پوکی استخوان

[ghazal_ak]

پوكي استخوان حالتي است كه در آن استخوان شكننده شده و احتمال شكستگي با ضربات كوچك افزايش مي‌يابد. پوكي استخوان از گرفتاري‌هاي بسيار شايع جوامع بشري است كه بعد از سن 35 سالگي روند آن در انسان آغاز مي‌شود. حدود نيمي‌از زنان مسن‌تر از 45 سال و 90 درصد زنان مسن‌تر از 75 سال به بيماري پوكي استخوان مبتلا مي‌شوند. مردان مسن نيز به پوكي استخوان مبتلا مي‌شوند كه البته ميزان ابتلاي آنان كمتر از زنان است. به طور تقريبي از هر سه زن يك نفر و از هر دوازده مرد يك نفر به پوكي استخوان مبتلا مي‌شوند و اين امر در سال منجر به ده هزار شكستگي ناتوان كننده در مبتلايان مي‌شود كه متاسفانه تعداد اندكي از مبتلايان به پوكي استخوان مورد بررسي و ارزيابي قرار مي‌گيرند.
پوكي استخوان عارضه‌اي است كه با بالارفتن سن بوجود مي‌آيد. در نتيجه از استحكام بافت و املاح استخواني كم شده و از مقاومت آن كاسته مي‌شود. استخوان انسان در سن كودكي خاصيت ارتجاعي و تحمل فشار زيادتري را دارد و به تدريج سفت و محكم شده و از مقاومت آن كاسته مي‌شود و اين مسئله در سن 20 سالگي به اوج خود مي‌رسد و بين سن 20 تا 35 سالگي استحكام استخوان به همان قوت باقي مي‌ماند. به همين دليل در افراد جوان ضربات بسيار شديد مثل تصادفات مي‌تواند منجر به شكستگي استخوان شود، اما از اين سن به بعد بتدريج و با سرعتي كم از تراكم استخوان كاسته مي‌شود و استخوان‌ها با بالا رفتن سن پوك مي‌شوند. در زنان بعد از يائسگي به علت توقف ترشح هورمون‌هاي زنانه و نقش مهم اين هورمون‌ها در استحكام استخوان ها، شيوع پوكي استخوان زيادتر مي‌شود.
چه كساني در معرض پوكي استخوان قرار دارند؟
به طور تقريبي و با احتمال بسيار زياد همه ما در معرض پديده ناخوشايند پوكي استخوان قرار داريم.
ـ افراد مسن در معرض ابتلاي بيشتري قرار دارند.
ـ عارضه پوكي استخوان در نزد خانم‌ها بعد از سن يائسگي بسيار شايع است به ويژه اگر يائسگي زودرس در خانم‌ها ايجاد شده باشد.
ـ تحريك بدني و ورزش باعث استحكام استخوان‌ها در هر سني مي‌شود. عدم تحرك و استراحت زياد باعث تحليل استخوان‌ها و پوكي آن مي‌شود و دردهاي استخواني را بيشتر مي‌كند.
ـ گاه پوكي استخوان در برخي از خانواده‌ها بيشتر ديده مي‌شود. همچنين در بعضي نژادها مثل بعضي از نژادهاي آسيايي اين پوكي بيش‌تر است.
ـ تغذيه نقش مهمي ‌در پوكي استخوان به عهده دارد. افرادي كه كلسيم كافي در رژيم غذايي آنها وجود ندارد و يا ويتامين D كافي دريافت نمي‌كنند، در معرض ابتلاي بالاتري هستند.
ـ همچنين اثر مصرف سيگار، الكل و قهوه زياد هم در پوكي استخوان ثابت شده است.
ـ كساني كه خود سيگار مي‌كشند يا همنشين سيگاري‌ها هستند، در معرض پوكي استخوان زودرس قرار دارند و زناني كه سيگار مي‌كشند دچار پوكي استخوان شديدتري مي‌باشند.
ـ استفاده طولاني از كورتون‌ها و يا داروهاي ادرارآور مي‌تواند باعث پوكي استخوان شود. البته بايد دانست كه مصرف يك يا چند آمپول كورتون در سال چنين اختلالي ايجاد نمي‌كند.
ـ افرادي كه از بعضي اختلالات هورموني مشخص رنج مي‌برند مثل پركاري تيروئيد و پاراتيروييد كم‌كاري غدد جنسي و بيماري كوشينگ در معرض ابتلاي بالاتري براي پوكي استخوان هستند.
آيا پوكي استخوان علامتي دارد؟
متاسفانه بايد گفت به طور معمول پوكي استخوان قبل از بروز عوارض آن علامتي ندارد. علايم هنگامي ‌ايجاد مي‌شود كه شكستگي اتفاق افتاده باشد. درد ناگهاني و شديد در ستون فقرات مي‌تواند از علايم شكستگي‌هاي ستون فقرات باشد. ممكن است شكستگي مهره بدون درد اتفاق افتد و به صورت خميدگي ستون فقرات و كاهش قد بيمار ديده شود. اگر چه عكس برداري با اشعه ايكس به تشخيص شكستگي كمك مي‌كند، ‌ولي براي تشخيص زودرس آن روش مناسبي نيست. پس بهتر است كليه افراد كه در معرض خطر پوكي استخوان قرار دارند قبل از شروع عوارض، مورد ارزيابي قرارگيرند و در صورت مبتلا بودن اقدامات پيش‌گيرانه اعمال شود.
بهترين روش براي تشخيص پوكي استخوان، سنجش تراكم استخوان يا دانسيتومتري است. خوشبختانه امروزه براي سنجش تراكم استخوان دستگاه‌هاي جديدي ساخته شده‌اند كه مي‌توانند با دقت نسبتا زيادي تراكم استخواني و نسبت آن با استخوان سالم و سن مناسب را اندازه‌گيري كنند. آزمايش سنجش تراكم استخواني بدون درد است و تنها چند دقيقه طول ميكشد، همچنين احتياج به آمادگي قبلي ندارد و در طي آن دارويي مصرف نمي‌شود. اين سنجش پزشك را قادر مي‌سازد تا شدت پوكي استخوان را ارزيابي كند و در نتيجه استحكام استخوان را بسنجد.
بنابراين بهترين روش پيش‌گيري از پوكي استخوان و عوارض آن رعايت رژيم غذايي مناسب، فعاليت ورزشي مناسب و دوري از عوامل كمك كننده در افزايش پوكي استخوان مانند مصرف سيگار (به ويژه تمام موارد ذكر شده تا قبل از سن 35 سالگي) و ارزيابي‌هاي لازم براي تعيين ميزان تراكم استخواني است.
جلوگيري از پوكي استخوان
مي‌توان با روش‌هاي بسيار ساده‌اي خطر پوكي استخوان را كاهش داد:
با اطلاع از وضعيت استخوان به ويژه در خانم‌ها در دوران نزديك به يائسگي، بوسيله مشورت با پزشك، بكار بردن روش‌هاي تشخيص مناسب و در صورت نياز تجويز داروهاي ويژه مي‌توان از پيشرفت بيماري و عوارض حاصل آن پيشگيري كرد.
تغذيه مناسب از روش‌هاي بسيار مؤثر براي پيش‌گيري از پوكي استخوان است. غذاي انسان بايد محتوي پروتئين‌ها و املاح كافي و ويتامين‌هاي لازم باشد تا روند پوكي استخوان كندتر شود. بهترين منبع كلسيم و پروتئين: شير(لينك)، پنير، ماست(لينك) و غذاهاي دريايي به ويژه ماهي است.
كلسيم يكي از اجزاي سازنده استخوان است و غذاي روزانه هر فرد بالغ بايد حداقل حاوي 1000 تا 1200 ميلي‌گرم كلسيم باشد. البته اين مقدار نياز در زنان باردار، شيرده، يائسه، افراد مسن و بچه‌ها بيشتر بوده و بين 1500 تا 2000 ميلي‌گرم است. همانطوريكه گفته شد فرآورده‌هاي لبني مانند شير(لينك)، ماست(لينك)، پنير، كشك و قره‌قوروت از منابع بسيار خوب و مهم كلسيم‌اند. ساير منابع حاوي كلسيم عبارتند از: سبزيجات برگ سبز، كلم پيچ، شلغم، هويج، پرتقال، انگور و توت فرنگي، خرمالو، زيتون، جعفري، اسفناج، كرفس، كشمش، بادام، پسته، گردو، حبوبات و غذاهاي دريايي مانند ماهي به ويژه ماهي تن، كيلكا و ساردين.
پوكي استخوان يكي از مهم‌ترين عوارض كاهش مصرف كلسيم است و در صورت همراهي با عواملي مانند‌ كمبود ويتامين C ،كمبود ويتامين D ، درمان با استروئيدها (كورتون)، بي‌حركتي، مصرف الكل و … بر شدت آن افزوده مي‌شود. پس بياييم با رعايت نكات زير حافظ سلامتي استخوان‌ها و جلوگيري از پوكي استخوان خود در سن ميان‌سالي و پيري باشيم.
1 ـ هم اكنون كه مقدار نياز روزانه كلسيم خود را مي‌دانيد، سعي كنيد به ميزان لازم از مواد حاوي كلسيم در روز استفاده كنيد تا دچار كمبود ميزان كلسيم نشويد. اين ذخيره‌سازي به ويژه در دهه دوم و سوم زندگي بسيار پراهميت است. در صورتي كه نمي‌توانيد مقدار لازم كلسيم را از فرآورده‌هاي غذايي طبيعي تهيه كنيد، براي جلوگيري از اين بيماري ناخوشايند سفارش مي‌شود به مصرف تركيبات مكمل موجود در بازار بپردازيد.
2 ـ ويتامين D براي سلامتي استخوان‌ها و جذب كلسيم لازم و ضروري است. بنابراين زماني را در بيرون از خانه بگذرانيد تا آفتاب بتواند پوست شما را براي ساختن ويتامين D تحريك كند.
3 ـ به طور منظم ورزش كنيد. استخوان‌هاي اطفال با ورزش كردن محكم مي‌شوند و رشد طبيعي خواهند داشت. البته افراد بالغ هم بايد تحرك كافي داشته باشند. استراحت و عدم تحرك باعث تحليل بافت استخواني مي‌شود. بهترين، مفيدترين و بي‌خرج‌ترين ورزش براي انسان‌هاي بالغ و به ويژه افراد مسن پياده‌روي است. توجه داشته باشيد كه ورزش‌هاي تحمل وزن، مثل پياده روي نقش مهمي ‌در رسوب كلسيم در استخوان‌ها دارند. ورزش‌هايي كه فشار و تحمل استخواني ندارند كم‌تر از ورزش‌هاي تحمل وزن در اين مسئله اثر مثبت دارند.
4 ـ از مصرف مواد افزايش دهنده پوكي استخوان مانند الكل، سيگار، قهوه فراوان و … خودداري كنيد.
5 ـ جايگزيني هورمون‌هاي زنانه در خانم‌هاي يائسه زير نظر پزشك مي‌تواند مانع پوكي استخوان زودرس شود.
درمان پوكي استخوان
اگر پس از سنجش تراكم استخوان، معلوم شد كه مبتلا به پوكي استخوان هستيد با نظر پزشك خود مي‌توانيد تحت درمان‌هاي زير قرار بگيريد.
درمان‌هاي متفاوتي هم اكنون براي پوكي استخوان وجود دارد كه هر كدام با توجه به شرايط بيمار براي وي انجام مي‌گيرد. از جمله تجويز تركيبات حاوي كلسيم و ويتامينD ، تجويز تركيبات فلورايد و داروهاي كاهنده سرعت پوكي استخوان مانند Alendronate , Etidronate و … كه تمام موارد ذكر شده بسيار پرخرج و گران هستند و تنها مورد اول يعني كلسيم و ويتامين D قابل دسترس‌تر، كم هزينه‌تر و براي عموم قابل استفاده‌تر است.
در نهايت در نظر داشته باشيد كه تغذيه مناسب سرشار از كلسيم و پروتئين، فعاليت و دوري از عدم تحرك و انجام ورزش‌هاي مناسب از زمان كودكي و نوجواني، بهترين و كم‌خرج‌ترين توشه و روش پيشگيري براي جلوگيري از پوكي استخوان است.

[bb]

توصيه هايي درباره رژيم غذايي جهت کاهش پوکي استخوان

* مقدار روزانه کلسيمي که مصرف آن توصيه مي شود:

- زنان بالاي 40 سال: 1500 ميلي گرم در روز
- زنان و مردان بالاي 60 سال : 1200 ميلي گرم در روز

* تذکر: افراد چاق بهتر است از غذاهاي کم کالري وپرکلسيم استفاده کنند.

ورزش هايي که براي کاهش خطر بروز پوکي استخوان

1) روي دو پنجه پا بايستيد .
2) بدنتان را صاف نگه داريد.
3) يک دست را تا حد امکان بالا برده ، سپس دست دوم را بالا ببريد.
اين حرکت را 20 مرتبه تکرار کنيد.



1) به پشت دراز بکشيد.
2) نفس عميق بکشيد و دستتان را به تناوب در کنار سرتان بالا برده بکشيد.
3) سعي کنيد همه بدنتان را تا حد امکان بکشيد و براي مدت 5 تا 10 ثانيه در اين حالت باقي بمانيد.

اين حرکت را 20 مرتبه تکرار کنيد.


1) به جلو دراز بکشيد .
2) دو عدد بالش کوچک زير شکمتان قرار دهيد.
3) دست چپ و پاي راست را همزمان بالا ببريد ، سپس دست راست و پاي چپ تان را بالا ببريد.

اين حرکت را 20 مرتبه تکرار کنيد.


1) به پشت دراز بکشيد.
2) دستتان را روي شکمتان قرار دهيد.
3) نفس عميق بکشيد.
4) هر دو پا را همزمان بالا برده ، زانوهايتان را بصورت کشيده نگه داريد.
5) پاهايتان را براي 3 تا 5 ثانيه در اين حالت نگه داريد.

اين حرکت را 20 مرتبه تکرار کنيد.

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

[ghazal_ak]

بـر اسـاس بـرآوردهـــای اخیر تقریبا 1 نفر از هر 4 خانم و 1 نفر از هر 8 مرد بالای 50 ســال مبـتــــلا بــه بیماری پوكي استخوان هستند. پـوکی استـخـوان در مـراحـــل اولــيـه به نوعی یک بیماری خـاموش مـحـسوب مـی شـود و هــیچ نــشانه مشخصی ندارد. این بیماری ریسک شکستگی استخوان ها به ویژه استخوان لگن، ستون مهره ها و مچ را افزایش می دهد و تاثیر بسیار ویرانگری بر روی زندگی افراد می گذارد. عـده بسـیار کـمـی متـوجـــه پوکی استخوان می شوند و سایرین تا زمانیکه مشکلی برایشان به وجود نیاید و دچار شـکستـگی استخـوان نشـوند، متـوجـه وجود این بیماری نخـواهند شد. آگاهی از روش های محافظت از استخوانها و تغییر عادات زندگی می تواند در جلوگیری از پوکی استخوان نقش مهمی را ایفا کند. به منظور حفظ سلامت استخوان ها باید از فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری آگاه شویم و همچنین تغییرات مهمی را نیز در شیوه های زندگی خود قائل شویم، شاید از این طریق بتوانیم از آسیبهای مکرر وارد بر استخوان ها جلوگیری کنیم.

روشهای جلوگیری از پوکی استخوان برای خانم ها
راههای متفاوتی وجود دارد که به وسیله آن می توانید از پوکی استخوان جلوگیری کنید

• مواد غذایی
• فعالیت بدنی
• عادات زندگی

مواد غذایی
خانم ها می توانند از طریق 5 ماده اولیه که از طرف سازمان مواد غذایی آمريكا به اطلاع عمومی رسیده است، از خود در مقابل پوکی استخوان محافظت کنند.
راهنمای تغذیه اعلام کرده است که خانم ها باید از:

• غداهای مختلف استفاده کنند
• برای حبوبات، نان و سایر فراورده های غلات، گیاهان و میوه ها اهمیت بیشتری قائل شوند.
• مواد لبنی کم چرب، گوشت کمتر، و غذاهایی که دارای چربی پایین و یا بدون چربی هستند را انتخاب کنند.
• وزن بدنشان را همیشه ثابت و پایین نگه دارند و حرکات ورزشی انجام دهند و با شیوه صحیح تغذیه آشنا شوند.
• مصرف الکل را قطع نمايند و نمک، هـمچنین کافئیـن و نـوشـابــه هـــای گازدار (روی هــم رفته فقط 3 مرتبه نوشیدن چای، قـهـوه، کـوکـا و سایر نوشیدنی های کربـوهیـدرات دار مجاز می باشند) را در رژیم غــذایـــی خود محدود کنند.

پیشنهادات اخیر انجمن غذایی بین المللی
سازمان بهداشت و سلامت آمريكا برای اولین بار مدیران مواد غذایی آمریکا را مجبور کرد که لیستی از مواد غذایی سالم تهیه کنند. در این جلسه بیش از 30 محقق کانادایی و آمریکایی حضور داشتند. در این نشست هم بر روی فواید و هم بر روی مضرات غذاهای مختلف تحقیق به عمل آمد. در پیرو این تحقیق پیشنهادات آنها از این دست بود که می خوانید

مرجع رژیم غذایی: نامی نوین، معنایی جدید
سازمان بهداشت و سلامت کانادا به همراه سازمان مجاز مواد غذایی امریکا، مجمعی به نام مرجع رژیم غذایی را تشکیل دادند. پژوهش های این انجمن بر روی مصرف مواد غذایی دیرینه و بیماری های ایجاد شده از طریق این نوع عادات غذایی مثل بیماری های مزمن نظیر پوکی استخوان بود.
اولین گزارش این کنگره در آگوست سال 1997 ایراد شد. آنها 5 ماده اولیه را تحت آزمایش قرار داده بودند و به این نتیجه رسیده بودند که مصرف این 5 ماده سلامت استخوان ها و سایر بافت ها را تضمین می کنند که عبارتند از:

• کلسیم
• فسفر
• منیزیم
• ویتامین D
• فلوراید

mardoman.com

[ghazal_ak]

مرسی بی بی جان

[ghazal_ak]

استخوان، يك ساختمان زنده است كه از پروتئين و مواد معدني تشكيل شده است و به طور مداوم تخريب شده و دوباره ساخته ميشود. پوكي استخوان معمولاً يك فرآيند طبيعي افزايش سن و پيري است به طوري كه ميزان تخريب استخوان افزايش يافته و سرعت دوباره سازي و جايگزين كردن استخوان جديد به جاي استخوان تخريب شده كاهش مي يابد. اين حالت باعث ميشود كه استخوان نازك و شكننده شود.حدود 206 استخوان در اسكلت انسان وجود دارد كه توسط مفاصل با يكديگر متصل شده اند.


ساختمان طبيعي استخوان:
استخوانهاي طبيعي از يك پوسته متراكم و محكم استخوان تشكيل شده اند كه در اطراف صفحات و ميله هاي استخواني (استخوان اسفنجي) قرار گرفته اند كه در داخل آن هم مغز استخوان قرار دارد. ضخامت اين پوسته متراكم در قسمتهاي مختلف اسكلت بدن فرق مي كند. براي مثال در استخوانهاي جمجمه و استخوانهاي دستها و پاها، ضخامت آن از استخوانهاي ستون فقرات بيشتر است. بيشتر قدرت و استحكام اسكلت بدن به علت اين قسمت متراكم استخوان است اما استخوان اسفنجي هم نقش مهمي را بازي مي كند. در واقع استخوانها عمدتاً از يك پروتئين ويژه به نام كلاژن و ماده معدني استخوان كه حاوي كلسيم ميباشد تشكيل ميشوند.
استخوان، يك بافت زنده است كه براي حفظ قدرت خود، نياز دارد كه بطور مداوم خود را بازسازي كند. هميشه استخوانهاي كهنه و قديمي از بين رفته و استخوانهاي جديد و محكم جايگزين آن ميشوند. اگر اين فرآيند كه در سطح استخوانها رخ مي دهد وجود نداشت، اسكلت ما از هنگام جواني دچار خستگي ميشد!


انواع سلول در استخوانها:
1- استئوكلاستها كه استخوان را از بين مي برند و 2- استئوبلاستها كه استخوانهاي جديد مي سازند. هر دوي اين سلولها در مغز استخوان ساخته ميشوند.
وقتي سن ما افزايش مي يابد و پيرتر ميشويم، استئوكلاستها فعال تر ميشوند و از فعاليت استئوبلاستها كاسته ميشود. بنابراين استخوانهاي بيشتري از بين مي روند اما به همان اندازه استخوانهاي جديد ساخته نمي گردند و در نتيجه توده استخواني كاهش مي يابد.


تغيير استخوانها:
در پوكي استخوان، هم مقدار استخوانهاي متراكم و هم مقدار استخوانهاي اسفنجي كاهش مي يابد. نازك شدن لايه خارجي استخوان متراكم از قدرت استخوان كاسته و احتمال بروز شكستگي را افزايش مي دهد. هنگامي كه در استخوانهاي اسفنجي از ميزان استخوان كاسته ميشود صفحات و ميله هاي ضخيم بتدريج خيلي نازك ميشوند واز قدرت ساختماني آن مي كاهند. اين تغييرات باعث ميشوند كه استخوانها ضعيف شده و به راحتي در معرض شكستگي قرار بگيرند.


تغيير در توده استخواني:
در طي كودكي و نوجواني، استخوانها نه تنها رشد مي كنند بلكه به قدرت آنها هم افزوده ميشوند. تا حدود سن 25 سالگي، مقدار استخوان در اسكلت به حداكثر مقدار خود ميرسد. اين حداكثر مقدار استخوان در افراد
مختلف، متفاوت است و معمولاً در مردها بيشتر از خانمها است. همانطوركه مي توان
انتظار داشت، توده استخواني در افرادي كه داراي اسكلت بندي بزرگتري هستند، نسبت به افرادي كه كوچكتر هستند بيشتر است.

چگونه پوكي استخوان باعث تغيير در شكل ساختمان استخوان ميشود:
استخوانها از يك لايه خارجي بنام پريوست و يك لايه متراكم استخوان و يك لايه استخوان اسفنجي تشكيل شده اند. در پوكي استخوان، دو لايه داخلي بسيار نازك و ضعيف ميشوند و احتمال بروز شكستگي را افزايش مي دهند.

اثر پوكي استخوان بر روي مهره هاي ستون فقرات:
نازك شدن لايه خارجي استخوان متراكم و لايه داخلي اسفنجي مهره ها باعث ضعيف شدن و شكنندگي بيشتر آنها شده و آنها را مستعد شكستگي مي كند. در نتيجه ضعيف شدن اين مهره ها، ممكن است آنها فشرده شده و باعث درد و نيز كوتاه شدن قد شوند.
اين حداكثر مقدار توده استخواني در تعيين اين كه فرد در آينده در معرض ابتلاء به پوكي استخوان قرار مي گيرد بسيار مهم ميباشد. اگر مقدار آن كم باشد، از بين رفتن حتي مقادير كم استخوان هم مي تواند باعث بروز شكستگي شود، در حاليكه اگر حداكثر مقدار توده استخواني زياد باشد، شخص را در مقابل ابتلا به پوكي استخوان محافظت مي كند.
عواملي كه حداكثر مقدار توده استخواني را در افراد تعيين مي كنند به طور كامل مشخص نشده اند اما اعتقاد بر اين است كه عامل ژنتيك و وراثت ونيز مصرف كلسيم و انجام تمرينات ورزشي نقش بسيار مهمي دارند. بعلاوه، هورمونهاي جنسي مي توانند در اين حداكثر مقدار توده استخواني موثر باشند. براي مثال آمنوره (فقدان خونريزي ماهانه در خانمها) كه به علت بي اشتهايي عصبي يا ساير بيماريها ايجاد ميشود باعث كاهش حداكثر توده استخواني ميشود، در حاليكه شواهدي وجود دارد كه مصرف قرصهاي ضدبارداري مي تواند باعث افزايش حداكثر توده استخواني گردد.
هم در مردان و هم در زنان، كاهش توده استخواني از حدود 40 سالگي شروع ميشود و تا آخر عمر ادامه مي يابد. در خانمها حدود 35 درصد از استخوان متراكم و 50 درصد از استخوان اسفنجي كل اسكلت آنها را در طي عمرشان از بين مي رود، در حاليكه در مردان فقط حدود دو سوم اين مقدار از بين ميرود. دليلي كه خانمها بيشتر از آقايان استخوان از دست مي دهند اين است كه در طي يائسگي، سرعت از دست دادن استخوان به مدت چندين سال افزايش مي يابد. از آنجائيكه خانمها نسبت به آقايان از توده استخواني كمتري برخوردار هستند و سرعت از دست دادن استخوان آنها هم بيشتر از آقايان است، در معرض خطر بيشتري براي ابتلاء به پوكي استخوان هستند. در واقع تا سن 80 سالگي تقريباً تمام خانمها داراي چنان سطح پائيني از توده استخواني هستند كه در صورت زمين خوردن احتمال زيادي دارد كه دچار شكستگي شوند.علت كاهش توده استخواني با بالارفتن سن هنوز به درستي مشخص نشده است اما كمبود هورمون استروژن به عنوان يك عامل اصلي در خانمها در هنگام يائسگي مطرح ميباشد. در بسياري از افراد كاهش توده استخواني كه در اثر افزايش سن ايجاد ميشود براي بروز پوكي استخوان كافي ميباشد. با اين حال در بعضي موارد، ساير عوامل نيز در پوكي استخوان بغير از افزايش سن مطرح هستند.

[ghazal_ak]

تمام درمانهايي كه امروزه براي پوكي استخوان استفاده ميشود عمل خود را با جلوگيري از از دست دادن استخوان انجام مي دهند. اين درمانها خطر بروز شكستگي ها را كاهش مي دهند اما نمي توانند پوكي استخوان را درمان كنند. وقتي پوكي استخوان ايجاد ميشود نميتوان با هيچ درماني آن را معالجه نمود اما مي توان از بدتر شدن آن جلوگيري كرد.بنابراين بهتر است هرچه زودتر ان را در افراد تشخيص داد و از پيشرفت آن ممانعت نمود. با جلوگيري از پيشرفت پوكي استخوان، مي توان از شكستگي هاي بعدي جلوگيري نمود. هيچ فرد مبتلا به پوكي استخواني نبايد از درمان خودداري نمايد.


درمان طولاني مدت:
داروهايي كه در پيشگيري از از دست دادن استخوان بكار مي روند خيلي آرام اثر مي كنند و اهميت دارد كه بدانيم آنها در مشكلات فعلي، بخصوص درد بيمار داراي اثرات سريعي نيستند. بعلاوه، همين كه شكستگي ستون فقرات ايجاد شد، شكل مهره هاي تغيير يافته را نمي توان مثل قبل و بصورت طبيعي درآورد. بنابراين اگر در شكل ستون فقرات خميدگي هايي ايجاد شد، نمي توان آن را با درمان دارويي معالجه نمود. تمام درمانهايي كه براي پوكي استخوان وجود دارد را بايد به مدت چندين سال مصرف نمود و از آنجايي كه هيچ اثر آشكاري بر روي علايم و نشانه هاي بيماري ندارد، گاهي اوقات ممكن است بيمار وسوسه شود كه مصرف آنها را متوقف نمايد يا اينكه فقط گاه و بيگاه از آنها استفاده كند. از اين وسوسه بايد شديداً جلوگيري شود زيرا براي رسيدن به يك اثر كامل در كاهش از دست دادن استخوان و جلوگيري از شكستگي ها، درمان طولاني مدت بايد انجام پذيرد.
براساس نوع درمان، بسياري از پزشكان هر يك يا دو سال توصيه مي كنند كه بيمار، اسكن استخوان انجام دهد تا مشخص شود كه آيا درمان دارويي موثر واقع شده است يا خير.


هورمون درماني:
هورمون درماني يا اصطلاحاً درمان جايگزيني هورموني (HRT) به مدت چندين سال است كه براي جلوگيري از دست دادن استخوان بكار برده ميشود. تحقيقات نشان داده است كه اين روش درماني با جلوگيري از دست دادن استخوان در طي و بعد از يائسگي باعث كاهش شكستگي هاي مچ دست، گردن استخوان ران و ستون فقرات خانمها شده است. گرچه از اين روش بيشتر در خانمها در سنين حدود يائسگي استفاده ميشود اما استفاده از آن در خانمهاي مسن تر و در سنين 60 يا 70 سالگي هم مفيد ميباشد.


هورمون درماني چيست؟
درمان جايگزيني هورموني (HRT) يا هورمون درماني عبارتست از تجويز هورمون استروژن به تنهايي يا با تركيب با هورمون پروژسترون. هر دو هورمون استروژن و پروژسترون از تخمدانها ترشح ميشوند و مقدار آنها در هنگام يائسگي كاهش مي يابد.
گرچه تجويز فقط هورمون استروژن به تنهايي براي درمان علايم و نشانه هاي دوره يائسگي و پيشگيري از مشكلات آن مثل پوكي استخوان و بيماري قلبي موثر ميباشد، اما باعث افزايش جزيي احتمال سرطان آندومتر رحم مي گردد. به همين دليل براي حداقل 12 روز از هر دوره ماهانه، هورمون پروژسترون هم به هورمون استروژن اضافه مي گردد.
اضافه كردن هورمون پروژسترون از رشد ديواره رحم كه به علت تجويز استروژن ايجاد ميشود و ممكن است باعث پيدايش سرطان شود جلوگيري مي كند. اين لزوماً بدان معني نيست كه يك خونريزي ماهانه ايجاد شود. بنابراين معمولاً هر دو هورمون را براي خانمهاي يائسه تجويز مي كنند مگر اينكه خانمي رحمش را از طريق جراحي درآورده باشد كه در آن صورت فقط تجويز هورمون استروژن كافي خواهد بود.
هورمون استروژن كه در اين موارد استفاده ميشود برخلاف آن هورمون استروژني كه در قرصهاي ضدبارداري وجود دارد، از نوع طبيعي ميباشد و مصنوعي نيست. اما هورمون پروژسترون طبيعي چون مصرف آن از طريق خوراكي مشكل است و عوارض جانبي زيادي دارد، از نوع مصنوعي اش استفاده مي گردد.
در هنگام هورمون درماني معمولاً پروژسترون به مدت 10 تا 14 روز از دوره 28 روزه ماهانه داده ميشود و استروژن هم براي 21 يا 28 روز تجويز مي گردد (معمولاً 28 روز)، با اينحال در بعضي تركيبها، هر دو هورمون در تمام طول دوره داده ميشود تا از بروز خونريزي جلوگيري شود.


عوارض جانبي كوتاه مدت:
بعضي از خانمها در چند ماه اولي كه از هورمون درماني مي گذرد دچار بعضي از عوارض جانبي آن ميشوند، اما اين عوارض جانبي زياد جدي نيستند.
مشكل عمده اي كه بعضي از خانمهايي كه تحت هورمون درماني قرار مي گيرند به آن دچار ميشوند از سرگيري دوباره خونريزي هاي ماهانه است، بخصوص در خانمهاي مسن تري كه به مدت چند سال اين خونريزيها متوقف شده بود. بسياري از خانمها به خاطر اين موضوع، هورمون درماني را كنار مي گذارند. با اينحال، هورمون درماني تركيبي با دو هورمون استروژن و پروژسترون و مصرف دارويي به نام تيبولون (Tibolon) از اين نوع خونريزي ماهانه جلوگيري مي كند، گرچه 30 درصد خانمهايي كه از اين تركيب استفاده مي كنند در چند ماه اول دچار خونريزيهاي غيرمنظمي ميشوند.
ساير عوارض جانبي هورمون درماني عبارتند از:
حساس شدن پستانها، احساس ورم يا پف كردن، احتباس مايعات، تهوع، استفراغ، سردرد، سوءهاضمه و بروز خلق و خوي متغير.
اين عوارض در چند ماه اول هورمون درماني بيشتر ديده ميشوند و پس ز آن بتدريج از بين مي روند.


خطرات و مزاياي هورمون درماني در درازمدت:
وقتي به مدت طولاني از هورمون درماني استفاده ميشود هم مزايا و هم خطراتي بخاطر اين درمان وجود دارد. اين مزايا و خطرات هنوز در دست تحقيق هستند و اهميت دارد بدانيم كه هنوز بسياري از پاسخهاي ما بدون جواب مانده است. با اينحال اطلاعات بسياري امروزه در دسترس است كه مي توانيد در مورد آنها قبل از شروع هورمون درماني با پزشك خود مشورت نماييد.


بيماري قلبي:
مهمترين مزاياي هورمون درماني، اثر آن بر روي عروق كرونري قلب مي باشد كه مشكلات اين عروق، مهمترين علت مرگ و مير در خانمهاي يائسه ميباشد.
تحقيقات دانشمندان نشان داده است كه هورمون درماني سبب كاهش خطرات وقوع حمله قلبي مي گردد و باعث كاهش 50 درصد اين موارد ميشود. هنوز مشخص نشده است كه چه مدت درمان با هورمون مي تواند باعث پيدايش اين اثرات حفاظتي براي قلب شود. بعضي از اين اثرات مفيد در گردش خون خيلي سريع ايجاد ميشوند. در حاليكه براي ايجاد بعضي ديگر از اثرات مفيد آن، به سالها زمان نياز است. سوال مهم ديگري كه هنوز دانشمندان به جواب آن نرسيده اند اين است كه آيا اين اثرات مفيد بعد از توقف هورمون درماني هم باقي مي مانند يا خير.


سكته مغزي:
گرچه بعضي تحقيقات نشان داده است كه هورمون درماني طولاني مدت مي تواند از بروز سكته مغزي جلوگيري كند اما مدارك قوي مانند آن چيزي كه در مورد بيماري قلبي به دست آمده، در اين مورد پيدا نشده است.


بيماري آلزايمر:
بيماري آلزايمر يك بيماري ناراحت كننده و نسبتاً شايعي است كه باعث زوال عقل مي گردد. در تحقيقي كه اخيراً انجام شده، ديده شده كه خانمهايي كه از هورمون درماني استفاده كرده اند نسبت به بقيه خانمها كمتر دچار بيماري آلزايمر شده اند.


سرطان آندومتر (مخاط رحم):
همانطور كه قبلاً هم گفته شد، خانمهايي كه از استروژن به تنهايي در هورمون درماني استفاده مي كنند بيشتر به سرطان آندومتر دچار مي شوند. با اينحال مصرف همزمان دو هورمون پروژسترون و استروژن از اين خطر مي كاهد.


سرطان پستان:
در اكثر تحقيقات دانشمندان ديده شده است كه خانمهايي كه از هورمون درماني استفاده مي كنند بيشتر در خطر ابتلا به سرطان پستان مي باشند. اين مقدار افزايش خطر حدود 30 درصد مي باشد. شواهد موجود نشان مي دهد كه اين افزايش خطر براي خانمهايي كه از استروژن به تنهايي يا از استروژن به همراه پروژسترون استفاده مي كنند به يك اندازه ميباشد. در بيشتر تحقيقات، اين افزايش خطر ابتلاء به سرطان پستان بعد از 5 تا 10 سال كه از هورمون درماني گذشت خود را نشان مي دهد.
بطور تعجب انگيزي ديده شده است كه خانمها تا هنگامي كه هورمون درماني مي كنند اين افزايش خطر ابتلاء به سرطان پستان وجود دارد و وقتي كه هورمون درماني متوقف مي گردد، خطر ابتلاء به سرطان پستان هم مانند ساير افراد ميشود.


ترمبوز وريدي:
ترومبوز وريدي به حالتي گفته ميشود كه يك لخته خون در وريد (بخصوص وريد پاها) تشكيل ميشود و سپس اين لخته خون به سمت ريه ها رفته و باعث آمبولي ريوي ميشود. چندين سال است كه ديده شده خانمهايي كه از قرصهاي ضدبارداري استفاده مي كنند بيشتر به اين وضعيت دچار ميشوند، اما در تحقيقاتي كه انجام شده، اين خطر در افرادي كه از هورمون درماني استفاده مي كنند يا وجود ندارد و يا خيلي جزئي افزايش يافته است.


زماني كه بايد هورمون درماني را شروع كنيم
اگر شما دچار پوكي استخوان هستيد هيچگاه براي شروع هورمون درماني، خيلي زود يا خيلي دير نيست. بعضي از خانمهاي دچار پوكي استخوان، قبل از يائسگي اقدام به هورمون درماني مي كنند و از آن طرف هم بعضي از خانمها در سنين 70 يا 80 سالگي براي درمان خود شروع به هورمون درماني مي كنند. خانمهايي كه قبل از دوران يائسگي هستند و از هورمون درماني استفاده مي كنند بايد آگاه باشند كه هورمون درماني در جلوگيري از بارداري موثر نيست و اگر مي خواهند كه از بارداري هم جلوگيري كنند بهتر است بجاي هورمون درماني از داروهاي ضدبارداري استفاده كنند.
استفاده از هورمون درماني در خانمهاي مسن تر (كساني كه 10 سال از زمان يائسگي آنها گذشته است) كه دچار پوكي استخوان هستند احتمالاً به علت عوارض جانبي بيشتر آن كاهش مي يابد زيرا از ساير درمانهاي غيرهورموني در اين موارد استفاده ميشود.
با اين وجود بعضي از خانمهاي سالخورده كه دچار پوكي استخوان هستند بعلت اثرات مفيد بيشتر هورمون درماني نسبت به ساير درمانها از آن استفاده مي كنند.


مدت از هورمون درماني استفاده كنيم
جواب اين سوال خيلي مشكل است! اگر شما مي خواهيد كه از شكستگي استخوانهايتان به علت پوكي استخوان در بقيه عمرتان جلوگيري كنيد بايد از هورمون درماني تا آخر عمرتان استفاده كنيد. گرچه تحقيقات بيشتري لازم است كه انجام شود اما به نظر مي رسد كه مزاياي هورمون درماني بعد از چند سال كه از توقف آن در يك فرد مي گذرد كم كم از بين مي رود و استخوانها همانند ساير افرادي كه از اين درمان استفاده نكرده اند شروع به از دست رفتن مي كنند.
گرچه بعضي از پزشكان به بيماران خود توصيه مي كنند كه تا آخر عمر از هورمون درماني استفاده كنند اما بعضي ديگر از پزشكان بعلت نگراني از افزايش خط ابتلاء به سرطان پستان ممكن است به بيمارانشان توصيه كنند كه بعد از 5 تا 10 سال هورمون درماني را متوقف نمايند و سپس در صورت نياز درمان غيرهورموني را شروع كنند. به خانمهايي كه دچار يائسگي زودهنگام در سنين پايين شده اند توصيه مي گردد كه حداقل تا سنين يائسگي طبيعي يعني حدود 50 سالگي از هورمون درماني استفاده كنند.


افرادي بايد از هورمون درماني پرهيز كنند
چند مورد خاص وجود دارد كه بايد در آنها از هورمون درماني جلوگيري شود. در خانمهاي دچار سرطان پستان و سرطان آندومتر (مخاط رحم)، هورمون استروژن ممكن است پيشرفت بيماري را تشديد كند، بنابراين اينگونه افراد نبايد از هورمون درماني استفاده كنند.
اگر خانمي پس از يائسگي دچار خونريزي نامشخصي از مهبل است بايد تا هنگاميكه علت آن مشخص نشده و درمان نشده است از انجام هورمون درماني پرهيز نمايد. در خانمهاي حامله نيز بايد از هورمون درماني خودداري شود. در خانمهاي دچار ملانوماي بدخيم (خال هاي سرطاني) هورمون درماني گاهي اوقات مي تواند باعث بدتر شدن بيماري شود، بنابراين اين افراد نيز نبايد از هورمون درماني استفاده كنند.


مواردي كه نبايد از هورمون درماني استفاده شود:
- حاملگي و شيردادن
- سرطان پستان يا رحم
- خونريزيهاي تشخيص داده نشده از مهبل
- ملانوم بدخيم (سرطان پوست)

در بعضي شرايط مي توان از هورمون درماني با احتياط استفاده نمود به شرطي كه ساير درمانهاي موثر در دسترس نباشند. وضعيتهايي كه فرد را مستعد ابتلاء به ترومبوز وريدي مي كند مانند چاقي، عدم تحرك، اختلالات لخته شدن خون، فلبيت (التهاب وريدها) و سابقه قلبي ترومبوز وريدي ممكن است باعث افزايش خطر ايجاد ترومبوز وريدي در هورمون درماني شود. بعضي از بيماريهاي مخصوص زنان بويژه آندومترويوز (التهاب ديواره رحم) و فيبروييد (توده اي غيربدخيم در رحم) ممكن است در هورمون درماني بدتر شوند. گاهي اوقات كنترل فشارخون در زمان هورمون درماني بسيار مشكل مي گردد. در بيماران دچار بيماري شديد كبدي، هورمون درماني ممكن است باعث بدتر شدن عملكرد كبد شده و نيز مي تواند سنگ سازي در كيسه صفرا را تشديد نمايد.

مواردي كه مي توان با احتياط هورمون درماني كرد:

- آندومتريوز
- فيبروئيد
- التهاب وريدها(فلبيت)
- بيماري شديد كبدي
- ميگرن

ارزيابي مزايا و خطرات:

تصميم به اينكه آيا از هورمون درماني استفاده كنيم يا نه، مي تواند بسيار مشكل باشد و بستگي به عوامل متعددي دارد. اگر از هورمون درماني براي رفع مشكلات ناشي از يائسگي استفاده ميشود، مدت دو يا سه سال درمان كافي خواهد بود. اگر براي جلوگيري از پوكي استخوان اقدام به هورمون دراني ميشود بايد مدت طولاني تري از آن استفاده گردد و سنجش مزايا و خطرات آن در بين افراد مختلف متفاوت است كه هر كسي بايد در اين موارد با پزشك خود مشورت نمايد. گرچه بطور كلي مزاياي هورمون درماني بيشتر از خطرات آن است، اما ترس از بروز سرطان پستان باعث ميشود كه آنها مايل نباشند بيش از پنج سال از هورمون درماني استفاده كنند و بعد از اين مدت به سمت درمانهاي غيرهورموني مي روند تا از پوكي استخوان جلوگيري نمايند. با اينحال عده اي هم هستند كه با وجود خطر بروز سرطان پستان، هورمون درماني را تا آخر عمر ادامه مي دهند و از مزاياي پيشگيري از پوكي استخوان و جلوگيري از بروز بيماري قلبي آن بهره مند ميشوند.

سابقه خانوادگي:

خانمهايي كه سابقه وجود سرطان پستان در يكي از افراد خانواده خود را دارند اغلب از اثرات هورمون درماني نگران هستند. سرطان پستان يك بيماري شايع است و بنابراين غيرمعمول نيست كه يك نفر از خويشاوندان هر كسي به اين وضعيت دچار شده باشد، اما اين بدان معني نيست كه خانمهايي كه چنين خويشاونداني دارند در صورت هورمون درماني نسبت به ساير خانمها بيشتر به سرطان پستان مبتلا ميشوند. گرچه اگر يك سابقه قوي از ابتلاء سرطان پستان در خانواده وجود داشته باشد و چند نفر از خويشاوندان دچار سرطان پستان شده باشند، بايد قبل از شروع به هورمون درماني با يك متخصص در اين مورد مشورت شود.

ديابت (مرض قند) و صرع:

هورمون درماني اثرات زيادي بر روي قند خون ندارد و افراد ديابتي مي توانند بدون هيچ خطري از آن استفاده نمايند. همچنين دليلي وجود ندارد كه افراد دچار بيماري صرع نتوانند از هورمون درماني استفاده كنند، گرچه بعضي از داروهاي ضدصرع ممكن است باعث افزايش نياز به مقدار هورمونهاي تجويزي بشود.

جراحي و هورمون درماني:

در بين پزشكان در مورد اينكه آيا در هنگام يك عمل جراحي بايد هورمون درماني متوقف شود يا نه، اختلاف نظر وجود دارد. بعضي از پزشكان معتقدند كه توقف هورمون درماني لزومي ندارد، در حاليكه بعضي ديگر عقيده دارند كه چند هفته قبل و بعد از عمل جراحي نبايد از هورمون درماني استفاده شود. تصميم در اين موارد بستگي به نوع عمل جراحي و وجود عوامل خطر پيدايش ترومبوز وريدي در بيمار دارد.

منبع : دوستان

[Only 50#3!14]

منم پوکی استخوان شدید دارم. برای من که خیلی سخته
ممنون از مطالبتون

[ghazal_ak]

ماندانا سلحشور



پوكى استخوان يا استئوپروز (Osteoporosis) بيمارى خاموشى است كه استحكام استخوان ها را به تدريج از بين مى برد. استخوان داراى بافت زنده اى است كه مرتب بازسازى مى شود. بافت هاى استخوانى قديمى از بين مى روند و بافت هاى جديد استخوانى جايگزين آنها مى شوند. روند استخوان سازى در بدن از هنگام تولد آغاز مى شود و به طور متوسط تا حدود ۳۵- ۳۰سالگى ادامه دارد و از آن پس رو به كاهش مى گذارد و در نتيجه بافت استخوانى نازك تر و ضعيف تر مى شود.
اين بيمارى را از آن جهت بيمارى خاموش مى نامند زيرا تا زمانى كه فرد دچار شكستگى استخوان و يا مجبور به سنجش تراكم بافت استخوانى نشده باشد، هيچ علامت و نشانه به خصوصى ندارد. استئوپروز در لغت به معناى استخوان سوراخ سوراخ و يا استخوانى است كه داراى منافذ ريز است، و به دليل همين كاهش بافت استخوانى است كه شكستن آن آسان تر و جوش خوردن آن ديرتر صورت مى گيرد. فردى كه پوكى استخوان دارد، ممكن است با كمترين ضربه، افتادن و يا فشار شديدى دچار شكستگى و آسيب استخوانى شود. اغلب اين آسيب ها در ناحيه لگن، ستون فقرات (مهره هاى پشتى و كمرى)، استخوان ران، مهره هاى گردن و مچ دست است كه معمولاً با درد فراوان توام است.

•فرآيند استخوان سازى
استخوان ها ستون و نگهدارنده بدن هستند. استخوان مواد معدنى لازم براى حفظ حيات آدمى را در خود انبار مى كند. استخوان از دو نوع سلول ساخته شده است. گروه اول، بافت استخوانى را مى سازد تا كلسيم و ساير مواد معدنى را از جريان خون جذب كند و گروه دوم كلسيم را آزاد مى كند تا امكان مصرف آن را براى ساير اعمال اساسى بدن ممكن سازد. به عبارت ديگر زمانى كه در برنامه غذايى روزانه فرد به اندازه كافى از اين مواد نباشد، بدن اين مواد را از ذخيره استخوان ها برداشت مى كند. در نتيجه ضعيف شدن استخوان ها، بيمارى هاى خاص استخوانى نيز عارض مى شوند. تحقيقات نشان مى دهند كه در مردان آسيب هاى استخوانى از سن ۴۰ سالگى شروع مى شود و هر سال به نسبت ۳ درصد ادامه مى يابد. به همين دليل آنان تا سن ۸۰ سالگى ناتوان و ضعيف نمى شوند. اما در زنان اين مسئله كمى فرق مى كند زيرا شروع اين آسيب ها زودتر است (حدود ۳۰ سالگى) و بعد از يائسگى (۵۰ سالگى) نيز شدت مى يابد. تا حدى كه اگر جلوى آن گرفته نشود مى تواند هرساله ۸درصد پيشرفت داشته باشد. به عبارت ديگر، زنان در ۶۰سالگى، ۳۰ درصد اندوخته استخوانى خود را از دست مى دهند. همچنين شكل هندسى استخوان ها در زنان و مردان متفاوت است و همين امر سبب مى شود كه تراكم استخوانى در آنان كاهش يابد و تغييراتى در بافت استخوانى آنها پديد آيد. پژوهش هاى مختلف نشان مى دهند كه از هر سه نفر زن، يك نفر و از هر ۱۲ مرد، يك نفر به پوكى استخوان مبتلا مى شوند.

• عوامل موثر در بروز پوكى استخوان
عوامل گوناگونى مى توانند موجب گسترش بيمارى پوكى استخوان و بيمارى هاى ناشى از آن در افراد شوند. خوشبختانه با برخى از اين عوامل خطرزا مى توان به راحتى مقابله كرد و روند پوكى را كاهش داد. مهمترين عوامل موثر در بروز پوكى استخوان عبارتند از :

- افزايش سن (شروع از سال هاى ميانه ۳۰ و بعد از
۵۰سالگى)
- ساختار ضعيف استخوان بندى
- داشتن سابقه خانوادگى در پوكى استخوان (بين خواهر و برادر ها و يا والدين)
- كاهش هورمون هاى جنسى در زنان و مردان (به ويژه هورمون استروژن در زنان يائسه)
- بى اشتهايى عصبى
- سيگار كشيدن
- نوشيدن الكل
- فقر غذايى (كاهش مصرف كلسيم و ويتامين D )
- شيوه زندگى كم تحرك
- مصرف داروهاى خاص
علاوه بر عوامل فوق، عوامل ديگرى در زنان وجود دارند كه موجب شدت روند پوكى در آنان مى شوند. اين عوامل عبارتند از :
- لاغرى مفرط و كوچك اندامى
- ذخيره استخوانى ناچيز
- فرسودگى ناشى از حاملگى
- تحليل رفتن ذخيره كلسيم بدن در اثر شير دادن
- رژيم هاى سخت غذايى و نرسيدن مواد معدنى لازم به بدن
- يائسگى هاى زودهنگام (برداشتن تخمدان ها)

•روش هاى تشخيص پوكى استخوان
براى تشخيص ميزان پوكى استخوان روش هاى گوناگونى وجود دارد، از جمله عكسبردارى با اشعه ايكس كه تا زمانى كه اين بيمارى ۴۰ جرم استخوان را تحليل نبرده است، چيزى نشان نمى دهد. اما آزمون هاى تخصصى ترى نيز در اين زمينه وجود دارند كه مى توانند جرم استخوانى را تعيين كنند. بهترين، ساده ترين و راحت ترين آنها سنجش تراكم استخوان يا دنسيتومترى (Densitometery) است. در اين روش نيازى به آمادگى قبلى و يا خوردن داروى به خصوصى نيست و پزشك را قادر مى سازد ميزان پوكى را با دقت تشخيص دهد و درمان لازم را براى بيمار تجويز كند. علاوه بر آن، دستگاه تراكم سنج استخوان فقط يك صدم تابش اشعه ايكس استاندارد را به كار مى برد و مى توان به وسيله آن كمترين تغيير در ذخيره استخوانى بدن را تشخيص داد. با استفاده از اين روش، همچنين مى توان از مصرف بى مورد هورمون استروژن نيز پرهيز كرد .

• پيشگيرى از پوكى استخوان
پيشگيرى از اين بيمارى بايد در تمام طول زندگى انجام گيرد و هدف از آن نيز افزايش تراكم بافت استخوان در سنين كودكى و نوجوانى و كاهش روند پوكى استخوان است. نكات مهمى كه براى پيشگيرى از پوكى استخوان بايد در نظر داشت، عبارتند از:

۱- مصرف كلسيم لازم: مصرف روزانه ۱۰۰۰ ميلى گرم كلسيم در روز براى زنان ضرورى است. اين ميزان براى زنان ۵۰ سال به بالا به ۱۵۰۰ ميلى گرم بايد افزايش يابد. همچنين زنان حامله و شيرده بايد حداقل ۱۲۰۰ ميلى گرم كلسيم در روز مصرف كنند. مواد غذايى غنى از كلسيم شير، ماست، پنير و ماهى هستند. يك ليوان شير كم چرب ۳۰۰ ميلى گرم و يك ليوان ماست كم چرب ۴۰۰ ميلى گرم كلسيم دارد. درصورت عدم دسترسى به مواد حاوى كلسيم، مى توان از مكمل هاى غذايى به همراه ويتامين D استفاده كرد. اين مكمل ها را بهتر است به همراه وعده هاى غذايى و يا هنگام خواب خورد تا بيشتر جذب بدن شوند. در نظر داشته باشيد، موادى مثل قهوه، سيگار، گوشت قرمز و نوشيدنى هاى كافئين دار مانع از جذب كامل كلسيم دريافتى مى شوند.

۲- مصرف ويتامينD : مصرف اين ويتامين همراه با كلسيم موجب جذب بهتر كلسيم در بدن مى شود. افرادى كه دچار فقر ويتامين D هستند، به نرمى و يا پوكى استخوان دچار مى شوند. بيمارى نرمى استخوان يا راشيتيسم (Rashitism) نيز شبيه پوكى استخوان است با اين تفاوت كه كمبود كلسيم منجر به نرم شدن استخوان ها و انحناى شديد آنها مى شود. بدين منظور پزشكان توصيه مى كنند كه براى جذب بهتر كلسيم مصرفى بدن ويتامين D تجويز شود. به ويژه براى افرادى كه كمتر از نور آفتاب بهره مى گيرند و مجبور به استراحت در خانه هستند.

۳ - انجام تمرينات ورزشى: داشتن تحرك و فعاليت هاى جسمانى مى تواند موجب استخوان سازى و افزايش نيروى عضلانى فرد شود. شنا كردن موجب سفت شدن مفاصل مى شود و از دردهاى استخوانى مى كاهد. پياده روى ورزش ساده اى است كه بايد حداقل روزى ۳۰ دقيقه انجام شود تا اثر خود را بر بافت هاى استخوانى فرد بگذارد. براى پياده روى توجه به چند اصل مى تواند مفيد باشد:
- مسافتى را انتخاب كنيد كه متناسب با توان جسمانى شما باشد.
- مسير خود را ابتدا با قدم هاى آهسته طى و به تدريج گام هاى خود را تند كنيد.
- چنانچه آمادگى بدنى كافى پيدا كرديد، مسافت خود را بيشتر كنيد.
- سعى كنيد از راهپيمايى خود لذت ببريد، مسيرهاى متنوع انتخاب كنيد، به خودتان فشار نياوريد و دوست و همراهى خوب براى خود برگزينيد.
- سعى كنيد مسافتى معين- و نه زمانى معين- را براى پياده روى انتخاب كنيد.
پياده روى موجب رسيدن اكسيژن كافى به تمام سلول هاى بدن و ساختن مويرگ هاى جديد و به دنبال آن گردش خون بهتر در بدن مى شود.

۴- نشستن، ايستادن و خوابيدن صحيح: از جمله نكاتى است كه مى تواند موجب حفظ قامت و استخوان بندى بدن شود. هنگام نشستن، باسن خود را به سمت عقب بكشيد و صاف بنشينيد. هنگام ايستادن قوز نكنيد تا ستون مهره ها انحنا پيدا نكند، و هنگام خوابيدن سعى كنيد بالش، زير سر خود نگذاريد تا ستون مهره ها شكل خود را حفظ كنند.

۵- انجام ورزش هاى خاص پيشگيرى از پوكى: سعى كنيد اين ورزش ها را به طور مستمر انجام دهيد. اين ورزش ها همگى براى استحكام بيشتر استخوان ها، تقويت عضلات، حفظ تعادل بدن، گوارش بهتر و جلوگيرى از بيمارى هاى قلبى- عروقى و ماهيچه اى- مفصلى هستند.

۶- دارودرمانى: دارودرمانى با تجويز پزشك معالج نيز مى تواند روند پوكى استخوان را در افراد- حتى سالخوردگان- كاهش دهد. براى مقابله با پوكى استخوان و پيامدهاى ناشى از آن هيچگاه دير نيست. زمانى پوكى استخوان را بيمارى اى درمان ناپذير مى دانستند، ولى امروزه با استفاده از روش هاى نوين پزشكى، تشخيص زودهنگام، رژيم غذايى مناسب و فعاليت هاى بدنى گوناگون نه تنها مى توانند روند بيمارى را كاهش دهند، بلكه موجب تقويت بافت هاى استخوانى و ترميم آنها نيز مى شوند.

منيع : شرق

[ghazal_ak]

پوكى استخوان بيمارى است كه با ابتلا به آن استخوان هاى بدن به ويژه در نواحى بالاى ران، ستون فقرات و مچ ها به تدريج نازك و ضعيف شده و به نقطه اى مى رسد كه به راحتى مى شكنند. پوكى استخوان در جوامع پزشكى به «بيمارى خاموش» معروف شده است، زيرا كه تا زمان شكستگى استخوان ها فرد مبتلا از بيمارى خود مطلع نيست. استخوان ها با مرور سال ها با توجه به بيمارى توان خود را از دست داده اند، لذا با كمترين فشار در بازه شكست قرار مى گيرند. •چه كسى پوكى استخوان مى گيردبا پير شدن بدن خطر ابتلا به پوكى استخوان در افراد بيشتر مى شود. در بعضى از مردم زمانى كه پا به دهه سى و چهل مى گذارند ترميم بافت هاى استخوانى بسيار كندتر خواهد شد. بعد از اينكه زنان يائسه مى شوند براى سال هاى متمادى نازك شدن استخوان ها سريعاً ادامه مى يابد. بعد از آن يعنى چند سال پس از نرخ سريع كاهش حجم استخوانى اين روند متعادل تر خواهد شد. در مورد مردان همان گونه كه قبلاً گفته شد، تغييرات هورمونى گسترده اى مانند زنان وجود ندارد، به عنوان مثال مردان حالت يائسگى مانند زنان ندارند. پديده پوكى استخوان در مردان بسيار آهسته رخ مى دهد، ولى در سنين ۶۵ و ۷۵ زنان و مردان به يك نسبت تراكم استخوانى خويش را از دست مى دهند و نرخ كاهش حجم استخوان در آنها برابر است. ديگر زنان كه در بازه خطر ابتلا به پوكى استخوان هستند شامل شرايط زير هستند:- حتماً در خانواده آنها نشانى از ابتلا به پوكى استخوان وجود دارد؛ به اندازه كافى در طول عمر خود از كلسيم استفاده نكرده اند؛ يائسگى زودرس داشته اند؛ تخمدان هاى خود را در اثر جراحى از دست داده اند؛ به علت بيمارى مجبور به استراحت هاى طولانى در رختخواب هستند؛ مجبور به استفاده از دارو در درازمدت بوده اند؛ از لحاظ شكل ظاهر داراى بدن و اندام كوچك هستند. • چگونه بفهميم كه به پوكى استخوان مبتلا شده ايم كاهش قد يا شكستگى استخوان اولين مرحله در شناخت ابتلا به پوكى استخوان است ولى براى آگاهى از ابتلا حتماً نبايد اين اتفاق بيفتد.بهترين روش در نشان دادن پوكى استخوان تست يا اسكن دكسا است. اين تست به شما نشان مى دهد كه در چه بازه اى از خطر شكستگى استخوان قرار داريد. همچنين اگر داراى استخوان هاى طبيعى باشيد با استفاده از تست DExa نشان داده مى شود.• راه هاى جلوگيرى از ابتلا به پوكى استخوانپوكى استخوان قابل پيشگيرى است. يك ژريم غذايى كامل از لحاظ كلسيم و ويتامين D به همراه وزن مطلوب و برنامه ورزشى مناسب بهترين راه در مقابله با پوكى استخوان است. با استفاده از اين روش در سنين سالخوردگى از امنيت بيشترى در مقابل اين بيمارى برخوردار خواهيم بود.كليسم: استفاده از يك رژيم غذايى مناسب با كليسم كافى در طول زندگى استخوان هاى شما را قوى و محكم نگاه مى دارد. انجمن بين المللى علوم(National Academy of Science) پيشنهاد كرده است كه افراد داراى سنين ۵۰ سال روزانه ۱۲۰۰ ميلى گرم كليسم مصرف نمايند. براى انجام دادن اين مهم از رژيم غذايى اى استفاده كنيد كه از كليسم مناسب برخوردار باشد. اين برنامه غذايى بايد شامل لبنيات كم چرب به اندازه كافى، ماهى هاى كنسرو شده با استخوان هاى نرم مانند ماهى آزاد و قزل آلا، سبزى هاى برگ دار مانند كاهو، غذا هاى سرشار از كليسم مانند نان، حبوبات و آب مركبات باشد.• ويتامين Dبدن شما از ويتامين D در جذب كليسم استفاده مى نمايد. اگر روزى ۲۰ دقيقه در زير نور خورشيد باشيد ميزان مورد نياز ويتامين D در بدن شما توليد خواهد شد. البته شما با خوردن تخم مرغ، ماهى هاى چرب، حبوبات و شير هاى غنى شده با ويتامين D به ويتامين D مورد نياز خواهيد رسيد.
اگر فكر مى كنيد به ويتامين D بيشترى نياز داريد با پزشك راهنماى خود صحبت كنيد. انجمن بين المللى علوم ميزان مورد نياز ويتامين D را براى سنين ۵۱ تا ۷۰ سال روزانه ۴۰۰ واحد بين المللى (Iu(international unit تجويز كرده است. افراد بالاتر از سن ۷۰ سال بايد ۶۰۰ واحد ويتامين D در روز مصرف نمايند. مصرف بيش از ۲۰۰۰ واحد روزانه از ويتامين D نه تنها باعث مشكلات كبدى شده بلكه توده استخوانى را نيز نازك مى كند.
• تمرينات ورزشى منظمورزش هاى مناسب بدنى ماهيچه ها و استخوان ها را قوى و محكم نگه داشته و مانع تحليل رفتن استخوان ها مى شود. اين روش همچنين ما را فعال و پرجنب و جوش نگاه مى دارد. ورزش هاى مناسب به همراه كاهش وزن اگر در هفته سه الى چهار بار انجام شود بهترين عامل در جلوگيرى از پوكى استخوان خواهد بود. قدم زدم آهسته، پياده روى سريع، تنيس و ساير ورزش هاى اينگونه كه در كاهش وزن نيز موثر هستند، تمرين هاى مناسبى به شمار مى آيند. در صورت توانايى تمرينات آكروباتى و قدرتى نيز در جلوگيرى از افتادن ناگهانى و شكستن استخوان ها شما را يارى مى نمايد.• سلامت زندگی استفاده اجبارى از بعضى داروها خطر ابتلا به پوكى استخوان را افزايش مى دهد. بعضى از اين دارو ها شامل گلوكوكور تيكودز كه نوعى استروئيد محسوب شده و در كنترل بيمارى هاى ورم مفاصل و آسم مورد استفاده دارد، انواع قرص هاى خواب آور، دارو هاى ضدسرطان و... مى شوند.تيروئيد هاى بسيار فعال و يا استفاده از دارو هاى فعال كننده تيروئيد هاى نيمه فعال نيز خطر را افزايش مى دهند. اگر شما از اين دارو ها استفاده مى كنيد با پزشك معالج يا مشاور خود در مورد پوكى استخوان مشورت بخواهيد.

منبع: overclock

[ghazal_ak]

پوکی استخوان (Osteoprosis)یک بیماری شایع متابولیک استخوان بوده و در آن کاهش عمومی و شدید در توده استخوانی (پوک شدن استخوان) بوجود می‌آید. که در آن عناصر تشکیل دهنده استخوان از نظر کیفیت تغییر نمی‌کند، ولی از نظر کمیت کاهش می‌یابد. در این بیماری به فعالیت استئوکلاسته افزوده می‌شود. استئوپورزپیری ، پدیده فیزیولوژیکی نزد افراد مسن محسوب می‌شود. این بیماری وقتی بروز می‌کند که کاهش توده استخوان بیش از حد سریع باشد. در ضمن خانمها بسیار بیشتر از آقایان دچار پوکی استخوان می‌شوند. و همینطور با افزایش سن احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر می‌شود.
● علل ابتلا به پوکی استخوان
آسیب شناسی دقیق استئوپورز ناشناخته است. عوامل مستعد کننده عبارتند از:
کاهش و از بین بردن فعالیت عضو به علت حرکت طولانی مدت.
رژیمهای غذایی با کمبود مواد پروتئین ، دریافت ناکافی کلسیم ، کمبود ویتامین D و مصرف زیاد کافئین.
▪ شروع یائسگی:
استروژن هورمون زنانه‌ای که از کاهش توده استخوان جلوگیری می‌کند. تولید استروژن در تخمدانها بعد از یائسگی متوقف می‌شود، ‌در نتیجه از دست رفتن توده استخوان تسریع می‌شود. زنانی که یائسگی زودرس دارند (قبل از ۴۵ سالگی)، مانند بانوانی که تخمدانهای آنها با جراحی از بدن خارج شده است، بیشتر در معرض ابتلاء به پوکی استخوان هستند.
▪ سابقه خانوادگی:
وراثت بر میزان استخوانهای شما و سرعت از دست رفتن آنها تاثیر دارند.
▪ استخوانهای کوچک:
بانوانی که دارای استخوانهایی کوچک بوده یا کوتاه قد و یا لاغر هستند به خاطر وجود توده استخوانی کمتر، ‌به بروز پوکی استخوان مستعد‌ترند.
▪ پیشنیه قومی:
بانوان اروپای شمالی یا آسیایی تبار بیشتر در معرض ابتلاء به پوکی استخوان هستند.
▪ بعضی بیماریها:
بیماریهایی نظیر تیروئید، کلیه و برخی سرطانها ممکن است به پوکی استخوان منتهی شوند. تجویز بعضی داروها به مدت طولانی مثل کورتیکواستروئیدها و هپارین.
● علایم بالینی
توده استخوانی هر فرد معمولا در ۳۰ تا ۳۵ سالگی به بیشترین میزان خود می‌رسد. پس از این سن ، کاهش توده استخوان به صورت یک روند طبیعی پیری آغاز می‌شود. ۵۰ درصد افراد بیش از ۶۵ درصد سال سفید پوست استئوپروز داشته و فقط در ۲۰ درصد از این افراد علایم بالینی وجود دارد. ۳۰ درصد افرادی که به سن ۷۵ سالگی رسیده‌اند، دچار شکستگی ناشی از استئوپروز می‌شوند. شایعترین علل این شکستگیها عبارتند از: جسم مهره‌ها ، لگن ، گردن ، استخوان ران ، انتهای فوقانی بازو و انتهای تحتانی ساعد ، علاوه بر شکستگیهای این بیماران از درد کمر ، پشت و قوز‌دار شدن پشت شکایت دارند. ولی برخلاف استئومالاسی ، مبتلایان از ضعف عمومی و ضعف عضلانی شکایتی ندارند.
در بعضی از موارد استئوپروز و استئومالاسی تواما وجود دارد. دفورمیتی قفسه سینه به صورت کوتاهی قامت ، مشکل دولاشدن (خم شدن به سمت جلو) ، کیفوز مشخص ستون مهره‌ای سینه‌ای که ممکن است در پشت ایجاد شود. بدشکلی ستون مهره‌ای و فضای دنده‌ای ممکن است باعث نارسایی تنفسی شود.به علت ناتوانی در بهبودی از آسیب‌های وارده ممکن است دچار پوکی استخوان شوید، بدون آنکه از بیماری خود اطلاع داشته باشید به همین دلیل است که پوکی استخوان بیماری بی‌سر و صدا نامیده می‌شود.
● پوکی استخوان
در مراحل اولیه بروز پوکی استخوان،‌ علایم به ندرت ظاهر می‌شود، که این امر تشخیص بیماری را دشوار می‌کند. پوکی استخوان در مراحل بعدی موجب بروز مشکلات ذیل می‌شود. شکستگی مفاصل‌ ران ، کمر و ستون مهره‌ها که غالبا این اولین علامت است. کمردرد شدیدی در یک نقطه خاص که نشانه یک شکستگی می‌باشد. قوز کردن پشت که موجب انحنای پشت یا قوز درآوردن می‌شود. کوتاه شدن قد در اثر پوکی استخوان در طی سالهای متمادی ایجاد می‌شود.
● عوامل خطری قابل کنترل
▪ وزن:
وزن کم بانوان بسیار لاغر که عادت ماهانه آنها را مختل کند، این خانمها در معرض خطر پوکی استخوان قرار می‌گیرند، (زنانی که دارای اضافه وزن هستند معمولا در معرض خطر نیستند ولی احتمال ابتلاء به ناراحتیهای دیگر در آنها زیادتر است).
▪ ورزش نکردن:
نداشتن فعالیت، کاهش توده استخوان را تسریع می‌کند. ورزش مناسب به افزایش مقدار استخوان و سلامتی بیشتر شما کمک می‌کند. مصرف مشروب و یا نوشابه‌های کافئین‌دار این مواد در استفاده بدن شما از کلیسم اختلال ایجاد می‌کنند. همچنین افرادی که مشروب مصرف می‌کنند غالبا برنامه غذایی نامناسبی داشته و کم ورزش می‌کنند.
کمبود کلسیم در برنامه غذایی: کلسیم استخوانها را قدرتمند می‌کند. اگر به قدر کافی کلسیم مصرف نمی‌کنید بدن شما سلولهای استخوانی را تخریب می‌کند تا کلسیم مورد نیاز خود را به دست آورد.
▪ سیگار کشیدن:
زنانی که سیگار می‌کشند بیشتر از خانمهایی که سیگار نمی‌کشند دچار پوکی استخوان (و سایر بیماریها) می‌شوند.
بعضی داروهای تجویزی نظیر کورتیکواستروئیدهای خوراکی که معمولا برای درمان آسم و آرتروز مصرف می‌شود.
برنامه غذایی پروتئین - کمبود ویتامین D (ویتامین D به بدن شما کمک می‌کند تا از کلسیم برای ساختن استخوانهای محکم استفاده کنید).
● ارزیابی تشخیصی
▪ علایم رادیولوژی
کاهش تراکم استخوان ، همچنین کاهش تعداد و صفحات تیغه‌های استخوان که بخصوص در جسم مهره‌ها ، گردن و استخوان ران مشهود است. فضای بین مهره‌ای افزایش یافته و سطح بالایی و پایینی جسم مهره گرد می‌شود. شکستگی مرضی در مهره‌ها باعث مقعرالطرفین شدن شکل آنها می‌گردد.
▪ علایم آزمایشگاهی
کلسیم ، فسفر و آلکالین فسفاتاز سرم طبیعی است. بیوپسی استخوان به تشخیص کمک می‌کند.
▪ آزمایشهای سنجش تراکم استخوان
این آزمایشها برای تشخیص و پیگیری درمان پوکی استخوان ،‌ دقیقتر از عکسبرداری با اشعه هستند. پرتوهای ایکسمعمولا برای تشخیص پوکی استخوان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. این پرتوها که به دلایل دیگری استفاه می‌شود ممکن است پوکی استخوان را نیز در حالتی که حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد توده استخوان از بین رفته باشد نشان دهد. بله ولی این امر دشوار است در بیشتر موارد پوکی استخوان تشخیص داده نمی‌شود تا این که فرد دچار شکستگی استخوان شود.
● شیوه درمان
در صورت مشخص بودن علت استئوپروز باید آن را درمان کرد. هدف از درمان ، جلوگیری از پیشرفت بیماری و کمک به بهبود آن می‌باشد. تغییر در رژیم غذایی ، مواد پروتئینی ، کلسیم مکمل ، املاح و ویتامین‌ها و مخصوصا ویتامین D باید، مقدار کافی از راه غذایی و دارویی به این بیماران داده شود. کلسی تونین ، از دست دادن استخوان را مهار می‌کند. تجویز استروژن یا استروژن همراه با پروژسترون و اندروژن و املاح فلوئور در درمان این بیماران موثر است. اگر چه از علایم هشدار دهنده مهم در شما بروز نکرده باشد، ممکن است مبتلا به پوکی استخوان شده باشید. گرچه پوکی استخوان را نمی‌توان بطور قطعی درمان کرد، ولی درمان نسبی آن امکانپذیرست.