اخبار و مباحث مربوط به بنزین , گازوئیل , کارت سوخت

[wichidika]

ثروتمندان ۲۳ برابر بقیه یارانه بنزین می‌گیرند!

در حالی سهم بالایی از یارانه‌های پنهان به بخش سوخت به ویژه بنزین اختصاص دارد که دهک‌های بالای درآمدی بیشترین سهم آن را دریافت می‌کنند؛ یارانه‌ای که دولت بابت بنزین به دهک‌ دهم پرداخت می‌کند ۲۳ برابر بقیه دهک‌هاست.
به گزارش ایسنا، یارانه‌های پنهان، یارانه‌های غیرمستقیمی است که سالانه با رقم چند صد هزار میلیاردی پرداخت می‌شود، در واقع عدم نفع دولت به دلیل فروش کالاهای تولیدی در داخل با قیمت پایین‌تر از خارج از کشور است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] در سال معادل ۹۸۷ هزار میلیارد تومان پرداختی از این بابت وجود دارد که عمدتا در سوخت، کالاهای اساسی و دارو خلاصه می‌شود؛ از رقم بیش از ۹۰۰ هزار میلیاردی یارانه‌های پنهان حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان به حوزه انرژی و نفت و مشتقات آن اختصاص دارد که بیش از ۲۰۰ هزارمیلیارد تومان آن متعلق به بنزین است.

سهم چند برابری دهک دهم در یارانه پنهان

توزیع ناعادلانه ضریب اصابت یارانه پنهان به ویژه در حوزه انرژی بین دهک‌ها بارها مورد بحث قرار گرفته است، چراکه دهک‌های ثروتمندان معمولا مصرف کالا و خدمات بیشتری دارند و در این حالت از یارانه بیشتری نیز بهره‌مند می‌شوند.این در حالی است که در حال حاضر و در حوزه یارانه‌ای که در حوزه سوخت پرداخت می‌شود، دهک دهم که ثروتمندترین گروه جامعه به شمار می‌رود ۲۳ برابر سایر دهک‌ها از آن بهره‌مند است.همچنین دهک‌های بالا ۳.۶ برابر سایر دهک‌ها از یارانه برق و ۲.۵ برابر یارانه گاز دریافت می‌کنند.در مورد کالاهای اساسی نیز که دولت به ویژه در تامین ارز آن هزینه سنگینی را متحمل می‌شود سهم دهک‌ دهم نسبت به سایر دهک‌ها ۴.۷ برابر است.یارانه پنهانی که گروه ثروتمند بابت دارو دریافت می‌کنند نیز قابل تامل است؛ به گونه‌ای که ۱۹.۵ برابر سایر دهک‌ها که از درآمد پایین‌تری برخوردار هستند از یارانه دارو استفاده می‌کنند. از سال گذشته قرار بود که با ارائه‌ بسته‌ای از دولت به مجلس و با پیشنهادهایی که از سوی نمایندگان مطرح می‌شود، راهکاری برای ساماندهی وضعیت یارانه‌های پنهان اندیشیده شده و برای سال جاری اجرایی شود، اما در نهایت به نتیجه‌ای نرسید.این در حالی است که احتمالا برای سال آینده برنامه جدی‌تری در مورد یارانه‌های پنهان در نظر گرفته شود، چرا که دولت در بودجه منابع نفتی را به طور کامل از هزینه‌های جاری جدا خواهد کرد و در این حالت باید منابع جدیدی معرفی شود.آن‌طور که نوبخت -رئیس سازمان برنامه و بودجه- اعلام کرده جایگزین‌های نفت در سال آینده افزایش درآمدهای مالیاتی با تعریف پایه‌های جدید و احتمالا حذف یارانه‌های پنهان در برخی بخش‌ها خواهد بود.در حالی این روزها دولت حذف یارانه‌ نقدی را در دستور کار دارد که نتایج نشان داده معترضان به حذف یارانه، افراد حاضر در دهک‌های بالای درآمدی هستند که گردش چند میلیاردی مالی دارند، این افراد نه تنها از یارانه بالای پنهانی برخوردار می‌شوند که راضی به از دست دادن یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی هم نیستند!انتهای پیام

[wichidika]

تورم بنزین؛ ادعای برخی از اقتصاددانان و آنچه اتفاق افتاد

عیار پیشگویی‌های بنزینی

دنیای‌اقتصاد : در هنگامه هر اصلاح قیمتی در بازار حامل‌های انرژی در اقتصاد ایران، طیفی از پیش‌بینی‌ها از سوی برخی اقتصاددانان و مراکز اقتصادی مطرح می‌شد. این پیش‌بینی‌ها، عمدتا تاکید بر تورم‌های بالا و افسارگسیخته داشتند. «دنیای اقتصاد» در یک گزارش، تمام تغییرات قیمتی بنزین از اولین مرحله سهمیه‌بندی سوخت را بررسی کرده است. در بازه زمانی ۸۶ تا ۹۴، نرخ بنزین در برخی سال‌ها تا ۳۰۰ درصد نیز جهش داشته است. حافظه تاریخی اقتصاد ایران نشان می‌دهد که در سال ۹۰ که بیشترین افزایش قیمت موزون بنزین رخ داده، نرخ تورم میانگین کمتر از ۱۰ درصد رشد کرده است. این در‌حالی‌ است که در همان سال‌ها خوش‌بینانه‌ترین پیش‌بینی‌ها، تاکید داشت افزایش قیمت بنزین موجب رشد ۱۵درصدی تورم می‌شود. نکته قابل تامل اینکه در سال ۹۰، بنزین در اثرگذاری بر تورم، شریک مهمی به نام «جهش نرخ ارز» داشته است و حساسیت انتظارات تورمی به جهش ارزی در اقتصاد ایران، قابل قیاس با رشد قیمت بنزین نیست. عیار پیشگویی‌ها وقتی عیان می‌شود که در برخی از دوره‌های اصلاح قیمت، نه تنها تورم کل افزایش نیافته، بلکه روندی کاهشی را نیز ثبت کرده است. شاهد آن سال‌های ۹۳ و ۹۴ است که با وجود تغییرات بالا در قیمت بنزین نرخ تورم کل در پایان سال نسبت به دوره قبل رشد کمتری داشته است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
هر گاه صحبت از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] قیمت [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] یا به تعبیر درست‌تر، حذف یارانه‌ [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] می‌شود، صداهایی در رسانه‌ها، اهالی کارشناس و به تبع آنها [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بلند می‌شود که [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] به جان مردم افتاده است. اما به واقع، اقتصاد [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] تجربه رشد قیمت بنزین را داشته و نرخ [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] آن نیز سال‌ها توسط مراجع آماری ثبت شده است. آیا سال‌هایی که قیمت بنزین اصلاح شده، تورم‌های افسارگسیخته‌ای در [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] به‌جا ماند؟ مهم‌تر اینکه میزان اثرگذاری قیمت بنزین بر تورم کل در بازه چند ساله به چه صورت بوده است؟ «دنیای‌اقتصاد» در این گزارش به‌دنبال پاسخ این سوالات رفته است.تاریخچه اصلاحات قیمتی بنزین

در [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ایران، نرخ بنزین برای یک دوره چند ساله ثابت می‌ماند. این درحالی است که [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] با شیب تندی تغییر می‌کند. نتیجه این عملکرد موجب شده بین قیمت بنزین و سایر کالاها تناسبی برقرار نباشد. در حقیقت نرخ بنزین به واسطه قیمت‌گذاری دستوری از شتاب قیمتی باقی کالاها عقب مانده و همانند وضعیت فعلی، یک لیتر [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] از یک لیتر آب هم ارزان‌تر فروخته می‌شود. با توجه به خاصیت قابل [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بودن بنزین و مکانیزم قیمت‌گذاری آن در برخی کشورهای همسایه (براساس مکانیزم بازار) نرخ بنزین در داخل کشور نسبت به میانگین دنیا و منطقه در سطح بسیار پایینی قرار می‌گیرد. ارزان بودن بنزین در داخل نسبت به کشورهای همسایه، همواره تشدیدکننده انگیزه [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بنزین بوده است. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] تا زمانی که به واسطه درآمدهای نفتی امکان حفظ قیمت ثابت را دارد در برابر تغییر نرخ‌ها مقاومت می‌کند اما کاهش درآمدها زمینه‌ساز تغییرات قیمتی بزرگ در حوزه حامل‌های انرژی شده است. اصلاحات ناقص در حوزه حامل‌های [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و بی‌توجهی به سیاست‌های ارزی نیز در سال‌های اخیر مانع از متناسب‌سازی قیمت‌ها در این بازار با سایر کالاها شده است. تمام اینها سبب شده تا نرخ بنزین هر چند سال یک‌بار، با افزایش همراه شود و به نرخ ثابت بالاتری ارتقا یابد. البته در [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] از بنزین چندنرخی هم رونمایی شد. در واقع یک نرخ پایین برای سهمیه محدود خودروها در نظر گرفته می‌شد و یک نرخ بالاتر، به‌عنوان قیمت آزاد بنزین.اما فارغ از سیاست‌گذاری‌های کج‌دار و مریز دولتی پیش‌بینی‌های برخی اقتصاددانان از تغییرات قیمت در حوزه حامل‌های انرژی تا چه حد با واقعیت سازگار بوده است؟ خصوصا که این پیش‌بینی‌ها به واسطه اثرگذاری بالا بر افکار عمومی قابلیت شکل‌دهی به انتظارات را نیز دارد. در این گزارش، مهم‌ترین و شدیدترین تغییرات قیمتی بنزین در دهه‌های ۸۰ و ۹۰، مرور و اثرات آن بر [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] قیمت‌ها و دخل‌وخرج خانوارها بررسی و تورم محقق‌شده با تورم برآورد شده از سوی برخی اقتصاددانان مقایسه شده است تا عیار این برآوردها مشخص شود. سال ۹۴

میزان رشد قیمت: آخرین باری که قیمت بنزین رشد کرد سال ۹۴ بود. در این سال، سهمیه بنزین از بین رفت و تمامی نرخ‌ها آزاد شد. پیش از آن قیمت بنزین سهمیه‌ای معادل ۷۰۰ تومان بود که در سال ۹۴، قیمت بنزین تک‌نرخی معادل هزار تومان بسته شد. در نتیجه در این سال برای بنزین سهمیه‌ای معادل ۴۲ درصد رشد قیمت رخ داد. البته با توجه به اینکه قیمت بنزین آزاد تغییری نکرده بود، به شکل میانگین موزون [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] قیمت بنزین در حدود ۲۵ درصد بود.میزان اثر بر تورم: تغییرات قیمت بنزین می‌تواند هم بر شاخص قیمت مصرف‌کننده به‌دلیل افزایش هزینه خانوارها و هم [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] قیمت تولیدکننده به‌دلیل افزایش هزینه تمام‌شده تولید موثر باشد. داده‌های [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] نشان می‌دهد که در این سال، شاخص قیمت مصرف‌کننده نسبت به سال ۹۳، رشد ۹/ ۱۱ درصدی (با سال پایه ۱۳۹۵) را ثبت کرده است. نکته جالب اینجاست که تورم سال ۹۴، در قیاس با سال ۹۳ عدد کمتری بوده و معادل ۷/ ۳ درصد کاهش یافته است. در این سال در بین گروه‌های اصلی و فرعی منتخب، بیشترین رشد متعلق به گروه‌های «بهداشت و درمان»، «تحصیل» و «رستوران و هتل» بوده است. بیشترین تاثیر مستقیم قیمت بنزین بر بخش حمل‌ونقل است. درحالی‌که رشد شاخص بهای بخش «حمل‌ونقل» در سال ۹۴ نسبت به سال قبلش، با عقبگرد روبه‌رو شد. همچنین تورم بخش «مسکن، آب، [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و سایر سوخت‌ها» نیز در این سال دچار عقبگرد شده بود. در نتیجه در شاخص بهای مصرف‌کننده، ردی از رشد قیمت بنزین مشاهده نشد. تورم تولیدکننده نیز در این سال نرخ ۹/ ۴ درصدی را ثبت کرد. در مورد شاخص تولیدکننده نیز بیشترین اثر را گروه «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» داشته است. هم تورم مصرف‌کننده و هم تورم تولیدکننده در این سال، رشدی کمتر از سال قبل خود ثبت کرده‌اند.تغییرات در دخل‌وخرج خانوار: داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهند که در سال ۹۴، فاصله [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] از کل هزینه‌های خانوار معادل یک میلیون و ۶۵۰ هزار تومان بوده که ۲ برابر سال ۹۳ است. در واقع در این سال خانوارها معادل ۹/ ۵ درصد از درآمدهای سالانه خود را توانستند پس‌انداز کنند؛ درحالی‌که در سال قبلش نرخ پس‌انداز به ۳ درصد هم نمی‌رسید. از این‌رو در دخل‌وخرج خانوارها تغییر مثبتی رخ داد.سال ۹۳

میزان رشد قیمت: در سال ۹۳ نیز بحث [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بنزین داغ بود. پیش از سال ۹۳، برای ۴ سال متوالی، نرخ سهمیه‌ای معادل ۴۰۰ تومان و نرخ آزاد معادل ۷۰۰ تومان بود. اما در این سال دولت تصمیم به اصلاح قیمتی گرفت. هر چند در ابتدای سال برخی دولت را نسبت به تورم بالای این اصلاح قیمتی، هراس می‌دادند اما در نهایت نرخ بنزین سهمیه‌ای و آزاد، توامان افزایش یافت. در سال ۹۳ نرخ بنزین سهمیه‌ای به ۷۰۰ تومان و نرخ بنزین آزاد به هزار تومان رسید؛ یعنی یک تغییر ۷۵ درصدی و ۴۲ درصدی.میزان اثر بر تورم: بانک مرکزی تورم مصرف‌کننده در سال ۹۳ را ۶/ ۱۵ درصد اعلام کرد. در این سال نیز همانند سال ۹۴، نرخ تورم روند کاهشی را نسبت به سال قبلش ثبت کرد. یعنی رشد قیمت بنزین نتوانست در این سال مانع کاهش تورم شود. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] در تحلیل تغییرات تورم در این سال آورده است: «تثبیت نرخ ارز، کنترل [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و تعدیل انتظارات تورمی در سال ۱۳۹۳ موجب شد تا روند نزولی این نرخ ادامه یافته و از ۵/ ۳۲ درصد در فروردین‌ماه به ۶/ ۱۵ درصد در پایان سال برسد.» بیان این گزاره از سوی سیاست‌گذار پولی نشان می‌دهد که تورم بیش از آنکه متاثر از تغییرات قیمت بنزین باشد، تابع [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و کنترل [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] است. در واقع رشد نرخ بنزین در این سال، هیچ جایی در معادلات تورم پیدا نکرد. بخش «حمل‌ونقل» در این سال، تورم ۲۴ درصدی را ثبت کرد که نسبت به سال ۹۲ کمتر بود. بیشترین اثر رشد بنزین به‌نظر در «گروه برق، [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و سایر سوخت‌ها» تخلیه شد که تورم یک درصدی سال ۹۲ به ۴/ ۲۱ درصد در سال ۹۳ رسید. اما در عمل این رشد در تورم کل اثر خاصی به‌جا نگذاشت. این در مورد شاخص تولیدکننده نیز صدق می‌کند.تغییرات در دخل‌وخرج خانوار: در سال ۹۲، شکاف دخل‌وخرج خانوارها منفی بود. یعنی میزان هزینه‌های خانوار از درآمدشان در سطح بالاتری قرار داشت. درحالی‌که داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهند که این شکاف در سال ۹۳ مثبت شد و [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] خانوارها از هزینه‌هایشان پیشی گرفت. در این سال خانوارها توانستند در حدود ۶۴۵ هزار تومان در طول سال پس‌انداز کنند که معادل ۷/ ۲ درصد از درآمدشان بود. با این اوصاف، رشد بیش از ۷۰ درصدی قیمت بنزین سهمیه‌ای، عاملی برای تضعیف وضعیت رفاهی خانوارها نشد.سال ۸۹

میزان رشد قیمت: سال ۸۹ از نظر رشد قیمت بنزین سال ویژه‌ای به حساب می‌آید. در آذر این سال مرحله دوم سهمیه‌بندی بنزین اجرا شد و نرخ‌های سهمیه و آزاد بنزین مشمول تغییر قابل‌توجهی شد. بنزین سهمیه‌ای که پیش از آن ۱۰۰ تومان بود با ۳۰۰ درصد افزایش به ۴۰۰ تومان رسید. بنزین آزاد نیز از ۴۰۰ به ۷۰۰ تومان صعود کرد. نرخ رشد قیمت بنزین سهمیه‌ای در این سال، بیشترین رشدی است که قیمت بنزین در طول ۴ دهه گذشته متحمل شده است.میزان اثر بر تورم: مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۸۷ طی گزارشی پیش‌بینی کرده بود که رشد قیمت بنزین از ۱۰۰ به ۷۰۰ تومان می‌تواند به تنهایی موجب رشد ۲۸ درصدی تورم شود. در سال ۸۹، طبق گزارش بانک مرکزی تورم مصرف‌کننده به ۴/ ۱۲ درصد رسید. این عدد نسبت به سال ۸۸ در حدود ۶/ ۱ درصد رشد کرده بود. بانک مرکزی در تحلیل رشد تورم در سال ۸۹، در بین ۳۵۹ قلم کالا و خدمت، «ارزش اجاری [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] شخصی» را به‌عنوان عامل اول معرفی و رشد شاخص بهای «گوشت گوسفند یا بز تازه با استخوان» را عامل دوم شناسایی کرد. حدود ۲۰ درصد از کل رشد شاخص مربوط به [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] این دو کالا و خدمت بود. البته در بین گروه‌های اصلی و فرعی کالا و خدمات، دو گروه «روغن و چربی‌ها» و «برق، [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و سایر سوخت‌ها» بیشترین رشد را ثبت کردند. در شاخص بهای تولیدکننده نیز تورم از ۴/ ۷ درصد به ۶/ ۱۶ درصد در سال ۸۹ رسید. در رشد شاخص قیمت تولیدکننده، نقش اول را گروه [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] داشت که تورمش از ۳ درصد در سال ۸۸ به ۲۲ درصد در سال ۸۹ رسید. رشد شاخص بهای گروه حمل‌ونقل تنها یک درصد در این سال افزایش یافت. در نتیجه حداقل در سال ۸۹، نرخ بنزین نتوانسته بود اثر محسوسی بر شاخص قیمت‌ها به‌جا بگذارد. اما با توجه به اینکه در ماه‌های پایانی سال ۸۹، اصلاح قیمت بنزین عملی شد، می‌توانست اثر تورمی در سال ۹۰ تخلیه شود. در این سال آمارهای بانک مرکزی از رشد قابل‌توجه تورم خبر می‌دهند. تورم مصرفی در سال ۹۰ به ۵/ ۲۱‌درصد رسید و تورم تولیدکننده نیز از مرز ۳۴‌درصد گذشت. تورم مصرف‌کننده نسبت به سال ۸۸ رشد بیش از ۱۰ درصدی را در بازه دو ساله ثبت کرد و تورم تولیدکننده جهش ۲۷ درصدی. اما آیا رشدها صرفا برخاسته از افزایش قیمت بنزین بوده است؟ در این سال با توجه به اینکه هدفمندسازی یارانه‌ها به‌طور کامل اجرا شد، در بین گروه‌های اصلی و فرعی موثر بر شاخص قیمت مصرف‌کننده، گروه «برق، گاز و سایر سوخت‌ها» بیشترین رشد را طی سال ۹۰ نسبت به سال قبل ثبت کرد، که ۱۹۴ درصد بود. اما جهش رخ داده در کل تورم سال ۹۰، به‌طور کلی حدود ۱۰ درصد بود. مهم‌تر آنکه در سال ۹۰، تحریک انتظارات تورمی صرفا از کانال افزایش قیمت بنزین نبوده است، بلکه رشد نرخ [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] به‌عنوان لنگر اصلی [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ایران، در این سال نقش اصلی را در تهییج انتظارات تورمی [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] کرده است. نرخ [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] در سال ۹۰ حدود ۷۴ درصد نسبت به سال ۸۹ جهش پیدا کرده بود. تحلیل بانک مرکزی از تغییرات تورم در این سال نیز نشان می‌دهد که عامل اصلی تورم، پدیده‌ای جز بنزین بوده است. از ۳۵۹ قلم کالا و خدمت مشمول شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سال ۹۰، «ارزش اجاری [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] شخصی» از بالاترین سهم در رشد شاخص کل به میزان ۳/ ۱۰ درصد برخوردار بود. پس از آن شاخص بهای «بنزین» با ۸/ ۵ درصد سهم از رشد شاخص کل، دومین نقش را داشت. در مورد شاخص بهای تولیدکننده نیز رشد بخش «صنعت» بیشترین نقش را داشت. تورم تولیدکننده [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] که در سال ۸۹ معادل ۲۲ درصد بود در سال ۹۰ به ۳/ ۵۴ درصد رسید که بیش از هر چیز متاثر از جهش [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] در آن سال بود.اثر بر دخل‌وخرج خانوار: در سال‌های ۸۹ و ۹۰، شکاف هزینه و درآمد خانوارها منفی بود. در سال ۸۹، در کل سال هزینه خانوارها از درآمد آنها ۷۵۲ هزار تومان پیشی گرفته بود که معادل ۷ درصد کل درآمدهایشان می‌شد. در سال ۹۰ نیز تراز منفی [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] خانوار حفظ اما از شدتش کاسته شد. بررسی بانک مرکزی از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] خانوار نشان می‌دهد که همزمان با اجرای [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] هدفمندی یارانه‌ها و تعدیل بهای حامل‌های انرژی، سهم گروه‌های آب و [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و گاز در هزینه کل خانوار افزایش یافت که در این میان افزایش شدید سهم گروه گاز قابل‌توجه است. به گونه‌ای که سهم مذکور از یک درصد در سال ۸۸ به ۷/ ۴ درصد در سال ۹۰ رسید. البته در این سال، با توجه به توزیع یارانه‌ها، سهم دهک‌های پایین از کل درآمدها افزایش یافت اما از سهم درآمدی دهک‌های ششم تا نهم کاسته شد درحالی‌که سهم دهک دهم از درآمد با افزایش همراه بود. در حقیقت توزیع یارانه‌ها و نحوه اجرای طرح هدفمندی، موجب توزیع درآمد از گروه‌های متوسط به سمت گروه‌های پایین درآمدی شد و از سهم دهک ثروتمند [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] کاسته نشد.سال ۸۶

میزان رشد قیمت: اولین مرحله سهمیه‌بندی سوخت در سال ۱۳۸۶ اتفاق افتاد. در این سال قیمت بنزین سهمیه‌ای از ۸۰ تومان به ۱۰۰ تومان رسید و نرخ آزاد نیز به ۴۰۰ تومان جهش کرد. در این سال میزان مصرف بنزین سهمیه‌ای با نرخ ۱۰۰ تومان، ۳۲ برابر بنزین با نرخ ۴۰۰ تومان بود (براساس داده‌های شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران).میزان اثر بر تورم: در سال ۸۶، تورم نسبت به سال ۸۵ افزایشی بود، یعنی نرخ تورم در این سال به ۴/ ۱۸ درصد رسید که نسبت به سال قبلش، ۵/ ۶ درصد بیشتر بود. البته از نظر بانک مرکزی در این رشد، «ارزش اجاری مسکن شخصی» عامل اول بوده و معادل ۵/ ۲۲ درصد از رشد شاخص نشات گرفته از رشد اجاره بهای مسکن بوده است. در بین گروه‌های اصلی نیز خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بیشترین نقش را [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] کرده‌اند و نقش گروه «حمل‌ونقل» ناچیز بوده است. برخی از اثرات تورمی رشد قیمت بنزین، می‌تواند در سال‌ ۸۷ تعقیب شود. در این سال، تورم به ۸/ ۲۱ درصد رسید که بازهم نسبت به سال قبلش، یک روند افزایشی را نشان می‌داد. در این سال، در بین اقلام اصلی، بازهم گروه «ارزش اجاری مسکن شخصی» بالاترین سهم از رشد شاخص کل را داشته و بیش از یک‌پنجم از تورم رخ‌داده، مربوط به این گروه بوده است. در بین گروه‌های اصلی و فرعی نیز اثر مستقیمی از بنزین دیده نشده است و خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بیشترین اثر را داشته‌اند. در سال ۸۷، تورم تولیدکننده نیز نسبت به سال ۸۶ افزایشی بود، اما به‌نظر باز هم نقش رشد قیمت بنزین چندان نبوده است. در این سال، گروه «حمل‌ونقل، انبارداری و ارتباطات» به‌عنوان گروهی که بیشترین اثر را از رشد قیمت سوخت می‌پذیرد، تورم ۱/ ۱۱ درصدی را ثبت کرد که نسبت به سال ۸۵(پیش از سهمیه‌بندی سوخت) تنها رشد ۲ درصدی داشته است.تغییرات در دخل‌وخرج خانوار: طبق داده‌های مرکز آمار، شکاف دخل‌وخرج خانوار در سال‌های ۸۶ و ۸۷ منفی بود. البته منفی بودن شکاف درآمد و هزینه، از سال‌های قبل از اجرایی شدن سهمیه‌بندی مصرف سوخت حاکم بوده است. در سال ۸۴، درآمد خانوارها باید ۱۰ درصد بیشتر می‌بود تا به سرجمع هزینه‌ها می‌رسید. درحالی‌که در سال‌هایی ۸۶ و ۸۷، شکاف نسبی دخل‌وخرج به ارقام کمتر از ۷ درصد رسیده بود. از این‌رو خط و ربط دقیقی بین قیمت بنزین و دخل‌وخرج خانوار در آن سال‌ها کشیده نشد.انگاره تورمی بودن

هرگاه در [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ایران، اصلاح قیمت سوخت یا [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] انرژی مطرح بوده، برخی دغدغه‌هایی درخصوص انتظارات تورمی داشتند. در این گزارش، دوره‌های اخیری که بنزین افزایش قیمت را تجربه کرده، مورد بررسی قرار گرفته است، رشدهای قیمتی که تا ۳۰۰ درصد نیز رخ داده بود. سقف افزایش تورم در این سال‌ها، از ۹ درصد فراتر نرفت. درحالی‌که کمترین برآوردها از اثرات تورمی بنزین، در سال اول اجرا ۱۵ درصد بود. با این اوصاف، تشخیص اثر تورمی بنزین، نیاز به تامل و بررسی بیشتری دارد. در میانه دهه ۸۰ که فاز اول سهمیه‌بندی سوخت انجام شد، نرخ تورم در سال‌های بعد اجرا افزایشی شد. اما بانک مرکزی در تحلیلش به رشد قیمت بنزین اشاره‌ای نکرده بود، کمااینکه دو سال پس از اجرا، یعنی در سال ۸۸، تورم به سطحی کمتر از سال ۸۵ رسید.در تجربه بعدی نیز که در ابتدای دهه ۹۰ تجربه شده بود، تورم در سال‌های ابتدایی اجرا افزایش یافت، اما سه سال پس از اجرا، تورم به سطح قبلی بازگشت. با توجه به اینکه در این سال‌ها، تحریم و جهش نرخ ارز نیز مهم‌ترین عوامل موثر بر تورم بوده‌اند، سرنخ تورمی به‌جای دیگری می‌رسید، یعنی هنگامی که ناترازی‌ها در اقتصاد کلان رشد می‌کند و پیشروی نقدینگی سرعت می‌گیرد، قیمت بنزین در کلیت تورم نمی‌تواند بازیگر مهمی باشد، چراکه سوخت تورم از پیش مهیا بوده است. کمااینکه در سال‌هایی که چشم‌انداز مثبتی در اقتصاد ایران حکمفرما بوده، رشد ۵۷ درصدی نرخ بنزین در سال ۹۳ و رشد ۲۴ درصدی بنزین در سال ۹۴، نتوانست مانعی برای رونده کاهنده تورم باشد. قیمت بنزین از سال ۹۲ تا ۹۶، حدودا ۲ برابر شد اما تورم در این سال‌ها از ۳۴ درصد به زیر ۱۰ درصد رسید. تجربه اقتصاد [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] نشان می‌دهد که در دوره‌هایی که سیاست‌گذار در وضعیت باثباتی این کار را انجام داده، تورم خیلی بالا نرفته و حتی سرعت تورم در مقایسه با سال‌های دیگر کمتر هم شده است. اما در دوره‌ای مثل سال ۹۰ که همراه با نوسان ارزی و اعمال تحریم‌ها بوده، باید بررسی صورت گیرد که اثر بنزین در افزایش تورم به چه میزان بوده است. هر چند در همین سال، نرخ تورم نسبت به سال قبلش در حدود ۹درصد افزایش یافت. تاریخچه [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] نشان می‌دهد اصلاح قیمت حامل‌ها به تنهایی نمی‌تواند عامل تشدید‌کننده تورم باشد اما اینکه در چه بستر و ملاحظاتی اصلاح قیمت‌ها انجام شود، موضوع دیگری است. می‌توان گفت حداقل در تجربه‌های اخیر، بنزین نتوانست به تنهایی اثر تورمی قابل‌ملاحظه‌ای در میان‌مدت به‌جا گذارد. به نظر اینکه رشد قیمت بنزین در چه بستری اقتصادی اتفاق افتد، فاکتور تعیین‌کننده‌ای در تعیین اثرات پسین آن خواهد بود.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[wichidika]

یارانه حامل‌های انرژی و اقتصادخوانده‌ها

دکتر تیمور رحمانیسالیان و دهه‌های طولانی است که قیمت حامل‌های انرژی و در راس آنها قیمت بنزین تبدیل به یک دشواری برای سیاست‌گذاری و حتی حکمرانی در کشور ما شده است. بر این باورم که ما اقتصادخوانده‌ها بسیار در این موضوع مقصریم. کمیاب هستند کسانی که باور داشته باشند بنزین ارزان نیست و کمیاب هستند کسانی که باور داشته باشند قیمت‌گذاری کنونی بنزین حرکت در مسیر خیر است.
با این وجود، به محض اینکه صحبت از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بنزین(البته به بیان دقیق تر کاهش [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بنزین یا تصحیح قیمت بنزین) مطرح می‌شود، موجی از انتقادات از سوی اقتصادخوانده‌ها مطرح می‌شود، دال بر اینکه تصحیح قیمت [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] سبب [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] می‌شود، سبب آسیب رفاهی به اقشار ضعیف می‌شود، سبب کاهش [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] می‌شود و .... . در حدود یک سال و نیم اخیر که با تغییر [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] قاچاق بنزین تشدید شده و همچنین کاهش شدید قیمت نسبی آن سبب افزایش مصرف آن شده است، و از طرف دیگر کسری [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] دولت تبدیل به تهدیدی برای تداوم تورم شده است و در عین حال تامین [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] برای هزینه‌های اجتناب ناپذیر دولت(از قبیل پرداخت [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] کارمندان یا بازپرداخت اوراق منتشره دولت) بسیار دشوار شده است، ضرورت بازنگری در قیمت بنزین خود را به بدنه سیاست‌گذاری کشور تحمیل کرده است. مجددا در چاره اندیشی برای چگونگی تصحیح قیمت بنزین مخالفت‌هایی از سوی اقتصادخوانده‌ها مطرح شده و به طور طبیعی بر تصمیم سیاست‌گذاران در مجلس و [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] اثر گذاشته است. طرح‌های متعددی نیز در این زمینه مطرح شده است که از سوی معتبرترین دانشگاه‌های کشور ارائه شده است. به عنوان کسی که اصول علم [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] را یاد گرفته‌ام، تنها می‌توانم بگویم که برخورد اقتصادخوانده‌ها با موضوع و طرح‌هایی که ارائه شده اند، مایه دلسردی هستند، به این دلیل که پدیده‌ای ساده را آنچنان پرپیچ و خم کرده‌اند که دستگاه سیاست‌گذاری را نیز دچار سردرگمی کرده اند. برای آنکه بتوانیم اندکی به روشن شدن موضوع کمک کنیم، لازم است که ابعاد مختلف این موضوع را اشاره کنیم.نکته اول این است که ما اقتصاد خوانده‌ها، حداقل درس روز اول علم اقتصاد را که یاد گرفته‌ایم، در ارتباط با این پدیده فراموش نکنیم. بنزین یک کالا است و همانند هر کالایی عرضه، تقاضا و قیمت دارد. آنچه ما انجام داده‌ایم، آن است که با اعطای یارانه قیمت این کالا را بسیار پایین تر از قیمت تعادلی بازار تعیین کرده‌ایم. لذا، اگر قیمت بنزین را تصحیح کنیم، در واقع یارانه آن را کم می‌کنیم نه اینکه قیمت تعادلی بازار را افزایش داده باشیم. بسیاری دولت‌های مختلف را متهم می کنند که به دلیل ناکارآمدی قیمت تمام شده بنزین را بالا برده‌اند و با افزایش قیمت بنزین سود حاصل از تولید بنزین را افزایش می‌دهند، چون نفت تولید خود ما است و هزینه استخراج و تولید [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و بنزین در ایران بسیار پایین است. آشکار است که این بحث کاملا خطا است، چرا که بنزین کالایی قابل مبادله است و همین الان می‌توان با قیمت بسیار بالاتر از آنچه در ایران توزیع می شود، بنزین را در کشورهای همسایه فروخت. کالایی که قابل مبادله است و قیمت جهانی آن بسیار بالاتر از قیمت داخلی است، نمی‌توان دولت را متهم کرد که از قدرت انحصاری استفاده کرده است و قیمت آن را بالا می‌برد. در واقع، برخلاف برخی کالاها مانند اتومبیل که قیمت بالای داخلی آنها ناشی از وجود انحصار است(چرا که در بیرون از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] خریداری با این قیمت‌ها ندارد)، افزایش قیمت بنزین ربطی به قدرت انحصاری ندارد چرا که با قیمت‌های بسیار بالاتر از قیمت کنونی داخلی، برای آن خریدار وجود دارد و همین موضوع هم هست که [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] گسترده آن را فراهم کرده است. لذا، اقتصادخوانده‌ها خیلی ساده باید برای مردم و سیاست‌گذاران توضیح دهند که تصحیح قیمت بنزین امری اجتناب ناپذیر و معلول تغییرات عمومی قیمت‌ها است و به بیان دقیق باید توضیح دهند که تصحیح قیمت بنزین، کاهش یارانه‌ای است که تداوم آن نه منطقی است و نه امکان پذیر. هنگامی که سطح عمومی قیمت‌ها افزایش یافته است و قیمت بنزین بدون تغییر مانده است، در اصل این معنی را می‌رساند که اشتباه کرده‌ایم و به صورت تصنعی قیمت را پایین تر از قیمت مبتنی بر عوامل بنیانی تعیین کننده آن تعیین کرده‌ایم و اکنون در حال تصحیح اشتباه خود هستیم. طبیعی است که تصحیح اشتباه سختی و درد و رنج دارد اما اجتناب‌ناپذیر است.نکته دوم آن است که می‌گویند تصحیح قیمت بنزین سبب تورم می‌شود. علم اقتصاد یک علم تجربی است و هر ادعایی که در آن مطرح شود، باید برای آن شواهد آماری تهیه شود. از سال ۱۳۵۰ تاکنون، یعنی طی ۴۸ سال تنها ۶ سال تورم زیر ۱۰ درصد بوده است که البته اگر همه آنها را هم به صفر یا ۱۰ درصد گرد کنیم، به ۱۰ درصد گرد می‌شوند. این در حالی است که در این ۴۸ سال، تنها در سالهای معدودی افزایش قیمت بنزین داشته‌ایم. تورم مزمن و بالای [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] محصول ناترازی موجود در اقتصاد(از جمله ناترازی ناشی از یارانه بنزین) است که نهایتا خود را در شکل رشد بالای نقدینگی نمایان می‌سازد که در تمام این ۴۸ سال با نرخ بالا ادامه داشته است. لذا، این ادعا که تصحیح قیمت بنزین منجر به تورم یا تشدید تورم می‌شود، ادعای قابل اعتنایی نیست. البته این بدان معنی نیست که تصحیح قیمت بنزین هیچ پیامدی برای افزایش قیمت‌ها ندارد، چرا که افزایش قیمت هر کالایی بسته به [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] آن در [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] قیمت یک شوک قیمتی ایجاد می‌نماید که انعکاس تعدیلی است که باید قبلا رخ می‌داده است و به طور موقتی به صورت تصنعی کنترل کرده‌ایم. البته، بر اساس روند گذشته که تصحیح قیمت بنزین انجام شده است، تغییر نگران کنندهای در سطح عمومی قیمت‌ها با تصحیح قیمت بنزین قابل انتظار نیست. اما برای کسانی که نگران آثار تورمی قیمت بنزین هستند، لازم است اشاره شود که عدم تصحیح قیمت بنزین به معنی تداوم و افزایش ناترازی در اقتصاد و از جمله در بودجه دولت و شرکت‌های تولید و [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بنزین است که بدون تردید این ناترازی به معنی تداوم رشد بالای [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] است و تداوم [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بالای نقدینگی هم به معنی تداوم تورم بالا است. این بدان معنی است که تورمی که با جلوگیری از تصحیح قیمت بنزین از آن پرهیز کرده‌ایم و رضایت خاطر کسب کرده‌ایم، از جای دیگری به اقتصاد تحمیل شده است که می‌توانیم نشان دهیم هم شدیدتر و هم زیان بارتر از تورم اندک ناشی از تصحیح قیمت بنزین می‌باشد.نکته سوم آن است که بسیاری از مخالفت‌ها با تصحیح قیمت بنزین مبتنی بر این ادعا است که سبب آسیب به دهک‌های پایین [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] شده و اصطلاحا سبب تشدید نابرابری می‌شود. واقعا وزن غالب شواهد تحقیقاتی نشان دهنده آن نیست که سهم بنزین در سبد مصرفی خانوارهای دهک‌های پایین به گونه‌ای است که تصحیح قیمت بنزین فشار اصلی خود را بر این دهک‌ها می‌اندازد، چرا که درصد قابل توجهی از جمعیت این دهک‌ها فاقد اتومبیل هستند و طبق شواهد دهک‌های میانی ممکن است بیشتر متاثر شوند و با تصحیح قیمت بنزین بیشترین یارانه از دهک‌های بالا سلب خواهد شد. حتی می‌توان استدلال کرد که سهم بیش از حد بهینه کنونی بنزین در سبد مصرفی خانوارها معلول پایین نگهداشتن قیمت بنزین و یارانه بابت قیمت بنزین است. در واقع، ما با دادن یارانه بالا به بنزین سبب انحراف رفتار خانوارها به افزایش سهم بنزین در سبد مصرفی‌شان شده‌ایم. هنگامی که این ادعا مبنای مخالفت ما با تصحیح قیمت بنزین است، در واقع داریم کارکرد یک ابزار حمایتی را به بنزین می‌دهیم. به عبارتی یک اختلال در بازار ایجاد می‌کنیم تا اختلال دیگری در اقتصاد را [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] کنیم و البته با روشی زیانبارتر. مسلم است که دولت باید نگران رفاه و معیشت دهک‌های پایین باشد و باید با شناسایی آنها ابزارهای حمایتی برای کاهش رفاه آنها را مورد استفاده قرار دهد. در واقع، تصحیح قیمت بنزین این امکان را به دولت می‌دهد که منابع مالی برای حمایت از دهک‌های پایین را کسب نماید. اروپایی‌ها که سخاوتمندانه‌ترین و انسانی‌ترین نظام [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و حمایتی دنیا را دارند، بالاترین قیمت‌های بنزین را دارند. بخش قابل توجهی از این قیمت بالای بنزین محصول وضع [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بر مصرف آن است. لذا، سیاست رفاهی و حمایتی موضوعی مستقل از تصحیح قیمت بنزین است و اگر قرار باشد که از یارانه به کالاها برای حمایت از دهک‌های پایین استفاده شود، قاعدتا باید این یارانه به مواردی چون مواد غذایی، بهداشت، آموزش و از این قبیل باشد که دارای پیامدهای جانبی مثبت است، نه به کالایی که مصرف بیشتر آن پیامد جانبی منفی دارد. بسیار بعید است که دادن بنزین ارزان به اتومبیل‌های چند میلیاردی برای گشت زدن در [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ‌ها و خیابان‌ها در حالیکه درصد بالایی از دهک‌های پایین جامعه اساسا اتومبیل ندارند، اقدامی در جهت رفع [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و در جهت عدالت باشد و آن‌هم در شرایطی که هنوز مدارسی داریم که به دلیل ناتوانی مالی [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و رعایت نشدن ابتدایی ترین اصول ایمنی هرچند وقت یک بار حادثه های غم انگیزی را به بار می‌آورد.نکته چهارم آن است که پایین بودن قیمت بنزین سبب افزایش شدید مسافرت‌های با اتومبیل شخصی نامتناسب با ظرفیت جاده‌های ایران شده و همین موضوع در تشدید تصادفات و هزینه های سرسام آور جانی و مالی آن نقش کلیدی داشته است و هزینه‌های [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] سرسام آوری به بار می‌آورد. در واقع، پایین نگه داشتن قیمت بنزین عامل کلیدی در ایجاد تقاضا برای اتومبیل‌های بسیار کم کیفیت شده است که به معنی هدردادن منابع جامعه است. در [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] که تازه در مقایسه با اروپا به دلیل لابی قدرتمند شرکت‌های نفتی، [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] آنها بسیار متکی به اتومبیل شخصی است، افراد دهک‌های پایین و میانی برای هر نوع سفری(اعم از درون شهری و برون شهری) ناچارند به شدت به دنبال محاسبه راه‌های [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بنزین باشند، در حالیکه در ایران حتی برای دهک‌های پایین نیز بنزین هیچ نقشی در تصمیمات سفر اشخاص ندارد. اتکای افراد به اتومبیل شخصی برای سفر در عین حال تبدیل به عاملی اساسی برای عدم انگیزه توسعه وسایل حمل و نقل عمومی شده است. بسیاری ادعا می‌کنند که دولت ابتدا وسایل حمل و نقل عمومی را توسعه دهد و بعد قیمت بنزین را تصحیح نماید. همین الان اتوبوس‌های بین شهری که در مقایسه با حدود یک دهه قبل بسیار باکیفیت تر هستند، به سختی قادر به یافتن مسافر کافی میشوند. لذا، هر برنامه گسترش حمل و نقل عمومی باید با تصحیح قیمت بنزین همراه باشد تا اولا منابع مالی برای [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] دولت فراهم نماید و ثانیا با تصحیح قیمت نسبی مسافرت با انواع وسایل حمل و نقل سبب انتقال تدریجی به سمت استفاده از وسایل [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] شود.نکته پنجم آنکه بسیاری ادعا می‌کنند که دولت ناکارایی دارد و با تصحیح قیمت بنزین ناکارایی و هزینه‌های بالای خود را تامین می‌نماید و هدف اصلی‌اش کاهش مصرف بنزین و مشکلات حاصل از آن نیست. در اینکه دولت ناکارآمد است تردیدی نیست و این ناکارآمدی امر تازه‌ای نیست و همواره وجود داشته است و البته فراموش نکنیم که دولت نیز من و شما هستیم. به عنوان نمونه، هنگامی که من به عنوان یک [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] دانشگاه کارم را به درستی انجام نمی‌دهم در این ناکارآمدی سهیم هستم، در حالی که همه فکر می‌کنند دولت یک موجود بریده از اجتماع است. اما هیچ ربطی بین ناکارآمدی دولت و تصحیح قیمت بنزین وجود ندارد. در واقع، این ادعا، ادعای درستی است که برای هدفی نادرست استفاده می‌شود. همانطور که گفته شد، با توجه به اینکه بنزین کالای قابل مبادله‌ای است و با قیمت بسیار بالاتر از آنچه اکنون موجود است، می‌توان در کشورهای همسایه فروخت پس نمی‌توان ناکارآمدی را علت تصحیح قیمت بنزین دانست. لذا، نقد ناکارآمدی دولت(که البته نقد خود ما نیز هست) به هیچ وجه بهانه مناسبی برای خودداری از تصحیح قیمت بنزین نیست. هم به عنوان شهروندانی که ممکن است در ایجاد این ناکارآمدی نقش داشته باشیم باید اول از خودمان شروع کنیم و هم به عنوان شهروندانی که می‌توانیم افزایش کارآمدی را از دولت بخواهیم، به طور پیوسته باید حرکت در مسیر افزایش کارآمدی را دنبال کنیم. اما آن امر دیگری است و تصحیح قیمت بنزین امری دیگر.نکته ششم آنکه برخی ادعا می‌کنند که اگر قیمت بنزین تصحیح شود، باید حقوق و دستمزدها نیز متناسب با آن تصحیح شود تا سبب کاهش رفاه شهروندان نشود. آشکار است که این بحث کاملا بی مورد است. کسی که اقتصاد خوانده است می‌داند که دستمزد نیز نوعی قیمت است و بازاری برای تعیین آن وجود دارد، گرچه دخالت دولت به شدت این بازار را مختل کرده است. همچنین، می‌دانیم که مداخله دولت و قوانین نامناسب کار در ایران سبب شده است که کارمندان و کارکنان در مقایسه با بهره وری خود [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بسیار بالاتری دریافت نمایند. البته این به معنی بالا بودن حقوق و دستمزدها نیست بلکه به معنی بالا بودن حقوق و دستمزدها در مقایسه با بهره وری است. در واقع، رشد پایین اقتصادی ناشی از رشد پایین [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] گذاری و رشد پایین بهره وری سبب شده است که کارمندان و کارگران در طول زمان از افزایش قابل توجه رفاه محروم شوند، در عین حال که در مقایسه با [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] از حقوق و دستمزد بالا بهره‌مند باشند. در آن صورت، بسیار بی معنی است که در واکنش به تصحیح قیمت بنزین به افزایش متناسب حقوق و دستمزد بپردازیم. افزایش حقوق و دستمزد صرفا تحت یک برنامه شاخص‌بندی کردن(Indexation) معنی دارد که در آن حقوق و دستمزد برای جبران تورم عمومی افزایش داده شود نه در واکنش به افزایش قیمت کالایی خاص.مطلب آخر اینکه تصحیح قیمت بنزین یکی از بسیار تصحیح‌هایی است که اقتصاد ایران برای جا نماندن از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] سخت و بی رحم حاکم بر اقتصاد جهانی در حال حاضر باید انجام دهد. اگر این تصحیح‌ها که همگی نوعی ناترازی در اقتصاد ایجاد کرده اند، انجام نشود سیاست‌گذاری پولی بهینه به عنوان ابزار اصلی مدیریت کوتاه مدت اقتصاد و بستر ساز ثبات و لذا رشد بلندمدت اقتصاد موضوعیت خود را از دست می‌دهد. به عبارت دیگر، اگر ناترازی‌های موجود در اقتصاد که بخش بزرگی از آنها محصول یارانه‌های ناهدفمند است، تصحیح نشود، حتی با اعطای [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ۱۰۰ درصدی به سیاست‌گذار پولی امکان ایجاد ثبات و کنترل پایدار تورم وجود نخواهد داشت. درست است که سیاست‌گذار حرفه ای و پرتلاش می‌تواند بویژه در مقاطع حساس و آن‌هم به صورت مقطعی نتایج کاملا متفاوتی در سیاست‌گذاری به بار آورد، اما حل بلندمدت بی ثباتی و تورم مستلزم حذف یا کاهش شدید ناترازی‌های موجود در اقتصاد است. امکان ندارد که یک سیاست‌گذار پولی ۱۰۰ درصد مستقل در شرایط تداوم ناترازی اقتصاد در مقابل فشارهای ناشی از ناترازی مقاومت کند و قادر به کنترل رشد بلندمدت نقدینگی برای کنترل تورم و بی ثباتی باشد.بر اساس آنچه که بیان شد، بهتر است اقتصاد خوانده‌ها از پیشنهاد طرح‌های پیچیده و همراه با افزایش تشکیلات اداری و اجرایی خودداری کنند و صادقانه اعلام کنند که قیمت نسبی بنزین بسیار پایین است و این ناهماهنگ با منطق علم اقتصاد و ناهماهنگ با نحوه استفاده مطلوب از نعمات الهی است و لازم است تصحیح شود. نباید فراموش کرد که هر طرحی غیر از تصحیح ساده قیمت بنزین(مانند اعطای یک سهمیه به هر [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ایرانی که بتواند در بازار مبادله نماید و در یکی از طرح‌های نسبتا دقیق وجود داشته است)، تبدیل به حقی میشود که حذف آن در آینده خود دوباره تبدیل به معضلی می‌شود. باتوجه به اینکه ما میدانیم قیمت تعادلی بازار حدودا چه عددی است، تنها پیشنهاد غیرگیج کننده اقتصاد خوانده‌ها باید تصحیح به سمت بالای قیمت باشد. اینکه دولت این تصحیح قیمت را تدریجی انجام می‌دهد یا یک باره، یک تصمیم سیاسی است. قاعدتا دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی با لحاظ سایر ملاحظات می‌توانند راهنمای دولت در این زمینه باشند. حتی اگر طبق سایر ملاحظات تصحیح قابل توجه قیمت بنزین به مصلحت نباشد، اقتصاد خوانده‌ها باید همچنان بر لزوم این تصحیح و روشن کردن آن برای افکار عمومی اصرار ورزند و نه اینکه خود تبدیل به نیرویی برای جلوگیری از تصحیح قیمت باشند. چندان طولی نخواهد کشید که فرزندان و نوه‌های ما بابت این پایین نگهداشتن قیمت بنزین و اتلاف گسترده منابع و سایر پیامدهای منفی آن، از رفتار ما دچار سرخوردگی خواهند شد و اقتصادخوانده‌های کنونی را به عنوان گناهگاران اصلی نکوهش خواهند کرد.*دکتر تیمور رحمانی عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران است.

[wichidika]

سود هر لیتر قاچاق بنزین به کشورهای همسایه+جزئیات

اختلاف قیمت سوخت و به ویژه بنزین در داخل با کشورهای همسایه سود بالایی را از محل قاچاق آن می‌کند؛ به‌طوری‌که برای هر لیتر بنزین تا ۱۵ هزار تومان سودآوری دارد. این موضوع ناشی از پرداخت سالانه هزاران میلیارد تومان یارانه پنهانی است که دولت به طور جدی به دنبال اصلاح آن در بودجه سال ۱۳۹۹ است.
به گزارش ایسنا، طبق آخرین اعلام نوبخت- رئیس سازمان برنامه و بودجه- [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و این در شرایطی است که آمار سال گذشته از این حکایت داشت که تا مرز ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان آن به یارانه‌های پنهان اختصاص دارد. یارانه‌های پنهان عمدتا در سوخت، کالاهای اساسی و دارو پرداخت می‌شود؛ به طوری‌که بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان به حوزه انرژی، نفت و مشتقات آن اختصاص دارد که حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از این رقم نیز بابت یارانه بنزین پرداخت می‌شود.اختلاف قیمت سوخت بین ایران و کشورهای همسایه موضوعی بوده که همواره مورد توجه کارشناسان و مسئولان به ویژه در دولت قرار داشته است؛ چراکه موجب قاچاق سوخت و هدر رفت یارانه‌ای می‌شود که دولت سالانه از این بابت پرداخت و در نتیجه آن هزینه سنگینی به اقتصاد ایران تحمیل می‌کند، اما هنوز اتفاق خاصی برای اصلاح این روند رخ نداده است.اطلاعات دریافتی ایسنا در رابطه با وضعیت توزیع قاچاق سوخت نشان می‌دهد که پایین بودن قیمت نسبی بنزین در داخل منجر به افزایش مصرف آن شده و در حال حاضر ثروتمندان و دهک‌های بالا [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و از سویی دیگر پایین بودن قیمت نسبی آن در مقایسه با کشورهای همسایه منجر به قاچاق آن می‌شود.

سود قاچاق سوخت به ترکیه، ترکمنستان و آذربایجان

طبق این اطلاعات، سود قاچاق بنزین از ایران به ترکیه در هر لیتر ۱۵ هزار و ۶۰۵ تومان است. قیمت بنزین در ترکیه به ۱.۲۳ دلار می‌رسد که بر مبنای ریالی حدود ۱۶ هزار و ۶۰۵ تومان است؛ در نتیجه در مقایسه با قیمت ۱۰۰۰ تومانی بنزین در ایران، سود قاچاق آن ۱۵ هزار و ۶۰۵ تومان برآورد شده است.یا در مورد قاچاق بنزین به آذربایجان، سود هر لیتر به ۵۳۴۵ تومان می‌رسد؛ به‌گونه‌ای که قیمت این سوخت در آذربایجان ۴۷ سنت است که معادل ریالی آن ۶۳۴۵ تومان بوده و در نتیجه اختلاف قیمت ۵۳۴۵ تومانی ایجاد می‌کند.در مورد گازوئیل نیز به این ترتیب است که در ترکیه هر لیتر گازوئیل ۱.۱۲ دلار است و معادل ریالی آن به ۱۵ هزار و ۱۲۰ تومان می‌رسد که سود ناشی از قاچاق آن در هر لیتر ۱۴ هزار و ۶۲۰ تومان می‌شود.همچنین اگر هر لیتر گازوئیل به ترکمنستان قاچاق شود، با توجه به قیمت ۴۳ سنتی آن در هر لیتر که معادل ریالی آن ۵۲۶۵ تومان است، سود قاچاق گازوئیل به ترکمنستان ۴۷۶۵ تومان در هر لیتر می‌شود.اختلاف قیمت بین سوخت در ایران و کشورهای منطقه موضوعی است که حدود ۱۰ سال پیش و در قانون هدفمندی یارانه‌ها مورد توجه قرار گرفت تا این روند اصلاح شود. بر این اساس در قانون آمد که باید قیمت فروش داخلی بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع و سایر مشتقات نفت با لحاظ کیفیت حامل‌ها و با احتساب هزینه‌های مربوطه به تدریج تا پایان برنامه پنج ساله پنجم توسعه کمتر از ۹۰ درصد قیمت تحویل روی کشتی (فوب) در خلیج فارس نباشد.با این وجود طی این سال‌ها در دفعاتی محدود دولت‌ها نسبت به اصلاح قیمت حامل‌های انرژی اقدام کردند اما در چند سال اخیر با توجه به شرایط خاص اقتصادی این اقدام صورت نگرفت، ولی دولت در سال گذشته و سال جاری با توجه به الزام برای اصلاح پرداخت یارانه‌های پنهان، کاهش هزینه در این بخش برنامه‌هایی را در دستور کار دارد که در صورت موافقت مجلس آن را در دستور کار قرار خواهد داد. البته تاکید شده که این به معنی افزایش قیمت سوخت برای دهک‌های مختلف نیست و پیش از این تاکید بر اصلاح اختصاص یارانه به دهک‌های بالا بوده است.طبق گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه ، منابع ناشی از اصلاح پرداخت یارانه‌های پنهان می‌تواند یکی از منابع جایگزین نفت در بودجه باشد.قیمت و سود هر لیتر قاچاق سوخت به کشورهای همسایه

کشور	قیمت بنزین(دلار)	قیمت گازوئیل(دلار)	قیمت بنزین(تومان)	قیمت گازوئیل(تومان)	سود قاچاق بنزین(تومان)	سود قاچاق(گازوئیل)
ترکیه	۱.۲۳	۱.۱۲	۱۶ هزار و ۶۰۵	۱۵ هزار و ۱۲۰	۱۵ هزار و ۶۰۵	۱۴ هزار و ۶۰۵
ترکمنستان	۰.۴۳	۰.۳۹	۵۸۰۵	۵۲۶۵	۴۸۰۵	۴۷۶۵
آذربایجان	۰.۴۷	۰.۳۵	۶۳۴۵	۴۷۲۵	۵۳۴۵	۴۲۲۵

انتهای پیام

[wichidika]

قیمت جهانی بنزین ۱۶برابر گران‌تر از ایران + اینفوگرافیک

متوسط قیمت جهانی بنزین ۱۶برابر قیمت این فرآورده نفتی در ایران است.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به گزارش گروه اقتصادی [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ، در حالی که قیمت هر لیتر بنزین در ایران هزار تومان است متوسط قیمت جهانی هر لیتر بنزین بر اساس دلار 11 هزار و 200 تومانی 16 هزار و 352 تومان محاسبه شده است.بر این اساس متوسط قیمت جهانی بنزین بیش از 16 برابر قیمت بنزین در ایران است.ایران حتی بین کشورهای نفتی منطقه خلیج فارس نیز ارزان‌ترین بنزین را عرضه می‌کند. قیمت هر لیتر از این فرآورده نفتی در امارات، عمان و عراق حدود 7 هزار تومان است و در قطر با حدود 6 هزار تومان، در بحرین 5 هزار تومان و در کویت 4 هزار تومان عرضه می‌شود. عربستان نیز از نظر ارزانی بنزین در رتبه بعدی قرار گرفته است و هر لیتر بنزین در این کشور با حدود یک‌هزار و 456 تومان عرضه می‌شود.

انتهای پیام/+

[wichidika]

گرانی بنزین نیاز به اقناع‌سازی رسانه‌ای دارد/ افزایش قیمت براساس قانون هدفمندی نیستکارشناس اقتصاد با بیان اینکه اقدام دولت برای افزایش قیمت بنزین نیاز به پیوست رسانه‌ای دارد،‌ گفت:‌ این اقدام دولت براساس قانون هدفمندسازی یارانه‌ها نیست.

امیر سیاح در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در رابطه با اقدام دولت مبنی بر افزایش قیمت بنزین و معایب و مزایای آن اظهارداشت: تصمیمی که دولت گرفت نه از سر اختیار بلکه اجبار بود و چاره‌ای جز این نداشت؛ اگر 4 سال پیش این اقدام صورت گرفته می‌شد دولت اختیار داشت اما اکنون پس از 6 سال فرصت‌سوزی گزینه دیگری ندارد. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اصلاح حامل‌های انرژی کار درستی است تصریح کرد: این اقدام به درستی شروع شده، که سهمیه‌بندی و قیمت دوم را لحاظ کرده است منتهی ناقص بوده و باید حامل‌های دیگر انرژی را نیز در بر می‌گرفت. وی یکی از ایرادات اقدام دولت در رابطه با افزایش قیمت بنزین را مربوط به پیوست رسانه ای آن دانست و افزود: بهتر بود قبل از هرگونه اقدام مسئولان و رسانه‌‌ها در جهت اقناع سازی، شفافیت و اطلاع‌رسانی بهتر در این زمینه اقدام می‌کردند و اکنون نیز باید در این راستا گام‌های موثری برداشته شود تا مردم به سمت رسانه‌های بیگانه و تحت تاثیر آنها قرار نگیرند اما متاسفانه از سوی نهادهایی دست رسانه‌ها بسته شده است. سیاح در مورد اقدامات تکمیلی در جهت اصلاح قیمت بنزین گفت: دولت می‌تواند برای خودروهای دوم و سوم خانواده‌ها مالیات وضع کند. یکی از پیشنهادات و مدل‌های پرداخت سهمیه بنزین این بود که سهمیه براساس کد ملی تخصیص یابد؛ چرا که در حال حاضر هر کسی خودروی بیشتری دارد یارانه بیشتری نیز دریافت می‌کند افرادی که خودرو ندارند نیز باید بتوانند از این سهمیه استفاده کنند و از آن بهره‌مند شود.این کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این سوال که طبق قانون هدفمندسازی یارانه‌ها 50 درصد از عواید ناشی از اصلاح قیمت‌ها سهم خانوار، 30 درصد سهم تولید و 20 درصد سهم دولت است اما در حال حاضر مسئولان معتقدند تمام درآمد ناشی از افزایش قیمت بنزین به مردم بازمی‌گردد آیا این اقدام در راستای کدام قانون عملیاتی شده است؟ گفت: افزایش قیمت بنزین براساس قانون هدفمندسازی یارانه‌ها نیست و به نظر می‌رسد براساس مصوبه شورای هماهنگی سران قوا بوده که جزئیات آن شفاف نیست. انتهای پیام/

[wichidika]

نماینده مجلس: حذف کارت سوخت 200 هزار میلیارد تومان برای کشور هزینه داشتنماینده مردم نجف‌آباد در مجلس، گفت: حذف کارت سوخت 200 هزار میلیارد تومان برای کشور هزینه به دنبال داشته است و من به خاطر این تصمیم آقای رئیس جمهور و آقای زنگنه به قوه قضائیه شکایت خواهم کرد.

ابوالفضل ابوترابی نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس، با اشاره به افزایش قیمت بنزین گفت: در رابطه با اغتشاشات اخیر و هزینه‌های ناشی از آن به طور خاص دو نفر باید پاسخگو باشند که مسبب اصلی این ماجراها هستند چرا که این مسائل و این ناآرامی‌ها به تصمیم این دو نفر برمی‌گردد؛ یکی آقای روحانی و دیگری ‌آقای زنگنه وزیر نفت که کارت سوخت را حذف کردند.وی افزود: به دنبال حذف کارت سوخت طبق گفته کارشناسان تاکنون حدود 200 هزار میلیارد تومان برای کشور خسارت به همراه داشته و مسبب این قضایای اخیر هم حذف کارت سوخت بود که این دو نفر از سر لجبازی و سیاسی‌کاری تصمیم به این کار گرفتند. نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بنده از آقای روحانی و آقای زنگنه به قوه قضائیه شکایت می‌کنم و به زودی متن شکایت و شکواییه خود را درباره این دو نفر به قوه قضائیه تسلیم خواهم کرد چرا که این دو نفر باید تحت تعقیب قرار گیرند.ابوترابی خاطرنشان کرد: نکته بعدی که آقای روحانی باید در قبال آن پاسخگو باشد این است که شورای عالی امنیت ملی صبح روز جمعه 24 آبان ماه مصوب کرد که اینترنت در کشور فیلتر شود اما دولت این مصوبه را تا بعدازظهر روز شنبه اجرا نکرد و در این مدت اغتشاش‌گران فرصت پیدا کردند تا یکدیگر را پیدا کنند و هماهنگی‌های لازم را با هم داشته باشند و سازماندهی شوند. وی افزود: موضوع دیگر این است که طبق ماده 39 برنامه ششم دولت باید هر سال 20 درصد بنزین را گران می‌کرد چرا دولت به صورت پلکانی این مصوبه را اجرا نکرد و یکباره و در یک شب کاری که باید در 5 سال گذشته انجام می‌داد را انجام داد و علاوه بر این طبق مصوبه مجلس دولت حق نداشت کارت سوخت را حذف کند و چرا این کار را کرد و این اقدام خلاف قانون بوده است.نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس اظهار داشت: مسئولان امنیتی کشور باید تشخیص دهند که این اقدامات عمد بود یا غیرعمد اما شواهد و قراین از عمدی بودن این قبیل اقدامات حکایت دارد.ابوترابی خاطرنشان کرد: دو، سه روز قبل از اجرای طرح افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین رئیس قوه قضائیه در نامه‌ای به رئیس جمهور عنوان می‌کند که شرایط کشور اقتضای لازم را برای اجرای این طرح ندارد و شرایط کشور برای این کار شرایط خوبی نیست و خواستار عدم اجرای طرح افزایش قیمت بنزین شده بود و آقای رئیس جمهور به این توصیه رئیس دستگاه قضا توجهی نکرده است. انتهای پیام/

[wichidika]

استفاده 23 برابری ثروتمندان از یارانه بنزین/ دسترسی به اطلاعات دغدغه جدید مردم نشودمعاون اول رئیس جمهور گفت: بنا بر گزارش‌ها در شرایط قبل از اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین، ثروتمندان بین 17 تا 23 برابر بیشتر از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شدند.

به گزارش خبرگزاری فارس، به نقل از وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، اسحاق جهانگیری شامگاه روز گذشته پس از بازدید از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و نظارت بر اجرای بسته حمایت معیشتی،‌ اظهار داشت: هدف اصلی از اجرای طرح سهمیه بندی بنزین حمایت از اقشار نیازمند پس از شوک اقتصادی ناشی از تحریمهای ظالمانه آمریکا و نیز ترمیم قدرت خرید مردم بود.معاون اول رییس جمهور با اشاره به مسئولیت و ماموریت مهم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در توزیع بسته حمایت معیشتی، دغدغه همه مسئولان نظام را رفع آثار ناشی از دوشوک بزرگ اقتصادی سالهای90 و 91 و سالهای 96 و 97 به اقتصاد خانوارهای ایرانی توصیف کرد و گفت: مهمترین کار دولت قرار گرفتن در کنار مردم در شرایط کنونی و بویژه کمک به کسانی است که از نظر اقتصادی دچار آسیب شده اند.وی با تاکید بر اینکه مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید با استفاده از صاحبنظران و کارشناسان ابعاد این طرح را بخوبی برای مردم تشریح کنند،‌ تصریح کرد: امروز بانک اطلاعاتی خوبی که نیاز هر کشوری برای اتخاذ تصمیمات درست است در این وزارتخانه ایجاد شده و امیدواریم با کمک مردم در توزیع بسته حمایت معیشتی گام درستی برداشته شود.جهانگیری با بیان اینکه نباید به دلیل اطلاعات ناکافی تصمیمی خلاف جهت گیری استقرار عدالت گرفته شود،‌گفت: حتما در بررسی اطلاعات باید از موضع مثبت جانب مردم گرفته شود و حرکت بنحوی باشد که این تجربه منجر به رفع تبعیض و بی عدالتی شود.معاون اول رییس جمهور با اشاره به اینکه‌ طرح توزیع بسته حمایت معیشتی می تواند تبدیل به سند موفقیت وزارت تعاون،‌کار و رفاه اجتماعی شود،‌ گفت: باید همه ابعاد اجرای طرح را با مردم درمیان گذاشت و به آنها اطمینان داد کسانی که به این بسته حمایتی نیاز دارند از آن بهره مند خواهد شد.
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه تا پیش از اجرای طرح سهمیه بندی بنزین مصرف بنزین و یارانه آن بسیار ناعادلانه بود، گفت: بنا بر گزارش‌ها در شرایط قبل از اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین، ثروتمندان بین 17 تا 23 برابر بیشتر از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شدند، در حالی که بیش از 11 میلیون نفر در کشور فاقد هر گونه خودرو هستند و نمی‌توان این وضعیت را سازگار با عدالت دانست.جهانگیری بار دیگر از مسئولان اجرای طرح توزیع بسته حمایت معیشتی خواست تا با کمک صاحبنظران و کارشناسان و نخبگان آنچه را در قالب طرح اصلاح قیمت بنزین و توزیع منابع حاصل از آن در بسته حمایت معیشتی انجام شده است، با بیان و زبان مستند به آمار و اطلاعات دقیق توضیح دهند و اظهار داشت: برای مردم توضیح دهید که از همان سه سال قبل که بحث اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین مطرح بود، مقرر شده بود درآمد حاصل از آن بین افراد کمتر برخوردار توزیع شود و لذا مطالعات لازم برای شناسایی کسانی که باید از این حمایت بهره‌مند شوند، آغاز شده بود.وی اضافه کرد: به 17 میلیون و 700 هزار خانواده‌ای که از این حمایت بهره‌مند شده‌اند، اطمینان دهید که بررسی دیگری در کار نخواهد بود و اجازه ندهید در ذهن آنها درباره تداوم بهره‌مندی از این حمایت تردید ایجاد شود و بررسی درخواست افرادی که در آغاز اجرای طرح از این حمایت بهره‌مند نشده اما خواستار بهره‌مندی از آن هستند را با سرعت بیشتری انجام دهید و کسانی را که نسبت به عدم استحقاق آنها برای بهره‌مندی از این حمایت، اطمینان بیشتری دارید نیز در آخرین مرحله بررسی‌ها قرار دهید.معاون اول رئیس جمهور تصریح کرد: با توجه به توضیحاتی که ارائه شد و دسترسی‌هایی که به بانک‌های اطلاعاتی مختلف و متعدد داشته‌اید، این اطمینان را به مردم بدهید که در شرایط اقتصادی فعلی کشور دغدغه جدیدی برای کسانی که به این حمایت نیاز دارند، ایجاد نخواهد شد و دولت از کنار کسانی که دغدغه بهره‌مندی از این حمایت را دارند، بی‌تفاوت عبور نخواهد کرد.جهانگیری تاکید کرد: دولت با وجود مضایق مالی منابع 42 هزار میلیارد تومانی لازم برای پرداخت یارانه، منابع 30 هزار میلیارد تومانی برای پرداخت کمک حمایت معیشتی و منابع 7 هزار میلیارد تومانی برای افزایش کمک‌ها و حمایت‌ها از افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی را تامین خواهد کرد و اصرار دارد که از طبقات ضعیف به خوبی حمایت شود.وی به دست‌اندرکاران اجرای طرح توزیع حمایت معیشتی توصیه کرد که با روش مردم دوستانه اجرای طرح را به پیش ببرند تا اگر کسی در نهایت از این حمایت بهره‌مند نشد واقعا به این نتیجه برسد که تحت شمول این حمایت قرار نداشته است، چرا که هنر شما باید این باشد که وقتی رقمی معادل 30 هزار میلیارد تومان به عنوان کمک و حمایت میان مردم توزیع می‌شود، در مردم ایجاد رضایتمندی کند و نه اینکه باعث ایجاد نارضایتی شود.جهانگیری در ابتدای سخنان خود با اشاره به بازدید از ستاد تنظیم بازار در وزارت صنعت،‌ معدن و تجارت و حضور در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان ونظارت بر اجرای بسته حمایتی، گفت: هدف از این بازدیدها نشان دادن اقتدار دولت و مجموعه نظام در جلوگیری از برخی سوء استفاده ها و ممانعت از افزایش قیمت هاست.وی با تاکید بر تداوم پیگیری ها و نظارت بر بازار به منظور جلوگیری از افزایش قیمت کالا و خدمات،‌ تصریح کرد: نباید بگذاریم هیچ فشاری به مردم وارد شود.محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این جلسه با تشکر از همکاری صمیمانه و سازنده سازمان برنامه و بودجه، وزارت کشور، صدا و سیما،‌ سازمان ثبت احوال و اسناد و دیگر نهادها و دستگاه‌ها در اجرای طرح توزیع "بسته حمایت معیشتی" گفت: بنا بر تاکید ریاست محترم جمهوری اجرای این طرح را با روشی عدالت‌محور آغاز کردیم تا چنانچه مدنظر دولت است، تمام منابع حاصل از اصلاح قیمت بنزین، عادلانه بین مشمولان برخورداری از این حمایت توزیع شود.احمد میدری معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مدیر اجرای این طرح نیز در سخنان مبسوطی گزارشی از نحوه آغاز اجرای طرح توزیع "بسته حمایت معیشتی" و چگونگی احصاء مشمولان دریافت این بسته حمایتی ارائه کرد.انتهای پیام/

[wichidika]

حذف کارت سوخت 100 هزار میلیارد تومان به کشور خسارت زد/ زنگنه ژنرال شکست‌خورده جنگ‌های کوچک استمدیر فنی اسبق مناطق نفت‌خیز جنوب با بیان اینکه بیژن زنگنه با حذف کارت سوخت بیش از 100 هزار میلیارد تومان به کشور خسارت زده است، گفت: او حتی در صادرات نفت خام هم موفق نبوده است و در واقع زنگنه ژنرال شکست خورده جنگ‌های کوچک است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، اعلام ناگهانی سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین توسط دولت، فضای عمومی جامعه را در روزهای اخیر به التهاب کشاند. در این بین بسیاری از کارشناسان معتقدند که این اقدام دولت بدون رعایت ملاحظات کارشناسی انجام شد و اصلا دولت و وزارت نفت نبایست سهمیه‌بندی بنزین را متوقف می‌کرد که حال مجبور به اجرای مجدد آن شود. در این راستا با علیرضا دانشی، مدیر فنی سابق شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب گفت‌وگویی انجام دادیم.دانشی با برشمردن نقاط ضعف عملکرد وزیر نفت، معتقد است زنگنه ژنرال شکست‌خورده جنگ‌های کوچک است.مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:فارس: طرح سهمیه‌بندی بنزین به هر حال توسط سران قوا تصویب شد و اکنون در حال اجرا است. به نظر شما آیا ملاحظات کارشناسی در اجرای این طرح رعایت شده است؟دانشی: حوزه انرژی و علی الخصوص نفت همیشه یکی از مهم‌ترین اهداف تخریبی دشمنان کشور بوده است. مساله اصلاح قیمت سوخت مورد اجماع کارشناسان اقتصادی است؛ اما در خصوص روش اصلاح و قیمت آن اختلاف نظرات و انتقاداتی هم وجود دارد. انتقاد از این جهت که ابعاد اجرائی این طرح، ملاحظات کارشناسی لازم را نداشته و علیرغم اینکه مدتها فرصت برای بررسی جوانب اجرائی موضوع با استفاده از تجارب گذشته فراهم بود، اما هنوز سوالات زیادی بدون پاسخ مانده است. بعضی اقدامات انفعالی پس از اجرای طرح به خوبی نشان می‌دهد جامع‌نگری لازم نشده و حتی اقدامات خیلی آسانی که قبل از اجرای طرح به مردم اطمینان لازم را بدهد، هم اتخاذ نشده است.کارشناسان و تحلیل گران دلسوز کشور، به بررسی شیوه اطلاع رسانی موضوع و بعضا به دلایل این تصمیم پرداخته اند اما موضوع بزرگی که در این میان نباید پنهان شود و باید بصورت جدی مورد رسیدگی قرار گیرد معرفی مقصرین بحران ایجاد شده است. به نظر من باید بستری برای بازخواست این افراد ایجاد شود تا از حضور دوباره‌ یا استمرار فعالیت این افراد و امثال آن‌ها در فرایند‌های تصمیم ‌گیری کشور جدا جلوگیری شود.فارس: اشاره کردید که اصل طرح مورد قبول کارشناسان است. در تجربه‌هایی که شیوه‌ اجرا نیز با ملاحظات کارشناسی انجام شده چه عایدی نصیب کشور شده است؟ آیا میتوانید مقایسه‌ای بین قبل و بعد از توقف طرح در دولت یازدهم داشته باشید؟دانشی: یک بررسی نشان می دهد با اجرای طرح سهمیه بندی بنزین و استفاده از کارت سوخت، مصرف روزانه بنزین از حدود 74 میلیون لیتر در تیرماه 1386 به حدود 60 میلیون لیتر در سال 1389 کاهش یافت. تصمیم دولت آقای روحانی مبنی بر حذف سهمیه بندی بنزین و کارت سوخت از خردادماه 1394، توام شد با رشد کاملا غیر طبیعی مصرف روزانه بنزین از حدود 71 میلیون لیتر در سال 1394 به حدود 92 میلیون لیتر در سال 1397 یعنی افزایش بیش از 20 میلیون لیتر در روز طی فقط 3 سال در حالیکه میزان مصرف بنزین طی 10 سال از 1384 الی 1394 (تا قبل از حذف کارت سوخت) تنها 4 میلیون لیتر سالیانه افزایش پیدا کرده بود. سخنگوی دولت اخیرا در توجیه افزایش 200 درصدی قیمت بنزین و سهمیه بندی آن گفتند اگر روند مصرف بنزین با شرایط قبل ادامه می یافت، سال 1400 با وجود سرمایه گذاری 4.2 میلیارد دلاری در پالایشگاه ستاره خلیج فارس به واردکننده بنزین تبدیل می‌شویم.* حذف کارت سوخت بیش از 100 هزار میلیارد تومان به کشور خسارت زده استفارس: توقف سهمیه‌بندی بنزین در سال 94 چه تاثیری در افزایش یا کاهش میزان قاچاق بنزین داشت؟دانشی: بر اساس نظر بعضی از کارشناسان، علاوه بر حذف کارت سوخت و سهمیه‌بندی بنزین که نقش مهمی در کنترل مصرف بنزین داشت، نوسانات ارزی در سال 1397 و افزایش شدید فاصله قیمت بنزین در مقایسه با کشورهای همسایه باعث شد تا قاچاق این فرآورده نفتی سهولت و جذابیت بالاتری پیدا کرده و این پدیده شوم رونق بیشتری هم پیدا کند. بدیهی است دولت محترم اگر شوک ارزی را پیش بینی می کرد، حداقل باید عوارض آن از جمله تشدید قاچاق سوخت را هم کارشناسی می‌کرد و برای آن تمهیدات را از قبل در نظر می‌گرفت. آیا چنین بود؟ اعلام نظر بعضی از مسئولین فعلی معاونت پالایش و پخش وزارت نفت مبنی بر کاهش مصرف حتی از همان روز اول سهمیه بندی تایید مجددی بر درست بودن سیاست سهمیه بندی و کارت سوخت بوده که دولت قبلا بشدت مخالف آن بود.بر اساس سخنان اخیر یکی از مسئولین دولت در دفاع از سهمیه بندی، صادرات هر 10 میلیون لیتر بنزین حدود 20 هزار میلیارد تومان برای کشور درآمد ایجاد می کند. بعبارت دیگر حذف کارت سوخت، عدم سهمیه بندی و عدم افزایش پلکانی و تدریجی قیمت حامل‌های انرژی و نهایتا عدم کنترل مصرف بنزین طی چند سال اخیر حداقل بیش از 100 هزار میلیارد تومان به کشور خسارت زده است در حالی‌که رقم واقعی خسارت شاید بسیار بزرگتر باشد. اگر این ارقام و آمار درست هستند، این خسارت بزرگ به کشور اگر خیانت تلقی نشود قطعا سوء مدیریت عظیم و حیف علنی و گسترده بیت المال مسلمین و هدر دادن ثروت کشور است.خسارت‌ها فقط به قاچاق بنزین محدود نمی شود، قاچاق بنزین منجر به واردات بنزین بیشتر برای تامین نیاز مردم و خسارت دیگری به ثروت کشور برای پرداخت هزینه واردات شده است. بر اساس نظرات بعضی از کارشناسان، به دلیل حذف کارت سوخت، میزان واردات بنزین به کشور در فاصله زمانی 1392 تا 1398 بطور متوسط حدود 9 میلیون لیتر در روز بوده که برای این مقدار واردات بنزین هم ۸ میلیارد دلار ارز پرداخت شده است. خسارت بزرگتر هم تخصیص بخش بزرگتری از تولید و ذخائر نفتی تجدید ناپذیر کشور برای تولید بنزینی است که در واقع قاچاق و مازاد بر نیاز بود که در محاسبه خسارت‌های عظیم این اقدام باید در نظر گرفته شود.* زنگنه ژنرال شکست‌خورده جنگ‌های کوچک استفارس: به نظر شما در ماجرای بنزین و خساراتی که اعلام کردید چه کسی مقصر اصلی است؟ یعنی چه فردی باید پاسخگوی اصلی وضع موجود باشد؟دانشی: بلاشک اگر وزیر نفت و به تبع آن هیئت دولت همان نظام سهمیه بندی و استفاده از کارت سوخت که کشور یک بار برای آن هزینه داده بود را ادامه می‌دادند؛ دوباره این هزینه‌ها و خسارات سنگین به کشور تحمیل نمی شد. آن زمان نظام سهمیه بندی قیمت سوخت با افزایش تدریجی و پلکانی انجام می‌گرفت و توان مالی مردم با آن هماهنگ می‌شد و همچون امروز مانند فنری جمع شده به یکباره آزاد نمی‌شد.این ابهام بزرگ همچنان بی‌پاسخ است که با کدام منطق علمی سهمیه‌بندی و کارت سوخت به دلیل اصرار وزیر نفت در میان سکوت معنادار کمیسیون انرژی مجلس حذف گردید؟ چطور می‌شود که آقای زنگنه بعد از 14 سال فعالیت در سمت وزیر نفت چنین اشتباه بزرگی کند و کارت سوخت و سهمیه‌بندی را از بین ببرد؟ الان که دوباره به این نتیجه رسیدند که سهمیه‌بندی خوب بوده و اجرا شده است چه کسی غیر از آقای زنگنه مسئول این اشتباهات است؟ عدم پذیرش مسئولیت یعنی مسئولیت گریزی و مسئولیت گریزی یعنی پذیرش عدم صلاحیت ماندن در مقام.صحبت‌های اخیر رئیس‌جمهور بعد از اجرای طرح نشان داد یکی از دلایل ضرورت سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین، عدم موفقیت وزارت نفت تحت مدیریت آقای زنگنه در تحقق میزان صادرات نفتی است که با فرض تحریم‌های ظالمانه برنامه‌ریزی شده بود. در واقع بیژن زنگنه حتی در صادرات نفت خام هم موفق نبود.با توجه به آنچه گفتم حداقل اقدام لازم، عذرخواهی عملی دولت از مردم و عزل فوری و بدون درنگ آقای زنگنه از وزارت نفت توسط ریاست جمهوری است. البته از نظر ما آقای زنگنه از ابتدا فاقد صلاحیت لازم برای تصدی وزارت نفت بود. زیرا ایشان کارنامه‌ای طولانی از عدم موفقیت و شکست در تحقق برنامه‌های کلان خود در وزارت نفت و ایجاد بحران‌های متعدد در وزارتخانه از قبل داشتند در حدی که می توان وی را ژنرال شکست خورده جنگهای کوچک نامید و قطعا در جنگ‌های بزرگی چون تحریم نفتی نمیتوان به ایشان تکیه کرد.* زنگنه مخالف پالایشگاه‌سازی بودفارس: در حال حاضر بحث استیضاح آقای زنگنه نیز در مجلس مطرح است. به نظر شما غیر از توقف سهمیه‌بندی بنزین چه انتقادات دیگری به عملکرد ایشان وارد است؟دانشی: انتقادات زیادی به عملکرد آقای زنگنه به عنوان وزیر نفت وارد است. یکی از آنها مربوط به بحث پالایشگاه‌سازی است. دیدگاه معروف آقای زنگنه که در عمل هم بر آن تاکید داشتند، مخالفت با ایجاد پالایشگاه در کشور بود. بهانه ایشان این بود که پالایشگاه‌سازی توجیه اقتصادی ندارد در حالی که همه می‌دانند سوخت صرفا یک کالای اقتصادی نیست بلکه یک کالای راهبردی است و فقط نمی‌توان با محاسبات اقتصادی درباره آن تصمیم‌گیری کرد. این سلیقه آقای زنگنه کشور را به واردکننده بنزین تبدیل کرد که به دستاویزی مهم و خطرناک برای صدمه به ایران اسلامی توسط دشمنان این کشور تبدیل شده بود. مگر می‌شود به همین زودی موضوع تحریم فروش بنزین به ایران را فراموش کنیم.در نتیجه تفکرات ایشان ظرفیت پالایشگاهی کشور متناسب با نیاز مردم افزایش نیافت و به اجبار به تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی روی آوردند که تبعات سنگینی در پی داشت. مسئولین همین دولت در نقد دولت قبل، بارها به مضر بودن بنزین تولیدی پتروشیمی‌ها معترض بودند در حالیکه این بحران ریشه در عملکرد ناصحیح آقای زنگنه داشت. یادآوری می شود پالایشگاه ستاره خلیج فارس در دولت قبل شروع شد و به اجبار نهایتا در دولت فعلی فازهایی از آن افتتاح شد آنهم با خوراک میعانات گازی نه حتی نفت خام.* وزارت نفت را باید یکی از مقروض‌ترین وزارتخانه‌های کشور دانستبر هم زدن ساختار سازمانی شرکت ملی نفت ایران نیز یکی دیگر از اقدامات اشتباه آقای زنگنه بود. از جمله این اقدامات می‌توان به ساختارشکنی‌های متعدد، سلب اختیارات مناطق عملیاتی، تضعیف دانشگاه و پژوهشگاه صنعت نفت و تاثیر سوء چنین تصمیمی بر فعالیت صنعت نفت و از بین بردن مدیریت پروژه‌ها در سازمان اشاره کرد. خوب است به پرونده‌های فراوان شکایات کارکنان و کارشناسان نفت به دیوان عدالت اداری و رای‌های متعدد آن بر علیه این وزارتخانه هم نگاهی انداخته شود. دیگر آنکه عدم اعتماد به کارشناسان داخلی و عقد قراردادهای غیرمفید با شرکت‌های خارجی به نحوی بوده که هم‌اکنون وزارت نفت را باید یکی از مقروض‌ترین وزارتخانه‌های کشور دانست.از دیگر موارد می توان به شکست کامل آقای زنگنه در تحقق اهداف برنامه تولید نفت برنامه سوم توسعه (که خودش ارائه کرده بود)، عدم تحقق اهداف کلان قراردادهای نفتی بیع متقابل علیرغم ایجاد بدهی‌های سنگین برای کشور اشاره کرد. همچنن افزایش سرسام‌آور هزینه‌های اجرایی وزارت نفت با ایجاد صدها شرکت در درون شرکت‌های نفتی و بهم ریختگی ساختار اجرائی شرکت‌ها و پروژه‌های نفتی از ایرادات اصلی مدیریت ایشان در دوره 1376 الی 1384 بوده است و متاسفانه در دور پس از ایشان و تا به امروز ادامه دارد.در دوره اخیر مهم‌ترین اقدام ایشان، هدردادن چندین سال برای طراحی مدل قراردادی IPC بود که یک کپی دست چندم از قراردادهای کشور های مجاور بود و عملا در تحقق هدف اصلی این قرارداد که تشویق شرکت‌های بین‌المللی به مقابله با تحریم با دادن اختیارات و امتیازات ویژه و منحصر به فرد در این الگوی قراردادی بود، هم ناکام ماند. برکناری شرکت‌های ایرانی از اجرای پروژه‌های مهم و حساسی همچون توسعه فاز 11 پارس جنوبی و واگذاری آن به یک شرکت خارجی و بعد از سال‌ها توقف کار، قرارداد مجدد با شرکت‌های ایرانی برای اجرای همان فاز پس از تخلف واضح شرکت توتال در عدم اجرای قرارداد IPC در این فاز که نشان داد این الگوی قراردادی نه تنها نمی‌تواند مانع اجرای تحریم شود بلکه حتی برای جریمه شرکت متخلف طرف قرارداد هم قابلیت ندارد.* مجلس، وزارت نفت را از شیوه مدیریت غیر کارشناسی زنگنه نجات دهندآقای زنگنه مشهور است به استفاده گسترده از بازنشستگان، نمایندگان ادوار مجلس، اشخاص متنفذ سیاسی، مدیران دیگر وزارتخانه‌ها که غالبا هیچ تخصصی در نفت ندارند. در 6 ساله اخیر شاهد شیوه جدید ایشان برای تحمیل دیدگاه‌های فردی و تخریب ته مانده ساختارهای سیستماتیک کارشناسی در وزارت نفت بودیم.انتظار می رود مجموع نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر اساس مبانی و بررسی‌های دقیق کارشناسی و در جهت دفاع از منافع کشور و بدون نگاه جناحی و یا خدای ناکرده منافع شخصی در آستانه انتخابات، بجای توسل به بعضی اقدامات منفعلانه که ممکن است نمایشی یا پوپولیستی هم تعبیر شود، از اختیارت قانونی خود در جهت منافع مردم استفاده کنند و وزارت نفت را از شیوه مدیریت غیر کارشناسی آقای زنگنه نجات دهند.همچنین از ریاست محترم قوه قضائیه درخواست داریم برای حفظ حقوق مردم ایران، به بند 5 وظایف کمیته تحت نظارت معاون اول قوه قضائیه، رسیدگی علنی و شفاف به دلایل کارشناسی وزارت نفت در حذف کارت سوخت و تبعات آن برای کشور و رقم واقعی خسارت به بیت المال مسلمین را اضافه نماید. اگر کوتاهی نشده از مسئولین وزارت نفت تقدیر شود و اگر کوتاهی شده بدون مصلحت اندیشی های مرسوم برخورد مناسب قانونی صورت گیرد.انتهای پیام/

[wichidika]

اصلاح قیمت بنزین؛ تصمیمی سخت در شرایطی دشوار

تغییر قیمت بنزین همانند بسیاری از تصمیمات اقتصادی، تأثیرات مثبت و منفی در پی دارد. با توجه به افزایش بی‌رویه مصرف بنزین و افزایش احتمال واردات آن در شرایط تحریم و همچنین تشدید قاچاق سوخت، مجموع نظرات کارشناسان تأکید بر اجرای طرح اصلاح قیمت سوخت بوده و این موضوع در دو سال گذشته بارها در جلسات کارشناسی مورد تأکید قرار گرفته بود. این طرح سرانجام با تصمیم سران سه قوه از ۲۴ آبان ماه اجرایی شد.
به گزارش ایسنا، در دو هفته گذشته اکثر کارشناسان و اقتصاددانان، موافقت خود را با اصلاح قیمت بنزین اعلام کرده‌اند. اگرچه اختلاف‌نظرهایی در خصوص جزییات اجرای این طرح وجود دارد، اما برآورد کلی از اظهارات آن‌ها از کارشناسی بودن اصلاح قیمت سوخت حکایت داشت. کما اینکه با اجرای این طرح و بر اساس اعلام شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مصرف بنزین در این مدت کاهش ۲۰ درصدی داشته و هم‌اکنون به ۷۹ میلیون لیتر در روز رسیده است.
در این باره غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به ضرورت اصلاح قیمت بنزین گفت: نمایندگان از طرح افزایش قیمت بنزین مطلع بودند.
وی با اشاره به اینکه قیمت پایین بنزین موجب مصرف بالای آن و درنتیجه افزایش میزان آلودگی و ترافیک می‌شد گفت: باید متناسب با افزایش تورم، قیمت بنزین هم اصلاح می‌شد و این امر ضرورت داشت اما باید پیش از اجرای آن مردم توجیه می‌شدند.
قیمت فعلی بنزین هم منطقی نیست
حجم یارانه پنهان پرداختی به بنزین در ایران بسیار بالاست و این رقم به ۱۸۰ هزار میلیارد تومان در سال می‌رسد. بر این اساس با احتساب قیمت ۴۷ سنت برای هر لیتر بنزین فوب خلیج‌فارس، بر پایه دلار ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی، قیمت تمام‌شده بنزین در خلیج‌فارس برابر با ۵۴۰۰ تومان است که این رقم با احتساب هزینه‌های حمل‌ونقل به حدود ۶۰۰۰ تومان می‌رسد. به‌این‌ترتیب حتی قیمت بنزین آزاد در ایران نصف قیمت تمام‌شده و واقعی بنزین است. این بدان معنی است که هرچند حجم یارانه پنهان کاهش‌یافته است اما همچنان رقم آن قابل‌توجه خواهد بود.
جمشید عدالتیان، کارشناس اقتصادی در این رابطه گفت: قیمت اصلاح‌شده بنزین همچنان کم است و دولت‌ها در ادامه مسیر خود باید هرساله به سمت اصلاح قیمت بنزین حرکت کنند؛ در غیر این صورت با تصمیم‌های درست شاهد نارضایتی مردم می‌شوند.
وی با اشاره به اصلاح قیمت بنزین از پیش از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: قرار بود هرساله حداقل دو ریال گران شود، ولی آن زمان کار درست انجام نشد و این رفتار غلط از سالهای دور به ارث رسیده است.
عدالتیان با بیان اینکه در اکثر کشورها پالایشگاه‌ها و عرضه‌کنندگان بنزین توسط بخش خصوصی مدیریت می‌شوند گفت: بدین‌جهت هیچ زمان بخش خصوصی از جیب خود پول نمی‌گذارد که بنزین را به فروش برساند؛ بنابراین همواره قیمت‌های آن‌ها واقعی است. از همین رو اگر در ایران بنزین دست بخش خصوصی واقعی و غیر شبه‌دولتی بود، اکنون قیمت‌ها واقعی شده بود و در مورد هر افزایشی دیگر دولت پاسخگو نبود. از آنجایی که مدیریت بنزین با دولت است، دولت مجبور به پاسخگویی است و البته در این مسیر با کلی اتهام و اعتراض‌ هم روبه‌رو می‌شود.
وی افزود: اگر سیستم بازار و ساختار اقتصادی کشور درست بود، همه به این امر اذعان داشتند که قیمت فعلی بنزین هم منطقی نیست. به هر ترتیب، باید به سمت اصلاح قیمت بنزین حرکت می‌کردیم و این اتفاق مناسبی برای اقتصاد کشور در آینده خواهد بود.
افزایش نرخ بنزین در بلندمدت آثار مثبتی دارد
بنزین به‌عنوان یکی از حامل‌های انرژی متعلق به همه مردم است، اما در این میان عده‌ای به‌ناحق از آن بهره‌مند می‌شدند. علی سرزعیم، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در این رابطه با اشاره به اینکه افزایش نرخ بنزین سیاستی است که در کوتاه‌مدت و بلندمدت برندگان و بازندگان مشخصی دارد گفت: در بلندمدت همه افراد جامعه برنده هستند اما در کوتاه‌مدت صاحبان خودرو بازنده و افرادی که خودرو ندارند، برنده هستند. به‌عبارت‌دیگر در کوتاه‌مدت پنج دهک بالای جامعه که صاحبان خودرو هستند بازنده و پنج دهک پایین جامعه که خودرو ندارند، برنده‌اند اما من معتقدم در بلندمدت آثار این سیاست برای همه افراد جامعه مثبت خواهد بود که کم‌ترین آن کاهش آلودگی هوا و ترافیک، کاهش تصادفات بین‌شهری و استفاده بیشتر از وسایل حمل‌ونقل شهری و عمومی است.
وی افزود: این اقدام نوعی تغییر رفتار جدی در میان شهروندان را سبب شد که در همه جای دنیا تغییر رفتار امری دشوار و زمان‌بر است. درواقع افراد و جوامع اغلب در قبال تغییر رفتارهای فردی و جمعی مقاومت می‌کنند و در کشور ما هم همین‌طور است.
سرزعیم گفت: باید تأکید کنم که اجرای این سیاست در زمان کنونی قطعاً از سال آینده یا دو سال بعد بهتر و مفیدتر است. درواقع هرچقدر زمان اجرای این سیاست به تأخیر می‌افتاد آثار منفی بیشتری به دنبال می‌داشت.
اقدام دولت در افزایش نرخ بنزین صحیح اما دیرهنگام بود
ایران یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های انرژی در جهان است. طبق آمارها مصرف بنزین در ایران دو برابر میانگین جهانی است. در حال حاضر بیش از ۱۰ روز است که از سهمیه‌بندی بنزین می‌گذرد و مصرف بنزین ۲۴ درصد کاهش داشته است. آمارها نشان می‌دهد، ‌کاهش مصرف بنزین تنها در هفته گذشته معادل ۷۵۰ هزار بشکه یا سه برابر پالایشگاه تهران بوده است.
سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی در این رابطه با بیان اینکه ما بدترین سیاست انرژی ممکن را داشتیم افزود: این سیاست به مردم می‌گفت هرکس که ماشین دارد و ثروتمندتر است می‌تواند یارانه بنزین بیشتری مصرف کند و این نهایت بی‌عدالتی بود؛ چنان‌که مصرف بنزین در تهران تقریباً معادل بقیه کشور بود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه اقدام دولت در افزایش نرخ بنزین صحیح اما دیرهنگام بود افزود: هیچ شاهد علمی مبنی بر اینکه افزایش قیمت بنزین می‌تواند اثر ملموس یا تعیین‌کننده‌ای روی نرخ تورم داشته باشد وجود ندارد. در پنج سال گذشته که ما قیمت را ثابت نگه داشتیم اقتصاد ایران همچنان تورم داشته است. در پنج سال آخر آقای احمدی‌نژاد هم ما تورم داشتیم، درحالی‌که در تمام این مدت قیمت سوخت ثابت بود.
علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز با اشاره به اینکه موضوع اصلاح قیمت بنزین همواره در ۶۰ سال گذشته مطرح بوده و دلایل مختلفی برای آن وجود داشته است گفت: ضروری‌ترین دلیل این مسئله تحریم‌ها و لزوم حمایت از اقشار آسیب‌پذیر در شرایط فشار اقتصادی است.
وی با اشاره به اینکه درآمد دولت با توجه به کاهش صادرات نفت کاهش‌یافته است افزود: در حال حاضر درآمد دولت از طریق صادرات غیرنفتی و مالیات‌ها است و در این شرایط امکان حمایت از معیشت مردم تنها از طریق اصلاح قیمت بنزین بود.
بر اساس آمارها در حال حاضر روزانه به‌طور متوسط ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین در کشور تولید می‌شود؛ درصورتی‌که ۱۰ میلیون لیتر از میزان مصرف سوخت کاسته شود و درصورتی‌که دولت بتواند بنزین را با نرخ ۵۰۰۰ تومان در خلیج‌فارس بفروشد، با در نظر گرفتن تفاوت با نرخ داخل کشور روزانه حدود ۴ میلیارد تومان و سالانه ۱۴ هزار میلیارد تومان درآمد حاصل می‌شود.
کارشناسان معتقدند درصورتی‌که دولت بتواند در توزیع منابع حاصل از تغییر قیمت بنزین به اقشار نیازمند موفق عمل کند، ضمن اصلاح یارانه‌ها، شاهد مدیریت مصرف سوخت و تحقق‌بخش زیادی از اهداف این طرح خواهیم بود.
انتهای پیام