دانش تغذيه و تناسب اندام

[Marichka]

رژيم بدون گوشت و بدون لبنيات با مجوز خوردن تخم مرغ، يعنى رژيم گياهخوارى همراه با تخم مرغ تعادل بين كربوهيدرات ها و پروتئين ها را ايجاد مى كند. چنين رژيمى بايد سرشار از فيبر باشد و در آن از گياهان پرورش يافته به روش طبيعى و غيرشيميايى استفاده شود. چنين رژيمى تنها به دلايل تغذيه اى پيشنهاد مى شود بدون آنكه به ملاحظات روحى و محيطى توجه شود كه البته اين موارد هم مهم هستند.بهبودى از بيمارى در كسانى كه چنين رژيمى دارند سريع تر اتفاق مى افتد. سرعت بهبودى بازتابى از سلامت عمومى است و اكثر پزشكان به آن توجه مى كنند.از طرفى براى هر جاندارى گونه طبيعى و ايده آل غذايى هست كه با آن جاندار بتواند حداكثر نيروى حياتى مورد نيازش را توليد كند. نوع ماده غذايى اى كه هر جاندار خاص با آن بهترين رشد را دارد با انطباقى كه آن گروه با غذاهاى در دسترس خود در طول چند ميليون سال گذشته پيدا كرده تخمين زده مى شود.ما پستاندار هستيم و از جد مشتركى با ساير پستانداران به وجود آمده ايم. داروين حق داشت. نزديك ترين خويشاوند جاندار ما شامپانزه است و نخستين پستاندار زنده لمور (ميمون ماداگاسكار) بوده است؛ جانور كوچك شبگردى با چشم هاى بزرگ كه در كف دست جا مى گرفت و در ماداگاسكار-جزيره اى در جنوب شرق سواحل آفريقا-پيدا شد. ماداگاسكار در عصر دايناسورها از قاره آفريقا جدا شد و گونه هاى غذايى آن با گونه هاى يكصد ميليون سال جديد مطابقت ندارد. بنابراين تكامل در ماداگاسكار كند پيش رفت و لمور تقريباً در اين همه سال بدون هيچ تغييرى باقى ماند. نكته جالب درباره لمور اين است كه اين خانواده، گوشتخوار نيست. با اين حال به تازگى كشف شده كه شامپانزه هاى وحشى هرگاه بتوانند گوشت مى خورند. به نظر مى رسد جايى روى خط تكامل بعضى چيزها تغيير كرده اند.انسان و شامپانزه زمانى حدود شش يا هفت ميليون سال پيش از يك جد مشترك به وجود آمدند. ساير پستانداران به خصوص گربه سانان و سگ سانان به تدريج كاملاً گوشتخوار شدند. دندان هاى آنها طورى تغيير شكل يافتند كه بتوانند گوشت را بدرند و پنجه هايشان طعمه را براى قطعه قطعه كردن نگه دارد. همچنين دستگاه روده اى كوتاه براى هضم سريع گوشت اصلاح شد چرا كه گوشت از غذاهاى گياهى زودتر فاسد مى شود. همچنين اين جانوران تند و تيزتر شدند تا بتوانند صبحانه، ناهار و شام خود را شكار كنند. ساير پستانداران چنين ويژگى هايى نداشتند.• پيشينيان و رژيم غذايىانسان در حال حاضر گوشتخوار شده است چرا؟ البته سئوال خوبى است. اگر كسى از سياره ديگرى به زمين بيايد و بخواهد جانوران را از روى غذايى كه مى خورند با توجه به آناتومى آنها دسته بندى كند مسلماً انسان را در دسته گياهخواران مى گذارد. چون دندان هاى نسبتاً بى خطرى دارد كه براى خرد كردن فيبر گياهان مناسب است. پنجه ندارد بلكه انگشت و ناخن هايى دارد كه براى جدا كردن بخش هاى مختلف گياهان مناسب است. خيلى تند و تيز نيست، در واقع حتى از خرس هم كندتر است بنابراين نمى تواند شكارش را دنبال كند. روده او ۲۸ فوت درازا دارد! چنين روده درازى براى طبيعت پيچيده هضم گياهان طراحى شده است. همه اين مشخصات نشان مى دهد اجداد انسان روى نمودار درختى ميمون وارها طبيعتاً گياهخوار بوده اند معلوم است كه چنين طرحى خيلى قديمى است. در حال حاضر فيزيولوژى گوارشى انسان به همه چيزخوارى تغيير پيدا كرده و مى تواند از پس گوشت و از ديدگاه گوارشى ترجيحاً گوشت خام بربيايد. با اين حال انسان براى گياهخوارى طراحى شده و وجود چهار دندان سگ سانى چيزى را ثابت نمى كند.۱۵ ميليون سال قبل آفريقا سرزمين جنگل هاى انبوه بود كه به تدريج به دشت هاى باز تبديل شد كه به ساوانا (علفزار استوايى) معروفند. در جنگل گونه اى ميمون آدم نما زندگى مى كرد كه علاوه بر چهار دست و پا مى توانست روى دو پا هم راه برود. حدود شش تا هفت ميليون سال قبل يك گروه ماجراجو از اين ميمون ها از جنگل بيرون آمدند تا در ساوانا زندگى كنند. ساكنان ساوانا گوشتخواران بزرگ جثه بودند. اين ميمون هاى آدم نما كه جرات داشتند هرازچندگاهى روى دو پا راه بروند مى توانستند با نگاه كردن به اطراف از روى گياهان نزديك شدن خطر را ببينند. آنها زنده ماندند و توانستند توليدمثل كنند بنابراين اين گروه از طريق انتخاب طبيعى توانستند روى دو پا راه بروند. حالا كه دست هاى آنها آزاد شده بود مى توانستند كارهاى جالب و مفيدى با آنها انجام دهند.آنها در به كار گرفتن چوب و سنگ ماهر شدند و به دليل آنكه كارها را با هم انجام مى دادند بدون تغييرات زياد در آناتومى شان بقا پيدا كردند. همه اينها پنج ميليون سال پيش اتفاق افتاد. اين مخلوق پيش از آدميزاد به چند گونه مختلف شبه آدم تبديل شدند: استرالوپيتيكوس ربوستوس (غولى كه گياهخوار باقى ماند)، استرالوپيتيكوس آفريكانوس (مخلوقى كوچكتر) و هوموهابيليس جد مستقيم ما.هوموهابيليس با دستانش بسيار خوب كار مى كرد. او آنقدر در كار با دست هايش مهارت داشت كه سرانجام توانست دوگونه آدم نماى ديگر را از بين ببرد. اين آدم همه فن حريف طرز ايستادن خود را (با تحمل درد پشت) تكميل كرد و حجم مغزش هم دو برابر شد و تا ۵/۱ ميليون سال پيش به هومواركتوس تبديل شد.• نخستين انسان كاملاً ايستادهدر تمام اين دوران ها «اجتماعى شدن» جريان داشت كه به معنى وابسته شدن زن و مرد به يكديگر براى ادامه بقا بود. مرد هميشه به دنبال شكار ساير حيوانات براى غذا بود و زن نزديك خانه مى ماند و به جمع كردن گياهان ادامه مى داد. هومواركتوس در بخشى از عادت جديد شكار خود نابودى استرالوپيتيكوس آفريكانوس و احتمالاً غول گياهخوار استرالوپيتيكوس روبوستوس را كامل كرد.حود ۲۰۰ هزار سال قبل جمجمه آدم همه كاره دوباره بزرگ شد و همين مسئله به پيدايش هوموساپين ها يا آدم باشعور انجاميد. ۵۰ هزار سال پيش گونه جديدى از آدم باشعور يعنى هوموساپين ساپين يا آدم باشعور عاقل پيدا آمد. او پيشانى بلند و نوع جديدى از تارهاى صوتى داشت كه به او امكان مى داد صداهاى پيچيده اى توليد كند كه ما اكنون به آنها خو گرفته ايم؛شيوه برقرارى ارتباط صوتى كه جايگزين زبان اشاره دست ها شد. اين آدم ها را «كرومگنون ها» مى نامند و آنها «ما» هستيم.اين انسان جديد شروع كرد به زاد و ولد و كشتن و آميزش با نژاد ديگرى از آدم هاى باشعور عاقل كه اكنون، پس از كشف آثار آنها در آلمان، نئاندرتال ناميده مى شوند. تكامل آنها تا حدود چهار هزار سال پيش كماكان ادامه داشت. گام بعدى تكامل در حوزه تغييرات آناتومى نبود بلكه تغييرات عصبى شيميايى را دربر مى گرفت. انسان ها روى كره زمين پخش شدند، خود را بيش از ساير حيوانات آگاه مى دانستند البته روح هم داشتند. اين تكامل يك دگرگونى بود و ما هنوز در ميانه آن هستيم. بخشى از فرآيند دگرگونى آگاهى بيشتر از اهميت طبيعت فيزيكى ما است.• حالا چه كنيم؟بشر هميشه چيزى را خورده كه به دست آوردن آن ساده تر بوده است. هزاران هزار سال رژيم غذايى انسان چيزى مابين غذاى گياهى و گوشت بوده است. سپس كشاورزى به وجود آمد و كفه ترازو به سمت غذاهاى گياهى و عمدتاً غلات و دانه ها سنگينى كرد. به تازگى و با دامدارى مدرن دستيابى به گوشت آسان شده است. پس چرا اين همه گوشت مى خوريم؟ پاسخ اين است كه چون مى توانيم. بنابراين كارهايى انجام مى دهيم كه حتى با علايقمان خيلى سازگار نيست. حتى مى توانيم سيگار بكشيم يا مشروب بنوشيم اما اين واقعيات، سيگار و الكل را در ميان علايق ما قرار نمى دهند. فيزيولوژى و بيوشيمى انسان براى رژيم غذايى معينى طراحى شده است. كشاورزى و دامدارى ما را از رژيمى كه ديگر حتى نمى دانيم چيست دور كرده اند. دستيابى به سلامت كامل يعنى كشف و پيروى از همان رژيم غذايى كه تكامل، ما را براى آن آماده كرده است.

تاريخ خبر : 1385/02/14 منبع خبر : روزنامه شرق 14/02/1385

[Marichka]

قبلا لازم است توجه شود که منظور از رژيم بي نمک رژيمي است که مقدار سديم در آن کم باشد، سديم در نمک طعام، جوش شيرين، بکينگ پودر گياهي و مواد غذايي حيواني و گياهي به طور طبيعي وجود دارد. سديم در ترکيب خون و مايعات بدن انسان وجود دارد از جمله مواد ضروري براي بدن و سلامت انسان مي باشد، اما در برخي بيماريها مانند فشار حون، بيماريهاي سيروز کبدي، قلب، عروق، بيماري هاي کليه و در دوران بارداري، در بيماري هايي که موجب ورم در بيمار مي شود لازم است مقدار مصرف سديم يا به اصطلاح نمک را محدود کرد.

چه مقدار نمک بايد مصرف نمود
تحقيقات پزشکي در سال هاي اخير نشان داده اند که افراد عادي که کار بدني سنگين ندارند و زياد عرق نمي کنند اگر هنگام پخت و مصرف غذا به طور کلي نمک طعام مصرف نکنند، در صورتي که از انواع مواد خوراکي استفاده نمايند سديم دريافتي آنها کافي خواهد بود. ولي افرادي که به علت شغل، زندگي در محيط گرم، ورزش و ساير شرايط زياد عرق مي کنند لازم است مقداري نمک طعام به غذاي خود اضافه کنند، بيماراني که مبتلا به اسهال و استفراغ مي شوند نيز لازم است مقداري نمک طعام مصرف نمايند. ما در شرايط معمولي هنگام پخت غذا مقداري نمک طعام به غذاهاي خود اضافه مي کنيم که بر حسب عادت مقدار آن در خانواده هاي مختلف متفاوت است. در صورتي که لازم باشد بيماري در مصرف نمک ( سديم) پرهيز نمايد، پزشک معالج به او اين موضوع مهم را خواهد گفت، گاهي لازم است پرهيز از نمک بسيار شديد باشد و گاهي به بيمار توصيه مي شود که در مصرف افراط نکند و بلکه رعايت حد اعتدال را بنمايد، براي راهنمايي بيماران مي توان رژيم هاي را از نظر ميزان نمک سديم به سه دسته تقسيم نمود. براي سهولت انتخاب مواد خوراکي در رژيم غذايي بي نمک مواد خوراکي را مي توان بر حسب ميزان سديم دسته بندي کرد نمونه اي از اين دسته بندي را مي توان در جدول شماره (7) مشاهده نمود.
رژيم غذايي کم نمک خفيف ( 2500 تا 4500 ميلي گرم سديم ) در اين رژيم غذايي مي توان از انواع غذا و مواد خوراکي حيواني و گياهي تازه استفاده نمود و هنگام پخت غذا را مي توان مقدار کمي نمک طعام ( در حد * تا * معمول ) استفاده کرد.
ولي بايد از غذاهاي شور و تهيه شده در خارج از منزل و غذاهاي کارخانه اي مانند سوسيس، کالباس، خيار شور، چيپس، انواع کنسروهاي ماهي، گوشت، نخود فرنگي، لوبيا سبز، پنير، انواع رب هاي کارخانه اي و ساير مواد معرفي شده در ستون ( 1) شماره 7 پرهيز نمود البته اگر اين مواد در منزل تهيه شواد و در هنگام تهيه آنها از نمک طعام مختصري استفاده شود مصرف آنها اشکالي ندارد. در اين رژيم غذايي از انواع نان هاي معمولي که در تهيه آنها در حد متعارف نمک استفاده شده باشد مي توان مصرف نمود. اين رژيم غذايي براي مبتلايان به بيماريهاي خفيف کليه، قلب و عروق و مبتلايان به فشار خون خفيف توصيه مي شود.
رژيم غذايي کم نمک متوسط ( 1000 تا 2500 ميلي گرم سديم ) : در اين رژيم غذايي مي توان از انواع غذاها و مواد خوراکي و ميوه استفاده نمود. مصرف گوشت مرغ، ماهي، جگر گوشفند و شير ( مواد معرفي شده در ستون 3 جدول) در حد معول آزاد است ولي لازم است از گوشت هاي گاو، گوسفند، گوساله، تخم مرغ و جگر گاو پرهيز شود. همچنين استفاده از نمک طعام در تهيه غذاها و استفاده از نمکدان هنگام صرف غذا و مصرف غذاهاي تهيه شده در خارج از منزل و غذاهاي کارخانه اي و نان با نمک ممنوع است. اين رژيم غذايي براي مبتلايان به فشار خون، بيماريهاي کليوي، قلب و عروق و مادران باردار که مبتلا به ورم شديد هستند و در ساير بيماريهايي که ايجاد ورم مي نمايد توصيه مي شود.
رژيم غذايي کم نمک شديد يا سخت ( 500 تا 1000 ميلي گرم ) در اين رژيم غذايي مصرف غذاها و مواد خوراکي گياهي ( ستون 4 جدول ) مجاز مي باشد. مصرف مقادير کمي گوشت مرغ، ماهي و شير ( مواد ستون 3 جدول ) مجاز است. برخي از سبزيها مانند کرفس، کلم، اسفناج و کنگر نسبت به ساير سبزيها مقدار بيشتري سديم دارند. مصرف اين سبزيها نيز فقط در حد اعتدال آزاد است. نان مصرفي بايد از نوع بي نمک باشد. از مصرف تخم مرغ، گوشت هاي قرمز، غذاهاي کارخانه اي بايد پرهيز نمود. مصرف نمک طعام هنگام پخت غذا و استفاده از نمکدان هنگام صرف غذا مجاز نمي باشد. اين رژيم غذايي براي بيماران مبتلا و بيماريهاي حاد قلبي عروقي، کليوي، و بيماريهايي که با ورم زياد همراه است توصيه مي شود.

استفاده از نمکدان در موقع صرف غذا
برخي از افراد عادت دارند که قبل از شروع به خوردن غذا، به وسيله نمکدان مقداري نمک بر روي غذاي خود مي پاشند بدون اينکه غذاي خود را از نظر ميزان نمک امتحان کرده باشند، اين افراد به طور کلي به غذاهاي شور عادت کرده اند، توصيه ما اين است که تا حد امکان از اين عمل خودداري نمايند و افرادي که لازم است رژيم غذايي کم نمک داشته باشند به کلي بايد از به کار بردن نمکدان هنگام صرف غذا خودداري نمايند زيرا در استفاده از نمکدان هيچگونه کنترلي در ميزان مصرف سديم وجود ندارد.

[Marichka]

غالباً پيشرفت بيماريهاي مزمن در ميان سالي و سنين پيري مانند زنجيري است که حاصل تجمع مشکلات در طول زمان است . اين موضوع بر عملکرد سلولهاي بدن اثرات مخرب دارد . هر حلقه اي که به اين زنجيره اضافه شود ضربه اي را به عملکرد سلولي وارد کرده و نهايتاً خطر پيشروي بيماري مزمن را افزايش مي دهد .
تجارب قبلي نشان داده است عادات غذائي مطلوب مي تواند اين زنجيره را بشکند . بر اين اساس نقش عوامل زير قطعي است :
حفظ وزن مطلوب و تثبيت آن ، طي بزرگسالي مي تواند اميد به زندگي را افزايش دهد .
کاهش مصرف چربيهاي اشباع و کلسترول و افزايش مصرف ميوه و سبزي مي تواند سبب کندي يا پيشگيري از بيماري سختي رگها ( آترواسکلروز ) شود .
مصرف مقدار مناسبي از کلسيم و ويتامين D و داشتن فعاليت بدني منظم در بزرگسالي مي تواند سبب پيشگيري ، به تعويق انداختن يا کم شدن شدت پوکي استخوان ( استئوپروز) شود .
مصرف فيبر به مقدار کافي ( ۲۰ تا ۳۵ گرم در روز ) مي تواند سبب کاهش خطر پيشروي ديابت و سرطان روده بزرگ شود .
مصرف مقدار مناسبي از ميوه ها و سبزيها سبب به تأخير افتادن يا پيشگيري از پيشرفت برخي از انواع سرطانها و تارشدن عدسي چشم ( کاتاراکت ) مي شود .
وضعيت سلامت بالغين لزوماً وابسته به سن نيست بلکه در هر سني مي تواند قابل تغيير به وضعيت بهتر يا بدتر باشد

[Marichka]

احتمالاً قبلاً شنيده ايد که بيشتر فيبر بخوريد . آيا مي دانيد چرا فيبر براي سلامتي شما مفيد است ؟
فيبر غذائي که عمدتاً در ميوه ها ، سبزي جات ، حبوبات وگياهان وجود دارد و داراي توانائي پيشگيري و بهبود يبوست است . همچنين فوايد ديگر فيبر براي سلامتي شامل کاهش احتمال ابتلا به چندين بيماري از جمله ديابت و بيماريهاي قلبي مي باشد .
ميزان نياز روزانه به فيبر غذائي چه مقدار مي باشد ؟ آکادمي ملي مؤسسه علوم پزشکي آمريکا ميزان نياز روزانه جهت ، بالغين را به شرح زير توصيه مي کند .
۳۸ گرم براي مردان و ۲۵ گرم براي زنان زير ۵۰ سال
۳۰ گرم براي مردان و ۲۱ گرم براي زنان ۵۰ سال به بالا
* فيبر چيست ؟
فيبرکه بعنوان مواد سخت و حجيم شناخته شده شامل همه قسمت هاي غذاهاي گياهي است که بدن شما نمي تواند آنرا هضم و جذب کند . فيبر به دو دسته تقسيم مي شود آنهائي که در آب حل نمي شوند يا فيبر نامحلول و آنهائي که در آب حل مي شوند يا فيبرهاي محلول .
فيبر محلول : اين نوع فيبر زماني که در آب حل مي شود باعث ساخته شدن يک ماده ژل مانند مي شود . همچنين اين ماده مي تواند به کاهش سطح کلسترول و قند خون کمک کند . مقدار زيادي از اين نوع فيبر در جو ، سبزيجات ، سيب ، مرکبات ، هويج و اسفرزه وجود دارد .
ميزان انواع فيبر در غذاهاي گياهي متفاوت مي باشد و براي حداکثر استفاده جهت سلامتي مصرف انواع مختلف غذاهاي غني از فيبر توصيه مي شود .
منافع مصرف فيبرهاي غذائي
آنزيمهاي گوارشي نمي توانند فيبرهاي غذائي را تجزيه کنند . برخلاف ساير ترکيبات غذائي مثل پروتئين ، چربي و کربوهيدرات که بدن آنرا تجزيه و جذب مي کند . در واقع فيبرها بدون هيچگونه تغييري از معده و روده کوچک عبور کرده و به روده بزرگ مي رسند .
در روده بزرگ بعضي از اشکال فيبرها توسط باکتريها تخمير مي شود . ساير اشکال فيبرها در مقابل تخمير مقاومت کرده و بدون تغيير دفع مي شوند ، که اين عمل باعث افزايش حجم و وزن مدفوع و همچنين نرم شدن آن مي شود . مدفوع حجيم عبور راحت تري داشته و احتمال يبوست را کم مي کند . اگر دچار مدفوع آبکي و شل باشيد فيبر به جامد کردن مدفوع کمک مي کند چون آب را جذب کرده و به حجم مدفوع مي افزايد .
رژيم غني از فيبر احتمال بعضي بيماريها مثل هموروئيد ( بواسير ) ، سندرم روده تحريک پذير و ديورتيکول روده بزرگ را کم مي کند همچنين فيبر سطح کلسترول خون را کم کرده و جذب قند را آهسته مي کند که براي مبتلايان به ديابت به معناي کاهش نياز به انسولين است . رژيم غني از فيبر همچنين باعث کاهش احتمال وقوع ديابت تيپ دو يا همان ديابت غيروابسته به انسولين و يا همان ديابت بزرگسالان مي شود .
بعلاوه فيبر ممکن است احتمال سرطان روده بزرگ را کاهش دهد . فيبرهاي غيرقابل حل حرکت مواد هضم شده را در طول روده تسريع مي کند . اين مسئله باعث کاهش زمان قرار گرفتن روده بزرگ در معرض مواد ايجاد کننده سرطان مي شود . که در طي روند هضم تشکيل مي شوند . ولي هنوز اين نکته مشخص نيست که آيا ساير اجزاء غذاهاي فيبردار و يا خود فيبر به تنهائي به محافظت عليه سرطان کمک مي کند يا خير .
مصرف رژيم غذائي غني از فيبر به کنترل وزن نيز کمک مي کند . غذاهاي غني از فيبر معمولاً نياز به زمان جويدن بيشتري دارند که به بدن شما زمان بيشتري مي دهد که وقتي ديگر گرسنه نيستيد غذاي بيشتر مصرف نکنيد . همچنين غذاي غني از فيبر باعث مي شود يک وعده غذائي بيشتر به نظر برسد . بنابراين براي مدت زمان بيشتري احساس پري و سيري مي کنيد . همچنين غذاهاي غني از فيبر داراي تراکم انرژي کمتري هستند يعني به ازاي حجم مساوي غذا کالري کمتري دارند .
مصرف فيبر را افزايش دهيد
بهترين منابع فيبر محصولات غله کامل ،‌ ميوه و سبزيجات خام يا پخته و خشکبار مي باشد . غذاهاي فرآوري شده يا خالص شده مثل آب ميوه ، خمير و نان سفيد و غلات غيرکامل فيبر کمتري دارند . روند فرآوري کردن ، پوشش خارجي دانه ( سبوس ) را از بين مي برد که اين کار باعث کاهش ميزان فيبر مي شود . همچنين کندن پوست ميوه و سبزيجات ميزان فيبر آنها را کم مي کند .
غذاهاي کامل معمولاً بهتر از مکمل هاي داراي فيبر هستند چون اين مکمل ها فاقد ويتامين ،‌ مواد معدني و ساير مواد غذائي مفيدي هستند که غذاهاي غني از فيبر دارند . البته بعضي از مردم مانند کسانيکه نمي توانند رژيم غذائي خود را تغيير دهند و يا مبتلايان به بعضي از بيماريا مثل سندرم روده تحريک پذير نياز به مکمل هاي فيبر دارند .

ميزان فيبر در مواد غذائي مختلف
ميزان فيبر به گرم
ماده غذائي

۷/۳

سيب متوسط با پوست

۵/۴

کلم بروکلي پخته ( يک فنجان )

۵/۳

برنج قهوه اي پخته ( يک فنجان )

۲/۲

هويج خام يک عدد متوسط

۱/۱۳

لوبيا قرمز پخته ( يک فنجان )

۴

بلغور جو پخته ( يک فنجان )

۴/۲

ذرت بو داده ( دو فنجان بو داده )

۴/۸

تمشک خام ( يک فنجان )

۳/۱۶

نخود پخته ( يک فنجان )

۹/۱

نان غله کامل ( يک برش )

غذاهاي غني از فيبر براي سلامتي مفيدند ولي فيبر خيلي زياد به سرعت باعث گاز روده ، نفخ شکم ودل پيچه مي شود . براي جلوگيري از اين مشکل فيبر رژيم غذائي خود را بتدريج ظرف چند هفته افزايش دهيد . اين باعث مي شود که باکتريهاي طبيعي دستگاه گوارش شما با اين تغيير تطابق پيدا کنند . همچنين به ميزان کافي آب بنوشيد . فيبر زماني خوب عمل مي کند که آب جذب کند و در نتيجه باعث حجيم و نرم شدن مدفوع مي شود . در صورت عدم مصرف آب فراوان ممکن است دچار يبوست شويد .



نکاتي براي مصرف بهتر فيبر
۱ - روز خود را با يک صبحانه غني از فيبر آغاز کنيد . ( ۵ گرم يا بيشتر فيبر )
۲ - غلات سبوس دار يا سبوس گندم فرآوري نشده را به محصولات پخته شده مثل گوشت ، نان ، کلوچه ،‌ کيک و شيريني اضافه کنيد .
۳ - از نان هاي غله کامل استفاده کنيد .
۴ - آرد غله کامل را در نيم يا تمامي از موارد پختن نان جايگزين آرد سفيد کنيد . آرد غله کامل سنگين تر از آرد سفيد است . در نانهاي تخميري کمي بيشتر از مخمر استفاده کنيد يا اجازه دهيد خمير مدت بيشتري بماند . در صورتيکه از بيکينگ پودر استفاده مي کنيد به ازاي هر سه فنجان آرد غله کامل يک قاشق چايخوري بيشتر از بکينگ پودر استفاده کنيد .
۵ - غله کامل و محصولات غله کامل بيشتري استفاده کنيد .
۶ - از سبزيجات آماده مصرف استفاده کنيد .
۷ - عدس ، نخود و لوبياي بيشتري استفاده کنيد . به سوپ يا سالاد فصل خود لوبيا اضافه کنيد .
۸- با هر وعده غذائي ميوه بخوريد . سيب ، موز ، پرتقال ، گلابي و توت و تمشک منابع خوب فيبر هستند .
۹ - در وعده هاي بين غذاهاي اصلي از ميوه هاي تازه و خشک شده ، سبزيجات خام ، ذرت بو داده کم چرب و بيسکويت هاي غله کامل استفاده کنيد .

[Marichka]

يك پژوهش تازه كه در دانشكده دندانپزشكي دانشگاه داندي انجام شد، نشان داد كه نحوه پخت سبزيجات مي‌تواند سبب اسيدي شدن آنها تا حد نوشابه هاي گاز دار شود.اين نوشابه‌ها به دليل اسيدي بودن بسيار موجب پوسيدگي دندان‌ها مي‌شوند و پختن نادرست سبزيجات نيز مي‌تواند باعث همين پيامد شود. در تحقيقي كه انجام شد پژوهشگران دريافتند روش كباب كردن سبزيجات مانند فلفل سبز در فر يا سرخ كردن آن ها مي‌تواند قابليت اسيدي آن ها را تا ميزان بالايي افزايش دهد و خطر پوسيدگي دندان را به دنبال داشته باشد.اما در مقابل پخت سبزيجات با حرارت ملايم و آب پز كردن آنها يا به اصطلاح تهيه خورش با سبزيجات چنين خطراتي را به دنبال نخواهد داشت. دكتر گراهام چادويك، نويسنده و سرپرست اين پژوهش مي‌گويد:<رعايت اين اصل در پخت سبزيجات مي‌تواند تا حد زيادي از ما در برابر پوسيدگي دندان محافظت كند. بنابراين دندانپزشكان مي‌توانند براي جلوگيري از پوسيدگي دندان اين توصيه را نيز به ساير توصيه هاي پيشگيرانه خود اضاف كنند.> نتايج اين تحقيق كه در يكي از مجله هاي تخصصي دندانپزشكي اروپا چاپ شد حاكي از آن است كه گياهخواران به دليل تماس طبيعي دندان هايشان با مواد اسيدي طبيعي موجود در ميوه‌هاي اسيدي و سبزيجات بيشتر از ديگران در معرض خطر پوسيدگي دندان قرار دارند و اين موضوع به ويژه براي آنان از اهميت بيشتري برخوردار است. علاوه بر اين، پژوهشگران دريافتند كه روش پخت تاثيري بر ميزان اسيدي بودن سيب زميني يا پياز ندارد اما در عوض فلفل قرمز هرگاه به روش تهيه خورش پخته شود،بيشتر خاصيت اسيدي پيدا مي كند. خوردن غذاهاي اسيدي همچنين مي‌تواند موجب تحريك دستگاه گوارش از جمله معده شده و باعث ايجاد زخم مزمن در نواحي معده و روده شود. همچنين خرد كردن و پختن بيش از حد سبزيجات مي‌تواند خواص غذايي مفيد آنها را كاهش دهد.به همين دليل توصيه مي‌شود سبزيجات را با آب كم پخته و در صورت اضافي آمدن،آب سبزيجات پخته شده را دور نريزيد.در بسياري از كشورهاي جهان مانند ژاپن سبزيجات اغلب به شكل آب پز و خرد نشده مصرف مي شوند.

[جواد كاظميان]

به اعتقاد پزشکان ماست به دلیل داشتن خواص متعدد از پنی سیلین هم قوی تراست.

این ماده معده را تقویت کرده و به هضم غذا کمک می کند.

ضمن انکه ماست از رشد میکروبها در روده ها جلوگیری مرده و در درمان اسهال موثر است.

ماستی که چربی آن گرفته شده باشد به مراتب بهتر از ماست چرب تشخیص داده شده است . ماست

به انسان نشاط بخشیده عمر را طولانی و بدن را در مقابل امراض عفونی حفظ می کند.

شست و شوی سر با ماست, مو را تقویت کرده و از ریزش آن می کاهد.

علاوه بر این ماست باعث تحکیم استخوانها , تقویت حافظه و جلوگیری از پیدایش اگزما و کهیر می شود.

[Marichka]

اگر مايليد فرزندتان چاق نشود و به عبارتي مي خواهيد از کودکي جلوي چاقي او را بگيريد در غذاي او (بويژه صبحانه) غلات را فراموش نکنيد. تحقيقات نشان داده است بين مصرف منظم غلات و شاخص توده بدن ("bmi") در کودکان 4-12 ساله رابطه قوي وجود دارد.
در تحقيقي که دکتر آلبرتسون و همکارانش بر روي 603کودک 4 تا 12 سال انجام دادند، کودکان بر اساس سن و اين که در طي دو هفته چه مقدار غلات (گندم جو و...) مصرف مي کنند طبقه بندي شدند.
محققان تمام انواع غلات مصرفي را در نظر گرفتند، چه غذاهايي که تماما از غلات تهيه شده بودند و چه غلات آماده اي که در فروشگاه ها به فروش مي رسند.
تيم تحقيقاتي مورد نظر دريافتند کودکاني که در طي دو هفته ، 8 بار يا بيشتر از غلات استفاده مي کنند در مقايسه با کودکاني که سه بار يا کمتر غلات مي خورند، "bmi"بسيار کمتري دارند. "bmi"روشي است که مي توان با محاسبه آن حدس زد آيا وزن فرد با قد او متناسب است يا خير.
در اصل"bmi" شاخصي است که بر اساس قد و وزن فرد در نظر گرفته مي شود. براي محاسبه آن وزن بر حسب کيلوگرم را بر قد بر حسب متر مربع ، تقسيم مي کنند تا "bmi" فرد بدست آيد. گزارشات نشان مي دهد تقريبا 80 درصد کودکاني که غلات مصرف مي کنند اغلب بر حسب سن و جنس خود، وزن مناسبي دارند.
به علاوه کودکاني که غلات بيشتري مصرف مي کنند نسبت به آنهايي که اصلا غلات نمي خورند يا کم مي خورند ويتامين هاي A، B6، وتيامين ، ريبوفلاوين ، نياسين ، فولات ، کلسيم ، آهن و روي بيشتري دريافت مي کنند.
کودکاني که غلات به مقدار کافي مصرف مي کنند کمتر در معرض خطر چاقي و افزايش وزن قرار دارند و احتمال چاقي در آنها يک پنجم (يک نفر از هر 5 نفر) است ، درحالي که در کودکاني که مصرف غلات در آنها کم است اين احتمال يک دوم (يک نفر از هر دو نفر) است.
غلات از مواد مغذي بسيار قوي هستند که چربي آنها بسيار کم است و اگر همراه با شير مصرف شوند کودک به طور همزمان کلسيم را نيز دريافت مي کند. اگر کودکان به مصرف غلات عادت کنند، وزن مطلوبي خواهند داشت و سلامت آنها تضمين خواهد شد.
در اين ميان محققان معتقدند بهتر است از غذاهاي آماده حاوي غلات براي کودکان استفاده نشود زيرا اين غذاها حاوي شکر و چربي هستند که چندان مناسب نيست ، در عوض بهتر است مادران رژيم غذايي حاوي غلات را براساس ذوق و سليقه کودک تهيه کرده و در اختيار او قرار دهند.
در نظر داشته باشيد رژيم غذايي حاوي غلات ، سبزيجات و ميوه براي سلامت و بويژه کنترل وزن ، جزيي لازم و ضروري محسوب مي شود.

[Marichka]

بسياري از مردم در مورد غذا خوردن با مشکلاتي مواجه هستند و غالبا در اظهار نظرهايشان در مورد غذا خوردن اشکالات و اشتباهاتي وجود دارد. براي نمونه بسياري از بيماران با مفهوم رژيم غذايي آشنا نيستند و دقيقا نمي دانند چه غذاهايي براي آنها مناسب و مفيد است. بعضي از بيماران تمايل به خوردن غذاها را ندارند و برعکس بعضي از غذاها را بيشتر دوست دارند. توجه به اين حالات از نظر تغذيه اي و درمان آنها اهميت زيادي دارد.

رژيم غذايي چه مفهومي دارد؟
همواره شنيده ايم که بعضي از غذاها براي برخي از بيماريها خوب نيستند و بيماران بايد از مصرف بعضي اغذيه خودداري نمايند يا به اصطلاح پرهيز غذايي را رعايت نمايند. اما بايد يدانيم که رعايت رژيم غذايي با پرهيز غذايي کامل نمي شود رعايت رژيم غذايي کامل داراي اين مفهوم است که بيمار از غذاهاي مناسب براي خود آگاه باشد و از اين غذاها به مقدار مناسب مصرف نمايد به صورتي که تاحد ممکن نيازهاي بدن او به مواد غذايي تامين گردد.

چه کسي بايد رژيم غذايي را مشخص کند؟
پزشک معالج نوع رژيم غذايي شما را تعيين مي کند، درک بعضي از رژيم هاي غذايي بسيار ساده است. ولي براي آشنايي و عمل به برخي از رژيم هاي غذايي لازمست از متخصص تغذيه يا پرستار کمک بگيريد.

با انواع رژيم هاي غذايي بيشتر آشنا شويم
برخي از بيماريها دوره کوتاهي دارند و عوارض و مشکلات زيادي براي بيمار ايجاد نمي کنند و احتياج به رژيم غذايي سخت و طولاني ندارند و احتمالا با وجود تب مختصر و بي اشتهايي و ساير عوارض خفيف گوارشي اين مشکلات در عوض يکي دو روز برطرف مي شوند استفاده از غذاهاي ساده و سبک، مايعات بيشتر، آب ميوه هاي شيرين، سوپ هاي کم چربي و پرهيز از غذاهاي سرخ شده در روغن به اين بيماران کمک مي کند که به سرعت بهبود يابند اما دربيماريهاي سخت و طولاني توجه به رژيم غذايي اهميت زيادي دارد. اينگونه بيماران به مدت طولاني لازمست از رژيم غذايي مناسبي استفاده نمايند. بايد توجه داشته باشيم همانطور که مصرف بعضي از مواد غذايي براي آنها مضر مي باشد، پرهيز زياد و بي مورد نيز موجب ضعف شديد بدني آنها مي شود.
در بسياري از بيماريها بيماران نياز به رعايت رژيم غذايي سخت ندارند ولي مشکلاتي مانند بي اشتهايي موجب مي شود اين بيماران به اندازه کافي غذا مصرف ننمايند و يا به علت بي اطلاعي از خواص مواد غذايي و نقش آنها در رابطه با بيماري خود، به پرهيزهاي غذايي سخت بپردازند. اينگونه بيماران احتياج به مشاوره غذايي دارند و بايد از راهنمايي متخصصين تغذيه استفاده نمايند. مطالب اين کتاب در رفع مشکلات شما کمک مي نمايد تا بتوانيد غذاهاي مورد لزوم خود را بشناسيد و روش تغذيه مناسب براي خود بيابيد.

توصيه هاي کلي در مورد غذا خوردن
در مورد رژيم غذايي خود از پزشک و متخصص تغذيه کمک بگيريد. در بخش هاي بعد به شرح مختصر بعضي از انواع رژيم هاي مي پردازيم. بسياري از بيماران احتياج به رعايت رژيم غذايي مخصوص ندارند و شايد که شما از اينگونه افراد باشيد در عين حال ممکن است با مشکلاتي در مورد غذا خوردن مواجه شويد. لذا به توصيه هاي کلي در مورد غذا خوردن توجه نماييد.

براي غذا خوردن از فرصت استفاده نماييد
توجه داشته باشيد چيزي که امروز براي شما جالب نيست و تمايلي نسبت به آن نداريد، فردا براي شما ارزش پيدا خواهد کرد. سعي کنيد براي غذا خوردن از فرصت هاي مناسب استفاده نماييد و مواقعي که احساس سلامت و راحتي مي کنيد خوب غذا بخوريد. هر ساعت از روز که اشتها داريد غذا بخوريد هر چند که آن ساعت زمان خوردن غذا نباشد. توجه داشته باشيد که تغذيه با مواد مغذي اهميت زيادي دارد، زيرا مواد مغذي مانند پروتئين، ويتامين ها و مواد معدني ضروري مي تواند در بدن شما ذخيره شوند و در روزهاي بعد مورد استفاده قرار گيرند.
براي حل مشکلات تغذيه اي خود از افراد مطلع کمک بگيريد در صورتي که در بيمارستان بستري شديد، موقعيت مناسبي است، براي رفع مشکلات تغذيه اي خود با افرادي که در امر درمان شما مشارکت دارند مشورت نماييد. در مطرح کردن مشکلات خود ترديد نکنيد و هر مشکلي که داريد با پزشک متخصص تغذيه و پرستار خود در ميان بگذاريد و اگر سوالي داريد بپرسيد، هر چند که اين سوال و مشکل از نظر شما بي اهميت باشد.

در وقت صرفه جويي نماييد
غذاهايي را انتخاب کنيد که تهيه آنها احتياج به وقت و زحمت زيادي نداشته باشد به خصوص اگر تنها زندگي مي کنيد يا مجبور هستيد شخصا غذاي خود را تهيه نماييد غذاهايي را انتخاب نماييد، که سريعا پخته مي شوند. از غذاهاي آماده يا نيمه آماده خريداري نماييد. سوپهاي آماده اگر با شير، کره و آب ميوه مصرف شوند از نظر تغذيه اي مفيد هستند. ما در بخش هاي آينده مطالبي در مورد نحوه افزايش پروتئين و انرژي غذاها براي شما عنوان خواهيم کرد.
از خوردن غذاهايي که براي شما جالب نيست اجتناب کنيد برخي بيماران از احساس ناراحتي بعد از خوردن بعضي غذاها شکايت مي کنند. و بعضي از غذاها براي آنها مزه خوبي ندارد يا خوردن بعضي ديگر در آنها ايجاد نفخ و گاز مي کند توصيه ما اين است که اگر غذايي براي شما ايجاد ناراحتي مي کند از خوردن آنها پرهيز کنيد، خوشبختانه غذاها بسياز متنوع هستند. مهم اين است که شما غذاهاي مفيد و ضروري براي بدن خود را بشناسيد و از بين آنها هر کدام که براي شما مطبوع هستند و ايجاد ناراحتي نمي کنند انتخاب و مصرف نماييد.

مشکلات عمومي غذايي
کاهش اشتها و کم شدن وزن بدن يک مشکل عمومي و مشترک در بين مبتلايان به بيماريهاي سخت و مزمن مي باشد عده اي نوع درمان مانند مصرف آنتي بيوتيک ها، اشعه درماني و شيمي درماني را علت اين مشکلات مي دانند ، اما اين مشکلات در بعضي از افراد که تحت اينگونه درمان ها نيستند نيز مشاهده مي شود، علت دقيق اين عارضه روشن نيست . شايد بيماري، درد، خستگي، هيجان يا افسردگي و شايد ترکيبي از همه اين مسائل دليل آن باشد. برخي از بيماران به طور متناوب به بي اشتهايي دچار مي شوند. عده اي مي گويند که واقعا احساس گرسنگي نمي کنند. عده اي علت کم غذا خوردن را عدم احساس گرسنگي يا خوش طعم نبودن غذا ذکز مي کنند و يا در دهان و يا روي زبان خود طعم فلزات را احساس مي کنند و يا خيلي زود احساس سيري مي نمايند.

براي رفع مشکلات غذايي خود به توصيه هاي زير توجه فرماييد
اگر بي اشتها هستيد سعي کنيد در هر وعده غذاي مختصري ميل نماييد، در عوض تعداد دفعات غذايي خود را زياد کنيد. ما معمولا در سه وعده صبحانه، ناهار و شام غذا مي خوريم، اگر در هر وعده نمي توانيد غذاي کافي ميل نماييد مي توانيد علاوه بر وعده هاي سه گانه فوق در ساعات 10 صبح، 4 الي 5 بعد از ظهر و قبل از خواب غذاهاي مختصري ميل مي نماييد. به خصوص اگر شام را زود ميل مي کنيد، حتما قبل از خواب يک خوراکي مختصر ميل نماييد.
اگر از منزل بيرون مي رويد سعي کنيد يک خوراکي مختصر همراه خود داشته باشيد. تجربه نشان داده است که وقتي غذايي در دسترس باشد اشتهاي بيشتري براي خوردن پيدا مي کنيد. وقتي شما بي اشتها و سير هستيد براي خوردن بعضي از غذاها تمايل داريد. از اين احساس خود استفاده نموده غذاي مورد علاقه خود را تهيه و ميل نماييد.
بدن شما به پروتئين بيشتري احتياج دارد، شما مي توانيد مقدار پروتئين غذاي خود را زيادتر کنيد در حالي که غذاي شما کم حجم تر يا مختصرتر باشد. براي اطلاع بيشتر در اين مورد به بخش هاي بعدي کتاب مراجعه نماييد.
جهت ايجاد اشتها براي غذا خوردن مي توانيد به کمک ادويه هايي که طعم و عطر آنها را دوست داريد غذاهاي خود را خوش طعم و معطر و اشتها انگيز نماييد.
زيبايي و شکل ظاهري غذا در ايجاد اشتها اثر زيادي دارد، شما براي زيبا نمودن غذاي خود از حلقه هاي گوجه فرنگي، پرتغال، ليموترش، تربچه، جعفري و ساير سبزي ها و ميوه ها استفاده نماييد. در ضمن اين مواد که براي زيبا نمودن غذاهاي خود به کار مي بريد مي توانند به تامين ويتامين ها و مواد معدني ضروري براي بدن شما کمک نمايد.
سعي کنيد در محيطي که دوست داريد و با افرادي که از مصاحبت آنها لذت مي بريد غذا ميل نماييد. بعضي از مردم دوست دارند هنگام غذا خوردن به موزيکي آرام و شاد گوش دهند. شما هم مي توانيد اين عمل را آزمايش کنيد.
مصرف اغذيه تکراري موجب بي اشتهايي در شما مي شود، پس سعي کنيد با تنوع در غذا اشتهاي خود را افزايش دهيد. مفهوم تنوع در مصرف، غذاهايي نيست که تهيه آنها زحمت و وقت زيادي مي برد يا احتياج به هزينه زيادي دارد. بلکه با کمي ذوق و سليقه مي توان به کمک مواد غذايي ساده در ندع غذاها تنوع ايجاد نمود. در ايجاد تنوع غذايي مي توان از جداول جانشيني غذا در اين کتاب استفاده کرد. اين جداول غذاها و مواد خوراکي ارزان ولي پرمحتوا را به شما معرفي مي کند.
گاهي تغيير ظروف غذاخوري يا تغيير در لوازم و محلي که در آنجا غذا مي خوريد موجب اشتهاي بيشتري براي غذا خوردن مي شود.
گاهي غذا خوردن در رستوران به ايجاد روحيه و اشتها براي غذا خوردن کمک مي نمايد.

آيا بعضي از غذاها براي شما تغيير کرده است؟
بعضي از افراد در دهان خود احساس طعم تلخ يا فلزي مي کنند. عده اي نيز به گونه اي احساس بي حسي مي نمايند. برخي از طعم گوشتهاي قرمز خوششان نمي آيد. و يا مي گويند که تحمل طعم شيرين برايشان مشکل است و يا طعم تلخ غذاها برايشان شديدتر است در صورتي که شما نيز با اينگونه تغييرات در ذائقه خود مواجه هستيد، به توصيه هاي زير عمل نماييد:
اگر طعم گوشتهاتي قرمز براي شما جالب نيست مي توانيد به جاي گوشت قرمز از گوشت مرغ و ماهي استفاده نماييد و اگر از طعم اين نوع گوشتها نيز خوشتان نمي آيد، مي توانيد پروتئين مورد نياز بدن خود را به وسيله استفاده از تخم مرغ، شير، پنير تامين نماييد.
براي خوش طعم کردن غذاهاي خود از ادويه ها، پياز، سبزي هاي معطر، عرق نعنا و غيره استفاده نماييد.
اگر اشکالي در دهان و يا گلوي خود نداريد از غذاهاي تند و ترش استفاده نماييد. آب پرتغال و آب ليمو براي شما مي تواند موثر باشد.
طعم بعضي از غذاها اگر سرد باشد بهتر خواهد شد. شما هم طعم غذاهاي سرد را امتحان کنيد.براي برطرف کردن طعم نامطبوع دهان خود مي توانيد از مايعات بيشتر مانند آب، چاي، ميوه و آب نبات استفاده نماييد.
گاهي طعم بد دهان مربوط به اشکال در دندانها مي باشد، اگر از سلامت دندانهاي خود مطمئن نيستيد به دندانپزشک مراجعه نماييد ضمنا در مورد روش صحيح مسواک زدن و بهداشت دهان و دندان به شما کمک خواهد نمود.

آيا بعد از صرف يک غذاي مختصر احساس سنگيني مي کنيد؟
بسياري از مردم اظهار مي دارند که بعد از صرف يک غذاي مختصر احساس سنگيني و پري شديد مي کنند. در صورتي که شما نيز چنين مشکلي داريد به توصيه هاي زير عمل نماييد.
کمتر از حد معمول غذا بخوريد و از غذاهاي مختصر ولي مغذي استفاده کنيد.
به آرامي غذا بخوريد و آن را خوب بجويد، در اين حالت از پر شدن سريع معده شما جلوگيري مي شود.
از غذاهاي خيلي چرب، کره و سس هاي چرب کمتر مصرف نماييد.
از مايعات غني از مواد غذايي مانند شير، دوغ و آب ميوه استفاده نماييد.
حجم آب و نوشابه هايي که همراه غذا مي آشاميد بايد محدود باشد مايعات و آب را يک تا دو ساعت بعداز غذا بياشاميد.

آيا شما حالت تهوع و استفراغ داريد؟
گاهي در بيماران حالت تهوع و استفراغ پيدا مي شود. علل مختلفي مي توانند موجب بروز اين حالت بشوند. گاهي اين حالت بستگي به ضعف عمومي يا روش هاي درماني دارد. گزارشات حاکي از آن است که بعد از شيمي درماني و يا اشعه درماني برخي از بيماران دچار حالت تهوع و استفراغ مي شوند. اما بيشتر بيماراني که ما با آنها صحبت کرديم هرگز چنين مشکلي نداشتند و فقط تعداد معدودي از آنها به طور اتفاقي در طول مدت درمان دچار اين مشکل شده بودند. به نظر مي رسد که فقط تعداد معدودي از بيماران دچار مشکل مي گردند.

در صورتي که مبتلا به حالت تهوع و استفراغ هستيد به توصيه هاي زير عمل نماييد :
مشکل خود را با پزشک معالج خود در ميان بگذاريد. وي در صورتي که لازم باشد داروي ضد تهوع و استفراغ براي شما تجويز خواهد نمود. اين داروها معمولا نيم تا يک ساعت قبل از خوردن غذا بايد مصرف شوند.
از غذاهاي پروتئيني که چربي آنها کمتر است استفاده کنيد. گوشتهايي را که دوست داريد به صورت آب پز يا کباب استفاده نماييد، زيرا غذاهاي کم چرب زودتر هضم مي شوند و سريع تر از معده عبور مي کنند. اگر از غذاهاي پروتئيني کم چرب استفاده مي نماييد، مطمئن باشيد که احتياجات بدن شما به کالري و پروتئين در حدي که به آنها نياز داريد تامين مي شود.
اگر پزشک شما را از مصرف نمک منع نکرده است، از غذاهاي نمکدار استفاده نماييد. پنير غذاي پروتئيني مناسبي است که مقدار قابل توجهي نمک دارد.
اگر خوراکي هاي شيرين در شما حالت تهوع ايجاد مي نمايد از مصرف آنها پرهيز نماييد.
در هنگام صبح از غذاهاي خشک( غير آبکي) مانند نان برشته، نان سوخاري، بيسکويت و يا نان روغني استفاده نماييد و در نوشيدن چاي، شير و مايعات رعايت اعتدال را بنماييد.
در صورتي که طعم و مزه بعضي از غذاها موجب حالت تهوع در شما مي شود، از مصزف اين غذاها خودداري نماييد.
اگر در ساعت مشخصي در روز حالت تهعو و استفراغ داريد، برنامه غذايي خود را طوري تنظيم نماييد که در حوالي آن ساعت غذايي مصرف ننماييد. از نوشيدن مايعات همراه با غذا خودداري نماييد. سعي کنيد مايعات را نيم تا يک ساعت قبل از غذا صرف نماييد آب و نوشيدني ها را سرد و به کمک ني و به آرامي صرف نماييد. بعد از خوردن غذا بلافاصله دراز نکشيد. البته استراحت بعد از غذا مفيد است. زيرا فعاليت باعث کند شده هضم غذا و افزايش ناراحتي مي شود. اگر احساس کرديد بعد از غذا خوردن احتياج به استراحت داريد، بنشينيد و اگر احتياج به دراز کشيدن داريد، بالشي انتخاب کنيد که سر شما به اندازه ده سانتيمتر بالاتر از پاي شما قرار گيرد.

بعضي اوقات لباس گشاد و هواي تازه در بهبود حال شما موثر است.
اگر قبل از تهوع و استفراغ دچار درد در ناحيه شکم مي شويد و ممکن است اين مشکلات در رابطه با تهوع و استفراغ شما باشند، با پزشک خود تماس بگيريد و مشکل خود را با او در ميان بگذاريد.

آيا بوي غذاها در شما ايجاد حالت تهوع مي کند؟
بعضي از افراد اظهار مي دارند که حتي بوي غذا ها در هنگام طبخ در آنها ايجاد حالت تهوع مي کند. براي رفع اين مشکل رههاي متعددي وجود دارد.
بگذاريد شخص ديگري غذا را طبخ نمايد و موقع طبخ غذا سعي کنيد در اتاق ديگري باشيد و حتي الا مکان دور از محل طبخ قرار گيريد.
از غذاها و نوشيدني هايي که در شما حالت تهوع و استفراغ ايجاد مي کند، مانند قهوه سرخ شده و غذاهاي چرب و سرخ کرده که بيشتر از ساير غذاها در ايجاد تهوع موثر است، به خصوص در هنگام خواب اجتناب نماييد.
از غذاهايي که آماده هستند و يا با مختصر حرارتي گرم و آماده مي شوند و يا از غذاهايي که احتياج به پختن ندارند استفاده نماييد.

مشکلات دهان و گلو
سطخ دهان و گلو در مقايسه با ساير قسمتهاي بدن از حسايت بيشتري برخوردار است عده اي از بيماران به خصوص آنهايي که مورد شيمي درماني و يا اشعه درماني قرار مي گيرند اغلب با مشکل درد در اين ناحيه مواجه هستند. به نظر مي رسد که اين مشکلات مستقيما در رابطه با درمان آنها باشد. جراحي در ناحيه سر و گردن باعث ايجاد مشکلاتي در جويدن و بلع غذا مي گردد. به خاطر داشته باشيد که قسمتي از اين مشکلات بستگي به نوع و نحوه خوردن و نوشيدن مايعات دارد. اگر با چنين مشکلاتي مواجه هستيد به توصيه هاي زير توجه فرماييد :
اگر سطح دهان و گلوي شما درد ناک مي باشد، يا در جويدن و بلع غذا با مشکل مواجه هستيد، مشکل خود را با پزشک در ميان بگذاريد.
اگر احساس خشکي در دهان مي کنيد، از پزش ک خود سوال نماييد که آيا اين حالت عارضه دارويي که مصرف مي کنيد مي باشد يا علت ديگري دارد؟
اگر زبان، دهان و يا گلوي شما خشک است و يا در اين نواحي زخم وجود دارد و يا احساس درد مي کنيد، فقط به دستورات پزشک معالج و پرستار خود عمل نماييد.
اگر جويدن و بلع غذا به علت وجود زخم و يا خشکي دهان براي شما مشکل است به توصيه هاي زير توجه نماييد :
براي رفع خشکي دهان و ترشح بزاق بهختر است با پزشک مشورت کنيد.
غذاهاي نرم را امتحان نماييد. غذاهي مورد علاقه خود را انتخاب کنيد و آنها را به شکل نرم درآورده ميل نماييد.
براي نرم کردن غذاها از چرخ گوشت يا مخلوط کن و يا رنده استفاده نماييد.
اگر سوپ سبزيجات را دوست داريد، ابتدا سوپ را بپزيد، سپس آن را به شکل نرم درآوريد. توجه داشته باشيد که مزه غذاهايي که ابتدا پخته شوند و بعد نرم شوند بهتر است. ضمنا، له کردن غذاهاي پخته شده آسانتر است.
گوشت را قبل از پختن به تکه هاي کوچک تقسيم کنيد و سپس به آنها ادويه اضافه کنيد و به شکل دلخواه خود بپزيد. اين عمل به له کردن غذا کمک مي کند.
براي نرم شدن غذاها مي توانيد از کره و يا سس هاي خانگي استفاده نماييد.
موادي را که به آساني مي توان به شکل نرم در آورد انتخاب کنيد. مانند سيب زمسنس و تخم مرغ آب پز، پنير، ماکاروني، آرد غلات، ژلاتين، ماست، شير و خامه براي نرم کردن غذاها بسيار مفيد هستند.
مي توانيد به کمک گوشت و ساير مواد تاس کباب و انواع خوراک و خورشت را تهيه نماييد. بعد از پختن آنها را له کنيد، براي نرم تر شدن اين غذاها از مقدار بيشتري آب استفاده نماييد.
از غذاهاي خيلي شور و غذاهاي بسيار ترش استفاده ننمايند.
از ادويه هاي تند مانند پودر فلفل، جوز هندي و از سير و پياز و همچنين مواد سفت و خشن مانند سبزيجات خام و مواد سبوس دار خودداري نماييد.
غذاها را به صورت ولرم و يا سرد ميل نماييد و ازصرف غذاهاي خيلي گرم خودداري نماييد.
از مصرف غذاهاي خشک و سخت مانند نان تست خودداري کنيد. مگر آنکه آنها را به صورت مناسب و قابل تحمل درآوريد. زيرا اين قبيل غذاهاي سخت موجب خراشيدن بافت هاي حساس در دهان و گلو مي شوند.
عدهخ اي با خوردن غذاهاي سرد احساس تسکين مي کنند. اگر اين حالت در مورد شما نيز صادق است، بستني يا شير و دوغ خنک مصزف نماييد و يا مي توانيد به وسيله شير و آب ميوه هاي شيرين بستني يخي درست کنيد و ميل نماييد.براي نرم شدن بعضي از مواد خوراکي مي توانيد آنها را در چاي، قهوه، شيرکاکائو و يا آشاميدني هاي ديگر بخيسانيد.
عده اي از آب مرکبات و يا گوجه فرنگي استفاده مي کنند، مي توانيد از ميوه هايي مانند موز و گلابي کاملا رسيده و يا کمپوت هاي ميوه هاي شيرين مانند آلو، زرد آلو، هلو که راحت تر جويده مي شوند و يا به سهولت مي توان آنها را له نمود استفاده کنيد.
گاهي اگر سر را به طرف عقب يا جلو حرکت دهيم، عمل جويدن آسانتر انجام مي شود شما اين کار را امتحان کنيد و در وضعيتي که احساس مي کنيد جويدن راحت تر است سر خودرا قرار دهيد.
براي آشاميدن و خوردن مايعات و غذاهاي نرم شده، از ني و ليوان استفاده کنيد و از قاشق استفاده نکنيد.
دود سيگارر و مشروبات الکلي نيز موجب تحريک مخاط دهان و گلو مي شوند. اگر به ا ين مواد اعتياد داريد، براي ترک آنهابه توصيه هاي پزشک خود توجه نماييد.
اگر هواي داخل منزل شما خشک است، از قرار دادن کتري يا وسيله مناسبي براي مرطوب نمودن هوا استفاده نماييد. البته استفاده از دستگاه بخور برقي ترجيح دارد زيرا موجب آلوده شدن هواي اطاق با گازهاي سمي نمي شود.
براي مرطوب کردن سطح هاي دهان و گلوي خود و همچنين شستن باقي مانده غذا و برطرف کردن عوامل تحريک کننده، دهان خودرا با آب بشوييد.
توصيه هاي تغذيه اي مي تواند در جهت افزايش کالري و مواد مغذي بخ شما کمک کند، براي بهره گيري از اين توصيه ها به بخش بعد مراجعه نماييد.
احساس خستگي
برخي از افراد از داشتن احساس خستگي شکايت مي کنند، البته اين احساس در برخي از بيماران به خصوص به دنبال يک عمل جراحي طبيعي است زيرا بدن آنها در حالت بازسازي قرار دارد افرادي که مورد شيمي درماني يا اشعه درماني قرار دارند نيز گاهي اخساس خستگي مي نمايند. اين حالت به خاطر آن است که عضلات آنها به حالت اوليه برگردد و اين افراد احتياج به استراحت بيشتر و تغذيه مناسب دارند، اگر شما دچار اين نوع خستگي هستيد ممکن است ميل و اشتهاي کافي براي غذا خوردن نداشته باشيد. در چنين حالاتي پيشنهاد مي شود که ابتدا از يک نوشيدني مختصر استفاده نماييد و سپس غذاي خود را بخوريد در صورتي که در حرکت و فعاليت بدني مشکلي نداريد و از آن منع نشده ايد سعي کنيد بين وعده هاي غذايي فعاليت بدني مناسبي داشته باشيد و حداقل يک پياده روي مختصري انجام دهيد. زيرا ثابت شده که فعاليت بدني در بالا رفتن مقاومت بدن و سرعت بهبود و رفع خستگي ناشي از بيماري بسيارموثر است.

زماني که احساس خستگي زيادي داريد براي تغذيه خود چه مي کنيد؟
مسلم است براي فردي که شديدا احساس خستگي مي کند تهيه و آماده کردن غذا مشکل تر از خوردن آن مي باشد. در صورتي که شما مجبور هستيد شخصا غذاي خود را تهيه نماييد سعي کنيد بيشتر از غذاهايي که حاضر کردن آنها راحت تر است استفاده نماييد.
سوپ هاي آماده وقتي با گوشت تازه مرغ يا ماهي مخلوط شوند و در کنار آن ميوه ها و يا آب ميوه تازه يا کنسرو شده و لبنيات مانند شير و ماست و پنير باشد يک وعده غذاي خوب و کامل را شامل مي گردد.
اگراحساس ضعف و خستگي شما مربوط به دوران بعد از عمل جراحي يا درمان است به تدريج نيرو و سلامت خود را به دست مي آوريد. در چنين مواردي سعي کنيد در ابتدا با غذاهايي که پروتئين کمي دارند و مايع و رقيق هستند و راحت تر هضم مي شوند تغذيه خود را شروع کنيد و سپس تدريجا به صورت عادي و معمولي در آوريد. براي اطلاع بيشتر در مورد رژيم غذايي بعد از عمل جراحي به بخش هاي بعدي مراجعه نماييد.
اگر شما متوجه شده ايد که در چه ساعاتي بيشتر احساس خستگي مي کنيد، مثلا بعد از شيمي درماني، اشعه درماني و غيره، سعي کنيد زمان غذا خوردن را کمي به عقب بيندازيد.
پيشنهاد کمک از طرف دوستان و اطرافيان خود را بپذيريد و احتياجات خود را به آنها بگوييد و مانع کمک آنها نشويد و توصيه هاي آنها را قبول کنيد، زيرا آنها علاقه مند هستند که براي شما کاري انجام دهند، به خصوص اگر تنها زندگي مي کنيد در مورد خريد و تهيه غذا و شستن ظروف از ديگران کمک بگيريد. يا از ظروف يک بار مصرف استفاده نماييد.
غذاهايي را انتخاب نماييد که ساير افراد خانواده هم مي توانند استفاده نمايند، در صورتي که غذاي شما از نظر ميزان نمک يا چاشني ها با سايرين تفاوت دارد، اين مواد را در انتهاي پخت و جدا نمودن غذا ي خود اضافه نماييد.
غذاهايي راکه به عنوان تعارف براي شما مي آورند اگر با نوع رژيم غذايي شما مغايرتي ندارند بپذيرند، يا ليستي از غذاهاي مناسب را براي خود تهيه نماييد.
اگر صبح بعد از بيدار شدن و يا به علت خوب نخوابيدن در شب احساس خستگي مي کنيد مشکل خود را با پزشک در ميان بگذاريد و به توصيه هاي او عمل نمايد و هرگز خود سرانه از قرص هاي خواب آور استفاده ننماييد.

اسهال، يبوست، نفخ و ترش کردن
براي بروز هر يک از اين مشکلات علل متعددي وجود دارد. بيماري هاي مربوط به لوزالمعده و اشعه درماني در ناحيه بالاي شکم ممکن است بر روي قدرت جذب و دفع غذا در دستگاه گوارش و عمل طبيعي آن اثر بگذارد. بعضي از داروها از جمله داروهاي مسکن داروهاي آرام بخش غالبا موجب کند کند شده حرکات روده مي شوند و باعث بروز يبوست مي گردند، برخي داروها و يا اشعه ممکن است موجب سوزش و تحريک روده و يا کاهش حرکات روده و باعث يبوست و يا برعکس افزايش حرکات روده و باعث اسهال شوند. موادي که براي درمان به کار مي روند و کاهش فعاليت هاي بدن، موجب گاز و احساس نفخ مي گردند اسهال و به هم خوردن وضعيت مزاجي نيز مي تواند ناشي از درمان باشد. قسمتي از روده که موجب هضم لاکتوز( قند موجود در شير) مي شود ممکن است دچار عارضه باشد و در نتيجه در صورتي که چنين فردي شير مصرف نمايد مبتلا به اسهال مي شود و مجبور مي شود که شير و غذاهاي حاوي شير را براي مدتي از رژيم غذايي خود حذف نمايد تا درمان بيماري به پايان رشد.
آيا شما تاکنون به اسهال مبتلا شده ايد يا احساس مبتلا شدن به آن را داريد؟ در اين صورت به توصيه هاي زير توجه نماييد :
از مواد غذايي حاوي الياف گياهي کمتر مصرف کنيد. الياف( مانند سلولز) ترکيباتي هستند که در سبزي ها و ميوه هاي خام، پوسته غلات و حبوبات به وفور يافت مي شوند اين الياف در دستگاه گوارشي انسان هضم نمي شوند و وجود آن در غذاها موجب مي شود که غذاها از روزده ها به سرعت عبور نمايد. اگر روده هاي فردي تحت اشعه درماني باشد حتي يک رژيم غذايي با فيبر متوسط مي تواند براي او زياد باشد. به همين علت توصيه مي شود که اين بيماران از خوردن ميوه ها و سبزي هاي خام، سير، پياز، نان با سبوس، حبوبات و غلات موقتا پرهيز نمايند.
پتاسيم يکي از عناصر مهم مي باشد که در بدن انسان وجود دارد. در اثر ابتلا به اسهال اين عنصر بيش از حد طبيعي از بدن دفع مي شود. بنا براين در مواقع ابتلا به اسهال لازم است از مواد غذايي که پتاسيم آنها زيادتر است استفاده کنيد مانند موز، آب انواع ميوه ها، سيب زميني، ماهي و ساير انواع گوشت. در صورت عدم توانايي در استفاده از اين مواد با پزشک خود صحبت کنيد، در صورتي که لازم بداند براي شما داروهاي حاوي پتاسيم تجويز خواهد کرد.
در صورتي که دچار انقباضات شکم هستيد از خوردن موادي که باعث ايجاد گاز و يا انقباض شکم مي گردد مانند نوشابه هاي گاز دار، ماءالشعير، حبوبات، کلم، سير، غذاهاي خيلي شيرين و پر ادويه در شما مشکل ايجاد مي کند از خوردن آنها خودداري نماييد.
به جاي نوشيدن آي همراه غذا سعي کنيد آب را در بين وعده هاي غذا بنوشيد. در صورت ابتلا به اسهال مايعات بيشتري بياشاميد تا آب و املاح دفع شده از بدن شما جبران گردد. بيشتر از آب ميوه هاي مناسب استفاده کنيد و از مصرف شير و لبنيات تا برطرف شده اسهال خودداري نماييد.
اگر اسهال شما ادامه يافت و يا در مدفوع خود خون مشاهده نموديد حتما با پزشک خود تماس بگيريد و او را در جريان مشکل خود قرار دهيد.
آيا شما مبتلا به يبوست هستيد. يا مدفوع شما سفت است و دفع آن در شما با مشکل انجام مي شود؟
ممکن است يبوست به علت ابتلا به بيماري هاي مختلف به وجود آيد. ممکن است ناشي از مصرف بعضي از داروها باشد، ممکن است ناشي از خوردن غذاهاي نرم و مايع باشد. در هر صورت براي درمان يبوست خود در صورتي که پزشک شما دستور خاصي نداده است به توصيه هاي زير عمل نماييد.
غذاهاي شما بايد شامل موادي که به حرکات روده کمک مي کند مانند انواع مختلف سبزي و ميوه هاي تازه و يا خشک و نان با سبوس باشد در اين مواد مقادير قابل توجهي مواد ليفي وجود دارد. سعي کنيد حداقل روزي 2 بار ميوه ميل نماييد اگر از نظر جويدن و يا بلع دچار مشکل هستيد، سعي کنيد اين مواد را له کنيد و يا در مخلوط کن به شکل نرم درآوريد.
مي توانيد روزي يک يا دو قاشق سبوس به غذاهاي خود اضافه کنيد. سبوس را مي توان در موقع پختن سوپ، تخم مرغ و يا ساير غذاها استفاده نماييد و يا به صورت خام مصرف کنيد.
سعي کنيد روزي 8 تا 10 ليوان آب و مايعات بنوشيد. مايعات گرم معمولا بيشتر موجب تحريک روده ها مي شوند.
بعضي از افراد براي بيرطرف نمودن يبوست از آلوي خيسانده و آب آن و آب ليمو شيرين استفاده مي کنند. شما هم مي توانيد اين مواد را مصرف و اثر آنها را آزمايش نماييد.
فعاليت بدني سبک و پياده روي در در محيط باز و يا حداقل راه رفتن در اتاق مي تواند در رفع يبوست موثر باشد، برعکس استراحت بيش از حد در بستر يا نشستن و بي حرکتي موجب تشديد حالت يبوست مي گردد.
در صورتي که بخواهيد از داروهاي نرم کننده و يا ملين استفاده کنيد، بهتر است قبلا با پزشک خود مشورت نماييد

[Marichka]

دکتر رضا آمری نيا - بسياری از افراد چاق به دنبال ميانبر هايى هستند كه بدون دردسر وزن خود را كم كنند. يكى از اين روش ها استفاده از قرص هاى لاغرى است. ما در اين مقاله تشريح خواهيم كرد كه استفاده از اينگونه دارو ها نه تنها كمكى به اين افراد نمى كند بلكه عوارضى كه ايجاد مى كند ممكن است مشكلات آنها را دو چندان كند.
تعداد و انواع دارو هاى لاغرى كه در كتب مرجع تغذيه اعلام شده است انگشت شمار بوده و كلاً به دو دسته اصلى و البته چند گروه فرعى تقسيم مى شوند.الف- گروه اول دارو هاى ضداشتها هستند (مثل Sibutramine) كه با تحريك توليد هورمون هاى سروتونين و ساير كاته كولامين ها و تاثير آنها بر مركز اشتها در مغز باعث كاهش اشتها مى شوند. البته بايستى توجه داشت كه اين دارو ها عوارضى چون افزايش فشار خون، افزايش ضربانات قلبى، اضطراب و در نهايت در صورت مصرف بى رويه سكته هاى قلبى يا مغزى دارند.
ب- گروه دوم دارو هايى هستند كه باعث جلوگيرى از جذب چربى از دستگاه گوارش مى شوند. (مثل Xenical) مسئله بسيار مهمى كه افراد علاقه مند به اين دارو ها بايستى بدانند اين است كه اين گروه دارويى تاثيرى بر جذب انواع كربوهيدرات ها مثل شيرينى، شكلات و... ندارند و كسانى كه پول زيادى بابت آن مى دهند بايستى آگاه باشند كه فقط ۳۰ درصد جذب چربى هاى خورده شده توسط اين دارو ها مهار مى شود و همين امر است كه معمولاً درمان چاقى با مصرف اين گروه به علت عدم آگاهى كافى بيماران به شكست مى انجامد. عوارض اين گروه كمتر از دارو هاى ضداشتها بوده و از جمله آنها مى توان به اسهال چرب و كمبود ويتامين هاى محلول در چربى (مثل A، E و...) اشاره كرد.
دسته ديگرى از دارو ها هستند كه به عنوان حجم دهنده سيستم گوارش به خصوص معده عمل مى كنند.و در حقيقت با پر كردن معده باعث كاهش اشتها مى شوند. (مثل آگارآگار) اين گروه به عنوان عوامل موثر در درمان چاقى محسوب نمى شوند.
حال اين سئوال پيش مى آيد كه اين دارو ها را چه كسانى مى توانند مصرف كنند. بايستى عرض كنم كه دارو هاى لاغرى در موارد چاقى مفرط (Morbid Oloesity) و يك سرى از بيمارى هاى مرتبط با چاقى استفاده مى شود يعنى در مواردى كه ادامه چاقى باعث ايجاد عوارض مهلك ترى همچون ديابت، فشار خون و... شده و سلامتى فرد را به مخاطره اندازد.بايستى توجه داشت تبليغات وسيعى روى دارو هاى گياهى براى درمان چاقى صورت مى گيرد كه البته با توجه به اينكه ماده موثره اين دارو ها و فرمولاسيون و مكانيسم اثر آنها ناشناخته است توصيه نمى شود.
اگر قرص هاى لاغرى را بدون تجويز پزشك و بدون رعايت رژيم غذايى مناسب مصرف مى كنيد در انتظار اين عوارض باشيد:افزايش فشار خون، تعريق،، سردرد، سرگيجه، جوش هاى صورت، اضطراب، كم خوابى، تشنگى، خشكى دهان، افزايش ضربانات قلب و اسهال.

[Marichka]

دکتر رضا آمری نيا: بخش اول : چاقى بيمارى مزمنى است كه به علت نامتعادل بودن ميزان دريافت انرژى از راه غذا و ميزان مصرف يا سوخت انرژى در نتيجه فعاليت بدنى به وجود مى آيد. در واقع چاقى يك اختلال پيچيده تنظيم اشتها و سوخت و ساز مواد غذايى در تبديل به انرژى است كه توسط عوامل زيست محيطى خاصى كنترل مى شود.• معيار تشخيص چاقى بر چه مبنايى استبراى تشخيص چاقى از اندازه گيرى بى ام آى (BMI=body mass index) استفاده مى شود كه از تقسيم وزن (كيلوگرم) بر قد (متر) به دست مى آيد. البته عوامل ديگرى هم در تقسيم بندى چاقى از نظر شدت موثر است كه از جمله مى توان به توزيع چربى در قسمت هاى مختلف بدن، دور كمر، دور مچ دست و ميزان جثه افراد اشاره كرد. معيار BMI براى سنجش چاقى در بزرگسالان است و در كودكان بسته به سنين مختلف فرمولاسيون هاى متفاوت ارائه شده است.•علل چاقى چيستهمانطور كه در ابتداى بحث اشاره شد عوامل بسيار زيادى در بروز چاقى موثر هستند اما به طور عمده علت هاى شناخته شده به قرار زير است.الف - علل ژنتيكى: بين ۷۰ - ۲۵ درصد از تغييرات غيرطبيعى در وزن بدن ناشى از مسائل مربوط به ژن است. علت بالا بودن طيف حداقل و حداكثر ذكر شده تفاوت منابع علمى و كتب مرجع چاقى است ولى در كل بايستى اذعان داشت كه نقش عوامل ژنتيكى در چاقى ثابت شده است و با توجه به مطالعات خانوادگى كه هم خوانى BMI را در منسوبين درجه اول نشان داده است، اين موضوع به اثبات رسيده است كه نقش اختلالات ژنتيكى چيزى غيرقابل انكار است. طبق تحقيقات انجام گرفته مشخص شده است كه عواملى چون سوخت وساز پايين در حال استراحت، اثر حرارتى كم مواد غذايى و يا عدم سوخت وساز كامل چربى به همراه تمايل زياد بدن بر اثر استفاده از كربوهيدرات ها (مواد قندى) به عنوان سوخت مى توانند زمينه ژنتيكى چاقى را نشان دهند.ب- عوامل محيطى: اختراعات و ابداعات مختلف در جهت راحتى انسان به طور غيرمستقيم سبب افزايش چشمگير چاقى در دنيا شده است. اتومبيل، آسانسور، پله برقى، ماشين هاى لباسشويى و ظرفشويى، دستگاه هاى كنترل از راه دور، مايكروويو و هزاران مورد ديگر همگى انسان را از تحرك بازداشته و از طرف ديگر غذاهاى آماده، رستوران ها و توليد مواد غذايى در بسته بندى هاى بزرگ مثل سس مايونز خانواده، چيپس خانواده و... عوامل مساعدى براى حركت كمتر و مصرف بيشتر را فراهم آورده است به طور كلى داده هاى فوق بيانگر اين مطلب است كه افزايش شيوع چاقى در دو يا سه دهه اخير ممكن است ناشى از كاهش در مصرف انرژى باشد كه با كاهش مساوى در دريافت انرژى نبوده است.ج- بيمارى ها: بسيارى از بيمارى ها با توجه به مكانيسم آنها باعث چاقى مى شود. كم كارى غده تيروئيد سبب كاهش هورمون هاى تيروئيدى مى شود كه اين هورمون ها نقش بسيار مهمى در سوخت وساز مواد غذايى در بدن دارند و كم شدن آنها باعث ذخيره سازى چربى و در نتيجه چاقى مى شوند. بيمارى هاى ديگرى چون اختلالات عصبى _ عضلانى، بيمارى هاى استخوان و مفاصل به صورت غيرمستقيم و از طريق كاهش فعاليت باعث چاقى مى شوند. اختلال در هورمون هاى جنسى چه در زنان و چه در مردان ممكن است تعادل متابوليكى بدن را به هم زده و يكى از عوارض خود را با چاقى نشان دهد.د- داروها: بسيارى از داروها در افزايش وزن نقش دارند. اين اثرات ممكن است مستقيم باشد مثل داروهاى ضدباردارى يا كورتون ها و يا در اثر پيامدهاى ناشى از دارو باشد مثل داروهاى ضدافسردگى و ضداضطراب كه با ايجاد خواب آلودگى و بى تحركى سبب كاهش در مصرف انرژى مى شوند.ه _ اختلالات عصبى و مشكلات روانى: كه با توجه به غيرفعال كردن افراد سبب چاقى شده و مصرف داروهاى مختلف اين اثرات را دوچندان مى نمايد.• روش هاى درمان چاقى چيست؟امروزه روش هاى بسيار زيادى براى درمان اين بيمارى خطرناك ارائه شده است كه موثرترين، مقبول ترين، علمى ترين و سالم ترين آنها در ذيل توضيح داده مى شود:الف _ رژيم درمانى: شايع ترين روش براى كم كردن وزن رژيم درمانى است. رژيم هاى مختلفى ارائه شده است كه در نوع خود داراى مزايا و معايب خاص خودشان هستند. مشهورترين آنها رژيم هاى گياهخوارى، رژيم اتكينز، رژيم اورنيش و رژيم اندروويل است كه خلاصه اى از آنها توضيح داده مى شود. در رژيم گياهخوارى كه خود به چند زيرگروه تقسيم مى شود افراد از مصرف محصولات حيوانى خوددارى مى كنند. در اين نوع رژيم بعضى از افراد حتى از محصولات غيرزنده حيوانات چون تخم مرغ استفاده نمى كنند. با توجه به اينكه بسيارى از مواد غذايى مورد نياز بدن در محصولات حيوانى است و عدم دريافت آنها ممكن است عوارض مهلكى ايجاد كنند امروزه اين نوع رژيم ها بايستى همراه با مكمل هاى مختلف غذايى باشد به طور مثال آهن موجود در گياهان از جمله اسفناج از نوع غيرقابل جذب براى بدن بوده در صورتى كه آهن قابل جذب براى بدن از نوع آهن موجود در پروتئين هاى حيوانى از جمله گوشت قرمز است. بنابراين در صورت عدم دريافت مكمل هاى آهن ممكن است عوارضى چون ريزش مو و كم خونى ها ايجاد شود.