دیرین شناسی

[bb]

دیرینه‌زیستی یا دیرین‌زیوی (Paleozoic) یکی از چهار دوران زمین‌شناسی است.

دسته‌بندی زمان‌های زمین‌شناختی به دوران‌های گوناگون به کارهای جووانی آردوئینو در سده 18 میلادی برمی‌گردد.

دوران دیرینه‌زیستی زیرمجموعه‌ای است از یک دوران بزرگتر (ائون) به نام پیرازیستی:
ائون پیرازیستی
دوران دیرینه‌زیستی دوران میانه‌زیستی دوران نوزیستی

دوران دیرینه‌زیستی خود شامل شش دوره است:
دوران دیرینه‌زیستی
کامبرین اردوویسین سیلورین دوونین کربونیفر پرمین

[bb]

تقویم زمین شناسی از نوع جالبش
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[bb]

دوره کواترنری
در سال 1829 میلادی یکی از استادان زمین شناسی موسوم به دانویه جدیدترین ته نشینهای تشکیل دهنده قشر فوقانی زمین را به نام زمینهای دوران چهارم خوانده است. ولی در تقسیمات اخیر از آن به نام دوره یادمی‌کنند.

مشخصات دوره کواترنری

این دوره بر خلاف دیگر دوره‌های زمین شناسی بسیار کوتاه و بیش از یک و نیم میلیون سال از عمر آن نمی‌گذرد. چون کوهزایی دوره کواترنری دنباله کوهزایی آلپ در پلیوسن است، بعضی از زمین شناسان آن را به نام پلیوکواترنر می‌نامند. از طرفی نظر به اینکه یخچالها در این دوره توسعه زیادی داشته‌اند، آن را دوره توسعه یخچالها نیز نامیده‌اند. در این دوره است که کوههای اروپای شمالی کانادا قسمت مهمی از آمریکای شمالی از یخ پوشیده بوده است.

پیدایش انسان

چون پیدایش انسان در دوره کواترنری گرفته است، برخی از زمین شناسان و دیرینه شناسان آن را دوره انسان یا دوره آنتروپوزوئیک نیز نامیده‌اند. از نقطه نظر دیرینه شناسی ، دوره کواترنری با توسعه فیلها ، شترها و دیگر پستانداران امروزی که در پلیوسن نیز وجود داشته‌اند مشخص می‌گردد. از نظر دیرینه شناسی ، دوره کواترنری را بر اساس فسیل انسانهای اولیه تقسیم بندی می‌نمایند.
برای مثال در روسیه مقیاس تقسیمات چینه شناسی این دوره بر اساس مطالعات انسان شناسی مبتنی بر دلایلی نظیر اندازه‌های مختلف قد و اعضاء بدن از بدو پیدایش تاکنون صورت می‌گیرد. بطور کلی دوره کواترنری با عقب نشینی دریا و پیدایش دوره‌ای یخچالی و همچنین پیدایش انسان آغاز می‌گردد.

تقسیمات دوره کواترنری

دوره کواترنری را اغلب به دو زیر دوره تقسیم می‌کنند:

*

پلیتوسن: که مطابق با دوره‌های قبل از یخبندان و دوره‌های یخبندان است.
*

هولوسن: که شامل دوره‌های بعد از یخبندان و از چند هزار سال تجاوز نمی‌کند.

حیات در کواترنری

در نواحی خارج از محیطهای یخچالی دوره کواترنری در دریاها دو گروه از موجودات تشخیص داده است. یکی موجودات مربوط به محیطهای گرم مانند گاستروپودها و دیگری موجوداتی که مربوط به محیطهای سرد هستند، مانند بعضی از لاملی برانکیاها. در این دوره یک دسته از موجودات به طرف شمال و دسته دیگر در دوره یخچالی به طرف جنوب کره زمین مهاجرت کرده‌اند. از جانوران خشکی مخصوص نواحی گرم می‌توان: فیلها ، رینوسرسها و ماستودونها را نام برد.
مهمترین موجودات اولین دوره بین یخچالی عبارتند از: الفاس‌انتی‌کاس و رینوسراس مرکی و بالاخره از موجودات خشکی نواحی سرد می‌توان فیل ماموت را نام برد. بطور کلی گیاهان کواترنر شبیه به گیاهان دوره نئوپن و گیاهان امروزه بودند. در موقعی که یخچالها توسعه یافته‌اند، گیاهان مشخص نواحی سرد مانند بید علفی توسعه یافته‌اند. بر عکس در مواقع سردی یخچالها گیاهان نواحی گرم مانند ماگنولیا در آمریکا دیده شده‌اند گیاهانی مانند شمشماد ، سرو خمره‌ای و مو در دوره بین یخچالی دیده شده‌اند.

حرکات کوهزایی در کواترنری

کوهزایی در دوره نئون به بیشینه توسعه خود رسیده است. لذا در دوره کواترنری حرکات کوهزایی چندان اهمیت نداشته و چین خوردگی مهمی به وقوع نپیوسته است. مع هذا از این دوره جنبشهای خفیفی در کنار دریاها به موازات چین خوردگیهای دوره نئون مشاهده شده است.

پدیده‌های آتشفشانی کواترنری

با اینکه برخی از زمین شناسان عقیده دارند که پدیده‌های آتشفشانی در دوره کواترنری اهمیت چندانی ندارند، ولی در این دوره ، آتشفشانها فعالیتهای زیادی داشته و گدازه های فراوان از آنها باقی مانده است. یکی از مهمترین مراکز آتشفشانی دوره کواترنری آتشفشان ایسلند است که گدازه‌های بازالتی از آن به بیرون رانده شده است. پدیده‌های آتشفشانی در ناحیه شرقی بن در فرانسه نیز دیده شده است.

در اروپای مرکزی و جنوبی چندین آتشفشان متعلق به این دوره شناخته شده است، ولی هم اکنون کاملا خاموش هستند. در آمریکا فعالیتهای آتشفشانی دوره کواترنری در نواحی سیرا (Seerra) کوههای اورگان واشنگتن (آمریکای شمالی) دیده می‌شود. در ایران نیز فعالیتهای آتشفشانی کواترنری از جمله سهند و سبلان و تفتان گزارش شده‌اند.

جغرافیای دیرینه کواترنری

بطور کلی باید خاطر نشان کرد که گسترش و پیشروی یخچالها و تشکیلات مربوط به آنها با پیشروری و پسروی دریاها نسبت معکوس داشته است. یعنی هر وقت دریاها پیشروی داشته‌اند از وسعت یخچالها کاسته شده و هر گاه دریاها پسروی نموده‌اند پیشروی یخچالها و تشکیلات مربوط به آنها توسعه یافته‌اند.
تغییرات شدید و وسیع دبی آبهای حاصل از ذوب یخچالها موجب ایجاد پادگانه‌ای رودخانه شده و نوسان سطح آب دریا یعنی پیشروی و پسرویهای مقدار دریا نیز پادگانه‌های ساحلی را بوجود آورده است. تعداد پادگانه‌های دریایی کواترنری در مناطق مختلف متغیر بوده و بیشتر در شمال اروپا و یا نواحی مدیترانه شناسایی شده‌اند و سن مطلق آنها نیز محاسبه شده است
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[bb]

تریلوبیت‌ها Trilobita
تریلوبیت‌ها به وسیله پوشش و اسكلت سطح پشتی، قسمت‌های نرم خود را حفاظت می‌كردند، همانند دیگر بندپایان تریلوبیت‌ها به طور مكرر پوست‌اندازی می‌كرده‌اند. بنابراین بیشتر تریلوبیت‌های پیدا شده احتمالا اسكلت حاصل از پوست‌اندازی هستند تا بقایای اجساد آنها.
تریلوبیت‌ها گروهی از شاخه بندپایان(Arthropoda) هستند كه با داشتن بدنی بندبند و پوشش سخت خارجی، مشخصند. آنها موجوداتی دریایی بوده كه در انتهای پالئوزوئیك منقرض شده‌اند. و شاخص پالئوزوئیك محسوب می‌شوند.
تریلوبیت‌ها از پائین‌ترین قسمت كامبرین ظاهر شده و در حدود ۱۳۰۰ جنس از آنها توصیف شده‌اند. آنها از بندپایان قدیمی بسیار ساده بوده‌اند كه تفاوت آنها با بندپایان دیگر در دست و پا و دگردیسی اولیه بوده است.
طول بدن ۱۰-۲ سانتیمتر و به ندرت تا ۷۵ سانتیمتر می‌رسیده است. چون بدن از طول و عرض به سه قسمت تقسیم شده است، آنها را تریلوبیت می‌گویند.
اسكلت آنها،خارجی و از جنس فسفات كلسیم و كیتین و برخی موارد معدنی كه استحكام آن را زیاد می‌كند تشكیل شده است.
حدود خارجی اسكلت بیضوی یا تخم‌مرغی است و اسكلت خارجی ممكن است برجسته صاف، كمانی یا گرد و گلوله‌ای باشد.
تریلوبیت‌ها به وسیله پوشش و اسكلت سطح پشتی، قسمت‌های نرم خود را حفاظت می‌كردند، همانند دیگر بندپایان تریلوبیت‌ها به طور مكرر پوست‌اندازی می‌كرده‌اند. بنابراین بیشتر تریلوبیت‌های پیدا شده احتمالا اسكلت حاصل از پوست‌اندازی هستند تا بقایای اجساد آنها.
● شش و اسكلت پشتی، به سه ناحیه از جلو به عقب (در امتداد عرض) تقسیم شده است:
سفالون(Cephalon)یا سپر ناحیه سری، توراكس (Toraxss)یا سینه و پیژیدیوم (Pygidium)یا بخش دمی.
از نظر طولی نیز شامل: یك قسمت مركزی به نام لب محوری(Axial lobe) و دو بخش جانبی به نام پلورا(Pleural lobe) می‌باشند.
عناصر اسكلتی در سفالون و در پیژیدیوم به یكدیگر متصل شده و غیر قابل حركت هستند. فقط در ناحیه توراكس كه شامل ۲ تا ۴۰ قطعه مفصل شده به یكدیگر است، قطعات نسبت به یكدیگر حركت دارند. بنابراین تریلوبیت‌، می‌توانسته از سطح شكمی تا شود.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[bb]

توصيف موجودات زنده و يا فسيل از زمان Linne (لينه سوئدي) با يک سيستم نام گذاري دو گانه معمول شد. بدين معني که هر موجود زنده يا فسيل داراي دو نام است : اسم جنس و اسم گونه.Pachyteeichisma Caylicianensis Linne , 1798 (1 اسم جنس که حرف اول آن با حروف بزرگ نوشته مي شود.

2) اسم گونه که با حروف کوچک نوشته مي شود.

3) اسم کاشف و توصيف کننده آن.

4) سال کشف و انتشار نمونه.از زمان يونان باستان تا به امروز، بحث هاي مفصلي در مورد گونه وجود داشته که هنوز هم جريان دارد.

اما بطور خلاصه، Cuviere تعريفي را براي گونه ارائه داد که تقريبا در آن زمان به نظر همه رضايتبخش بود. به نظر او گونه عبارت است از : مجموعه اي از موجودات زنده که از يکديگر يا از والدين مشترک و يا از افرادي به وجود آمده اند که شباهتشان به آنها مثل شباهتي است که بين خودشان وجود دارد. در اين تعريف بيشتر بر خصيصه شباهت تاکيد شده است. کارهايي که در چند دهه اخير انجام شد به محققين اجازه داد تا به مفهوم واقعي گونه نزديک تر شوند. تعريف جديدي که از گونه توسط يکي از محققين ارائه شده چنين است :

1)گونه : عبارت است از توالي و تسلسل گروه هايي از جمعيت هاي طبيعي که افراد آن گروه ها بالفعل يا بالقوه قادر به توليد مثل با هم بودهع و از نظر زاد و ولد در شرايط امروزي از تمام گروههاي مشابه جدا هستند، يعني قابليت توليد مثل آنها را ندارد.در اين تعريف زيستي از گونه مفهوم توليد مثل بين افراد از تعريف Cuviere گرفته شده و نيز بر اين اصل تاکيد شده که گونه از جمعيت ها به وجود آده و يک واقعيت است (مصنوعي نيست) و ساخته و پرداخته تصور و تخيل دانشمندان نمي باشد. بطور کلي يک گونه داراي ويژگي هاي خاصي است : يک اجتماع توليد مثلي است – يک واحد نيتيکي است – يک واحد اوکولوژيکي است

.واحد رده بندي بزرگتر از گونه جنس : در حقيقت واقعيت طبيعي نودارد و اين واحد رده بندي کاملا قراردادي و مصنوعي است. تنها کار آن اين نيست که گونه هايي را که با هم قرابت و خويشاوندي آشکار دارند در يک دسته قرار دهد که اين امر مساله نام گذاري را آسان مي سازد. بدين ترتيب مشخص است که مسائل ذهني زيادي در تعيين حدود و تشخيص جنسها وارد مي شود. بديهي است وقتي که ذوق و ميل شخصي در تشخيص جنس، مبنا قرار گيرد تعداد جنس ها مرتبا زيادتر شده و در حد نهايت آن هر گونه براي خود جنسي پيدا مي کنند.
سازمان زمين شناسي و اکتشافات معدني کشور

[bb]

رد پای دایناسورها در كرمان



با كشف دو ردپای دیگر دایناسور در منطقه فسیلی كرمان و رسیدن تعداد رد پاها به پنج، دیرین‌شناسان به شناسایی فسیل‌های استخوان‌ و تخم دایناسورها در منطقه فسیلی كرمان امیدوار شدند.
استان كرمان از دیرباز به علت شناسایی آثاری از فسیل مهره‌داران از دوره‌های مختلف به بهشت فسیل‌شناسی كشور مشهور بوده است. كارشناسان تاكنون توانسته‌اند در این منطقه آثار فسیل‌های ماهی‌های زره‌دار متعلق به دوره دونین (395 میلیون تا 365 میلیون سال پیش) مربوط به دوره اول زمین‌شناسی؛ آثار متعلق به دایناسورها؛ آثاری مربوط به دوره دوم (195 میلیون تا 65 میلیون سال پیش) و فسیل پستانداران مربوط به دوره سوم زمین‌شناسی متعلق به (2 تا 7 میلیون سال پیش) را شناسایی كنند.»
«امیر حسین كوكبی‌نژاد»، كارشناس دیرین‌شناسی موزه تاریخ طبیعی كشور در مورد كشف اخیر، گفت: «كارشناسان بعد از كشف 2 ردپای دایناسور متعلق به دوره ژوراسیك (195 تا 65 میلیون سال پیش) مطالعات و كاوش‌های خود را در منطقه فسیلی كرمان ادامه دادند كه به شناسایی دو ردپای دیگر مربوط به دوره ژوراسیك زیرین از دوره دوم زمین‌شناسی (195 تا 65 میلیون) شد.»
وی با اشاره به این نکته كه برای شناسایی نوع، قدمت و بررسی‌های بیشتر هم اكنون از این ردپاها قالب‌گیری شده است، گفت: «با بررسی روی ردپاها و همچنین شناسایی فسیل استخوان و تخم دایناسورها در آینده كارشناسان به شناسایی اطلاعاتی در مورد محیط زیست این منطقه در دوران زندگی دایناسورها و مسیر حركت آنها امیدوار شده‌اند.»
بحث مطالعات دیرین‌شناسی در كشور بعد از گذشت حدود 26 سال از انقلاب از دو سال پیش در منطقه فسیلی مراغه از سر گرفته شد. كارشناسان پس از شروع این بررسی‌ها و با هدف گسترش مطالعات دیرین‌شناسی در مناطق دیگر استان كرمان را به عنوان دومین منطقه انتخاب كردند.
در بررسی‌های منطقه فسیلی كرمان كه از دو ماه پیش آغاز شده كارشناسان در ابتدا توانستند سه رد پا را شناسایی كنند.
به اعتقاد كارشناسان و كوكبی‌نژاد با توجه به این كه ردپاهای جدید كشف شده در لایه زیرتری نسبت به ردپاهای قبلی جای گرفته است، ردپاهای جدید قدمتی بیشتر از ردپاهای پیشین دارند.
ایران جز مهم‌ترین كشورهای فسیلی جهان است. از مهم‌ترین مناطق فسیلی ایران می‌توان به مراغه، ورزقان و كرمان اشاره كرد. طی دو سال گذشته كارشناسان ایرانی در مطالعات خود توانسته‌اند بقایای فسیل حیوانات عظیم‌الجثه با بیش از یك میلیون سال را كشف كنند.
كاوش‌ در منطقه فسیلی كرمان توسط كارشناسان دیرین‌شناس دانشگاه با هنر كرمان و موزه تاریخ طبیعی كشور در حال انجام است. كارشناسان امیدوارند با مساعد شدن شرایط آب و هوایی كاوش‌ها در این منطقه ادامه پیدا كند.
14 فروردين 1384
منبع: شریف نیوز

[bb]

سيد پركينز - ترجمه زينب همتي: تيرانوسروس ركس (Tyrannosaurus rex) دايناسور دوپا و گوشتخوار دوره ژوراسيك كه به عقيده بسياري ترسناك ترين دايناسور زمان خويش بوده است همچنان كه در فيلم پارك ژوراسيك آمده است نمي توانسته بسيار سريع بدود چه برسد به اينكه جيپي را تعقيب كند. حتما به ياد خواهيد آورد كه فيلم، لحظه اي به اوج

مي رسد كه تيرانوسروس ركس جيپي را تعقيب مي كند كه الي و يان مي كوشند با آن از مهلكه بگريزند. دانشمندان معتقدند كه يك تيرانوسروس ركس بالغ ۶ هزار كيلويي براي اينكه بتواند بدود مي بايست ۸۶ درصد از وزن بدنش در عضلات ران پايش خلاصه شده باشد- در واقع مي بايست داراي يك جفت پاي مرغي شكل بوده باشد و اين مسئله نيز كاملا بعيد به نظر مي رسد.

جان هاچينسون ( Hutchinson .J) زيست شناس تكاملي دانشگاه استنفورد مي گويد: عضلات ران پاي يك جانور دوپاي دونده مي بايست بتواند ۵/۲ برابر وزن بدن جانور در بيشترين تنش فيزيولوژيك وارده به بدن در هر گام را تحمل كند. البته بايد متذكر شد كه اين نرخ در جانوران مدرن از جوجه ها گرفته تا شترمرغ و حتي خود انسان نيز متغير است. هاچينسون و ماريانو گارسيا (M .Garcia) كه يك مهندس مكانيك است، توانستند با استفاده از اين قانون، نيروهاي وارده به استخوان هاي نازك ني يك تيرانوسروس ركس را محاسبه و از اين طريق نيروهاي وارده به هنگام دويدن را برآورد كنند.

شواهد ديرين شناسي كه اخيرا در انگليس كشف شده نشان مي دهد كه پسرعموهاي تيرانوسروس ركس

مي توانسته اند با سرعتي معادل ۲۹ كيلومتر در ساعت بدوند (SN: 2/23/2002/P.125). عده اي از دانشمندان دانشگاه كاليفرنياي بركلي معتقدند با توجه به آنكه تيرانوسروس ركس بسيار بزرگتر از پسرعموهايش بوده است احتمالا مي توانسته با سرعتي معادل ۲۰ متر در ثانيه يا حدودا ۷۲ كيلومتر در ساعت بدود. از طرفي هاچينسون و گارسيا نيز معتقدند براي آنكه جانوري بتواند با سرعت ۲۰ متر در ثانيه بدود مي بايست معادل ۴۳ درصد از وزن بدنش را به صورت عضله در ران هايش داشته باشد. نتايج تحقيقات صورت گرفته توسط دانشمندان كاليفرنياي بركلي در شماره ۲۸ فوريه مجله نيچر به چاپ رسيده است.

به گفته هاچينسون طبق قوانين ساده بيوفيزيك، جانوران بزرگتر نسبت به جانوران كوچكتر به عضلات بيشتري در ران پاي خود احتياج دارند. حداكثر نيروي توليد شده به وسيله يك عضله در هنگام انقباض، با سطح مقطع آن عضله ارتباط مستقيم دارد- سطح مقطع يك پارامتر دوبعدي است. علاوه براين وزن جانور نيز با مقدار حجم بدن ارتباط مستقيم دارد- حجم بدن نيز يك كميت سه بعدي است. بنابراين هرچه وزن جانور افزايش يابد مقدار عضله مورد نياز براي دويدن نيز افزايش مي يابد.

گرچه تكنيك مورد استفاده توسط دانشمندان بسيار ساده است اما كيفيت نتايج به دست آمده كاملا منطبق با ويژگي هايي است كه در جانداران زنده امروزي ديده مي شود. اگر يك تمساح بخواهد بر روي دو پاي خود بدود مي بايست معادل ۱۵ درصد از وزن بدنش در ران پايش عضله داشته باشد حال آنكه اين جانور تنها نصف اين مقدار عضله را داراست. بنابراين طبق گفته هاي هاچينسون يك آليگاتور هيچ گاه نخواهد توانست بر روي دوپاي خود بدود. علاوه براين طبق تجزيه و تحليل صورت گرفته جوجه اي كه به سرعت مي دود مي بايست حداقل معادل ۹ درصد از توده بدني اش در ران پايش عضله داشته باشد حال آنكه مقدار عضله موجود در ران پاي يك جوجه دو برابر اين مقدار است.

اندرو بايونر (Biewener . A) ديرين شناس دانشگاه هاروارد معتقد است حتي اگر تيرانوسروس ركس يك دونده المپيك هم نبوده باشد مي بايست به نوعي وسوسه گوشتخوار بودنش را برطرف مي كرده است. تيرانوسروس ركس هرگام بلند خود را با سرعتي معادل ۲۰كيلومتر در ساعت بر مي داشته است. بايونر معتقد است اينكه جانوري با اين قد و قامت مي توانسته با اين سرعت حركت كند نيز در نوع خود شگفت انگيز و حتي تحسين برانگيز نيز است.هاچينسون در ادامه مي گويد احتمالا تيرانوسروس ركس نياز غذايي خود را با شكار دايناسورهاي ديگري كه با همين مشكل بزرگي و حركت مواجه بوده اند برطرف مي ساخته است. در واقع آنها نيز به علت وزن بالاي خود نمي توانستند سريع بدوند و به همين دليل توسط تيرانوسروس ركس شكار مي شدند. توماس هولتز (T.Holtz) ديرين شناس دانشگاه مريلند در كالج پارك مي گويد: اگر زماني تيرانوسروس ركس تصميم به تعقيب شكار خود مي گرفت مطمئنا نمي توانست از او پيشي بگيرد
روزنامه شرق

[bb]

برای بهتر شدن تاپیک
سئوال + پیشنهاد + نظر

[bb]

نزاع و بحث ديرينه شناسان در مورد حلقه زنجير حيوانات خزنده و پرنده:
دانشمندان معتقدند که اکنون دايناسورى وجود ندارد که 30 اينچ بلنداى پا داشته باشد و توسط پرهائى پوشيده شده باشند اما همنامهاى انها درحال حاضر نه به اندازه آنها ولى تقريبا مثل آنها وجود دارد.تى رکس 65 ميليون سال پيش پوستى فلس مانند و وحشتناک داشت و از ترياس پائينى يعنى 220 ميليون سال پيش تا کرتاسه يعنى 65 ميليون سال پيش زيست مى کردند .اما يکسرى از دانشمندان ديرينه شناسى معتقدند که پرندگان امروزى نسلهاى اين حيوانات غول پيکر با صداهاى گوش خراش هستند.اما گروهى ديگر از دانشمندان مى گويند که چطور اين پرندگان کوچک امروزى با صداى جيک جيک از نسل t rex هستند!!!!اما به امر معتقدند که دايناسورهاى پوشيده از پر پرواز نمى کردند . اما جانورى مثل آرکئوپتريکس پرواز مى کرد .سوالى که اينجا مطرح است اينست که پس انگشتان دايناسورها چه ربطى به پرهاى آنها دارد؟ دردايناسورها انگشت شصت همراه با 3 انگشت ديگر مثل پرندگان امروزى وجود داشته است

[bb]

سيستم نامگذاري كه استفاده جهاني دارد؛ سيستم نامگذاري دو اسمي است كه از زمان «لينه» معمول شده است.بدين معني كه هر موجود به وسيله دو واژه لاتين مشخص مي‌شود. واژه اول نام جنس و واژه دوم نام گونه است. نام گونه هميشه با حروف كوچك نوشته مي‌شود.



حرف اول نام جنس هميشه با حرف درشت لاتين نوشته مي‌شود و مشترك بين تمام گونه‌هاي يك جنس است به عبارت ديگر جنس، واحدي اختياري است مركب از تعدادي گونه كه داراي ويژگي‌هاي مشابهي هستند و دقيقا به يكديگر مرتبط مي‌باشند.

واژه دوم مشخص كننده گونه است و با حرف كوچك لاتين آغاز مي‌گردد.


معمولا در كتب چاپي، اسم جنس و گونه را با حروف ايتاليك از ساير حروف متمايز نموده‌اند. هنگام نوشتن جنس و گونه بايستي هميشه با كشيدن خطي در زير اين دو واژه آنها را مشخص نمود.



گاهي وجود تقسيماتي كوچكتر از گونه نيز ضروري به نظر مي‌رسد كه به آن زيرگونه گفته ميشود. در موقع ذكر اسم كامل اين جانوران، معمولا زيرگونه بعد از ذكر گونه نوشته مي‌شود





رده بندي موجودات



موجودات زنده و فسيل بي‌اندازه متنوع و متفاوت هستند. لذا براي مقايسه و مطالعه صحيح آنها رده‌بندي امري ضروري است. از زمان ارسطو موجودات زنده را به دو سلسله «جانوري» و «گياهي» تقسيم كرده‌اند. «ارنست هكل» بيش از يك قرن پيش، سلسله سومي به نام «پروتيستا» به اين طبقه‌بندي افزود. سلسه مذكور موجودات زنده‌اي را در برمي‌گرفت كه تعاريف جانور يا گياه درباره آنها كاملا قابل انطباق نبود. بعدها عده‌اي از زيست‌شناسان سلسله «مونرا» را به تقسيم‌بندي افزودند كه باكتري‌ها و جلبك‌هاي سبز _آبي را شامل مي‌شود. سرانجام در سال 1969 سلسله «قارچ‌ها» نيز به اين تقسيم‌بندي افزوده گرديد.

مبناي رده‌بندي، دو اصل تركيب و تجزيه شباهت‌ها و اختلافات مي‌باشد. در اين روش، موجودات هريك از گروههاي بزرگتر به دسته‌هاي كوچكتر تقسيم شده و بالاخره به يك موجود(فرد) منفرد خاتمه مي‌پذيرد. مبناي چنين رده‌بندي، تشخيص و نامگذاري هر موجودي است كه مشخصا با تمام گروه‌هاي ديگر اختلاف دارد.



شمار موجودات اعم از زنده و فسيل به ميليونها مي‌رسند. لذا با ارتباط دادن صحيح و جمع كردن گونه‌هاي مشابه طبقه بزرگتري به نام جنس تشكيل مي شود. جنسهاي نزديك به هم، يك خانواده (Family) را به وجود مي‌آورند و خانواده‌هاي مشابه، يك راسته(Order) را؛ چندين راسته يك رده(Class) و بالاخره رده‌ها يك شاخه(Phyllum) را تشكيل مي‌دهند. مثل شاخه مهره‌داران، اسفنج‌ها، مرجان‌ها و غيره. چندين شاخه كه داراي صفات مشتركي باشند، سلسله(Kingdom) را مي‌سازند.



در مواردي كه طبقه‌بندي اضافي، ضروري باشد ممكن است پيشوندهايي نظير زير(Sub) يا رو(Super) را به تقسيمات فوق افزود. مثلا موجودات در نهايت به دو روسلسله پروكاريوت(Procaryot) و يوكاريوت(Eucaryot) تقسيم مي‌گردند.



مشخصات Taxonomicيا طبقه‌بندي انسان به شرح زير مي‌باشد:



روسلسله: يوكاريوت Eucaryota

سلسله: جانوران Animal

شاخه: كورداتا Chordata

زيرشاخه: مهره‌داران Vertebrata

رده: پستانداران Mammalia

راسته: پريماتها Primates

خانواده: هومينيده Hominidae

جنس: هومو Homo

گونه: ساپينس Sapiens



نام هر خانواده از يكي از جنس‌هاي شاخص مربوط به آن انتخاب مي‌گردد و پسوندهاي idea در سلسله‌ جانوري و پسوندaceae در سلسله گياهي نشانه خانواده است.

پسوندهاي aceae،ina،ida نشانه راسته در سلسله جانوري است و پسوند ala نشانه راسته در سلسله گياهي است.پسوندهاي dea و ata نشانه رده در سلسله جانوري است و پسوند ida نشانه رده در سلسله گياهي است. پسوندهاي da ، ata و ca نشانه شاخه در سلسله جانوري است و پسوند phytaنشانه شاخه در سلسله گياهي است.



گونه ( Species) :



گونه كوچكترين واحد طبقه‌بندي موجودات است كه به طور متداول استفاده مي‌شود و به گروهي از موجودات نزديك به هم اطلاق مي‌شود كه در عين حال كه وجود خارجي دارد با همديگر رابطه ژنتيكي و ساختماني هم داشته و پس ار توليدمثل بتوانند صفات خود را به نسل‌هاي بعدي منتقل نمايند.به بيان ديگر گونه، عبارت از توالي و تسلسل گروه‌هايي از جمعيت‌هاي طبيعي است كه افراد آن بالفعل يا بالقوه، قادر به توليدمثل با هم بوده و از نظر زاد و ولد در شرايط امروزي از تمام گروه‌هاي مشابه جدا مي‌باشند يعني قابليت توليدمثل با آنها را ندارند.

صفات ظاهري در بين گونه‌ها و حتي بين جنس نر و ماده نيز كمتر مورد توجه بوده و چه بسا كه بين نر و ماده نيز اختلافات زيادي باشد، مانند اغلب پرندگان و يا مثلا در كرم «Boneli» كه فرد نر اندازه ميليمتري داشته و در بدن جنس ماده كه ابعاد چند سانتيمتري دارد زندگي مي‌كند.

نام‌گذاري گونه به طريقي صورت مي‌گيرد كه تا حدودي بخشي از ويژگي‌هاي گونه را مشخص نمايد.مثل فرم يكي از اندام‌ها كه مشخصه جنس باشد، نام محل پيدايش نمونه يا نام كاشف مانند Astaragalus gaubei كه كاشف آن پروفسور گوبا بوده. اگر كاشف زن باشد، نام گونه پسوند «a» به خود مي‌گيرد.

منبع: geoaria