منظومه شمسی[مقاله]

[farbod123]

تصویر کیوان که توسط Voyager II تهیه شده است
اگر از زاویه ظاهری نگاه کنیم شاید زحل یا کیوان (Saturn) زیباترین سیاره منظومه شمسی باشد. همه ما کیوان را بوسیله حلقه یا کمربند دور آن خوب می شناسیم. از آنجایی که این سیاره بعد از مشتری بزرگترین سیاره منظومه شمسی می باشد بسادگی در آسمان شب قابل رویت می باشد.
به دلیل محدودیت های تکنولوژیک تا سال 2000 دانشمندان معتقد بودند که کیوان تنها 4 قمر دارد اما بعدها معلوم شد که تعداد قمرهای کیوان می تواند از 20 و حتی 30 هم بیشتر باشد، بزرگترین قمر آن تایتان (Titan) نام دارد که دومین قمر بزرگ در منظومه شمسی نیز می باشد.
Pioneer 11 برای اولین بار در سال 1979 از این سیاره دیدن کرد و بعد از آن در سالهای بعد Voyager یک و سپس Voyager دو. از جمله مواردی که Voyager II در ماموریت خود توانست به آن دست پیدا کند اثبات وجود باد، میدان های مغناطیسی، شفق صبحگاهی و همچنین رعد و برق در این سیاره زیبا می باشد. سرعت بادهایی که در قسمت استوایی این سیاره می وزد به 500 کیلومتر بر ثانیه نیز می رسد.
اولین کسی که به حلقه اسرارآمیز اطراف کیوان علاقمند شد و آنرا کشف کرد گالیله (Galielo) بود. او در سال 1610 به این موضوع پی برد و ابتدا عقیده بر آن بود که این حلقه از جنس جامد می باشد. اما امروزه ثابت شده است که این حلقه از قطعات آب یخ زده تشکیل شده است که برخی از آنها در اندازه های یک اتومبیل معمولی می باشند. مجموع جاذبه کیوان و جاذبه قمرهای آن حالتی را پدید می آورند که این قطعات همواره بصورت حلقه های نازک به دور این سیاره بنظر ثابت ایستاده اند.
یک روز کامل در کیوان معادل 10 ساعت و 39 دقیقه در زمین می باشد و بر خلاف آن طول مدت سال آن معادل 29.5 برابر سال زمینی می باشد. از آنجایی که مدار استوایی کیوان تقریبا" همانند زمین در 27 درجه می باشد لذا تغییرات زاویه سیاره نسبت به خورشید شبیه به زمین می باشد و در این سیاره نیز همان چهار فصل مشاهده می شود. جرم سیاره کیوان همانند مشتری از گاز می باشد و بیشترین گازی که در اتمسفر آن سیاره موجود است هیدروژن می باشد و کمی هم هلیوم و متان.
جرم حجمی سیاره کیوان از آب کمتر می باشد و از این بابت در نوع خود در میان سایر سیارات منظومه شمسی یگانه می باشد. به علت سرعت حرکت کیوان به دور خود در قطب های آن نوعی حالت تخطی مشاهده می شود.

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

[khankhajeh]

سلطان رگه های ماه

اگر سطح ماه را به دقت رصد کرده باشید، دیده اید که اطراف دهانه های برخوردی و جوان ماه را خطوط نورانی و کشیده ای ، که تا دور دست ها ادامه می یابند ، در بر گرفته اند که به آنها رگه های ماه می گویند . رگه ها در همان زمان برخورد و تشکیل دهانه ی مربوطه شان شکل گرفته اند و گذر آنها در مسیر خود از همه ی عوارض ماه نشان از جوان بودن رگه ها و دهانه ی تشکیل دهنده ی آنها دارد . ( دهانه ) تیکو نیز از این قاعده مستثنی نیست . رگه های تیکو مجموعه ای از انواع خطوط روشن با پهنا و طولهای متفاوت و متنوع است که در تمامی جهات دهانه گسترش یافته اند . در لحظات نخست پدیدار شدن تیکو از بخش تاریک ماه ، همچون یک دهانه درخشان و معمولی دیده می شود . اما به تدریج و طی روزهای بعدی رگه ها خود را در این ناحیه نشان می دهند . به طوری که با نزدیک شدن به بدر ، تیکو یکباره تغییر چهره می دهد . در شب چهاردهم در حالی که دهانه های دیگر ماه به دلیل روشنایی بیش از حد قرص ماه جلوه ای ندارند ، دهانه تیکو با مجموعه ای از رگه های درخشان که اطرافش را فرا گرفته اند ، همانند الماسی درخشان و تابان در میان حلقه های تاریک و روشن با رگه های بزرگ و طولانی احاطه شده است تا تیکو سلطان بلامنازع این شبها در سراسر ماه ، به ویژه در نیمه جنوبی ماه باشد . در حالت بدر ، تیکو به قدری پرابهت به نظر می رسد که گویی این دهانه واقعا در قطب جنوب ماه قرار گرفته است . با یک دوربین دوچشمی یا تلسکوپ هایی با بزرگنمایی کمتر به راحتی می توانید تمام رگه ها و امتداد مسیر آنها را در یک نمای کلی ببینید . چیزی در حدود دوازده رگه در تمامی جهات از دهانه تیکو یا همان نقطه کانونی خود ، تا دور دست ها گسترش یافته اند . آنها در مسیر خود از دهانه ها ، دشت ها ، دریاها ، قله ها و مناطق مرتفع و بلند ، بدون هیچ انحرافی به طور مستقیم می گذرند . در اولین نگاه با ابزار رصدی سه رگه به طور واضح و متمایز دیده خواهد شد . یکی در غرب دهانه و دیگری به صورت یک جفت رگه تقریبا موازی هم ، در شمال غرب دهانه که تا نواحی کوهستانی و سرتاسر نواحی غربی دریای ابرها ، گسترش یافته اند . رگه دیگری هم در شرق دهانه با 1300 کیلومتر طول ، تا دریای شهد امتداد یافته است . اگر نگاه کلی به همه ی رگه ها داشته باشید ، در ظاهر شکل پره های یک چرخ را برایتان تداعی می کنند که طول برخی از آنها حتی به 1500 کیلومتر نیز می رسد .
با رصد دقیقتر رگه های تیکو ، آنها را در شکل ها و ویژگی های متفاوتی از هم خواهید دید . بعضی از رگه ها در ظاهر از درون و مرکز دهانه سرچشمه می گیرند . رگه های به نسبت تاریک و رگه های آزاد و مستقل از هم نیز گرداگرد دهانه تیکو دیده می شوند . دسته دیگری هم به شکل رگه های کوتاه و منقطع دیده می شوند که هیچ یک از آنها نه از دهانه تیکو بلکه از محیط خارجی و نواحی اطراف دهانه سرچشمه می گیرند . اگر گرداگرد دیواره بیرونی دهانه را دقیقتر نگاه کنید ، یک حلقه تاریک خواهید دید . به طوری که درون و بیرون حلقه بسیار روشنتر از خود حلقه هستند .
اما یکی از عجیب ترین رگه ها که توجه رصدگران ماه را به خود جلب کرده ، رگه ای در شمال ماه و در دریای آرامش است که به ظاهر این دریا را به دو نیم کرده است . امتداد این رگه به طور مستقیم به تیکو می رسد و اینطور تداعی می کند که از رگه های اصلی تیکو است . بحث مفصلی که بین ماه شناسان وجود داشته این است که آیا این رگه نیز جزو رگه ی اصلی تیکو است یا اینکه به طور اتفاقی در امتداد مسیر تیکو واقع شده است ؟
بررسی های بیشتر از رصد و نتایج ماموربت های آپولو نشان می دهند که این رگه ، نمی تواند از تیکو باشد و در اصل ازهمان لبه جنوبی دریای آرامش و از دهانه ی منلائوس سرچشمه گرفته است .