قسمت اول
سال ۱۹۹۱ بود که با روند رو به رشدی که سخت افزارها داشتند و محدودیت ها برای کامپیوتر رو به پایان بود هنوز هم کمبود چیزی احساس می شد و آن چیزی نبود جز فقدانی عمیق در حیطه ی سیستم عامل .
قویترین سیستم عامل در آن زمان DOS محصول معروف مایکروسافت بود که با قیمت پنجاه هزار دلار توسط بیل گیتس از یک هکر سیاتلی خریداری شده بود اما برای مدیریت پویای یک کامپیوتر فوق العاده ضعیف بود. کاربران سیستم های معمولی نمی توانستند محصول دیگری را جایگزین کنند ولی وضعیت کاربران مکینتاش بهتر بود اما کاربران این سیستمها نیز به دلیل قیمت بسیار بالا کم بود .در این زمان بود که پدیده ای به نام مینیکس وارد شد مینیک توسط پروفسوری هلندی به نام اندرواس تاننباوم نوشته شده بود و تمامی محتویات یک سیستم عامل را داشت . این سیستم عامل برای پردازنده های ۸۰۸۶ اینتل طراحی شده بود و خیلی زود در تمامی بازار رایانه نفوذ کرد . اما مشکلی وجود داشت و آن قیمت مینیکس بود هسته ی این نرم افزار به خودی خود گران بود و هیچ کسی جرات نزدیک شدن به آن را نداشت .
در مجموع مینیکس را نمی شد به عنوان یک سیستم عامل بی نقص پذیرفت ولی مزیت اصلی آن در دسترس بودن کد منبع آن بود که در کتاب سیستتم عامل تاننباوم به دو زبان C و اسمبلی در ۱۲۰۰۰ خط نوشته شده بود و این برای اولین بار بود که کاربران می توانستند کد منبع سیستم عامل خود را در اختیار داشته باشند .
. در این زمان برنامه نویسان سرتاسر دنیا توسط پروزه ی گنو که به وسیله ی ریچارد استالمن آغاز شده بود تحریک شده بودند . ریچارد استالمن پروژه ی گنو را با اعلامیه ای در سال ۱۹۸۳ آغاز کزده بود و طی این حرکت از برنامه نویسان خواست که به ارائه ی نرم افزار های رایگان با کیفیت مطلوب بپردازند وی در حقیقت کد باز بودن نرم افزار ها را دلیل تعالی آنها می دانست . او برای شروع این کار بر روی سیستم عامل کد باز نیاز به جمع آوری نیاز ها داشت پس سال بعد از انتشار مقاله به نوشتن و ایجاد کامپایلر زبان C تحت لیسانس گنو موسوم یه GCC پرداخت . او با این کار خارق العاده ی خود انقلابی را برای برنامه نویسان به وجود آورد که از تمامی کامپایلر های آن زمان قدرتمند تر بود . و این برتری هم چنان ادامه دارد .
این روند همچنان ادامه داشت و تا سال ۱۹۹۱ نرم افزارهای زیاد تحت این لیسانس منتشر شدند ولی هنوز سیستم عاملی واحد در این زمینه وجو نداشت حتی مینیکس نیز لایسنس شده بود . کار بر روی هسته ی سیستم عامل گنو موسوم به HURD آغاز شده بود ولی برای راه اندازی نیاز به زمان زیادی داشت . در اینجا نیز لینوس بندیکت توروالدز دانشجوی علوم کامپیوتر دانشگاه هلسینکی فنلاند و هکری قدرتمند وارد شد . او در ۲۵ آگوست ۱۹۹۱ نامه ای تاریخی به گروه خبری مینیکس ارسال کرد که متن آن در زیر آمده است .
” من در حال تهیه ی یک سیستم عامل رایگان فقط به عنوان سرگرمی و نه به بزرگی و حرفه ای گنو برای دستگاههای ۳۸۶ و ۴۸۶ هستم . این کار از اول آوریل شروع شده و در حال آماده شدن است . من مایلم تا نظرات کاربران را در مورد چیزهایی که در مینیکس دوست دارند یا ندارند جمع آوری کنم . زیرا سیستم عامل من حدودا شبیه آن است . مانند ساختار سیستم فایل مشابه و چیزهای دیگر …
من اکنون Bash نسخه ۱/۸۰ و GCC نسخه ی ۱/۴۰ را به آن منتقل کرده ام و به نظر میرسد که کار می کند . من در عرض چند ماه چیزی آزمایشی درست کرده ام و مایلم بدانم که کاربران بیشتر به چه قابلیت هایی نیاز دارند ؟ من از هر پیشنهادی ستقبال می کنم . ولی قول اجرای همه را نمی دهم . “
لینوکس نسخه ی ۰/۰۱ در اواسط سپتامبر ۱۹۹۱ منتشر شد و روی اینترنت قرار گرفت . شور و اشتیاقی فراوان حول مخلوق توروالدز شکل گرفت . کدهای سیستم عامل دانلود شدند و پس از بازبینی و بهینه سازی به توروالدز بازگردانده شدند.و سرانجام کار لینوکس نسخه ی ۰/۰۲ در پنجم اکتبر و این بار توروالدز به ارائه ی مقاله ای جنجال بر انگیز پرداخت که متن آن در زیر آمده است :
“آیا شما از روز های زیبای MINIX ۱.۱ محروم شده اید :
هنگامی که مرد ها مرد بودند و راه اندازهای دستگاه خود را خودشان می نوشتند . آیا شما فاقد یک پروژه ی زیبا هستید و می میرید تا سیستم عاملی داشته باشد . تا بتوانید آن را مطابق با نیاز های خود در آورید ؟ اگر اینگونه است این نامه برای شما نوشته شده است :
همانطور که ماه قبل گفتم من در حال کار بر روی یک سیستم عامل رایگان بر پایه ی مینیکس برای کامپیوتر های ۳۸۶ هستم . این سیستم عامل اکنون به جایی رسیده که قابل استفاده است و مایل هستم که کدهای منبع را در سطح گسترده تر پخش نمایم این نسخه ی ۰/۰۲ است ولی من موفق شده ام که نرم افزار های Bash - GCC - GNU Make -GNU sad و Compress و … را روی آن اجرا کنم . کدهای منبع این پروژه را می توانید از آدرس NIC.funet.fi با آدرس ۱۲۸.۲۱۴.۲۱۶.۱۰۰ در دایرکتوری Pub/OS/linux پیدا کنید . این دارای چند فایل Read me و تعدادی باینری قابل اجرا تحت لینوکس است . تعداد کدهای منبع ارائه شده است زیرا هیچ یک از کدهای مینیکس در آن استفاده نشده است . سیستم را می توانید همانطور که هست کامپایل و استفاده کنید . کدهای مربوط به باینری ها را هم می توانید در شاخه ی PUB/GNU پیدا کنید .”
بعد از چند هفته لینوکس ۰/۰۳ منتشر شد و تا دسامبر آن سال لینوکس به نسخه ی ۰/۱ رسید . این سیستم عامل فقط از دیسک های سخت AT را پشتیبانی میکرد و مستقیما لود میشد و مرحله ی ورد به سیستم نداشت . نسخه ی ۰/۱۱ خیلی بهتر شد چون که از صفحه کلید های چند زبانه دیسکهای فلاپی و کارتهای گرافیک VGA و EGA و هرکولس و … پشتیبانی می کرد .
شماره ی نسخه ها از ۰/۱۲ به ۰/۹۵ و ۰/۹۶ افزایش داشت و ادامه یافت . به زودی کد آن به وسیله ی سرویس دهنده ی FTP در فنلاند و مناطق دیگر در سرتا سر جهان منتشر شد.