سلول بنیادی چیست؟

[ghazal_ak]

شیوه نوینی برای افزایش چشمگیر تولید سلول بنیادی ابداع شد . این یک گام عملی رو به جلو در جهت توسعه تکنیک های تولید مقدار زیادی سلول بنیادی بدون استفاده از جنین است.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از بی بی سی ، نشریه “نیچر متودز” اعلام کرد : تیم محققان با استفاده از سه ماده شیمیایی روند تولید این سلول ها را ۲۰۰ بار کارآمدتر و دو بار سریع تر کردند.
امید می رود که سلول های پایه روزی برای مرمت بافت های آسیب دیده بدن پس از بروز بیماری یا بروز جراحات به کار گرفته شود.
سلول های بنیادی که تا قبل از هشت هفتگی از جنین انسان به دست می آید قابلیت بدل شدن به کلیه ۲۲۰ نوع سلول در بدن انسان را دارند و جنین تاکنون منبع اصلی استخراج این سلول ها بوده است.
با این حال این شیوه جنجال آفرین بوده است و برخی فعالان به استفاده محققان از جنین برای استخراج سلول پایه به عنوان شیوه ای غیراخلاقی اعتراض داشته اند زیرا به نابودی جنین منجر می شود.
تولید سلول بنیادی از پوست افراد بزرگسال اولین بار در سال ۲۰۰۷ توسط محققان ژاپنی و آمریکایی گزارش شد که راه را برای یک منبع تازه برای جمع آوری یا تولید این سلول ها باز کرد.
در این شیوه چهار ژن سوار بر یک ویروس به سلول تزریق می شود که باعث “فعال یا غیرفعال شدن” برخی ژن های دیگر سلول و بازگشت آن به حالت اولیه یعنی سلول بنیادی می شود.
اما این فرآیند هفته ها وقت می برد و از هر ده هزار سلولی که این فرآیند در مورد آنها به کار رفته تنها یکی به سلول بنیادی بدل می شود.
اکنون تحقیقات تازه با افزودن یک ماده مخصوص به این فرآیند آن را بهبود می بخشد.
تیم پژوهشگران در “موسسه تحقیقات اسکریپس” که قبلا نیز این فرآیند را بهبود بخشیده بود اکنون کشف کرده است که با افزودن یک مولکول کوچک به نام تیازوویوین، که در بقای سلول نقش دارد، می تواند شانس برگشتن سلول به وضعیت بنیادی را ۲۰۰ بار افزایش دهد.
به علاوه فرآیند نهایی به جای یک ماه اکنون حدود دو هفته طول می کشد.
پروفسور شنگ دینگ که این تحقیقات را هدایت کرد گفت که تیم او یک فرآیند “اساسی” را در سلول دستکاری کرده است.
او گفت: “هم از نظر سرعت و هم کارآمدی، ما به موفقیت های عمده ای دست یافتیم.”
دکتر کیسوکی کاجی محقق سلول بنیادی در مرکز شورای تحقیقات پزشکی در ادینبورگ گفت که این تکنیک تازه “پیشرفت خیلی بزرگ” در این فناوری است.
او افزود که این کار قبلا در سلول های موش نمایش داده شده بود، اما اکنون برای اولین بار در مورد انسان هم صدق می کند.

[مردفر]

سلول بنیادی در داخل بدن یک جانور
جانور بنیادی در داخل بدن یک اجتماع

سلولهای بنیادی یعنی چه؟ دانشمندان به کدام سلول ها ، سلول بنیادی میگویند. اولین سلولهای بنیادی در طبیعت چگونه بوجود آمده اند؟

یک روستا رو با آدمها و حیوانات مختلفش در نظر بگیرید. حالا فرض کنید این روستا میخواد تکثیر پیدا کنه. یعنی میخواد تولید مثل کنه و یا به عبارت دیگه ، یه روستای جدید میخواد تولید بشه و بوجود بیاد. خوب این امر چطور ممکن هست؟ ممکنه یه نفر با خانوادش از این روستای مادر جدا بشه و بره یه کم اون طرفتر ، یه خونه جدید برای خودش بسازه. بعدا یه چندتا گوسفند و اسب و مرغ و سگ هم کنار این خونه بیان و اونجا در اطراف خونه جدید همراه اون خانواده یه زندگی همزیستی ایجاد کنن و کم کم این خانواده به همراه حیوانات تولید مثل کنن و زیاد بشن و باعث به وجود آمدن یه روستای جدید در اون مکان بشن.
یا اینکه یه روستا وقتی به اندازه کافی بزرگ شد ، به دو قسمت تقسیم بشه و یه عده همراه با حیواناتشون برن اون طرف رودخونه و اونجا یه روستای جدید بسازن. و بشه روستای علیا و روستای صفلا. یعنی روستا با عمل تقسیم شدن، تولید مثل میکنه و روستای جدیدی بوجود میاره.

همونطور که مشاهده میکنید ، هر دو تای این حالتها عین تولید مثل یه گلسنگ هست. گلسنگ هم وقتی میخواد تولید مثل کنه ، یا به دو قسمت ( تکه تکه ) میشه و گلسنگهای جدید بوجود میاد و یا اینکه اسپورهای قارچ در اطراف پخش میشه و سلولهای جلبک رو در محیط اطراف پیدا میکنه و با ایجاد یه زندگی همزیستی بین قارچ و جلبک ، یه گلسنگ جدید بوجود میاره. اما همینطور که میدونیم ، اینها روشهای تولید مثل غیر جنسی هستن. یعنی یه گلسنگ تنها میتونه تولید مثل غیر جنسی انجام بده ! چرا؟ چون گلسنگ یه موجود ابتدایی هست. ولی گیاهان که موجودات پیشرفته تر ( گلسنگهای پیشرفته تر) هستن ، میتونن تولید مثل جنسی داشته باشن.

حالا سوال این هست :

یه روستا چطور میتونه تولید مثل جنسی داشته باشه؟ یعنی یه روستای جدید، چطور میتونه به روش جنسی بوجود بیاد!؟

این یه سوال علمی هست و من براتون نشون میدم که طبیعت به فکر انجام اون هست و مقدمات اونو هم انجام داده.

برای اینکه بتونیم به این سوال پاسخ بدیم باید ببینیم که یه گلسنگ معمولی که به روش غیرجنسی تولید مثل میکنه ، چطور تبدیل به یه گلسنگ عالی ( گیاه ) شده و تونسته تولید مثل جنسی انجام بده.

سلول بنیادی یعنی چه؟

یک تک سلولی رو در نظر بگیرید. یه تک سلولی وقتی تقسیم میشه م تکثیر پیدا میکنه ، سلولهای مشابه خودش رو تولید میکنه. مثلا یه آمیب وقتی تقسیم میشه ، دو تا آمیب شبیه آمیب اولی بوجود میاد. یه باکتری وقتی تقسیم میشه ، باکتریهای مشابه خودش تولید میکنه. یه سلول جلبک وقتی تقسیم میشه ، سلولهای مشابه خودش بوجود میاره. یه سلول قارچ وقتی تقسیم میشه سلولهای مشابه خودش بوجود میاد. یه سلول قارچ نمیتونه تقسیم بشه و یه سلول کلروفیلدار مشابه سلول جلبک ایجاد کنه.
ولی یه سلول بنیادی اینطور نیست. یه سلول بنیادی وقتی تقسیم میشه ، میتونه چند نوع سلول متفاوت ایجاد کنه. مثلا یه سلول بنیادی در مریستم انتهایی گیاه ، تقسیم میشه و در نتیجه این تقسیمات سلولهای پارانشیم ( کلروفیل دار) ، سلولهای اپیدرمی ، سلولهای بافت آوندی و .... بوجود میاد.

اولین موجوداتی که در کره زمین ظاهر شدن ، تک سلولیها بودن. بعدا پرسلولیهای اولیه و ابتدایی و بعدش موجودات عالی بوجود اومدن.

حالا سوال این هست:

سلولهای بنیادی چه زمانی در روی کره زمین بوجود اومدن؟ و چطوری بوجود اومدن؟

در داخل بدن یه گلسنگ سلولهای قارچی وقتی تقسیم و تکثیر پیدا میکنن فقط میتونن سلولهای مشابه خودشون رو تولید کنن، یعنی سلولهای قارچی و بدون کلروفیل. یه سلول قارچ در داخل بدن گلسنگ ، هرگز نمیتونه تقسیم بشه و یه سلول کلروفیل دار جلبک بسازه. سلولهای یه جلبک داخل بدن گلسنگ هم وقتی تقسیم میشن فقط سلولهای جلبک میتونن ایجاد کنن و هرگز قادر به تولید سلولهای قارچ نیستن. این کاملا شبیه همون روستا هست که آدم و حیوانات مختلف در کنار هم همزیست زندگی میکنن. در داخل بدن یه روستا ، ادمها تکثیر پیدا میکنن و فقط آدم های جدید تولید میکنن. گوسفندها هم فقط میتونن مشابه خودشون یعنی گوسفند تولید کنن. اسبها هم اسب های جدید بوجود میارن و در نتیجه این تکثیرهای مجزا ، در نهایت روستا رشد میکنه و بزرگ میشه و میتونه همانند یه گلسنگ تکه تکه بشه و روستاهای جدید تولید کنه.

اگه یه سلول بنیادی رو بخواهیم در یک روستا تجسم کنیم ، باید در داخل بدن روستا ، یه حیوان بنیادی تجسم کنیم که قادر باشه انواع و اقسام حیوانات رو تولید کنه. یعنی در عمل تکثیر ، هم بتونه گوسفند تولید کنه ، هم بتونه اسب تولید کنه و هم مرغ و هم ..... ، یعنی یه بچه بزاید که در هنگام رشد ، بتواند طی فرایند تمایز به حیوانات مختلف تبدیل شود. یعنی یه بچه عمومی بزاید که بعدا یسته به نیاز روستا ، این بچه بعد از رشد به یک گوسفند تبدیل شود . اگر در روستا اسب مورد نیاز باشد ، این بچه حیوان بعد از رشد به اسب تبدیل شود. اگر در روستا مرغ لازم باشد این بچه حیوان به مرغ تبدیل شود. عین همین عمل در مورد سلولهای بنیادی گیاهان و جانوران عالی وجود دارد. و دانشمندان نام این عمل را تمایز می نامند ولی نمی دانند چطور این اتفاق می افتد و چطور یک سلول میتواند چند سلول مختلف تولید کند. و چه عواملی باعث این عمل میشود. دانشمندانی که مشغول کشت سلولهای بنیادی و در سدد تولید بافتها و اندامهای مصنوعی و یدکی هستند ، در پی کشف رمز و راز این پدیده اند.

این حیوان بنیادی چطور میتونه در یه روستا بوجود بیاد؟

رامین امیرمردفر
Ramin Amirmardfar

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]