زمين شناسي

[alaodin1]

براي اينكه خستگي bb جان در بياد
اولين دستگاه لرزه نگار در چه سالي وتوسط چه كسي ساخته شد ؟

[alaodin1]

ديدن سطح سياره مريخ با بالاترين كيفيت

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[bb]

به نظر شما نقش کانی ها در مبارزه با آلودگی چیه؟

[bb]

تکنیک های زمین شناسی به زبان انگلیسی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[bb]

در مورد کانی های سرطان زا کی اطلاعات داره ؟

[bb]

اینم یه سایت با حال برای زمین شناسان و اون هایی که به تاریخ زمین و فسیل شناسی علاقه دارن
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

فقط به زبان انگلیسیه

[bb]

اینم چند تا سایت برای کانی ها
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[bb]

سایت های فسیل شناسی و کانی شناسی

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]



منبع این پست و اون پست
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[bb]

منظومه شمسی

یکی از باورها این است که خورشید، مانند سایر ستاره ها، حدود 6/4 میلیارد سال پیش از ابری که بیشتر از هیدروژن تشکیل شده بود و مقدار کمی از مواد دیگر را هم در بر می گرفت به وجود آمد. گازهای داغ و متراکم در مرکز این ابر، خورشید را به وجود آوردند و بخشهای بیرونی آن، که دمای پایین تر و تراکم کمتری داشت، در تشکیل سیاره ها نقش داشتند(شکل1). به این ترتیب منظومه شمسی ما که شامل یک ستاره(خورشید)، نه سیاره و قمرهای آنها(جدول1) و چندین هزار سیارک و شهاب سنگ است بوجود آمد(شکل 2). این مجموعه خود رد کهکشان راه شیری که به گونه ابری در آسمان شب دیده می شود قرار دارد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شکل (1): طرحی از پیدایش منظومه شمسی(الف) به صورت ابری از گازها،(ب) تراکم تدریجی در مرکز، (ج و د) تشکیل سیاره ها در خارج با تراکم کمتر.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شکل (2): منظومه شمسی متشکل از خورشید و 9 سیاره آن.

سياره زمين
سیاره زمین، که در فاصله حدود 150 میلیون کیلومتری به دور خورشید می گردد، از نظر اندازه پنجمین و ازنظر فاصله از خورشید سومین سیاره منظومه شمسی است. زمین با سرعتی حدود 108000 کیلومتر در ساعت به دور خورشید می گردد و در نتیجه طی 365 روز و 5 ساعت و 51/45 ثانیه آن را دور می زند. در عین حال زمین هر 23 ساعت، 56 دقیقه و 09/4 ثانیه یک مرتبه حول محور خود می چرخد. شکل زمین به طور کامل کروی نیست، در استوا کمی بیرون زده و در قطبها کمی تورفته است.


همانطور که گفته شد، به نظر می رسد که تولد زمین به همراه سایر ستاره ها، به 5/4 میلیارد سال پیش که ابرهای باقیمانده از تشکیل خورشید شروع به جامد شدن کردند باز می گردد. براساس نظریه های امرزوی برای 500 میلیون سال درون زمین به صورت جامد و در دمایی به طور نسبی پایین( حدود 1100 درجه سانتیگراد) باقی ماند. در این دوره مواد تشکیل دهنده زمین بیشتر آهن و سیلیس به همراه مقدار کمی از سایر مواد که احتمالا بخشی از آنها را مواد پرتوزا تشکیل می داد بودند. با گذشت میلیونها سال، انرژی رها شده از مواد پرتوزا زمین را گرم و پاره ای از مواد تشکیل دهنده آن را ذوب کرد. آهن پیش از سیلیس ذوب شد و چون سنگین تر بود به طرف مرکز زمین رفت و سیلیس را از مرکز به سطح راند. به این ترتیب زمین از یک توده همگن( شکل 3- بالا) با موادی کم وبیش مشابه در تمام اعماق، به توده ای لایه ای با هسته ای آهنی در مرکز، پوسته ای سطحی متشکل از مواد سبک تر با دمای ذوب پایین در سطح و گوشته ای در بین این دو که در برگیرنده بقیه مواد بود تبدیل شد( شکل 1- وسط). براثر پرتو زایی طی میلیونها سال، هسته مذاب زمین احتمالا امروزه نیز دمایی بالا دارد( حدود 6100 درجه سانتیگراد). به این ترتیب بخش عمده ای از هسته به صورت مایع است ولی شواهد نیز دال بر جامد بودن مرکز آن وجود دارد. بنابراین هسته زمین به دو بخش درونی (جامد) و بیرونی( مایع) تقسیم می شود که 95% آن را هسته بیرونی تشکیل می دهد( شکل3- پایین).
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شکل (3- بالا): زمین همگی اولیه، (وسط) تشکیل هسته آهنی،( پایین) زمین لایه ای امروزی.
در خارج هسته، گوشته زمین با ضخامت حدود 2900 کیلومتر تقریباً تا سطح گسترش دارد و متشکل از سنگهایی مشابه آنچه که از دهانه آتشفشانها جاری می شود است. گوشته در وضعیتی بین مایع و جامد قرار دارد و کمی انعطاف پذیر است و بنابراین نقش مهمی در پویایی کره زمین دارد. اطراف گوشته را قشر سخت و نازکی به نام پوسته در بر گرفته است که بین حدود 8 تا 60 کیلومتر ضخامت دارد و سطح بیرونی زمین را تشکیل می دهد. با توجه به مطالب بالا متوجه می شویم که زمین سیاره ای است فعال و طی میلیونها سال به تدریج ساختار امروزی خود را یافته است. امروزه نیز این پویایی ادامه دارد و زمین مرتب در حال ساخت و ساز است. اگر چه سرعت این ساخت و ساز در حدی نیست که به صورت روزمره محسوس باشد، ولی اثرات آن به صورت آتشفشان و زمین لرهز این پیام را از درون زمین به ما می رساند که درون کره زمین هنوز هم فعال است. برای روشن تر شدن مطلب و توجیه چگونگی این رویدادها، بهتر است از کمی دورتر و از دیدگاه دیگری لایه ای مختلف زمین را دسته بندی کنیم. در این چارچوب اگر کره مجموعه ای از کره های هم مرکز در نظر بگیریم، ازخارج به طرف مرکز زمین شاهد قسمتهای مختلف زیر هستیم:
هواکره
طی فرایندهایی که منجر به شکل گیری زمین شد، فرار گازهای ناشی از واکنشهای شیمیایی، پوششی گازی در اطراف کره زمین ایجاد کرد که هوا کره نام دارد. در این لایه که از سطح زمین تا ارتفاع حدود95 کیلومتری گسترش دارد، از سطح زمین به سوی بالا از فشار و غلظت گازهای آن کاسته می شود. هوای کنار دریا فشاری برابر 76 سانتیمتر جیوه دارد و تراکم آن برای انسان و حیوانات مناسب است. یعنی دارای اکسیژن کافی برای تنفس می باشد. اما در ارتفاع بالاتر( برای مثال پنج کیلومتری) مقدار اکسیژن کم می شود و چون ارتفاع ستون هوایی که بالاتر از آن قرار می گیرد کم می شود. فشار هم کم شده و به سلامتی لطمه می زند.
آب کره
با سخت شدن پوسته زمین ناهمواریهایی در سطح آن پدید آمد که محلهای مناسب را برای تجمع آبهایی که از درون از طریق آتشفشانها و درزه ها به سطح می آمدند تشکیل داد و به این ترتیب اقیانوسها به وجود آمدند. این پوشش آبی در سطح زمین آبکره نام دارد.
سنگکره
بیرونی ترین قشر جامد و سخت زمین سنگ کره نامیده می شود که در برگیرنده پوسته و سنگهای سخت گوشته بالایی است. ضخامت سنگ کره در زیر قاره ها حدود 100 کیلومتر و در زیر اقیانوسها حدود 50 کیلومتر می باشد( شکل 4).
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مذاب کره
این لایه از زیر سنگ کره آغاز و تا عمق حدود 700 کیلومتری گسترش دارد(شکل 5). در این لایه سنگهای گوشته کمتر شکننده هستند و در مقایسه با سنگ کره شکل پذیرتر می باشند. به عبارتی دیگر ازدیدگاه فیزیکی این لایه حالت پلاستیکی داشته و خمیر مانند محسوب می شود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
گوشته زیرین
دو لایه سنگ کره و مذاب کره. بدون در نظر گرفتن پوسته، گوشته بالایی را تشکیل می دهند که تا عمق 700 کیلومتری ادامه دارد(شکل5). شواهد موجود بیانگر این واقعیت است که از عمق 700 کیلومتری تا عمق حدود 2900 کیلومتری که شروع هسته بیرونی است. گوشته بدون هیچ کونه لایه بندی مشخص(برخلاف گوشته بالایی) ادامه دارد. این بخش، گوشته زیرین نامیده می شود.
هسته بیرونی
هسته بیرونی از زیر گوشته ( عمق حدود 2900 کیلومتر) تا عمق 4980 کیلومتر گسترش دارد(شکل 5). سرشت فیزیکی هسته بیرونی به گونه مایعات است.
هسته درونی
هسته درونی جامد است و گمان برده می شود که از آهن و نیکل تشکیل شده باشد. این بخش از هسته از عمق 4980 کیلومتر تا مرکز زمین (6370 کیلومتری) گسترش دارد (شکل5)
شکل 4- قشر بیرونی زمین به صورت سنگکره جامد و سخت که بر روی مذاب کره خمیری شناور است.
شکل 5- قطعه ای از درون زمین در دو مقیاس مختلف که محل ناپیوستگیهای ساختاری و نسبتهای صحیح بین پوسته، گوشته و هسته را نشان می دهد.
با توجه به مدلی که تا اینجا برای درون زمین ارائه شد می توان آن را مانند یک میوه، برای مثال هلو در نظر گرفت که از بیرون به درون شامل پوسته، گوشته، هسته بیرون( پوست هسته) و هسته درونی (مغزه) می باشد (شکل6).
شکل 6- مقایسه ساختار زمین و میوه ای مانند هلو شامل پوسته، گوشته، هسته بیرونی و هسته درونی.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

منبع
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[bb]

شكل خارجی سیارات، شبیه به هم‏ است اما مبداء آنها (به استثناء احتمالاً زهره) متفاوت است. بعنوان نمونه والیس ‏مارینریس (Valles Marineris)، آمیخته ‏ای از سنگاب‏ها و دربند‏هایی است كه ازنظر شكل نقشه‏ برداری و سطح پیمایی ، به بخش‏هایی از سیستم شكاف شرقی شباهت دارد. باین‏حال ، بوسیله خصوصیاتِ آتشفشانی مشاهده شده ـ در مقیاس كوچكتر ـ در افریقا همراهی می شود، اگرچه شاید اینها، درنتیجه فرسایش، پیچیده شده باشند. مناطق وسیع دارای خصوصیات تكتونیكی مربوط به والی س‏مارینریس و نزدیكی آن با كوههای آتشفشانی مونتس تارسیس (Montes Tharsis) ، هر دو ، یك منشأ تكتونیكی را پیشنهاد می كنند . اما عدم وجود خصوصیات فشارشی (برای نمونه كوههای چین‏ خورده) و معدود كوههای آتشفشانی ـ با توزیع جداگانه ـ اشاره به منابع ماگمایی مجزا (نه مناطق فرورانش (subduction)) دارند . بعلاوه عدم وجود توده ‏های خاكی اقیانوسی و قاره‏ای (كه ازنظرمكان ‏نگاری تعریف شده اند)، قویاً مبین آنست كه تكتونیك صفحه‏ ای، در مریخ عملی نبوده است . بعلاوه داده ‏های گرانشی و نقشه‏ برداری، قویاً پوسته خارجی صلبی را پیشنهاد می كنند كه بسیار ضخیم ‏تر از پوسته زمین است . عطارد شبكه ‏ای از پرتگاه های مصنوعی عظیم دارد كه بنظر می اید كه در برخی جاها، دارای آتشفشانی تغییرشكل ‏یافته بواسطه روراندگی هستند . اما هیچگونه برجستگی ‏های درحال‏ گسترش ، نواحی فرورانش ، شكاف‏ها یا كوههای چین‏ خورده ، بر نیمه عطارد ـ كه بوسیله مارینر 10 تصویر شده است ـ نمایان نمی باشد. بنابراین بنظر مي‏رسد كه فعالیت تكتونیك صفحه‏ ای در آنجا نیز نامحتمل باشد. ماه در مقیاس وسیع هیچگونه خصوصیات فشارش را بنمایش نمی گذارد، بعلاوه داده ‏های زمین ‏شناختی ، پوسته خارجی صلب ضخیمی را برای ماه (همچون مریخ) پیشنهاد می كنند.
مشاهدات راداری سیاره زهره ، برخی دیدگاههای ناخوشایندی راجع به سطوح سیاره (اما با تجزیه ‏و تحلیل اندكی با وجود مطالعات مفصل) را ارائه می دهند . خصوصیات سطحی كه به كوههای فشارشی ، قله ‏های مجزای قرارگرفته در قوس‏های مربوط به ناحیه كوهی ، برجستگی ‏های (arcuate)، یك سنگاب وسیع {( شكل 15ـ4 )} و تغییرات مكان ‏نگاری اشل قاره‏ ای شباهت دارند به شرایط گداخته بسیار نزدیك به سطح مریخ، عطارد یا ماه اشاره‏ دارند.
چرا مرّیخ ، عطارد یا ماه، خصوصیات تكتونیك صفحه‏ای را نشان نمی ‏دهند. یك پاسخ احتمالی آنست كه دمای داخلی زیادی كه برای نمود همرفتی جبه مورد نیاز است و بدین‏ طریق صفحات زمین را حركت می دهد، تماماً بدلیل ابعاد كوچك این سیارات (نسبت بزرگتر مساحت سطحی به حجم) پراكنده می شود. تنها سیاره زهره، با ابعاد زمین قابل‏ مقایسه بوده و مطابق مقیاس ابعادی سطح آن، بگونه ‏ای ‏موجه تكتونیك صفحه‏ ای را نمایش می دهد.
احتمال مناسب دیگر آن است كه پوسته اصلی زمین صرفاً ممكن است نازكتر از پوسته دیگر سیارات باشد و از اینرو آسان‏‏تر ، ازهم ‏شكاف می یابد. نهایت اینكه قسمت داخلی دیگر سیارات ممكن است فاقد نواحی زیر پوسته ـ كه در آنجا آمیختگی صحیح دما ، فشار و تركیب شیمیایی، سبب ایجاد ناحیه كم ‏اصطكاكی می شوند كه صفحات پوسته‏ای می توانند برمبنای آن، سریده شوند ـ باشد. تعیین قطعی حضور یا عدم حضور خصوصیات مكان‏ نگاری تكتونیك صفحه ‏ای در زهره (شاید بوسیله یك ماهواره تصویربردارنده مجهز به رادار) ـ بوا‏سطه فراهم كردن بینشی كه پارامترهای كلی در آن ، حقیقتاً برای فرایند و گسترش تكتونیك صفحه‏ ای، بسیار مهم و قطعی هستند ـ دارای اهمیت بسیاری برای شناخت زمین می باشد.




توپوگرافی سیاره مریخ
بزرگترین خصوصیات مكان‏ نگاری دیگر در مریخ، بطورغیررسمی Syria Rise نامیده می شود . این‏ ناحیه ، گنبد بزرگی است كه تقریباً میان طول جغرافیایی 40 و 140 درجه و میان عرض جغرافیایی 40+ و 40- درجه واقع می شود. اندازه ‏گیري‏های میدان گرانشی مریخ آشكار ساخته است كه Syria در تعادل ایزوستاتیكی نبوده و دورترین و وسیع‏ترین تغییرمكان را از حالت تعادل ایزوستاتیكی نشان می دهد . برای بدست آوردن تعادل ایزوستاتیكی، ارتفاع آن ناگزیر كاهش خواهد یافت . این امر نشان می دهد كه تعادل ایزوستاتیكی ممكن است ـ بواسطه جریانات همرفتی داخلی ـ بسیار زیاد تغییر كرده باشد. بهرحال آرامش لرزه ‏ای مرّیخ، شاهدی در برابر این احتمال است .
توضیح پیشنهادی دیگر آنست كه لیتوسفر این سیاره، ضخیم بوده و نیازمند دوره های زمان‏ی هنگفتی برای سازگاری خود به حالت تعادل ایزوستاتیكی است . Syria، یك خصوصیت نسبتاً جدید بوده و بنابراین صرفنظر از این مسئله كه چگونه ایجاد شده است (و مجهول است)، یك لیتوسفر ضخیم می تواند بخوبی عدم‏ حضور سازواری ایزوستاتیكی آن را توضیح دهد .
Syria بوسیله شكاف‏های بزرگی كه مهم‏ترین آنها، والیس مارینریس است نشان‏دار می شود. این شكاف‏ها نشان می دهند كه بالاروی لیتوسفر، در سیاره موجود بوده و به ترك‏ خوردگی آن تحت كشش ایجاد شده ، منجر می شود . بزرگترین شكاف لیتوسفری كه درحال حاضر ، سطح زمین را نشاندار می كند ، ریفت ‏والی (Rift Valley) در آفریقا است . اما با وجود مساحت بزرگتر زمین ، والیس مارینریس بزرگتر است. بهرحال بنظر می اید كه بسیاری از شكاف‏های مریخ (ازجمله والیس مارینریس)، احتمالاً بواسطه فرسایش باد یا تغییر مكان ماگما افزایش مي‏ یابند.
سیاره مرّیخ همچنین دارای كوههای آتشفشانی ‏ای می باشد كه از هر آتشفشان شناخته ‏شده ‏ای در زمین، بزرگتر هستند. كوههای آتشفشانی با كمینه فرسودگی ـ و بنابراین جوانترین آتشفشانهای مرّیخ ـ بر نیمه غربی Syria، در منطقه ‏ای بنام برجستگی تارسیس (Tharsis ridge) واقع هستند. چهار آتشفشان در آنجا وجود دارد كه تمامی آنها به ارتفاعات حدود 27 كیلومتر بالغ شده و بلندترین نقاط روی سیاره مریخ را تشكیل می دهند. این آتشفشانها بنظر نمی اید كه درحال حاضر فعال باشند. (المپوس مونس (Olympus Mons) بزرگترین آتشفشان سیاره است).
نزدیكترین خصوصیت به اینها ، در سطح زمین، آتشفشانهای سپر و بویژه آن دسته از آتشفشان‏هایی كه بجای آنكه در مرزهای صفحه ‏ای موجود باشند در داخل صفحات روی می دهند هستند. آنها نامشان را از برش طولي‏شان دنبال می كنند: گنبدهای پهناوری كه به یك سپر جنگی شباهت دارند. در زمین، این گنبدها بوسیله لاواهای غنی از بازالت (لاواهای بازالتی) ایجاد می شوند. با توجه مطالعات طیف ‏سنجی از مدار و مشاهدات و تجزیه و تحلیل‏های انجام شده بر سطح سیاره ، این تفسیر برای مرّیخ نیز سازگار است. بنابراین نتیجه می تواند آن باشد كه لاواهایی كه این كوههای آتشفشانی را می سازد نتیجه گداختگی جزئی جبه‏ ای هستند كه از نظر تركیب شیمیایی، با تركیب زمین مشابه مي‏ باشند.
حجم بزرگ آتشفشانهای مریخ می تواند نتیجه یك منبع فراوان لاوا، و نیز عدم سازواری ایزوستاتیكی محلی و نیز نبود حركت صفحه لیتوسفر باشد كه تمایل به ایجاد زنجیر‏ه‏ ای از آتشفشانهای كوچكتر (همچون در زمین) خواهد داشت . دو نكته اخیر ، این نظریه را تایید می كنند كه لیتوسفر مرّیخ ضخیم است.
كوههای آتشفشانی دیگری نیز در سیاره مریخ وجود دارند كه دارای ابعاد مختلف و در حالات گوناگون حفاظت، و نیز نشانه ‏هایی از انواع متعدد دیگری از خصوصیات آتشفشانی (كه از برخی از آنها مقدار فراوانی لاوا ممكن است جریان یابد) می باشند .
اما اگرچه مریخ ممكن است میزان محسوسی فعالیت مجدد آتشفشانی در سطح سیاره را تحمل كرده و شاید پوسته كاملاً گسترده‏ای را ایجاد كند. واضح بنظر می رسد كه هیچگونه سیستم تكتونیك صفحه ‏ای هرگز نمودار نشده است. این نتیجه ، قویاً بواسطه عدم ‏حضور دلایل روشن از مریخ تائید گردید. (شكل 13ـ3 خصوصیات مكان ‏نگاری مشخصات مرزهای صفحه ‏ای ـ نظیر رشته كوهها، برجستگي‏ های "میان اقیانوسي‌‌"، گودال‏های "اقیانوسی" و كوههای آتشفشانی (از نوعی كه در سطح زمین، در مرزهای صفحه‏ای یافت شده و آتشفشانهای سپر، متفاوت هستند) را نشان می دهد). این نتیجه همچنین قویاً بواسطه توزیع فرازسنجی مریخ تائید می شود: ارتفاعات واقع بر مرّیخ ، تمایل کمی به دو سطح شدن ـ برخلاف زمین ـ دارند. این دو سطح، با پوسته اقیانوسی و پوسته قاره‏ای تطبیق نموده و بوسیله فرایندهای تكتونیك صفحه ‏ای ایجاد می شوند . در مریخ هیچ شاهدی برای وجود دو نوع پوسته موجود نیست.
شاید نزدیكترین فرایندی كه مبین آنست كه در مریخ، تكتونیك صفحه‏ای رخ داده است ، بالا روی Syria است كه مبدأ حركت و ایجاد صفحه را نشان می دهد. دهانه ‏های آتشفشانی برخوردی واقع بر سطح مریخ ، نسبتاً متعارف هستند. اما این دهانه ‏ها در نیمكره جنوبی، متداول‏تر از نیمكره شمالی بوده و این مسئله، تفاوت برجسته دیگرى میان دو نیمكره است.

منبع
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]