گياهان دارويي !!

[soleares]

تأثير زردچوبه در روماتيسم مفصلي

بررسي جديد نشان مي‌دهد كه زردچوبه و مكمل‌هاي غذايي آن ممكن است به پيشگيري و درمان برخي بيماري‌هاي استخواني كمك كنند.
به گزارش يونايتدپرس يك بررسي بر روي حيوانات كه نتايج آن در شماره نوامبر "نشريه آرتريت و روماتيسم" به چاپ رسيده است نشان مي‌دهد كه زردچوبه و مكمل‌هاي غذايي حاوي آن ممكن است از آرتريت روماتوئيد و پوكي استخوان پيشگيري كند.

ريشه زردچوبه در طب سنتي آسيا براي قرن‌ها به عنوان درماني براي التهاب مفاصل يا آرتريت كاربرد داشته است. داروهاي ضدالتهابي نوين كه براي درمان آرتريت به كار مي‌روند، عوارض جانبي بسياري دارند، بنابراين پزشكان و پژوهشگران به دنبال شيوه‌هاي درماني جايگزين براي اين بيماري بوده‌اند.

امروزه مكمل‌هاي غذايي حاوي زردچوبه با نام كوركومين (curcumin) ،ماده شيميايي كه رنگ زرد زردچوبه ناشي از آن است ،در بازار موجود است. تصور مي‌شود اين ماده نيز داراي خواص ضدالتهابي باشد.

دكتر ژانت ال فانك از كالج پزشكي دانشگاه آريزونا يكي از پژوهشگران در تحقيق فوق در اين باره گفت:" هدف ما از بررسي داروهاي گياهي به خصوص اين است كه بين خواص مفيد گياهان دارويي سنتي و اثرات زيانبار آنها افتراق دهيم. به اين ترتيب اميدواريم نه تنها شيوه‌‌هاي طب سنتي را درك كنيم و به آزمون بگذاريم، بلكه استفاده آنها را نيز پيشرفت دهيم و اصلاح كنيم"

دكتر فانك با دكتر باربارا ان. تيمرمن، رئيس مركزپژوهش طب گياهي آريزونا- براي بررسي بهتر اثرات مواد شبه كوركوميني در زردچوبه عصاره‌هايي با ميزان استاندارد تهيه كردند. سپس تاثيربخشي آنها را بر روي موش‌هاي آزمايشگاهي مبتلا به آرتريت روماتوئيد آزمايش كردند. نتيجه آن بود كه اين مواد واقعا علائم التهاب مفصل را كاهش مي‌دهند.

دكتر فانك معتقد است كه نتايج مشابهي در انسان‌ها نيز مورد انتظار است، اما بايد با آزمون‌هاي باليني ثابت شود.

فانك گفت اگر معلوم شود كه چنين اثري در انسان‌ها نيز رخ مي‌دهد، احتمالا روزي 1.5 گرم مواد شبه‌كوركوميني بايد مصرف شود، كه حدود 10 برابر ميزان مصرف روزانه زردچوبه يك فرد متوسط هندي است. بنابراين تنها راه براي تامين اين مقدار مواد شبه‌كوركوميني از راه مكمل‌هاي غذايي است.

به گفته فانك احتمالا ساير مواد موجود در زردچويه به جز كورمورين هم داراي خواص ضدالتهابي هستند و اين مواد همراه هم با كورمورين التهاب را مهار مي‌كنند.

[Boye_Gan2m]

..: ‏Artemisia absinthium :..



گياه افسنطين از قديم‌الايام (حدود 3500 سال پيش) براي دفع كرم‌هاي روده استفاده مي‌شده است. افسنطين يكي زا تلخترين گياهان شناخته شده است و استفاده دارويي از تقويت كننده‌هاي الكلي آن داراي تاريخ طولاني مي‌باشد. استفاده از اين گياه، در بسياري از كشورها ممنوع شده است، زيرا نوشيدن آن ايجاد اعتياد مي‌كند كه توهم، هذيان گويي و تشنجات صرع گونه را به دنبال دارد. استفاده مكرر از شربتهاي تجارتي افسنطين كه حاوي 68 درصد حجمي الكل مي‌باشد، منجر به تخريب غير قابل جبران دستگاه عصبي، سكته عصبي، سكته و سرانجام مرگ مي‌شود، گروهي معتقدند كه منشاء اختلالات مغزي ونگوگ – نقاش معروف هلندي – علاقه‌ي بيش از حد او به نوشيدن نوشيدني‌هاي حاوي افسنطين بوده است. تابلوي نقاشي مشهور دگا، «نوشندگان افسنطين» نااميدي ناشي از اعتياد به اقسنطين را به تصوير كشيده است .
افسنطين نه تنها كرم‌هاي روده را دفع مي‌كند، بلكه يك داروي تلخ شفابخش براي معده‌هايي مي باشد كه مدت‌هاي طولاني خالي مانده‌اند و كمك مي‌كند تا يك اشتهاي ضعيف پيدا كنند. افسنطين بسيار از اختلالات هضم غذا را درمان مي‌كند. اين گياه همچنين به عنوان تقويت كننده كبد و كيسه صفر نيز شهرتي به دست آورده است. كمپرس برگ‌هاي اين گياه بر روي مفصل‌هاي روماتيسمي دردناك جريان خون را تحريك كرده و همچنين به هنگام وضع حمل. تولد نوزاد را تسريع مي‌كند و جفت را بيرون مي‌اندازد .
در منازل از افسنطين براي دفع حشرات مي‌توان استفاده كرد. گياه را روي زمين پخش مي‌كنند و در ميان لباس‌ها و ملحفه‌ها قرار مي‌دهند. گياه افسنطين را به سبب خواص دارويي آن، به نوشابه‌ها و شربت‌ها اضافه مي‌نمايند .



زيستگاه طبيعي :
افسنطين گياه بومي حوزه مديترانه و اروپاي مركزي است. در مناطق معتدله به صورت خودرو در كناره جاده‌ها و زمين‌هاي بار مي‌رويد .



مشخصات ظاهري :
افسنطين گياه بادوامي است كه روي زمين گسترش مي‌يابد. بسيار معطر است و
طول آن به 75 سانتي‌متر مي‌رسد. ساقه‌هايش با كرك نرمي پوشيده شده كه رنگ آنها متمايل به خاكستري است و برگ‌هايش سوزني شكل با لبه‌ ضخيم هستند. برگ‌ها به رنگ سبز پر رنگ هستند كه با كرك‌هاي ابريشمين خاكستري رنگي پوشيده شده‌اند. پشت برگ‌ها نرم است. از اواسط تابستان تا اواسط پاييز، گل‌هاي كوچك كروي شكل، زرد مايل به سبز در انتهاي ساقه‌هاي باريك ظاهر مي‌شوند .

[Boye_Gan2m]

پياز كوهي
..:Allium schoenoprasum:..
گفته ميشود كه استفاده از پياز كوهي در آشپزي سابقه طولاني دارد در چين باستان به 3000 سال پيش از ميلاد مسيح باز ميگردد. پياز كوهي تنها عضو از خانواده پياز است كه به طور وحشي مي رويد و تا قبل از قرون وسطي كشت نميشده است. اما از آن به بعد محبوبيت جهان يافت و كشت آن در بيشتر نقاط جهان رواج پيدا كرد. از آنجا كه پياز كوهي در خانواده ي پياز داراي كوچكترين «پياز» است به آن عنوان ''پياز نوزاد'' را هم داده اند. بوي اين پياز بسيار ملايم و براي كساني كه پياز را دوست ندارند و يا نميتوانند آن را هضم كنند، مناسب ميباشد. در آ‌شپزخانه، پياز كوهي براي دادن عطر و طعم به پنير نرم، سيب زميني تازه و پخته شده، املت و سالاد مناسب است. پياز كوهي به انواع سوپها و سسها و از جمله سس سالاد اضافه ميشود. كره هاي گياهي حاوي چاشني پياز كوهي، براي سرخ كردن گوشت و ماهي مناسب ميباشند. از پياز كوهي در ترشي نيز استفاده ميشود.



زيستگاه طبيعي :
گياه بومي اروپاي شمالي و مناطق معتدله است. پياز كوهي معمولا به طور وحشي در خاكهاي آهكي و سنگي به عمل ميآيد و در حاشيه نهرها و علفزارهاي مرطوب نيز ميرويد.



مشخصات ظاهري :
پياز كوهي كوچكترين عضو خانواده پياز و يك گياه با دوام است و ارتفاع آن به 25 تا 30 سانتيمتر ميرسد. برگهاي استوانه اي تو خالي كه شبيه علف هستند به صورت خوشه اي از بالاي پيازهاي كوچك بيرون ميآيند. در تابستان، ساقه هاي گل دهنده يك كله ي كروي شكل با گلهاي بيشماري به رنگ قفايي توليد ميكند؛ اين گلها تخمدانها را كه حاوي تخمهاي سياه ريزي هستند، در خود جاي داده اند

[Boye_Gan2m]

مرزه:Satureja hortensis

نام انگليسي:Summer savory
برای بزرگنمایی بیشتر بر روی عکسها کلیک نمایید
گياهشناسي :
گياهي علفي، يکساله و داراي ساقه منشعب به طول 10 تا 30سانتي متر كه رنگ ساقه آن تيره تر از بزرگ است به علاوه در محل گره ها، انشعاباتي حاصل مي کند که آنها نيز به نوبه خود منشعب مي شوند، به طوري که گياه به صورت بوته پرپشت جلوه مي نمايد. برگهاي آن باريک، نوک تيز، دراز و پوشيده از تارهاي کوتاه است. برگهاي آن منحصرا يک رگبرگ داشته ودر سطح آنها نيز نقاط ريز و فراواني که عبارت است از غده اي حاوي اسانس است ديده مي شود. گل هاي کوچک ، سفيد يا گلي رنگ مرزه که در تابستان پديد مي آيد، بصورت مجتمع در طول انشعابات ساقه قرار دارند.
خواص دارويي و موارد مصرف :

سرشاخه گلدار آن اثر نيروه دهنده، تسهيل کننده عمل هضم، مقوي معده، مدر، بادشکن و به طور خفيف اثر قابض، ضد نزله، رفع اسهال و ضد کرم دارد
پراکنش :

کشورهاي عمده توليد کننده شامل يوگسلاوي، فرانسه، اسپانيا و آمريکا مي باشد.
نيازهاي اکولوژيکي :

نيازهاي اکولوژيکي مرزه همانند مرزنجوش بستاني مي باشد با اين تفاوت که همانند آن به مقادير بالاي آبياري نيازي ندارد. اين گياه به نور وگرماي فراوان در طول دروه رويش خود نياز دارد.

[Vmusic]

شناخت خواص ”گیاهان داروئی“




گیاهان از همان آغاز تمدن بشری در درمان‌های داروئی به‌کار برده می‌شدند و حتی بعضی از مشتقات آنان مانند آسپرین، رزرپین و گلیکوزیدهای قلبی نقاط اتکاء اصلی در دارودرمانی بوده‌اند.
امروزه نیز داروهای گیاهی سهم بزرگی از فرآورده‌های داروئی تجاری ساخته شده را به خود اختصاص داده‌اند که برای مثال می‌توان افدرین از گیاه افدرا، دیژیتوکسین از گل انگشتانه، سالیسین از درخت بید و رزرپین از گل مار را نام برد و حتی کشف داروی ضدسرطان Paclitanel از گیاه سرخدار، بر نقش گیاهان به‌عنوان یک منبع جاودانه برای طلب مدرن تأکید مضاعفی می‌باشد.
اگرچه با توسعه صنایع داروئی در اوایل قرن بیستم، داروهای گیاهی تا حد زیادی اعتبار و ارزش خود را نسبت به داروهای جدید صناعی در بین اطباء از دست دادند. اما در دهه اخیر اقبال دوباره‌ای برای مصرف داروها و فرآورده‌های گیاهی - طبیعی به‌وجود آمده است. در این میان از آنجائی‌که با وجود فلور متنوع گیاهی ایران، هنوز گیاهان داروئی به‌صورت کاملاً علمی و مستند معرفی نشده‌اند، از این رو ”سرزمین سبز“ سعی دارد در حد مقدور خود و در جهت اطلاع‌رسانی نسبت به معرفی این نوع گیاهان اقدام کند.
به همین منظور در این مبحث نگاهی داریم به ویژگی‌ها، محل رویش، کاربرد درمانی و آثار سداب، فوکا و درخت بید که با هم می‌خوانیم:

سداب
Ruta graveolens L. (Rutaceae) Rue
▪ ریخت‌شناسی گیاه
گیاه پایا، سبز مات متمایل به آبی که ارتفاع آن به ۸۰-۳۰ سانتی‌متر می‌رسد. با ساقه‌های متعدد در بخش فوقانی بدون کرک، برگ یا پیرامون کلی مثلثی‌شکل، منقسم و بریده، معمولاً دارای دو بار تقسیم شانه‌ای عمیق است. گل‌ها زردرنگ مجتمع در خوشه‌های تقریباً کوتاه و تنک دیهیمی شکل، کپسول تقریباً کروی با ۵-۴ بخش مدور می‌باشد.
▪ محل رویش
در گیلان، رشت و مازندران پراکندگی دارد.
▪ زمان برداشت
برداشت محصول از سال دوم آغاز می‌شود. شاخه‌های برگ‌دار را کمی قبل از گل‌دهی در بین خرداد و تیرماه جمع‌آوری می‌کنند.
▪ قسمت مورد استفاده
سرشاخه
▪ کاربرد درمانی
محرک، بادشکن و ضدکرم است. مهمترین خاصیت درمانی که از این گیاه ذکر شده است تسکین‌دهنده نقرس و دردهای روماتیسمی می‌باشد. روغن و دم‌کرده گیاه ضدگرفتگی عضلانی می‌باشد.
▪ آثار فارماکولوژیک
اثر ضددرد و ضدالتهاب از این گیاه گزارش شده است.
▪ احتیاط مصرف
مصرف خوراکی روغن سداب باعث درد شدید معده، تهوع، ضعف، گیجی، تشنج و حتی مرگ می‌شود و تماس با گیاه تازه و آب آن باعث التهاب پوستی می‌گردد.
▪ منع مصرف
در زنان باردار مصرف نشود.
▪ ترکیبات شیمیائی:
اسانس، فلاوونوئید، فورانوکومارین، الکالوئیدهای فوروکینولین
▪ نحوه و میزان مصرف
۱) دم‌کرده: یک قاشق مرباخوری گیاه خشک، در نصف فنجان آب روزانه میل شود.
۲) عصاره سرد: یک قاشق مرباخوری گیاه خشک، در یک فنجان سرخالی آب سرد، برای مدت ۱۰ ساعت خیس و بعد از صاف کردن میل شود.
۳) تنتور: ۲۰-۵ قطره یکبار در روز میل شود.
▪ مصرف غذائی
برگ گیاه به‌عنوان طعم‌دهنده در صنایع غذائی به‌کار می‌رود.


فوکا
▪ بید مرتفع، سیاه بید، بید خشتی
(Salix fragilis auct fl orient. Nonl (Salicaceae
▪ ریخت‌شناسی
درختان دوپایه، دارای شاخه‌های ترد و شکننده، برگ‌ها ساده، منفرد، متناوب، با گوشوارک زودافت، تخم‌مرغی باریک یا سرنیزه‌ای که همیشه پس از پیدایش گل‌ها ظاهر می‌شود.
▪ محل رویش
در کنار بستر رودخانه‌های شمال ایران می‌روید.
▪ قسمت مورد استفاده
مان گیاه
▪ کاربرد درمانی
در طب سنتی در درمان تبخال و برفک به کار می‌رود.
▪ آثار فارماکولوژیک
سالیسین موجود در گیاه یک پیش‌ساز داروئی می‌باشد که در اثر متابولیزه شدن به سالوژنین در مجاری گوارشی و قبل از جذب به اسیدسالیسیلیک تبدیل می‌شود.
▪ ترکیبات شیمیائی
گلیکوزیدهای فنلی، سالیسیلات (سالیسین)، تانن، فلاوونوئید، ساکارید (ملزیتوز، ساکارز، گلوکز، فروکتوز)


درخت بید
Salix spp. (Salicaceae) Willow
▪ ریخت‌شناسی گیاه
درختانی انبوه که ارتفاعشان به ۲۵ متر می‌رسد، برگ‌ها در انتهاء باریک شده و به رنگ سبز می‌باشد.
▪ محل رویش
در جنگل‌های نواحی شمال ایران، مازندران، گرگان و آذربایجان می‌روید. گونه‌های این گیاه در فلور ایران و برخی کتب علمی منعکس است که با فلور ایرانیکا مغایر است.
▪ زمان برداشت
پوست از شاخه‌های درختان ۵-۳ ساله در بهار جمع‌آوری می‌شود.
▪ قسمت مورد استفاده
پوست خشک‌شده از تنه.
▪ کاربرد درمانی
مدر، تب‌بر، ضددرد، ضدالتهاب و طعم‌دهنده تلخ است. ضدعفونی‌کننده و قابض نیز می‌باشد.
▪ آثار فارماکولوژیک
سالیسین موجود در گیاه یک پیش‌ساز داروئی می‌باشد که در اثر متابولیزه شدن به سالوژنین در جاری گوارشی و قبل از جذب به اسیدسالیسیلیک تبدیل می‌شود.
▪ احتیاط مصرف
سالیسیلات‌ها سبب ایجاد تحریک گوارشی، کلیوی، حساسیت مشاهده خون در مدفوع، وزوز در گوش، تهوع، استفراغ و راش پوستی می‌شود.
▪ منع مصرف: در بارداری و شیردهی مصرف نشود.
▪ ترکیبات شیمیائی
گلیکوزیدهای فنلی، سالیسیلات (سالیسین)، تانن، فلاوونوئید.
▪ نحوه و میزان مصرف
۱) جوشانده: ۳ - ۱ گرم پوست خشک شده تنه، سه بار در روز میل شود.
۲) عصاره مائی: به نسبت ۱:۱ در الکل ۵۲% سه بار در روز میل شود.
▪ مصرف غذائی
مصرف خوراکی ندارد.

[Boye_Gan2m]

گياهان دارويي مفيد در سرماخوردگي

4 گروه گياه دارويي براي مبارزه با سرماخوردگي شناخته شده است.

اولين گروه: باعث تحريك سيستم ايمني بدن جهت مبارزه با عفونت مي شوند و در شروع سرماخوردگي استفاده مي شوند مثل Echinacea و Ginseng آسيايي.


دومين گروه: بعنوان گياهان عرق آور، تب و عرق بدن را افزايش مي دهد و براي از بين بردن عفونت مفيدند. تب نشان دهنده فعاليت سيستم ايمني بدن است، پس اين گروه در حقيقت محرك سيستم ايمني هستند مثل Boneset و Yarrow .


سومين گروه: شامل گياهاني است كه بر اساس مطالعات آزمايشگاهي مي توانند مستقيماً ويروس سرماخوردگي را از بين ببرند مثل Goldenseal، Myrrh و Usnea .


چهارمين گروه: شدت علائم سرماخوردگي مثل گلو درد را كاهش مي دهند. اين گياهان لعاب زيادي دارند و تسكين دهنده و ضد التهاب هستند. همچنين تانن ( ماده اي كه از گياهان خاصي به دست مي آيد ) دارند كه جمع كننده و قابض است و باعث افزايش بهبودي مي شوند. مثل Marshmallow ( گل ختمي) و Raspberry( تمشك).

[Vmusic]

تاریخچه استفاده از گیاهان دارویی



استفاده از گیاهان دارویی به منظور درمان با تاریخ زندگی انسان هم زمان بوده است. انسان در تمام دوران تاریخی چاره ای جز توسل به گیاهان نداشت. اگر چه در نیم قرن گذشته استفاده از داروهای شیمیایی و سنتزی به شدت رواج یافت ولی به سرعت آثار زیان بار آنها بر زندگی آنها سبب گرایش مجدد به گیاهان دارویی گردید، و این نکته که توسل به گیاهان دارویی همواره در طول تاریخ یکی از روشهای موثر درمان بوده است، به خوبی روشن است. تاریخ طب در کشور ما مربوط به دوره آریایی می باشد و اوستا (۶۵۰۰ ق.م) اولین کتابی است که از گیاهان دارویی سخن گفته است. به نقل از اوستا اولین پزشک ایرانی تریته پدر گرشاسب پهلوان بوده است که از کاربرد گیاهان دارویی و عصاره آنها اطلاع داشته و مقام او در طب نظیر مقام ایمهوتپ (۳۵۰۰ ق.م) در مصر باستان، انقلبیوس در یونان و آسکولانیوس در روم(سه رب النوع درمان) بوده است.

قدیمی ترین گیاه دارویی در طول تاریخ ” هوم” گیاه مقدس آیین زرتشت بوده است. در کتابهای پهلوی هوم را سرور همه گیاهان و استفاده از آن را باعث عمر جاویدان می داند. تاریخ استفاده دارویی از پیاز و ادویه به ۴۵۰۰ ق.م و به نقل از هردوت استفاده از گیاهان دارویی میرح (Commiphora)، کاسیا (Cinnamomu) سیناموم (Cinnamimum Zylanica) آنیز (Pinpimella anisum) مارجورام (Oroganum margorana) در مومیایی کردن اجساد به ۵۲۰۰ ق.م می رسد. قدیمی ترین کتاب چینی منسوب به شینون (۲۸۰۰ ق.م) ۱۰۰۰ گونه دارویی را شرح داده، ماردوکاپالیدین (۷۱۰ ق.م) ۶۴ گونه دارویی را کشت نموده است، در الواح سومری چگونگی کشت گیاهان را شرح داده، بقراط (۳۷۷ ق.م) کاربرد دارویی ۴۰۰ گونه دارویی را شرح داده است. ظهور دانشمندانی نظیر سقراط، دیوسکورید، رازی، هروی، ابن سینا، ابوریحان بیرونی، جرجانی، خاندان بختیشوع سبب گسترش این علم در جهان گردیدند.

گیاهان دارویی رستنیهایی با تاریخچه جالب توجه و ممتاز هستند. علاوه بر قدمت، گستره نفوذ این گیاهان در تاریخ ادیان و ملتها بسیار شایان توجه است بطوریکه در جای جای حوادث مهم تاریخی، سیاسی، اجتماعی و دینی، این گیاهان قرین توجه بوده و یا منجر به بروز حوادث مهمی شده اند. در بوندهشن (دایرهٔالمعارف زرتشتیها) به اسامی فرشتگان اداره کننده روزهای یک ماه اشاره شده که با نام گیاهان دارویی انطباق دارد، زعفران و نسترن از آن جمله اند. در سوره دهر، آیات پنجم و ششم میخوانیم “نیکوکاران عالم در بهشت شرابی نوشند که طبعش در لطف رنگ وبوی کافور است. در تاریخ اسلام، نام یهود بنی قریظه با حوادث مهم صدر اسلام قرین است. در زبان عربی یکی از نامهای درخت اقاقیا، قریظه است. بنی قریظه نام طایفه ای از یهود بوده که در ابتدا به شغل دباغی اشتغال داشته اند و از این گیاه در فرآوری پوست استفاده می کرده اند. امروزه می دانیم که تاننها گروهی از مواد موثره هستند که در رسوب پروتیین نقش دارند و این اثر باعث خاصیت میکروب کشی، ضد خونریزی و انقباض بافتهای مختلف می شود. بنا براین برای رسوب دادن پروتیین پوست، در دباغی مورد استفاده قرار می گرفته است. از دیگر گیاهان دارویی سس است که در زبان عطاران و منابع طب سنتی به افتیمون معروف است که نام اخیراز صفت گونه ای در نام علمی آن گرفته شده است. از خواص درمانی این گیاه در درمان بیماریهای دماغی استفاده می شود. علاوه بر منابع طبی در متون ادبی هم از این گیاه نام برده شده است. با جستجو و دقت درمنابع دینی، تاریخی و ادبی، اسامی گیاهان دارویی، وجوه تسمیه و حوادث مرتبط با این گیاهان به وفور به چشم می خورد. بنابر این در کنار توجه فزاینده ای که به خواص درمانی این گیاهان می شود لازم است جهت آشنایی بیشتر نسل جوان با این وجوه تسمیه بررسیهای جامع تری انجام گیرد و حلقه های مجزای دانش بشری مربوط به گیاهان دارویی انسجام و اتصال بیشتری پیدا نماید.

● مهندسی ژنتیک در گیاهان دارویی
گیاهان منبع مهمی از دارو در طی هزارن سال می باشند. حتی امروزه، مرکز سلامت جهانی تخمین زده است که بالاتر از ۸۰درصد از مردم هنوز بر روی درمانهای سنتی مثل استفاده از علف ها تکیه دارند. گیاهان دارویی منابع خیلی مهمی از داروهای حفاظت کننده ی زندگی برای اکثریت جمعیت جهان می باشد. روش های بر پایه ی بیوتکنولوژی برای انتخاب, دستورزی و حفظ ژنوتیپ های بحرانی گیاهان دارویی مهم می باشد. باززایی درون شیشه ای, پتانسیل خیلی قوی را برای تولید گیاهان با کیفیت بالا از لحاظ دارویی دارا می باشد. حفاظت سرمایی یک روش حفاظت در مدت زمان طولانی, در نیتروژن مایع است و فرصتی را برای حفظ گیاهان دارویی در معرض خطر مهیا می کند. تولید درون شیشه ای متابولیت های ثانویه با کشت سوسپانسیون سلولی گیاه در گیاهان دارویی مختلف گزارش شده است. بیوراکتورها یک قدم کلیدی در تولید تجاری متابولیت های ثانویه به وسیله ی بیوتکنولوژی هستند. انتقال ژنتیکی (انتقال ژن) ممکن است یک راه قوی برای افزایش تولید متابولیت های ثانویه ی جدید می باشد. بخصوص به وسیله ی اگروباکتریوم ریزوژینس که باعث القای ریشه های مویین می گردد. روشهای اصلاحی در گیاهان دارویی بطور کلی به دو دسته سنتی (انتخاب توده ای، ‌دورگ گیری و زراعت متابولیتی) و مدرن (تغییر در ساختار ژنتیکی) طبقه بندی می شوند. استفاده از مهندسی ژنتیک متابولیتهای ثانویه شامل ایجاد جهش،‌ انتقال ژن (استفاده از باکتری اگروباکتریوم و تفنگ ژنی)،‌ دستکاری تنظیم کننده های نسخه برداری ژنها و کشتهای درون شیشه ای می باشد که نتیجه این تکنیکها،‌ ایجاد گیاهی ترانس ژنتیک (تراریخته) و پدیده زراعت مولکولی گیاهان دارویی خواهد بود.

جهش، فرآیندی است قابل توارث که موجب تغییر دایم مجموع توارثی سلول شده و نهایتا موجودی زنده با ویژگی‎های جدید ژنتیکی را بوجود می‎آورد که به موجود جدید موتان گویند. یکی از عوامل اصلی تکامل در گیاهان جهش یا موتاسیون است. همراه با دورگ‎گیری و بیوتکنولوژی، جهش با ایجاد تنوع مواد اولیه برای گزینش را فراهم می‎آ‎ورد. از جهش در اصلاح نباتات استفاده زیادی شده است و تعداد زیادی واریته جدید از این طریق اصلاح یافته‎اند. به عنوان مثال تا سال ۱۹۸۲ تعداد واریته‎های موتان معرفی شده به ۳۲۷ موتان رسید که این تعداد در حال حاضر چند برابر شده است. برای ایجاد جهش می‎توان از جهش‎زاهای فیزیکی مثل پرتوهای گاما و ایکس و جهش‎زاهای شیمیایی مثل اتیل متان سولفونات، دی متیل سولفات و غیره استفاده کرد. در سازمان انرژی اتمی ایران تسهیلات استفاده از اشعه گاما برای اهداف اصلاح نباتات فراهم است. اصلاح گیاهان دارویی در ایران در آغاز راه است. با استفاده از تکنیک‎های به‎نژادی مثل جهش مصنوعی امکان اصلاح گیاهان دارویی با عملکرد و ماده موثره بالا عملی است. سرعت اصلاح در این روش به ویژه برای گیاهانی که با بذر تکثیر می‎یابند بیشتر خواهد بود.

● گیاهان زینتی
گیاهان زینتی بخشی از کل گیاهان موجود در دنیا هستند که بر اساس سلیقه انسان و دارا بودن خصوصیات ویژه ای از جمله رنگ، شکل اندازه گل، برگ و ساقه جزء گروه گیاهان زینتی قرار داده شده اند. یک گیاه را نمی توان به یک گروه خاصی از گیاهان محدود و منحصر نمود. با توجه به این امر مشاهده می شود که روز به روز تعدادی از گیاهان، از یک گروه به گروه دیگری وارد می شوند و بر تعداد گیاهان مشترک در بین گروه های مختلف افزوده می شود. با افزایش شناخت جنبه های مخاطره آمیز و مسمومیت زا در ارتباط با مصرف بی رویه مصرف داروهای سنتزی، علاقه به استفاده داروهای گیاهی در تمام دنیا رواج پیدا کرده است. بسیاری از گیاهان زینتی که هم اکنون در فضاهای شهری مورد استفاده قرار می گیرند، دارای ارزش دارویی می باشند که با شناخت این گیاهان زینتی چند منظوره و استخراج مواد موثره آنها از این گیاهان حداکثر استفاده می گردد.
هم اکنون بالغ از ۳۰۰۰۰۰ گونه گیاه زینتی وجود دارد که بیش از ۱۰۰۰۰ گونه به عنوان گیاهان دارویی شناخته می شوند.. از نمونه های بارز گیاهان مورد نظر می توان به موارد زیر اشاره نمود: زنبق(ریزوم)، گل حسرت(پیاز)، سرخس(ریشه) سنبل الطیب(ریشه)، گل صابونی(برگ و ریشه)، عروسک پشت پرده(میوه)، شاهپسند(برگ)، گل انگشت دانه(برگ)، گل سرخ(میوه)، همیشه بهار(گل و برگ)، گل برف یا موگه(گل، برگ و ساقه های زیر زمینی)، بنفشه معطر و سه رنگ(تمام قسمتهای گیاه)، شب بوی خیری(برگ، دانه و گل)، گل صد تومانی(ریشه)، لادن(برگ،گل و شیره گیاه تازه)، گل ساعت (ریشه، برگ و گل)، سرخار گل(ریه)، مخلصه (سرشاخه های گلدار)، گل مغربی (دانه و گل و اعضای هوایی)، گل محمدی (گلبرگ)، تاج الملوک (دانه وگل)، اسطوخدوس(سرشاخه های گلدار و برگدار)، رزماری (برگ و سرشاخه های گلدار)، صبر زرد (برگ).لازم به ذکر است که این قسمتهای گیاهی در درمان اغلب بیماریهای کلیوی، جلدی،روده ای، تنفسی، قلب و عروق، التیام زخمها و سوختگیها، مواد آرایشی، تسکین اعصاب نقش ایفا می کنند. اطلاع رسانی و ترویج کشت و کار، حمایت صنعت طب سنتی و انجام تحقیقات در جهت افزایش مواد موثره قدم بلندی در استفاده از گیاهان دارویی بوده و باعث می شود، کشاورزان با اطمینان و رضایت خاطر بیشتری به کشت و کار گیاهان مورد نظر بپردازند.

● گلسنگها
گلسنگها تنها گیاهان موجود در تبلور گیاهی جهان هستند که آنها را درهیچ یک از رد ه های گیاهی نمی توان طبقه بندی کرد. گلسنگها از یک بخش قارچی( جذب کننده مواد معدنی) و یک بخش تولید کننده غذا (از راه فتوسنتز)، تشکیل می شوند. روابط بیولوژیکی ایجاد شده در گلسنگها (همزیستی) تکامل بسیار موفقی را در ترکیب قارچها و بخش همزیست فتوسنتز کننده آن ایجاد کرده که در نهایت باعث بوجود آمدن نزدیک به ۱۴۰۰۰ گونه از گلسنگها در جهان شده است. گلسنگها در حاصلخیزی خاک، و رشد گیاهان روی آن، ایجاد خاک از سطح صخره سنگهای لخت یا قلوه سنگها تاثیر داشته و از طرفی به عنوان منبع غذایی، مصالح لانه سازی، پناهگاه برای حیوانات ، پرندگان و سایر مهره داران مورد استفاده قرار می گیرند انسان از گلسنگها به عنوان غذا و وسایل تزیینی، صنایع رنگرزی به عنوان دارو، سم، و فیبر و الیاف استفاده می کنند. همچنین گلسنگها در تهیه عطر، ادکلن و تهیه آنتی بیوتیک مورد استفاده قرار می گیرند.با آن که گلسنگ ها از شگفت انگیز ترین و متداول ترین موجودات روی زمین هستند و صرف نظراز پوشش روی درختان، هشت در صد از سطح کره خاکی را اشغال می کنند، به نقش مهم اکولوژیکی آنها توجه نمی شود. گلسنگ ها به دلیل زندگی چند موجود زنده در کنار یکدیگر بیش از گیاهان و جانوران که بصورت انفرادی زندگی می کنند دارای زیبایی می باشند. هر تال گلسنگ نتیجهٔ همزیستی دراز مدت قارچ با جلبک سبز، سبز-آبی و یا ترکیبی از آنها می باشد.

گلسنگ ها علاوه بر نقشی که به طور طبیعی در تشکیل خاک، تداوم شبکهٔ غذایی، تاثیر در تراکم پوشش گیاهی و کنترل جمعیت نرم تنان دارند، به لحاظ داشتن انواع هیدرات کربن، پروتیین، آنیوتیک و سایر متابولیت های ثانویه، از زمان نخستین تمدن چینی و مصری تا به امروز، مصارف خوراکی و دارویی نیز دارند. از میان ۱۷۰۰۰ گونه گلسنگ شناخته شده از سراسر دنیا، خواص دارویی تعداد محدودی از آن ها شناسایی شده است. بررسی مجموعه انتشارات گلسنگ های ایران (۲۰۰۴-۱۸۶۰) نشان داد که تاکنون Esculenta Everson Lecanora ساکن زمین های نیمه بیابانی استپ های ناحیه ایرانو-تورانی، Peltigera canina (L.) Willd. و Xanthoria parietina از ایران گزارش شده اند، که به ترتیب دارای مصرف خوراکی، درمان هاری و یرقان می باشند گلسنگها در طب سنتی به عنوان ضد سرفه، ضد بیماریهای ششی مورد استفاده قرار می گیرند.

کاربردهای داروسازی مواد گلسنگی توسط دانشمندی بنام Zopf در سال ۱۹۰۶ درکتاب Zopf’s monography مورد استفاده قرار گرفته است.(۱۹۶۶). Subramanian داروهایی از گلسنگها را گزارش کرده است. (۱۹۸۵) Hanssan و Schadler ،(۱۹۸۸) Richardsoon و (۱۹۸۸) Schindler در باره خواص دارویی گلسنگها اطلاعاتی ارایه کرده اند. مطابق آخرین تحقیقات صورت گرفته روی کاربرد های بیولوژیکی گلسنگها و مواد گلسنگی کارهای صورت گرفته را می توان به اشکال زیر تقسیم بندی کرد. فعالیتهای آنتی بیوتیکی، فعالیتهای آنتی توموری و آنتی موتا ژنی ،فعالیتهایی علیه ویروس ایدز، فعالیتهای آلرژنیک ، فعالیتهای بازدارنده رشد گیاهان ، فعالیتهای بازدارنده آنزیمی.

[Boye_Gan2m]

ریواس یا ریباس یا ریواج یک گیاه علفی است که در فصل بهارو اوایل تابستان میروید .به ساقه زیر زمینی این گیاه راوند میگویند.
بهترین نوع ریواس آن است که از کشور چین می آورند و رنگ آن قرمز است و میانه آن زرد رنگ است و به آن ریوند چینی میگویند.
ترکیبات غذایی:
ریواس غنی از فیبر و ویتامین c بوده در آن آب-پروتئین-قند-کربو هیدرات-کلسیم-ویتامین های A و B سدیم و پتاسیم وجود دارد.
خواص دارویی:
طبیعت آن سرد است
مقوی ملین و کرم کش است
لوز المعده را وادار به ترشح انسولین کرده و قند خون را کم میکند
برای رفع جوش بدن مفید است
برای بی اشتهایی-درد معده و بیماری های کبدی نافع است
باعث تقویت معده و روده شده و تنظیم کننده ترشحات و حرکات معده است
سستی و خماری را بر طرف میکند و مسرت بخش است
برای امراض وبایی و اسهال مفید است
خون را تصفیه میکند
چکاندن آب تازه ریواس در چشم سبب تقویت بینایی واز بین رفتن لکه های سفید چشم میگردد
ترکیب ریواس با آبلیمو و مالیدن آن به صورت باعث از بین رفتن جوش و لک میشود
برای تقویت موی سر نافع است
اگر با حنا مخلوط شود رنگ مو را شرابی میکند
جوشانده برگ های ریواس باعث تمییزی ظروف آلومینیومی میشود

[Boye_Gan2m]

برای درمان انواع جوش صورت از گیاهان دارویی زیر استفاده می شود:

تخم ترب -خربزه-بادام تلخ-ریشه ایرسا-گل ارمنی-نشادر-گوگرد-کتیرا-نشاسته-آرد باقلا-آرد نخود-زاج-تخم خرفه-تخم کاسنی-اقاقیا

که همه رانرم کوبیده وبامقداری آبلیموی خالص مخلوط میکنیم تا به صورت کرم دآید.روزانه یک مرتبه استعمال شود وبه مدت یک ساعت بروی پوست قرار میدهیم.

یک نسخه یخوراکی برای درمان جوش :

عناب- سپستان –هلیله زرد-هلیله کابلی- بسفایج-گل بنغشه –زرشک-تمر هندی-شاهتره-کاسنی-چای مکه-ترنجبین-گل همیشه بهار-

که همه را با هم مخلوط می کنید و روزانه دو مرتبه به اندازه ی یک لیوان دم شود ومیل کنید

محافظت پوست صورت با-گل گندم :

*برای محافظت ازپوست صورت گل گندم یک لوسیون ارزنده است از خیس کرده ترکیب گیاهان زیر در آب گرم محلول زیر به دست می آ ید:

گل گندم 10 گرم- گلبرگ شقایق 5گرم-گلبرگ گل سرخ 10 گرم-خشخاش بحری (شلاوئن)5 گرم-گل اکمه طلایی 5گرم + چند قطره الکل90 درجه

پس از تهیه باب پنببه به صورت بما لند

محافظت پوست صورت با –شاه تره

*شیره این گیاه در پاک ساختن عوارض پوستی صورت بسیار با اثر است برای درمان عوارض وهمچنین مواظبت از پوست صورت شیره گیاه را با آب کمی رقیق کرده وبا پنبه به صورت بمالند

لطیف کردن پوست صورت:

مالیدن آب وگوشت طالبی به صورت وشستن با آب گرم بعد از یک ساعت- مالیدن جوشانده کاهو به صورت شب مو قع خواب –مالیدن توت فرنگی شب ها به صورت وشستن صبح با 200 گرم شیر معمولی

رفع لکه صورت :

مالیدن گوگرد حل کردهبه صورت این محلول خارش بدن –جوش ورعشه راهم درمان میکند

رفع تیرگی وبد رنگی صورت :

ابتداخور دن یک ملین (دم کرده تمبر هندی )بعد آرد جو وتخم ترب وتخم خربزه وبادام ونشاسته وکتیرا را نرم کرده با شیر مخلوط نمایند چند شب به صورت مالیده وبا آب گرم بشویند با تکرار این دستور بد رنگی صورت حتی لکه ها هم رفع می شود

رفع لک وپیس:

خوردن غذاهایی که بیشتر از حد معمولی هل داشته باشد لک وپیس را رفع میکند

رفع خال گوشتی :

خوذدن سیاه دانه با عسل خال گوشتی را ازبین میبرد .مصرف برای زنان باردار ممنوع است.خوردن سیاه دانه با عسل ویا سرکه کک ومک را هم از بین میبرد.

رفع کک ومک:

خوردن آبلیمو بیش تر از حد معمولی به تنهایی در داخل غذا ها-در دا خل سالاد کاهو-ضماد ترب با عسل که علاوه برکک ومک آ ثار کبودی زیر چشم وضربه ها وجای زخم ها را از بین میبرد این بیماری وبروز لک وپیس نتیجه بروز عارضه در ما یع خون است که خوردن آبلیموی زیاد آ ن را رفع می کند

[Boye_Gan2m]

هوفاريقون با نام علمي L. Hypericum perforatum يك گياه علفي دايمي از خانواده Hypericaceae است كه بومي غرب اروپا، آسيا و شمال آفريقا مي‌باشد. اهميت اين گياه در چند سال اخير به عنوان يك داروي گياهي به خصوص براي درمان افسردگي ملايم تا متوسط به طور قابل توجهي افزايش يافته است. تركيبات موثر اصلي اين گياه شامل هيپرفورين (يك فلوروگلوسينول پرنيله شده) و هيپريسين (يك نفتوديانترون) مي‌باشد. البته تركيبات موثر بيولوژيكي ديگري نظير فلاونوييد و تانن نيز در اين گياه وجود دارد. هرچند هيپريسين به عنوان يك تركيب كليدي در اندازه‌گيري كيفيت و ارزيابي هوفاريقون مورد استفاده قرار مي‌گيرد ولي مطالعات اخير نشان داده كه هيپرفورين ممكن است عامل ضدافسردگي اين گياه باشد. به هر حال، هوفاريقون يك گياه پرفروش است كه داراي جايگاه ارزشمندي در بازارجهاني مي‌باشد.