تبلیغات :
آکوستیک ، فوم شانه تخم مرغی، صداگیر ماینر ، یونولیت
دستگاه جوجه کشی حرفه ای
فروش آنلاین لباس کودک
خرید فالوور ایرانی
خرید فالوور اینستاگرام
خرید ممبر تلگرام

[ + افزودن آگهی متنی جدید ]




صفحه 1 از 9 12345 ... آخرآخر
نمايش نتايج 1 به 10 از 89

نام تاپيک: علم چیست (و چه نیست) | Science 101

  1. #1
    Super Moderator Stream's Avatar
    تاريخ عضويت
    Jun 2007
    محل سكونت
    Wolf Trap
    پست ها
    14,322

    پيش فرض علم چیست (و چه نیست) | Science 101

    در بحث هایی که در انجمن و سایر محافل شکل می گیره خیلی خوب مشخصه که درک صحیحی از علم و مفهوم علم در بین خیلی از افراد به خصوص افرادی که مطالعه دقیق در این زمینه نداشتند وجود نداره.. دلیلش اصلیش هم آموزش ناصحیح علم در سیستم آموزشی مدارس کشور هست که فلسفه علم و مفاهیم مهم در Epistemology رو آموزش نمیدن و یکدفعه پا می گذارن در آموزش دادن یافته های علم بدون اینکه مکانیزم یافتن اون دانش رو به دانش آموزها یاد بدن.. نتیجه این روال این میشه که این افراد بعدا نه به درستی وقتی یک مطلب علمی می خونن می تونن درک کنن چی به چی هست، نه تاثیر یافته های علمی در زندگیشون رو به خوبی درک می کنند و نه یاد می گیرند چطور باید یافته های علمی رو وارد دامنه دانش خودشون کنند، و این عدم وجود درک مناسب در خیلی از مواقع باعث میشه خیلی از این افراد در مقابل یافته های واضح علمی جبهه بگیرند.

    در اینجا یک بررسی می کنیم ببینیم علم واقعا یعنی چه.. و مهمتر از اون، چه چیزی علم نیست. روال کار هم ابتدا شروع و سپس یک سیستم FAQ است.

    اگه سوالی دیگه دارید که دوست دارید پاسخ داده بشه یا فکر می کنید بهتره اینجا قرار بگیره در تاپیک ارسال کنید. اگه درباره مطالب اشاره شده هم سوال یا نکته گنگی هست بپرسید و در صورت نیاز این پست آپدیت میشه. در این پست سعی شده توضیحات به نوعی باشه که هرجای انجمن و در هر بحثی اگه احساس شد مخاطب درک صحیح و دقیقی از علم نداره، بتونید این پست رو به عنوان یک مرجع کوتاه و سریع براش ارسال کنید.




    تعاریف علم:

    علم هرگونه مطالعه و یادگیری جهان طبیعت است.
    علم اثبات صحت فرضیات ما درباره جهان است.
    علم اثبات صحت جهان بینی ماست.
    علم شیوه پیدایش راه و روش زندگی مناسب است.
    علم مجموعه‌ای از آگاهیهای است که از لحاظ منطقی و عقلانی قابل توضیح باشند.
    علم دانش و آگاهی است.
    علم نزدیک کردن انسان به حق است.

    تعاریف فوق همگی اشتباه یا ناقص و غیردقیق هستند.


    تعریف صحیح و دقیق علم:

    علم ساختاری است برای تولید و ساماندهی دانش دربارهٔ جهان طبیعی در قالب توضیح‌ها و پیش‌بینی‌های آزمایش‌شدنی.



    چگونه علم دانش را تولید و سازماندهی می کند؟

    با استفاده از روش علمی. روش علمی بر اساس اندازه گیری داده های مشاهده پذیر و تکرار پذیر و پیدا کردن روابط ریاضی بین آن هاست. در صورتی که پدیده ای مشاهده پذیر یا تکرار پذیر نباشد از حوزه علم خارج است.



    از کجا می دانیم این شیوه مناسب است؟ چرا مشاهدات باید تکرار پذیر باشند؟

    هدف علم آگاهی از روابط بین پدیده های مختلف در جهان اطراف ماست برای اینکه بتوانیم با این آگاهی، زندگی خود را بهتر کنیم. اگر پدیده ای قابل مشاهده و تکرار پذیر نباشد نمی تواند ارتباطی منظم و دقیق با سایر پدیده های جهان اطراف داشته باشد. این شیوه علم مناسب است چون جواب می دهد: وقتی بر این اساس هواپیما می سازیم پرواز می کند، دارو می سازیم و بیماریها درمان می شوند، راکت می سازیم و به کره ماه می رسیم، آب و هوا و خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی را پیشبینی می کنیم و آن ها اتفاق می افتند، بطور خلاصه: این روش جواب می دهد.



    آیا ریاضیات زبان جهان است؟

    خیر. ریاضیات زبان انسان هاست برای توضیح مشاهدات ما در جهان به نوعی که بتوایم مشاهده های مختلف را بطور کمی با هم مرتبط کنیم.



    قانون علمی یعنی چه؟ تئوری علمی؟ کدام یک رده بالاتری دارد؟

    قانون علمی (Scientific law) بیان مشاهدات تکرار پذیر ماست. اساس پیش بینی هایی که بر این اساس هستند مشاهدات گذشته است. مثال قانون علمی:

    آب در فشار یک اتمسفر در دمای 100 درجه به جوش می آید.
    در مدار های خطی، شدت جریان مساوی است با ولتاژ/مقاومت (قانون اهم).
    اجرام همدیگر را می ربایند (قانون جاذبه نیوتن).


    تئوری یا نظریه علمی (Scientific theory) مکانیزم پدید اومدن مشاهدات رو توضیح می دهند و برای پدیده ها مدل سازی می کنند. مثال تئوری علمی:

    توضیح دادن پروسه بخار شدن آب، یافتن وابستگی ها با فشار هوا و ...
    توضیح ماهیت بارهای الکتریکی و الکترون ها و تاثیرات اختلاف پتانسیل و ...
    توضیح چرخش زمین به دور خورشید به دلیل جاذبه


    رده کدام یک بالاتر است؟ هیچ کدام چون بیان متفاوتی دارند ولی تئوری علمی با ارزش تر است چون صرفا در حین بیان مشاهدات ما، یک مکانیزم از علت های بیان مشاهدات ما نیز بیان می کند.



    آیا صحیح است که بگوییم فلان تئوری فقط یک تئوری است و می توانیم آن را جدی نگیریم تا وقتی تبدیل به قانون شود؟

    خیر. در علم چیزی بالاتر از تئوری وجود ندارد.



    چگونه اثبات می کنیم قوانین و تئوری های علمی صحیح هستند؟

    هیچ گونه. در علم صحت چیزی اثبات نمی شود. روال فرمول سازی و پیدایش یک تئوری یا قانون علمی اینگونه است:

    1. مشاهداتی را از جهان طبیعت انجام می دهیم.
    2. سعی می کنیم روابط ریاضی بین پارامترهای مختلف دخیل در آزمایش و نتایج آزمایش پیدا کنیم.
    3. روابط پیدا شده را با مشاهدات ابتدایی و مشاهدات مستقل چک می کنیم.
    4. نتایج را بررسی می کنیم:
    اگر روابط ریاضی ما به درستی تمام مشاهدات را پیشبینی نکرد -> توانستیم اثبات کنیم تئوری یا قانون ما غلط است.
    اگر روابط ریاضی ما به درستی تمام مشاهدات را پیشبینی کرد -> نــتوانستیم اثبات کنیم تئوری یا قانون ما غلط است.

    دقت کنید گزینه ای برای اینکه "تئوری یا قانون ما صحیح است" وجود ندارد چون با اینکه ما نتوانستیم اثبات کنیم تئوری یا قانون ما غلط است خود به خود نمی توانیم نتیجه بگیریم که تئوری ما صحیح است. ممکن است در آینده دامنه گسترده تری از آزمایشات و مشاهدات امکان پذیر باشد و در آن آزمایشات ما بتوانیم حالت هایی را پیدا کنیم که تئوری یا قانون ما غلط باشد.



    مثال بزنید؟

    1. مشاهده: آب وقتی گرم می شود به جوش می آید.
    2. پیدا کردن روابط ریاضی: آب در دمای صد درجه به جوش می آید.
    3. مشاهدات ابتدایی و مستقل را آماده می کنیم: هزار بار آب را به جوش می آوریم و دمای جوش را اندازه می گیریم.
    4. بررسی نتایج:
    روابط ریاضی ما به درستی تمام مشاهدات را پیش بینی کرد -> نــتوانستیم اثبات کنیم قانون ما غلط است.

    آیا قانون ما صحیح است؟ خیر. چون صد سال بعد یک نفر مقداری آب را بالای قله کوه برد و آنجا به جوش آورد و دید در دمای پایین تر از 100 درجه به جوش می آید، آزمایشی که ما قادر به اجرای آن نبودیم.
    آیا یافته قبلی ما بی ارزش است؟ خیر. زیرا وقتی نمی توانیم اثبات کنیم قانون ما صحیح است صرفا با نتوانستن اثبات غلط بودن آن می توانیم ابزار و وسایلی بر آن اساس بسازیم. مثلا دیگ بخار قبل از درک صحیح ما از تاثیر فشار هوا در نقطه جوش آب اختراع شد ولی کماکان برای ما کاملا مفید بود.

    هدف علم ارائه پیشبینی هایی از دنیای اطراف است که در شرایط فعلی مفید باشد.



    آیا قوانین جهان طبیعت خود به خود بوجود آمده اند یا کسی آنها را نوشته است؟

    قوانین جهان طبیعت را انسان ها نوشته اند. قوانین علمی ماهیت خاص و مطلقی ندارند و صرفا علائمی هستند که ما انسان ها برای درک بهتر خودمان از جهان از آنها استفاده می کنیم.



    آیا فلسفه یک علم است؟ ریاضیات چطور؟

    خیر. فلسفه علم نیست چون اساس فلسفه مشاهدات تکرار پذیر ما و ساخت روابط ریاضی برای ارتباط دادن آن ها نیست. ریاضیات هم علم نیست چون خود به خود بطور مستقل ربطی به مشاهدات جهان طبیعت ندارد و ابزاری است ساخت انسان که علم بر پایه آن بنا شده.



    ثابت های فیزیکی چرا اعدادی خاص هستند؟ آیا این اعداد نمی توانستند عدد دیگری باشند؟

    ثابت های فیزیکی بر اساس مشاهدات ما بدست می آیند. بطور مثال در قانون جاذبه نیوتن:




    که F نیرویی است که دو جسم به هم وارد می کنند. m1 و m2 جرم دو جسم هستند و r فاصله بین این دو.. G نیز ثابت جهانی گرانش است. اما چرا G ثابت است؟ این عدد از کجا آمده؟ لازم است توضیح دهیم این فرمول ها چگونه ساخته می شوند:

    1. مشاهده می کنیم دو جسم به هم نیرو وارد می کنند.
    2. سعی می کنیم با تغییر پارامترهای محیط آزمایش، مشاهده کنیم آیا نیروی وارد شده تغییر می کند یا خیر. بنابرین تمام پارامترهایی که به فکر ما می رسد را تغییر می دهیم: جرم اجسام، دما، فاصله، فشار هوا، بار الکتریکی و ...
    3. مشاهده می کنیم با تغییر جرم هر یک از اجسام و فاصله بین دو جسم، نیروی وارد شده تغییر می کند ولی تغییر دما و فشار هوا و ... تاثیری در نیروی وارد شده ندارند.
    4. سعی می کنیم تاثیر تغییرات پارامتر ها رو بطور کمی اندازه گیری کنیم، پس:

    2 برابر کردن جرم هر یک از جسم ها -> 2 برابر شدن نیرو
    4 برابر کردن جرم هر یک از جسم ها -> 4 برابر شدن نیرو
    400 برابر کردن جرم هر یک از جسم ها -> 400 برابر شدن نیرو ----------> نتیجه: جرم هر یک از جسم ها با نیروی وارد شده رابطه مستقیم خطی دارد.

    2 برابر کردن فاصله جسم ها -> تقسیم بر 4 شدن نیرو
    3 برابر کردن فاصله جسم ها -> تقسیم بر 9 شدن نیرو
    10 برابر کردن فاصله جسم ها -> تقسیم بر 100 شدن نیرو ---------> نتیجه: فاصله بین جسم ها با نیروی وارد شده رابطه عکس به توان دو دارد.

    اما ما نیرو را بر اساس نیوتن بیان می کنیم، با ضرب کردن جرم اجسام و فاصله آن ها به واحد دیگری می رسیم که نیوتن نیست.. اما با مشاهدات متوجه می شویم با تغییر دادن پارامتر های سمت راست معادله و اندازه گیری نیرو در سمت چپ، همیشه یک رابطه خطی بین نیرو و حاصل ضرب و تقسیم جرم ها و فاصله وجود دارد، که شیب آن خط یک عدد ثابت است.. و ما آن را ثابت گرانش می نامیم.

    آیا این عدد همیشه ثابت است؟ نمی دانیم. در مشاهدات ما همیشه ثابت بوده، ولی ممکنه به سایر پارامترهایی وابسته باشه که ما اطلاع نداشته باشیم و ممکنه در شرایط متفاوتی که ما تابحال مشاهده نکردیم این عدد هم متفاوت باشه. نمی دانیم.



    آیا علم تنها راه کسب دانش است؟


    خیر. علم تنها راهی است که می توان بر اساس آن دانش کسب شده را به آزمایش گذاشت و دید آیا قادر به پیشبینی مشاهدات ما از جهان است یا خیر.



    تفاوت علوم تجربی، علوم ذاتی، علوم عرفانی، علوم نفسی، علم شرعی، علم حدیث، علم معنا و ... چیست؟


    ارتباطی با هم ندارند. به جز علوم تجربی، در سایر موارد از کلمه علم بصورت مترادف دانش استفاده شده است در حالی که علم زیرمجموعه دانش است (و دانش زیرمجموعه باور است).

    باور: چیزی که یک شخص باور دارد صحیح است.
    دانش: باورهایی که یک شخص می داند صحیح است و مدعی است درباره آن آگاهی دارد.
    علم: دانش هایی که یک شخص قادر است بصورت مشاهدات و آزمایش های تکرار پذیر به سایرین نشان دهد.



    TBC


  2. #2

  3. این کاربر از leo.unique بخاطر این مطلب مفید تشکر کرده است


  4. #3
    کاربر فعال مشاوره خرید گوشی موبایل Iloveu-ALL's Avatar
    تاريخ عضويت
    Apr 2011
    پست ها
    5,275

    پيش فرض

    سلام آیا این تعریف تنها تعریف مرجع از علمه؟

  5. این کاربر از Iloveu-ALL بخاطر این مطلب مفید تشکر کرده است


  6. #4
    Super Moderator Stream's Avatar
    تاريخ عضويت
    Jun 2007
    محل سكونت
    Wolf Trap
    پست ها
    14,322

    پيش فرض

    سلام آیا این تعریف تنها تعریف مرجع از علمه؟
    بله. شما تنها تعریفی که در کتاب های آکادمیک و مراجع مربوطه می بینید همین است.

    ویکیپدیا:
    Science is a systematic enterprise that builds and organizes knowledge in the form of testable explanations and predictions about the universe

    دایره المعارف بریتانیکا:
    Science, any system of knowledge that is concerned with the physical world and its phenomena and that entails unbiased observations and systematic experimentation.

    دیکشنری وبستر:
    knowledge about or study of the natural world based on facts learned through experiments and observation

    دیکشنری آکسفورد:
    The intellectual and practical activity encompassing the systematic study of the structure and behaviour of the physical and natural world through observation and experiment


    مطالعه بیشتر:
    [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


    کتابی که در این باره میشه توصیه کرد کتاب The Grand Design استیون هاوکینگ است که خیلی خوب یاد میده علم چیست و یافته های علمی چطور بدست میان و ... .

  7. 15 کاربر از Stream بخاطر این مطلب مفید تشکر کرده اند


  8. #5
    کاربر فعال فلسفه B.Russell's Avatar
    تاريخ عضويت
    Mar 2014
    پست ها
    1,005

    پيش فرض

    برتراند راسل در تاریخ فلسفه غرب تعریف سودمندی از علم و آنچه اطراف علم هست دارد که به نظر من باید روی آن بیشتر تدبر کنیم :


    هرگونه دانشِ قطعی "علم" است و هرگونه عقیده ی جزمی که از حدود دانش قطعی قدم فراتر بگذارد به "الهیات" تعلق دارد.

    اما میان الهیات و علم برزخی نیز هست نامکشوف برای هر دو و در معرض حمله ی هر دو جانب؛ این برزخ همان « فـــلـــســـفــــه » است.
    Last edited by B.Russell; 14-06-2014 at 22:19.

  9. 11 کاربر از B.Russell بخاطر این مطلب مفید تشکر کرده اند


  10. #6
    داره خودمونی میشه
    تاريخ عضويت
    Jun 2014
    پست ها
    107

    پيش فرض

    پاراگراف اول و دوم (مقدمه) رو که خوندم خوشم اومد.
    فقط یکم طولانی بود نشد تا اخرش بخونم.
    در کل مرسی بابت این پست.

  11. #7
    Super Moderator Stream's Avatar
    تاريخ عضويت
    Jun 2007
    محل سكونت
    Wolf Trap
    پست ها
    14,322

    پيش فرض

    برتراند راسل در تاریخ فلسفه غرب تعریف سودمندی از علم و آنچه اطراف علم هست دارد که به نظر من باید روی آن بیشتر تدبر کنیم :


    هرگونه دانشِ قطعی "علم" است و هرگونه عقیده ی جزمی که از حدود دانش قطعی قدم فراتر بگذارد به "الهیات" تعلق دارد.

    اما میان الهیات و علم برزخی نیز هست نامکشوف برای هر دو و در معرض حمله ی هر دو جانب؛ این برزخ همان « فـــلـــســـفــــه » است.
    این تعریف رو من خیلی خوب نمی دونم چون تقریبا اکثر یافته های علم "قطعیت" ندارن و همیشه راه رد کردنشون باز است و اساس علم اثبات صحت نیست. مثلا فیزیک کوانتوم یا نسبیت یا بیگ بنگ و نظریه ریسمان و ... قطعیت ندارن ولی کسی نمی تونه بگه علم نیستند.

    بهترین شیوه همون متد علمی است. حتی در خیلی زمینه ها که شاید بطور کلاسیک علم محسوب نشه در صورتی که از متد علمی استفاده بشه، می تونیم اون رو علم بدونیم (مثلا مطالعات سیستم های متفاوت اقتصادی بر اساس سوابق پیاده سازیشون در جامعه های پیشین و اثربخشیشون در رسیدن به اهدافی که مد نظر بوده و ... واقعا علم است).

  12. 10 کاربر از Stream بخاطر این مطلب مفید تشکر کرده اند


  13. #8
    کاربر فعال فلسفه B.Russell's Avatar
    تاريخ عضويت
    Mar 2014
    پست ها
    1,005

    پيش فرض

    این تعریف رو من خیلی خوب نمی دونم چون تقریبا اکثر یافته های علم "قطعیت" ندارن و همیشه راه رد کردنشون باز است و اساس علم اثبات صحت نیست. مثلا فیزیک کوانتوم یا نسبیت یا بیگ بنگ و نظریه ریسمان و ... قطعیت ندارن ولی کسی نمی تونه بگه علم نیستند.

    بهترین شیوه همون متد علمی است. حتی در خیلی زمینه ها که شاید بطور کلاسیک علم محسوب نشه در صورتی که از متد علمی استفاده بشه، می تونیم اون رو علم بدونیم (مثلا مطالعات سیستم های متفاوت اقتصادی بر اساس سوابق پیاده سازیشون در جامعه های پیشین و اثربخشیشون در رسیدن به اهدافی که مد نظر بوده و ... واقعا علم است).
    خوب یک سئوال پیش میاد.

    ارسطو زمانی معتقد بود، هرچه جسم سنگین تر باشد، زودتر سقوط میکند.
    اونزمان هیچ مثال نقضی نمیشد براش آورد، از هر جا هر جسم سنگین تری رو مینداختن پایین نسبت به جسم سبک تر زودتر به زمین میرسید.

    هم قابلیت تکرار داشت، هم مثال نقض نداشت، به نظر شما اسم این رو چی میتونیم بذاریم؟

    اما بعدها که محیط خلا رو ایجاد کردن ملاحظه شد یک کاغذ مچاله شده و یک تکه آهن، همزمان با هم سقوط میکنن و به زمین میرسن و به کل این قانون یقینی ارسطو رو پس از صدها سال زیر سئوال برد.

    اینجا باید بگیم یک علم، علمی را زیر سئوال برد؟ یا یک علم خرافاتی رو زیر سئوال برد؟
    یا برداشتی بهتر برداشتی بدتر را زیر سئوال برد؟ چی میشه گفت؟
    شاید هم روزی اثبات بشه، در محیط خلا یکسری چیزهایی هست که اگر اونا نباشن باز هم سقوط ها همزمان نشوند !!

  14. #9
    آخر فروم باز
    تاريخ عضويت
    Sep 2008
    پست ها
    1,398

    پيش فرض

    سلام آیا این تعریف تنها تعریف مرجع از علمه؟
    علم در زبان فارسی به معنایی متفاوت و عام تر از معادل انگلیسی اش (Science) به کار می‌رود. در این مفهوم علم معادل هر نوعی از دانش (Knowledge) است. واژه علم در این مفهوم کلی شامل هر نوع آگاهی نسبت به اشیاء، پدیده‌ها، روابط و غیره‌است، اعم از اینکه مربوط به حوزه مادی و طبیعی باشد و یا مربوط به علوم معنا و ماوراء الطبیعه. در این تعریف قواعد روش تجربی برای دستیابی به آن دانش الزامی نیست و علم شامل مجموعه‌ای از آگاهی‌ها، دانش‌ها و معلوماتی است که انسان توانسته از طریق روش‌های گوناگون تا به امروز به آنها آگاهی پیدا کند. اصطلاحاتی چون علم اخلاق، علم حدیث و علم ریاضیات نشان دهنده کاربرد این معنا از علم هستند.
    در مقابل مفهوم علم به‌طور خاص وجود دارد که معادل واژه انگلیسی Science است که از ریشه لاتینی «ساینتیا» به معنای دانستن گرفته شده ‌است و متناظر با آن بخشی از دانش بشری است که از طریق روش‌های تجربی حاصل شده ‌است و قواعد علوم تجربی بر آن حاکم است.
    Last edited by leo.unique; 19-06-2014 at 12:50.

  15. این کاربر از leo.unique بخاطر این مطلب مفید تشکر کرده است


  16. #10
    Super Moderator Stream's Avatar
    تاريخ عضويت
    Jun 2007
    محل سكونت
    Wolf Trap
    پست ها
    14,322

    پيش فرض

    خوب یک سئوال پیش میاد.

    ارسطو زمانی معتقد بود، هرچه جسم سنگین تر باشد، زودتر سقوط میکند.
    اونزمان هیچ مثال نقضی نمیشد براش آورد، از هر جا هر جسم سنگین تری رو مینداختن پایین نسبت به جسم سبک تر زودتر به زمین میرسید.

    هم قابلیت تکرار داشت، هم مثال نقض نداشت، به نظر شما اسم این رو چی میتونیم بذاریم؟

    اما بعدها که محیط خلا رو ایجاد کردن ملاحظه شد یک کاغذ مچاله شده و یک تکه آهن، همزمان با هم سقوط میکنن و به زمین میرسن و به کل این قانون یقینی ارسطو رو پس از صدها سال زیر سئوال برد.

    اینجا باید بگیم یک علم، علمی را زیر سئوال برد؟ یا یک علم خرافاتی رو زیر سئوال برد؟
    یا برداشتی بهتر برداشتی بدتر را زیر سئوال برد؟ چی میشه گفت؟
    شاید هم روزی اثبات بشه، در محیط خلا یکسری چیزهایی هست که اگر اونا نباشن باز هم سقوط ها همزمان نشوند !!
    در همون پست اول این رو توضیح داده بودم:


    چگونه اثبات می کنیم قوانین و تئوری های علمی صحیح هستند؟

    هیچ گونه. در علم صحت چیزی اثبات نمی شود. روال فرمول سازی و پیدایش یک تئوری یا قانون علمی اینگونه است:

    1. مشاهداتی را از جهان طبیعت انجام می دهیم.
    2. سعی می کنیم روابط ریاضی بین پارامترهای مختلف دخیل در آزمایش و نتایج آزمایش پیدا کنیم.
    3. روابط پیدا شده را با مشاهدات ابتدایی و مشاهدات مستقل چک می کنیم.
    4. نتایج را بررسی می کنیم:
    اگر روابط ریاضی ما به درستی تمام مشاهدات را پیشبینی نکرد -> توانستیم اثبات کنیم تئوری یا قانون ما غلط است.
    اگر روابط ریاضی ما به درستی تمام مشاهدات را پیشبینی کرد -> نــتوانستیم اثبات کنیم تئوری یا قانون ما غلط است.

    دقت کنید گزینه ای برای اینکه "تئوری یا قانون ما صحیح است" وجود ندارد چون با اینکه ما نتوانستیم اثبات کنیم تئوری یا قانون ما غلط است خود به خود نمی توانیم نتیجه بگیریم که تئوری ما صحیح است. ممکن است در آینده دامنه گسترده تری از آزمایشات و مشاهدات امکان پذیر باشد و در آن آزمایشات ما بتوانیم حالت هایی را پیدا کنیم که تئوری یا قانون ما غلط باشد.



    مثال بزنید؟

    1. مشاهده: آب وقتی گرم می شود به جوش می آید.
    2. پیدا کردن روابط ریاضی: آب در دمای صد درجه به جوش می آید.
    3. مشاهدات ابتدایی و مستقل را آماده می کنیم: هزار بار آب را به جوش می آوریم و دمای جوش را اندازه می گیریم.
    4. بررسی نتایج:
    روابط ریاضی ما به درستی تمام مشاهدات را پیش بینی کرد -> نــتوانستیم اثبات کنیم قانون ما غلط است.

    آیا قانون ما صحیح است؟ خیر. چون صد سال بعد یک نفر مقداری آب را بالای قله کوه برد و آنجا به جوش آورد و دید در دمای پایین تر از 100 درجه به جوش می آید، آزمایشی که ما قادر به اجرای آن نبودیم.
    آیا یافته قبلی ما بی ارزش است؟ خیر. زیرا وقتی نمی توانیم اثبات کنیم قانون ما صحیح است صرفا با نتوانستن اثبات غلط بودن آن می توانیم ابزار و وسایلی بر آن اساس بسازیم. مثلا دیگ بخار قبل از درک صحیح ما از تاثیر فشار هوا در نقطه جوش آب اختراع شد ولی کماکان برای ما کاملا مفید بود.

    هدف علم ارائه پیشبینی هایی از دنیای اطراف است که در شرایط فعلی مفید باشد.
    علم یک متد است. در زمان ارسطو با این متد تعداد محدودی آزمایش کردیم که بر اساسشون یک قانون ایجاد کردیم که با تمام مشاهدات ما هماهنگ بود، بعدها شرایط برای انجام دامنه گسترده تری از آزمایشات فراهم شد و فهمیدیم اون قانون جامع نیست و فاکتورهای دیگری دخیل هستند که باعث میشه همیشه اون اتفاق نیفته، و شاید در آینده هم شرایط برای همین آزمایشات تغییر کنه (مثل گرانش نیوتن که ده ها سال طول کشید تا اشکالی که در پیشبینی اش از حرکت مشتری بدست میومد مشخص بشه).

    قابلیت مهم علم اینه که خودش قابلیت تصحیح خودش رو داره. همون متدی که به نیوتن گفت قانون گرانش قابلیت پیشبینی نیروهای وارد شده به اجسام رو داره، بعدها فهمید که خیر این قانون جامع و دقیق نیست و بهش اشکالاتی وارده. چیزی که میشه گفت اینه که دامنه وسیع تر آزمایشات باعث شد اثبات کنیم قانون های گذشته غلط بودند و تونستیم قانون ها و تئوری هامون رو دقیق تر و کامل تر کنیم تا کماکان بتوانند همه مشاهدات ما رو پیشبینی کنند. خرافاتی در کار نبوده چون خود ارسطو هم احتمالا ادعا نمی کرد حرفش حقیقت محض است یا مکانیزمی عجیب برای صحتش ارائه کنه، الان هم دانشمندان میگن فلان تئوری با همه مشاهدات ما هماهنگ است ولی نمی گن صحیح محض است.

    وقتی ادعای صحیح بودن محض نمیشه، با پیدا کردن مشاهداتی که غلط بودنش رو نشون میدن علم زیر سوال نمیره و حرف های قدیمی هم خرافات به حساب نمیان. کلا این "قابلیت اصلاح پذیری" و "قابلیت رد شدن" علم چیزیه که خیلی از مخالفان علم ازش برای حمله به علم استفاده می کنند و میگن علم قبلا هم کلی چیز پیدا کرد و بعد فهمید غلط هستند، از کجا معلوم یافته های الان صحیح باشند؟ دقیقا حرفشون درسته. این نقطه قوت علم است که قابلیت رد کردن ادعاهای خودش رو داره و تا حالا هیچ ادعای علمی نبوده که با شیوه غیرعلمی رد بشه.

  17. 5 کاربر از Stream بخاطر این مطلب مفید تشکر کرده اند


صفحه 1 از 9 12345 ... آخرآخر

Thread Information

Users Browsing this Thread

هم اکنون 1 کاربر در حال مشاهده این تاپیک میباشد. (0 کاربر عضو شده و 1 مهمان)

User Tag List

برچسب های این موضوع

قوانين ايجاد تاپيک در انجمن

  • شما نمی توانید تاپیک ایحاد کنید
  • شما نمی توانید پاسخی ارسال کنید
  • شما نمی توانید فایل پیوست کنید
  • شما نمی توانید پاسخ خود را ویرایش کنید
  •