تاپيك ويژه خرابي و تعميرات هاردديسك

[glc_engineer]

برای بوت کردن سیستم با سی دی ویندوز باید مطمئن شوید که کامپیوتر میتواند سی دی بوت را از سی دی درایو بخواند. بعبارتی باید کنترل کنید که CMOS کامپیوتر روشهایی برای ردیف بندی بوت از روی سی دی درایو، هارد دیسک، فلاپی درایو یا غیرو دارد. به Setup کامپیوتر بروید ( [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ) و تنظیم Boot Sequence را در بخش Advanced BIOS Features روی تنظیمی قرار دهید که با CD-ROM شروع میشود مثلا: CD-ROM,A,C شاید ترکیبات گفته شده در کامپیوتر شما اندکی متفاوت باشد اما در هر صورت نحوه کار همین است. بدین ترتیب کامپیوتر وقتی روشن شود اول سروقت سی دی خواهد رفت. اگر مشکلی داشتید با ما تماس بگیرید.

حال سی دی ویندوز قابل بوت را در درایو گذاشته و کامپیوتر را راه اندازی کنید. از دستورات ویندوز پیروی نمائید. وقتی به قسمت پارتیشن بندی رسیدید، بگوئید ویندوز پارتیشن کند! و وقتی به قسمت فرمت رسیدید اجازه دهید ویندوز فرمت کند! جزئیات این کارها را در قسمت بعدی بخوانید

[glc_engineer]

اضافه کردن هارد دیسک 3

اضافه کردن هارددیسک به کامپیوتر یا عوض کردن هارددیسک موجود از جمله کارهایی است که بالاخره باید روزی انجام دهید اگر به کارهای فنی کامپیوتر علاقه دارید و دستی هم به آچار دارید ما به شما کمک میکنیم تا بتوانید اینکار را انجام دهید. در قسمت قبلی به نکات سخت افزاری اینکار پرداختیم و در این قسمت اصول نرم افزاری کار را توضیح میدهیم.

در قسمت اول این مقاله فهمیدیم که تعویض هارددیسک کامپیوتر یا افزودن یک هارددیسک به یک کامپیوتر که دارای یک یا چند هارد دیسک است دارای دو مرحله میباشد که اولی سخت افزاری است و باید دست به آچار شوید اما دومی نرم افزاری است که باید دیسک را پارتیشن بندی کرده و فرمت نمائید تا بتوانید اطلاعات خود را روی آن بنویسید.

پارتیشنها بخشهای لاجیکال یک هارددیسک هستند که خود مانند یک هارددیسک واقعی عمل میکنند. یک کامپیوتر میتواند فقط یک پارتیشن داشته باشد که آنرا به :C میشناسد یا میتواند تا 24 درایو لاجیکال (پارتیشن) داشته باشد که آنها را از :C تا :Z میشناسد.

اندازه پارتیش های اولیه تا 32 مگابایت بود اما امروزه این اندازه تا 137 گیگابایت میرسد ( این رقم با تکنیکی به نام INT13 Extention بدست می آید).

[glc_engineer]

فهمیدیم که پارتیشن بندی ضروری است اما چه خاصیتی دارد؟ اول اینکه میتوانید مطابق سلیقه تان چند پارتیشن درست کنید و هر یک را به نوع خاصی دیتا (موزیک - کارهای فنی - ...) اختصاص دهید. مثلا در یک هارددیسک 30 گیگابایتی، :C را با 25 گیگابایت به نصب ویندوز 2000 و تمام برنامه ها اختصاص دهید و در 5 گیگا بایت بعدی :D دیتاهای شخصی خود را قرار دهیذ. بدین ترتیب بک آپ گیری از دیتاهایتان (5 گیگابایت) سریعتر و آسانتر میشود. در ضمن با پارتیشن بندی میتوانید روی یک هارد دیسک چند OS داشته باشید. یعنی ویندوز 98 را در یک پارتیشن قرار دهید، ویندوز XP را در پارتیشن بعدی و مثلا ردهت لینوکس را در پارتیشن بعدی نصب کنید. سه OS در یک هارد دیسک! بلی اینکار با پارتیشن بندی امکان پذیر است.

[glc_engineer]

وقتی کامپیوتر اول راه اندازی میشود بدنبال بخش مخصوصی در هارد دیسک بنام "بوت سکتور" میگردد.

هر درایو میتواند تا 4 پارتیشن داشته باشد که میتوانند از نوع Primary یا Extended باشند که هر یک وظیفه خاصی داشته و شما بر حسب نیاز میتوانید آنرا تعریف کنید. توضیحات بعدی موضوع را روشن میکند. البته شاید هارددیسکهایی را دیده باشید که به بیش از 4 قسمت تقسیم شده اند، توجه داشته باشید که فقط پارتیشن نوع Extended میتواند بیش از یک حرف درایو از کامپیوتر برای خود بگیرد. فرقی نمیکند که چند حرف درایو ببینید، بخاطر داشته باشید که هر درایو نمیتواند بیش از 4 پارتیشن بگیرد.

[glc_engineer]

پارتیشن Primary

این پارتیشنها جایگاه OS ها هستند. اگر میخواهید هارد دیسک شما توانمندی راه اندازی یا بوت کامپیوتر را داشته باشد نیاز به یک پارتیشن Primary دارید. در ویندوز سری 9x و 2000 این پارتیشن همیشه :C است که نمیتوانید آنرا تغییر دهید. هر هارد دیسک میتواند تا 4 پارتیشن Primary داشته باشد اما در دنیای داس و ویندوز 9x با برنامه ای بنام FDISK فقط محدود به یک پارتیشن Primary هستید. لینوکس و ویندوزهای بعدی مانند 2000 بطور کامل از داشتن چند پارتیشن Primary در یک درایو حمایت میکنند. برنامه System Commander در ویندوزهای سری 9x بشما کمک میکند تا چند سیستم عامل را در یک درایو قرار دهید. اما در ادامه پارتیشنهای Primary ، به حالت پارتیشن Active نگاهی می اندازیم.

[glc_engineer]

پارتیشن Active

اما سئوال اینجاست که اگر یک هارددرایو دارای چند پارتیشن Primary باشد که هر کدام نیز حاوی یک OS معتبر باشد، سیستم از کجا بفهمد که کدام OS را بوت کند؟ هر پارتیشن Primary که بصورت Active تنظیم شده باشد، آغاز کننده کار کامپیوتر است. یعنی OS موجود در آن، هنگام بوت شدن کامپیوتر شروع میشود. پس در هر لحظه فقط یکی از پارتیشنهای Primary میتوانند بصورت Active تنظیم شوند.

پارتیشن Extended

درایو شما میتواند حاوی پارتیشن Extended باشد یا آنرا نداشته باشد. این پارتیشن توان بوت ندارد و در هر هارد درایوی فقط یکی از آنها میتواند موجود باشد. وقتی این پارتیشن را درست میکنید، جای یکی از پارتیشنهای Primary را میگیرد. پس در هارددیسکی که یک پارتیشن Extended دارد فقط سه پارتیشن Primary باقی میماند. اگر بخواهید سیستم خود را در یک پارتیشن بزرگ قابل بوت بصورت Primary تنظیم کنید، دیگر نیازی به پارتیشن Extended نخواهید داشت.

وقتی یک پارتیشن Extended درست میکنید این امکان را دارید تا حداکثر 24 درایو لاجیکال در داخل آن ایجاد کنید. یعنی :C تا :Z (نامهای :A و :B به فلاپی درایو تعلق دارند).

اندازه هر درایو لاجیکال نیز به شما بستگی دارد. پس اول باید پارتیشن Extended درست کنید بعد در داخل آن اقدام به ایجاد درایو لاجیکال کنید. در ویندوز 9x از برنامه FDISK استفاده میکنیم. در ویندوزهای جدید، مانند 2000 از یک ابزار گرافیکی سود میجوئیم که بنام Disk Management Tool معروف است.

در اینجا نمیتوانیم وارد جزئیات بکارگیری این ابزارها شویم اما اگر سئوالی دارید از ما بپرسید.

در پارتیشن بندی میتوانید از قالب FAT استفاده کنید که دارای نمونه های FAT16 در ویندوزهای قدیمی و FAT32 و NTFS در نمونه های جدید است. اختلاف آنها را در مقاله ای جداگانه بیان میکنیم.

اما به اختصار بدانید که فلاپی دیسکتها دارای FAT12 هستند. FAT16 روی 2 گیگابایت برای هارددیسک محدود میشود و بخاطر ساختار خاصی که دارد، تلفات فضای هارددیسک در آن زیاد است لذا بهتر است اگر خواستیم از آن استفاده کنیم، پارتیشن آنرا حتی الامکان کوچک و زیر 1 گیگابایت منظور کنیم.

FAT16 قبل از ویندوز 95 محدودیت نام فایل 8.3 داشت اما از ویندوز 95 به بعد، این محدودیت برطرف شد.

FAT32 که با win95-OSR2 آمد، از پارتیشن تا 2 ترابایت پشتیبانی میکند.

NTFS نیز تا 2 ترابایت پارتیشن را پشتیبانی میکند. از نظر امنیتی بهتر است.

برای تنظیم بار اول هارددیسک لازم است تا از فلاپی قابل بوت استفاده کنید و FDISK را اجرا نمائید. این مراحل چندان مشکل نیست اما وقتی سیستم سئوال میکند:

Your Computer has a disk larger than 512 MB....?

اولا یعنی FDISK شما مربوط به DOS یا ویندوز 95 است و ثانیا اینکه آیا میخواهید هارد دیسک را با FAT16 استفاده کنید یا FAT32. اگر به پرسش فوق جواب Yes بدهید یعنی FAt32 و اگر پاسخ No بدهید یعنی FAT16

[glc_engineer]

اگه جديدا اقدام به خريد کامپيوتر کرده باشيد و يا اينکه در مورد کامپيوتر بحث و گفتگويي کرده باشيد حتما سريال SATA به گوشتون خورده و بدون استثنا شنيديد که سرعتش از هاردهاي معمولي بيشتره البته اشتباه مي کنيد چون هاردهاي سريال SATA اطلاعات رو به صورت سريال عبور ميدهند و در هر لحظه 1 بيت اطلاعات جابجا ميکنند در صورتي که در هاردهاي Parallel ATA يا PATA ميزان اين جابجايي برابر 16 بيت ميباشد.

ولي در کل وجود ميدان ومغناطيسي ، نويز زياد ، مصرف برق بالا و اندازه محدود کابل هاي PATA باعث افت سرعت و همچنين داشتن هزينه بالاتري نسبت به هاردهاي SATA گرديده است و تمامي اين موارد باعث شده که روز به روز بر استفاده کنندگان هاردهاي سريال اضافه شود

مهمترين هدف طراحي هاردهاي SATA جلوگيري از انتقال نويز و تداخل سيگنالها در هنگام انتقال اطلاعات مي باشد براي رسيدن به اين هدف در هردهاي SATA از تکنولوژي SCSI استفاده شده است اين مسئله باعث گرديده که اولا بتوان کابلهايي به ارتفاع يک متر به وجود آورد و ثانيا ولتاژ مورد نياز براي فرستادن يک سيگنال معادل 25/ ولت مي باشد در صورتي که به دليل وجود تعداد سيمهاي بسيار زياد در کابلهاي PATA و تداخل ميدان هاي مغناطيسي همواره سيگنالها با نويز همراه بوده که اين مسئله در کاهش سرعت اوليه بسيار موثر مي باشد و در ضمن عاملي محدود کننده در اندازه اين کابلها به شمار مي آيد و نکته دوم اينکه ولتاژ مورد نياز براي جابجايي هر سيگنال معادل 5 ولت است که تنها اين عامل خود بازار خوبي براي استفاده از هاردهاي SATA در نوت بوکها ايجاد نموده است

ديگر مورد لازم به ذکر اينه که در هاردهاي SATA شما مي تونيد بدون خاموش کردن سيستم قطعه جديد خودتون رو به کامپيوتر اضافه کنيد به هر صورت تمامي اين مسئله باعث شکسته شدن اندازه سرعت هاردها که سالها 133 مگابايت در ثانيه است گرديده و پيش بيني ميشه که اين سرعت به مرز 1 گيگابايت هم برسه

[glc_engineer]

گر به خرابي سكتورهاي هارد خود واقف شديد بايد هرچه سريعتر در رفع آنها اقدام نماييد و در ابتدا ايرادهاي نرم افزاري به وجود آمده را برطرف نماييد و سپس به خود بدسكتورها بپردازيد كه اگر بد سكتورهاي سخت افزاري را به حال خود رها كنيد تقريبا بعد از مدتي بايد از خير هارد ديسك خود بگذريد.

بعضي از نشانه هاي رايج و بارز دال بر وجود بدسكتور شامل موارد زير مي باشند

1.از كار افتادن و توقفهاي مكرر ولي نامنظم مخصوصا زماني كه سيستم در حال بوت شدن مي باشد و ويندوز بارگذاري ميگردد.

2.پيغامهاي خطايي كه به صورت مكرر در هنگام انجام برخي از اعمال پايه اي ويندوز مانند كپي كردن يا جابجا كردن فايلها نمايش داده مي شوند.

3.اسامي فايل و فولدرها كه تغيير كرده اند يا به صورت كدهاي نامفهوم در آمده اند

4.ناپديد شدن فايلها و فولدرها و حتي گاهي پريدن و ناپديد شدن درايو موجود بر روي هارد

5.مكث و توقف بسيار طولاني براي باز كردن و دسترسي به يك فولدريا فايل

6.بي صدا و ساكت بودن هارد پس از اينكه دستور باز شدن فولدر يا فايلي را صادر كرديد

7.خروجي هاي آسفته و در هم ريخته پس از باز كردن يك فايل يا چاپ كردن آن

8.صداهايي كه به صورت معمول جزء صداهاي هارد محسوب نميشوند مانند صداي ساييدگي و يا صداي كليك

صدا ميتواند بارزترين و آشكارترين دليل و نشانه براي بررسي و رسيدگي به هارد ديسك شما باشد اگر شما سابق بر اين نيم نگاهي به هارد خود نداشتيد و توجه زيادي بدان نميكرديد با شنيدن صدايي كه بلند تر از حد معمول بوده و يا صداي كليك يا ساييدگي باشد به سرعت از اطلاعات خود پشتيباني تهيه نماييد .

[glc_engineer]

مخفف Self Monitoring, Analysis and Reporting Technology مي باشد كه به معني تكنولوژي براي بازبيني كردن ، تشريح كردن و تهيه گزارش از وضعيت و كاركرد هارد ديسك مي باشد.

اين توانايي استانداردي براي هاردهاي مدرن امروزي و معياري جهت تعيين ميزان درجه و كيفيت آنها مي باشد . در كل استفاده از اين ويژگي ميتواند كاربر را از خطرات قريب الوقوع و ناگهاني آگاه نمايد

بايوس بيشتر ماردبرد كامپيوترهاي حال حاضر داراي SMART monitoring software مي باشند كه ميتواند بر فعاليتهاي درايو نصب شده بر روي سيستم نظارت نمايد و كاربر را از مشكلات پنهاني به موقع آگاه نمايد.

بيشتر كساني كه به بايوس سيستم خود سر ميزنند با گزينه SMART Monitoring مواجه ميشوند و اغلب از كاربرد آن غير مطلع هستند همچنين با هر بار روشن كردن سيستم در زمان بوت شدن به شما اعلام وضعيت ميشود كه آيا اين گزينه فعال مي باشد يا نه؟

SMART عملكرد رايج هارد ديسك شما را در نواحي متفاوت هارد سريعا چك مي نمايد و اقدام به بررسي و مقايسه آن با اعداد و ارقامي كه به صورت پيش فرض دارد مي نمايد براي مثال SMART مدت زماني را كه درايو براي خواندن اطلاعات شروع به چرخيدن مينمايد را ثبت ميكند و آنرا با اعداد ارائه شده توسط كمپاني سازنده هارد مقايسه مينمايد كوچكترين اختلافي نشاندهنده بروز مشكل در موتور و يا ياتاقان ها مي باشد

اين برنامه ميتواند بيش از 30 خاصيت و ويژگي هارد ديسك را مقايسه نمايد كه البته اين ميزان بستگي به نوع هارد و اطلاعات قرار داده شده در آن توسط شركت سازنده دارد و همچنين بر روي توانايي هاي مادربرد نيز تكيه مينمايد.

فعال كردن SMART در بايوس سيستم براي كساني كه نسبت به اطلاعات موجود بر روي هارد حساس ميباشند و همچنين داراي اطلاعات خاصي ميباشند به طور جدي پيشنهاد ميشود براي فعال كردن و دسترسي به اين گزينه در هنگام روشن شدن سيستم دكمه Del را مكررا فشار دهيد كه البته در بعضي مادربردها براي دسترسي به بايوس بايد دكمه هاي F2 يا F6 را فشرد و در تعداد محدودي نيز با فشردن چندين كليد به اين قسمت وارد ميشويم به طور معمول ميتوان با انتخاب و وارد شدن به قسمت 'advanced BIOS options' به گزينه هاي فعال يا غير فعال كردن ويژگي SMART دسترسي پيدا كرد

البته در صورت مشاهده خطا در مورد هارد ديسك بايد در نظر بگيريد كه SMART ويژگيهاي سخت افزاري هارد ديسك را فقط بررسي مينمايد

تاثير اين برنامه بستگي به روش و مسيري كه براي مانيتور كردن و بررسي كردن در مادربرد گنجانده شده است نيز دارد

بايد آگاه باشيد كه سلامت هارد ديسكتان و وضعيت آن تنها منوط به پيغام دادن يا ندادن نرم افزار SMART نمي باشد و در كنار آن ميتوانيد از نرم افزارهايي دیگری استفاده کنید

[glc_engineer]

در اینجا من دو برنامه قدرتمند برای پارتیشن بندی و مدیریت هارد به شما معرفی میکنم: برنامه PowerQuest PartitionMagic 8.0
و
برنامه Acronis PartitionExpert



محیط کار و امکانات پارتیشن بندی این دو برنامه شبیه همه و ما در اینجا فقط در مورد برنامه PowerQuest PartitionMagic 8.0 توضیح می دهیم.
برنامه PowerQuest PartitionMagic 8.0 امکانات زیادی برای پارتیشن بندی هارد داره که من در اینجا به اونها اشاره می کنم: