ملانوما
ملانوما بدخیم ترین سرطان پوست میباشد که ازسلولهای ملانوسیت یا رنگدانه ساز پوست منشا می گیرد . بروز ایننوع سرطان پوست درسالهای اخیر درحال افزایش است که این امرمی تواند بعلتتماس بیشترپوست با اشعه آفتاب باشد که بخصوص درسفید پوستان می تواند زمینهسازایجاد ملانوما گردد . افراد با پوست ، مو وچشم روشن که سابقه آفتابسوختگی همراه با تاول درکودکی دارند ودارای کک مک زیاد درپوست هستندوبطورکلی درمواجهه با آفتاب برنزه نشده وبیشتردچارسوختگی می شوندبیشتردرمعرض ابتلا به این بیماری هستند . تعداد زیاد خال ، وجود خالهایبزرگ و وجود ضایعاتی که ازلحاظ بالینی دیسپلاستیک ( با شکل نامتقارنوبدشکل) هستند باعث افزایش ریسک ابتلا به ملانوما می باشد. فاکتورهایدیگری که درایجاد ملانوما می توانند نقش داشته باشند عبارتند از درمان با PUVA ( استفاده ازاشعه ماورا بنفش همراه داروهای حساس کننده پوست به نور) ،استفاده از لامپهای سولاریومها که به قصد ایجاد برنزه شدن پوست استفادهمی شوند ، بیماری گزرودرما پیگمنتوزوم که یک بیماری ارثی همراه با حساسیتشدید به نوراست ، اسکارهای سوختگی و نقص ایمنی .
نواع ملانوما : انواع بالینیمهمترملانوما شامل نوع لنتیگو مالیگنا ، ملانومای با گسترش سطحی ،ملانومای ندولرو ملانومای لنتیجینوس انتهایی است.
لنتیگومالیگنا با یک ضایعه تغییررنگ یافته مسطح وبرنزه شروع می شود کهازحاشیه آن گسترده می گردد وبتدریج درطی سالها بطوریکنواختی تیرگی آنافزایش می یابد . این نوع ملانوم درافراد مسن تربا پوستهایی که بشدت ازآفتاب صدمه دیده شایعتربوده وبالطبع درمناطق آفتابی بیشتردیده می شود . سرعت گسترده شدن ضایعه چنا ن آرام است که بیمار توجه چندانی به ضایعه نمیکند . اما پس از 5 تا 20 سال که ازگسترش افقی ضایعه گذشت گسترش عمودی یعنیبه عمق پوست رخ می دهد . دراین زمان به این نوع ضایعه ملانومایلنتیگومالیگنا نام می نهند . ایجاد برجستگی سفت برروی ضایعه مسطح نشانههمین گستردگی به عمق می باشد . البته ممکن است تیرگی وخونریزی هم درضایعهایجاد گردد .
ملانومای با گسترش سطحی ، دربزرگسالان درهمه سنین می تواند رخ دهد وبرخلافلنتیگومالیگنا تمایلی به گرفتارکردن مناطق صدمه دیده توسط آفتاب ندارد . قسمتهای بالای پشت تنه درهردوجنس وساق پا درزنان شایعترین محلهای گرفتاریهستند . دراین ضایعات رنگهای مختلفی همزمان ممکن است درضایعه ایجاد شود کهاین رنگها شامل سیاه ، قهوه ای ، قرمز، آبی وسفید است . این نوع سرطان میتواند بطوراولیه ویا دریک خال ایجاد شود . مناطق با تغییرات رنگ درخالهابخصوص اگرازحاشیه ضایعه فراتربرود نشانه احتمال ایجاد ملانوما درخالها میباشد. وقتی رشد عمودی آغازگردد ؛ یک برجستگی کوچک یا بزرگ نیزبه ضایعهاضافه می شود . با گسترش ضایعه خطوط مشخصه پوست ناحیه ازبین می رود . گاهیهنگام گسترش ضایعه درسمتی احتمال دارد که درسمت دیگربهبودی نسبی ضایعه رخدهد . وهمین وضعیت به ناهماهنگیهای ضایعه می افزاید .
در ملانومای ندولراز ابتدا بایک توموربرجسته وبا رشد عمودی درعمق پوستمواجه هستیم . این نوع ملانوما حدوداً 15% ازهمه ملانوماهای پوست را شاملمی شود . درمردان دوبرابرزنان رخ داده و بیشتردرمناطق درمعرض آفتاب مانندسروگردن وتنه ایجاد می شود .
ملانومای لنتیجینوس انتهایی شایعترین نوع ملانوما درسیاه پوستان ونژادآسیایی می باشد . واین بعلت کم بودن انواع دیگرملانوما دراین نژاد بودهوبعلت زیاد بودن آن دراین نژاد نسبت به نژاد سفید نیست . متوسط سن بیماراندچاراین بیماری 50 سال بوده ودرهردوجنس به یک نسبت رخ می دهد . شایعترینمحل آن درسیاهپوستان پا می باشد . این ملانوما می تواند با پررنگی اطرافناخنها خود را نشان دهد که این علامت یک علامت هشداردهنده می باشد . انگشتشست بیشترازبقیه انگشتها دچاراین بیماری می شود . با گذشت زمان رنگ ضایعهبیشترشده ومتاستازبه گره های لنفاوی ناحیه نیزرخ می دهد واین بعلتتاخیردرتشخیص می باشد .