنيز يكي از مهم ترين منابع اسانس درصنايع داروسازي وآرايشي بهداشتي است . اين ميوه داراي اثر ضددرد ، ضد نفخ ، ضد اسپاسم ، مقوي معده ، اشتها آوروضد ميكروب است . باتوجه به اين كه دراسانس ميوه ي گشنيز تركيبات خوشبويي از جمله Linalool (لينالول ) وجود دارند ، از آن درصنايع آرايشي ، درتهيه ي مواد معطر به وفور استفاده مي شود .

بادرنجبويه : گياهي است بوته اي به نام علمي Mellisa Officnalis كه به نام مليس ( Mellis) درجهان مشهور است . اين گياه كه به طورتقريبي شباهتي به نعنا دارد از همان خانواده ي نعنا (labiatae) است . قسمت مورد استفاده ي آن ، برگ ها وشاخه هاي گلدار آن است . اين گياه داراي اثرات خوب ضددرد ، ضد نفخ واسپاسم ،آرام بخش وتاحدي خواب آور است . بادرنجبويه به علت دارا بودن اسانس داراي بوي مطبوعي است ويكي از پرمصرف ترين گياهان دارويي است .

باوجودي كه مي توان از هركدام از گياهان فوق به طور جداگانه استفاده كرد ولي اكثر كارخانجات ترجيح مي دهند كه براي اثرات سريع تر وقوي تر از فرمولاسيون دوياسه گياه با هم استفاده كنند . يكي از داروهايي كه از فرمولاسيون مخلوط سه گياه فوق تهيه شده است قطره ي كارمنيت ( Carmint ) است كه از عصاره ي برگ نعنا و بادرنجبويه و ميوه هاي گشنيز فرموله شده است . اين قطره به علت دارا بودن سه عصاره و اسانس گياهان مربوط به خود ، داراي اثر ايده آل ضد درد ، ضد نفخ و ضد اسپاسم است . با توجه به خوراكي بودن گياهان به كار برده شده ، اين قطره مي تواند براي تمام افراد از نوزادان گرفته تا افراد مسن مورد استفاده قرارگيرد . فقط ميزان مصرف در هر مورد متفاوت بوده و طبق راهنماي داروست . قطره كارمينت با هيچ دارو و غذايي داراي تداخل نبوده و مي توان آن را در هر شرايط سني و جنسي اي مصرف كرد . با توجه به بي ضرري آن ، در صورت احتياج مي توان در روز چند مرتبه از آن در موارد نفخ ، درد و اسپاسم استفاده كرد . هم چنين مي توان در صورت سؤ هاضمه ي دائمي آن را ساليان دراز مصرف كرد . براي راهنمايي بيش تر مصرف كنندگان ، بايد گفت ، هستند افرادي كه به طور مداوم با خوردن هر وعده غذا ، معده ي آن ها ناراحت شده و احساس سنگيني ، درد ، نفخ ، و يا اسپاسم مي كنند كه در اين صورت بايد قطره ي كارمينت را با هر وعده ي غذا و با شروع غذا خوردن استفاده كنند . افراد ديگري هستند كه نمي دانند چه موقع احساس ناراحتي خواهند كرد و گاهي دچار نفخ ، درد و اسپاسم مي شوند ، در اين مورد هر گاه احساس ناراحتي پيش آيد مي توان از قطره کارمینت استفاده كرد كه در اين صورت پس از 15 تا 20 دقيقه اثر دارو كامل شده و فرد احساس راحتي مي كند . در حقيقت كارمينت داراي دو نوع اثر سريع و مدت دار است . اثر سريع آن پس از حداكثر بيست دقيقه ظاهر مي شود و نفخ و دل درد را از بين مي برد و اثر دوم آن كه غير سريع است تا چند ساعت و يا يك روز دوام داشته و اثر ضد دردي را در كل بدن اعمال مي كند . كارمينت هم چنين داراي اثر ايده آلي در مشكلات قبل و حين قاعدگي ( دل درد و نفخ ) بوده و به علت داشتن بادرنجبويه در اين گونه موارد داراي اثر آرام بخش است . يك تحقيق كلينيكي دانشگاهي نشان داده است كه قطره ي كارمينت نفخ زنان تازه سزارين شده را در عرض بيست دقيقه مهار كرده و باعث آرامش آن ها شده است . نكته ي بسيار با اهميتي كه مورد سؤال بسياري از افراد است اين كه آيا مي توان به جاي نعنا و يا داروهاي موجود ، از عرق نعنا يا عرقيات طبي ديگر براي رفع سؤ هاضمه از جمله نفخ و درد استفاده كرد . بايد اضافه كرد در صورتي كه عرق نعنا در شرايط استريل تهيه شده باشد و داراي آلودگي ميكروبي و قارچي نبوده و غلظت اسانس موجود در آن كافي باشد مصرف آن بلامانع است ، در مواردي عرقيات موجود در بازار پس از مدتي نگه داري آثار كپك و كدر شدن و رسوب در آن ها ديده مي شود كه نشانه ي آلودگي آن هاست . به طور اساسي محصولات دارويي مايع مانند قطره و شربت ها از نظر آلودگي بسيار حساس هستند به همين دليل فرآورده هايي كه توسط كارخانجات داروسازي تهيه مي شوند استريل بوده و داراي آلودگي يا قارچي نيستند . بنابراين براي اطمينان بايد از داروهاي ساخته شده توسط كارخانجات داروسازي استفاده كرد و اين مسئله به خصوص براي كودكان بسيار اهميت دارد مگر آن كه از استريل بودن عرقيات طبي مطمئن باشيم .

[bidastar]

علف چاي

Hypericum perforatum L

كپسول يا قرص براي افسردگي خفيف تا متوسط: دوز اوليه 900 ميلي‌گرم خوراكي يكبار در روز، دوز نگهدارنده 300 تا 600 ميلي‌گرم خوراكي يكبار در روز


براي افسردگي: 4-2 گرم گياه خشك شده به صورت خوراكي يكبار در روز يا 1- 2/0 ميلي‌گرم هايپريسين


براي زخم، ضرب‌ديدگي و تورم: به صورت موضعي در نواحي آسيب‌ديده مصرف مي‌شود.


عصارة مايع: 4-2 ميلي‌ليتر به صورت خوراكي يكبار در روز


چاي: 3-2 گرم گياه خشك در آب‌جوش


تنتور: 4-2 ميلي‌ليتر به صورت خوراكي يكبار در روز


جهت درمان هاي:

موارد خفيف افسردگي عصبي (براي مثال در طي يائسگي، خستگي عصبي)


در طب سنتي به عنوان ضداسهال (به دليل تانن موجود در آن)، مدر ( به دليل فلاونوئيد موجود در آن)، ضد شب‌ادراري، روماتيسم و نقرس مصرف مي‌شود. همچنين عصارة روغني حاصل از آن براي بهبود زخمها و سوختگيها مفيد است

[bidastar]

گل‌ساعتي

Passiflora incarnata L

ميزان مصرف

گياه خشك شده: 25/0 تا 1 گرم خوراكي، 3-2 كپسول 100 ميلي‌گرمي خوراكي 2 بار در روز، يا يك كپسول 400 ميلي‌گرمي خوراكي يكبار در روز


عصاره در پاية گليسيرن (بدون الكل): 15- 10 قطره، خوراكي 3-2 بار در روز


براي بريدگيها و كوفتگيها: برگها يا گلهاي خرد شده در صورت نياز به صورت موضعي مصرف مي‌شود.


براي هموروئيد: 20 گرم گياه در 200 ميلي‌ليتر آب نيم‌جوش خيسانده مي‌شود، صاف شده و قبل از مصرف سرد مي‌شود و به صورت موضعي استفاده مي‌شود.


دم‌كرده: 150 ميلي‌ليتر آب داغ به يك قاشق چاي‌خوري گياه اضافه ‌شده ، بعد از 10 دقيقه صاف مي‌شود. 3-2 بار در روز مصرف مي‌شود به اين صورت كه آخرين دوز 30 دقيقه قبل از رفتن به بستر مصرف مي‌شود.


عصارة مايع (1:1 در الكل 25%): 1- 5/0 ميلي‌ليتر خوراكي 3 بار در روز


عصاره خشك: در دوزهاي 300 – 150 ميلي‌گرم در روز به صورت خوراكي داده مي‌شود.


تنتور (8:1 در الكل 45%): 2-5/0 ميلي‌ليترخوراكي سه بار در روز يا 1- 5/0 قاشق‌ چايخوري خوراكي 3 بار در روز

فوائد و مصارف

آرامبخش در ضعف اعصاب، مشكلات خواب، اضطراب، بيقراري، اختلالات عصبي بخصوص در كودكان-ضداسپاسم-

اختلالات گوارشي ناشي از استرس، كاهش اضطراب و بيخوابي يائسگي

[bidastar]

بومادران

Achillea millefolium L

مقدار مصرف روزانة بومادران نبايد بيش از 5/4 گرم گياه، 3 گرم گل يا 3 قاشق چايخوري عصارة فشردة گياه تازه باشد.


عصارة مايع (عصارة 1: 1 در الكل 25%): 4- 2 ميلي‌ليتر خوراكي 3 بار در روز


حمام: 100 گرم گياه در 20 ليتر آب


چاي: به 2 گرم گياه آب جوش اضافه شده روي آن پوشانيده مي‌شود و بعد از 15 – 10 دقيقه صاف مي‌شود. 1 فنجان چاي تازه تهيه شده 3 تا 4 بار در روز مي‌تواند مصرف شود.


تنتور (عصاره 1: 5 در الكل 45%): 4 – 1 ميلي‌ليتر خوراكي 3 بار در روز

جهت درمان هاي:

ضدالتهاب‏، ضداسپاسم، اشتهاآور، بادشكن، صفراآور، ضدميكروب


كاربرد اصلي در اختلالات گوارشي مثل التهاب، اسهال، نفخ، دل‌پيچه


در صورت مصرف خارجي براي التهاب پوست و غشاهاي مخاطي و بهبود زخمها


به طور سنتي براي بندآوردن خون در خونريزي از هموروئيد در اختلالات قاعدگي و برطرف كردن تعريق

[bidastar]

بابونه آلماني

Matricaria chamomilla L

عصارة مايع: براي بزرگسالان عصارة 1: 1 يا 1: 5/1 گياه در الكل 70- 10 % به ميزان 4 – 1 ميلي‌ليتر سه بار در روز


گياه خام: در روغنهاي ماساژ استفاده مي‌شود و بر حسب نياز به دفعات مورد استفاده قرار مي‌گيرد.


چاي: به يك قاشق سوپخوري بابونه آب جوش اضافه شده روي آن پوشانيده مي‌شود و بعد از 10 – 5 دقيقه صاف مي‌شود. براي رفع دل‌آشوبگي در بزرگسالان و كودكان بزرگتر از شش سال يك فنجان چاي 4- 3 بار در روز بين غذا داده مي‌شود. براي رفع التهاب غشاهاي مخاطي دهان و گلو، چاي بابونه به صورت دهانشويه يا غرغره مصرف مي‌شود.


كرم موضعي: 4 بار در روز در نواحي آسيب‌ديده


جهت درمان هاي:

ضدالتهاب، ضداسپاسم، بادشكن، اشتهاآور


كاربرد اصلي خوراكي در اختلالات گوارشي نظير گاستريت، آنتريت، كوليت، نفخ، دل‌پيچه و همچنين در مشكلات قاعدگي


در التهاب دهان به صورت دهانشويه


در التهاب و قرمزي پوست به صورت ضماد، حمام و پماد

[bidastar]

داروهای گیاهی در دوران بارداری می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ شود بهمین دلیل از مصرف آنها در این دوران جدا خودداری کنید.

مدتهاست که تبلیغات زیادی در مورد بی‌خطر بودن داروهای گیاهی در رسانه‌ها صحبت می‌شود در صورتی که این ترکیبات بدلیل ناخالص بودن ممکن است عوارض بسیار بیشتری داشته باشند. یکی از همین عوارض در دوران بارداری دیده شده است.

به گفته پژوهشگران در دوران بارداری برای افزایش کالری و پروتئین می‌توان از میوه‌ها، سبزیجات، گوشت، شیر و غلات استفاده كرد ولی هر ماده‌ای را به صرف طبیعی بودن نباید مصرف نمود. در این دوران در مصرف مواد غذایی بسیار باید دقت کرد. مثلا مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای و قهوه، شکلات و نوشابه‌های گازدار باید محدود شود چرا كه موجب اختلال در رشد جسمانی جنین می‌شوند.

مصرف دم کرده‌های گیاهی مانند گل گاوزبان و چای نعناع نیز باید محدود شوند. دیده شده که این نوشیدنیها نیز باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری می‌شوند و از آنجایی که این حالت در مادران باردار بطور شایع دیده می‌شوند، قطع مصرف آنها در بهبود حالت مادر کمک بسیاری می‌کند.

بسیاری از متخصصین زنان معتقدند در چند ماهه اول بارداری (هفته ۵ تا ۱۴) که حالت تهوع صبحگاهی در مادران بطور شایع دیده می‌شود، بهتر است از غذاهای خشک استفاده شود و از مصرف خورشت‌های آبکی، سوپ‌ و آش پرهیز كنند.

[bidastar]

بارهنگ‌ كبير داراي‌ خواص‌ قابض‌، تب‌بر، تونيك‌، نرم‌كننده‌، تصفيه‌كننده‌خون‌، ضد اسهال‌، محرك‌، معرق‌، مدر، ضد رماتيسم‌ و ضد اسهال‌ خوني‌، ضدالتهاب‌ كليه‌ و مثانه‌، و ضد باكتري‌ است‌....

تیره بارهنگ Plantaginaceae
تیره بارهنگ که گیاهان آن وضع پراکنده در نقاط مختلف کره زمین دارند از 3 جنس و متجاوز از 200 گونه تشکیل مییابد. تعداد بیشتر گونه های آن نیز به جنس Plantago تعلق دارد. گیاهان عموماً علفی و بندرت دارای اعضای کم و بیش چوبی شده میباشند.
در بین آنها انواعی که تعلق به جنس Plantago دارند. از آنها نیز کم و بیش استفاده های درمانی بعمل می آید به دو صورت کاملاً متمایز از یکدیگر دیده می شوند مانند آنکه گونه های متعلق به محیط مرطوب عموماً برگهای پهن و گسترده بر روی زمین ولی انواع متعلق به نواحی گرم و خشک برگهائی با بریدگیهای عمیق یا منقسم واقع در طول ساقه دارند. گلهای آنها منظم مرکب از قطعات 4 تایی نر - ماده یا دارای یکی از اجزای اصلی گل (پرچم یا مادگی) پلی گام ، به رنگهای مختلف مجتمع به صورت سنبله های فشرده یا استوانه ای شکل است. در هر گل آنها کاسبرگ یا 4 گلبرگ پیوسته به هم و 4 پرچم (بندرت 1و2) دیده میشود. مادگی آنها از 2 برچه (بندرت یک برچه) تشکیل می یابد که مجموعاً تخمدانی 2 خانه یا یک خانه و محتوی یک یا تعداد زیادی تخمک نیمه واژگون با تمکن محوری بوجود می آورند در بعضی از این گیاهان نیز پیدایش جدارهای فرعی در داخل تخمدان سبب ازدیاد خانه های آن می شود. میوه این گیاهان به اشکال مختلف مجری یا فندقه و محتوی دانه های آلبومن دار متعدد است.
تیره بارهنگ دارای جنس های زیر است:
Plantago Psyllium (اسفرزه):گیاهی علفی ، یکساله به ارتفاع 10تا35 سانتیمتر که به حالت وحشی در نواحی مختلف مختلف مدینترانه ،شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا منجمله ایران می روید.از مشخصات آن این است که برگ هایی باریک ،دراز ، نوک تیز و مجتمع به وضع متقابل یا سه تایی بر روی ساقه دارد.گل های آن به صورت سنبله هاییبر روی پایه بلند ظاهر می گردد، دارای براکته های باریک در قاعده گل آذین اند.میوه اش پوشینه شکوفا دو خانه است.
این گیاه و دو گونه دیگر آن به نام های P.cynops L. P.indica L. , P.ramosa از نظر درمانی به مصارف مشابه می رسند. مخلوط دانه این گیاهان ،در بازرکانی تحت عنوان اسفرزه در معرض استفاده قرار می گیرد.
خواص درمانی :از دانه گیاهان مذکور در رفع یبوست های مقاوم ،اسهال های ساده ، درد های ناشی از التهاب کلیه و مثانه و همچنین در خون آمدن از ریه استفاده به عمل می آید.

[مهدی زین الدین]

این هم برگ توتون هندی

[bidastar]

صبر زرد(آلوئه ورا)


صبر زرد(شاخ بزي) گياهي است علفي و چند ساله با برگ‌هاي ضخيم، گوشتي و دراز. حاشيه‌ برگ‌هاي آن کمي پيچ و خم‌دار و داراي تيغ است. گل‌هاي آن‌ به‌صورت خوشه‌اي زيبا در انتهاي محور ساقه گل‌دار و به رنگ سبز مايل به زرد قرار دارند.

قسمت مورد استفاده صبر زرد، شيرابه به دست آمده از برگ‌هاي گياه است که امکان دارد به صورت تازه غليظ(خميري) و يا خشک شده با رنگ‌هاي متفاوت زرد، زرد مايل به سبز، قهوه‌اي و يا قرمز مايل به سياه باشد.

در سال‌هاي اخير کشت صبر زرد، گونه ي Vera در ايران معمول گشته است. گرچه اين گياه با نقاط گرم و مرطوب سازگاري خوبي دارد، ولي در نقاط مختلف ايران کشت مي‌شود.

تاريخچه
نقاشي‌هايي از صبر زرد، بر روي کنده‌کاري‌هاي ديوارهاي معابد مصري ديده شده است. اين معابد در هزاره چهارم قبل از ميلاد بنا شده است. صبر زرد را که "گياه جاودانگي" نام گرفته بود، به هنگام خاک سپاري، براي فراعنه هديه مي‌آوردند.

کتاب "The Egyptian Book of Remedies" (‌‌1500 سال قبل از ميلاد مسيح) از کاربرد صبر زرد در درمان عفونت‌ها، معالجه پوست و تهيه داروهاي ملين سخن گفته است. "ديسکوريد"(فيزيک‌دان يوناني)، در سال 74 پس از ميلاد، صبر زرد را جهت التيام زخم، جلوگيري از ريزش مو ، درمان زخم‌هاي دستگاه تناسلي، و معالجه همورئيد، مفيد دانست.

بازرگانان عرب، در قرن ششم بعد از ميلاد، اين گياه را به آسيا آوردند، و اسپانيايي‌ها آن را در قرن شانزدهم، از منطقه مديترانه به برّ جديد (World New) بردند. در عصر جديد (1930) مصرف کلينيکي صبر زرد به منظور درمان التهاب پوست ناشي از اشعه ايکس آغاز شد.

ترکيبات مهم
گياه، حاوي مشتقات هيدروکسي آنتراسن از جمله آلوئين‌هاي A2وB به ميزان 40- 25درصد کل ترکيبات و مشتقات کرومون از جمله آلوئه رزين 2A، B وC است.

ترکيبات مهم ديگر آلوئه شامل قندها از جمله: گلوکز، مانوز و سلولز، آنزيم‌ها از جمله: اکسيداز، آميلاز و کاتالاز، همچنين ويتامين‌هايي نظير: B1، B2، B6، C، E و اسيد فوليک و مواد معدني مانند: کليسم، سديم، منيزيم، روي، مس و کروم مي‌باشند.

اثرات مهم
خاصيت اصلي صبر زرد، به عنوان يک مسهل قوي بوده و داراي خواص ديگري از جمله ضد ورم، ضد ميکروب، التيام زخم‌ها، ضد آفتاب و ضد سوختگي مي‌باشد.

ژل الوئه اثرات خوب و مفيدي بر روي سوختگي‌هاي معمولي، سوختگي‌هاي حاصل از اشعه، زخم‌ها و صدمات ديگر پوست دارد.

يکي از فرآورده‌هاي آلوئه، کرم‌هاي ‌هيدرو فيليک تهيه شده از 5/0 درصد ژل آلوئه مي‌باشد که در درمان پسوريازيس بسيار خوب است. همچنين ژل خوراکي آن براي زخم معده ، افراد مبتلا به ايدز و مبتلايان به آسم( مدت شش ماه) مصرف مي شود.

تحقيقات اخير، اثرات مثبت آن را در بيماران مبتلا به دياب نشان داده است و آزمايش‌هاي انجام يافته بر روي موش‌ها اثرات مذکور را تاييد کرده است. اثرات ديگر آلوئه شامل اثرات ضد سرطان و اسپرم‌کش آن است.

در سال‌هاي اخير، ژل آلوئه به طور وسيع در محصولات آرايشي، بهداشتي و به خصوص در کشور آمريکا مصرف مي‌شود. اين ژل داراي خواص ضد ورم و ضد ميکروبي است و مرطوب کننده مناسبي نيز محسوب مي‌شود. صنايع غذايي آمريکا در محصولات خود از ژل آلوئه به عنوان ماده‌اي موثر در تناسب اندام و سلامتي بدن استفاده مي‌کنند.

طريقه و مقدار مصرف
محصولات مختلف آلوئه به شکل قرص و کپسول به همراه بعضي گياهان ديگر از جمله بلادون ،توسط کارخانه‌هاي داروسازي عرضه شده‌اند.

ميزان عادي مصرف 2/0 – 1/0 گرم آلوئه و يا 1/0- 5 0/0 گرم عصاره آلوئه براي چند شب متوالي مي‌باشد.



استفاده مستقيم از ژل گياه
براي استفاده مستقيم از ژل آلوئه، مي‌توان برگ‌هاي گياه را قطع کرد. در محل قطع شده، ژل بي‌رنگي نمايان مي شود که با فشردن برگ گوشتي گياه، ژل بيرون مي‌زند. مي‌توان از اين ژل به‌طور مستقيم جهت مرطوب کردن پوست، آفتاب سوختگي، زخم سوختگي‌هاي معمولي و نرم کردن اگزماي زير چشم استفاده کرد.

ژل به مرور زمان در معرض هوا تغيير رنگ داده و در نهايت به رنگ قرمز تيره(مايل به سياه) در مي‌آيد.

عوارض جانبي
مصرف بيش از حد ژل(مصرف روزانه يک گرم به مدت طولاني) ممکن است باعث عدم تعادل آب و الکتروليت‌‌هاي بدن، سقط جنين، زايمان زودرس، اسهال خوني و ضايعات کليه شود. همچنين مصرف مقادير بسيار زياد آن ممکن است منجر به مرگ شود.

موارد منع مصرف
نبايد از ژل در زمان تهوع، استفراغ ، دردهاي شکمي، خونريزي مقعد و ضعف شديد استفاده کرد.

در زمان بارداري به غير از دستور پزشک، مصرف آن ممنوع است.

احتياط
- براي مصرف بيش از دو هفته آن، بايد با پزشک مشورت کرد.

- در صورت تاثير نکردن تا 24 ساعت پس از مصرف، ممکن است مشکلات جدي وجود داشته باشد که بايد به پزشک مراجعه کرد.

- چون تأثير ترکيبات آلوئه در کودکان مشخص نيست، بنابراين در اين گونه موارد بايد با پزشک مشورت کرد.

- بهتر است از فرآورده‌هاي صنعتي آلوئه، براي سنين بالاي ده سال و حداکثر به مدت دو هفته استفاده شود. مقدار مصرف عصاره آلوئه در سنين مختلف 17/0- 4 0/0 گرم است که اين ميزان معادل 30- 10 ميلي‌گرم هيدروکسي آنتراکينون در روز است.

مهم‌ترين اثرات گزارش شده صبر زرد
ضد آلرژي ، ضد سرطان، ضد ميکروب، ضد قارچ، ضد ويروس، ضد آفتاب سوختگي، کاهش دهنده قند خون، مسهل، ضد کرم، ضد ورم، مرطوب کننده و نرم کننده، قاعده‌آور، ملين، مقوي معده و کبد.

نکات قابل توجه
- بيش از 300 گونه آلوئه وجود دارد که مهم‌ترين آنها از نظر استفاده دارويي، آرايشي و بهداشتي، الوئه ورا (Aloe Vera) مي‌باشد.

- منبع جغرافيايي دقيق آلوئه معلوم نيست، ولي به احتمال زياد مربوط به مصر يا خاورميانه مي‌باشد.

- محصولات مختلف آلوئه که به بازار ارائه شده‌اند شامل:

1- ژل آلوئه: محصول طبيعي(بدون تغيير غلظت ژل) از برگ‌هاست.

2- کنسانتره‌آلوئه: ژل آلوئه است که آب آن را خارج کرده‌اند.

3- عصاره آلوئه: حاوي دست کم 50درصد ژل آلوئه است.

4- لاتکس آلوئه: مايع تلخ زرد رنگي که از پوست لوله‌اي پرسيکل به دست مي‌آيد و حاوي آلوئين است.

- در نقاط مختلف جهان از گونه‌هاي ديگر صبر زرد مانند AB و AC استفاده‌هاي مشابهي با گونه Aloe Vera به عمل مي‌آيد. اين گياهان نيز با نام عمومي «Aloe» مشهور مي‌باشند.

نام‌هاي فارسي: صبر زرد- شاخ‌بزي

نام‌هاي علمي: Aloe capenis, Aloe barbadensis, Aloe Vera

نام عمومي: Cape aloe

نام عربي: ‌الصبر (Alsaber)

نام آلماني: Aloe

نام‌هاي مترادف: Aloe Vulgaris, Aloe perfoliata

خانواده: Liliaceae (خانواده کلشيک)

نام انگليسي: Aloe

نام فرانسوي: Aloes