تاریخچه ی پیدایش لینوکس

[Jalal]

قسمت اول

سال ۱۹۹۱ بود که با روند رو به رشدی که سخت افزارها داشتند و محدودیت ها برای کامپیوتر رو به پایان بود هنوز هم کمبود چیزی احساس می شد و آن چیزی نبود جز فقدانی عمیق در حیطه ی سیستم عامل .
قویترین سیستم عامل در آن زمان DOS محصول معروف مایکروسافت بود که با قیمت پنجاه هزار دلار توسط بیل گیتس از یک هکر سیاتلی خریداری شده بود اما برای مدیریت پویای یک کامپیوتر فوق العاده ضعیف بود. کاربران سیستم های معمولی نمی توانستند محصول دیگری را جایگزین کنند ولی وضعیت کاربران مکینتاش بهتر بود اما کاربران این سیستمها نیز به دلیل قیمت بسیار بالا کم بود .در این زمان بود که پدیده ای به نام مینیکس وارد شد مینیک توسط پروفسوری هلندی به نام اندرواس تاننباوم نوشته شده بود و تمامی محتویات یک سیستم عامل را داشت . این سیستم عامل برای پردازنده های ۸۰۸۶ اینتل طراحی شده بود و خیلی زود در تمامی بازار رایانه نفوذ کرد . اما مشکلی وجود داشت و آن قیمت مینیکس بود هسته ی این نرم افزار به خودی خود گران بود و هیچ کسی جرات نزدیک شدن به آن را نداشت .
در مجموع مینیکس را نمی شد به عنوان یک سیستم عامل بی نقص پذیرفت ولی مزیت اصلی آن در دسترس بودن کد منبع آن بود که در کتاب سیستتم عامل تاننباوم به دو زبان C و اسمبلی در ۱۲۰۰۰ خط نوشته شده بود و این برای اولین بار بود که کاربران می توانستند کد منبع سیستم عامل خود را در اختیار داشته باشند .
. در این زمان برنامه نویسان سرتاسر دنیا توسط پروزه ی گنو که به وسیله ی ریچارد استالمن آغاز شده بود تحریک شده بودند . ریچارد استالمن پروژه ی گنو را با اعلامیه ای در سال ۱۹۸۳ آغاز کزده بود و طی این حرکت از برنامه نویسان خواست که به ارائه ی نرم افزار های رایگان با کیفیت مطلوب بپردازند وی در حقیقت کد باز بودن نرم افزار ها را دلیل تعالی آنها می دانست . او برای شروع این کار بر روی سیستم عامل کد باز نیاز به جمع آوری نیاز ها داشت پس سال بعد از انتشار مقاله به نوشتن و ایجاد کامپایلر زبان C تحت لیسانس گنو موسوم یه GCC پرداخت . او با این کار خارق العاده ی خود انقلابی را برای برنامه نویسان به وجود آورد که از تمامی کامپایلر های آن زمان قدرتمند تر بود . و این برتری هم چنان ادامه دارد .
این روند همچنان ادامه داشت و تا سال ۱۹۹۱ نرم افزارهای زیاد تحت این لیسانس منتشر شدند ولی هنوز سیستم عاملی واحد در این زمینه وجو نداشت حتی مینیکس نیز لایسنس شده بود . کار بر روی هسته ی سیستم عامل گنو موسوم به HURD آغاز شده بود ولی برای راه اندازی نیاز به زمان زیادی داشت . در اینجا نیز لینوس بندیکت توروالدز دانشجوی علوم کامپیوتر دانشگاه هلسینکی فنلاند و هکری قدرتمند وارد شد . او در ۲۵ آگوست ۱۹۹۱ نامه ای تاریخی به گروه خبری مینیکس ارسال کرد که متن آن در زیر آمده است .
” من در حال تهیه ی یک سیستم عامل رایگان فقط به عنوان سرگرمی و نه به بزرگی و حرفه ای گنو برای دستگاههای ۳۸۶ و ۴۸۶ هستم . این کار از اول آوریل شروع شده و در حال آماده شدن است . من مایلم تا نظرات کاربران را در مورد چیزهایی که در مینیکس دوست دارند یا ندارند جمع آوری کنم . زیرا سیستم عامل من حدودا شبیه آن است . مانند ساختار سیستم فایل مشابه و چیزهای دیگر …
من اکنون Bash نسخه ۱/۸۰ و GCC نسخه ی ۱/۴۰ را به آن منتقل کرده ام و به نظر میرسد که کار می کند . من در عرض چند ماه چیزی آزمایشی درست کرده ام و مایلم بدانم که کاربران بیشتر به چه قابلیت هایی نیاز دارند ؟ من از هر پیشنهادی ستقبال می کنم . ولی قول اجرای همه را نمی دهم . “
لینوکس نسخه ی ۰/۰۱ در اواسط سپتامبر ۱۹۹۱ منتشر شد و روی اینترنت قرار گرفت . شور و اشتیاقی فراوان حول مخلوق توروالدز شکل گرفت . کدهای سیستم عامل دانلود شدند و پس از بازبینی و بهینه سازی به توروالدز بازگردانده شدند.و سرانجام کار لینوکس نسخه ی ۰/۰۲ در پنجم اکتبر و این بار توروالدز به ارائه ی مقاله ای جنجال بر انگیز پرداخت که متن آن در زیر آمده است :
“آیا شما از روز های زیبای MINIX ۱.۱ محروم شده اید :
هنگامی که مرد ها مرد بودند و راه اندازهای دستگاه خود را خودشان می نوشتند . آیا شما فاقد یک پروژه ی زیبا هستید و می میرید تا سیستم عاملی داشته باشد . تا بتوانید آن را مطابق با نیاز های خود در آورید ؟ اگر اینگونه است این نامه برای شما نوشته شده است :
همانطور که ماه قبل گفتم من در حال کار بر روی یک سیستم عامل رایگان بر پایه ی مینیکس برای کامپیوتر های ۳۸۶ هستم . این سیستم عامل اکنون به جایی رسیده که قابل استفاده است و مایل هستم که کدهای منبع را در سطح گسترده تر پخش نمایم این نسخه ی ۰/۰۲ است ولی من موفق شده ام که نرم افزار های Bash - GCC - GNU Make -GNU sad و Compress و … را روی آن اجرا کنم . کدهای منبع این پروژه را می توانید از آدرس NIC.funet.fi با آدرس ۱۲۸.۲۱۴.۲۱۶.۱۰۰ در دایرکتوری Pub/OS/linux پیدا کنید . این دارای چند فایل Read me و تعدادی باینری قابل اجرا تحت لینوکس است . تعداد کدهای منبع ارائه شده است زیرا هیچ یک از کدهای مینیکس در آن استفاده نشده است . سیستم را می توانید همانطور که هست کامپایل و استفاده کنید . کدهای مربوط به باینری ها را هم می توانید در شاخه ی PUB/GNU پیدا کنید .”
بعد از چند هفته لینوکس ۰/۰۳ منتشر شد و تا دسامبر آن سال لینوکس به نسخه ی ۰/۱ رسید . این سیستم عامل فقط از دیسک های سخت AT را پشتیبانی میکرد و مستقیما لود میشد و مرحله ی ورد به سیستم نداشت . نسخه ی ۰/۱۱ خیلی بهتر شد چون که از صفحه کلید های چند زبانه دیسکهای فلاپی و کارتهای گرافیک VGA و EGA و هرکولس و … پشتیبانی می کرد .
شماره ی نسخه ها از ۰/۱۲ به ۰/۹۵ و ۰/۹۶ افزایش داشت و ادامه یافت . به زودی کد آن به وسیله ی سرویس دهنده ی FTP در فنلاند و مناطق دیگر در سرتا سر جهان منتشر شد.

[Jalal]

بزودی توروالدز با مقایسه هایی از طرف اندرو تاننباوم معلم بزرگی که مینیکس را نوشته بود مواجه شد. تاننباوم برای توروالدز مینویسد :
” من برای این نکته تاکید دارم که ایجاد یک هسته یکپارچه در سال ۱۹۹۱ یک اشتباه پایه ای بود . خدا را شکر که شما شاگرد من نیستید و اگرlinus torvaldsنه برای چنین طرحب نمره ی بالایی نگرفتید .”
توروالدز بعدا پذیرفت که این بدترین نکته در توسعه ی لینوکس بوده است . تاننباوم یک استاد مشهور بود و هر چه می گفت واقعیت داشت . ولی وی در مورد لینوکس اشتباه می کرد . توروالدز کسی نبود که به این سادگی ها پذیرای شکست باشد . تاننباوم همچنین گفته بود “لینوکس منسوخ شده است”.
اکنون نوبت حرکت نسل جدید لینوکس بود . با پشتیبانی قوی از طرف اجتماع لینوکس , توروالدز یک پاسخ مناسب برای تاننباوم فرستاد : ” شغل شما استاد دانشگاه و محقق بودن است و این بهانه خوبی برای برخی مغز خراب کنی های مینیکس است .”

و کار ادامه یافت . به زودی صدها نفر به اردوگاه لینوکس پیوستند . سپس هزاران نفر و سپس صد ها هزار نفر . دیگر لینوکس به مقداری پیشرفت کرده بود که در حد یک بازی برایهکر ها نباشد . این سیستم عامل تحت گواهی نامه ی GPL قرار داشت و با استفاده از آن کاربران می توانستند کدها را دانلود کرده و به مطالعه و ترمیم آن بپردازند از طرفی دیگر نرم افزار های زیر نظر گنو نیز به قدرت آن افزوده بودند . کم کم کمپانی ها وارد شدند و بر روی لینوکس قیمت گذاشتند . در واقع لینوکس به خودی خود رایگان بود و هست کاری که این کمپانی ها می کردند کامپایل کردن این نرم افزار و چند نرم افزار کاربردی دیگر آن را برای استفاده ی کاربران عادی آماده می کردند و به این ترتیب توزیع های متفاوتی با عنوانهایی مانند : ردهت- دبیان - زوزه و اوبونتو را به وجود آوردند. با رابط های جدید کاربری مانند KDE و GNOME توزیعهای لینوکس در بین مردم بسیار گسترش یافتند . لینوکس به غیر از PC به پلتفرم ها هم نفوذ کرد و نسخه های تغییر داده شده ی آن بر روی کامپیوترهای دستی COM ۳۰ یعنی Palmpilot را اجرا نماید.تکنولوژی کلاستر کردن این امکان را به وجود آورد تا بتوان تعداد زیادی از کامپیوترها را به یک مجموعه ی واحد پردازشی تبدیل کرد (کامپیوتر موازی).
در سال ۱۹۹۶ محققین آزمایشگاههای ملی آلاموس از ۶۸ کامپیوتر تحت لینوکس به صورت موازی استفاده کردند تا بتوانند موج حاصل از انفجار اتمی را اندازه گیری کنند. ولی بر خلاف دیگر ابر رایانه ها بسیار ارزان تر بود . ابر رایانه ی خود ساخته ی آنها با تمام تجهیزات و سخت افزارها ۱۵۲۰۰۰ دلار هزینه در بر داشت و این یک دهم هزینه ی یک ابر کامپیوترتجاری بود . این ابر کامپیوتر به محاسبه ی ۱۶ بیلیون محاسبه در ثانیه دست یافت و به رتبه ی ۳۱۵ ابر رایانه های جهان دست یافت و صد البته یکی از پایدارترین آنها بود . اما از نقاط قوت لینوکس می توان به طرفدارانAndrew S Tanenbaum متعصب آن اشاره کرد که بلافاصله پس از ارائه ی سخت افزاری جدید که با لینوکس مطابقت ندارد به ویرایش هسته ی آن می پردازند و آن را به دیگران ارائه می کنند. .توروالدز هنوز یک انسان ساده است و بر خلاف بیل گیتس یک میلیاردر نیست . پس از اتمام مطالعاتش وی به آمریکا رفت و با شرکت Transmeta همکاری نمود . پس از انجام یک پروژه ی فوق سری که توروالدز یکی از افراد فعال آن بود ترانس متا پردازنده ی کروز را به بازار ارائه کرد . توروالدز هنوز هم پر طرفدارترین و مشهورترین برنامه نویس جهان است . در حال حاضر توروالدز ترانس متا را ترک گفته و به حمایت سرمایه گذاران به طور تمام وقت روی لینوکس کار می کند.

نشان لینوکس نیز یک پنگوئن است . بر خلاف سایر سیستم عاملهای تجاری این نشان زیاد جدی نیست . توکس نشانگر وضعیت بدون نگرانی حرکت لینوکس است . این نشان تاریخچه ی بسیار جالبی دارد . لینوکس ابتدا فاقد هرگونه نشانی بود . هنگامی که توروالدز برای تعطیلات به استرالیا رفته بود در دیداری از یک باغ وحش هنگامی که می خواست با یک پنگوئن بازی کند پنگوئن دست وی را گاز گرفت و همین ایده ای شد تا از پنگوئن به عنوان نشان لینوکس استفاده کنند . نام این پنگوئن نیز توکس می باشد .

پایان
خلاصه از ماهنامه ی رایانه خبر