بسياري از ورزشکاران به غلط چنين تصور مي کنند که مصرف استروئيدها به تنهايي براي افزايش حجم عضلاني و براي رسيدن به موفقيت هاي سطح بالاي ورزشي کفايت کرده و به همراه مصرف استروئيدها حتي اگر فرد از غذاي کافي و از تمرين کافي نيز غافل شود باز مي توان به قهرماني و به موفقيت هاي سطوح بالاي ورزشي اميدوار بود!
در کنار مصرف استروئيدها مصرف غذاي کافي و به کار بستن رژيم غذايي مناسب نيز الزامي خواهد بود. رژيم غذايي مختص دوران حجم را مي توان از مهم ترين اجزاي فراموش شده دوره هاي استفاده از استروئيدها دانست که کمتر کسي نيز تاکنون در ايران به آن توجه کرده است و معدود کساني هم که به اين مهم توجه کرده اند در بسياري از موارد نتايج خيره کننده اي گرفته اند و همواره نيز يک سر و گردن از کساني از دزهاي افراطي استروئيدها استفاده کرده و از ارزش و از اهميت رژيم هاي غذايي غفلت کرده اند بالاتر بوده اند.
در صورتي که رژيم روزانه غذاي مناسب و متناسب را براي خود تنظيم نکرده و خود را مقيد به استفاده از آن نکرده باشيد حتي تمرين و حتي مصرف استروئيد نيز کمک چنداني به شما در رسيدن به پيشرفت هاي ورزشي نخواهد کرد.
رژيم روزانه غذايي از ارکان اصلي رسيدن به موفقيت هاي ورزشي بوده است و از ياد بردن اين رکن اساسي به اين معني است که تمرين با وزنه براي شما حکم اتلاف وقت را داشته و مصرف استروئيد نيز براي شما به معني به جان خريدن مفت و بي حاصل عوارض جانبي رنگارنگ خواهد بود.
موضوع بسيار ساده است. غذا نقش مهمي در ساخت و ساز عضلات بازي مي کند. اولين گام در مبحث تغذيه در دوره هاي حجم عضلاني اشاره به اين مهم بوده است که اهميت اين مبحث را جدي گرفته و از آن غفلت نکنيم. فردي که به تمرين با وزنه پرداخته و احياناً در کنار تمرينات شديدي که در طول روز دارد از استروئيدها و از داروهاي ممنوعه در ورزش نيز استفاده مي کند بايد به اين مهم توجه داشته باشد که تغذيه وي نيز بايد متفاوت از ديگر افراد و حتي متفاوت از ديگر ورزشکاراني باشد که از استروئيدها و از ديگر داروهاي ممنوعه در ورزش استفاده نمي کنند.
در طول دوره هاي حجم بايد در حدود 4500 کالري انرژي در طول روز مصرف کنيد البته به اين مهم نيز توجه داشته باشيد که نياز افراد مختلف به انرژي با توجه به تنوع تيپ هاي بدني و تنوع تمرينات و ديگر فاکتورهاي منحصر به فرد هر انسان با يکديگر تفاوت هاي داشته است.
4500 کالري در روز را مي توان بسته به شرايط بدني هر فرد بالا و پايين کرد. گفته مي شود که ورزشکاران در دوره هاي حجم و در دوره هايي که از استروئيدها استفاده مي کنند بايد در حدود 60 درصد از کل کالري روزانه خود را از قندها، 20 درصد از کل کالري مصرف خود را از پروتئين ها و 20 درصد مابقي را نيز از چربي هاي مفيد کسب کنند.
افراد بايد روزانه در حدود 10 ليوان آب را نيز ترجيحاً در بين وعده هاي غذايي مصرف کنند. در اين دوره ها مصرف مکمل هاي ويتاميني نيز براي بعد از وعده غذايي صبحانه مفيد تشخيص داده شده است.
در صورتي که اين توصيه هاي ساده و به ظاهر کم اهميت را به کار ببنديد به جرات مي توان گفت که از نتيجه حاصل شده نيز حيرت زده خواهيد شد. در صورتي که متابوليسم بدن خود را بالا نگه داريد از تجمع چربي در بدن نيز تا حدودي زيادي در امان خواهيد بود.
من به شخصه براي بالا نگه داشتن متابوليسم بدن و براي جلوگيري از تجمع چربي در دوره هاي حجم از برنامه هاي سبک تمرينات هوازي استفاده مي کنم. در کنار تمرين با وزنه، تمرين هوازي سبک به صورت 3 بار در هفته براي اين کار مناسب خواهد بود.
در صورتي که تعادل ياد شده بالا در تغذيه دوران حجم را رعايت نکرده و همانند اغلب ورزشکاراني که امروزه چنين مي کنند در دوره هاي حجم و در دوره هاي مصرف استروئيدها از کالري فراوان و يا از قند فراوان در رژيم روزانه غذايي خود استفاده کرده به غلط نيز تصور کنيد که چربي زايد اضافه شده در بدن حجم واقعي عضلاني است در پايان کار به جاي حجم واقعي عضلاني و يا در کنار حجم عضلاني، انبوهي از چربي را نيز در بدن خود انباشته خواهيد کرد که آب کردن آن در برخي موارد بسيار بسيار مشکل خواهد بود.
در دوره هاي حجم به جاي استفاده از غذاهاي آبکي و بي کيفيت از غذاهايي که چگالي بيشتري داشته و به اصطلاح خشک تر هستند استفاده کنيد.
مشخصات و ويژگي هاي رژيم رزوانه غذايي دوران حجم
§مواد غذايي کافي بايد در رژيم روزانه غذايي مختص دوران حجم و دوران مصرف استروئيدها گنجانده شود.
§اصل تعادل در رژيم هاي غذايي اين دوره ها نيز بايد رعايت شود. از مصرف افراطي مواد غذايي در اين دوره هاي خودداري کنيد و همواره نيز به اين مهم توجه داشته باشيد که نياز بدن به هر سه گروه درشت مغذي و همچنين نياز بدن به ويتامين ها در اين دوره ها بايد به خوبي و به درستي برطرف شود.
§قند مصرفي در اين دوره ها بايد در حد تعادل باشد. از افراط و تفريط در مصرف قندها در اين دوره ها خودداري کنيد. افراط در مصرف قند تجمع چربي زايد در بدن را به دنبال خواهد داشت و تفريط در مصرف اين درشت مغذي نيز با کند شدن آهنگ پيشرفت هاي ورزشي همراه خواهد بود.
§در اين دوره هاي حتماً بايد از چربي هاي مفيد و از نمک نيز استفاده بهينه داشته باشيد. برخي از افراد در دوره هاي حجم مصرف نمک را براي جلوگيري از پف کردن عضلات قطع کرده و مصرف چربي را نيز براي پيشگيري از تجمع چربي زايد در بدن به حداقل ممکن رسانده و يا قطع مي کنند! امروزه اين هر دو کار از نظر متخصصين تغذيه رد مي شود اما ممد کول و جعفر بازو کماکان بر آن تاکيد دارند!
§در اين دوره ها نيز از منابع متنوع و مختلف پروتئيني و ... استفاده کنيد. بسياري از ورزشکاران در اين دوره ها رژيم روزانه غذايي خود را منحصر و محدود به سينه مرغ و کنسرو ماهي و پودرهاي مکمل مي کنند و از مصرف ديگر منابع پروتئيني غفلت مي کنند. اصل تنوع را همواره به ياد داشته باشيد!
تحقيقات به روشني نشان داده است که بدون داشتن وعده هاي غذايي متعدد و بدون رعايت اصول ياد شده در دوران تغذيه امکان افزايش حجم عضلاني نيز کمتر و کمتر خواهد شد.
همانگونه که تغذيه مختص دوران حجم با تغذيه فصول استراحت و فصول رقابت ها تفاوت هاي اساسي دارد تمرين در دوره هاي حجم نيز با تمرين در ديگر فصول تفاوت هايي داشته است.
گفته مي شود که مناسب ترين تکرار براي افزودن بر حجم عضلاني و براي تشديد فرايند عضله سازي تکرارهاي 4 الي 8 تايي خواهد بود. در دوران حجم بايد عضلات را به سختي تحت فشار قرار داد و آنها را براي رشد تحريک کرد. براي تحريک کردن عضلات، شما بايد فيبرهاي تند انقباض را تحت فشار قرار دهيد و گفته مي شود که بهترين تکرار براي تحت فشار قرار دادن اين فيبرها تکرارهاي 6 تايي خواهد بود.
براي تحت فشار قرار دادن عضلات پا بايد در حدود 20 ست تمرين بر روي آنها داشته باشيد. گفته مي شود که 12 ست تمرين بر روي عضلات سرشانه کفايت مي کند. بسته به بزرگي و کوچي عضلات مي توان تعداد ست هاي مورد نياز براي تحريک کردن اين عضلات را تعيين کرد.
توصيه شده است که در بين هر ست از تمرين شديد که در برنامه هاي تمريني دوره هاي حجم داريد بايد در حدود 3 الي 5 دقيقه استراحت کامل داشته باشيد. هدف از تمرين در اين دوره وارد کردن حداکثر فشار سازنده بر روي عضلات خواهد بود.
در نگاه اول چنين به نظر مي رسد که 3 الي 5 دقيقه استراحت بين ست هاي تمريني اندکي افراطي باشد اما به اين مهم توجه داشته باشيد که براي وارد کردن حداکثر فشار بر روي عضله اي که بر روي آن عضله تمرين مي کنيد اين مقدار استراحت در بين ست هاي تمريني لازم و ضروري است.
شما نمي توانيد در حالي که هنوز عضلات شما در اثر فشار سنگيني که بر وزنه وارد کرده اند و در اثر فشار سنگيني که وزنه بر آنها وارد کرده است مي سوزند آنها را با تمام توان با فشار تمريني ست هاي بعدي درگير کنيد.
با توجه به اينکه تمرين در دوره هاي حجم و دوره هاي مصرف استروئيدها بايد با فشار و با شدت تمام دنبال شود و با در نظر گرفتن اين مهم که مصرف استروئيدها به خودي خود قدرت بدني و فشار تمريني شما را بالا خواهد برد بنابراين استفاده از پيش ست ها براي گرم کردن کامل بدن و براي آماده کردن مفاصل و عضلات براي تحمل فشار سنگين تمرين نيز ضروري خواهد بود.
در حين تمرين بر روي عضله اي که بر روي آن تمرين مي کنيد نيز تمرکز کنيد. تمرکز کردن بر روي عضلات از مهارت هاي بسيار پيشرفته اي است که هر کسي نمي تواند آن را در عمل اجرا کند. ورزشکاراني که تمرين را به صورتي اصولي دنبال مي کنند پس از سال ها تمرين و ممارست به اين هنر دست پيدا مي کنند.
ورزشکاران رشته پرورش اندام که قدرت تمرکز واقعي بر روي عضلات و بر روي تمريني که انجام مي دهند را دارند به راحتي و تنها با 6 تکرار مي توانند عضلات را به مرحله دم برسانند و اين در حالي است که ورزشکاران ديمي کار که پرورش اندام را از ممد کول و از جعفر بازو آموخته اند و الگوي داخلي و خارجي خود را نيز ممد کول و جعفر بازو مي دانند، حتي با تکرارهاي 40 تايي که فقط در ايران و در بين شاگردان اين اساتيد رواج پيدا کرده است نيز نمي توانند به دم عضلاني مناسب برسند.
در ابتداي هر جلسه تمريني نيز از ست هاي گرم کردني و از تمرينات کششي مناسب براي گرم کردن عضلات خود استفاده کنيد. در ابتداي برنامه تمريني مي توانيد از تکرارهاي بالايي که با وزنه هاي بسيار کم انجام مي شود استفاده کرده و بدن خود را گرم نموده و خون رساني به اعضا و اندام ها را نيز تقويت و تشديد کنيد.
با به کار بستن اين ترفند به راحتي مي توانيد کارايي عضلات خود در حين تمرين را بالا ببريد و حتي بر رکوردهايي که داريد نيز بيافزاييد. به خاطر داشته باشيد زماني که فرد با حداکثر شدت تمرين مي کند و يا در تمرينات خود از وزنه هاي سنگين نيز استفاده مي کند احتمال و امکان بروز مصدوميت ها نيز بالاتر و بالاتر خواهد رفت. اهميت گرم کردن در اين نکته بيش از پيش روشن مي شود. در صورتي که در برنامه تمريني خود از وزنه هاي سنگني استفاده مي کنيد حتما بايد به گرم کردن بدن بيش از آنچه که تاکنون اهميت مي داديد اهميت بدهيد.
نکته حائز اهميتي که در اين مبحث مي توان به آن اشاره کرد اين است که در پرداختن به ليفت هاي سنگين و فوق سنگين، گرم کردن مقطعي بدن آنچنان که در بين برخي از ورزشکاران ايراني رايج شده است کاري از پيش نخواهد برد و گرم کردن کل بدن و کل مفاصل در اين حالت الزامي خواهد بود.
من به عينه ورزشکاراني را ديده ام که بدون گرم کردن کل بدن و با انجام چند حرکت کششي مختصر و پس از چند دوجين بشين و پاشويي که انجام مي دهند بدن، عضلات و مفاصل خود را با فشار خرد کننده ليفت هاي سنگين درگير مي کنند و در نهايت نيز با مصدوميت هاي شديد روبرو مي شوند. شما چنين نکنيد!
برنامه تمريني پيشنهادي براي دوره هاي حجم
شنبه
يک شنبه
دو شنبه
سه شنبه
چهار شنبه
پنج شنبه
جمعه
همچنانکه مي بينيد در اين برنامه کليه قسمت هاي بدن مورد فشار تمرين قرار گرفته و سپي دو روز استراحت پي در پي نيز براي ريکاوري دادن به عضلات گنجانده شده است. اين برنامه براي کساني که از استروئيدها استفاده نمي کنند مناسب نخواهد بود و کساني که با استفاده از نمونه هاي اصلي اين داروها قدرت بدني و همچنين تمرين پذيري عضلات را تقويت نمي کنند نبايد از چنين برنامه هايي استفاده کنند. استفاده از اين برنامه ها براي اين افراد به معني استقبال از خطر تمرين زدگي و استقبال از مصدوميت خواهد بود.
در کنار اين برنامه تمريني مي توان از سه جلسه تمرين هوازي سبک و کوتاه مدت در طول هفته نيز استفاده کرد. زماني که فرد وارد دوره هاي مصرف استروئيدها مي شود ريکاوري عضلات نيز در بدن وي تسريع مي شود. با مصرف استروئيدها گليکوژن بيشتري در عضلات و در بدن ذخيره شده و بدن نيز انرژي بيشتري را در خود احساس خواهد کرد. تمام اين گفته ها به اين معني خواهد بود که فرد بدون اينکه ترسي از بروز تمرين زدگي داشته باشد مي تواند عضلات خود را در جلسات تمريني طولاني تر تمرين دهد. ورزشکاران با مصرف استروئيدها توان تمرين با وزنه هاي سنگين تر را نيز پيدا خواهند کرد.
فراموش نکنيد که فشار تمريني شديدتر و استفاده از وزنه هاي سنگين تر عضلات بزرگ تري را نيز خواهد ساخت اما خطر نيز همواره در کمين بوده است. با تدبيري که در تغذيه و در تمرين مي انديشيد به راحتي مي توانيد از عارضه تمرين زدگي و از بروز خطر مصدوميت جلوگيري کنيد
ELBER