نکاتی راجع به خرید مادر بورد
مقدمه :
با توجه به وفور وتنوع انواع پردازنده و برد اصلی (mainboard) در بازار کامپیوتر کشور,خرید سخت افزار باید با توجه به زمینه کاری و کاربری انجام پذیرد.در این میان نکته بسیار مهم پس از انتخاب پردازنده انتخاب و خرید برد اصلی است.هنگام خرید برد اصلی باید مهمترین ویژگی آن یعنی چیپ ست رادر نظر داشت.اکثرکاربران میدانندکه پس ازپردازنده, برد اصلی مهمترین قطعه سخت افزاری یک کامپیوتر است. به خاطر دارم مدتی بود یکی از شرکتهای تولید کننده مادربورد که چینی بود ( مثل تقریبا همه مادربوردها) مادربوردهای خور را Lifetime ( یعنی مادام العمر ) گارانتی می کرد و یکی از دوستان علی رغم مخالفت بنده یکی از مدلهای آن شرکت را خریداری کرد .هنوز 2 روز نگذشته بود که سیستم را به دوش گرفت و به شرکت بازگرداند علت را جویا شدیم گفت که وقتی قصد اتصال دسته بازی (Game Pad) به سیستم را داشته سیستم خاموش شده و دیگر Boot نشده . وقتی مادر بورد را برای گارانتی فرستادیم علاوه بر برخورد ناشایست و غیر حرفه ای عامل توزیع در ایران - تهران هنوز جوابی دریافت نکردیم .پس مسئله گارانتی مسئله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. بقیه مسایل بیشتر به نوع استفاده و سلیقه کاربران بستگی خواهد داشت.
همانطور که گفتیم انتخاب مادربرد ، یکی از تصمیمات مهم در زمان تهیه یا ارتقای یک کامپیوتر است .انتخاب فوق ، علاوه بر تاثیر مستقیم بر عملکرد فعلی سیستم ، بیانگر انعطاف سیستم در زمان ارتقا نیز است. قابلیت های فعلی یک کامپیوتر و پتانسیل های ارتقای آن در آینده ، جملگی به نوع مادربرد انتخابی بستگی خواهد داشت . امروزه بر روی مادربردها ، پورت‌های پیشرفته ای نظیر( Fireware(IEEE 1394و یا USB 2.0 و حتی کارت های ( تراشه ) صدای 6 کاناله و کنترل های RAID وجود داشته که می توان از آنان در زمان ارتقای سیستم و بدون نیاز به نصب امکانات جانبی دیگر ، استفاده به عمل آورد.در زمان انتخاب یک مادربرد همواره سوالات متعددی در ذهن تهیه کننده ( خریدار ) مطرح می‌شود: مادربردها چگونه با یکدیگر مقایسه می‌شوند؟ پارامترهای سنجش و وزن هر کدام چیست؟ ( پردازنده ها ، نوع تراشه ها ، نحوه ارتباط با دستگاه‌های ذخیره سازی ). معیار انتخاب یک مادربرد چیست ؟ Chip set های یک مادربرد بیانگر چه واقعیت هایی است؟ امکانات یک مادربرد چه تاثیراتی را در حیات فعلی و آتی سیستم به دنبال خواهد داشت؟میزان کارایی و کیفیت یک سیستم تا چه میزان وابسته به پتانسیل های مادربرد است؟ موارد فوق ، نمونه سوالاتی است که در زمان انتخاب یک مادربرد در ذهن تهیه کنندگان مطرح می شود. در این مقاله قصد داریم به برخی از پرسش‌های متداول در زمینه انتخاب یک مادربرد پاسخ داده و از این رهگذر با ضوابط و معیارهای انتخاب صحیح یک مادربرد بیشتر آشنا شویم.ادامه نکات دراین صفحه...
جایگاه مادربرد
مادربرد ، پردازنده و حافظه 3 عنصرحیاتی در کامپیوتر بوده که در زمان انتخاب مادربرد، سرنوشت پردازنده و حافظه نیز
به نوعی رقم خواهد خورد.انتخاب مناسب یک مادربرد از جمله تصمیمات مهمی است که دامنه آن گریبانگیر تجهیزات سخت افزاری دیگر نیز خواهد شد. انتخاب یک مادربرد قدیمی و از رده خارج ( ولو اینکه در حال حاضر پاسخگو نیازها و خواسته ها باشد ) می تواند زمینه بروز مسایل متعددی در ارتباط با ارتقا و افزایش توان عملیاتی کامپیوتر در آینده را به دنبال داشته باشد . فراموش نکنیم ما کامپیوتر را نه به خاطر خود بلکه به خاطر اجرای برنامه‌ها ( در حال حاضر و آینده ) تهیه می كنیم.
ویژگی های مهم
از مهمترین ویژگی های مرتبط با مادربرد، می توان به موارد زیر اشاره كرد:
•Chip Set مادربرد ، عملیاتی حیاتی و مهم نظیر روتینگ داده از هارد دیسک به حافظه و پردازنده را انجام و این اطمینان را به وجود می آورد که تمامی دستگاه‌های جانبی و کارت های الحاقی ، قادر به گفت‌وگو ( ارتباط ) با پردازنده هستند. تولیدکنندگان مادربردها ، با افزدون چیپ ست های متفاوت روی مادر برد تولیدی خود نظیر کنترلر RAID و پورت های Fireware ، قابلیت های مادربرد تولیدی خود نسبت به سایر محصولات مشابه را نشان می دهند .
چیپ ست های موجود روی یک مادربرد ، باعث اعمال محدودیت در رابطه با انتخاب نوع پردازنده ، حافظه و سایر تجهیزات جانبی دیگر نظیر کارت گرافیک ، کارت صدا و پورت های USB 2.0 می‌شود. ( برخی از امکانات فوق نظیر کارت صدا ، می‌تواند به عنوان پتانسیل های ذاتی همراه مادربرد ارایه شود). اغلب مادر بردهایی که از یک نوع مشابه Chip set استفاده می‌كنند، ویژگی های متعارفی را به اشتراک گذاشته ( به ارث رسیده از Chip set) و کارآیی آنان در اکثرموارد مشابه است. آگاهی از نوع پردازنده ، حافظه ، سرعت کنترل کننده IDE ، کارت گرافیک و صدا ، می‌تواند کمک مناسبی در خصوص انتخاب مادربرد را ارایه كند (خصوصا در مواردی که از Chip set مشابه استفاده می شود ) .
•پردازنده :
تولید کنندگان مادربرد در برخی حالات ، فهرست مادربردهای تولیدی خود را بر اساس نوع سوکتی که مادربرد حمایت می‌كند، ارایه می‌كنند. مثلا سوکت 478 برای P4 و سوکت A برای Athlon . در اکثر کاربردهای تجاری ، کاربران تفاوت مشهودی را در ارتباط با سرعت بین 2 پردازنده Athlon و P4 مشاهده نمی‌كنند در حالی که ممکن است تفاوت قیمت آنان مشهود باشد.به هرحال نوع و سرعت پردازنده ای که می تواند همراه یک مادر برد استفاده شود ، یکی از نکات مهم در رابطه با انتخاب مادربرد است .
•حافظه :
امروزه اکثر مادربردها از حافظه های SDRam DDR )Double Date Rate) استفاده می‌كنند. البته هنوز مادر بردهایی نیز وجود دارد که از RDRAM یا Rambus استفاده می‌كنند. ( تعداد این نوع از مادربردها اندک است). حافظه های DDR دارای سرعت های مختلفی بوده و پیشنهاد می شود که سریعترین نوعی را که مادربرد حمایت می كند، انتخاب شود . تولید کنندگان مادربرد ،حافظه های DDR را بر اساس سرعت Clock یا پهنای باند تقسیم می‌كنند. سرعت این نوع از حافظه ها ( DDR ) به ترتیب از کندترین به سریعترین نوع ، به صورت زیر است:
DDR200 ( aka PC1600) , DDR266 ( PC2100) , DDR333(PC2700) , DDR400(PC3200
بردهایی كه از RDRAM استفاده می‌كنند دارای Chip set اینتل 850 یا 850E است. این نوع از حافظه ها ( RDRAM ) می بایست به‌منظور افزایش کارآیی ، به صورت زوج روی مادربرد استفاده شده و اسلات های خالی توسط CRIMM تکمیل ( پر) شوند.حافظه‌های RDRAM، قادر به تامین پهنای باند بالای مورد نیاز برنامه هایی با حجم عملیات سنگین در ارتباط با حافظه، هستند.( برنامه های ویرایش فیلم های ویدیویی یا بازی‌های 3 بعدی گرافیکی) . قیمت حافظه های RDRAM نسبت به حافظه های DDR 2 برابر است .حافظه های RDRAM در حال حاضر با دو سرعت متفاوت ارایه می شوند: PC800 و PC1066 . در صورت انتخاب پردازنده ای از نوع P4 که روی BUS با سرعت 533 مگاهرتز اجرا می شود، سرعت بیشتر پردازنده معیار اصلی انتخاب قرار گیرد . در زمان انتخاب حافظه ، می بایست تعداد سوکت های DIMM و RIMM موجود بر روی مادربرد به همراه حداکثر حافظه قابل نصب روی آن دقیقا بررسی شود.

•صدا و گرافیک :
اكثر مادربردهای موجود دارای كارت صدا بوده و بندرت می توان مادربردی را یافت که فاقد این قابلیت باشد. آخرین مدل مادربردها دارای چیپ ست دیجیتالی صدای 6 كاناله بوده كه برای بازی ها و فایل های MP3 مناسب‌تر است. در صورتی که قصد نصب یک کارت صدا بر روی مادر برد به منظور افزایش کیفیت صدا وجود داشته باشد ، می‌توان با استفاده از Jumper یا BIOS سیستم ، کارت صدای موجود بر روی مادربرد ( OnBoard ) را غیر فعال و از کارت صدای مورد نظر خود استفاده كرد. در صورتی که بخواهیم از بازی های کامپیوتری استفاده كنیم که دارای گرافیک 3 بعدی است، می‌بایست كارت گرافیك موجود بر روی مادربرد را غیرفعال و یک کارت گرافیک متناسب با نوع نیاز را بر روی مادر برد نصب كرد. در این رابطه لازم است به این نکته دقت شود که مادربرد انتخابی دارای اسلات AGP باشد .امروزه اکثر كارت های گرافیكی موجود از اسلات AGP به منظور ارتباط با كامپیوتر استفاده می كنند.

•نحوه ارتباط با دستگاه‌های ذخیره سازی :
اكثر مادربردها، با استفاده از یك كنترلر IDE از درایوهای ATA/100 یا ATA/133 پشتیبانی می‌كنند. بر اساس مطالعات انجام شده، تفاوت بین 2 استاندارد فوق ، بسیار ناچیز بوده و این امر نمی‌تواند تاثیر چندانی در رابطه با انتخاب یک مادربرد داشته باشد.انتخاب مادربردهایی كه توانایی پشتیبانی از RAID را دارند بسیار حائز اهمیت است . با استفاده از كنترلر فوق ، می توان بر روی یك كامپیوتر از 2 هارددیسك به طور همزمان استفاده كرد. بدین ترتیب ، اطلاعات بر روی 2 هارددیسك ذخیره و در صورت خرابی یک هارد دیسک ،می توان از هارددیسك دیگر استفاده كرد. (تهیه یك كنترلر RAID به تنهایی مقرون به صرفه نبوده و لازم است درزمان انتخاب ، مادربردی برگزیده شود که از RAID حمایت می كند).

•ارتباطات ( اتصالات ) :
اکثر مادربردها دارای پورت هایی نظیر : اترنت،‌USB2.0 و FireWire است. برخی از مادربردهای جدید ، دارای امکاناتی به منظور خواندن Flash Memory است. اخیرا ‌مادر بردهایی به نام Legacy free مطرح شده اند که نیازی به پورت های جداگانه نداشته و تمامی پورت ها به طور مختصر در یك پورت تعبیه شده اند.

تشریح مشخصات
در اكثر موارد تهیه یك مادربردجدیدهمراه با خرید پردازنده و حافظه اصلی نیز است. به این دلیل لازم است بررسی لازم در خصوص تاثیر این قطعات بر کارآیی مادربرد نیز مورد بررسی و توجه قرار گیرد .فراموش نکنیم که همواره پردازنده های جدید و با سرعت بالا دارای قیمت به مراتب بالاتری نسبت به نمونه‌های قبل از خود بوده و در صورتی که ضرورتی به استفاده از پردازنده های جدید ، سریع و در عین حال گران وجود ندارد ، می توان با توجه به نوع نیاز خود از پردازنده های دیگر( با سرعت کمتر نسبت به آخرین مدل های موجود ) که با مادربرد انتخابی نیز مطابقت می‌كنند، استفاده كرد.
یکی از اجزای مهم هر مادربرد ، Chip set است که اطلاعات متنوعی را در ارتباط با توانایی مادربرد مشخص می كند. نوع پردازنده و حافظه ای که مادربرد می تواند حمایت كنند، برخاسته از نوع Chip set یک مادربرد است . در برخی حالات نوع Chip set موجود بر روی یک مادربرد ، بیانگر نوع پورت های صدا، ویدیو و کارت شبکه نیز است (عناصر فوق به صورت onboard بر روی مادربرد تعبیه می شوند ) . در زمان انتخاب یک مادربرد لازم است به این نکته دقت شود که تفاوت بسیار بالایی بین مادربردها از لحاظ قیمت وجود نداشته و می‌توان با در نظر گرفتن تمامی جوانب، مادربردی را انتخاب كرد که دارای امکانات جانبی نظیر کارت شبکه و کنترلر RAID باشد. ( تفاوت قیمت بین این نوع از مادربردها با مادربردهایی که فاقد امکانات فوق ، است زیاد نیست) .
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک مادربرد در نظر گرفت :

•پشتیبانی از پردازنده :

حداقل : قادر به پشتیبانی از پردازنده های رایج نیست.

پیشنهادی : قادر به پشتیبانی از پردازنده های AMD یا اینتل باشد .

حداکثر : قادر به پشتیبانی از پردازنده های AMD و یا اینتل باشد.

توانایی مادربرد انتخابی در رابطه با پشتیبانی از پردازنده های موجود ، یکی از تصمیمات مهم در زمینه انتخاب یک مادربرد است ( پشتیبانی از پردازنده های خانواده AMD یا اینتل ) .

•نوع حافظه :

حداقل : DDR 200/266

پیشنهادی : DDR266/333 یا PC800/1066 Rambus

حداکثر : DDR333/400 یاPC1066Rambus

نوع و سرعت حافظه ای که به همراه یک مادربرد نصب می شود ، تاثیر مستقیمی بر کارآیی و در عین حال قیمت یک کامپیوتر دارد. حافظه های Rambus ، قابل استفاده بر روی تعداد اندکی از مادربردها بوده و قیمت آنان به مراتب بیشتر از حافظه‌های SDRAM است.

•اتصالات جانبی :

حداقل : USB 1.1

پیشنهادی : USB 2.0 در صورت امكان FireWire

حداکثر : USB 2.0 و FireWire

در صورتی که تصمیم به تهیه تجهیزات جانبی نظیر چاپگر، دوربین های دیجیتال و درایوهای خارجی CD-RW وجود داشته باشد ( درآینده ) ، پیشنهاد می شود مادربردی تهیه شود که دارای پورت های USB2.0 و Firewire باشد .

•عناصر مجتمع و پیوسته :

حداقل : كارت صدا

پیشنهادی : كارت صدای دیجیتالی، كارت شبكه و در صورت امكان پشتیبانی ازویدیو

حداکثر : كارت صدای دیجیتالی و كارت شبكه
اكثر مادربردها دارای امکانات از قبل تعبیه شده ای در رابطه با کارت صدا هستند ( Onboard ) . در مادربردهای پیشرفته تر امکانات لازم در خصوص كارت های صدای 6 كاناله دیجیتال و كارت شبكه نیز پیش بینی شده است .برخی از مادربردها دارای تراشه های لازم به منظور حمایت از گرافیك بوده که كه باعث کاهش هزینه ها خصوصا در رابطه با کاربرانی می شود که نوع استفاده آنان از کامپیوتر ، ضرورت وجود کارت های گرافیک قدرتمند را کم رنگ می كنند.

•نحوه ارتباط با دستگاه‌های ذخیره سازی :

حداقل : ATA /100

پیشنهادی : ATA/133 در صورت امكان RAID

حداکثر : ATA/133. RAID در صورت امكان Serial ATA

سرعت اینترفیس هارد دیسک و سایر دستگاه‌های IDE استفاده شده را مشخص می نماید.استاندارد جدید Serial ATA در مادربردهای جدید استفاده می‌شود (افزایش سرعت اینترفیس ).برخی از مادربردها امکان استفاده از RAID را فراهم می‌كنند. در چنین مواردی می توان از دو هارددیسك در یك سیستم استفاده به عمل آورد. به این ترتیب کارآیی سیستم افزایش و در مواردی که یکی از هارددیسک ها با مشکل مواجه شود ، امکان استفاده از هارد دیسک دوم وجود خواهد داشت .

نکاتی دررابطه با تهیه مادربرد
•بررسی Chip sets . تولید كنندگان متعددی اقدام به تولید Chip set می‌كنند .شركت هایی مانند Intel، Via،‌SIS و NVida اكثر چیپ های موجود در بازار را تولید كرده و می توان تمامی آنان را به دو گروه عمده تقسیم كرد: چیپ هایی كه از پردازنده های اینتل حمایت می‌كنند و چیپ‌هایی كه از پردازنده های AMD پشتیبانی می‌كنند.Chip sets ، مشخص كننده نوع حافظه،‌سرعت پردازنده و نوع تجهیزات جانبی نظیر صدا و ویدیو است که مادربرد قادر به حمایت از آنان است.
•عدم تهیه سریعترین پردازنده :تهیه سریعترین پردازنده موجود، مستلزم پرداخت هزینه بالایی خواهد بود . سرعت آخرین پردازنده با یک و یا دو مدل پایین تر، تفاوت محسوسی نخواهد داشت .
•تهیه سریعترین حافظه ای که ماربرد قادر به حمایت از آن است. تفاوت مشهودی در ارتباط با کارآیی سیستم و در مواردی که از حافظه های با سرعت پایین تر استفاده می شود ، وجود نخواهد داشت ولی در صورتی که تصمیم به افزایش حافظه در آینده گرفته شود ، پیدا كردن حافظه ای با همان ظرفیت بسیار راحت تر خواهد بود( با توجه به این واقعیت که ممکن است در زمان افزایش حافظه ، پیدا كردن حافظه های قدیمی مشکلات خاص خود را دارا باشد ).
توجه به بروز برخی از مشکلات مرتبط با کارت‌های گرافیک همراه مادربرد . چیپ ست هایی كه امکانات گرافیک را به همراه مادربرد ارایه می‌كنند ( Onboard ) ، بخشی از حافظه سیستم را جهت ذخیره اطلاعات گرافیكی ، استفاده كرده که همین موضوع می تواند کاهش کارآیی سیستم را به دنبال داشته باشد. پیشنهاد می شود در صورت تهیه مادربردی با قابلیت فوق ، چیپ گرافیكی آن را غیرفعال و از یك كارت گرافیكی ارزان قیمت استفاده شود. درصورتی که در آینده قصد استفاده از گرافیك بالا وجود داشته باشد ، می توان مادربردی را انتخاب که دارای ایننترفیس AGP باشد.
•تهیه مادربردی با مشخصات بیش از نیاز فعلی . در زمان انتخاب یک مادربرد سعی شود ، مادربردی انتخاب شود که امکان حمایت از RAID ،‌كارت شبكه ،پورت USB2 و FireWire را دارا باشد. استفاده از چنین مادربردهایی از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه بوده و در صورت نیاز به استفاده از قابلیت‌های فوق ، می‌توان از پتانسیل‌های مادربرداستفاده كرد ( بدون هزینه مجدد).

منبع سايت آمل تك