سرگذشت رنگ پوست
از سال‌ها پيش، اين نظريه مورد قبول همگان بود که پوست تيره براى حفاظت در برابر سرطان پوست به وجود آمده است . اما کشفيات تازه به شکل‌گيرى چارچوب تازه‌اى براى درک اساس تکاملى تنوع در رنگ پو ست انجاميده است: پوست انسان براى پيشگيرى از تخريب نوعى ويتامين B (فولات) تيره‌تر و براى تقويت توليد ويتامين D ، روشن‌تر شده است. اين تغييرات که فرآورده انتخاب طبيعى هستند، اثرات عميقى بر موفقيت توليد مثلى انسان داشته‌اند.
تکامل رنگيزه‌دار شدن پوست با گرايش به بى‌مويى در انسان ارتباط دارد. نياکان ما پوست پر مو يى مانند پوست شامپانزه‌ها داشتند. پوست شامپانزه‌ها رنگ روشنى دارد و در بيشتر بخش‌هاى بدن با مو پوشيده مىشود. در جانوران جوان، پوست صورت، دستها و پاها صورتى رنگ است و تنها زمانى که با افزايش سن جانور، در معرض نور خورشيد قرار مى‌‌گيرد، کک و مک‌دار يا تيره مى‌شوند. انسان‌هاى اوليه نيز پوست روشن و پوشيده از مو داشتند.
بين 5/4 ميليون تا 2 ميليون سال قبل، انسا‌ها از جنگل هاى بارانى به سوى ساوان‌هاى شرق آفريقا حرکت کردند. در اين نواحى آنان نه تنها بايد با شدت تابش نور خورشيد کنار مى‌آمدند بلکه بايد شديدتر کار مى‌کردند تا به اندازه کافى غذا به دست آورند. از اين‌رو، آنان بايد به نحوى مشکل خنک نگهداشتن بدن و افزايش بيش از اندازه دماى مغز را حل مى‌کردند. دو محقق از دانشگاه ل ى ورپول انگلستان به نام‌هاى «پيتر هيلر» و «جان موريس» نشان داده‌اند که اين مشکل با افزايش تعداد غده‌هاى عرق روى سطح پوست و در نتيجه کاهش ميزان موهاى پوشاننده پوست، حل شده است. به عبارت ديگر، طى تکامل غده‌هاى عرق جاى فوليکول‌هاى مو را گرفتند.
اما با کا ه ش ميزان موهاى پوست، انسان با مشکل ديگرى رو به رو شد. پوست بى مو به نور خورشيد، به خصوص پرتوهاى فرابنفش ( UV )، حساس‌تر است. وقتى انسان تقريباً بى‌مو شد، توان توليد ملانين را به دست آورد. ملانين مهم‌ترين تعيين کننده رنگ پوست و در عين حال ضد آفتاب طبيعت است. ملانين مولکول درشتى است که از يک طرف پرتوهاى فرابنفش را جذب مى‌کند ( حفاظت فيزيکى) و از طرف ديگر مواد شيميايى مضرى را خنثى مى‌کند که راديکال آزاد ناميده مى‌شوند و پس از آسيب‌رساندند پرتوهاى فرابنفش به پوست شکل مى‌گيرند (حفاظت شيميايى).
زيست‌شناسان به طور معمول غلظت بالاى ملانين را در ساکنان نواحى گرمسير با نقش حفاظتى آن در برابر سرطان، پوست مرتبط مى‌دانند. براى مثال، «جيمزکلور» از دانشگاه کاليفرنيا نشان داده است، در افراد مبتلا به بيمارى زرودرما پيگمنتوسام که ملانسويست‌ها ( سلول‌هاى توليد کننده ملانين) در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشيد، تخريب مى‌شوند، ميزان شيوع نوعى سرطان‌پوست که به آسانى درمان مىشود، بالاست.
سرطان‌هاى بدخيم پوست اغلب کشنده‌اند، اما ميزان شيوع آنها بسيار پايين است. از طرف ديگر ، سرطان به طور معمول در سنين بالا خود را نشان مى‌دهد و در آن زمان فرد توليد مثل کرده است. بنابراين، سرطان نمى‌توانسته است فشار تکاملى کافى را براى گزينش طبيعى انسان‌هاى تيره پوست در مناطق نزديک به استوا، فراهم سازد.
در سال 1978 «ريچارد براندا» و «جان ايتون» نشان دادند در خون افراد روشن پوستى که در معرض نور خورشيد قرار گرفته بودند، ميزان يکى از ويتامين‌هاى ضرورى به نام فولات بسيار پايين است. کمبود فولات در زنان باردار با افزايش خطر نقائص عصبى در جنين همراه است. کودکان بعضى از مادرانى که حين باردارى به کارگاه‌هاى برنزه‌سازى پوست مراجعه کرده بودند، با نقائص دستگاه عصبى به دنيا آمدند. چون فولات براى ساخت ن DNA در سلول‌هاى در حال تقسيم نيز ضرورى است و سرعت تکثير سلولى در سلول‌هاى توليد کننده اسپرم بالاست، کمبود فولات در مردان نيز مى‌تواند مشکل آفرين باشد. موش‌هاى نرى که فولات دريافت نکرده بودند، به نابا ر وى دچار شدند. براساس اين مطالعات ما ( جابلونسکى و کاپلاين ) پيشنهاد کرد يم پوست تيره براى حفاظت ذخاير فولات بدن به وجود آمده است
اولين اعضاى گونه Homo sapiens يا انسان‌هاى پيشرفته، بين 120 هزار تا 100 هزار سال پيش در آفريقا ظاهر شدند و پوست تيره‌اى داشتند که با ميزان تابش نور خورشيد در استوا سازگار بود. با شروع مهاجرت انسان‌هاى پيشرفته با مناطقى که طى سال پرتو فرابنفش کمترى دريافت مى‌کردند، مشکل تازه‌اى پيش آمد. براى توليد ويتامين D در پوست، پرتو فرابنفش کافى لازم است. مردمان تيره پوستى که در مناطق گرمسيرى زندگى مى‌کردند ، به اندازه کافى ويتامين D توليد مى‌کردند اما تيره‌پوستان مناطق غير استوايى با کمبود اين ويتامين روبه‌رو بودند. بنابراين، انتخاب طبيعى افرادى را در اين مناطق برگزيد که پوست روشن‌ترى داشتند. زيرا پوست روشن پرتوهاى فرابنفش را بهتر جذب مى‌کند. بنابراين، ما معتقديم چون ويتامين D علاوه بر نقش مهمى که در استخوان‌سازى ايفا مى‌کند، در موفقيت توليد مثل نيز بسيار موثر است، مردمانى که دو ر از استوا زندگى مى‌کنند، پوست روشن‌ترى پيدا کردند تا نور خورشيد را به خوبى جذب کنند و طى ماه‌هاى زمستان طولانى اين مناطق، به مقدار کافى ويتامين D توليد کنند.
مردمانى نيز هستند که رنگ پوست آنان با الگوى پيشنهادى ما مطابقت ندارد اما شاهد خوبى بر ادعاى ما هستند. قوم «اينوئيت» که در آلاسکا و شمال کانادا زندگى مى‌کنند، ( مناطقى که پرتو کمترى دريافت مى‌کنند) پوست تيره‌اى دارند. دو عامل ممکن است در اين ناهماهنگى بين رنگ پوست و ميزان پرتوى فرابنفش که به اين نواحى مى‌رسد، دخالت داشته باشد. شايد اين مردمان به تازگى ( حدود 5 هزار سال پيش) از مناطق استوايى به اين مکان‌ها مها ج رت کرده‌اند و هنوز فشارهاى تکاملى روى آنان به طور کامل اثر نگذاشته‌اند يا شايد رژيم غذايى غنى از ويتامين D ، نياز به پوست روشن را در آنان برطرف کرده است ؛ زيرا مصرف ماهى در اين مناطق رواج زيادى دارد.
ما اميدواريم تحقيق ما مردم را از اهميت ويتامين D و فولات در رژيم غذايى آگاه سازد. براى مثال ، از مدت‌ها پيش مى‌دانستيم مردمان تيره‌پوستى که به مناطق با آب و هواى ابرى مهاجرت مى‌کنند، عوارض کمبود ويتامين D را نشان مى دهند. بنابراين، آنان با يد مقدار ويتامين D را در رژيم غذايى خود افزايش دهند. تنها در آمريکا سالانه حدود 2500 کودک با نقائص دستگاه عصبى به دنيا مى‌آيند. نيمى از اين نقائص، از کمبود فولات در مادران اين کودکان ناشى مىشود. از اين رو، سازمان نظارت بر مواد غذايى و دارويى ( FDA ) روزانه 400 ميکروگرم فولات براى زنان باردار تجويز کرده است. از طرف ديگر، مطالعات ما نشان مى‌دهد که تکامل نژاد به همان اندازه که سياست‌هاى نژادى پيچيده‌اند، ساده است. اميدواريم ، تلاش در اين زمينه، اثرات مثبتى بر سياست، طرز تفکر افراد و ارتباطات انسانى داشته باشد.
منبع
Scientific American , Oct ober 2002
جواب بصورت نقل قول
