تعصب | Fanaticism

[V E S T A]

گفتمان شما مثل بی بی سی فارسی و دانشجو های مقیم تهران است. اگر فارسی صحبت کنید عیبی ندارد . به تعصب میگن Dogma . فنتیسیزم fanaticism یعنی افراطی گری .

معمولا نام تاپیک ها با هر دو نام فارسی و انگلیسی ایجاد میشه و من غیر از استفاده از زبان انگلیسی در نام تاپیک جایی نمیبینم غیر فارسی باشه.

extremism در معنی معاصر بیشتر به دین ما میگویند. fanatic کسی هست که ممکن است غیر از دین به عقیده دیگری افراطی گری کنه مثلا کمونیسم یا غیره . تعصب فلسفی هم میشه dogma

تا جایی که من سرچ کردم تعصب با کلمه Fanaticism توصیف شده. موضوع این تاپیک بحث درباره تعصب هست و میشه در هر موضوع و حیطه ای که به طریقی رنگ و لعاب تعصب امیز گرفته بحث کرد. یعنی محدود به مذهب نمیشه. اگر درباره dogma اطلاعات کاملتری دارین که به صورت جامع شامل هر نوع تعصبی میشه ،با ذکر منبع معرفی کنید که اگر لازم بود نام تاپیک تغییر کنه.

[Mohammad Hosseyn]

تا جایی که من سرچ کردم تعصب با کلمه Fanaticism توصیف شده. موضوع این تاپیک بحث درباره تعصب هست و میشه در هر موضوع و حیطه ای که به طریقی رنگ و لعاب تعصب امیز گرفته بحث کرد. یعنی محدود به مذهب نمیشه. اگر درباره dogma اطلاعات کاملتری دارین که به صورت جامع شامل هر نوع تعصبی میشه ،با ذکر منبع معرفی کنید که اگر لازم بود نام تاپیک تغییر کنه.

Fanaticism اشاره به مفهوم کلی تعصب و تنگ‌نظری و Dogma اشاره به نوع خاصی از تعصب با جنبه‌ی دینی دارند.
عنوان انتخابی به نظرم کاملا درست هست.

[V E S T A]

یه نمونه از مصادیق تعصب، زمانیست که یک مسئله اجتماعی مورد اختلاف مطرح میشه گاهی برخی افراد صرفا به دنبال بیان نظر و بعد ازون تحمیل نظرشون به دیگری هستن و این تحمیل به صورت اهانت، توهین، تمسخر و ایجاد مزاحمت برای افراد انجام میشه. بدون اینکه شخص متوجه باشه به صورت تعصب آمیز در حال انتقال نظرش به دیگران است.

اگر به صورت خیلی ساده بخوام توضیح بدم تعصب مربوط به زمانی ست که شنیدن و اگاهی از نظر و عقیده مخالف باعث آشفتگی و عصبانیت ما بشه و عکس العمل هایی رو در ما ایجاد کنه که باعث زیر پا گذاشتن یکسری اصول اخلاقی یا هنجارهای اجتماعی شود، به این دلیل که تصور میکنیم نظر و عقیده ما به هیچ وجه امکان نادرستی و اشتباه را ندارد یا در هر زمان و شرایطی درست و صحیح است. ناخودآگاه به عقیده و نظر مخالف حمله میکنیم. زمانی که در ذهن ما نقش بسته هر عقیده و نظری به غیر از عقاید و نظرات ما درباره هر مسئله ای نادرست است.

مرز بین تشخیص یک عکس العمل عادی و تعصب رو به نظرم این پاراگراف از ویکی پدیا خیلی خوب توضیح داده :

رفتار یک تماشاچی یا یک طرفدار (به انگلیسی: fan) که شور و شوق زیادی برای یک موضوع خاص دارد با رفتار یک متعصب که هنجارهای اجتماعی را نقض می‌کند متفاوت است. هرچند رفتار یک طرفدار ممکن است عجیب و غیرعادی به نظر بیاید، هنجارها را نقض نمی‌کند. یک فرد نوابیغ (به انگلیسی:crank) نیز با متعصب تفاوت دارد. فرد نوابیغ با خرافات عجیب باورهایی دارد که از نظر هنجارهای جامعه مضحک و یا احتمالاً غلط‌اند؛ مثل تخت‌بودن زمین. در طرف مقابل، باورهای یک فرد متعصب شاید در جامعه نرمال "تلقی" شوند، مثل علاقه به دین یا سیاست، با این تفاوت که مقیاس دخالت فرد، تعهد او به موضوع یا وسواسش به آن به شکل غیرطبیعی و نامتناسب هستند.

[Mohammad Hosseyn]

یه نمونه از مصادیق تعصب، زمانیست که یک مسئله اجتماعی مورد اختلاف مطرح میشه گاهی برخی افراد صرفا به دنبال بیان نظر و بعد ازون تحمیل نظرشون به دیگری هستن و این تحمیل به صورت اهانت، توهین، تمسخر و ایجاد مزاحمت برای افراد انجام میشه. بدون اینکه شخص متوجه باشه به صورت تعصب آمیز در حال انتقال نظرش به دیگران است.

اگر به صورت خیلی ساده بخوام توضیح بدم تعصب مربوط به زمانی ست که شنیدن و اگاهی از نظر و عقیده مخالف باعث آشفتگی و عصبانیت ما بشه و عکس العمل هایی رو در ما ایجاد کنه که باعث زیر پا گذاشتن یکسری اصول اخلاقی یا هنجارهای اجتماعی شود، به این دلیل که تصور میکنیم نظر و عقیده ما به هیچ وجه امکان نادرستی و اشتباه را ندارد یا در هر زمان و شرایطی درست و صحیح است. ناخودآگاه به عقیده و نظر مخالف حمله میکنیم. زمانی که در ذهن ما نقش بسته هر عقیده و نظری به غیر از عقاید و نظرات ما درباره هر مسئله ای نادرست است.

مرز بین تشخیص یک عکس العمل عادی و تعصب رو به نظرم این پاراگراف از ویکی پدیا خیلی خوب توضیح داده :

در این مورد شما تمرکز کردید روی «واکنش های متعصبانه» که نوع های زیادی داره و فقط یک نوعش با شکستن هنجارهای اجتماعی انجام میشه و نمیشه گفت متعثبی که این نوع واکنش رو نداره متعصب نیست. ارزش های اجتماعی هم همیشه در حال تغییرن و نمیشه تعصب رو بر مبنای شکستن یا نشکستن اونها تعریف کرد.سوال اینجاست که آیا تعصب فارغ از واکنش‌هایی که در بر داره قابل کنترل هست؟ چه ریشه ای داره؟

[V E S T A]

در این مورد شما تمرکز کردید روی «واکنش های متعصبانه» که نوع های زیادی داره و فقط یک نوعش با شکستن هنجارهای اجتماعی انجام میشه و نمیشه گفت متعثبی که این نوع واکنش رو نداره متعصب نیست. ارزش های اجتماعی هم همیشه در حال تغییرن و نمیشه تعصب رو بر مبنای شکستن یا نشکستن اونها تعریف کرد.سوال اینجاست که آیا تعصب فارغ از واکنش‌هایی که در بر داره قابل کنترل هست؟ چه ریشه ای داره؟

درباره ریشه تعصب به نظر من تعصب ریشه در کودکی و تربیت افراد داره. در درجه اول باید و نباید های خاصی که در 5 سال اول زندگی برای کودک مشخص میشه باعث شده نسبت به برخی مسائل قدرت انتخاب و تصمیم گیری رو از دست بده چون عمل کردن به برخی مسائل برایش همراه با مفهوم "باید" است بدون اینکه دلیل اش را بداند یا در سیستم ازش گذاری که بهش معرفی شده بعضی کارها و رفتار ها در ذهنش همیشه "درست" و "صحیح" تثبیت شده یعنی در برابر برخی مسائل قدرت انتخاب و تصمیم گیری از فرد صلب شده.

بعد ازون سن یک سیستم ارزش گذاری خاص که اون هم توسط جامعه و اطرافیان به خصوص والدین بهش دیکته میشه و فرد تصور میکند درمقابل ارزش ها و باید و نباید هایی که بهش معرفی شده اجازه و قدرت مخالفت یا تغییر یا بی تفاوت شدن ندارد و مابقی عمر این فرد بر محوریت همان باید و نباید ها و درست ها و خوب هایی که از کودکی در ذهنش تثبت شده ، ادامه پیدا میکند و طبیعتا در مقابل هر چیزی که این باید و نباید ها را در هم بشکنه یا در نقطه مخالف این ارزش ها قرار گرفته باشه یا سیستم ارزش گذاری را با دلایل عقلانی زیر سوال ببرد، عکس العمل نشان میده.

درباره قابلیت کنترل تعصب : به نظر من همه ی انسان ها قدرت تسلط بر ذهن و افکار خودشون رو دارند و هیچ کس و هیچ چیزی (حتی قانون) به اندازه خود فرد قادر نیست روی افکاری که از گذشته ممکن است در ناخودآگاهش تثبیت شده باشد، تغییر ایجاد کنه. ولی چطور؟! لازمه اول نسبت به وضعیتی که قرار گرفته اگاهی پیدا کنه لازمه متوجه بشه ذهن اش به دلیل برخی مسائل قدرت تفکر و تجزیه تحلیل روی برخی مسائل رو از دست داده چون از ابتدا و بدون دلیل اون مسئله از طرف اطرافیان ارزش گذاری شده و فرد در زمانی که شاید هنوز مغز اش تکامل پیدا نکرده قدرت تشخیص و تجزیه و تحلیل رو به صورت کامل به دست نیاورده،این مسئله رو پذیرفته.. بعد از اگاهی از اینکه من هم ممکن است متعصب باشم، درصدد تغییر باشه.



ویرایش:

یه نکته دیگه اینکه لزوما ما نسبت به چیزی که در کودکی به ما معرفی شده تعصب پیدا نمی کنیم ولی به نظر میاد مفهوم باید و نباید به قدری تو ذهن ما ریشه داره که ما با همین مفهوم باید و نباید سیستم ارزش گذاری بزرگسالی خودمون رو هم ایجاد میکنیم نسبت به سیستم ارزش گذاری خودمان تعصب به خرج میدیم

[Mohammad Hosseyn]

درباره ریشه تعصب به نظر من تعصب ریشه در کودکی و تربیت افراد داره. در درجه اول باید و نباید های خاصی که در 5 سال اول زندگی برای کودک مشخص میشه باعث شده نسبت به برخی مسائل قدرت انتخاب و تصمیم گیری رو از دست بده چون عمل کردن به برخی مسائل برایش همراه با مفهوم "باید" است بدون اینکه دلیل اش را بداند یا در سیستم ازش گذاری که بهش معرفی شده بعضی کارها و رفتار ها در ذهنش همیشه "درست" و "صحیح" تثبیت شده یعنی در برابر برخی مسائل قدرت انتخاب و تصمیم گیری از فرد صلب شده.

بعد ازون سن یک سیستم ارزش گذاری خاص که اون هم توسط جامعه و اطرافیان به خصوص والدین بهش دیکته میشه و فرد تصور میکند درمقابل ارزش ها و باید و نباید هایی که بهش معرفی شده اجازه و قدرت مخالفت یا تغییر یا بی تفاوت شدن ندارد و مابقی عمر این فرد بر محوریت همان باید و نباید ها و درست ها و خوب هایی که از کودکی در ذهنش تثبت شده ، ادامه پیدا میکند و طبیعتا در مقابل هر چیزی که این باید و نباید ها را در هم بشکنه یا در نقطه مخالف این ارزش ها قرار گرفته باشه یا سیستم ارزش گذاری را با دلایل عقلانی زیر سوال ببرد، عکس العمل نشان میده.

درباره قابلیت کنترل تعصب : به نظر من همه ی انسان ها قدرت تسلط بر ذهن و افکار خودشون رو دارند و هیچ کس و هیچ چیزی (حتی قانون) به اندازه خود فرد قادر نیست روی افکاری که از گذشته ممکن است در ناخودآگاهش تثبیت شده باشد، تغییر ایجاد کنه. ولی چطور؟! لازمه اول نسبت به وضعیتی که قرار گرفته اگاهی پیدا کنه لازمه متوجه بشه ذهن اش به دلیل برخی مسائل قدرت تفکر و تجزیه تحلیل روی برخی مسائل رو از دست داده چون از ابتدا و بدون دلیل اون مسئله از طرف اطرافیان ارزش گذاری شده و فرد در زمانی که شاید هنوز مغز اش تکامل پیدا نکرده قدرت تشخیص و تجزیه و تحلیل رو به صورت کامل به دست نیاورده،این مسئله رو پذیرفته.. بعد از اگاهی از اینکه من هم ممکن است متعصب باشم، درصدد تغییر باشه.



ویرایش:

یه نکته دیگه اینکه لزوما ما نسبت به چیزی که در کودکی به ما معرفی شده تعصب پیدا نمی کنیم ولی به نظر میاد مفهوم باید و نباید به قدری تو ذهن ما ریشه داره که ما با همین مفهوم باید و نباید سیستم ارزش گذاری بزرگسالی خودمون رو هم ایجاد میکنیم نسبت به سیستم ارزش گذاری خودمان تعصب به خرج میدیم

شاید این می‌تونه بیشتر موارد رفتار متعصبانه رو توضیح بده. توضیح خوبیه. اما خب مواردی هم هست که قادر به توضیحش نیست.
مثلا تجربه شخصی من اینه که دورانی رفتار تقریبا متعصبانه (نه بصورت آزار جدی برای دیگران، بیشتر از جنبه محکم ایستادن سر عقاید پوچ) داشتم ولی بعدا شاید برخی اطلاعات به نوعی تفکر منو بصورت خودکار دگرگون کرد. به نوعی فردی مثل من کاملا پشت پا میزنه به عقاید قبلیش حتی وقتی متعصبانه قبلا بهش اعتقاد داشت.
برعکس این هم هست، افرادی از دل غرب وارد جوامع اسلام‌گرای تندرو شدند. برخی ها زمینه قبلی اسلامی داشتند، مثلا مهاجرها. ولی مواردی هم بوده که این زمینه چندان قوی نبوده براشون.

[V E S T A]

شاید این می‌تونه بیشتر موارد رفتار متعصبانه رو توضیح بده. توضیح خوبیه. اما خب مواردی هم هست که قادر به توضیحش نیست.
مثلا تجربه شخصی من اینه که دورانی رفتار تقریبا متعصبانه (نه بصورت آزار جدی برای دیگران، بیشتر از جنبه محکم ایستادن سر عقاید پوچ) داشتم ولی بعدا شاید برخی اطلاعات به نوعی تفکر منو بصورت خودکار دگرگون کرد. به نوعی فردی مثل من کاملا پشت پا میزنه به عقاید قبلیش حتی وقتی متعصبانه قبلا بهش اعتقاد داشت.
برعکس این هم هست، افرادی از دل غرب وارد جوامع اسلام‌گرای تندرو شدند. برخی ها زمینه قبلی اسلامی داشتند، مثلا مهاجرها. ولی مواردی هم بوده که این زمینه چندان قوی نبوده براشون.

درسته ، من هم در دوره هایی از زندگی نسبت به بعضی مسائل عقیدتی و دینی به شدت متعصب بودم و تلاشم برای دقاع بی چون و چرا از عقاید مذهبی و دینی باعث شد اطلاعات مذهبی و دینیم رو بالا ببرم و منابع و کتاب های بیشتری رو مطالعه کنم تا بهتر بتونم نظرم رو مثل خیلی از افراد متعصب مذهبی به دیگران تحمیل کنم، ولی تحقیق بیشتر و مطالعه بیشتر باعث شد نسبت به تعصبات بی جا اگاه بشم و به قول شما دگرگون شدم و ..

ممکنه برای این نوع تعصبات بتونیم دلیل رو به نادانی یا جهل به یک موضوع یا عدم آگاهی و اشراف به جوانب مختلف یک مسئله دونست و یا ممکنه برای فرد رسیدن به حس رضایت درونی و احساس امنیت، عامل پافشاری و رفتار متعصبانه اش در برابر یک موضوع یا گرایش به بعضی رفتار های متعصبانه باشه.