یکی از هنرهای خیلی زیبایی ژاپنی پرورش درختان به صورت "بونسای" است. بعضی از این گیاهان واقعا" زیبا بوده و ارزش زیادی هم دارند. این هنر برای هزاران سال در چین رواج داشته و پس از ارتباط فرهنگی بین چین و ژاپن، به ژاپن منتقل شده .
بونسای از دو کلمه ژاپنی "بون=سینی" و "سای= کاشتن" تشکیل شده و در اصل به معنی کاشت درختان توی سینی (ظروف کشیده و کم عمق) است. در این هنر سعی میشود درختان را به صورت فرم پاکوتاه به اشکال گوناگون دربیارند. شکل بونسای خیلی مهم و مفهوم آن را می رساند.
بعضی از هنرمندان این هنر، بونساهای خیلی کوچک که حتی گاهی اوقات کوچکتر از کف دست هستند را پرورش می دهند که به اسم "مینی بونسای" شناخته میشود.
بونسای حاصل تلفیق هنر با علم باغبانی است. یک هنرمند خلاق با حس زیبا شناسی و مهارت ، با خلق یک بونسای در گلدان ظریف می کوشد تا درختی کهن بر فراز یک کوه و یا درختی کهنسال و با وقار روییده بر دشتی را تصویر کند. پس بونسای هم یک سرگرمی در زمینه ی باغبانی زینتی است و هم باعث نزدیکی و شناخت انسان از شگفتی های طبیعت می شود.
برای پرورش یک بونسای دانستن علوم باغبانی، نوردهی، تغذیه، نیاز آبی و همچنین هرس شاخه، برگ و ریشه لازم است. در واقع با استفاده از روشهای خاص رشد گیاه را کم می کنند به طوری که به سلامت آن لطمه ای وارد نشود و هرس ریشه و برگ در فصل رشد باعث کاهش رشد شود . همچنین برای شکل دادن به گیاه با مرور زمان شکل دلخواه را به گیاه انتقال میدهند. تناسب درست بین اجزاء گیاه و همچنین تامین نیاز گیاه به پرورش یک بونسای سالم و زیبا کمک فراوانی میكند.
برای تهیه یک بونسای می توان دو مرحله ی اصلی را در نظر گرفت:
تغییر شکل درختی طبیعی که از نواحی کوهستانی یا دشت آورده ایم به درختچه های کوتاه
تربیت بونسای که منظور تکامل بخشیدن به شکل ظاهری است.
۱) مرحله ی اول:
نهال مورد انتخاب باید در عین کامل بودن باید کوچک ، کوتاه ، دارای ریشه های قوی و طول عمر دراز باشد . باید در نظر داشت که تفاوت اساسی یک بونسای و یک درخت در یک باغ کوچکی و بزرگی آنهاست وگرنه بونسای از نظر شکل ظاهری فرق دیگری با درخت طبیعی ندارد.
قبل از شروع بهار گیاهی با شرایط ذکر شده انتخاب و آن را طوری از خاک بیرون می آوریم که مقداری از ریشه های فرعی وصل به ریشه ی عمودی(اصلی) گیاه باشد و گیاه را همراه خاک اطراف ریشه با ملایمت بیرون آورده تا خاک اطراف ریشه نریزد. گیاه را در ظرف مورد نظر می کاریم. بعد از ۲۰ روز جوانه های کوچکی خواهد داشت . هنگامی که جوانه های تازه به ارتفاعی نزدیک ۵/۲ میلی متر رسید آن را فشار می دهیم یا کلا قطع می کنیم. حدود ۲ الی ۳ هفته بعد یک یا سه جوانه تازه در کنار جوانه ی قطع شده شروع به رشد می کنند. این بار جوانه های تازه هرگز خیلی بلند نخواهند شد. پس فاصله ی بین شاخه کوتاه شده و برگ هایی رشد می کنند که از حد طبیعی کوچک تر است.
با نزدیکی فصل پاییز باید احتیاط های لازم را انجام داد که گیاه خشک نشود ، یخ نزند و مرتب در معرض دید خورشید قرار گیرد. درخت را در ماه فروردین بعدی باید دوباره به همان طریق اولی نشا کرد. دفعات نشاندن گیاه در ظرف دیگر بستگی به نوع درخت و سن آن دارد.
▪ قرار دادن گیاه در ظرف دیگر دو فایده دارد:
درون ظرف پر از ریشه شده است و جای خالی برای رشد ریشه های تازه نیست . در هر انتقال حذف مقداری از ریشه ها و رویش ریشه های جدید باعث خواهد شد که مواد به مقدار لازم ( نه بیش از حد ) جذب کند و رشد نموده و از اندازه هایی که مورد نظر ماست بزرگتر نشود.
شاخ و برگ های زیادی را قطع می کنیم و این عمل موجب تعادل بین مواد جذب شده به وسیله ی ریشه ی گیاه و مقدار هوایی که توسط شاخ و برگ پس داده( فتوسنتز ) می شود ، می گردد.
۲ الی ۳ هفته طول می کشد که گیاه در محل جدید ریشه های محکمی بگیرد. هنگامی که ریشه ها محکم شد ، جوانه ها شروع به رشد می کنند. بعد از دو ماه که درخت به ظرفش منتقل شد تمام برگ های آن در مرکز ساقه باید با قیچی قطع گردد. باقیمانده ی برگ های ساقه به زودی پژمرده شده و می افتند این حالت برگ ریزان مصنوعی پاییزی است. دو یا سه هفته بعد شاخه ها و برگ های جدید از جوانه های تازه بیرون خواهند آمد. این شاخه و برگ ها کوچک می شوند و نتیجتا به بونسای شکل باشکوهی می دهند.
۲) مرحله ی دوم ، تربیت بونسای:
به سه طریق می توان عمل کرد:
▪ هرس کردن شاخه و برگ ها که قبلا به آن اشاره شد.
▪ سیم بستن
▪ آویزان کردن شاخه
ـ سیم بستن:
برای این که شکل دلخواه خود را به درخت بدهیم از سیم مسی استفاده می کنیم به این ترتیب که شاخه یا تنه را با دست و انگشتان به حالتی که مورد نظر است نگه می داریم. سیم را در جهت عقربه های ساعت به دور آن می پیچیم . شاخه های کوچک را برای ۲ تا ۳ ماه و شاخه های بزرگتر را برای ۳ الی ۴ ماه می توان سیم بست.
ـ آویزان کردن شاخه :
به سادگی یک طناب یا نخ را به شاخه ی مورد نظر متصل و انتهای آن رابه جایی متصل می کنیم تا شاخه خمیدگی مورد نظر را پیدا کند.
ـ شرایط خاک:
تمیز باشد ، کود طبیعی نداشته باشد ، قابلیت نگهداری رطوبت را داشته باشد و پوک باشد.
ـ محل نگهداری :
در تمام سال آفتابی باشد ، در معرض هوا بوده ولی از بادهای شدید در امان باشد ، تمیز و دور از گرد و غبار باشد.
کشاورز تنها
ارتباط هرس ریشه و بن سای
جواب بصورت نقل قول
مقاله ای دیگر!
نوشته شده توسط amin_rogh
