»
سلیاک نوعی بیماری گوارشی مزمن است که در افراد حساس به گلوتن بروز میکند. گلوتن پرتئینی است که در غلاتی مثل گندم، جو، جوی سیاه و چاودار پیدا میشود و با تأثیر بر پرزهای روده باعث کاهش جذب غذا و در نتیجه بروز علامتهای مختلف میشود. تنها درمان بیماری سلیاک رژیم غذایی فاقد گلوتن برای تمام عمر میباشد.
مبتلایان به سلیاک لازم است بدانند که با رعایت برنامه غذایی و حذف کامل غلات غیرمجاز ذکر شده به طور کامل بهبود مییابند ولیکن باید تا پایان عمر در پرهیز کامل از چنین غلاتی بوده و برنامه غذایی مناسب خویش را رعایت نمایند.
این مطالب جهت کمک به افرادی که نیازمند به رعایت رژیم فاقد گلوتن میباشند تهیه شده است، در این جزوه غذاهای اصلی که شما میتوانید از آنها استفاده کنید و همچنین غذاهایی که مجاز به استفاده از آنها نیستید ذکر شده است، در انتهای آن نیز طرز تهیهٔ نان و یک نوع شیرینی فاقد گلوتن شرح داده شده است.
● آنچه مبتلایان به سلیاک باید در مورد تغذیهٔ خود بدانند:
رژیم غذایی در بیماران مبتلا به سلیاک بسته به شدت بیماری از لحاظ پرهیز و نحوهٔ استفاده سایر مواد غذایی متفاوت بوده و فرد باید همواره مورد پیگیری تغذیهای نزد مشاوران تغذیه قرارگرفته و از لحاظ کفایت انرژی و مواد مغذی موجود در برنامهٔ غذایی خود توسط مشاوران تغذیه اطمینان حاصل نماید. این افراد نیاز به انرژی مناسب براساس نیازهای شخصی خود داشته و باید از برنامه غذایی با پروتئین بالا (به میزان ۱۰۰تا ۱۲۰ گرم روزانه برای بالغین و ۳ تا ۴ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای کودکان) برخوردار باشند. همچنین مایع بصورت روزانه توصیه میشود که مشاور تغذیه با توجه به وضعیت جسمانی بیمار به تدریج چربی رژیم غذایی به میزان بیشتری در نظر میگیرد.
فرد مبتلا به سلیاک لازم است بداند که نسبت به پروتئین کلیهٔ غلاتی که بطور معمول از آنها نان تهیه میشود نظیر گندم، جو، جوی سیاه و چاودار، عدم تحمل دارد. لذا به هیچ وجه مجاز به مصرف چنین غلاتی نمیباشد مانند انواع نانهای معمولی، ماکارونی و اسپاگتی، انواع کیک و بیسکویتهای معمولی و انواع کلوچه ها، همچنین مصرف کلیه محصولات غذایی که در تهیهٔ آنها از اینگونه غلات استفاده شده است، ممنوع میباشد مانند سوسیس، کالباس و سوپهای آماده، حتی اگر مشکوک به استفاده از آرد این غلات در تهیه و پخت برخی از غذاها میباشد، باید از آنها استفاده ننماید بنابراین سوپهای آماده و سسهایی که در رستورانها عرضه میشوند و حتی سبزیجات پخته شده در رستورانها ممنوع میباشد.
بهتر است در هنگام خرید خوراکیها به مواد غذایی مورد استفاده درتهیه آنها دقت نموده و آنهایی را که شامل غلات و آردهای ممنوعه هستند، استفاده نکنید.
▪ غذاهایی که حاوی گلوتن میباشد و باید از آنها پرهیز کرد:
- تمام غذاهایی که معمولاً حاوی گندم و جو، جو دوسر و گندم سیاه یا چاودار و آرد آنها.
- انواع نانهای معمولی، نان خشک، بیسکویت، باگت، نان سفید و سیاه.
- کلیه گوشتهای کنسرو شده، سوسیس، کالباس، کتلت، کباب کوبیده رستورانها، شنیسل گوشت و مرغ، ماکارونی، رشتهفرنگی، غذاهای حاوی جو، شوربا، فرنی، با آردهای فوق.
- سس سفید و سس گوجه فرنگی، نشاسته گندم.
- قهوه فوری، نسکافه، شیر شکلات، نشاسته گندم.
- کلیه شیرینیهای تهیه شده با آرد گندم، گز، سوهان، حلوا، ترحلوا، شکلات و بعضی از انواع آب نبات، کمپوت و انواع مواد غذایی کنسرو شده و کلیه غذاهایی که با آرد غیرمجاز تهیه شود.
- چیپس سیب زمینی، کشک، مارگارین، سرکه سفید، سسهای آماده.
- شکر قهوهای، آجیل بوداده، دارچین.
- ویفرها و انواع بیسکویت.
▪ نکته:
بهتر است در ماههای ابتدایی رعایت رژیم فاقد گلوتن از مصرف شیر و فرآوردههای حاوی شیر جلوگیری کرد.
هرگاه به غذایی مشکوک بودید بهتر است مصرف نکنید.
▪ نکته:
در صورتی که فرد مبتلا دچار اسهال میباشد، مصرف شیر برای دو ماه اول درمان ممنوع میباشد و بجای استفاده از شیر، فرد میتواند از ماست جهت تأمین نیازهای مواد معدنی و پروتئینی خود استفاده نماید و پس از رفع و بهبود اسهال میتوان از شیر به تدریج در برنامه غذایی خود استفاده نماید.
چون در مبتلایان به سلیاک کمبود اسیدفولیک، آهن، ویتامین B۱۲ و نیز کلسیم شایع میباشد. رژیم غذایی این افراد باید از نظر دارا بودن چنین مواد معدنی و ویتامینهایی غنی باشد و در صورت لزوم از قرص آهن، اسید فولیک و مولتی ویتامین استفاده شود.
● نمونهای از رژیم فاقد گلوتن که بیمار مبتلا به سلیاک میتواند از آنها استفاده نماید:
▪ آشامیدنیها:
چای، آب، شیر بدون چربی و یا کم چربی، نوشابههای غیرالکلی
نانها، غلات و حبوبات: نان ذرت یا تهیه شده با آرد ذرت، بلال، سیبزمینی، برنج، عدس، لوبیای قرمز و در حالت بهبود انواع حبوبات بصورت کامل (افراد مبتلابه سلیاک میتوانند از ذرت و یا آرد برنج، انواع شیرینیها و رشته را تهیه نموده و مصرف کنند که در پایان طرز تهیه ۲ مورد از آنها شرح گردیده است.)
▪ پنیر و تخم مرغ:
پنیر کم چرب و پاستوریزه، تخم مرغ به هر شکل
▪ دسرها:
میوه، بستنی خانگی، ژلاتین ساده یا با میوه، دسرهای تهیه شده با آرد ذرت
▪ میوه و سبزی:
میوه بصورت پخته و تازه در صورت تحمل و طبق توصیه مشاور تغذیه و نیز سبزیهای پخته یا کنسرو شده (آلو، گوجه، عصارهٔ آنها و میوهها با پوست و هسته در ابتدا توصیه نمیشوند)
گوشتها: انواع گوشتهای بیچربی، کم چربی بصورت کباب شده یا بخارپز، ماهی و مرغ
▪ سوپها:
انواع سوپهای تهیه شده با آرد ذرت یا برنج و فرنی با آرد برنج
▪ شیرینیها:
انواع شیرینیهای تهیه شده از سیب زمینی، آرد برنج و ذرت، عسل، مربا، مارمالاد، شکر و شربتها
آجیلجات: بادام، پسته، گردو، فندق، آفتابگردان و بطور کلی تمام آنها در صورت عدم بروز اسهال و تحت نظر مشاور تغذیه
▪ روغن:
روغن ذرت، روغن زیتون، آفتابگردان، روغن بادام زمینی، روغن مایع
نکته:
درمیان انواع تنقلاتی که از غلات تهیه شده‌اند، برشتوک به دلیل اینکه از ذرت تهیه شده است، مجاز میباشد و چیپس در صورتی که از آرد غلات ممنوعه عاری باشد نیز مجاز میباشد. لازم به ذکر است که خمیردندانCrest فاقد گلوتن میباشد.
● طرز تهیهٔ شیرینی ذرت:
آرد ذرت به میزان ۱۱۰گرم، شکر ۱۰۰ گرم به صورت پودر شده، تخم مرغ ۳ عدد، وانیل به میزان کم در صورتیکه از عدم وجود غلات ممنوعه در آن مطمئن باشید و یا پوست لیموترش پودر شده یا رنده شده بجای وانیل سفیده تخم مرغ را با نصف شکر خوب هم میزنیم. بعد زردهٔ تخم مرغ را با نصف شکر خوب هم میزنیم. سپس هر دو را کاملاً با هم مخلوط میکنیم و کمکم آرد ذرت را به آن اضافه کرده و مخلوط میکنیم. آنگاه قالب حاوی مخلوط حاصل را در طبقهٔ وسط فر با درجهٔ حرارت ۱۷۵ درجه سانتیگراد به مدت ۲۰ دقیقه قرار میدهیم. پس از این مدت شیرینی ذرت به دست آمده آماده مصرف میباشد.
▪ طرز تهیهٔ نان ذرت و برنج:
شیر گرم ۲۰۰ سیسی، تخم مرغ ۱ عدد، آرد برنج ۳۷۵ گرم، بلغور ذرت ۷۵ گرم
(باید توجه داشته باشید که بلغور ذرت زرد رنگ است که از آن باید در تهیهٔ این نوع نان استفاده شود زیرا در بازار آرد ذرت نیز وجود دارد که به رنگ سفید میباشد و برخی از فروشندگان به آن نیز بلغور ذرت میگویند و آنرا به جای بلغور ذرت میفروشند)، شکر یا پودر قند ۱قاشق مرباخوری، نمک ۱ قاشق مرباخوری، پودر خمیر ترش از نوع ریز ۷ گرم (۱ قاشق سوپخوری)، کره نرم شده ۴۰ گرم (۳ قاشق سوپخوری)، زرده تخم مرغ و کنجد در صورت تمایل جهت تزئین روی کیک.
آرد برنج و بلغور ذرت را با پودر قند یا شکر و نمک خوب مخلوط میکنیم. کمکم کره نرم شده را به آن اضافه میکنیم و ضمن اضافه کردن آنرا خوب هم میزنیم (مخلوط الف) از طرف دیگر تخم مرغ را داخل بقیه آب گرم باقیمانده ریخته و کاملاً هم زده و مخلوط میکنیم (مخلوط ب). مخلوط تخم مرغ و آب گرم (مخلوط ب) را به مخلوط تهیه شده قبلی (مخلوط الف) اضافه میکنیم و به خوبی هم می زنیم. بعد کم کم آرد برنج را به آن اضافه نموده و ضمن اضافه کردن با همزدن آنرا با خمیر تهیه شده مخلوط میکنیم و پس از مخلوط شدن کامل آنها شیر را نیز به تدریج به آن اضافه نموده و با قاشق به خوبی هم میزنیم تا خمیر مورد نظر حاصل شود.
کمی آرد برنج را روی قالب شیرینی بزرگی ریخته و سطح آنرا صاف میکنیم و سپس خمیر به دست آمده را روی قالب شیرینی پخش میکنیم و قالب شیرینی را در فر با حرارت ۲۰۰ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ دقیقه قرار میدهیم تا روی نان طلایی شود. پس از طلایی شدن روی نان آن را از فر بیرون آورده و استفاده میکنیم.
در صورت تمایل به تزئین نان مورد نظر، قبل از قرار دادن خمیر در فر روی سطح آنرا کمی با زرده تخم مرغ و کنجد، بصورت یک لایه نازک تزئین میکنیم سپس در فر با همان درجهٔ حرارت و زمان قرار میدهیم.
بيماري تاي ساكس
جواب بصورت نقل قول
نوشته شده توسط mehdidll
.gif "N Aggressive (26)")
.gif "N Aggressive (17)")
