آفت شناسي گیاهی

[Vmusic]

سن های پا برگی (Coreidae )
اعضای اين خانواده در اندازه متوسط بوده و غدد مولد بو د آنها خوب رشد کرده است . اين غدد در طرفين قفس سينه بين پيش ران های 2 و 3 باز می شوند . سر اين سن ها باريکتر از پيش قفس سينه است . در تعدادی از گونه ها ساق عقبی رشد زيادی کرده و شبيه برگ می باشد


اغلب اين سن ها از شيره گياهی تغذيه می کنند ولی تعدادی شکارگر هستند.

مثال : گونه Anasa tristis که از آفات مهم کدوئيان می باشد

[Vmusic]

خانواده membracidae ( زنجره های درختی)
در حشرات متعلق به اين خانواده پيش گرده رشد زيادی کرده و سر وشکم را می پوشاند و به اشکال مختلف ديده می شود. پوره و حشرات کامل اين زنجره ها از شيره گياهی قسمت های هوايی درختان ودرختچه ها تغذيه می کنند . در برخی از گونه ها پوره ها روی گيا هان علفی و حشرات کامل روی درختان تغذيه می کنند . اين زنجره ها 1 يا 2 نسل در سال دارند و زمستان را به صورت مرحله تخم سپری می کنند . خسارت اصلی اين زنجره ها مبوط به عمل تخمگذاری حشرات کامل ماده می باشد

مثال : زنجره سيب Cerasa bubalus .

يادآوری : زنجره ها حشراتی هستند که جهش قابل توجهی دارند ، منتهی پای عقبی جهنده ندارند و جهش بوسيله عضلات قوی در قفس سينه صورت می گيرد و نه بوسيله ماهيچه های پاها

[IMG][/IMG]

[Vmusic]

کفشدوزک ها coccinellidae
شکل شناسی:

حشره کامل سخت بالپوشی کوچک و به طول 7-8 ميلی متر با رنگ عمومی زرد طلائی متمايل به قرمز و تعداد 6 لکه سياه رنگ رروی هر بالپوش است. شاخک ها سنجاقی و 11 مفصلی است. پيش گرده بدون لکه است. تخم اين حشره بيضی کشيده و به طول 5/1 – 5/2 ميلی متر به رنگ زرد روشن می باشد. لارو در هنگام خروج از تخم 2- 5/2 ميلی متر و پس از رشد کامل به 8-9 ميلی متر می رسد، رنگ آن ابتدا زرد روشن و بعدا بتدريج زرد متمايل به سبز می گردد. لارو در دو انتها باريک و در وسط عريض است و دارای 3 جفت پای سينه ای به رنگ زرد می باشد.شفيره به رنگ زرد تيره و به طول 5/6 – 7 ميلی متر است و اغلب نصف بدن آن در داخل پوسته لاروی است.

مبارزه:

تشخيص موقع مناسب سم پاشی خيلی مهم است. حشرات کامل کفشدوزک خربزه بتدريج در بهار ظاهر می شوند و از مزرعه ای به مزرعه ديگر پرواز می کنند. با يک سم پاشی جلو انتشار و تکثير آنها را می توان گرفت، اين سم پاشی بايد روی نباتات جاليزی و علفهای اطراف آن صوت گيرد. بنابراين به محض مشاهده اولين آثار خسارت در بهار از سموم فسفره پردوام و کلره می توان استفاده کرد، البته بايد مواظب بود که بعضی از سموم کلره روی برگهای گياهان خانواده کدوئيان سوختگی ايجاد می کنند . گوزاتيون به نسبت يک گرم خالص در يک ليتر آب يا ليندين 5/1 گرم خالص در يک ليتر آب می تواند مورد استفاده قرار گيرد.

فاصله سم پاشی آخر تا برداشت محصول 20 روز خواهد بود

[Vmusic]

سوسک برگخوار سیب زمینی(سوسک کلرادو) Leptinotarsa decemlineata
مشخصات ظاهری :

حشرات کامل به شکل بيضی برآمده ، به طول حدود يک سانتی متر و عرض 6 ميلی متر است. پشت سينه نارنجی با لکه های سياه رنگ و روی بالپوش 5 نوار طولی سياه و 5 نوار زرد ديده می شود. تخمها نارنجی رنگ و شبيه تخم کفشدوزک ها ، به طور دسته جمعی در سطح زير برگ قرار داده می شود . لاروها کامپيودئی فرم ، با بدنی درشت و خميده و قرمز رنگ که 2 رديف لکه های سياه در طرفين بدن ديده می شود. کپسول سرو پاها نيز تيره رنگ می باشند. شفيره زرد رنگ است و در داخل گهواره کم وبيش کروی شکل که از خاک ساخته می شود ، مشاهده می گردد

مبارزه : جمع آوری حشرات کامل يا توده های تخم و لارو در سطوح کم ، از شدت خسارت آفت می کاهد. حشرات کامل و لاروها بسادگی با محلول 2 در 1000 زولن يا 6 ليتر در هکتار از اين ماده تحت کنترل در می آيند

[Vmusic]

کرم غوزه پنبه Heliothis armigera
آفتی است خطرناک که خسارت شديد آن از پنبه کا ريهای استان های شمال و مرکز ايران گزارش شده است .اين حشره ميزبانهای متعدد از جمله پنبه ، کنجد ، توتون ، کنف ، نخود ، گوجه فرنگی ، ذرت و گل آفتاب گردان و لوبيا دارد. خسارت اين آفت در مزارع پنبه گرگان و گنبد و مازندران به طور متوسط 25 % کليه محصول و در مزارع نخود ممکن است بيشتر از نصف محصول باشد . در سالهای اخير اين آفت به ميوه های گوجه فرنگی خسارت قابل توجه وارد می سازد .

مشخصات ظاهری :

عرض بدن حشره با بالهای باز 25 – 30 ميلی متر است. بالهای جلوئی قهوه ای متمايل به خاکستری روشن با نوار های نا منظم تيره می باشد. بعلاوه لکه های تيره رنگ در انتهای بال ديده می شود . بالهای عقبی سفيد ، با نوارها و لکه های تيره ديده می شود. لاروها در حداکثر رشد 30 – 32 ميلی متر طول دارند . رنگ آنها متغير ، عموما سبز با خطوط تيره و روشن در طول بدن می باشد . تخم ها نيم کروی، غالبا مجتمع و به رنگ زرد روشن است.


مبارزه:

شخم زمستانه در ازبين بردن شفيره های اين آفت بسيار مفيد است و مناسب ترين زمان سم پاشی هنگام ظهور لاروهای سن يک با سمومی نظير اندرين، سوين و يا سوپر اسيد می باشد.

اخيرا استفاده از زنبور تريکوگراما در مبارزه بيولوژيک با اين آفت نتايج اميد بخشی داده است.

[Vmusic]

پسیل گلابی Psylla pyricola
بهترين موقع مبارزه عليه اين آفت آخر زمستان و مصادف با موقع تخمريزی حشرات کامل است. مبارزات شيميائی زمستانه که عليه شته ها و شپشک های نباتی صورت می گيرد به خوبی روی اين آفت هم موثر واقع می شود. به تجربه ثابت شده است که به کاربردن امولسيون های روغنی بدون سم چنانکه بايد روی اين آفت موثر نيست ، زيرا حشرات کامل از نقاط ديگر بر روی درختان روغن پاشيده شده پرواز می کنند و آلودگی دوباره ايجاد می شود. مبارزه تابستانه با يکی از سموم فسفره نفوذی مانند اکامت به نسبت يک در هزار ، يا زولن به نسبت دو در هزار همراه با مويان روی اين آفت به خوبی اثر می کند .

[Vmusic]

شپشه برنج Sitophilus oryzae
اين حشره در تمام مناطق گرم و نيمه گرم انتشار دارد و از شپشه گندم نسبت به سرما حساس تر می باشد .

در ايران اين حشره از رشت و مازندران گزارش شده و از آفات انباری مهم برنج محسوب ميگردد .

اين آفت از غلات و بخصوص برنج تغذيه می کند و دارای اهميت اقتصادی شايان توجهی است، به علت نشو ونمای سريع، خسارت آن زياد است و در ايران ساليانه در حدود 20000 تن محصول برنج دستخوش نابودی اين آفت می گردد.

مشخصات ظاهری:

اين سرخرطومی به طول 2 تا 4 ميليمتر و به رنگ قهوه ای مايل به سياه و طول صفحه پشتی سينه اول کوتاهتر از طول قسمت مذکور در شپشه گندم است.پشت سينه و بال پوش ها پوشيده از نقاط ريز فرورفته می باشد که گرد است . بالپوشها به رنگ تيره و روی هر کدام يک جفت لکه به رنگ قهوه ای روشن در قاعده و انتهای بال پوش وجود دارد . شکل ظاهری لارو و تخم شباهت زيادی به شپشه گندم دارد.

مبارزه:

در سيلوهاو انبارها: حرارت دادن ، گاز متيل برومايد ، تترا کلروردوکربن، اشعه گاما.

در مقياس کم : استفاده از قرص های فوستوکسين(به ازاء هر 50 کيلو يک قرص).

خانم های خانه دار برنج را با مقدار زيادی نمک مخلوط می کنند

[Vmusic]

پروانه جوانه خوار گلسرخیان Archips rosanus
مشخصات ظاهری:

اين شب پره به رنگ قهوه ای روشن است . در روی بالهای جلوئی لکه های سفيد رنگ مشاهده می شود . عرض حشره با بالهای باز حدود 20 تا 25 ميليمتر و به طول 18 ميليمتر است. لاروها به رنگهای متغير و معمولا سبز روشن با سر و پشت سينه قهوه ای رنگ ديده می شوند .

مبارزه :

در صورت شدت خسارت اين آفت کاربرد زولن 35 درصد يا گوزاتيون 20% به نسبت 2 در 1000 نتيجه رضايت بخش می دهد. مبارزه زمستانه روی تخم های اين آفت اثر قابل توجه دارد.

[Vmusic]

روشهای مبارزه با کرم ساقه خوار برنج

الف – مبارزه زراعی پاييزه و زمستانه : در مناطق برنج خيز شمال ايران طبق معمول مزارع برنج را در اواخر تابستان و يا اوايل مهرماه درو می کنند و پس از درو مزارع را همين طور به حال خود رها می کنند. گاهی بقايای برنج را در مزرعه برای تعليف دام اختصاص می دهند و اوايل ارديبهشت ماه سال بعد مجددا به کشت برنج اقدام می کنند . در فاصله اين مدت طولانی اين آفت پنهان از نظر کشاورزان به زندگی خود ادامه می دهد . لذا رعايت نکات زير در کاهش انبوهی آفت بسيار موثر است :

1- درو محصول برنج بايد حتی المقدور از پايين و نزديک طوقه گياه صورت گيرد تا هر چه ممکن است لارو کمتری در مزرعه باقی بماند .

2- خوشه های بريده شده را به مدت چند روز روی زمين در همان مزرعه نگه دارند تا خشک شده و سپس با خرمن کوب هايی که کلش را کاملا خرد می کنند ، به صورت کاه گندم در اورند تا هر چه لارو در داخل ساقه مانده له شده و از بين برود .

3- کاه و کلش باقيمانده در مزرعه را با دقت کامل بسوزانند چون محل زمستان گذرانی حشره است ، در اين رابطه کشت دوباره مزارع برنج با شبدر برسيم مفيد گزارش شده است .

4- زمين شخم زده را آب تخت نمايند ، اين عمل مدتها برای زارعين در زمستان اجباری بود ولی اخيرا پافشاری نمی شود .

5- علفهای هرز حاشيه مزارع را که پناهگاه لارو در زمستان می باشد ، کنده و بسوزانند.

6- از خزانه های برنج همه روزه بازديد کرده تا چنانچه پروانه ها تخمريزی کرده باشند برگهای آلوده را چيده و از بين ببرند.

7- جلوگيری از انتقال نشاء های آلوده به زمين اصلی و همچنين رعايت تناوب زراعی در کاهش خسارت آفت بسيار موثر است .



ب – رعايت مقررات قرنطينه داخلی ، خودداری از حمل و نقل کاه و کلش و نشاء از مناطق آلوده به مناطق غير آلوده .



ج - کشت واريته مقاوم به کرم ساقه خوار ، در حال حاضر در بعضی از کشورهايی که اين آفت شديدا خسارت می زند ، مقاومت واريته های مختلف برنج در مقابل ساقه خوار برنج تحت آزمايش های مختلف قرار دارند .

در کشور ما نيز واريته چنپا در مقايسه با آمل ها ، خيلی کمتر از اين آفت صدمه می بيند.



د – مبارزه شيميايی : جهت مبارزه شيميايی با اين آفت در خزانه و هنگاميکه بوته های برنج 3 يا 4 برگه می شوند با سم ليندين به نسبت 6 گرم در متر مربع و با سم ديازينون يا ليندين به نسبت 2 تا 5 ليتر در هکتار خزانه را سمپاشی می کنند . در مزارع اصلی برای مبارزه با نسل اول و دوم آفت ، 2 بار سمپاشی با ديازينون گرانول 5 يا 10 % به نسبت 2 کيلو ماده خالص در هکتار صورت می گيرد . موقع سمپاشی نوبت اول 30 روز پس از نشاء و نوبت دوم 60 تا 70 رز پس از نشاء می باشد.

اخير ا در زمينه کاربرد زنبور تريکوگراما در قالب يک مبارزه تلفيقی با اين آفت مطالعاتی صورت گرفته است که بسيار اميدبخش است

[Marichka]

شته‌ها بعلت وسعت دامنه ميزبانهايشان حشره‌هاي معروفي هستند. دو گونه اصلي آنها جزو آفات مهم گياهان زينتي در گلخانه‌هاي آلاسكا بحساب مي‌آيند. يكي شته سبز هلو (Myzus Persicae) و ديگري شته خربزه و سياه (Aphids gossypii)
اختلافهاي منطقه‌اي معمول هستند. در قسمتهاي مختلف آلاسكا مقاومت شته‌ها در برابر حشره‌كش‌ها، ترجيحات محصول و فعاليتهاي فعصلي متفاوت است. استراتژي‌هايي كه در برخي مناطق آلاسكا انجام مي‌گيرد ممكن است در ساير نقاط ايالت مؤثر نباشد. شته‌ها توانايي توليد مثل بطريق Parthen ogenesis (كلوني ماده) را دارند.
ماده‌ها از ماده‌ها بوجود مي‌آيند و هر ماده جديد توانايي توليد 100ـ50 شته جديد را دارد كه اين شته‌هاي جديد ظرف 10ـ7 روز قابليت توليد مثل را بدست مي‌آيند. اين تعداد حشره مي‌تواند قبل از عكس‌العمل ما همه جا را فرا گيرد.

مقاومت به آفتكش‌ها
IPM در آلاسكا در سرتاسر صنعت گلخانه، مقاومت شته‌ها را به آفتكش‌ها ثبت كرده است. شبته‌ها به راحتي مي‌توانند مقاومت به آفتكش‌ها را توسعه دهند. شته‌ها بصورت ژنتيكي به تعداد مساوي حشره ماده توليد مي‌كنند و به آنها مكانيسمهاي مقاومت در برابر آفتكش‌ها را مي‌دهند. و اين بسته‌ها بر روي دامنه وسيعي از ميزبانها زندگي مي‌نمايند. مقاومت به آفتكش‌ها تقريباً هميشه در گلخانه‌هاي آلاسكا وجود دارد.
مقاومت شته‌ها به آفتكش‌ها بعلت كاربرد غلط و يا بيش از حد بوجود مي‌آيد. هرچه به ميزان بيشتري از حشره‌كش استفاده شود مقاومت بيشتري در شته‌ها بوجود مي‌آيد. هرگز دوز را افزايش ندهيد. براي مثال با از بين بردن شته‌هاي حساس مستعد، يك مقاومت غير قابل مشاهده‌اي بوجود مي‌آيد كه باعث تشكيل جعميت بزرگتري از شته‌ها مي‌شود. در نتيجه حشره‌كشهايي كه در يك مقطع زماني جمعيت بزرگي از شته‌هاي مستعد را از بين مي‌برد ديگر براي حشرات باقيمانده اصلاح شده و اكثر نژادهاي آن شته كاربردي ندارد.
صاحبان گلخانه اغلب مقاومت به شته‌ها را غير عمدي و با كاربرد نادرست بيش از اندازه مسموم بوجود مي‌آورند.
IP در آلاسكا اغلب مورد نياز كشاورزان نااميد قرار مي‌گيرد زيرا كه تلاش آنها اغلب براي مقابله با شته‌ها كاربردي ندارد. ما متوجه مي‌شويم كه در اين طور شرايط مقاومت زياي در شته‌ها وجود دارد. روشهاي سنتي كنترل شته بهيچ وجه در چنين شرايطي مؤثر نيستند. بنابراين يك روش تركيبي شامل مبارزه شيميايي انتخابي، مبارزه غير شيميايي و كنترل بيولوژيك بهترين روش براي مديريت شته مي‌باشد.
اگرچه اقدامات پيشگيرانه مي‌تواند در تأخير حمله مگس سفيد تأثير داشته باشد اما كشاورز بايد فرض كند كه گلخانه عاقبت به اين آفت مبتلا خواهد شد و بايد آمادگي اقداماتي جهت كنترل در زمان مناسب را داشته باشد.

كنترل بيولوژيك
گونه‌هاي پارازيت مختلفي در هاوايي ظاهر مي‌شود. معمولترين گونه‌ها Prospaltella transuena Timberlake و Encarsia Formosa Gahan. گونه‌هاي ديگر عبارتند از:
Aleurodophilus Pergandiellus(Howard) و Eretmocerus nr.haldemani Howard گونه‌هاي Encarsia Formosa و Encarsia Versicolor Giraut پارازيت‌هايي هستند كه مناسب با كنترل در شرايط گلخانه‌اي مي‌باشند.
حشرات ماده Encarsia در بدن مگس سفيد جوان يك عدد تخم مي‌گذارد. در نتيجه لارو پارازيت محتويات دروني ميزبان را (مگس سفيد) خراب و نابود مي‌كند و تنها چيزي كه از ميزبان باقي مي‌ماند فقط Exoskeleton (پوشش خارجي بدن) است. (يك نشانه مطمئن و آشكار از اينكه پارازت در حال توسعه است تغيير رنگي است كه دو هفته پس از تخمگذاري زنبور پارازيت در بدن لارو اتفاق مي‌افتد. بدين صورت كه رنگ پوست مسن آخر لاروي سياه مي‌شود). زماني كه زنبور كاملاً رشد يافت، سوراخي در پوشش خارجي لارو و مگس سفيد ايجاد مي‌كند و بيرون مي‌آيد.
براي افزايش احتمال موفقيت كنترل بيولوژيك مگس سفيد گلخانه مي‌بايست به چندين نكته مهم توجه كرد. اكثر حشره‌كشها (شامل حشره‌كشهاي Residues) زنبورهاي Encarsia را مي‌كشد. استفاده از حشره‌كش‌ها مي‌بايست حداقل 2ـ1 هفته قبل از بكارگيري پارازيت‌ها متوقف شود.

پيش‌آگاهي و رديابي
بازديد و بازرسي بصري الزامي است. بازرسي‌هاي مكرر براي يافتن فعاليتهاي اوليه شته در ميان گياهان بايد انجام شود. بازرسي‌هاي تصادفي گياهان در قسمتهاي داخلي و يا بيروني متكانهاي مشخص، جستجوي جوانه‌هاي گل، قسمتهاي انتهايي رشد گياه و قسمتهاي زيرين برگهاي پاييني گياهان.
فعاليت حشره را در نوع مرحله رشد گياه را يادداشت نماييد. شته‌ها در برخي از محصولات به مراحل مشخصي از رشد حمله مي‌كنند، بعنوان مثال در سوسن در مرحله بسته بودن جوانه‌ها اتفاق مي‌افتد. اگر هجومي از طرف شته‌ها اتفاق افتاد حتماً‌ به مرحله رشد محصول توجه نماييد و در دفعات بعدي كاشت اين محصول آمادگي لازم را جهت مبارزه در همان مرحله از رشد گياه داشته با شيد.
اگر عسلك و باقيمانده پوسته بدن حشرات مشاهده شد، مشخص مي‌شود كه هجوم بطور كامل صورت گرفته. در مراحل آخر هجوم، شته‌ها پوسته خود را روي سطح برگ باقي مي‌گذارند و همچنين عسلك سختي را از خود ترشح و روي شاخ و برگ گياه قرار مي‌دهند كه باعث بد منظره شدن گياهان مي‌شود. پي بردن و يافتن اوليه هجوم آفت مي‌تواند مشكل باشد. شته‌ها از جوانه‌ها، گلها و سطح زيرين برگهاي پاييني گياهان تغذيه مي‌كنند. شته سبز هلو داراي رنگ سبز كمرنگ هستند بهمين دليل شناسايي و تشخيص آنها زمانيكه در روي گياه قرار دارند، مشكل است.
حشره‌هاي بالغ بالدار غير منتظره ظهور مي‌يابند. شته‌هاي بالغ بالدار در گلخانه پرواز مي‌كنند و از علفهاي هرز بيروني خود را به صورت محصولات مي‌رسانند. شته‌هاي بالغ بالدار را مي‌توان بوسيله كاتهاي چسبنده زرد، منافذ و درها، شكار و Monitor رد.
در گلخانه اكثر شته‌ها ماده بدون بال هستند. اكثر شته‌هاي گلخانه بدون بال هستند، بنابراين كاتهاي چسبنده در زماني كه هجوم شروع شده است، ارزش كمي دارند.

كنترل بيولوژيك شته‌ها
موجودات زنده مدتهاست كه براي كنترل موفق گلخانه‌هاي شته در آلاسكا مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نكته كليدي براي موفقيت مبارزه بيولوژيك عبارتند از تشخيص بموع و زودهنگام آفت، پيشگيري از انتشار و ايجاد جمعيت حشرات مفيد كه اثر زيادي در روي كنترل جمعيت شته‌ها دارد.

پارازيتهاي شته
بسياري از زنبورهاي micro – hymeroptera مثل Aphidus colemani، Aphidus matricariae، Aphidus ervi يا Aphidus abdominalis براي مبارزه بيولوژيك در آلاسكا بسيار شناخته شده هستند و بسياري از گونه‌هاي شته‌ها را كنترل مي‌كنند. زنبور پارازيت تخم خود را در بدن شته بالغ مي‌گذارد. شته‌اي كه بوسيله Aphidus پارازيت شده تبديل به يك جسد موميايي شده قهوه‌اي رنگ مي‌شود كه پس از 10 روز يك زنبور پارازيت جديد از آن خارج مي‌شود. Aphidus براي مبارزه با گروههاي كوچك شته و يا حتي شته‌هاي تكي جهت جلوگيري از افزايش جمعيت آنها بسيار مؤثر است.