فيتواستروژن ها (Phytoestrogens)
آزادبخت محمد*
* ساري، دانشكده داروسازي، دانشگاه علوم پزشكي مازندران
مطالعات اپيدميولوژي پيشنهاد مي كند جوامعي كه مصرف كننده زياد فيتواستروژن ها در رژيم غذايي خودشان هستند از ريسك پايين تري نسبت به خيلي از بيماري ها كه به بيماري غربي موسوم هستند برخوردار هستند. فيتواستروژن ها در خيلي از غذاها وجود دارند و فعاليت بيولوژيكي آنها در حيوانات در مطالعات متعددي به اثبات رسيده است. فيتواستروژن ها شامل چندين گروه از تركيبات مي شوند از جمله ليگنان ها، ايزوفلاونوييدها، كومستان ها و لاكتون هاي رسورسيليك. گياه سويا كه از گياهان خانواده نخود است حاوي فيتواستروژن هاي ژنيستئين، دايدزئين و گليستين بوده كه همگي جز ايزوفلاون ها هستند و روي رسپتورهاي استروژن عمل مي كنند و داراي هم خواص آگونيستي و هم آنتاگونيستي هستند. در موقعي كه ميزان استراديول در بدن براي رقابت در اتصال به رسپتور كم است، ايزوفلاون ها خواص آگونيستي را بيشتر ارايه مي نمايند. از طرف ديگر، خواص آنتي استروژنيك آنها به غلظت هاي نسبي فيتواستروژن و استروژن داخلي بستگي دارد و ممكن است موقعي كه استروژن داخلي فراوان است، فيتواستروژن ها استراديول را از رسپتورش جابه جا نمايند. در دوران يائسگي كه ميزان استروژن در محيط كم است فيتواستروژن ها اثرات استروژنيكي خود را قوي تر ارايه مي نمايند بنابراين در پيشگيري از علايم نامطلوب اين دوره همچون گر گرفتگي، خشكي واژن به همراه خطر افزايش يافته از دست دادن استخوان و همچنين بيماري قلبي عروقي و بروز سرطان هاي پستان، کولون، اندومتر و تخمدان موثر هستند.
ادامه مطالب در PDF