یک پژوهش :
خواب آرام و عمیق شبانه، یکی از لذت‌های زندگی و امکانی برای تغذیه ذهن، جسم و روح و ایستگاهی برای تمدد قوای از دست رفته انسان است. زندگی فعال و شاد روزانه مستلزم تجربه این نوع خواب است. خوابیدن تنها به جسم انسان مربوط نمی شود بلکه ذهن و روح او را هم در برمی گیرد. پس از به خواب رفتن، دین خواب یا رویا بینی پیش می آید و انسان با دیدن رویا پا به دنیایی ناشناخته می گذارد؛ دنیایی که کشف معانی آن و راه بردن به ظرافت ها و قواعد متفاوت آن کار ساده ای نیست. به همین خاطر خواب به پدیده ای چند وجهی و معمایی بسیار پیچیده و جالب برای انسان ها تبدیل شده است. از همین رو نیز این موضوع در تمامی اندیشه هاو نظامات اعتقادی، از ادیان الهی گرفته تا نظریه های علوم انسانی مورد اشاره قرار گرفته است.
در آیه 23 از سوره روم خواب یکی از "آیات الهی" معرفی شده است. در آیه 47 سوره فرقان هم آمده است: "او کسی است که شب را برای شما پرده پوش و خواب را آرامبخش گرداند و روز را مایه جنب و جوش ساخت". در کل در قرآن کریم هفت بار کلمه رویا آمده است. به عنوان مثال می توان به آیه 33 سوره یوسف و خواب معروف پادشاه مصر اشاره کرد (پادشاه مصر گفت: من - در خواب - دیدم هفت گاو لاغر، هفت ]گاو[ فربه را می خورند و هفت حوشه سبز و هفت خوشه خشکیده. ای سران قوم اگر خواب مرا تعبیر می کنید درباره خواب من نظر بدهید) یا زمانی که یعقوب پیامبر خطاب به فرزندش می گوید: "فرزندم خواب خود را برای برادرانت حکایت مکن که برای تو نیرنگی می اندیشند، زیرا شیطان برای آدمی دشمنی آشکار است" (یوسف 5). از منظر اسلامی خواب و مرگ مشابه یکدیگر شناخته می شوند و خواب هایی که انسان ها می بینند به دو دسته تقسیم می شوند: خواب های فاقد تعبیر (اضغاث احلام) و خواب های دارای تعبیر که گاه تغبیری غیر از صورت خواب دیده شده دارند و نیازمند تاویل اند (گلستان قرآن. اسفند 1379. شماره 52. ص 38).
همان طور که گفته شد در همه فرهنگ ها و تمدن ها به موضوع خواب و خواب دیدن توجه شده است. به عنوان مثال در انجیل به نمونه های متعددی از خواب ها برمی خوریم. یونانیان، رومیان، اهالی بابل و دیگر اقوام دنیای قدیم نیز به رویاها بسیار اعتقاد داشتند و مثلا گمان می کردند که در شب های جنگ خدایان از طریق خواب راه های فتح و ظفر را به آن ها نشان خواهند داد.
با پیدایش علوم انسانی و اجتماعی در قرن نوزدهم پدیده خواب نیز به شکلی متفاوت مورد توجه و بررسی قرار گرفت. شاید مهمترین ویژگی مشترک تلقی دانش های جدید بشری از خواب را بتوان در این نکته خلاصه کرد: خواب بازتاب ذهن مادی و اتفاقات روزمره انسان در ضمیر ناخودآگاه اوست. یکی از معروفترین نظریه پردازانی که به خواب و تعبیر خواب توجه کرد زیگموند فروید، روانشناسی یهودی، بود. از نظر او رویا بازتاب احساسات سرکوب شده فرد، بویژه امیال جنسی، است. امروزه بسیاری نظریات فروید را نوعی ساده انگاری افراطی می دانند. درواقع ارزش کار فروید، نه در تلقی او از خواب و نه در تعبیر های او از خواب های متفاوت است؛ آن چه کار او را به تلاشی مهم و ماندگار تبدیل کرد جلب توجه دانشمندان به ضمیر ناخودآگاه است.
توجه به خواب در شاخه ها و سنت های مختلف علوم انسانی ادامه یافت، هرچند روانشناسان بیشتر به این موضوع پرداخته اند. به عنوان مثال کلارک استراند، در میان هفت فعالیتی که موجب شادی بیشتر در امور روزانه می شود، خوابیدن را در رده اول قرار داده است. او می‌گوید: "خواب برای چشیدن طعم "کافی بودن" در زندگی امری حیاتی و ضروری است. پایه ریزی برای کسب آگاهی و هوشیاری کامل در طول ساعات بیداری ما بیش از هر عامل دیگری ، کیفیت زندگی روزانه ما را تعیین می‌کند. به خواب، بی‌نهایت توجه کنید که در این صورت شما را به اوج موفقیت شخصی خواهد رساند."
محققانی که در مورد خواب به مطالعات تجربی مشغول بوده اند می گویند که خواب خوب شبانه می تواند مهارت انسان را مثلا در نواختن یک ساز یا یک بازی ورزشی در حافظه او تقویت کند. پژوهشگران دانشگاه "لوبک" آلمان به 52 نفر داوطلب "یک رشته ضربات خاص" با انگشتان دست را آموزش دادند. آنها این رشته ضربات را برای 15 دقیقه تمرین کردند و پس از آن داوطلبان به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه برای 8 ساعت خوابیده و گروه دیگر بیدار ماندند. کسانی که خوابیدند دفعه بعد تمرین را 33 درصد سریعتر و با 30 درصد اشتباه های کمتر از کسانی که نخوابیدند انجام دادند. این نتایج حتی روز بعد نیز که هر دو گروه خوابیدند ادامه داشت. دکتر "استفان فیشر" سرپرست گروه محققان می گوید که به نظر می رسد خواب برای دست یافتن به بهترین عملکرد در مهارت های فنی مثلا نواختن ساز یا بازی های ورزشی اهمیت اساسی داشته باشد.
محققانی که مقاله خود را در نشریه "اقدامات آکادمی ملی علوم" به چاپ رسانده اند، نوشتند که یافته های آنها نشان دهنده "نقش اساسی خواب در شکل گیری حافظه برای مهارت های فنی است. "آقای "نیل استنلی"، رییس "انجمن خواب بریتانیا"، به بی بی سی گفت که این مطالعه آنچه را در گذشته آزمایش روی حیوانات نشان داده بود، تصدیق می کند.
جواب بصورت نقل قول
