3)اهميت گنبد هاي نمكي:
اهميت اقتصادي ساختمان گنبدهاي نمکي
نفتگيرهاي گنبد نمكي (Salt dom traps)
نمک در گنبدهاي نمکي ، ابتدا به صورت لايههاي رسوبي بودهاند که در حوضههاي مختلف به سن پرکامبرين - کامبرين (مثلا حوضه زاگرس ايران) تا دوران سنوزوييک (حوضه زاگرس ، ايران مرکزي ) وجود داشتهاند. وزن مخصوص نمک از ديگر سنگهاي رسوبي کمتر و خاصيت شکل پذيري (Plasticity) آن بيشتر است. چنانچه نمک در زير طبقات ضخيم قرار گيرد، بعلت حرارت زمين گرمايي و فشار ناشي از وزن طبقات به حال نيمه سيال در ميآيد و چون وزن مخصوصش از سنگهاي فوقاني کمتر است، از نقاط ضعف لايههاي بالايي که معمولا قله تاقديسها و يا سطوح گسلي است، نفوذ نموده و به طرف سطح زمين حرکت ميکند. هنگامي که توده نمک به صورت ستون استوانهاي شکل درآمد، اختلاف فشار استاتيک در ستوني که نمک در آن قسمت قرار دارد و قسمتهاي مجاور آن بيشتر شده و به حرکت توده نمک شتاب بيشتر ميدهد. نفتگيرهاي گنبد نمکي نسبت به ساير انواع نفتگيرهاي ساختماني وضع پيچيده تري داشته و بعلت مکانيسم تشکيل آن که شکافتن طبقات فوقاني را در پي دارد، با گسلهاي متعدد همراه است.(1)
ميادين مهم نفت و گاز در نفتگيرهاي گنبدهاي نمکي
• نفتگيرهاي آمريکا.
• نفتگيرهاي اروپا.
• گنبدهاي نمکي ايران.
• حوضه رسوبي زاگرس (خليج فارس).
• گنبدهاي نمکي جنوب سمنان (کوير مرکزي). (1)