«یک آدم سیگاری»، اولین تصوری که از چنین آدمی در ذهنتان ایجاد می‌شود چیست؟ آدمی که یک نخ سیگار را در گوشه لبش گذاشته و گاه‌گاهی به آن پک می‌زند، البته با ژست‌های خاصی که در میان این افراد رایج است، آن را برای تکاندن خاکسترها گاهی نیز از دهان خود جدا می‌کند ولی پس از لحظاتی آن را روی لب‌هایش می‌گذارد.
حالا تصورش را بکنید، همین فرد روزانه ۲۰ـ۱۰ نخ سیگار داغ را روی لب‌هایش بگذارد و دود داغ آن را از دهانش فروببرد. در این میان نخستین بافت‌هایی که سروصدایشان از دست سیگار درخواهد آمد، لثه‌ها، دندان‌ها و بافت‌های نرم لب، گونه و کام است...
● سیگارکشیدن بدون دود
اگر به کشورهای جنوبی آسیا سفر کرده باشید و یا سفری به کشور هند داشته باشید، حتما دیده‌اید که مردم این کشورها عادت دارند تنباکو را بجوند. آنها معمولا برگ تنباکو را در گوشه لپ خود می‌گذارند و مانند یک آدامس، ساعت‌ها آن را می‌جوند.
خطرات جویدن برگ تنباکو کمتر از کشیدن خود سیگار نیست، چراکه مطالعات دانشمندان نشان می‌دهد جویدن تنباکو، احتمال ابتلا به سرطان‌های دهان را افزایش می‌دهد.
جویدن تنباکو را نوعی «سیگارکشیدن بدون دود» به‌شمار می‌آورند. در صورتی که این عادت تکرار شود، ضایعه‌ای سفیدرنگ در مخاط گونه پدید می‌آید که آغازگر سرطان دهان به‌شمار می‌رود.
جالب اینجاست که عادت جویدن تنباکو خیلی زود آغاز می‌شود و معمولا کودکان و نوجوانان ۹ تا ۱۵ ساله آن را از بزرگ‌ترها یاد می‌گیرند.
تنباکوی بدون دود حاوی چندین عامل سرطان‌زای خطرناک است که یکی از این مواد «ان نیتروژن نیکوتین» است. البته افرادی که به جویدن تنباکو عادت دارند، باید منتظر پوسیدگی‌های شدید در گردن دندان‌هایشان در مجاورت لثه نیز باشند.
گاهی به این تنباکوها شکر اضافه می‌کنند تا جویدن آن برای این نوع افراد خوشایندتر شود ولی همین شکر فراوان،علیه دندان‌ها دست به طغیان زده و پوسیدگی‌های شدید را در سطح مجاور لثه دندان‌ها ایجاد می‌کند. مخاط گونه معتادان به این نوع مصرف تنباکو، چین خورده و خاکستری‌رنگ خواهد شد و تخریب شدیدی در لثه‌های آنها رخ می‌دهد.
اگر استفاده از آن برای مدت طولانی ادامه یابد، مخاط چربی‌شکل می‌شود. ترک استفاده از تنباکوی بدون دود، تقریبا در عرض یک الی ۲ هفته موجب برگشت مخاط دهان به حالت اولیه خواهد شد ولی نمونه‌برداری از ضایعات برای تشخیص سرطان دهان لازم است.
● سیگار کشیدن برعکس
اگر سیگار کشیده‌اید حتما متوجه شده‌اید که هنگامی که به سیگار پک می‌زنید دود داغ آن را با فشار به سمت مخاط سقف دهانتان (کام) می‌کشید، این دود داغ چندین بار در طول روز با سقف دهانتان برخورد می‌کند و حال حسابش را بکنید که در طول ماه‌ها و سال‌هایی که به سیگار پک زده‌اید چه بلایی بر سر کام‌تان آورده‌اید.
البته این اتفاق برای کسانی که به کشیدن پیپ هم عادت دارند پیش می‌آید چون آنها نیز دود داغ تنباکوی پیپ را با مخاط پوشاننده سقف دهانشان تماس می‌دهند. به مرور زمان در بعضی از افراد سیگاری یک ضایعه سفیدرنگ در این بخش از دهان پدید می‌آید.
جالب اینجاست که اگر فردی که سیگار می‌کشد از دست دندان فک بالا استفاده کند اصلا ضایعه در سقف دهانش پدید نمی‌آید چون دست دندان از برخورد دود داغ سیگار به سقف دهان او جلوگیری می‌کند. جالب‌تر اینکه در برخی کشورها مردم عادت دارند سیگارشان را برعکس بکشند یعنی بخش انتهایی سیگار را که آتش می‌زنند در داخل دهانشان می‌گذارند.
در این صورت ضایعه‌ای بسیار خطرناک در سقف دهانشان پدید می‌آید که می‌توانند به سمت سرطان‌های بسیار بدخیم دهان پیشرفت کنند. اگر عادت داشته‌اید که سالهای طولانی سیگار یا پیپ بکشید بد نیست نیم‌نگاهی در آینه به سقف دهانتان داشته باشید. مخاط پوشاننده سقف دهان در برخی از افراد خاکستری یا سفید شده است و نقاط قرمز کوچکی در سطح آن دیده می‌شود. البته باید یک خبر خوش نیز به شما بدهیم و آن اینکه اگر مصرف سیگار و پیپ را کنار بگذارید این ضایعه به کلی از مخاط سقف دهانتان پاک خواهد شد.
ضایعات معمولا در عرض دو هفته پس از قطع سیگار از بین می‌روند ولی اگر این ضایعات پس از یک ماه از قطع دخانیات همچنان به سقف دهانتان چسبیده بودند و قصد نداشتند دل از شما بکنند باید به یک متخصص «پاتولوژی دهان» مراجعه کنید تا یک نمونه‌برداری از این ضایعات انجام داده و احتمال بروز بدخیمی را در آنها رد کند. این ضایعه آنقدر شایع است که نام «کام (سقف دهان) سیگاری‌ها» را به آن داده‌اند. راستی سقف دهان شما چگونه است؟
● دهان بدبو،دندان‌های زرد
اصلا بهتر است لبخند نزنید، چون با این همه سیگاری که در طول روز دود می‌کنید هنگامی که لبخند می‌زنید به جای آنکه یک ردیف مروارید سفید را به نمایش بگذارید دندان‌هایی زرد بدرنگ از دهانتان بیرون می‌افتند. سیگار و ترکیبات حاصل از آن حاوی رنگدانه‌هایی است که مرور زمان بر سطح دندان‌هایتان رسوب کرده و دندان‌هایتان را بدرنگ خواهد کرد.
به‌ویژه اگر عادت دارید سیگار را روی دو دندان جلویی‌تان نگه دارید حتما به مرور زمان تغییر رنگ بارزی را در این دندان‌ها شاهد خواهید بود. برای از بین بردن بدرنگی دندان‌هایتان نخستین قدم آن است که سیگار را ترک کنید. قدم بعدی شما این است که به مطب دندانپزشکی بروید و یک جرم‌گیری اساسی انجام بدهید. چون جرم‌ها و مواد بدرنگی به ویژه در پشت دندان‌های جلویی‌تان جایی که با دود سیگار در تماس است انباشته شده‌اند.
بروساژ قدم بعدی است که با استفاده از یک خمیر ویژه و یک برس سطح دندان‌های شما از مواد بدرنگ حاصل از سیگار پاک می‌شود. در نهایت اگر از رنگ دندان‌هایتان راضی نبودید باید با مشورت دندانپزشک‌تان از روش «سفید کردن دندان‌ها» استفاده کنید. حالا فکر می‌کنید سیگار کشیدن به این همه دردسر می‌ارزد؟
از سوی دیگر ترکیبات بدبوی موجود در سیگار نفس شما را بدبو می‌کنند. اکثر دندانپزشکان اعتقاد دارند یکی از دلایل اصلی ایجاد بوی بد دهان کشیدن سیگار، پیپ و قلیان است. برای اینکه از شر بوی بد دهان خلاص شوید سیگارتان را همین الان خاموش کنید. سیگار کشیدن باعث خشکی دهان شده و با کاهش جریان خون مخاط، شانس ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان را افزایش می‌دهد.
● کاشتن دندان ممنوع
کشیدن سیگار و نگه داشتن آن روی دندان‌های جلویی باعث می‌شود که بسیاری از سیگاری‌ها دندان‌های جلویی‌شان پوسیده شود و کار به عصب‌کشی یا حتی کشیدن دندان بکشد. در این صورت شما می‌مانید با زیبایی که در لبخند شما از دست رفته است.
شاید فکر کنید اصلا مهم نیست، پیش یک متخصص «بیماری‌های لثه» خواهید رفت و یک جفت «ایمپلنت» تر و تمیز را جایگزین آن خواهید کرد. ولی چنین خبری نیست چون تا هنگامی که سیگار را ترک نکرده‌اید شما نمی‌توانید ایمپلنتی را در فک خود جایگزین دندان‌های از دست رفته‌تان کنید. متخصصان بیماری‌های لثه اعتقاد دارند که کشیدن سیگار شانس ابتلا به بیماری‌های لثه را در افراد معتاد به سیگار افزایش می‌دهد.
دکترگلرخ ثریا
روزنامه تهران امروز
جواب بصورت نقل قول
