سرطان معده چیست
معده يکي از اعضاي موجود در شکم و بخشي از دستگاه گوارش مي باشد و مانند هر کدام از اعضاي ديگر مستعد ابتلا به سرطان مي باشد .
پس از اينکه غذا جويده و بلعيده شد از طريق لوله اي به نام مري از دهان وارد معده مي شود . معده عضوي کيسه مانند و داراي ۵ قسمت مختلف مي باشد که ترشحات مختلفي براي هضم اوليه غذا ترشح مي کنند . سرطان در هر کدام از اين مناطق پنجگانه ممکن است شروع شود و گاهي علائم و ميزان بهبودي برحسب محل ابتلا تفاوت مي کند .
ديواره معده از پنج لايه تشکيل شده است .
داخلي ترين لايه که حائز اهميت خاص مي باشد لايه مخاطي ناميده مي شود و اکثر سرطانهاي معده نيز از اين قسمت شروع مي شود . هر چه سرطان به بافتهاي زيرين نفوذ نمايد احتمال بهبودي کاهش مي يابد .
سرطان معده در طي ساليان و با آرامي رشد مي کند ولي قبل از اينکه سرطان بمعناي واقعي ايجاد شود ، تغييراتي در لايه هاي معده ايجاد مي شود . اين تغييرات اوليه بندرت علائم ايجاد ميکنند و تشخيص داده نمي شوند .
سرطان معده از طرق مختلف گسترش مي يابد . مي تواند از طريق ديواره خود معده به بافتها و اعضاي مجاور راه يابد . همچنين مي تواند از طريق غدد عروق لنفاوي گسترش يابد . در مراحل پيشرفته نيز مي تواند از طريق خون ساير اندام و اعضا را درگير کند . شايعترين سرطان معده بنام آدنوکارسينوم مي باشد . البته انواع ديگر با شيوع کمتر عبارتند از : لنفوم و تومورهاي کارسينوئيد . البته طبيعتاً نوع درمان اين نوع سرطانها با هم تفاوت مي کند .
اکثريت مبتلايان به سرطان معده در دهه ۶۰ يا ۷۰ سن خود تشخيص داده مي شوند .
طبق تحقيقات در ايالات متحده ، تعداد ۲۲۷۱۰ نفر با سرطان معده در سال ۲۰۰۴ تشخيص داده خواهند شد .
سرطان معده در ساير کشورهاي جهان نيز ممکن است شيوع بالاتري داشته باشد. البته در سالهاي اخير بعلت استفاده از يخچال و استفاده کمتر از نمک براي نگهداري غذاها احتمال ابتلا به سرطان معده کاهش يافته است . يکي ديگر از علل کاهش ابتلا درمان مناسب و مفيد براي باکتري هليکوباکترپيلوري مي باشد که بنظر مي رسد نقش زيادي در ابتلا به سرطان معده دارد .
متأسفانه در مراحل ابتدايي علائم چنداني ديده نمي شود و شايد بهمين دليل سرطان معده در مراحل ابتدايي بسختي تشخيص داده مي شود .
* علائم شايع :
کاهش اشتها و کاهش وزن
درد معده
علائم مبهم سوء هاضمه مانند پري ، آروغ زدن ، تهوع
احساس پري حتي پس از خوردن مقادير اندک غذا
تهوع و استفراغ
سوزش سردل و علائم شبيه به زخم معده
تورم معده
البته شايان ذکر است که بسياري از اين علائم منحصر به سرطان معده نمي باشند و دربسياري از بيماريهاي ديگر معده نيز ديده مي شوند ، اما وجود اين مشکلات اگر بصورت طولاني باشد خصوصاً در افراد بالاي ۵۰ سال ، احتياج به ارزيابيهاي بيشتري توسط پزشک دارد .
اگر شک به سرطان معده وجود داشته باشد ، پزشکان دست به ارزيابيهاي بيشتري مي زنند تا سرطان معده را در مراحل اوليه تشخيص بدهند . ازانواع اين روش مي توان به اندوسکوپي ، عکسبرداري از ريه ( بيشتر بمنظور تشخيص ميزان درگيري بافتهاي مجاور معده انجام مي شود ) ، mri و آزمايشات اوليه اشاره نمود که هر کدام از اينها با توجه به صلاحديد پزشک معالج و در زمان مقتضي انجام مي شود .
* عوامل افزايش دهنده خطر :
بايد توجه داشت وجود عوامل خطر همواره به معني ابتلا به بيماري نيست و تنها شرايط را براي ابتلا به بيماري بيشتر مي کند .
عفونت با هليکوباکترپيلوري که منجر به گاستريت مزمن شود . البته بسياري از افرادي که اين ميکروب را با خود دارند هيچگاه مبتلا به سرطان معده نمي شود .
رژيمهاي غذايي شامل غذاهاي دودي ، گوشتي نمک اندود ، ترشيها و غذاهاي محتوي نشاسته بالا و فيبر پايين . ( استفاده از غذاهايي که شامل غلات زياد باشند ، ماهي و سبزيجات تازه محتوي ويتامين a و c احتمال ابتلا به سرطان معده را کاهش مي دهند . )
کشيدن سيگار
مصرف الکل
سابقه جراحي بر روي معده که قبلاً بمنظور کنترل زخم انجام شده باشد .
سرطان معده در مردان دوبرابر زنان ديده مي شود .
در سنين بالاتر از ۵۰ سال بشدت افزايش مي يابد .
در نژادهاي بخصوصي بيشتر ديده مي شود
سابقه سرطان معده در افراد درجه يک فاميل
* پيشگيري :
استفاده از رژيمهاي غذايي مناسب که در بالا به بعضي از آنها اشاره شد .
الکل ننوشيد و سيگار نکشيد
به علائم سوء هاضمه طول کشيده دقت کنيد و با پزشک خود مشورت کنيد .
آزمايشهاي توصيه شده توسط پزشک را مرتب انجام دهيد .
شايان ذکر است ميزان موفقيت در درمان بيماري چندان زياد نيست ، لذا پيشگيري مي تواند نقش بسيار مهمي داشته باشد .
* درمان :
در مراحل ابتدايي ، جراحي و برداشتن تومور اوليه مي تواند بسيار مؤثر باشد . حتي زمانيکه سرطان گسترش يافته باشد مي توان براي جلوگيري از خونريزيهاي طولاني و انسداد معده از روش جراحي استفاده نمود .
شيمي درماني نيز ممکن است در افرادي که سرطان در آنها گسترش يافته باشد استفاده شود و مؤثر باشد .
استفاده از راديو تراپي بخصوص همراه با شيمي درماني برحسب صلاحديد پزشک استفاده مي شود .
در ادامه ممکن است پزشک آزمايشات پيگيري را بطور منظم انجام دهد که از آن جمله مي توان به آزمايش خون اشاره کرد . لذا بايد توجه داشت که علائم جديد حتي جزئي را پس از درمان بايد به پزشک گزارش کرد تا وي بتواند بدرستي برنامه هاي آينده خود را تنظيم نمايد .
بايد توجه داشت که هيج کس نمي تواند ميزان بهبودي و پاسخ هر فرد را به درمان بطور دقيق پيش بيني کند چرا که نوع سرطان و نحوه پاسخ بدن به درمان هر فرد به فرد ديگر مي تواند متفاوت باشد و در اين بين حالات روحي و رواني مناسب مي تواند در درمان بسيار مؤثر باشد و نبايد فراموش شوند .
نکاتي که بايد مورد توجه قرار گيرند :
تحقيقات نشان داده اند که رژيم هاي غذايي مهمترين عامل در ابتلا به سرطان معده هستند و در کشورهايي که استفاده از گوشت قرمزبيشتر است ابتلا به سرطان معده نيز بيشتر است و بايد توجه داشته باشيد که استفاده از گوشت قرمز بيش از ۱۳ بار در هفته احتمال سطان معده را دوبرابر مي کند بخصوص اگر گوشت بصورت کبابي و يا کامل و زياد از حد پخته شود .
استفاده از غذاهاي محتوي ويتامين c ، ويتامني e و بتاکاروتن بعلت خاصيت آنتي اکسيداني در جلوگيري از ابتلا به سرطان معده بسيار مؤثر هستند .
سرطان معده
معده يکي از اعضاي موجود در شکم و بخشي از دستگاه گوارش مي باشد و مانند هر کدام از اعضاي ديگر مستعد ابتلا به سرطان مي باشد .
پس از اينکه غذا جويده و بلعيده شد از طريق لوله اي به نام مري از دهان وارد معده مي شود . معده عضوي کيسه مانند و داراي ۵ قسمت مختلف مي باشد که ترشحات مختلفي براي هضم اوليه غذا ترشح مي کنند . سرطان در هر کدام از اين مناطق پنجگانه ممکن است شروع شود و گاهي علائم و ميزان بهبودي برحسب محل ابتلا تفاوت مي کند .
ديواره معده از پنج لايه تشکيل شده است . داخلي ترين لايه که حائز اهميت خاص مي باشد لايه مخاطي ناميده مي شود و اکثر سرطانهاي معده نيز از اين قسمت شروع مي شود . هر چه سرطان به بافتهاي زيرين نفوذ نمايد احتمال بهبودي کاهش مي يابد .
سرطان معده در طي ساليان و با آرامي رشد مي کند ولي قبل از اينکه سرطان بمعناي واقعي ايجاد شود ، تغييراتي در لايه هاي معده ايجاد مي شود . اين تغييرات اوليه بندرت علائم ايجاد ميکنند و تشخيص داده نمي شوند .
سرطان معده از طرق مختلف گسترش مي يابد . مي تواند از طريق ديواره خود معده به بافتها و اعضاي مجاور راه يابد . همچنين مي تواند از طريق غدد عروق لنفاوي گسترش يابد . در مراحل پيشرفته نيز مي تواند از طريق خون ساير اندام و اعضا را درگير کند . شايعترين سرطان معده بنام آدنوکارسينوم مي باشد . البته انواع ديگر با شيوع کمتر عبارتند از : لنفوم و تومورهاي کارسينوئيد . البته طبيعتاً نوع درمان اين نوع سرطانها با هم تفاوت مي کند .
اکثريت مبتلايان به سرطان معده در دهه ۶۰ يا ۷۰ سن خود تشخيص داده مي شوند .
طبق تحقيقات در ايالات متحده ، تعداد ۲۲۷۱۰ نفر با سرطان معده در سال ۲۰۰۴ تشخيص داده خواهند شد .
سرطان معده در ساير کشورهاي جهان نيز ممکن است شيوع بالاتري داشته باشد. البته در سالهاي اخير بعلت استفاده از يخچال و استفاده کمتر از نمک براي نگهداري غذاها احتمال ابتلا به سرطان معده کاهش يافته است . يکي ديگر از علل کاهش ابتلا درمان مناسب و مفيد براي باکتري هليکوباکترپيلوري مي باشد که بنظر مي رسد نقش زيادي در ابتلا به سرطان معده دارد .
متأسفانه در مراحل ابتدايي علائم چنداني ديده نمي شود و شايد بهمين دليل سرطان معده در مراحل ابتدايي بسختي تشخيص داده مي شود .
* علائم شايع :
کاهش اشتها و کاهش وزن
درد معده
علائم مبهم سوء هاضمه مانند پري ، آروغ زدن ، تهوع
حساس پري حتي پس از خوردن مقادير اندک غذا
تهوع و استفراغ
سوزش سردل و علائم شبيه به زخم معده