در دوران سالمندی چگونه از خود مراقبت کنیم؟
سالمندی دوره ای حساس از زندگی است که فرد را مستعد ابتلا به بیماری های زیادی می کند. بیماری در هر سنی سراغ انسان ها می آید اما بیماری هایی وجود دارند که خاص دوران سالمندی اند و در دوران جوانی به ندرت دیده می شوند. بروز بسیاری از بیماری ها را می توان با معاینه های دوره ای به تاخیر انداخت یا به خوبی آنها را کنترل کرد ولی بیماری هایی هم هستند که دانشمندان با وجود سال ها مطالعات و تلاش، هنوز نتوانسته اند مانع بروز آنها شوند.
۱) آرتروز:
اصطلاح عامیانه آرتروز، همان ساییدگی غضروف مفصلی است. غضروف انسان های از ۳۵-۳۰ سالگی تغییر می کند. این پدیده فیزیولوژیک و طبیعی است. در صورتی که فشار روی غضروف به مدت طولانی زیاد باشد، غضروف تخریب و درد ایجاد خواهد شد. آرتروز درمان ندارد ولی راه هایی برای تسکین درد وجود دارد؛ مثلا بیماران به عضو دچار آرتروز فشار نیاورند.پرستار بیمار در منزل
آرتروز شایع ترین بیماری از دسته التهاب مفاصل است در این بیماری غضروف تخریب می گردد و بە تدریج از بین می رود مفاصل زانو، ران و ستون فقرات بە سبب تحمل وزن بدن بیشتر دچار بیماری آرتروز می شوند.
افزایش وزن، ژنتیک و جنسیت از مهمترین عوامل ایجاد بیمای های آرتروز میباشد و افزایش وزن و چاق بودن نیز در ایجاد بیماری آرتروز در ستون مهره، لگن و زانو تاثیر دارد بە طوریکه اگر فردی ۵ کیلو وزن کم کند درد آرتروزش نیز ۵۰ درصد کاهش می‌یابد.پرستار بیمار در منزل
اگر فردی بر اثر تصادف یا ورزش بە مفاصلش آسیب وارد شود وی بیشتر در معرض بیماری آرتروز قرار دارد.
درد مهمترین علامت آرتروزمیباشد بیمار ابتدا دچار درد مکانیکی می گردد یعنی هنگام راه رفتن مفاصلش دچار درد می گردد و گاهی نیز استخوان هایش ورم و زانوهایش آب می آورد. نوع تغذیه و رژیم غذایی در بوجود آمدن آرتروز مفاصل تاثیر بسیاری دارد مهمترین اصل در رژیم غذایی استفاده متعادل از لبنیات، گوشت، میوه و سبزیجات است. همچنین با کاهش وزن و ورزش کردن میتوان جلوی ابتلا بە بیماری آرتروز را گرفت.
بیماران مبتلا بە آرتروز می‌توانند عمل آرتروز پلاستی انجام دهند کە عمل آرتروزپلاستی یعنی تعویض مفصل با پروتز (مفصل مصنوعی) است.
با کاهش وزن، شنا کردن، تغذیه مناسب، پیاده روی، بستن زانو هنگام ورزش کردن استفاده کمتر از پله میتوان از مبتلا شدن بە بیماری آرتروز جلوگیری کرد.
بیماری عمده مرتبط با سیستم مغز و اعصاب که انسان ها را در سنین بالا مبتلا می کنند. بیماری های مغز و اعصاب به ۲ گروه عمده تقسیم می شوند؛ بیماری هایی که مغز و نخاع را درگیر می کنند (مانند سکته مغزی، پارکینسون و زوال عقل) و بیماری هایی که اعصاب محیطی را درگیر می کنند (مانند ALS)
۲) سکته مغزی :
بیماری های مغز و اعصاب در هر سنی ممکن است بروز کند ولی بعضی از بیماری ها اساسا در سنین بالا و بعد از ۵۰ سالگی بروز می کنند. این بیماری ها هم انواعی دارند که گاهی در سنین پایین دیده می شوند. مثال خیلی ساده سکته مغزی است. سکته های مغزی به ۲ گروه کلی تقسیم می شوند؛ سکته هایی که به دلیل گرفتگی عروق با لخته رخ می دهند که مانع خونرسانی به مغز می شوند. این نوع از سکته ایسکمیک نام دارد.گروه دوم سکته های هموراژیک یا خونریزی دهنده هستند. در این نوع از سکته، رگ ها به دلیل بالابودن فشار خون پاره می شوند.
نتایج مطالعات نشان می دهد آقایان بیشتر از خانم ها دچار سکته مغزی می شوند. سن و جنسیت از مواردی هستند که قابل پیشگیری نیستند ولی با کنترل بیماری های زمینه ای و کاهش وزن و داشتن شیوه زندگی سالم می توان احتمال سکته مغزی را خیلی کاهش داد.
۳) پارکینسون :
پارکینسون بیماری نورودژنراتیو است؛ یعنی سلول های مغزی یا بافت مغزی عصبی تخریب می شوند. عواملی مانند التهاب، عفونت یا زمینه ارث و فامیلی و… نقشی در بروز بیماری پارکینسون ندارند. نکته بعدی و مهم تر این است که بیماری درمان ندارد و نمی توان جلوی تخریب فرایند سلولی ایجاد شده را گرفت. در بیماری پارکینسون بخشی از مغز به نام ماده سیاه که محل تجمع سلول های دوپامینرژیک است تخریب می شود.پرستار بیمار در منزل
آلزایمر (زوال عقل) :
سردسته بیماری دمانس یا زوال عقل، آلزایمر است. این بیماری با افزایش سن ارتباط زیادی دارد. اولین علامت، اختلال حافظه است. البته اختلال حافظه ای جدی گرفته می شود که با کارکرد زندگی شخص تداخل ایجاد کند. یکی از شکایت های افراد سالمند به خصوص افرادی که به افسردگی مبتلا هستند، اختلال حافظه است. این افراد از اینکه مدام دچار فراموشی می شوند شکایت دارند. اختلال حافظه ای که روی زندگی روزمره تاثیری نگذارد چندان جدی محسوب نمی شود. یکی از نکته های برجسته این افتراق سالمندانی که دچار فراموشی می شوند از سالمندانی که آلزایمر دارند، این است که در اختلال حافظه معمولی بیمار شخصا به پزشک مراجعه می کند و از اینکه بعضی چیزها را فراموش می کند شکایت دارد. در حالی که مبتلایان به آلزایمر از فراموشی شان اطلاعی ندارند بلکه اطرافیان آنها را به پزشک ارجاع می دهند.
توانبخشی آریا(مرکز مراقبت و پرستاری سالمند در منزل)
جواب بصورت نقل قول
مراقبت‌های سالمندی
