.:: تاریخچه و اطلاعات شهر های ایران ::.

[eMer@lD]

تنگه بلاغی (راه شاهی)

تنگه بلاغی تنگه ای باستانی است که در جنوب غربی جلگه پاسارگاد دارد . درازای تنگه حدود ۱۲ کیلومتر و عرض آن ۲۰۰ تا ۵۰۰ متر می‌باشد ولی این پهنا قابل عبور نیست زیرا رودخانه پلوار و درختان انبوه و جنگلی اطراف رود عبور را مشکل کرده و تنها از کمر کوه که دارای راه باریکی است می‌توان گذشت . در آغاز تنگه در دامنه کوه راه باریکی به پهنای ۵/۱ متر و به درازای حدود ۲۰۰متر در سنگ کوه تراشیده شده که جالب و حائز اهمیت است از این آثار این جور برداشت میشود که مربوط به دورانهای خیلی دور می‌باشد .برحسب نیاز به رفت و آمد بسیار ٬ دیوار گذرگاه سنگی را از بالا تراش داده ودر بعضی جاها از یک متر تا ده متر پهنا داده‌اند . در وسط تنگه پایه‌های پلی دیده می‌شود که برای گذشتن از این سوی آب به سوی دیگر در روزگار کهن ساخته بودند. تنگهٔ بلاغی به موازات تنگهٔ سعادت آباد قرارگرفته ولی همانقدر که تنگهٔ سعادت آباد خشک می‌باشد این تنگه با صفا و پر درخت است و بدون شک در دوران شاهنشاهی هخامنشی و قرنها پس از آن شاهراه تخت جمشید و نقش رستم و استخربه پاسارگاد از همین راه بوده و از این شهر به سوی هگمتانه می‌رفتند. از سیوند تا پاسارگاد از راه تنگهٔ بلاغی کمتر از ۳۰ کیلومتر راه است .در حالیکه از راه کنونی و سعادت آباد حدود ۵۰ کیلومتر فاصله‌است .

تاریخچه
تنـگهٔ بـُلاغی زمانی در مسیر راه شاهی یا جادهٔ سلطنتی و از شواهد راه سازی دوران پادشاهی هخامنشیان است. این شاهراه نخستین جاده بین المللی شناخته شده جهان است. راه شاهی، شاهراه و مسیری زیارتی و کاروان رو بوده که پاسارگاد را به تخت جمشید و شوش و دیگر مناطق شاهنشاهی ایران پیوند می‌داده‌است که به نوبه خود جدا از سایر آثار و کشفیات دیگر، یک اثر باستانی مهم بشمار می‌آید. جاده‌ای که به فرمان داریوش بزرگ هخامنشی ساخت آن از سارد (پایتخت لیدی) آغاز شد و پس از اینکه پاسارگاد را به تخت جمشید پایتخت هخامنشیان متصل کرد، به شوش کشیده شد و از همان زمان به نام راه شاهی معروف شد. داریوش شاه بارها و بارها برای اداره امور کشوری و برگزاری جشن‌های بهاره در تخت جمشید با گردونه (ارابه) ویژه خود از این جاده گذر کرد.این جاده که سده‌هاست در زیر خروارها خاک مدفون شده از خاطره‌ها، از پیروزی‌ها، از عبور پر از شکوه داریوش و خشایارشا و اردشیر و دیگر شاهان هخامنشی در طول ۲۲۰ سال سلطنت، از جشن‌ها و جنگها خاطرات در بر دارد ... از این مکان باستانی اطلاعات زیادی در دسترس نبود، تنها در سال ۲۰۰۵ در پی اکتشافات گروههای باستان‌شناسی از ایران، آلمان، استرالیا، ایتالیا، فرانسه، ژاپن، لهستان و هلند اطلاعات قابل توجهی بدست آمد.

داده‌های جدید
برپایه داده‌های جدید تنگهٔ بلاغی تنها یک گذرگاه کوهستانی نبوده، و در دوره‌های گوناگون از رونق بسیاری برخوردار بوده‌است. تاکنون ۱۲۹ کارگاه باستان‌شناسی در این تنگه یافت شده‌است و قدیمیترین آثار کشف شده تا به کنون، متعلق به ۷۵۰۰ سال پیش است. در این محل آثاری از دوره‌های پارینه‌سنگی، نوسنگی، ایلامی (۲۷۰۰-۶۴۵ پیش از میلاد)، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان و اوایل دورهٔ اسلامی بدست آمده. واقع شدن تنگهٔ بلاغی در بین مجموعه تخت جمشید و پاسارگاد و شهر ساسانی استخر، حدس باستان شناسان را در مورد عبور راه ارتباطی از این منطقه تقویت کرده‌است.باستان‌شناسان ایرانی و آلمانی با کشف کوره‌های سفال‌گری در پشت سد سیوند در تنگهٔ بلاغی شواهدی از صنعت گسترده سفال‌گری را در این منطقه به دست آوردند. تنها در یکی از محوطه‌ها دو کارگاه سفالگری کشف شده‌است. این کوره‌ها دایره‌ای شکل و به صورت سنگ‌چین هستند.
گروه باستان‌شناسی ایرانی-هلندی در ماه آوریل ۲۰۰۵، حدود ۱۵۰۰۰ تکه سفال در یکی از کارگاههای باستان‌شناسی پیدا کردند که متعلق به دوران شاهنشاهی ساسانیان و اوایل دورهٔ اسلامی هستند. این تکه‌های سفال بیشتر برنگ کرم هستند.به گزارش سرپرست گروه باستان‌شناسی لهستانی به تاریخ ۸ می‌۲۰۰۵، در پی کشف تکه‌هایی از لوله به قطر حدوداً ۳۰ سانتی متر و به رنگ خاکستری مربوط به دوران شاهنشاهی هخامنشیان، نظر باستان شناسان مبنی بر اینکه این منطقه تنها شامل یک روستای کوچک بوده‌است، تغییر کرده و اکنون باور بر این است که این منطقه شامل یک شهر باستانی بزرگ است. به نظر باستان شناسان این لوله‌ها ممکن است برای انتقال فاضلاب یا آب مصرف می‌شده‌اند.توسط این گروه یک زیر خاکی نیز متعلق به دوران شاهنشاهی هخامنشیان در محل پیدا شده‌است. این بزرگ‌ترین کوزه‌ای است که تا به حال در ایران یافت شده‌است. ارتفاع کوزه ۱۴۰ سانتی متر، قطر آن ۱۲۳ سانتیمتر و وزن آن ۱۲۰ کیلوگرم است.
اسکلت کامل یک انسان نیز از زیر خاک بیرون آمده، که متعلق به دوران شاهنشاهی ساسانیان است (۲۲۶-۶۵۱ میلادی). اسکلت متعلق به یک مرد بزرگ سال بوده، که در حالت چمباتمه پیدا شده‌است.تیم مشترک باستان شناسان ایران و ژاپن با کاوش‌های نجات‌بخشی در غارهای باستانی منطقهتنگه بلاغی ابزارهای سنگی کشف کردند. کاوش در دو غار این منطقه به یافتن شمار زیادی ابزار سنگی گوناگون و از جنس «چرت» و سنگ چخماق انجامید. «بابک کیال»، سرپرست مجموعه باستانی پاسارگاد در مورد محوطه‌های باستانی شناسایی شده گفت: «در این بررسی‌های باستانی آثاری شامل تپه‌های پیش از میلاد، کوره‌های ذوب فلز، غار و سکونتگاه‌های پیش از میلاد، دو گورستان دسته‌جمعی مربوط به دوران اشکانی و آثار دیگر به دست آمده‌است.»

آثار کشف شده
مهر سنگی قهوه‌ای رنگ ۵۵۰۰ ساله با نقوش افقی به اندازه ۵ تومانی
خمره ذخیره آذوقه(کوزهٔ سفالی ۱۲۰ کیلویی)
بیش از ۷ کیلومتر مرز سنگی مربوط به دوران اشکانی
دو اسکلت دفن شده به همراه اشیاء در گور
کارگاه شراب سازی
کارگاه سفال سازی ۷۵۰۰ ساله
محوطه باستانی ۷۰۰۰ ساله
یک روستای هخامنشی با دیوارهای دفاعی و لوله‌های سفالی دفع فاضلاب
گورستان ۶۰۰۰ ساله
یک گورستان کلان سنگی ساسانی
بقایای دوران ایلامی
حوض ساخته شده از لاشه سنگ با اندود گچ
اما متاسفانه با آبگیری کامل سد سیوند بر روی تنگه بلاغی راز این تنگه باستانی کهن برای همیشه در پردهای از ابهام فرو خواهد رفت...

[eMer@lD]

صخره نگاری های باستانی در داراب صخره‌هاي پرشيب جنوبي رشته كوه‌هاي واقع در شمال شهر داراب كنوني (در استان فارس)، بر فراز آبيگري به تازگي خشك شده، اينك سه صخره‌نگاري باستاني شناسايي شده است. معروف‌ترين آن‌ها، يك برجسته‌نگاري ساساني است كه وجود آن را سر ويليام اوزلي براي نخستين بار گزارش كرد و توصيفات آن را لئو ترومپلمان منتشر نمود. در مركز اين نگاره، نقش سواره‌ي شاهنشاهي ديده مي‌شود كه تاج اردشير يكم ساساني را بر سر دارد. در پشت سر او صفوف و رده‌هايي از درباريان ساساني وجود دارد؛ در مقابل شاه، دو نفر در حال لابه و شفاعت‌جويي‌اند. در زير اسب شاهنشاه دشمني شكست خورده فروافتاده است. به موازات صفوف ملازمان ساساني، رومياني ديده مي‌شوند كه در رديف‌هايي به صف ايستاده‌اند. درباره‌ي مضمون اين برجسته‌نگاري، تفسيري كه مورد پذيرش همگان باشد وجود ندارد، اگر چه تاريخ‌هاي پيش‌نهاد شده براي آن تنها حدود سي سال اختلاف دارد، يعني از اواخر دهه‌ي 230 م. تا دهه‌ي 260م. در فرضيه‌هاي گوناگون ارائه شده، آن چه كه در اين برجسته‌نگاري تصوير گرديده، اين گونه شناسايي شده است: يك پيروزي كم‌معروف اردشير در دهه‌ي 230 م.؛ يك برجسته‌نگاري قديمي از شاپور يكم (270-240 م.) پيش از تاج‌گذاري وي؛ كهن‌ترين برجسته‌نگاري پيروزي شاهنشاه شاپور يكم؛ و يك برجسته‌نگاري تازه از شاپور يكم كه شكست والرين را به دست او تصوير مي‌كند.
در زير اين برجسته‌نگاري، مجسمه‌ي نيم‌تنه‌ي كوچكي قرار دارد، كه لويي وندنبرگ براي نخستين بار بدان توجه داد و آن را تن‌ديس آناهيتا دانست. بنا به پيش‌نهاد روانشاد علي‌رضا شاپور شهبازي، مجسمه‌ي مورد نظر، نشان دهنده‌ي شهبانوي نرسه، شاپور دختك (دوم) است.
خشك شدن آبيگر ياد شده در 1369 خ. / 1990 م.، سومين برجسته‌نگاري را نيز هويدا كرد، كه شاهي را نشان مي‌دهد كه در حال ضربه زدن به شيري ايستاده بر روي دو پاي خود است. وجود اين برجسته‌نگاري را ديتريخ هاف گزارش كرده است. (دانشنامه‌ي ايرانيكا، ج 7، ص 7).

[eMer@lD]

سندهاي تاريخي خليج فارس نقشه‌ای که توسط استخری جغرافیدان ایرانی در قرن ۹ میلادی در کتاب الاقالیم رسم شده است، و در آن نام «دریای فارس» (بحر فارس) برای خلیج فارس بکار رفته است.





*نقشه بريتانيايي چاپ ۱۸۰۸ میلادی که نام «خلیج فارس» را نشان می‌دهد.



[

*نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۱۹ میلادی که نام «خلیج فارس» را نشان می‌دهد.




*نقشه‌ای اروپایی از قرن ۱۶ میلادی؛ نام «خلیج فارس» به لاتین Sinus Persicus در سمت راست پایین نقشه دیده می‌شود


[/URL]


*نقشه‌ای که سباستین مونستر در سال ۱۵۸۸ میلادی رسم کرده، و نام «خلیج فارس» را نشان می‌دهد.
[


*نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۵۳۱ میلادی که نام لاتین «خلیج فارس» را نشان می‌دهد.




*نقشه‌ای فرانسوی از سال ۱۵۴۰ میلادی که نام «خلیج فارس» را نشان می‌دهد.




*نقشه van Keulen در سال 1753م

[eMer@lD]

ابهر يکي از مهم ترين و ارزشمند ترين موردهاي جهانگردي و توريستي استان زنجان به شمار مي آيد که براي توسعه و گسترش صنعت گردشگري از توانايي هاي قابل توجهي برخوردار است. مهم ترين و تاريخي ترين اثر شهرستان ابهر، گنبد عظيم و مشهور سلطانيه است که به تنهايي قابليت برابري با ساير بناهاي استان را دارا مي باشد. تقريباً در تمام نقاط ابهر آثار زيبا و مکان هاي ديدني با ارزشي يافت مي شوند ولي بيش تر آثار تاريخي اين شهرستان در قسمت هاي شمالي منطقه واقع شده اند. معبد تاريخي داش کسن در کنار شهر تاريخي و با ارزش سلطانيه، آرامگاه چلبي اوغلي، آرامگاه ملاحسن کاشي و گنبد آجري سلطانيه در مجموع محور فرهنگي - تاريخي سلطانيه را تشکيل مي دهند. اين بناها در دشت مسطح و زيباي سلطانيه جلوه اي خاص داشته و همواره مورد بازديد دوست داران تاريخ و فرهنگ ايران زمين قرار مي گيرند. روستاهاي تاريخي و ييلاقي اطراف شهرستان ابهر که نمايانگر جلوه هاي زيباي طبيعي و غلبه انسان بر طبيعت هستند، بقعه زيباي امام زاده ها که از اعتقادات خاص مردم و معماري روزگار خود حکايت دارند، معماري باارزش مساجد، تپه هاي متعدد تاريخي و مهم تر از همه گنبد زيبا و مشهور سلطانيه که نقطه اوج آثار ديدني منطقه به شمار مي رود، همگي در مجموع نويد يک گردش طولاني و جذاب در طبيعت و تاريخ منطقه را به بازديد کنندگان مي دهند. وجود آثار تاريخي با شهرت جهاني و همچنين طبيعت زيبا همراه با غارهاي مشهور، سبب شده که شهرستان ابهر همواره از بازديدکنندگان متعدد داخلي و خارجي برخوردار باشد. با وجود اين که با ارزش ترين بناهاي تاريخي استان زنجان در محدوده شهرستان ابهر واقع شده اند ولي امکانات اقامتي و توريست پذيري منطقه ابهر شايسته و پاسخگوي مسافران اين خطه از استان زنجان نيست. به نظر مي رسد که با اندکي توجه در زمينه تبليغات اصولي و همچنين سرمايه گذاري در ساخت مراکز شايسته اقامت ميهمانان داخلي و خارجي و رواج و گسترش فرهنگ صحيح توريسم پذيري در ميان مردم منطقه، رونق تاريخي اين منطقه به آن باز گردانده شود و اين ناحيه به يکي از جذاب ترين مناطق توريستي استان تبديل گردد. روستاي وير و روستاي صخره اي قروه از جمله جاذبه هاي طبيعي شناسايي شده در شهرستان ابهر هستند که از ارزش هاي تاريخي بالايي بهره مند مي باشند. اين روستاها از يک سو با درهم آميختن طبيعت و تاريخ، خصوصيات اين خطه را به روشني به نمايش مي گذارند و از سوي ديگر نمايانگر غلبه انسان بر محيط هاي سخت طبيعي هستند. علاوه بر اين، شيوه هاي معيشت و زندگي در بسياري از روستاهاي ايران منحصر به فرد بوده و به عنوان بخشي از نمايه هاي تمدن ديرپاي ايراني به شمار مي آيند که در صورت معرفي بهتر از عوامل جذب طبيعت دوستان خواهد بود.

[eMer@lD]

گنبد سلطانيه



اين بناي مشهور در در اواخر قرن هفتم هجري قمري به دستور ارغون خان مغول با دوباروي 12000 گام از سنگ تراشيده شده ساخته شده است. پس از وي نوه اش اولجاتيو کار ساخت اين بنا را پيگيري کرده و در آن به حکومت پرداخت. ارتفاع گنبد 48 متر و قطر آن 25متر است. از هنرهاي آجري، کاشي کاري و نقوش اسليمي و مقرنس کاري در تزئين اين بنا استفاده شده است


شهر سلطانيه در 54 کيلومتري ابهر قرار دارد . اين محل طبق کتيبه هائي که از پادشاهان آشور بدست آمده ، در قرن هشتم قبل از ميلاد محل سکونت طايفه جنگاور ( ساکاراتيها ) بوده و در عهد فرمانروايان ماد به اسم (( اريباد )) خوانده مي شده است و پارتها آنرا بنام نخستين پادشاه خود " ارساس " ناميدند


سرتاسر داخل اين گنبد پوشيده از کتيبه هاي مختلفي است که با رنگ روي گچ ترسيم شده است. در سالهاي مختلف بعد از سال 1350 قسمتهايي از گچ روي ديوار توسط کارشناسان ايتاليايي از جاي خود برداشته شد و در جعبه هاي بزرگ قرار داده شد و پس از برداشتن گچ، تزئينات اصلي آجري گنبد نمايان شد. البته قبل از آن نيز قستمهاي از گچ آسيب ديده بوده و مشخص بود که زير گچ تزئينات آجري زيبايي وجود دارد.
در ارتباط با زمان ايجاد تزئينات روي گچ ميان متخصصان هنر اسلامي اختلاف وجود دارد که در چه زماني اين تزئينات گچي بر روي تزئينات اصلي کار گذاشته اند.
پروفسور پيروسن پائولزي در گزارشات پروژه مرمت مسجد و آرامگاه سلطان محمد خدابنده اشاره مي کند که در گنبد سلطانيه کلاسه دوره تزئينات ديده مي شود که دوره اول مربوط به اصل بنا که با تزئينات کاشيکاري بوده يک دوره تزئينات با کاشي شش گوش که از کف تا ارتفاع حدود سه متري را زينت داده و دوره سوم تزئينات گچ کاري که روي تزئينات اصلي گنبد انجام گرفته است .
در واقع در گنبد سلطانيه دو دوره تزئينات ديده مي شود که دوره اول مربوط به تزئينات اصلي گنبد و دوره دوم مربوط به گچ کاري روي اين تزئينات منتهي قسمت پايين گنبد در دسترس همگان بوده ( از کف زمين تا حدود ارتفاع سه متر ) آن قسمت به جاي گچ کاري ( که با دست زدن به مرور زمان آسيب مي بيند ) با کاشي شش گوش پوشانده اند يعني گچ کاري روي تزئينات اصلي گنبد و کاشي کاري شش گوش پايين گنبد هم زمان انجام شده است.
نظر پرفسور گدار در مورد گچکاري روي تزئينات اصلي اين است که اين گچ کاري در دوره صفويه انجام شده که اين نظر به هيچ وجه صحت ندارد و دلايل کافي براي رد اين نظريه ارائه خواهد شد، پروفسور پيروسن پائولزي نيز با اين نظر مخالف است و استناد مي کند به تکه گچي که داراي تاريخ 720 هجري که در گنبد ديده است اما اشاره نمي کند که آن کتيبه در کجاي گنبد قرار داشته است. البته شخص مذکور تا حدي به زمان صحيح گچ کاري و تزئينات دوره دوم نزديک شده ولي در خط روي اين تکه گچ و مقايسه آن با بقيه خطوط گنبد و عدم هماهنگي بين آنان گنبد جاي تامل دارد.
پس از به دست آمدن عکسهاي قديمي، به نظر مآيد که اين کتيبه داخل شبستان گنبد نبوده است بلکه در يک اطلاق در يک راه پله واقع ميان طبقه دوم و ايوان مشرف به بيرون طبقه سوم وجود داشته است .
در مطالعه کتيبه هاي گنبد سلطانيه به دو تاريخ متعلق به دوره اصلي ساخت گنبد بر مي خوريم که تاريخ اول سال 710 هجري قمري است و بر روي سر در شرقي بيرون گنبد قرار دارد. اين تاريخ زمان پايان ساختمان گنبد با تزئينات بيرون آن و بدون تزئينات داخل گنبد مي باشد. تاريخ دوم سال 713 هجري قمري ( تصوير 85 ) در قوس طبقه دوم ايوان شرقي داخل گنبد ديده مي شود که تقريبا" نشانه پايان تزئينات کاشيکاري داخل گنبد است ( پايان کل تزئينات دوره اول با توجه به قسمت باقي مانده بنا از طبقه دوم ايوان که داراي تاريخ 713 هجري قمري تا بالاترين نقطه داخل گنبد، احتمالا" مدت کوتاهي بوده است چون که جشن افتتاح گنبد به استناد کتاب تاريخ اولجايتو روز 12 ربيع الاخر سال 713 هـ - ق بوده است


در سراسر گنبد آيات قرآن و احاديث پيامبر ( ص ) و کلمات قصار حضرت علي ( ع ) ديده مي شود اما در طبقه دوم ايوان جنوب غربي براي اولين برخورد مي کنيم با يک دايره ايکه داخل آن با خط کوفي نوشته شده " اللهم اشفنا بشفائک و داونا بداوئک " که معني آن ( خداوندا ما را به شفاي خود شفا ده و به دواي خود ما را مداوا فرما) که بدون شک در ارتباط با مريض بودن اولجايتو است و در همان ايوان براي اولين بار با آيه اي در ارتباط با مرگ روبرو مي شويم که با رنگ قرمز آيه" کل من عليها فان " چندين بار تکرار شده است. وجود اين آيه بدون شک نشانه در گذشت سلطان اولجايتو بوده است و مي توان گفت که تا اين قسمت ايجاد تزئينات روي گچ در زمان اولجايتو بوده است و ادامه کار مربوط به زمان ابو سعيد بهادر خان مي باشد.
چنانچه معروف است سلطان محمد خدابنده پيرو شيعه بوده ولي در اواخر زمامداريش پيرو اهل تسنن شد. روي گچ کاري دوره دوم مطالب زيادي به چشم مي خورد که ثابت مي کند سلطاني که در زمان دوره دوم تزئينات گنبد، حکومت ميکرد، پيرو اهل تسنن بوده است. عنوان کردن اينکه تزئينات دوره دوم در زمان دوره صفويه ايجاد شده، به علت شيعه بودن اين سلسله اين موضع را به کلي منتفي مي کند. يکي از مدارکي که دال بر سني بودن حاکم وقت وجود احدايث زياد از حضرت علي ( ع ) بر روي گچ است که هر جا نام حضرت علي( ع ) آمده به دنبال آن جمله " کرم الله وجهه " نوشته شده است. اين جمله توسط اهل تسنن هميشه بعد از نام حضرت علي ( ع ) بکار مي رود زيرا آن حضرت بر هيچ صنمي سجده و تعظيم نکرده است، در حالي که براي بقيه خلفا و صحابه و تابعين از جمله " رضي الله عنه " استفاده مي شود. ( اين کتيبه تلفيق شده از دو خط در يک کتيبه که قسمت پايين با خط ثلث سوره الملک نوشته شده و روي حروف اين سوره در قسمت بالا با خط کوفي احاديثي از حضرت علي ( ع ) آمده است). و نيز بر روي گچ کاري داخل گنبد که يک تکه از آن گچها قبلا" از جاي اصلي خود جدا کردند و اکنون در تربتخانه موجود است . از موارد ديگري که ثابت مي کند در زمان تزئينات دروه دوم سلطان وقت وقت پيرو اهل تسنن بوده، وجود نامهاي " ابوبکر، عمر، عثمان " است بر بر روي گچ و با خط کوفي در حاشيه گلهاي طاقها منعکس شده است. . و در حاشيه آن گلها نام " علي، حسن، حسين " نيز آمده است.

[eMer@lD]

امامزاده اسماعيل ابهر _ شناط



در شمال شهرستان ابهر، بناي تاريخي و زيبايي وجود دارد که تماماً آجري بوده و گنبد زيبايي بر فراز آن به چشم مي خورد که از نوع دو جداره است. بناي تاريخي و زيباي امام زاده اسماعيل که او را از نوادگان امام علي (ع) مي دانند، داراي تزيينات داخلي و خارجي با ارزشي است.بر اساس نوشته ي تذکره نويسان ، نسب اين امامزاده به امام حسن ( ع ) مي رسد . نماي بنا از بيرون هشت ضلعي و از داخل ، مربع است . مصالح بنا تماما از آجر است . در چهار ضلع اصلي بنا ، چهار ايوان قوس جناغي با ورودي هايي به داخل شبستان تعبيه گرديده است . اين ايوان ها با مقرنس ها ، کار بندي هاي گچي و گره سازي تزيين شده و در قسمت بالاي ورودي ها در هر ضلع ، پنجره ي چوبي پر کار و زيبايي کار گذاشته شده است . اضلاع چهارگانه ي ديگر بنا از بيرون با طاقنماهايي نماسازي شده که در وسط هر کدام ، کلمه ي (( الله )) و (( محمد )) را نگاشته اند . داخل بنا با گچکاري در آيينه کاري زيبايي مشتمل بر گل و بوته و طرحهاي اسليمي و جانوري و رنگ و گره سازي تزيين شده است . در گرداگرد بقعه ، سوره ي جمعه به خط ثلث جلي نوشته شده است . بر فراز شبستان ، گنبد بسيار زيبايي به سبک دو پوش با قوس پنج و هفت با ساقه ي بلند قرار دارد . پوشش گنبد توسط کاشي و به رنگ هاي سفيد ، مشکي ، زرد و سبز اجرا شده است . در اين پوشش ، علاوه بر کتيبه ي خط کوفي نام (( علي )) ، طرحهاي هندسي نيز کار شده است . با توجه به سبک معماري مي توان کقت که اصل بنا مربوط به قرن نهم هجري است که در دوره ي صفوي ، الحاقاتي بدان افزوده شده است . تذکره نويسان ، دفن خود امامزاده را به قرن ششم هجري نسبت داده اند .

[eMer@lD]

سد کينه‌ورس در شهرستان ابهر و در فاصله 14 کيلومتري جنوب‌غربي اين شهرستان و حدود 5 کيلومتري روستاي کينه‌ورس قرار دارد. اين سد بر روي شاخه‌کينه‌ورس از رودخانه ابهررود که از جنوب به طرف شمال جريان داشته و به دشت تاکستان وارد مي شود
قرار است بزودي کلاس اموزشي قايق راني و اسکي روي اب در درياچه اين سد برگزار شود و اين محل با طبيعت زيبايش به يک منطقه تفريحي تبديل شود.

نمايي زيبا از درياچه سد:

[eMer@lD]

معبد باستاني "داش کاسن" يا آنچنان که جهانگردان آن رامي شناسند: معبد اژدها؛ در حاشيه روستاي "وير" در حدود 15 کيلومتري شهر تاريخي سلطانيه در ابهر واقع شده که به نقش دو اژدهاي برجسته و چند محراب اسلامي در دو سمت خود و به قرينه يکديگر مزين است. يکي از دلايل معروف بودن اين معبد به دليل وجود نقش هاي اژدهاي آن است که نمونه هاي مشابه آن را آنوبانيني در جاي ديگري از ايران مشاهده نکرده است. طبق نظر برخي باستان شناسان، قدمت اين معبد به قبل از اسلام باز مي گردد که در زمان ايلخانان نقوشي از جمله اژدها بر آن افزوده شده است.

معبد باستاني "داش کسن" يا اژدها

معبد باستاني "داش کسن" يا اژدها مرکب از ايوان ها، نقوش برجسته و محوطه هاي باستاني است که در جهات مختلف به ويژه نقش حجاري شده اژدها، منحصر به فرد و قابل توجه است. آثار به جاي مانده در محل؛ اين احتمال را قوت مي بخشد که ايلخان مغول "ارغون" بيش از گرايش به دين اسلام، اقدام به ساخت معبدي نموده است. تاثير و تاثر متقابل ايران و چين بر يکديگر بيش از هر محل ديگري در اين مکان مشهود است چنانچه تلفيق طرح هاي اسليمي و نقش اژدها اين موضوع را متذکر مي شود.


در حال حاضر؛ چيز زيادي از اين معبد باقي نمانده و تنها سنگ هاي بزرگ و پراکنده در گوشه کنار معبد ديده مي شود. محدوده معبد اژدها مستطيلي و به ابعاد تقريبي 100 متر در 50 متر است که يک قسمت از آن به واسطه حفاري در تپه ايجاد شده است. معبد در دامنه تپه اي قرار داشته و مشرف به دشتهاي وسيع و زيبايي است.

راه رسيدن به معبد چندان مناسب نبوده و از روستاي وير به بعد کاملا خاکي و بدون تابلوي راهنما است. از حاشيه روستا تا معبد حدود 5 کيلومتر راه را بايد طي نمود که بهتر است يکي از اهالي را به عنوان راهنما با خود همراه داشته باشيد؛ تا براي يافتن محل معبد دچار مشکل نشويد. در کنار معبد يک کانکس کوچک وجود دارد که نگهبان معبد در آن زندگي مي کند.

[eMer@lD]

بخشي از يک گورستان داراي معماري، هنگام ايجاد کانال فاضلاب در شهرستان ابهر کشف شد.

بخشي از يک گورستان داراي معماري، هنگام ايجاد کانالفاضلاب در شهرستان ابهر استان زنجان کشف شد. مدير اداره ميراث فرهنگي و گردشگريشهرستان ابهر در گفت وگو با ايسنا، در اين باره توضيح داد: در انتهاي 18متري پرديسدر ابهر، يعني به فاصله 300متري از ابهررود که بقاياي پل ساساني نيز پيش از اين،در آن به دست آمده بود، هنگام ايجاد کانال فاضلاب براي ساختمان هايي که شهرداريقبلا مجوز ساخت آن ها را داده بود، بخشي از يک گورستان پيدا شد که داراي معمارياست. داود آبيان با بيان اين که چند قبر در چند لايه و مربوط به دوره متأخر اسلاميو قديمي تر از آن به دست آمده اند، اظهار داشت: معماري اين گورستان تاق دارد و باآجر کار شده است. اين درحالي است که در دوره اسلامي، نمونه اين قبور را خيلي کمداريم.
در واقع، در دوره اسلامي، قبور داراي معماري نيستند، مگر اين که افراد وشخصيت هاي مهم و خاصي باشند که بخواهند به عنوان آرامگاه و بناي يادبود براي صاحبمقبره بنايي بسازند. وي ادامه داد: داده هاي به دست آمده بسيار کم بودند و شاملآجرها، چند قطعه سفال لعاب دار مي شدند. همچنين داخل برخي قبور، روي جمجمه اسکلتها، ورقه هاي فلزي شبيه پيشاني بند بود، ولي نمي شود به طور دقيق تشخيص داد که اينها چه هستند. احتمال دارد، برخي از آن ها به ادوات نظامي يا کلاه خود مربوط باشندکه روي اسکلت قرار گرفته اند. وي بيان کرد: اگر اين فرض درست باشد که اين ورقه هايفلزي به ادوات نظامي مربوط هستند، اين پرسش مطرح مي شود که اگر اين افراد نظاميبودند، چگونه قبرهاي آن ها معماري دارد؟ به همين دليل، نمي شود به يقين در اين بارهنظر داد. آبيان گفت: اطلاعات مقدماتي با سه چهار قبري که داراي معماري هستند، بهدست آمده اند و براي اطلاعات بيشتر، به گمانه زني وکاوش باستان شناسي نياز داريم. اکنون ادامه کار ايجاد کانال فاضلاب متوقف شده است.
بنا به گفته اهالي، شهرداريچندماه پيش به اين منطقه مراجعه و از قبور پيداشده فيلمبرداري کرده است. وي توضيحداد: اين گورستان داخل شهر قرار دارد و پارک پرديس يکي از گرانترين زمين هاي شهريمحسوب مي شود. به همين دليل، خيلي سريع مجوز ساخت ساختمان در آنجا داده شده است. وسعت اين گورستان بيش از10 هکتار است که در بخش هاي عمده آن ساختمان سازي انجامشده است. مدير اداره ميراث فرهنگي و گردشگري ابهر افزود: اکنون منتظر مجوز پژوهشکدهباستان شناسي هستيم. البته تا آغاز کار، نگهبان 24 ساعته براي حفاظت از منطقه مستقراست.

[eMer@lD]

ابهر از غناي فرهنگي ، تاريخي بالايي برخورداربوده به طوري که طي آخرين مرحله بررسي و شناسايي که در سطح شهرستان انجام گرفت تعداد 260 اثر شناسايي شد که تعداد 25 اثر متعلق به ابنيه تاريخي و مابقي شامل تپه ها ، قلعه ها ، غارها ، گورستان ها و سايت هاي تاريخي را شامل مي گردد که قديمي ترين تمدن متعلق به دوره " کالکلوتيک " و هزاره ي ششم ق . م است. تعداد زيادي نيز متعلق به عصر آهن است که دوره ي زماني اواسط هزاره ي اول تا اوايل هزاره ي دوم قبل از ميلاد را در برمي گيرد. دره ي ابهررود در دوره ي تاريخي نيز داراي آباداني و عظمت بوده بطوري که تعداد زيادي محوطه و تپه از دوران هخامنشي و اشکاني و ساساني در سرچشمه ابهررود و حاشيه چمن سلطانيه شناسايي گرديده ، همچنين آثار فراواني از اوايل دوره ي اسلامي و نيز دوره ي ميانه و اواخر دوره اسلامي نيز |آثار متعددي در اقصي نقاط شهرستان شناسايي گرديده که همگي بر صحه شکوه و رونق و آباداني اين خطه سرسبز و پر آب طي قرون متوالي داشته است مناطق بکر جنگلي در حاشيه ابهررود و کوهستان هاي زيبا با آب و هواي چهارفصل و فرح بخش و خاک حاصلخيز ، مناظر بديع و راههاي دسترسي سهل به مرکز شهرستان و مراکز اقامتي و تفريحي همگي از پتانسيل هاي گردشگري و تاريخي ابهر است

عکس هاي قديمي از ابهر ديروز (منبع:وبلاگ فتوبلاگ گلسار):

پارک ابهر در سال 80 که اکنون تغيير زيادي کرده