حل مساله

حل مساله برای همه ی ما انسانها امری ضروری است. همه ما در زندگی شخصی خودمان با مسائل و مشکلات زیادی روبرو می شویم. بنابراین، وجود مشکل در زندگی، امری عادی است. و ما خواه، ناخواه در زندگی با یک سری موانع و مشکلات روبرو خواهیم شد. چیزی که ما انسانها را از هم متفاوت می سازد، نحوه برخورد ما با مسائل زندگی است.

شما برای حل مساله نیازمند انجام شش گام هستید :



  1. اتخاذ نگرش حل مساله و پذیرش موقعیت :

    ابتدا باید، مشکلی که به وجود آمده را بپذیریم. یعنی از زیر بار مسئولیت آن، شانه خالی نکنیم. بدانیم مشکلی برای ما پیش آمده. حالا ما باید با حفظ آرامش ، به خود این اطمینان را دهیم که " تو میتوانی مشکلت را حل کنی. "
  2. تعریف مشکل :

    حالا باید بدانیم مشکل ما دقیقا چیست. اگر تعریف دقیقی از مشکلمان نداشته باشیم، قطعا نمیتوانیم به درستی آن را حل کنیم. پس، مرحله دومِ مهارت حل مساله، تعریفِ مشخص و واضح از مشکل است.
    برای تعریف مشکل کافیست به پنج سوال زیر پاسخ دهید.

    (مشکل چیست؟ چه زمانی ایجاد شده؟ چرا ایجاد شده؟ چطور ایجاد شده؟ کجا ایجاد شده؟) .
    باتوجه به پاسخ سوالات بالا ، سعی کنید تعریف دقیقی از مشکل پیدا کنید.
    " برای تعریف مشکلات بزرگ، آنها را به گام های کوچک تقسیم و هر بار یک بخش را تحلیل کنید."
  3. تهیه ی فهرستی از راه حل های متنوع :

    حالا یک کاغذ و قلم بردارید. به تمامی راه حلهای ممکن برای حل مساله فکر کنید. هر آنچه به ذهنتان میرسد را روی کاغذ پیاده کنید.
    نیازی نیست که حتما تمامی راه حل ها درست باشند.
    مهم این است که شما تمامی راه حل هایی را که به ذهنتان میرسد را یادداشت کنید. هر چقدر، تعداد ِ راه حل ها بیشتر باشد، بهتر است.
    یک روش خوب برای پیدا کردن راه حل های مختلف برای حل یک مشکل، استفاده از تکنیک بارش فکری است.
    برای استفاده از این روش، باید تمامی راه حل هایی را که به ذهنتان میرسد را یادداشت کنید.
    بنابراین ما، در این مرحله از مهارت حل مساله هیچ نوع داوری در مورد مناسب بودن یا نبودن راه حل ها انجام نمیدهیم.
  4. انتخاب بهترین راه حل :

    در مراحل قبل، ما مشکل را به صورت دقیق، تعریف کردیم. و هر راه احتمالی برای حل مساله را فهرست کردیم. حالا در این مرحله، بهترین و مناسب ترین راه حل را انتخاب کنید.
    برای انتخابِ بهترین راه حل، باید راه حل های طرح شده را با هم مقایسه کنیم. برای این منظور، از خودتان بپرسید اگر من از این راه حل استفاده کنم چه نتیجه و پیامدی خواهد داشت.
    اگر یاد بگیریم قبل از انجام هر کاری، پیامد آن کار را پیش بینی کنیم، آن وقت کمتر اشتباه میکنیم. و در نهایت با مسائل کمتری روبرو میشویم.
    پس، در این مرحله، ما دو کار انجام میدهیم :
    1.پیامد هر راه حل را پیش بینی میکنیم.
    2.پیامد راه حل ها را با هم مقایسه میکنیم و بهترین راه حل را انتخاب میکنیم.
    که برای انتخابِ بهترین راه حل، بهتر است از روش " اگر... آن وقت... " استفاده کنید. یعنی برای هر راه حلی از خود بپرسید: اگر از این راه حل استفاده کنم، آن وقت چه اتفاقی خواهد افتاد. که به آن، " روش تحلیل هزینه_فایده " هم میگویند. یعنی شما باید راه حلی را انتخاب کنید که بیشترین فایده و کمترین هزینه را داشته باشد.
    نکات لازم برای این مرحله:

    _ یک راه حل، ممکن است چندین پیامد داشته باشد.
    _ هنگام انتخاب راه حل باید به امکان عملی بودن آن نیز توجه کنید.
    _ به هماهنگی راه حل ها با ارزش های فردی و خانوادگی خودتان، نیز توجه کنید.
  5. اجرا راه حل انتخاب شده :

    حالا باید راه حل انتخاب شده را اجرا کنیم. برای اینکار، به شکل دقیقی مشخص کنید برای اجرا چه شرایطی باید رعایت شود.
    دقیقا مشخص کنیم که چه کاری، کی ، کجا ، با چه امکاناتی و توسط چه فردی باید انجام شود.
  6. ارزشیابی :

پس از اجرای راه حل، حالا باید ببینیم آیا راه حل مورد نظر موثر بوده.
آیا راه حلی که انتخاب کردیم باعث حل مساله شده.
در غیر اینصورت باید برگردید. و مراحلِ حل مساله را بررسی کنید. ببینید مشکل دقیقا در کدام مرحله است. یعنی ببینید، کدام مرحله را درست انجام نداده اید.

مهارت تصمیم گیری موثر