گياهچه هاي كلوني فتو اتوتروفيك با به كارگيري "دستگاه آب كشت"
ياوري نسرين*
* موسسه تحقيقات چغندرقند
کشت بافت گياهي در محيط استريل و در شرايط درون شيشه انجام مي گيرد. ظروف کشت معمولا با درپوش مناسبي غيرقابل نفوذ مي گردد تا از بروز آلودگي هاي گوناگون پيشگيري شود. رطوبت نسبي هوا در داخل ظروف نزديک به 100 درصد مي باشد. شرايط نوري و تبادل گازي ظروف و نيز تامين مواد معدني و آلي مورد نياز از طريق محيط غذايي، ريز گياهچه هاي توليد شده را قادر به انجام فتوسنتز نمي سازد. معمولا برگ اين ريز گياهچه ها داراي کوتيکول کم و روزنه هاي آن ها هميشه باز است.
معمولا براي انتقال ريز گياهچه هاي کلوني از محيط درون شيشه به شرايط رشد گلداني بايد زماني را جهت تطبيق با محيط جديد در نظر گرفت تا گياهچه ها کار روزنه ها، جذب از ريشه ها و انجام فتوسنتز را تجربه نمايند و توانايي رشد فتواتوتروفيک را بيابند. اين مرحله از اجراي برنامه ريز ازدياد کلوني بسيار حساس مي باشد و با توجه به اين که ميزان رطوبت نسبي آزمايشگاه مي تواند بسيار کم (35%) و نوسان نور و دما زياد باشد ضايعات موفقيت کل برنامه را تحت تاثير قرار مي دهد.
پيش از اين تاثير مثبت، قرار دادن ريشه گياهچه هاي کلوني در آب براي پايداري آنها در مرحله انتقال گزارش شده است. (احساني مقدم 1377)
در سال 1380، تسريع در امر تطبيق با شرايط خارج شيشه با فراهم نمودن امکان فعال سازي جذب از راه ريشه ها و نيز جلوگيري از کاهش رشد گياهچه ها با طراحي و ساخت يک "دستگاه آب کشت مجهز به سيستم هوا رساني" به گلدان انتقال يافت.
اين نوآوري در برنامه ريز ازدياد کلوني حاصل پژوهشي در چارچوب اجراي طرح ملي شماره 1242 مصوب شوراي پژوهش هاي علمي کشور مي باشد. دست آوردهاي اين نوآوري در زمينه هاي علمي، فني، آموزشي و تجاري قابل بهره برداري خواهد بود.
هزينه ساخت "دستگاه آب کشت" از محل اعتبار طرح ملي تامين گرديده و ساخت آن با مساعدت مديريت محترم موسسه و توسط همکار محترم آقاي عباس قاسمي انجام گرفته است که بدين وسيله قدرداني مي گردد.
_________________