سودهای تضمینی علی الحساب
شرکت ها برای ادامه فعالیت خود نیاز به تامین نقدینگی و سرمایه در گردش میباشند که برای تهیه نقدینگی از منابع خارجی دو روش اصلی وجود دارد. این دو روش استفاده از ابزارهای بازار پول و بازار سرمایه می باشند. در اقتصاد ما با توجه به عدم بلوغ کافی بازار سرمایه این تامین نقدینگی بیشتر از طریق بانک ها انجام میشود.
ماموریت اصلی بانک ها تامین نقدینگی مورد نیاز کسب و کارهای مختلف از محل سپرده های تحت اختیار ایشان است. سود اصلی بانک ها از تفاوت نرخ سود سپرده ها و نرخ سود تسهیلات ایجاد میشود. اگر با یک رییس بانک صحبت کنید به شما خواهد گفت که در شرایط فعلی استراتژی بانک ها ارائه تسهیلات مشارکتی با سود بالاتر (حدود 30%) به جای تسهیلات (حدود 24%) است دلیل این امر تنها بیشتر بودن این میزان سود نیست بلکه واقعیت آن است که بانک ها عملا با بهره تسهیلات در نهایت به سود نمیرسند. در حال حاضر بانک ها کمی از ماموریت اصلی خود منحرف شده و به سوی بنگاهداری روی آورده اند و به جای اینکه پول های سپرده شده را به دست صاحبان کسب و کار برسانند مقدار زیادی را در کسب و کارهای خود سرمایه گذاری میکنند به طوری که طبق آمار اعلام شده توسط بانک مرکزی 32.8% از کل دارایی های اقتصادی کشور متعلق به بانک ها میباشد.
در حال حاضر تمامی بانک ها تلاش میکنند برای حفظ مشتریان حداکثر سود مجاز اعلام شده توسط بانک مرکزی را پرداخت کنند در حالی که بعضا توان پرداخت این سود را ندارند بانک ها برای پرداخت این سود مورد انتظار سپردهگذاران مجبور به دریافت بهرههای زیاد به ازای تامین نقدینگی کسب و کارهای مختلف میباشند به طور مثال در صنایع خوردروسازی نسبت هزینه های مالی به قیمت تمام شده برابر عدد بی نظیر 13% میباشد که بسیار بالاست. این موضوع همراه با عدم بلوغ کافی در بازار سرمایه باعث افزایش هزینه های استفاده از پول و به تبع آن افزایش بهای تمام شده محصولات و سطح عمومی قیمت ها و در نهایت ایجاد تورم میباشد. بنابراین نقطه کلیدی این مشکل تقاضای سود زیاد از طرف سپرده گذاران میباشد. تا زمانی که سپرده گذاران به سودهای تضمینی علی الحساب عادت کرده اند انگیزهای برای به کار گیری بهتر این حجم نقدینگی وجود نخواهد داشت؛ همچنین تا زمانی که بانک ها سود و کارمزد را به صورت ثابت دریافت میکنند برایشان ریسک سرمایه گذاری در پروژه های مختلف معنا نخواهد داشت که این موضوع عمدتا سبب استفاده از سپرده ها برای تامین نقدینگی کسب و کارهای توسعه یافته و با ریسک کمتر میباشد که این موضوع بر اساس مباحثی که در مقالات قبلی عنوان کردیم سود حاصل از سرمایه گذاری های بانک را کاهش خواهد داد. با توجه به این شرایط گسترش کسب و کارهای نوین، کارآفرینی و اشتغال زایی تحت تاثیر قرار گرفته و به این صورت برخی فرصت های اصلی رشد اقتصادی از بین خواهد رفت. در صورت کاهش سودهای سپرده های بانکی یا آزادسازی آنها و به تبع آن تغییرات نرخ بهره، هزینه استفاده از پول کاهش خواهد یافت و مشکلاتی که در بالا عنوان شد به مرور زمان تا حد زیادی مرتفع خواهند شد در اینجا تنها نگرانی، خروج نقدینگی از بانک ها میباشد که در اینجا باید به نکته ای اشاره کرد. همانطور که گفته شد بانکها از محل سپرده های پذیرفته شده تامین نقدینگی را انجام میدهند اما هدف این تامین نقدینگی بکارگیری آن در کسب و کارهای مختلف میباشد و قرار نیست این مبالغ مجددا در بانک سپرده شوند کاری که هیچ توجیهی برای آن وجود نخواهد داشت. بنابراین خروج سرمایه ها به شرطی اتفاق میافتد که موقعیت بهتری برای سرمایه گذاری وجود داشته باشد که در این صورت سپرده گذاران نقدینگی خود را خارج کرده و با سرمایه گذاری در پروژه ها و بازارهای دیگر سود بیشتری را بدست میآورند که این امر اصلا نامطلوب نیست و سبب استفاده از فرصت های رشد اقتصادی خواهد شد. همچنین در صورت توسعه بازار سرمایه میتوان این حجم نقدینگی را در آن بازارها به کار برد. در نهایت این امرسبب کاهش بهای تمام شده خدمات ارائه شده توسط بانک و همچنین کاهش هزینه استفاده از پول خواهد شد.
برای دریافت فایل pdf [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] کلیک کنید.
منبع:
[1]http://data.worldbank.org
جواب بصورت نقل قول