مواد مخدر و مشروبات الکلی (کلیۀ اخبار و بحث های مرتبط)

[S.A.R.A]

روان درماني فردي

در روان فردي معتادين به مواد مخدر مسائل بسيار مهم و سودمندي در نظر گرفته مي شود كه از جمله آنها ايجاد رابطه مثبت با بيمار معتاد از طريق پذيرش بي قيد و شرط او بعنوان يك انسان دردمند و نيازمند آشنا نمودن بيمار با ويژگيهاي شخصيتش از طريق روش هاي روانكاوانه به منظور ايجاد تغيير يا تعديل لازم در آن ويژگي ها تقويت صفات مثبت شخصيتي و تصحيح افكار و اعتقادات افراطي از طريق بحث هاي شناختي آموزش مهارت هاي اجتماعي به منظور توانا ساختن بيمار در برخورد مناسب با موقعيت هاي اجتماعي آموزش مهارتهاي مقابله با استرس وروش هاي مناسب حل مسئله در بحران هاي زندگي و ستفاده بهينه از استعدادها خود مي توان اشاره نمود
دران نوع از روان درماني ملاك بهبودي عبارت است از تغيير در باورها و نگرش ها بالا بردن اعتماد به نفس احساس خودكفائي لذت اززندگي و ارتباط سالم با ديگران كه همه اين تغييرات از اهميت بسزائي برخوردار است .

[S.A.R.A]

خانواده درماني

روان درماني خانواده :باتوجه به اينكه اختلالات رفتاري فرزندان با مشكلات رواني پدرو مادر ارتباط دارد ميتواندر اغلب موارد فرض را بر اين گذاشت كه اختلال رفتاري فرزندان از بافت زندگي خانواده او نشات ميگيرد ناراحتي كودك اغلب نشانه وجود اختلال عصبي در مجموعه خانواده اونيز توجه داشت تحليل هاي رواني حاكي از آن است كه سستي درانجام وظايف سرپرستي از جانب پدرو مادر معمولا پايه غير منطقي داشته واغلب ناشي از اختلال عصبي و بدور از كنترل آنها صورت ميگيرد دراغلب موارد قصد وعمدي در كار نيست بيشتر والدين ميخواهند پدر و مادر هاي خوبي باشند و كاري در جهت منافع فرزندان صورت دهند اما با كمال تعجب آنچه در عمل انجام ميدهند با تصويرايده آلي كه در ذهن خود دارند مطابقت نمي كند براي درمان كودكان بايد به والدين توجه نمود اما فقط با توجيه و آموزش نميتوان طرز تلقي هاي پدر و مادر را اصلاح كرد براي رسيدن به اين مهم بايستي به روشهاي روان درماني اقدام نمود و دراين بين يكي از شاخه هاي مهم روان درماني خانواده درماني است –خانواده درماني به عنوان راهي جديد براي رويا رويي با آن دسته از مشكلات انسان كه قبلا به وسيله يكي از اشكال گوناگون رواندرماني فردي با آن برخورد مي شد شكل گرفت واكنون يك شيوه تازه و ارائه مفهومي جديد از نحوه بوجود آمدن مشكلات است پيش از اين تصورمي شد كه مشكلات مذكور عمدتا نتبجه فرآيندهاي رواني دروني با آسيب شناسي رواني فرد باشند ولذا عقيده برآن بود كه ريشه اغلب مشكلات در تجارب اوايل كودكي است در حالي كه رويكرد خانواداگي براين باور استوار گشته كه اين مشكلات به تعاملات فعلي موجود ميان افراد خانواده و گاهي اوقات ميان افراد و ديگر سيستم هاي اجتماعي مربوط هستند در واقع علت مشكلات افراد درسيستم هاي اجتماعي با وضعيت حال حاضر آنها فهميده مي شود ونه از تاريخچه و شرح حال گذشته آنها خانواده براي حفظ تعادل خود در مقابل تغيير چه در جهت مثبت و چه در جهت منفي مقابله مي كند اگر فرزند سر به راه خانواده شب دير به خانواده بيايد خانوماده در مقابلش مي ايستد و بالعكس اگر فرزند نااهل خانواده پس از عدم پذيرش وي سر به راه شود خانواده فشار خود را براي تداوم نابهنجاري او افزايش مي دهد رفتار نابهنجار معلول رفتار متقابل اعضاي خانواده با يكديگر است از نقطه نظر اين ديدگاه بيماري فرد حتما به رابطه او با همسر و خانواده وي مربوط مي شود.

[S.A.R.A]

گروه درماني

روان درماني گروهي يك نوع درمان كاملا پذيرفته شده روانشناختي است كه از تعاملات سازنده بين اعضا و مداخلات يك رهبر آموزش ديده جهت تغيير رفتار غير انطباقي تفكرات و احساسات افراد مبتلا به نارضايتي استفاده مي نمايد. طي دهه هاي گذشته تعداد قابل ملاحظه اي از بيماران رواني توسط گروه درماني مداوا شده اند گروه درماني براي بيماران بستري سرپائي و در خيلي ديگر از موقعيت هاي اجتماعي قابل اجرا مي باشد همچنين بربخي اصول رواندرماني گروهي با موفقيت زيادي در زمينه هاي اقتصادي آموزشي و به صورت گروههاي رويا روي كاربد داشته است.
بسياري از مسائل و مطالب عنوان شده در روان درماني گروهي در زندگي روزانه ما بسادگي اتفاق مي افتد تدابير درمان كه مهمترين مسئله مورد بحث در روان درماني گروهي است تنها به گروه درماني اختصاص ندارد بلكه در هر گروه عادي كم و بيش وجود دارد بطور عادي ما درزندگي روزمره خود با افراد و گروه هاي مختلفي ارتباط داريم كه اين روابط براي سلامتي ما لازم است البته همه روابط زمينه سلامت بخشي ندارند و حتي بعضي از روابط نيز ناسالم و بيماري زا هستند.
آن دسته از روابط فيمابين افراد كه توام با ريا و تزوير و فخر فروشي باشد و همچنين روابط توام با فشار تحقير روابطي ناسالم و صميمانه رابطه اي است كه از نظر روانشناسي نيازهاي رواني انسان را ارضا مي كند و هر انساني با تمام وجود آنرا طلب مي كند.
روان درماني گروهي چيزي جز ارائه شناخت و تصحيح رفتار بيمار گونه نيست رفتاري كه باعث شده ديگران از فرد فاصله يگيرند واو تنها منزوي گردد شايد يكي ازعلل رشد درمان هاي رواني در جوامع بزرگ و پيشرفته مسئله تنهائي و بي همدمي افراد باشد بنابراين روان درماني گروهي زماني ضرورت پيدا مي كند كه نيازاجتماعي فرد در ارتباط با ديگران برآورده نشده و يا محيط به گونه اي است كه هر چند روابط انساني به حد كافي وجود دارد ولي روابط موجود غلط و ناسالم مي باشد.
دربررسيهاي كلينيكي به عمل آمده ازمعتادين مشخص شده است كه اغلب آنها قبل از اعتياد دچار بيماري افسردگي بوده و درروابط درون فردي و بين فردي داراي مشكل هستند معتادين معمولا با خانواده خود روابط سالمي ندارند. همچنين با گروه هاي طبيعي اجتماعي نيز دچار مشكل هستند بنابر اين پس از طي دوره سم زدايي و ترك جسمي بايستي شركت در جلسات گروه درماني با جديت دنيال شود تا خلاء روابط ناسالمي كه قبلا در گروه هاي طبيعي داشته است برطرف گردد و روابط بين فردي بتدريج بهبود يابد. ناگفته نماند كه بر اثر تعامل ايجاد شده در گروه علاوه بر بهبودي روابط بين فردي روابط درون فردي معتادان نيز دستخوش تحول گرديده و نگرش هاي فردي نسبت به خود مثبت شده و نهايتا درمان كامل دنبال مي شود.
گروههاي خود يار
معتادان گمنام يك منبع يا يك سازمان غير انتفاعي بين المللي متشكل از معتادان در حال بهبودي است كه به شكل محلي و منطقه اي در بيش از 60 كشور جهان مشغول به فعاليت ميباشند اعضاء انجمن معتادان گمنام از يكديگر ياد ميگيرند كه چگونه بدون مواد مخدر زندگي كنند و به چه طريق از اثراتي كه اعتياد در زندگيشان گذارده است بهبود يابند.
چه كساني اعضاي معتادان گمنام هستند؟
هر كس كه مايل به قطع مصرف ماده مخدر باشد ميتواند به عضويت معتادان گمنام در آيد عضويت دراين انجمن محدود به مصرف كنندگان هيچ نوع ماده مخدر بخصوصي نيست و هر كس با هر گونه ماده مخدر قانوني و غير قانوني الكل هم جز مواد مخدر محسوب ميشودميتواند به عضوميت معتادان گمنام در آيد.
جلسات معتادان گمنام
زير بناي گروه و طرز برخورد اصولي واساسي معتادان گمنام با مسئله بهبودي برپايه ارزش درماني استوار است اعضاي اين انجمن با در ميان گذاشتن تجربيات ونحوه بهبودي خود از اعتياد فعالانه در جلسات شركت ميكنند جلسات معتادان گمنام حالتي غير رسمي دارد و در مكانهايي كه توسط گروهها اجراره شده اند برگزار ميشودرهبري جلسات وانجام بقيه امور آن را اعضاي جلسه بطور نوبتي وم داوطلبانه برعهده ميگيرند كليه مخارج جلسات معتادان گمنام و خدمات ديگر از طريق كمك مالي داوطلبانه اعضا و فروش نشريات تامين ميشود هيچ گونه كمك مالي از افراد غير عضو پذيرفته نميشود.
اكثر جلسات معتادان گمنام بطور مرتب در همان محل و طبق برنامه زماني همه هفته تشكيل ميشود محل اين جلسات معمولا از ميان مكانها مؤسسات عمومي وعام المنفعه انتخاب ميشود جلسات معمولا دو نوعند:
جلسات علني يا باز و جلسات غير علني يا بسته حضور در جلسات علني براي عموم آزاد است جلسات غير علني فقط با حضور معتادان برگزار ميشوددستور جلسه و موضوع صحبت در هر يك از جلسات با يكديگر تفاوتهاي زيادي دارند در تعدادي از جلسات موضوع خاصي انتخاب ميشود و برخي جلسات مخصوص سئوال وجواب هستند ولي هدف جلسات هميشه يكي است و آن بوجودآوردن يك محيط مطمئن و مناسب براي بهبودي فرد ميباشد.
روش كار معتادان گمنام
همياري و كمك معتادان به يكديگر بمنظور بهبودي پايه و اساس كار معتادان گمنان است اعضاي اين انجمن بطورمرتب جهت در ميان گذاشتن تجربيات بهبودي خود گرد هم ميايند و همچنين اعضاي با تجربه تر كه به آنها راهنما گفته ميشومد شخصا به اعضاي جديدتر كمك ميكنند.
قدمهای دوازده گانه اصولي ترين برنامه معتادان گمنام هستند و به منزله قلب اين انجمن ميباشند اين قدمهايكسري دستورالعملهاي شخصي را جهت بهبودي ارائه ميدهد با بكارگيري اين دستورالعملها و تماس نزديك و دائم باساير اعضا در نتيجه معتادان ميآموزندكه چگومنه ا ز مصرف مواد مخدر خودداري كنند و با فراز و نشيبهاي زندگي روبرو شوند.

[S.A.R.A]

قدم هاي دوازده گانه

اين قدمها اصولي هستند كه بهبودي را ممكن مي سازند
1- ما اقرار كرديم كه در مقابل اعتيادمان عاجز بوديم و زندگيمان آشفته گرديده بود.
2- ما به اين باومر رسيديم كه نيرويي برتر از خودمان مي تواند سلامت عقل را به ما باز گرداند.
3- تصميم گرفتيم كه اراده و زندگي خود را به خداوند بدان گونه كه او را درك كرديم بسپاريم.
4- ما يك ترازنامه اخلاقي بي باكانه و جسورانه از خود تهيه كرديم .
5- ما چگونگي دقيق خطاهاي خود را به خداوند به خودمان و به يك انسان ديگر اقرار كرديم .
6- ما كاملا آماده شديم كه خداوند تمام اين نواقص شحصيتي ما را برطرف كند.
7- ما با فروتني از او خواستيم كه كمبودهاي اخلاقي ما را برطرف كند.
8- ما فهرستياز تمام كساني كه آزارداده بوديم تهيه كرديم و خواستار جبران خسارت نسبت به تمام آنها شديم .
9- ما بطور مستقيم در هر كجا كه امكان داشت ازاين افراد جبران خسارت نموديم مگر در مواردي كه اجراي اين امر به ايشان و يا ديگران زيان وارد نمايد.
10- ما به تهيه ترازنامه شخصيتي خود ادامه داديم و هر گاه در اشتباه بوديم سريعا بدان اقرار نموديم .
11- ما از راه دعا و تفكر جوياي بهتر نمودن رابطه آگاهانه خود با خداوند بدانگونه كه او را درك مي كرديم شديم و دعا كرديم فقط براي آگاهي از اراده او براي خودمان و قدرتي كه آنرا به انجام رسانيم.
12- بايك بيداري روحاني كه در نتيجه اين قدم ها پيدا كرديم ما سعي نموديم اين پيام را به معتادان برسانيم و اين اصول را رد تمام امور خود به اجرا در آوريم.

[S.A.R.A]

اجتماع درماني

اجتماع درماني بهشكل كنوني آن اولين بار در سال 1958معرفي شد و به سرعت كارآرايي خود را در درمان و توانبخشي معتادان نشان داد.
بازسازي الگوهاي رفتاري مخرب كه در طول زندگي كسب شده است نياز به تغيير دربافت اجتماعي داشته و به همين جهت يك برنامه ساخت يافته و نظارتي قوي جهت درمان مسائل رفتاري هنجاني خانوادگي و عاطفي معتادان را طلب مي كند.
هدف از ايجاد تغييرات كلي در سبكو شيوه زندگي معتادان پرهيز از مصرف مواد مخدر ايجاد صداقت فردي كسب مهارتهاي اجتماعي مفيد حذف عقايد ضد اجتماعي و رفتارهاي غير قانوني است به منظور دستيابي به اين اهداف معتادين بايست مدتي را كه بسته به نوع برنامه درماني مي تواند از سه ماه تا دو سال باشد دراجتماعات مبتني بر درمانهاي روانشناختي و اجتماعي زندگي كنند مطي فيزيكي اين اجتماعات بسته به گروههاي تحت درمان مي تواند متغير باشد مثل بيمارستان شهرك هاي كوچك و...
انواع روش هاي اجتماع درماني
""TCاجتماعي طبقاتي است و در آن بيماران باسطوح مختلف نگهداري مي شوند و به وسيله كاركناني (Staff) كه ارزيابي از وضعيت بيمار وهدايت بسوي تغيير رفتار را بعهده دارند اداره مي شوند در بدو ورود هر بيمار در موقعيتي از اين سلسله مراتب قرار مي گيرد ورفتن به سطوح بالاتر از راه پيشرفت درماني و مولد بودن عملي خواهد شد .
اقدام به تصميم گيري ها در مورد وضعيت بيمار ترخيص انتقال اخراج و بعهده پرسنل درمان مي باشد برنامه روزانه ضمن داشتن تنوع كاملا فشرده است .
ارزيابي هاي متعدد از برنامه هاي TC نشان ميدهد كه چنين برنامه فشرده و منسجمي براي افرادي كه قبلا در موقعيت هاي نابسامان بهمريخته وبي نظم زندگي كرده و شخصيتشان براين اساس شكل گرفته است منجر به عدم مصرف مواد و پرهيزاز اعمال خلاف خواهد شد يادگيري به شيوه"TC" بعنوان يك يادگيري اجتماعي حداقل به سه روش صورت مي گيرد:
1-يارگيري از طريق رقابت وعمل
2-يادگيري با استفاده ازفرا گيير بودن شرايط و مشكلات در بين همه اعضا اجتماع
3-يادگيري از طريق بروز دادن عواطف فردي مثل رويا خشم ترس وآرزوها و روياروئي با آنها

[S.A.R.A]

كار درماني

كار درماني در اعتياد عبارت است از ارائه انواع فعاليتها و روشهاي درماني بمنظورپيشگيري از اعتياد تسريع روند بهبودي و رفع عوارض آن معمولا معتاد در روابط اجتماعي وسلوك ورفتار دچارمشكل ميگردد و در نتيجه قدرت كاري تمايل به كارحس تشريك مساعي و احساس مسئوليت وي مختل ميشود.
لذا براي اينكه فرد بتواند زندگي سود مندي را در اجتماع از سر بگيرد لازم است سلوك و رفتار وي طبيعي گرددو احساس مسئوليت وحس اجتماعي را باز يابد .
در برنامه هاي كاردرماني سعي در آمادگي فرد براي زندگي عادي و روزمرهروابط سالم اجتماعي و روبرو شدن با واقعيات زندگي وجود دارد همچنين كاردرماني علائق انگيزه هاو تمايلات انساني را پرورش داده علائم وعوارض بيماري را بهبود مي بخشد و فر را برايسازش با الگوهاي موجودوحاكم در زندگي اجتماعي آماده مي نمايد .
در كار درماني افراد با دقت كامل ارزيابي ميشوند كمبودها نواقص و نيازهاي بيماران بطور كامل مشخص ميگردد و براي هر فرد متناسب با مشكلات و نيازهايش ببرنامه هاي مفيد و موثر تنظيم ميگردد.
اين برنامه ها هم ازنقطه نظر فردي و هم گروهي بسوي هدفي معين و مشخص رهبري ميشود هرچند اهداف درماني در مورد افراد مختلف متفاوت است ولي بطور كلي بهتر است برنامه هاي زير در مورد اغلب افراد معتاد منظور شده و اجرا گردد:
1- سعي در بهبود و پرورش قابليت هاي فرد با ارضا و تكامل مهارتها وتوانائيهاي او
2- كاهش دادن علائم و عوارض اعتياد تا آنجائيكه فرد وظايف خود را در مسير واقعيت هاي زندگي و اجتماع ايفا كند.
3- كوشش در تكامل و پرورش ابعاد شخصيت و انگيزه هاي بيمار ضمن فعاليت ه هاي روزمره و را قالب تجارب موفقيت آميز بيمار
4- سعي در پرورش وارتقا سطح پذيرش و اقناع فرد از زندگي عادي بر اساس قابليت هاي او
5- سعي در افزايش قدرت تصميم گيري وعادات مطلوب ومثبت نسبت به كار و فعاليت
6- ايجاد وضعيت هاي كافي و لازم براي استقرار مناسبات و ارتباطات اجتماعي مفيد و مؤثر
7-آموزش و پرورش توانائيهاي فرد براي تفريح بهتروبهره بردن مفيد تر از اوقات فراغت خود.
8- ارشاد و تربيت افراد براي پيدا كردن اعتماد به نفس كافي جهت تامين زندگي مستقل در سطوح واقعيت هاي روابط اجتماعي موجود.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[S.A.R.A]

مذهبي درماني

اصولي كه در اسلام جهت درمان معتاد مفيد واقع مي شون عبارتند از :
1- اصل پذيرش :
د رمكتب اسلام بالاترين خطا وگناه كه همان شرك به خد مي باشد د رصورت بازگشت و شناخت ذات يكتاي خداوند قابل بخشش مي باشد و هيچ كس مايوس از رحمت خداوند نيست و شخص معتاد نيز زماني كه جهت درمان پناه به مرجع ذيصلاحي آورد به هيچ عنوان طرد نمي شود.
2- اصل حمايت :
اسلام به پيروان خود دستور مي دهد زماني كه شخص ولو غيرمسلمان به قصد كمك گرفتن به تو رجوع كرد دست رد به سينه او زده نشود بلكه حتي حمايت از افراد ضعيف و مستضعف علامت ايمان افراد برشمرده شده و كسيكه در فكر اين موضوع نباشد مسلمان نمي باشد لذا معتاد نه تنها پذيرفته مي شود بلكه از نظر درمان حمايت هم مي شود.
3- اصل بازگشت به اصل خويش :
شخص راهنما كه خود مسلمان دلسوزي است سعي خواهد نمود او را با ارزشهاي انسانيش آشنا كند وجايگاه انسان را در روي زمين به وي نشان دهد و مقام انسان وعزت هميشگي او را در پرتوگرايش به مذهب به وي گوشزد مي كند وهمچنين سعي خواهدت كرد در غيبت بازگشت به اصل خويش ايجاد كند.
4- اصل تصميم و اراده :
در اسلام حتي نيت و تصميم شخص چنانچه مثبت باشد اجر در پي دارد و لذا زماني كه هر معتاد اراده و تصميم به ترك گرفت همان لحظه گرايش به سمت جاده سلامتي و در مسير صحيح قرارگرفتن آغاز مي شود لذا اسلام سعي دارد زماني كه معتاد تصميم و اراده به ترك كرد اورا مورد حمايت مادي ومعنوي وهمچنين تشويق قرار دهد و بر تقويت اين تصميم و اراده بيفزايدتا به عنوان يك هدف مهم آن را دنبال كند زيرا اساس مذهب رشد مي باشد.
(قدتبين الرشد من الغي ...)( قسمتي از آيات آيت الكرسي ) لذا نيت و اراده انسانها به سمت يك زندگي سالم بايستي مورد حمايت جامعه قرارگيرد. شخصي كه تصميم به ترك گرفته از نظر مذهب مورد حمايت است و بديده احترام به وي نگاه مي كنند بمنظورتقويت اراده نيت و باقي بودن براين بينش راهكاريهاي ذيل از نظر مذهب توصيه مي گردد:
1- حمايت هاي مادي ومعنوي (صله رحم )
2- همنشيني و دلجوئي از وي
3- ياد آوري مكرر توانمنديهاو ارزشهاي انساني وي
4- سوق دادن ذهن اوبه خدا واوليائش
5- اصل مراقبت :
كلكم راع و كلكم كسئول عن رعيته رسول اكرم (ص)مذهب علاوه بر بكار گرفتن چهار اصل فوق اصل مراقبت را تا حصول نتيجه نهايي ارائه مي دهد صله رحم رسيدگي به خويشاوندان وحقوق همسايه از نشانه هاي ايمان در جامعه مي باشد لذا يك مسلمان سعي دارد در برابرافراد ناتوان و آفت هاي اجتماع دوباره به سراغ او نرود و يگر همنوعش را به اين بليه نيز دچار نسازد بنابراين بااو معاشرت دارد حمايت نزديكانش را بطرف او جلب مي كند و پيوسته نگران حال او مي باشد لذا مذهب به مثابه مراقب دلسوزي است كه پيوسته در صدد جهت دادن افراد منحرف به سمت فطرت و طريقه حق مي باشد.
6-اصل بازسازي شخصيت :
دين ايلام يكي ازادياني است كه به وحدت و يكپارچگي شخصيت معتقد است اسلام دين توحيدي بي نظيري است چرا كه خداوند خالق يگانه و واحد است و خلقت او نيز براساسيك نظام يكپارچه و واحد است كه هر عنصر اين خلقت ضمن برخورداري از وحدت دروني به نوبه خود نقش مهمي در برپايي و هماهنگي خلقت دارد .
بهترين ارزشها يكي جان وديگري شخصيت انسان مي باشد و هر دو بالاترين مسئوليت را براي آحادامت اسلامي بهمراه مي آورد لذا هر فردي كه تصميم دارد قدم به جاده سلامتي بگذارد خطا وانحرافات گذشته او محو ميشود و فعاليت هاي مثبت و كوشش در راه صحيح زندگي كردن گناهان گذشته را از بين مي برد (قرآن كريم:عمل صالح زشتيها را از بين مي برد)بنابر اين شخصي كه با دستورات فوق سلامت خود را باز يافته به مانند ديگر افراد جامعه ادامه حيات ميدهد و با حرمت و ارزشمندي زندگي مي كند و هيچ مسلماني به خود اجازه كوچكترين جسارت به او نمي دهد زيرا او بازگشت به اصل خويش نموده و بر همه مسلمانها واجب است براي او ارزش يك انسان كامل را قايل باشند اميد است با دستورات حيات بخش اسلام بتوانيم تولدي ديگر در حيات خود و ديگران بويژه افراد معتاد جامعه ايجاد نمائيم.

[S.A.R.A]

نقش فعاليت هاي بدني در درمان اعتياد

اعتياد در مراحل نسبتا پيشرفته خود سبب مي گردد تا فرد معتاد انساني بي هدف و بدون برنامه شده ساعت هاي خواب و بيداريش نامنظم شود اينكه چه بخورد چه بپوشد ديگر برايش مهم نيست اين موضوع كه چه كار انجام دهد و كجا برود اهميتش را ازدست مي دهد لذا لازم است فرد ترك كرده با كمك خودش برنامه ريزي وهدفش را تعيين كند زيرا نداشتن برنامه مشخص موجب سرگرداني فكري فرد شده و اين خود عاملي جهت عوداعتياداست فردي كه اعتياد را ترك كرده بايد برنامه روزانه اش را مشخص باشد مثلا در اوايل جهت تقويت جسم و يا پرورش عضلات و اندام ها برنامه ريزي كند در ورزش هاي صبحگاهي شركت كرده و راهپيمائي ساده و يادويدن ملايم داشته باشد و يكي از راههاي اساس جهت مبارزه با كسالت بي حوصلگي در معتادان ورزش كردن وفعاليتهاي بدني هدف دار و يا پرداختن به كار و تفريحات سالم است پس بايد فعاليت هاي بدني را هدف دار نمود و مرتبا تغييرات جسماني كه در حقيقت نشان دهنده بهبودي بيشتر است كنترل نمود فرد ترك كرده بايد روز به روزشاداب تر و سر حال تر گردد پرداختن به كار تفريح در مناطق ييلاقي و خوش آب وهوا همچنين قدم زدن درپارك ها فضاي سبز و باغ ها رفتن به سينماها و نمايشگاها باز ديد ازبستگان و دوستان سبب مي گردد فرد معتاد ترك كرده مجددا با افراد جامعه و فعاليتها و تفريحات موجود در آن آشتي كرده و در كنار ديگران بودن به او كمك مي كند تا بتواند دوره درمان را بهتر طي نموده و رفته رفته به زندگي عادي برگردد و فرد قادر خواهد بود زندگي وكارها را بدون مصرف مواد مخدر انجام دهد و اين اولين احساس مثبت در بيماراست كه باعث تداوم و استمراربهبودي در وي خواهد شد.

[S.A.R.A]

ترکیب شیمیایی اکستاسی

ترکیب 3 ، 4 متیلن دی اکسی مت آمفتامین با فرمول C11H15N20 ترکیب شیمیایی اکستاسی را نشان می دهد .
( 3 , 4 MethylendioxyMethAmphetamine )

انواع نام های متداول
در ایران این قرص را با نام های مختلفی می شناسند ، از جمله :
اکستیسی ، اکستاسی ، اکستازی ، XTC ، E ، EX ، X ، قرص شادی ، قرص عشق ، قرص نشئه ، بمب شادی ، داروی هم آغوشی ، سوپر من ، مرسدس ، استار ، جت و ...


اشکال رایج دارویی
این ماده به صورت قرص های خوراکی و جویدنی ، کپسول و مواد تدخینی و تزریقی موجود است که البته متداول تر آن به صورت قرص است که با مارک های مرسدس بنز و میتسوبیشی ، $ ، KO ، صلیب ، ستاره و ... ساخته می شود . این قرص به رنگ های مختلف وجود دارد و در بسته بندی های مختلفی از جمله بسته هایی به اشکال کارتونی مثل میکی موس ، پوکمان و ... ارائه می شود .
امروزه نوع تزریقی آن نیز دیده می شود که اثرات خود را به مراتب زودتر از انواع خوراکی نشان می دهد .
قیمت آن در ایران در چند سال اخیر از چهار هزار تومان تا چهل هزار تومان نیز گزارش شده است . اما امروزه به دلیل ساخت راحت آن در لابراتورهای داخلی ساخته می شود و به قیمت 750 تومان فروخته می شود که خطر وجود مواد اضافی در آن و عوارض آن است .
هر قرص حاوی 80 تا 160 میلی گرم MDMA است .

تاریخچه
این ماده ی مخدر در سال 1914 توسط شرکت مرک ( Merck ) آلمان به عنوان داروی لاغری و کاهنده ی اشتها ساخته و عرضه شد ، اما به دلیل عوارض آن از رده خارج گردید .
در دهه ی 70 میلادی این ماده کاربرد مجدد یافت و برای کمک به بیان احساسات بیماران به کار برده شد . همچنین ارتش آمریکا از این ماده برای راست گویی استفاده کرد .
در سال 1984 با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی ، از رده خارج شد .
در سال 1985 در آمریکا ، مصرف آن ممنوع اعلام شد .
بعد از آن به تدریج این قرص ها به صورت غیر قانونی از انبار کارخانه ها خارج شد و مورد استفاده ی متقاضیان خیابانی خود قرار گرفت و مصرف آن در میهمانی ها رو به افزایش گذاشت .

برخی از آمار
در دوره زمانی خاصی در اروپا ، مصرف این مواد انرژی زا و شادی‌بخش برای کاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین تشویق شده است ، به طوری که مصرف آن در اروپا در سال 1995 از 500 هزار قرص در سال به 30 میلیون قرص در دو سال بعد رسیده است .
2 درصد مردم آمریکا حداقل یک بار این ترکیب را مصرف کرده‌اند .
حداقل 7/11 درصد دانش‌آموزان کلاس آخر دبیرستان در آمریکا یک بار قرص های اکستاسی مصرف کرده‌اند .
مصرف این قرص ها در ایران به خصوص در یک سال اخیر در پارتی‌های شبانه به شدت افزایش یافته است . جوانان تحصیل کرده و مرفه مصرف کنندگان اصلی این داروها هستند .
میزان مراجعه به اورژانس ها در آمریکا در اثر سوء مصرف این دارو به شدت افزایش یافته است ( از 1143 مورد در سال 1998 به 4511 مورد در سال 2000 ) .

آثار مصرف اکستاسی
MDMA عضوی از خانواده ی فنیتیل آمین ها است . بسیار مشابه ماده ی دیگری به نام MDA . البته MDA داروی قوی تری است و اثرات آن عمیق تر و طولانی تر از MDMA . در مقابل می توان MDEA را نوع ملایم تر اکس نام برد .
ثابت شده که مصرف اکس برای افراد مبتلا به دیابت ، صرع ، آسم ، پرفشاری خون ، گلوکوم و زنان حامله بسیار خطرناک است.
اکستاسی یک داروی بسیار قوی تغییر دهنده ی خلق ( مود ) است که سبب می شود مصرف کننده ، هر کاری را بدون این که به عواقب ناشی از آن فکر کند ، انجام بدهد . فرد احساس شادی ، اعتماد به نفس ، پر انرژی ، اجتماعی و ریلکس بودن می کند . گفته می شود که احساساتی مثل حسادت و درد از فرد دور می شود . گرچه MDMA به عنوان داروی توهم زا شناخته می شود ولی این نظریه صحیح نمی باشد . اکس خالص توهم زا نیست و توهم این قرص ناشی از موادی است که به آن اضافه شده مثل LSD . تحقیقات نشان داده است که اکس خالص به اندازه ی اکس تقلبی ( ناخالص ) که امروزه بیشتر در بازار مصرف دارد خطرناک نیست . اکس تقلبی می تواند شامل هر چیزی از LSD گرفته تا کافئین باشد که با MDMA مخلوط شده است . اکستاسی در بین هروئین ، کوکائین و اسپید یک داروی کلاس A محسوب می شود . اکثرا" به صورت قرص مصرف می شود ولی به صورت پودر نیز وجود دارد . در اوایل اکس به صورت صد در صد خالص عرضه می شد ، اما امروزه به صورت ناخالص و همراه با موادی مثل کتامین ، اسپید ، DXM ، MDEA و MDA ساخته می شود . DXM در پزشکی برای درمان سرفه ( از طریق خشک کردن ریه ها ) به کار برده می شود . به علت این که این ماده خاصیت دهیدراتاسیون ( جذب آب ) دارد مصرف زیاد آن بسیار خطرناک است . قرص های اکس می توانند به رنگ سفید باشند اما معمولا" سیمبول هایی مثل چهره های خندان و یا ستاره روی اونا حک شده است . قرص هایی که بر روی آن ها آرم شبدر و میتسوبیشی حک شده به علت وجود مقادیر بالای DXM در آن بسیار خطرناک هستند . یکی از راه های شناخت این قرص رنگ آن می باشد . اکس خالص به رنگ سفید است . البته چون این روزها اکثر قرص ها رنگ می شوند تشخیص آن به این روش غیر ممکن است . پودر MDMA به صورت سفید و کریستالی دیده می شود . کیت هایی وجود دارند که قدرت اکس را از درجه ی یک تا سه مشخص می کنند .
علائم اکس حدود 20 تا 90 بعد از مصرف ظاهر می شوند و تا حدود 3 تا 6 ساعت در حد ماکزیمم باقی مانده و سپس تا 24 ساعت علائم ظاهری آن از بین می رود . این نشانه ها شامل نبض زدن ، ضربان بالای قلب ، دهان خشک ، مردمک گشاد شده ، تنش عضلانی ( در چهره و بدن ) ، گرفتگی عضلانی ، تلاطم معده و همچنین گرم و مرطوب شدن بدن می باشد .
فرد نسبت به همه ی اجسام اطرافش با محبت می شود . خنده ، حالت غیر قابل کنترل پیدا می کند و فرد بیش از اندازه حرف می زند . موسیقی بهتر شنیده شده و نورها درخشنده هستند . چشم ها به خارش افتاده و پف می کنند ، در این حالت دید شخص تار می شود . فشرده شدن مشت و دهان هم یک واکنش معمولی است . بدن معمولا" مقادیر زیادی هورمون ضد ادراری ( ADH ) ترشح می کند که باعث احتباس آب و کاهش حجم ادرار می شود . دوز بالای ( اوردوز ) اکس می تواند منجر به استفراغ ، سر گیجه ، سر درد و گرفتگی وحشتناک بشود . حتی یک قرص هم می تواند منجر به اوردوز بشود . این ها البته به فرد و غلظت قرص بستگی دارد . تمام این درد ها مربوط به فشار زیادی است که اکس روی قلب ، کلیه و ریه ها می آورد . مصرف کننده احساس خستگی ، افسردگی و قدری گیجی و منگی می کند . فرد دچار فراموشی می شود . اشتها زیاد می شود . ممکن است مصرف کنندگان حرفه ای احساس سرماخوردگی و آنفلونزا داشته باشند . این مشکلات نسبتا" شایع هستند و به نظر می رسد که ناشی از آمفتامینی باشند که با قرص مخلوط شده است .
خطر آب از دست دادن ( دهیدریشن ) و گرمای بیش از حد ( اوور هیتینگ ) در هر بار مصرف اکس وجود دارد . اکس معمولا" در پارتی هایی مصرف می شوند که شرکت کنندگان تمام شب را می رقصند . علاوه بر خاصیت دهیدریشن قرص رقص هم مزید بر علت شده و بدن مایعات بیشتری را از دست می دهد . بیشتر مرگ های ناشی از مصرف اکس به همین علت و همچنین به علت حملات گرما است . با بالا رفتن بیش از حد دمای بدن ممکن است لخته های کوچکی در جریان خون ظاهر شوند که می توانند باعث خون ریزی مغزی بشوند . مصرف الکل و قرص ها همراه با هم بسیار خطرناک است ، زیرا خود الکل هم خاصیت دهیدریشن دارد . البته به این نکته هم باید توجه داشت که مصرف بیش از حد مایعات نیز می تواند باعث ورم مغزی شود که بسیار خطرناک است . خوردن اسنک های شور هم توصیه شده است . در ضمن فرد باید بین رقص فاصله بیندازد تا قلب کمی استراحت کند . برای ریکاوری ( بازگشت به حالت نرمال ) پس از مصرف اکس مقادیر زیادی ویتامین C و کلسیم لازم است و از آن جایی که فرد انرژی زیادی را از دست داده است بهتر است که فرد غذا خورده و سعی کند بخوابد .
اکستاسی از داروهایی است که در دهه ی گذشته بسیار مورد اقبال قرار گرفته است . دارویی با درجه ریسک بالا ، اما به این صورت که رسانه ها تبلیغ می کنند باعث مرگ قطعی نیست ، در حقیقت بستگی به این دارد که فرد چه عملی انجام می دهد . اما این را نیز باید به خاطر داشت که اکستاسی یک داروی کلاس A محسوب می شود ، یعنی جزء خطرناک ترین داروهاست و صدمات غیر قابل جبرانی به مغز وارد می کند .

در بسیاری از منابع عوارض پس از مصرف اکستاسی را به طور خلاصه این گونه بیان کرده اند :
اثرات مثبت :
1- افزایش شدید احساس خوب بودن در فرد
2- افزایش انرژی در فرد
3- احساس تمایل برای ارتباط با دیگران و احساس تعلق و نزدیکی به دیگران
4- احساس عشق و سرخوشی
5- دست و دلبازی
6- افزایش هوشیاری و درک موسیقی
7- افزایش حس های بویایی و چشایی
8- احساس تجربیات و حالات روحی جدید در زندگی
9- احساس روشنایی
10- تمایل برای آغوش گرفتن و بوسیدن دیگران
11- به علت افزایش انرژی در افراد ، مصرف کنندگان ، تمایل برای فعالیت شدید و رقص های طولانی دارند .

اثرات منفی :
1- کاهش اشتها
2- تغییرات بینایی
3- گشاد شدن مردمک ها (میدریاز) افراد مصرف کننده در محل‌های مصرف مثل پارتی‌ها با وجود کم بودن نور مجبور به استفاده از عینک های آفتابی در شب هستند که علت آن تحریک‌پذیری با نور است.
4- حرکات غیرطبیعی چشم (نیستاگموس)
5- توهم بینایی (هالوسیناسیون)
6- افزایش ضربان قلب و فشار خون (تاکی‌کاردی و هیپرتانسیون)
7- تغییر در نظم حفظ دمای بدن
8- فک زدن های طولانی (افراد مصرف کننده برای جلوگیری از حالت قفل شدن فک مجبور به مصرف آدامس هستند ، تا ساعت ها پس از مصرف این حالت فک زدن های غیر طبیعی موجود است) .
9- لرزیدن ، عصبی شدن ، عدم تمایل برای استراحت
10- تمایل شدید برای مصرف مجدد این ماده پس از افت تاثیر اولیه

اثرات منفی شدید :
1- اثرات شدید احساسی ، اختلال خواب ، کابوس های شبانه ، حملات ناگهانی اضطراب (Panic Attack) ، دیوانگی (Psychosis) ، انقباض شدید فک و پارگی زبان در اثر فک زدن های طولانی (Trisma){در صورت بروز این حالت باید از آمپول دیازپام و یا قرصهای خوراکی آن استفاده کرد . }
2- عدم تمرکز ، فراموشی ، اختلال در یادگیری (Confusion)
3- افزایش دمای بدن و کاهش آب بدن (در پارتی‌هایی که این دارو مصرف می‌شود افراد مجبور به مصرف آب فراوان و مکرر هستند و این مساله خطرات خاص خود را به دنبال دارد) .
4- اختلال در مکانیسم نعوظ و نرسیدن به اوج لذت جنسی ( ارگاسم )
5- تهوع و استفراغ
6- کاهش سدیم خون در اثر مصرف زیاد مایعات (هیپوناترمی)
7- سردرد ، سرگیجه و تشنج
8- آنمی آپلاستیک (سرکوب شدید خونسازی مغز استخوان)
9- افت شدید خلق در روزهای پس از مصرف
10- خستگی و افسردگی شدید تا یک هفته پس از مصرف
11- احتمال اعتیاد جسمی کم است ولی احتمال اعتیاد روانی بسیار زیاد است .
12- احتمال سمیت کبدی
13- صدمه به اعصاب مغزی
14- بزرگ شدن پستان در آقایان ( ژنیکوماستی )
15- احتباس ادراری ( Retension )
16- تخریب عضلات مخطط ( رابدومیولیز ) که در نتیجه ی افزایش دمای بدن رخ می دهد و می تواند به علت رسوب مواد حاصل از این تخریب در کلیه باعث آسیب به این ارگان شود .
17- میزان بروز مرگ در اثر مصرف اکستاسی 2 در 100000 مصرف کننده است .
18- دختران جوان بعلت اثرات هورمونهای جنسی زنانه ، در صورت مصرف اکستاسی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افت سدیم خون و به دنبال آن تشنج هستند . (میزان بروز SIADH در ارتباط با استروژن خون افزایش می‌یابد) .

اثر اکستاسی بر مغز
اکثر دانش مندان عقیده دارند که مصرف طولانی مدت اکستاسی باعث آسیب مغزی و از دست دادن حافظه می شود . ثابت شده است که MDMA به نورون های سروتونرژیک در مغز آسیب می رساند . این نورون ها سروتونین ترشح می کنند . از سروتونین به عنوان افیون داخلی و طبیعی بدن نام می برند . این ماده بعد از ترشح باعث احساس شادی در فرد می شود ( به عنوان مثال ورزش باعث افزایش میزان این ماده در بدن می شود . به همین دلیل هم است که خیلی از ورزش کاران حرفه ای که ناگهان ورزش را قطع می کنند ، معتاد می شوند . در حقیقت به جای افیون داخلی بدن که سطح آن کم شده است آن را با یک افیون خارجی مثل هروئین جایگزین می کنند) . بعد از این مرحله شادمانی ، سلول ها مواد دیگری ترشح می کنند که سطح سروتونین را پایین می آورد و فرد دوباره به حالت نرمال بر می گردد . اکس این سلول ها را بلوک کرده و باعث می شود سروتونین برای مدت بیشتری باقی بماند فرد برای زمان بیشتری احساس شادمانی و بی غمی بکند . مصرف طولانی مدت اکس چرخه ی تولید و متابولیسم سروتونین را مختل کرده و در نتیجه میزان سروتونین مغزی کاهش پیدا می کند . این امر باعث افسردگی و اضطراب شده و فرد دچار نوعی افسردگی پیوسته می شود . اگر فرد معتاد نتواند به مدت یک هفته بدون اکس زندگی کند و تنها با مصرف قرص احساس شادی بکند ، نشان دهنده ی این است که سطح سروتونین مغزی کاهش پیدا کرده است . این وضعیت خطرناک بوده و فرد با مراجعه به پزشک باید تحت درمان قرار داده شود .

به طور خلاصه می توان فرضیه ی تأثیر MDMA ( اکستاسی ) بر مغز را به صورت زیر نشان داد :
1- افزایش آزاد سازی سروتونین در سیناپس های مغزی
2- بلوک باز جذب سروتونین
3- افت میزان سروتونین مغز
4- اثرات غیر مستقیم بر میزان دوپامین مغز
تحقیقات دانشگاه جان هاپکینز ( از معتبر ترین دانشگاه های علوم پزشکی جهان ) نشان داده است که اثرات منفی اکس روی حافظه تا دو هفته پس از مصرف آشکار می شوند . همچنین این تحقیقات نشان داده است که حافظه ی فردی که از MDMA استفاده می کند نسبت به فرد نرمال ضعیف تر است . دانش مندان حدس می زنند که اکس به سلول های سروتونرژیک آسیب های غیر قابل بازگشت می زند . نتایج MRI ( تصویر برداری هماهنگ مغناطیسی ) از مغز افرادی که بیش از 200 قرص اکس را در مدت 5 سال مصرف کرده بودند نشان داد که آسیب های عمده ای به مغز این بیماران وارد شده و هر چه مصرف اکس بیشتر ، آسیب هم بیشتر است . همچنین اوتوپسی ( نمونه برداری از بافت مرده ) هایی که از مغز این بیماران انجام شده است نشان می دهد که سطح سروتونین 60 تا 80 درصد نسبت به افراد عادی کاهش پیدا کرده است .

نتیجه ی یک تحقیق بر روی مغز میمون ها
در مقاله ای که در مجله نوروساینس در 15 ژوئن 1999 به چاپ رسید ، نتایج یک تحقیق بر روی میمون ها به چاپ رسید . در بررسی این میمون ها که برای مدت 4 روز و روزی 2 بار قرص Ecstasy محلول در مایعی را مصرف کرده بودند و میمون هایی که فقط همین مایع را استفاده کرده بودند و پس از 7 سال کالبد شکافی شده بودند مشاهده شد که تغییراتی در سلولهای سروتونینی مغز ایجاد شده است که در لوب فرونتال و نواحی مربوط به فکر کردن ، ناحیه هیپوکامپ و نقاط عمقی مغز مربوط به حافظه بوده است . پس مشاهده می‌شود که مصرف اکستاسی در دراز مدت باعث ایجاد اختلال در قوه تفکر و حافظه و قابلیت یادگیری در فرد می‌شود . در تحقیقی دیگر مشاهده شد که پس از مصرف دارو ، میزان سروتونین در مغز به میزان بیست تا شصت درصد کاهش می‌یابد و مشاهده شد که اثرات مخرب مغزی غیرقابل بازگشت است و تغییراتی در نورون های دوپامینرژیک مشاهده شد .

موارد منع مصرف
با توجه به اثرات اکستاسی در افزایش فشار خون و تعداد نبض و با توجه به اینکه گروهی از مردم پاسخ و واکنش بیشتری نسبت به این ماده نشان می‌دهند افراد با سابقه فشار خون بالا، مشکلات قلبی (اختلالات ضربان قلب و…) یا افراد با سابقه سکته قلبی نباید از این ماده استفاده کنند . افراد با سابقه مشکل کبدی و کلیوی نیز منع مصرف قطعی دارند .
کسانی که از داروهای ضد افسردگی مثل فنلزین ، ترانیل سیپرومین و ضد افسردگی‌هایی مثل پروزاک و زولوفت (Zoloft) هم استفاده می‌کنند به هیچ‌وجه نباید از اکستاسی استفاده کننده موارد مرگ ناشی از مصرف همزمان این داروها با اکستاسی گزارش شده است .
علائم مسمومیت با اکستاسی ( مربوط به بالا رفتن بیش از حد غلظت دارو در خون ) به شکل افزایش شدید ضربان قلب ، فشارخون ، خستگی ، گرفتگی عضلانی یا حملات حاد ترس (Panic Attack) می‌باشد . در صورت بروز علائم فوق شخص باید فعالیت را کنار گذاشته ، بنشیند و مایعات (آب و آب میوه) به میزان کافی مصرف کند . در صورت بروز علائم مثل تشنج ، کاهش سطح هوشیاری و … هرچه سریع تر به مراکز درمانی مراجعه شود . در صورت مصرف همزمان قرص‌های اکستاسی با الکل عوارض ناشی از دهیدراتاسیون و کاهش آب بدن تشدید می‌‌شود و در عین حال عوارض اکستاسی بر خلق کاهش می‌یابد .

بررسی آماری یک تحقیق
با تحقیقی که بر روی 230 جوان و نوجوان دختر و پسر انجام شد به طور خلاصه نتایج زیر به دست آمد :
نزدیک به 56 درصد جوانان علاقه دارند که همراه با دوستانشان در میهمانی های شبانه شرکت کنند .
همچنین 6/43 از این عده ، بیش از یک بار در میهمانی های مختلط به همراه دوستانشان شرکت کرده اند .
یافته های این تحقیق نشان می دهد ، 88 درصد از افرادی که حضور در پارتی های مختلط را تجربه کرده اند ، بدون اطلاع خانواده هایشان در چنین جشن هایی شرکت کرده اند .
31 درصد از جوانان پاسخ داده اند که از ترس خانواده هایشان در چنین جشن هایی شرکت نمی کنند .
این یافته ها همچنین بیان گر آن است که 12 درصد جوانان اصلا" تمایلی به حضور در مهمانی های مختلط ندارند .
با این حال به نظر می رسد که صرف نظر از یافته های پژوهش گران ، آمارهای تکان دهنده از حضور جوانان در مهمانی های مختلط تا حدود نسبتا" زیادی نگران کننده به نظر می رسد .

اعتیاد به اکستاسی
اکستاسی اعتیاد جسمانی ایجاد نمی‌کند . دکتر آذردخت مفیدی توضیح می‌دهد : «اعتیاد به دو شکل جسمانی و روانی مطرح می‌شود . مصرف این دارو اعتیاد جسمانی ایجاد نمی‌کند ، ولی وابستگی روانی فرد را به دنبال خواهد داشت . اکستاسی باعث پاداش به منِ (ego) فرد می‌شود . بنابراین روان را به‌واسطة افزایش احساس رضایت از خود و احساس امنیت تقویت می‌کند . »
گروهی از افراد به‌طور ژنتیکی دارای استعداد گرایش به اکستاسی هستند . این افراد کسانی هستند که مراکز پاداش در مغز آنها ضعیف عمل می‌کند . در نتیجة این نقصان ، آنان نیاز به یک عامل خارجی دارند تا احساس رضایت مندی را ایجاد کند . چنین شرایطی منجر به اعتیاد فرد به یک محرک کاذب می‌شود .
دکتر فربد فدایی می‌گوید : « هرچند که این دارو اعتیاد جسمانی ایجاد نمی‌کند ، یک‌بار مصرف آن تا 80 درصد احتمال استفادة مجدد را افزایش می‌دهد . »

دلایل مصرف اکستاسی
1- بسیاری از جوانان تحت تاثیر سخنان دوستان خود ، در مورد ایجاد احساسات هیجان‌انگیز کاذب و از بین رفتن مهارهای اخلاقی ، از این ماده استفاده می‌کنند .
2- مشکلات خارج از توان فرد ، مشوقی نیرومند برای مصرف چنین موادی است . بعضی افراد برای رهایی از آلام ناشی از صدمات روحی یا مشکلات جسمی به این داروها پناه می‌آورند ،که بعدها به عوارض بدتری مبتلا می شوند .
3- فرار از افسردگی ، رسیدن به آرامش ، داشتن لحظاتی شادتر و ایجاد تنوع در روند یکنواخت و مایوس کننده زندگی از دیگر دلایل روی آوردن جوانان به این قبیل مواد است .
توجه کنید : علت مصرف این داروها هر چه باشد ، راه‌حل موقتی برای فرار از مشکلات است و پس از محو آثار مصرف آنها ، مشکلات و احساسات ناخواسته ، به شکلی شدیدتر و سخت‌تر از حالت اولیه ، درک می‌شوند و به مرور فرد به مقدار بیشتری از این داروها برای تحمل مشکلات جدید خود ، نیاز خواهد داشت و میزان مصرف دارو را افزایش می‌ دهد .
یکی دیگر از علل افزایش مصرف این دارو تبلیغات غلط در مورد آن است . مبلغان و فروشندگان این دارو می‌گویند که : آثار مضر این دارو از آثار الکل و تنباکو بیشتر نیست ، این قرص‌ها بی‌خطر بوده ، فرد را آرام و با نشاط کرده و درک شخص را بالا می‌برد . آنها برای فروش و توزیع این مواد ، از این توجیه‌ها استفاده می‌کنند .

افزایش انواع اکستاسی در ایران
استفاده از اکستاسی در ایران به خصوص از یکسال گذشته تا امروز در میهمانی های شبانه رو به افزایش گذاشته است و متاسفانه جوانان تحصیل کرده و مرفه از مصرف کنندگان اصلی به شمار می آیند . در تمام کشورهای سازمان ملل از جمله ایران ، مصرف مواد روان گردان جرم است و هر چند که در قانون مبارزه با مواد مخدر ایران ، نامی از اکستاسی نیست ، اما مصرف آن غیر قانونی است و دست قانون گذار و مسئولین برای برخورد باز است . قرص اکس و کپسول های آن وارد بازار ایران شده است و جوانان بیشتر این قرص را با عنوان قرص شادی ، قرص فراری و ... می شناسند . افزایش انواع این قرص در ایران باعث شده است تا این قرص در بازار به قیمت 750 تومان نیز عرضه گردد که در این جا متوجه می شویم که این قرص به صورت دست ساز در تهران تهیه می شود که مخلوطی از اکس و مواد دیگر است . هنوز معلوم نیست سازندگان چه موادی را اضافه می کنند و همین خطر را افزایش میدهد . از گروه سنی 18 تا 40 سال نمونه هایی مشاهده شده است ؛ جوانان بیشتر از طریق دوستان ، گردانندگان میهمانی شبانه ، توزیع کنندگان خیابانی و خویشاوندان این قرص ها را به دست می آورند . کارشناسان در خصوص مناطقی که مصرف کننده ی بیش تری دارند می گویند ؛ مناطق بالای شهر مثل اقدسیه ، نیاوران ، قیطریه ، شهرک غرب ، سعادت آباد ، زعفرانیه و ... مصرف کنندگان بیش تری دارند . زیرا پارتی های بیشتری در این مناطق برگزار می شود ، در ویلاهای خصوصی شمال و شمشک هم می توان با مصرف کنندگان این قرص ها روبه رو شد . در استان های گیلان ، مازندران ، هرمزگان ، فارس و کیش نیز وجود دارد و توزیع این قرص گزارش شده است . کارشناسان بر این عقیده اند که استفاده کنندگان این قرص در واقع چند مصرفی هستند و می افزایند که وابستگی جسمی اکستاسی کم است و اعتیاد آور نیست اما وابستگی روانی آن خیلی بالاست . فرد معمولا" بعد از تاثیرات حاد 3 تا 6 ساعته اکس ، حالت عادی خود را باز می یابد و در بعضی موارد از این که تعادل روانی خود را از دست داده بوده و دست به کارهایی زده بوده که در شرایط عادی هیچ وقت آن ها را انجام نمی داده ، دچار افسردگی می شود . خطر جدی و عمده قرص اکس این است که باعث اختلال و نوعی توهم در بینایی ، شنوایی و دیگر حواس گردیده ، سبب می شود که فرد بدون اینکه متوجه جوانب کار خود شود ، دست به کارهای خطرناکی بزند ، مثلا پنجره را باز کرده و به پایین بپرد و یا اینکه در ماشین متحرک با سرعت زیاد ، در ماشین را باز کرده و بیرون می پرد ، که نتیجه ی همه این کارها هم مرگ های دلخراش است .

اکس پارتی
میهمانی‌های رِیو (Rave) در دهة هشتاد میلادی بحران جدیدی در اروپا و آمریکا به‌وجود آوردند . اکستاسی به‌طور غیرقابل مهاری در میان جوانان نفوذ کرده بود و روزبه‌روز بر تعداد مصرف‌کنندگان آن افزوده می‌شد . کسانی که به این قبیل میهمانی‌ها می‌رفتند هماهنگ و عجیب بودند . یکسان لباس می‌پوشیدند تا خود را به صورت یک گروه درآورند . بزرگ‌ترین گروه اکس‌بازها فرقة لایِن پت (Lion Path) بود . اعضای این فرقه گمان می‌کردند که با خوردن قرص‌های اکستاسی به روشنایی می‌رسند . اما اصطلاح اکس پارتی مربوط به مجالسی است که معمولاً از ابتدای شب تا بامداد روز بعد به طول می‌انجامند . این میهمانی‌ها با رقص‌های تند و متمادی در حین پخش موسیقی مخصوص مانند ریو ، هاووس ، و ترنس همراه‌اند . در این میهمانی‌ها ، قرص‌های اکستاسی در ظرف‌هایی دست به دست می‌گردد . از آن جا که پس از مصرف اکستاسی باید مقدار زیادی آب به بدن رساند ، اصطلاح «آب خوردن» برای مصرف زیرزمینی قرص اکس به کار می‌رود . در برخی از این میهمانی‌ها ، به منظور جذب مصرف‌کنندگان ، قرص‌ها را به‌صورت رایگان عرضه می‌کنند .
دکتر آذردخت مفیدی علت تمایل مصرف‌کنندگان اکستاسی به استفادة گروهی از آن را چنین توجیه می‌کند : « این تمایل به مصرف گروهی در مورد تمام مواد مخدر وجود دارد . اما در مورد اکستاسی یکی از دلایل مطرح ، نیاز به وجود یک فرد حمایت‌کننده است . مصرف انفرادی این دارو در تنهایی خطرآفرین است . از سوی دیگر، احساس سرخوشی دسته‌جمعی برای هر کدام از مصرف‌کنندگان حکم تأیید را دارد و فرد متقاعد می‌شود که کار درستی انجام می‌دهد . دلیل دیگر، نیاز مصرف‌کنندگان به برقراری ارتباطات صمیمانة اجتماعی است . آنها هم دیگر را در آغوش می‌گیرند و از بودن در کنار هم لذت می‌برند . »
دکتر فربد فدایی می‌گوید : « معتادان به دلیل مشکلات شخصیتی همیشه به دنبال یافتن هویت گروهی هستند . آنان جایگاه فردی خود را نیافته‌اند و می‌خواهند در یک گروه هویتی بیابند . »
اکس پارتی‌ها تاریک هستند . تنها صدای موسیقی می‌آید و بوی عرق تن‌هایی که به‌شدت تکان می‌خورند . اکستاسی باعث گشادی مردمک چشم می‌شود و مردمک گشادشده چشم را در برابر نور حساس و آسیب‌پذیر می‌کند .

اکستاسی : زنان برابر با مردان
در مقایسه با سایر مواد اعتیادآور ، تمایل زنان به استفاده از اکستاسی به‌مراتب بیش تر است .
دکتر آذردخت مفیدی این الگو را بخشی از بحران زنِ مدرن در ایران می‌خواند و می‌گوید : « گاهی زنِ مدرن ، قدرت را در طرد زنانگی خود می‌داند . بنابراین به سمت دنیایی مردانه کشیده می‌شود . »
دکتر حمید مرتضوی اضافه می‌کند : « زنان تمایل بیش تری به استفاده از اکستاسی دارند . زیرا حالت نشئه و خمودگی‌ای که به دنبال اعتیاد به سایر مواد مخدر ایجاد می‌شود ، در مصرف این دارو مشهود نیست . به‌علاوه ، استفاده از آن راحت و سریع است و نیازی به سرنگ تزریقی و آتش ندارد . همچنین ، قرص‌های کوچک اکس به‌راحتی حمل می‌شوند و مخفی کردن آنها آسان‌تر است . »
دکتر ساحل همتی‌گرکانی می‌گوید : «به‌طور کلی ، افسردگی و اختلالات اضطرابی در میان زنان شیوع بیشتری دارد . از طرف دیگر ، آنان به درمان‌های بی‌سروصدا علاقه‌مندند . بنابراین ، برای رفع حالات نامناسب روانی خود ، مصرف قرص‌های کوچک اکس را ترجیح می‌دهند . »

انواع مهمانی ها از نظر یک دانشجو
"روزبه ص" دانشجوی مهندسی صنایع می گوید : اصولا چند نوع مختلف از میهمانی های این چنینی حائز اهمیت است . نخست جشن هایی است که در سلامت انجام می شود و همه چیز در افراطی ترین شکل ممکن به دست دادن ، روبوسی و رقص ختم می شود .
وی می افزاید : اکس پارتی ، نوع هیجان انگیزتر این پارتی ها است که در این گونه جشن ها غالبا" میهمانان به وسیله ی قرص های اکس مورد پذیرایی قرار می گیرند تا با انرژی مضاعف در میان دوستان خود ظاهر شوند و نوع سوم و خطرناک این گونه پارتی ها "سکس پارتی" است که در آن همه چیز از کنترل افراد خارج است و هر نوع حادثه زیان باری محتمل به نظر می رسد .
روزبه می افزاید : کسانی که در میهمانی های نوع اول و دوم شرکت کرده باشند به تدریج می توانند در پارتی های نوع سوم نیز حضور یابند
وی در خصوص حالات ناخوشایند جوانان در میهمانی های نوع سوم می افزاید : طبعا" برای شاد بودن در میان دوستان به انرژی خارق العاده ای نیاز است که قرص های اکس و حشیش برای این کار بسیار موثرند .
روزبه ، پارتی های خطرناک را به نمایش نامه هایی زیبا از عقده های فرو خورده جوانان تشبیه می کند و می افزاید : مصرف اکس و مشروب ، دنیای خیالی جذابی برای جوانان ایجاد می کند ، برخی از آن ها پس از مصرف قرص ها به نقاشی بر روی دیوارها می پردازند یا اینکه تمایل پیدا می کنند در مکان های بلند بایستند .

اکستاسی و ممنوعیت جهانی
مجلس انگلستان ، پیش از رسیدن قرص‌های اکستاسی از آمریکا به این کشور ، مجازات سنگینی را برای تولید ، توزیع و مصرف این قرص‌ها وضع کرد . اما نتیجه کاملاً برخلاف انتظار بود . جوانان انگلیسی بسیار بیشتر از آمریکایی‌ها به اکستاسی روی آوردند . زندگی برخی از جوانان انگلیسی آن‌چنان به اکس وابسته شد که بار سفر بستند و خود را به آمریکا رساندند . در دهة 1990، در گوشه و کنار خیابان‌های آمریکا جوانانی ژنده‌پوش به چشم می‌خوردند که کشورشان را برای راحت‌تر مصرف کردن قرص‌های اکس ترک کرده بودند . اما قرص‌های اکستاسی ، با همان سرعتی که جای خود را در میان جوانان آمریکایی و اروپایی باز کردند ، از رواج افتادند . در قانون کیفری آمریکا جرم کسی که این قرص‌ها را به دوستانش می‌دهد از جزای فروشندگان قرص‌ها بیش تر است . در این کشور سالانه 4/3 میلیون نفر دست‌کم یک‌بار از اکستاسی استفاده می‌کنند .
براساس یک پژوهش : مصرف‌کنندگان «اکستاسی» طی 15 ماه نیمی از دوستان سالم خود را آلوده می‌کنند .
نخستین موضوع این است که متوسط سن مصرف کنندگان امروزه به نسبت سال‌های قبل بسیار پایین آمده است و از طرف دیگر هم الگوی مصرف از مصرف تریاک به صورت تدخین به طرف مصرف هرویین به صورت تزریق در حال حرکت است . سومین تفاوت نیز در پیدایش مواد مصرفی جدید مانند کوکائین و هم چنین مواد صناعی در بین مصرف‌کنندگان است .
براساس یک پژوهش : مصرف‌کنندگان «اکستاسی» طی 15 ماه نیمی از دوستان سالم خود را آلوده می‌کنند . سو‌ء مصرف مواد یک بیماری مزمن عود کننده است که اکثر قربانیان خود را در سنین نوجوانی و شروع جوانی مبتلا می‌کند . به گزارش سرویس «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران ( ایسنا ) ، با وجود این که مواد مخدر افیونی به صورت مصرف تریاک سابقه‌ای نسبتا" طولانی در کشور ما دارد ، سه اتفاق امروز روند مصرف را با گذشته متفاوت کرده است . نخستین موضوع این است که متوسط سن مصرف کنندگان امروزه به نسبت سال‌های قبل بسیار پایین آمده است و از طرف دیگر هم الگوی مصرف از مصرف تریاک به صورت تدخین به طرف مصرف هرویین به صورت تزریق در حال حرکت است . سومین تفاوت نیز در پیدایش مواد مصرفی جدید مانند کوکائین و هم چنین مواد صناعی در بین مصرف‌کنندگان است . مصرف مواد غیر قانونی ساختنی امروزه به عنوان یکی از مشکلات نوپدید در زمینه سوء مصرف مواد ظاهر شده است . تحلیل انتقال سوء مصرف مواد به افراد سالم با روش تحلیل بیماریهای مسری ، موضوعی است که بیش از سه دهه است در ادبیات همه گیر شناسی مصرف مواد وارد شده است . استفاده از این روش برای شناسایی وضعیت همه‌گیر شناسی مواد جدید مانند اکستاسی می‌تواند کمک کننده باشد . به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا ، در یک مطالعه که هدف از آن تعیین پیش آگهی مصرف اکستاسی در گروه هم‌سالان فرد مصرف کننده بود ، طی مصاحبه با 30 فرد مصرف کننده اکستاسی ، 156 نفر از دوستان آن‌ها معرفی شدند که از این عده 43 نفر (6/27 درصد) پس از موارد شاخص مصرف اکستاسی را شروع کرده بودند ، 25 نفر (0/16 درصد) نیز تا زمان انجام مصاحبه هنوز اکستاسی مصرف نکرده بودند ، سایر دوستان یا قبل و یا هم زمان با موارد شاخص مصرف اکستاسی را شروع کرده بودند . با توجه به وجود 68 نفر فرد در معرض خطر ، نرخ حمله ثانویه بیماری 63 درصد ، نرخ تولید مثل پایه انتشار بیماری 59/1 و میانه زمان بقای بدون مصرف اکستاسی در دوستان مورد شاخص 15 ماه (22-8) می‌باشد . حداکثر زمان خطر انتقال بیماری تا 10 ماه اول پس از نخستین مصرف اکستاسی در مورد شاخص می‌باشد . یافته‌های تحقیقات پژوهش گران دانشکده بهداشت و موسسه تحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این تحقیق که اولین مطالعه با استفاده از تحلیل بیماریهای مسری و تحلیل بقا برای بررسی نحوه انتشار مصرف اکستاسی در گروه‌های دوستان بوده است ، نشان می‌دهد که مصرف اکستاسی یک بیماری مسری در بین گروه‌های دوستان می‌باشد که به نظر می‌رسد در این گروه‌ها در حال گسترش می‌باشد و ظرف 15 ماه نیمی از دوستان سالم یک فرد را آلوده می‌سازد ؛ بنابراین انجام مطالعات بیش تر برای شناخت بهتر همه گیر شناسی و انتشار این بیماری ضروری است .

رده ی سنی مصرف کنندگان
از گروه سنی ١٨سال تا ٤٠سال نمونه هایی دیده شده است . جوانان بیشتر از طریق دوستان ، گردانندگان میهمانی شبانه ، توزیع کنندگان خیابانی و خویشاوندان این قرص ها را به دست آورده اند . این افراد مجردند و در میانشان افراد تحصیل کرده نیز وجود دارد .


ماده‌ای اعتیادآور برای جوانان مرفه ایران
دکتر محسن وزیریان در مورد آمار مصرف‌کنندگان اکستاسی در ایران می‌گوید : « طبق آماری که در سال 1380 از یک تحقیق به دست آمده است ، بیش از 40 هزار نفر در ایران این دارو را تجربه کرده‌اند . بخش عمده‌ای از مصرف‌کنندگان اکستاسی را دانش‌آموزان و نوجوانان تشکیل می‌دهند . البته این نمونه‌ها را نمی‌توان به کل جامعه تعمیم داد . موضوع پراهمیت دیگر، الگوی مصرف داروهای نشاط‌آور است . اگر در مصرف مواد مخدری مانند هروئین ، به ازای هر 10 مصرف‌کننده ی مرد ، یک مصرف‌کننده ی زن وجود دارد ، در مورد اکستاسی این نسبت 2 به 1 است . »
دکتر حمید مرتضوی مشخصات اغلب مصرف‌کنندگان اکس را چنین توصیف می‌کند : « مرد یا زنی جوان ، تحصیل کرده یا دانشجو ، دارای وضعیت اقتصادی خوب که در خانواده‌ای ازهم پاشیده رشد کرده یا تنها زندگی می‌کند . »
قرص‌های موجود در بازار ایران عناوین مختلفی دارند : دلفین ، لنگر، صلیب سرخ ، رنو ، سان‌شاین ، سوپرمن ، هوندا ، اپل ، امگا ، پلیکان ، لاو ، مرسدس و غیره . این قرص‌ها با قیمت هر عدد 6 تا 12 هزار تومان به فروش می‌رسند .
از حمید ع. دلیل تفاوت قیمت‌ها را می‌پرسم . پاسخ می‌دهد : « من همیشه یکی از دو نوع دلفین و صلیب سرخ را مصرف می‌کنم . دلفین ارزان‌تر است . زودتر هم بی‌اثر می‌شود . صلیب سرخ قوی‌تر است . هر قرص آن را به قیمت 12 هزار تومان می‌فروشند . »
او در پاسخ به این سؤال که چگونه قرص‌های اکستاسی را تهیه می‌کند می‌گوید : « به‌صورت باز یا بسته‌بندی‌شده برایم می‌آورند . جوانی مرتب و آدم‌حسابی آن ها را جلوی در خانه تحویل می‌دهد . »
اکستاسی در ایران ، با ایجاد برخی تغییرات در مادة اصلی آمفتامین ، در آزمایشگاه‌های غیرمجاز به دست می‌آید . تولید اکستاسی فعالیتی غیرقانونی است که ، به دلیل سودآوری آن ، تعداد زیادی از افراد فرصت‌طلب به آن مشغول‌اند .

مسمومیت با اکستاسی
آنچه به دنبال مسمومیت با اکستاسی اتفاق می‌افتد کُما و مرگ است . فرد به‌شدت عرق می‌کند و حجم زیادی از آب بدنش را از دست می‌دهد . مردمک چشم گشاد می‌شود . تب بالا می‌رود و فرد گرمازده می‌شود . قلب به‌شدت می‌تپد . فشارخون بالا می‌رود و هر لحظه احتمال خونریزی مغزی یا حملات قلبی وجود دارد .
هنوز پادزهر مؤثری برای درمان مسمومیت ناشی از مصرف اکستاسی شناخته نشده است . در مورد این قبیل افراد ، پزشکان به اقدامات حمایتی مانند پایین آوردن فشارخون ، جبران آب ازدست‌رفته و کنترل درجة حرارت بدن اکتفا می‌کنند .

والدین چی ؟ آنها هم مقصرند ؟
کارشناسان معتقدند در خانواده هایی که مشکلات وجود داشته و جوان با والدین خود دچار مشکل بوده ، این جوان به سوی مصرف اکس رفته است . مسئله دیگر که باعث رو آوردن جوان به اکس و دیگر مواد مخدر میشود ، آزادی مفرط و همچنین محدودیت بیش از اندازه در خانواده ها می باشد . والدین تصور می کنندکه باید با بچه هایشان دوست باشند و به این علت او را رها می کنند . در حالی که دوست شدن به معنای عدم نظارت نیست . دوست شدن به معنای شناخت است . جوان و نوجوان باید بتواند با والدین خود صحبت کند ، او باید نترسد و بگوید . اگر این ارتباط صمیمانه برقرار شود و ترس بی جا بریزد ، مشکل حل می شود . کارشناسان در مورد نقش پدر می گویند : " اگر پدر همان یک ساعتی را که در خانه است بتواند حضور زیبایی را به نمایش بگذارد ، حضور پربار و عاطفی خواهد داشت ."
مسئله مهم اینکه برای رفع مشکلات باید " هنر والد بودن " را آموخت . باید بتوان قانون خانواده ایجاد کرد . خانواده ی ما برنامه ندارد یا اینکه برنامه اش ضعیف است . ما باید در مورد مواد مخدر با بچه ها صحبت کنیم . در اروپا از سن 7 سالگی به بچه ها آموزش می دهند ، ما بایستی در مورد مصرف دارو و قرص به بچه ها توضیح بدهیم که در مواقع بیماری و زیر نظر پزشک باید دارو و قرص مصرف کرد . این محقق و کارشناس می گوید : " در محله ای که مواد مخدر خرید و فروش می شود والدین باید در مورد مواد مخدر با فرزند حتی 11 ساله ی خود حرف بزنند و او را آگاه کنند ، کسب مهارت زندگی مهم است . بدترین مسائل را اگر والدین در کنار فرزند خود باشند و برای او تجزیه و تحلیل کنند ، بچه از همان دوران این توانایی را کسب می کند و در دوران بلوغ صاحب دید نقد پذیر میشود ؛ او خودش دنبال نکات مثبت و منفی است ، آن وقت اگر کسی به او گفت این قرص شادی است ، نقد میکند ، تحقیق می کند و می بیند آیا به نفع اوست که این قرص را مصرف کند یا به ضررش تمام می شود .
دکتر وزیریان می گوید : باید در جاهایی که شیوع مصرف وجود دارد در مورد عوارض این ماده تذکرات کافی داد . والدین و جوانان باید با آثار منفی این مواد آشنا شوند باید در این مورد آنان را آگاه کرد و برنامه های پیشگیرانه در مدارس و دانشگاه ها برگزار کرد . از آنجا که مصرف این قرص تغییراتی را در روحیه فرد ایجاد می کند و وی را مضطرب ، پرخاشگر و افسرده می کند ، خانواده می تواند در صورت بروز این مشکلات در جوان خود زنگ خطر را احساس کند .
کارشناسان معتقد هستند در خانواده هایی که مشکلات وجود داشته و جوان با والدین خود دچار مشکل بوده است ، جوان به سوی مصرف اکس رفته است .
عاتکه تهرانی در این مورد می گوید : متاسفانه عده ای از جوانان ما چند مصرفی شده اند والدین باید به بچه ها بیشتر توجه کنند . پدران دیگر آن نظارت و کنترل ورود و خروج فرزندان خود را ندارند . مادران از دختران خود نمی پرسند کجا میهمانی می روند در حالی که مقررات خانواده باعث تحکیم خانواده است و متاسفانه در ایران و کشورهای در حال توسعه اکنون نادیده گرفته می شود و کمتر به آن توجه می شود در حالی که اگر جوان احساس آزادی و حمایت کند بداند که درخانه کسی نگران او است ، به خانواده توجه می کند و دیگر دست به هر کاری نمی زند .
والدین تصور می کنند باید با بچه هایشان دوست باشند به این علت او را رها می کنند درحالی که دوست شدن به معنای عدم نظارت نیست . دوست شدن به معنای شناخت است جوان و نوجوان باید بتواند با والدین اش حرف بزند او باید نترسد و بگوید اگر این ارتباط صمیمانه برقرار شود و ترس های بی جا بریزد ، مشکل حل است .
وقتی بچه ها نوجوان می شوند والدین فکر می کنند باید با آنان دوست باشند در حالی که بنا به نظر متخصصان نوجوان دنبال دوست و هم سال نمی گردد در حقیقت او دنبال پدر و مادر واقعی اش در قالب دوست اصلی می گردد . نوجوان و کودک ما نباید احساس کند که توهین شخصیتی به او می شود . اینها باید رعایت شود ، به کودکانمان توهین شخصیتی نکنیم .
عاتکه تهرانی در مورد نقش پدر می گوید : اگر پدر حتی همان یک ساعتی را که در خانه است ، بتواند حضور زیبایی را به نمایش بگذارد ، حضور پربار و عاطفی خواهد داشت . الان در غرب به خصوص آمریکا بحث های زیادی در مورد صرف شام خانواده می شود . تحقیقات نشان داده بچه هایی که چهار یا پنج بار در هفته شام را با حضور خانواده خورده اند ، کم تر به سوی مصرف مواد مخدر گرایش داشته اند . حضور والدین در کنار هم حضور خوبی است و ما باید برای رفع مشکلات هنر والدبودن را یاد بدهیم . باید بتوانیم قانون در خانواده ایجاد کنیم خانواده ما برنامه ندارد یا اینکه برنامه اش ضعیف است . ما باید برای هر چیز قانون داشته باشیم ، قانونی که شامل همه شود . باید در مورد موادمخدر با بچه ها صحبت کرد . در اروپا از سن آمادگی تا ٧سالگی به بچه ها آموزش می دهند . ما باید در مورد مصرف دارو و قرص به بچه ها توضیح بدهیم که در مواقع بیماری و با نظر پزشک باید دارو و قرص مصرف کرد .
این محقق و کارشناس می گوید : در محله ای که موادمخدر خرید و فروش می شود والدین باید در مورد هروئین و ... با فرزند حتی ١١ساله شان حرف بزنند و او را آگاه سازند : کسب مهارت زندگی مهم است . بدترین مسائل و فیلم ها را اگر والدین در کنار فرزندشان باشند و برای او تجزیه و تحلیل کنند ، بچه از همان دوران این توانایی را کسب می کند و در دوران بلوغ دیگر دید نقدپرداز دارد او خودش دنبال نکات مثبت و منفی است آن وقت اگر کسی به او گفت این قرص شادی است نقد می کند تحقیق می کند و می بیند آیا به نفع اوست این قرص را مصرف کند یا به ضررش .
تجربه نشان داده است که ایجاد سیستم ارزشی اخلاقی مذهبی در خانواده خیلی مهم است و اگر این سیستم متزلزل شود ، جوان ما به اعتیاد روی خواهد کرد .

تهیه و تدوین: امیر مسعود بهشتی

[S.A.R.A]

تصور اکثر افراد جامعه در مورد اعتیاد این است که مواد مخدر و سو مصرف مواد عمدتاً پدیده ای مردانه است . به عبارتی اعتقاد بر این است که زنها بسیار کمتر از مردها به اعتیاد روی می آورند ، بخصوص در کشور ما حتی سیگار کشیدن زنان و دختران تعجب اطرافیان رابر می انگیزد. شاید به دلیل اینکه اعتیاد با نقش آشنای همسر و مادری مهربان و دلسوز در جامعه ایرانی همخوانی ندارد.
اما آیا واقعاً اینگونه است؟ آیا زنان نسبت ناچیز و بی اهمیتی از جمعیت معتادان را در کشور ما تشکیل می دهند؟ هر چند آمار دقیقی از میزان جمعیت زنان معتاد در کشور وجود ندارد ، اما بر اساس برخی پژوهشها 6/9 درصد از معتادان کشور را زنان تشکیل می دهند . وزارت بهداشت نیز در آمار خود در مورد زنان معتاد از رقم 1 زن معتاد به ازای 8 مرد معتاد گزارش می دهد . برخی گزارش ها هم بر این امر تاکید دارد که در مقابل هر 100 مرد معتاد 7 زن معتاد در کشور وجود دارد ؟ از سوی دیگر به گفته مسوولان زندانهای کشور در حال حاضر 50 درصد زندانیان زن در رابطه با مواد مخدر و اعتیاد در زندان هستند که به نقل از همین مسوولان این آمار در سالهای اخیر افزایش نیز داشته است.
پس با وجود این آمار و اطلاعات پراکنده و مقدماتی ، دیگر نمی توان به راحتی گفت جمعیت اندکی از زنان گرفتار مواد مخدر و پیامدهای آن هستند ، این در حالی است که بسیاری از زنان و دختران نیز به دلیل برچسبهایی که به یک زن و دختر معتاد در جامعه ما زده می شود کمتر تصور مراجعه به مراکز خود معرف را دارند لذا اغلب ، اعتیاد در زنان و دختران پنهان مانده و بخش قابل توجهی از جمعیت معتادان زن کشور درآمار گنجانده نمی شود.
به نظر می رسد زنان معتاد بسیار آسیب پذیرتر از مردان معتاد باشند ، چرا که مصرف مواد در زنان اغلب با آسیب های اجتماعی از جمله فرار از خانه ، روسپیگری و خشونت توام است. از سوی دیگر وقتی یک زن گرفتار اعتیاد می شود ، تنها او گرفتار پیامدهای فردی و اجتماعی سو مصرف نشده است ، بلکه مصرف مواد در زنان ، فرزندان و خانواده آنها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
از سویی نه تنها در فرهنگ ایرانی بلکه در اکثر فرهنگ های دنیا ، به زنان معتاد عمدتاً به چشم افراد بی بند و بار و بی عفت نگریسته می شوند ، و اگر چنین زنی خانواده نیز داشته باشد ، خانواده وی نیز از این انگها و برچسبها مصون نخواهد بود . وقتی زن در یک خانواده دچار اعتیاد می شود ارکان خانواده خیلی مستعد برای از هم پاشی می شود و فرزندان نیز بخصوص دختران خانواده در نتیجه همانند سازی با مادر و مشکلات عاطفی ناشی از مصرف مواد توسط مهربان ترین عضو خانواده دچار انحرافات و مسائل و پیامدهای جبران ناپذیری می شوند.
پس کم ترین عارضه اجتماعی اعتیاد در زنان متلاشی شدن خانواده است.
بر اساس آمار جهانی ، اعتیاد در زنان عوارض خطرناک تری نسبت به مردان ایجاد می کند . به عناون مثال فاصله زمانی اولین تجربه مصرف مواد ، تا تزریق مواد در زنان بطور متوسط 2 سال طول می کشد در حالیکه این زمان در مردان حدود 8 سال است . با این حساب زنان 6 سال زودتر از مردان به ورطه وابستگی شدید ، که درمان طبعاً سخت تر و عوارض جسمی –روانی-اجتماعی ان نیز به مراتب بیشتر است کشانده می شوند.
مرگ در اثر مصرف مواد نیز در زنان و دختران سریعتر رخ می دهد. بخصوص مصرف بیش از حد ، خودکشی و تصادفات ناشی از آثار مصرف برخی مواد علت اصلی مرگ و میر در زنان معتاد است.
همچنین به دلیل اینکه اعتیاد در زنان زمینه ساز سایر انحرافات است ، استفاده تزریقی از مواد و وجود سرنگهای مشترک ، همچنین رابطه جنسی پرخطر در این زنان خطر ابتلا آنها به ایدز ، هپاتیت و سایر بیماریهای مقاربتی را افزایش می دهد.
جالب اینکه در بعد درمان پیش آگهی بهتری در زنان نسبت به مردان وجود دارد و این مساله امیدواری بیشتری در به نتیجه رسیدن اقدامات درمانی در زنان معتاد ایجاد می نماید. اما از سوی دیگر یک سری موانع نیز در مقابل زنان جهت اقدام به درمان اعتیاد وجود دارد که بایستی به آنها توجه نمود.
شاید مهم ترین مانع در این بین باورها و نگرش های موجود در جامعه در مورد زنان معتاد باشد.اگر چه افراد جامعه می توانند اعتیاد را در مردان یک نوع بیماری فرض کنند اما در مورد زنان معتاد شرایط متفاوت است . متاسفانه اغلب افراد اعتیاد را در زنان یک موضوع غیر اخلاقی در نظر می گیرند تا یک بیماری . در واقع نگرش های اجتماعی منفی موجود درباره رفتار غیر اخلاقی زنان معتاد مانعی بزرگ در راه درمان اعتیاد در زنان می باشد. چرا که زنان با درونی نمودن نگرش موجود در جامعه مبتنی بر اینکه اعتیاد در واقع نوعی تزلزل اصول اخلاقی در آنهاست از درمان خود اجتناب می نمایند یا از معرفی خود به عنوان معتاد در انظار و مجامع عمومی شرمسار می شوند.
علاوه بر طرز نگرش و تفکرات افراد جامعه و تاثیر آن در باور زنان و دختران معتاد در زمینه درمان اعتیاد می توان به موانع دیگری نیز بصورت فهرست وار اشاره نمود:
1. ارتباط با دوستان و بخصوص همسران معتاد و ممانعت آنها در ترک اعتیاد زنان
2. مسوولیتهای زندگی از جمله مراقبت از بچه ها و وظایف همسری
3. مشکلات مالی و هزینه های بالای درمان اعتیاد
4. عدم تفکیک برنامه های درمانی با توجه به جنسیت و تمرکز درمان بر مردان که همانطور که ذکر شد زنان نیازمند اقدامات اختصاصی درمانی هستند.
5. فقدان مراکز مخصوص بازپروری در زنان معتاد
رفع موانع ذکر شده و سایر موانعی که در اینجا به آنها اشاره نشده ، نیازمند برنامه ریزی های فرهنگی و حمایتی از زنان معتاد است.
با توجه به موارد ذکر شده ، به نظر می رسد نادیده گرفتن و یا توجه کمتر به بحث اعتیاد زنان در آینده ای نه چندان دور عواقب ناگواری را بر اجتماع تحمیل می نماید. امروزه در دنیا در حوزه های مختلف همچون پیشگیری ، درمان ، آموزش ، پژوهش ، بهداشت ، رفاه اجتماعی و ... به بحث تفاوتهای جنسیتی در برنامه ریزیها توجه خاص می شود.
در مورد اعتیاد نیز باید به این مساله توجه نمود ، چرا که از نظر اقدامات پیشگیرانه و درمانی زنان به دلیل ویژگی های خاص جنسیتی نیازمند مداخلات اختصاصی می باشند.
هر چند توجه به بحث اعتیاد زنان در گذشته به دلیل تمرکز براعتیاد مردان عمدتاً مغفول مانده بود ، لیکن رویکرد جدید ستاد مبارزه با مواد مخدر نوید بخش تدارک اقداماتی جهت توجه به اعتیاد زنان و دختران می باشد.
در واقع در خصوص موضوع اعتیاد در زنان می توان در ابعاد مختلف اقدامات موثری ارائه داد ، از جمله اینکه :
1. تلاش در جهت تغییر نگرش افراد جامعه نسبت به اعتیاد زنان و دختران که آن را یک سوء رفتار اخلاقی تلقی نکنند بلکه اعتیاد زنان نیز در جامعه به عنوان یک بیماری نگریسته شود تا با درمان این مشکل ، اجتماع از پیامدها و عوارض ناگوار ، مهلک وجبران ناپذیر آن در امان باشد.
2. لزوم توجه به تفاوتهای جنسیتی در برنامه های پیشگیرانه ، همانطور که اشاره شد به دلیل تفاوتهای جنسیتی زنان و مردان ، بایستی برنامه های پیشگیرانه در ابعاد مختلف برای دو جنس با توجه به ویژگی های آنها طراحی و اجرا شود.
3. بررسی همه جانبه وضعیت اعتیاد در زنان و دختران در کشور و عوامل مرتبط و موثر بر آن. در حقیقت به دلیل فقدان پژوهشهای خاص در این زمینه در کشور قطعاً یک مطالعه همه جانبه در توصیف وضع موجود و برنامه ریزی برای آینده مفید خواهد بود.
به هر حال بی توجهی به زنان در برنامه ریزی هایی که در مورد اعتیاد صورت می گیرد قطعاً عواقب ناخوشایندی ، چه بسا بیشتر از پیامدهای اعتیاد مردان به دنبال دارد. لذا انتظار است تا با درک اهمیت موضوع در آینده شاهد رویکردهای حساس به جنسیت در برنامه ریزی های مرتبط با اعتیاد و مواد مخدر باشیم. توحید/8/5/85