جزئیات یک خورشیدگرفتگی استثنایی در 12 آبان/ وقتی خورشید هیبریدی می‌شود

[M o h a m m @ d]

پدیده خورشید گرفتگی در روز 12 آبان ماه از قاره آمریکا آغاز و با ادامه مسیر در قاره آفریقا به آسیا می‌رسد و در زمان گرفت کامل خورشید در ایران در حال غروب کردن است و تنها 2 ساعت و 28 دقیقه این پدیده در بخش‌های غربی ایران قابل مشاهده است.

اسدالله قمری نژاد، عضو انجمن نجوم ایران در گفتگو با مهر با اشاره به جزئیات خورشید گرفتگی آبان ماه گفت: این خورشید گرفتگی در روز یکشنبه 12 آبان ماه از نوع هیبریدی (دوگانه) خواهد بود.
وی با بیان اینکه خورشید گرفتگی‌ها یا حلقوی است و یا کلی، اظهار داشت: در خورشید گرفتگی حلقوی ماه با قرار گرفتن در جلوی خورشید آن را به طور کامل خورشید را پوشش نمی‌دهد از این رو حلقه‌ای به دور خورشید ایجاد می‌شود.
قمری نژاد با بیان اینکه در خورشید گرفتگی هیبریدی خورشید هم به صورت حلقوی و هم به صورت گرفت کامل قابل مشاهده است، ادامه داد: در این نوع خورشید گرفتگی ماه به گونه‌ای خورشید را پوشش می‌دهد که فرصت مناسبی برای رصد مشعل‌های خورشیدی و عکسبرداری از دانه‌های بیلی است.
به گفته وی، دانه‌های بیلی معمولا به خاطر پستی بلندی‌های روی سطح ماه ایجاد می‌شود.
عضو انجمن نجوم ایران یادآور شد: به دلیل ویژگی‌های خاص، خورشید گرفتگی آبان ماه برای کسانی که علاقه‌مند به رصد خورشید جالب هستند، خواهد بود.
مسیر خورشید گرفتگی آبان ماه
قمری نژاد به بیان مسیر خورشید گرفتگی آبان ماه پرداخت و خاطر نشان کرد: این خورشید گرفتگی از جنوب شرقی آمریکا آغاز می‌شود و با عبور از قیانوس اطلس به قاره آفریقا می‌رسد.
وی ادامه داد: این خورشید گرفتگی در قاره آفریقا از کشورهای گابن، کنگو، اوگاندا، کنیا و اتیوپی عبور خواهد کرد و نهایتا در شرق آفریقا با غروب خورشید پایان می‌گیرد.
لیبریا کانون بیشترین زمان رصد خورشید گرفتگی
قمری نژاد با اشاره به زمان آغاز این پدیده نجومی یادآور شد: طولانی‌ترین زمان گرفت کامل در 330 کیلومتری جنوب غربی لیبریا است که مدت زمان آن یک دقیقه و 40 ثانیه است.
وی زمان گرفت کامل در این کشور را 12 و 46 دقیقه UT (وقت جهانی) دانست و یادآور شد: در این زمان عرض سایه 47 کیلومتر است به این معنا که در بازه 47 کیلومتری می‌توان خورشید گرفتگی را به طور کامل مشاهده کرد.
طولانی‌ترین گرفت ساروس بیست و سوم
عضو انجمن نجوم ایران با بیان اینکه خورشید گرفتگی آبان ماه بیست و سومین گرفت از ساروس 143 است، در این باره توضیح داد: هر ساروس عبارت است از یک رشته گرفت‌های خورشید که به طور معمول هر 18 سال و 11 ماه و 8 ساعت تکرار می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه این ساروس از 72 گرفت تشکیل شده است، ادامه داد: از این تعداد 30 گرفت جزئی، 26 گرفت حلقوی، 12 گرفت کامل و تنها 4 گرفت به صورت هیبریدی است.
قمری نژاد تاکید کرد: خورشید گرفتگی آبان ماه طولانی‌ترین گرفت در ساروس بیست و سوم خواهد بود.
وضعیت رصد خورشید گرفتگی در ایران و آسیا
این منجم با تاکید بر اینکه این خورشید گرفتگی در بخشی از ایران قابل مشاهده است، اظهار داشت: این خورشید گرفتگی در مناطقی از غرب ایران به صورت جزئی قابل مشاهده خواهد بود ولی در زمان گرفت کامل خورشید در ایران غروب خواهد کرد.
وی به زمان آغاز و پایان این گرفت اشاره کرد و افزود: شروع گرفت در ایران به وقت شهر زنجان در ساعت 16 و 50 دقیقه آغاز می‌شود و بیشترین مقدار گرفت در ساعت 17 و 30 دقیقه قابل مشاهده است.
قمری نژاد انتهای این گرفت در شهر زنجان را در ساعت 19 و 8 دقیقه ذکر کرد و یادآور شد: این پدیده در ایران به صورت جزئی در بخش غربی ایران قابل مشاهده است.
وی خاطر نشان کرد: این گرفت در تهران با زمان تقریبی رصد در زنجان قابل مشاهده است
وی اضافه کرد: برای رصد این خورشید گرفتگی همراه با تیمی عازم کشور کنیا خواهیم شد.

تصاویر اولین خورشید گرفتگی سال 2011 (1389) در ایران