آبسه مغزي يا اپيدورال
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
آبسه مغزي يا اپيدورال تجمع چرك ناشي از يك عفونت باكتريال در مغز يا خارجيترين لايه از سه لايه غشايي كه مغز و نخاع را ميپوشانند.
علايم شايع
علايم زير به تدريج در عرض چند ساعت ظاهر ميشوند. اين علايم شبيه علايم تومور يا سكته مغزي هستند:
درد در پشت و كمر، در صورتي كه عفونت در غشاي پوشاننده نخاع باشد
سردرد
تهوع و استفراغ
ضعف، بيحسي يا فلج در يك طرف بدن
راه رفتن نامنظم
تشنج
تب
منگي، گيجي، يا حالت هذياني
مشكل در صحبت كردن
علل
منشأ اوليه عفونت باكتريايي كه موجب بروز آبسه مغزي يا اپيدورال ميشود را اغلب نميتوان پيدا كرد. اما سه منشأ زير شايعترين هستند:
عفونتي كه از جمجمه به درون گسترش مييابد، مثلاً استئوميليت (عفونت استخوان و مغز استخوان)، ماستوئيديت (عفونت زايده ماستوئيد در پشت گوش)، يا سينوزيت (عفونت سينوسها)
عفونتي كه به دنبال شكستگي جمجمه آغاز و گسترش مييابد.
عفونتي كه از ساير بخشهاي بدن كه دچار عفونت شدند، مثلاً ريهها، پوست، يا دريچههاي قلب، از راه خون گسترش مييابد
عوامل افزايش دهنده خطر
صدمه به سر
وجود يك بيماري كه مقاومت بدن را كاهش داده باشد، به خصوص ديابت
بروز اخير يك عفونت، به خصوص در اطراف بيني، چشمها و صورت
بيماري كه دستگاه ايمنياش به علت بيماري (مثلاً ايدز) يا داروها سركوب شده است.
تزريق وريدي مواد مخدر
پيشگيري
در صورت بروز هر گونه عفونت در بدن به پزشك مراجعه كنيد، به خصوص اگر عفونت در اطراف بيني يا صورت باشد (مثلاً عفونت گوش يا آبسه دندان). با مراجعه زود هنگام ميتوان از گسترش عفونت جلوگيري كرد.
در هر گونه فعاليتي كه خطر صدمه به سر وجود دارد، از كلاه ايمني و ساير وسايل حفاظتي استفاده نماييد.
عواقب مورد انتظار
با تشخيص و درمان زودهنگام معمولاً خوب ميشود.
عوارض احتمالي
بروز حملات تشنج، اغماء و مرگ، در صورتي كه درمان انجام نشود.
آسيب دايمي به مغز
درمان
اصول كلي
آزمايشات تشخيصي ممكن است شامل موارد زير باشند: آزمايش خون، آزمايش مايع نخاع، نوار مغز، سيتياسكن، عكسبرداري از جمجمه
نياز به مراقبت ويژه وجود دارد.
درمان طبي يا جراحي بستگي به محل آبسه دارد. معمولاً احتياج به دادن آنتيبيوتيك و نيز جراحي براي تخليه آبسه است. ساير درمانهايي كه ممكن است لازم شوند عبارتند از مايعات داخل وريدي و تهويه مكانيكي
داروها
آنتيبيوتيك براي 6-4 هفته جهت مبارزه با عفونت
داروهاي ضد تشنج براي پيشگيري از بروز حملات تشنجي
كورتيكواستروييدها براي كاهش تورم مغزي پس از عمل جراحي
فعاليت
هنگامي كه در بيمارستان هستيد نياز به استراحت در تخت داريد. پس از طي دوران نقاهت 3-2 هفتهاي، به هر اندازه كه قدرت بدني و احساس خوب بودن به شما اجازه ميدهد، فعاليت داشته باشيد.
رژيم غذايي
به هنگام بستري در بيمارستان، امكان دارد تزريق مايعات داخل وريدي ضروري باشد. پس از درمان، يك رژيم عادي و متعادل داشته باشيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان يكي از علايم آبسه مغزي يا اپيدورال را داريد.
اگر تب به 3/38 درجه سانتيگراد يا بيشتر افزايش يابد.
اگر دچارعلايم جديد و غيرقابل كنترل شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
آرتريت روماتوييد كودكان
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
آرتريت روماتوييد كودكان عبارت است از يك بيماري التهابي بافت همبند، عمدتاً بافت مفاصل، كه در كودكان رخ ميدهد. امكان دارد با آرتريت ناشي از بيماري لايم اشتباه شود. مفاصلي كه درگير ميشوند معمولاً عبارتند از زانو، آرنج، مچ پا، و گردن. التهاب ميتواند عضلات نزديك مفصل، غضروف، و غشاهاي پوشانندة مفصل را نيز متأثر سازد. اين بيماري بين سنين 5-2 سالگي آغاز ميشود، و اغلب تا جواني بهبود مييابد. اين بيماري در دختران چهار برابر شايعتر از پسران است.
علايم شايع
درد، تورم، و خشكي در مفاصل انگشتان پا، زانو، مچ پا، آرنج، شانه، يا گردن. درد ممكن است به طور ناگهاني يا تدريجي آغاز شود و ممكن است در تنها يك، يا بسياري از مفاصل وجود داشته باشد. امكان دارد كودك بدون اين كه قادر به توضيح باشد، از راهرفتن امتناع كند.
دماي بدن هر روز و معمولاً در عصر تا حدود 4/39 درجة سانتيگراد بالا ميرود. تب به طور شايع با بثورات پوستي و لرز همراه است.
بياشتهايي، كاهش وزن
كمخوني
تحريكپذيري، بيحالي
تورم گرههاي لنفاوي
درد و قرمزي چشم
درد قفسة صدري به قدري شديد است كه بر قلب تأثير ميگذارد.
علل
احتمالاً به علت اختلال خود ايمني است كه طي آن دستگاه ايمني بدن به بافت خودي حمله ميكند. بروز علايم براي اولين بار، اغلب باعث استرس جسماني يا عاطفي ميشود.
عوامل افزايش دهندة خطر
ارث
پيشگيري
در حال حاضر قابل پيشگيري نيست.
عواقب مورد انتظار
اين بيماري در حال حاضر غير قابل درمان است. اما در عين حال، در 80%- 75% موارد، به هنگام بلوغ يا اوايل جواني، بيماري به كلي فروكش كرده است.
هر حمله معمولاً چند هفته به طول ميانجامد و در طي دوران كودكي، بيماري هر از چندگاهي شعلهور ميشود و دوباره فروكش ميكند. علايم را معمولاً ميتوان با درمان تحت كنترل درآورد.
عوارض احتمالي
متأثر شدن بافتهايي غير از مفاصل، مثلاً التهاب چشم، بزرگ شدن طحال، التهاب پردة دور قلب يا عضلة قلب.
تغيير شكل و به هم خوردن ساختمان مفصل به طور دايمي
درمان
اصول كلي
آزمايش خون، از جمله بررسي وضعيت خود ايمني
عكس برداري از مفاصل. البته تغييرات مفصل ممكن است تا مراحل انتهايي بيماري نيز خود را در عكس مفصل نشان ندهند.
روان درماني يا مشاوره براي كمك به خانوادة كودك، تا آنها بتوانند به خوبي از عهدة بيماري طولاني مدت كودك برآيند. شايد مهمترين عامل در درمان كودك حمايت عاطفي از وي باشد.
جراحي براي درستكردن مفصل تغيير شكل يافته (گاهي)
اگر تشك كودك سفت نيست، يك تختة ضخيم چندلا زير تشك قرار دهيد.
چشم كودك بايد حداقل 2 بار در سال معاينه شود تا اگر التهابي در چشم وجود دارد زود تشخيص داده شود.
بسيار مهم است كه كودك به مدرسه عادي به طور روزانه برود. هر جا كه لازم باشد، مدرسه بايد خدمات اضافي براي برآورده كردن نيازهاي كودك فراهم كند.
داروها
آسپرين يا ساير داروهاي ضد التهاب غير استروييدي، براي كاهش درد و التهاب
امكان دارد داروهاي ديگري چون كورتيكواستروييد، نمك طلا، يا يا ساير داروها تجويز شوند
فعاليت
به هنگام حمله، كودك بايد در تخت استراحت كند، مگر براي توالت، تا زماني كه تب و ساير علايم تخفيف يابند.
امكان دارد براي حفاظت و حمايت از مفصل ملتهب استفاده از آتل ضروري باشد.
پس از رفع حمله، كودك ميتواند به تدريج فعاليتهاي عادي را از سر بگيرد، البته بايد در طي روز ساعتهايي را به استراحت بپردازد. كودك نبايد زياد خسته شود و هر شب بايد حداقل 12-10 ساعت بخوابد.
فيزيوتراپي توصيه خواهد شد. بعضي از حركات را كودك خود ميتواند انجام دهد، و بعضي از آنها را والدين ميتوانند براي كودك انجام دهند. انجام حركات توصيه شده مهم است زيرا كمك ميكند تا درد و اثرات ناتوان كنندة بيماري به حداقل برسند.
به دليل تغييرات دورهاي علايم، گاهي برنامه فيزيوتراپي نياز به بازبيني خواهد داشت.
به طور كلي از انجام ورزشهايي كه بدن كودك در معرض ضربه قرار ميگيرد بايد خودداري شود، اما كودك بايد تشويق شود تا در ديگر فعاليتهاي مدرسه، خانه يا اجتماع شركت كند.
رژيم غذايي
كودك بايد يك رژيم مغذي و متعادل داشته باشد، در عين حال وي را بايد تشويق به خوردن نمود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
كودك شما علايم آرتريت روماتوييد كودكان را دارد.
علايم زير به هنگام درمان روي دهند:
ـ درد قفسة صدري يا تب
ـ علايم جديد و بدون توجيه. توجه داشته باشيد كه داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
آرتريت مرتبط با پسوريازيس
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
آرتريت مرتبط با پسوريازيس التهاب مفاصل مجاور ضايعات پوستي و ناخني پسوريازيس. هر يك از مفاصل بدن ممكن است درگير شوند، ولي عمدتاً مفاصل انگشتان و مهرههاي كمري و گردني مبتلا ميشوند. اين اختلال معمولاً خفيف بوده و بيشتر بين سنين 35-30 سال شروع شده و در سراسر زندگي به طور متناوب ادامه مييابد.
علايم شايع
درد، تورم، محدوديت حركت، احساس درد هنگام لمس و گرمي مفاصل مبتلا
پوستهريزي پوست
ناخنهاي چالهدار، برجسته و زرد رنگ
خستگي و تب (گاهي)
علل
استعداد ابتلا به آرتريت مرتبط با پسوريازيس ممكن است ارثي باشد.
واكنش ايمني نسبت به يك عفونت استرپتوكوكي
ناشناخته (علت اين اختلال معمولاً ناشناخته است)
صدمات جسمي يا روحي (به ندرت)
عوامل افزايش دهنده خطر
عفونتهاي استرپتوكوكي (به ندرت)
سابقه خانوادگي آرتريت روماتوييد يا پسوريازيس
پيشگيري
اقدام فوري براي درمان آنتيبيوتيكي عفونتهاي استرپتوكوكي
عواقب مورد انتظار
اين اختلال در حال حاضر غير قابل علاج محسوب ميگردد. مشخصه اين بيماري دورههاي مكرر فروكش و شعلهور شدن به طور حاد است. البته علايم بيماري با درمان قابل تسكين يا كنترل بوده و موارد معدودي از بهبود خودبهخود بيماري در مقالات پزشكي گزارش شده است. تحقيقات علمي درباره علل و درمان اين بيماري ادامه داشته و اين اميد وجود دارد كه درمانهايي مؤثرتر و در نهايت علاجبخش عرضه گردد.
عوارض احتمالي
پيشرفت به سوي آرتريت مزمن و ناتواني شديد در حركت ممكن است رخ دهد (به ندرت).
درمان
اصول كلي
بررسيهاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايشهاي خون از نظر عامل روماتوييد و پادتنهاي ضد هسته (ana) ، و راديوگرافي مفاصل باشد.
هدف درماني عبارتست:
از كنترل ضايعات پوستي و التهاب مفصلي
بيحركت كردن مفاصل مبتلا با آتل ممكن است انجام شود.
براي تخفيف درد مفصلي از گرم كردن مفصل استفاده كنيد. براي اين منظور استفاده از آب داغ، جريانهاي گردابي، لامپهاي گرمايي، امواج ماوراء صورت يا دياترمي همگي مؤثرند.
برنامهريزي دورههاي منظم آفتاب گرفتن در حد متوسط كمك كننده است. اگر گرم كردن مفاصل باعث تسكين درد نشد، كمپرس سرد را امتحان كنيد.
اشعه درماني Puva (تاباندن اشعه ماوراءبنفش پر شدت پس از تجويز داروي پسوراني) براي ضايعات پوستي مؤثر است.
داروها
براي ناراحتي خفيف، استفاده از داروهاي بدون نسخه نظير آسپيرين ممكن است كافي باشد.
براي كاهش التهاب مفصلي از داروهاي ضدالتهابي غيراستروييدي، تزريق كورتون به داخل مفاصل مبتلا (گاهي) و داروهاي سركوبگر دستگاه ايمني نظير متوتركسات ممكن است استفاده شود.
فعاليت
در طي دوره شعلهوري بيماري استراحت نماييد و پس از آن فعاليتهاي طبيعي خود را به تدريج از سر بگيريد. سعي كنيد فعاليتهاي بيرون از خانه در تماس با آفتاب را افزايش دهيد.
رژيم غذايي
رژيم خاصي نياز نيست.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علايم آرتريت مرتبط با پسوريازيس باشيد.
اگر دچارعلايم جديد و غير قابل توجيه شده ايد. داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
آسيب به گوش مياني در اثر تغييرات فشاري
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
آسيب به گوش مياني در اثر تغييرات فشاري در اين نوع آسيب، گوش مياني، شيپور اُستاش(مجرايي كه محفظه گوش مياني را به حلق وصل ميكند) و انتهاي اعصابي كه در گوش وجود دارند متأثر ميشوند.
علايم شايع
ناشنوايي (به درجات مختلف)
احساس گرفتگي در گوش
درد خفيف تا شديد در گوش، يا در ناحيه فك و پيشاني
گيجي و منگي
وزوز گوش
گريه در شيرخواران و خردسالان
علل
آسيب ناشي از افزايش ناگهاني فشار محيط اطراف، مثلاً به هنگام ارتفاع كمكردن سريع هواپيما يا به هنگام غواصي. در اين شرايط، هوا از راه بيني و حلق به محفظه گوش مياني ميرود تا فشار در دوطرف پرده گوش متعادل شود. اگر مجرايي كه از حلق به محفظه گوش مياني كشيده شده است (شيپور اُستاش) درست عمل نكند، فشار در محفظه گوش مياني كمتر از فشار محيط خواهد بود. اين فشار منفي در گوش مياني باعث ميشود پردة گوش به درون گوش كشيده شود. بعداً ممكن است خون و مخاط در گوش مياني ظاهر شود. احتمال بروز اين آسيب وقتي كه فرد سرماخوردگي دارد و به غواصي ميپردازد يا با هواپيما سفر ميكند، بيشتر است.
آسيب در اثر ضربه به گوش خارجي يا مياني (بوكس، اسكي روي آب، تصادفات، و غيره).
عوامل افزايشدهنده خطر
عفونت تنفسي اخير
پرواز با هواپيما
غواصي
سقوط با چتر نجات
كوهنوردي در ارتفاعات بالا
ورزشهاي مستلزم برخورد فيزيكي
كم بودن سن (شيرخواران و خردسالان). در اين حالت گشادكردن شيپور اُستاش (با قورت دادن آن دهان) دشوار است.
پيشگيري
وقتي كه سرماخوردگي داريد، غواصي نكنيد. اگر مجبور به مسافرت با هواپيما هستيد، از قرصها يا اسپريهاي تخفيفدهنده تورم مخاط حلق و بيني استفاده كنيد. دستور دارويي را رعايت كنيد.
به هنگام پرواز، زماني كه هواپيما در حال ارتفاع گرفتن است يا از ارتفاع خود كم ميكند، يك شيريني سفت يا آدامس را در دهان بجويد تا به اين ترتيب مجبور به قورت دادن آب دهان خود به دفعات باشيد.
يك نفس متوسط بكشيد، بيني خود را با دست بگيريد و دهان خود را ببنديد و سعي كنيد با راندن آهسته هوا به لُپها، هوا را به داخل شيپور اُستاش برانيد (مانوور والسالوا).
به هنگام ارتفاع گرفتن و كمكردن ارتفاع، به شيرخوار يك شيشه آب يا آب ميوه بدهيد.
عواقب مورد انتظار
اغلب موارد با درمان قابل برگشت هستند، بدون اينكه آسيب يا ناشنوايي دايمي رخ دهد.
عوارض احتمالي
ناشنوايي دايمي
پاره شدن پرده گوش
عفونت گوش مياني
درمان
اصول كلي
در اغلب موارد، هيچ درماني لازم نيست و علايم در عرض چند ساعت يا چند روز برطرف ميشوند.
اگر گوش ترشح دارد، يك تكه كوچك پنبه را در كانال گوش خارجي بگذاريد تا ترشح را جذب كند.
ندرتاً لازم ميشود كه براي آزاد كردن مايع محبوس شده در گوش مياني، پرده گوش با جراحي باز شود. گاهي يك لوله كوچك پلاستيكي نيز در پرده گوش تعبيه ميشود تا فشار در دو طرف پرده گوش متعادل باقي بماند. اين لوله در عرض 12-9 ماه خود به خود بيرون ميافتد.
داروها
براي رفع درد و ناراحتي خفيف، ميتوان از داروهاي كاهنده تورم مخاط بيني و حلق، و داروهاي ضددرد مثل استامينوفن استفاده كرد.
امكان دارد براي شما قرصها و اسپريهاي قويتر تخفيف دهنده تورم مخاط بيني و حلق تجويز شود. اين داروها بايد حداقل به مدت دو هفته پس از آسيب مصرف شوند.
اگر عفونت وجود داشته باشد، آنتيبيوتيك تجويز ميشود.
فعاليت
با شروع بهبودي علايم، فعاليتهاي عادي خود را از سر گيريد.
رژيم غذايي
هيچ رژيم خاصي توصيه نميشود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم آسيب به گوش مياني در اثر تغييرات فشاري را داريد.
اگر يكي از مشكلات زير در هنگام درمان روي دهد: تب ـ سرگيجه ـ سردرد شديد ـ درد شديد ـ گيجي
اگر دچار علايم جديد غيرقابل كنترل شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
آميبياز (اسهال خوني آميبي)
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
آميبياز (اسهال خوني آميبي) عبارت است از يك عفونت انگلي روده بزرگ و گاهي كبد. اسهال آميبي در تمام دنيا وجود دارد اما در كشورهاي در حال توسعه شايعتر است. بسياري از افراد، خصوصاً كساني كه در آب و هواي معتدل زندگي ميكنند، اين انگل را دارند بدون اين كه علامتي داشته باشند. علايم وقتي ظاهر ميشوند كه انگل بافت روده بزرگ را مورد تهاجم قرار دهد. علايم ممكن است خيلي مبهم باشند.
علايم شايع
گاهي هيچ علامتي وجود ندارد.
اسهال متناوب همراه با اجابت مزاج بد بو. در مراحل اوليه، غالباً قبل از اسهال يبوست وجود دارد.
گاز و نفخ شكم
دل پيچه و حساسيت شكم به لمس
تب
گاهي مخاط و خون در اجابت مزاج
خستگي
دردهاي عضلاني اگر كبد گرفتار شده باشد:
درد در ناحيه كبد و سمت راست شكم
گاهي زرد شدن چشمها و پوست
لرز شديد
كاهش وزن
علل
يك انگل ميكروسكپي به نام آنتاموبا هيستوليتيكا ، كه توسط پشه، سوسك حمام، و تماس مستقيم با دستمال يا غذاي آلوده به مدفوع انتقال مييابد. شايعترين منابع عفونت عبارتند از:
آلودگي در افرادي كه با غذا سروكار دارند.
معيوب بودن لولهكشي هتل يا كارخانه
سبزيجات يا ميوههاي خامي كه با كود انساني پرورش يافتهاند يا در آب آلوده شسته شدهاند.
عوامل افزايش دهنده خطر
محيط زندگي شلوغ و غيربهداشتي
مسافرت به مناطق با زيرساختهاي بهداشتي نامطلوب
زندگي در مؤسسات نگهداري مختلف مثل خانه سالمندان و غيره
پيشگيري
دستان خود را به طور مرتب بشوييد، خصوصاً قبل از غذا خوردن اگر در منطقهاي هستيد كه غذا و آب ممكن است در آنجا آلوده باشد، اقدامات زير ضروري هستند: ـ آب آشاميدني را 5 دقيقه بجوشانيد. ـ براي مسواك كردن و شستن دندانها از آب شير استفاده نكنيد و مراقب باشيد هنگام حمام كردن آب قورت ندهيد. ـ از خوردن ميوه با پوست يا سبزيجات، ماهي يا صدف خام، يا هرگونه محصول لبني مشكوك (بستني، شير، كره و غير) خودداري كنيد.
عواقب مورد انتظار
در اكثر موارد بدن عارضه، اسهال آميبي در عرض 3 هفته با درمان خوب ميشود. در مواردي كه فرد به صورت حامل بيماري در آمده است، هيچ علامتي ممكن است وجود نداشته باشد. در موارد شديد، امكان دارد اسهال خوني شديد بروز كند كه نياز به درمان در بيمارستان وجود دارد.
عوارض احتمالي
پريتونيت (التهاب پرده صفاق كه سطح حفره شكم را ميپوشاند).
هپاتيت يا آبسه كبد
آبسه ريه
عفونت پرده دور قلب
آبسه مغز
درمان
اصول كلي
اقدامات تشخيصي ممكن است عبارت باشند از آزمايش مدفوع و خون؛ سيتي اسكن در موارد شك به گرفتاري كبد و در صورت لزوم، نمونهبرداري
در مورد بهداشت شخصي بسيار مراقب باشيد. مرتب حمام كنيد و پس از اجابت مزاج و قبل از دست زدن به غذا يا مواد غذايي دستان خود را با آب گرم و صابون بشوييد.
در مواردي كه آبسه كبد وجود دارد، جراحي ممكن است ضروري باشد.
داروها
امكان دارد مترونيدازول يا يدوكينول (يا هر دو)، پارومومايسين، يا ديلوكسانيد تجويز شوند.
امكان دارد جايگزيني مايعات از دست رفته براي درمان اختلال آب و الكتروليت به وجود آمده در اثر اسهال ضروري باشد.
فعاليت
به هنگام حمله حاد اسهال در رختخواب استراحت كنيد. فعاليتهاي عادي خود را وقتي آغاز كنيد كه تب رفع شود و اسهال رو به بهبود گذارد.
رژيم غذايي
رژيم غذايي شامل غذاهاي نرم و تدريجاً از سر گرفتن رژيم غذايي عادي.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم اسهال آميبي را داريد.
اگر يكي از موارد زير هنگام درمان رخ دهد: ـ دلپيچه بيش از 24 ساعت طول بكشد. ـ اسهال يا خون در اجابت مزاج بيشتر شود. ـ استفراغ آغاز شود. ـ درد در ناحيه كبد آغاز شود يا زردي به وجود آيد (زردي پوست يا چشمها) ـ بثور پوستي ظاهر شود. ـ تحريكپذيري يا سردرد شديد رخ دهد.
آميوتروفيك لاترال اسكلروز (als)
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
آميوتروفيك لاترال اسكلروز (als) عبارت است از تخريب پيش رونده سلولهاي طناب نخاعي، كه منجر به از دست رفتن تدريجي عملكرد عضلات ميشود. اين بيماري مسري يا سرطاني نيست. علايم اين بيماري ممكن است با علايمي كه در اثر بيماري لايم در دستگاه عصبي بروز ميكند اشتباه شوند. در بيماري Als ، دستگاه عصبي مركزي و عضلات، به خصوص عضلات دست، ساعد، پا، سر و گردن درگير ميشوند.
علايم شايع
پرش و ضعف عضلات، كه از دستها شروع شده، به بازوها و پاها گسترش مييابد. نهايتاً عضلات مسؤول تنفس و بلع نيز درگير شده، دچار ضعف ميشوند.
گرفتگي عضله
سفتي و انعطافناپذيري گروههاي عضلاني
كاهش وزن بدون توجيه
خورده خورده و نامفهوم صحبت كردن
معمولاً تواناييهاي ذهني مشكلي پيدا نميكنند
حملات ناگهاني خنده يا گريه
علل
علت دقيق آن نامشخص است.
عوامل افزايشدهنده خطر
سن بالاي 40 سال
سابقه خانوادگي Als
بروز اين بيماري در بين افرادي كه شغلشان مستلزم فعاليت بدني شديد است بيشتر گزارش شده است.
پيشگيري
در حال حاضر نميتوان از اين بيماري پيشگيري كرد.
عواقب مورد انتظار
در حال حاضر اين بيماري علاجناپذير است. بيماران معمولاً در عرض 5-2 سال فوت ميكنند، اما 20% از آنها تا 5 و 10% از آنها تا 10 سال زنده ميمانند.
تحقيقات علمي در زمينه علل و درمان اين بيماري در حال انجام هستند، بنابراين اميد ميرود كه روشهاي درماني مؤثرتري يافت شوند و نهايتاً علاج آن ميسر گردد.
عوارض احتمالي
عدم توانايي حركت ناشي از بيماري باعث بروز زخمهاي ناشي از فشارآمدن طولانيمدت روي نقاط خاص ميشود.
ذاتالريه ناشي از مشكل در بلع و جمعشدن ترشحات در راههاي هوايي
زوال رفتن پيشرونده قواي جسماني فرد بر جنبههاي مختلف زندگي وي از جمله روابط، كار، درآمد، هماهنگي عضلاني و مسايل جنسي تأثير منفي ميگذارد.
درمان
اصول كلي
تشخيص شامل آزمون الكترميوگرافي (نوار عضله) است. اين آزمايش براي ارزيابي انتقال پيامهاي عصبي به عضله انجام ميگيرد.
هيچ درمان اختصاصي وجود ندارد. براي كنترل علايم و اورژانسهاي عارض شده، بيمار تحت مراقبت حمايتي قرار ميگيرد.
براي پيشگيري از زخمهاي فشاري، بايد مراقبت پرستاري در حد مناسب انجام گيرد.
بيمار بايد تكنيك مكش و بيرون آوردن ترشحات جمع شده در ريه خود را ياد بگيرد.
روان درماني يا مشاوره براي يادگيري روشهاي مقابله با ناتواني و معلوليت
نهايتاً بستري شدن در بيمارستان يا مراكز نگهداري از بيماران دچار بيماريهاي مزمن
داروها
هيچ دارويي براي درمان Als وجود ندارد.
آنتيبيوتيك براي مبارزه با عفونت در صورت بروز ذاتالريه
داروي باكلوفن ممكن است به كاهش سفتي و انعطافپذيري عضلات كمك كند.
از داروهاي ضدافسردگي شايد بتوان براي كاهش توليد بزاق استفاده نمود.
فعاليت
تا حدي كه امكان دارد بيمار بايد فعاليت خود را حفظ كند. ضعف عضلاني تدريجاً توانايي جسماني فرد را كاهش ميدهد. با استفاده از يك برنامه مخصوص بازتواني ميتوان استقلال فرد را به مدت بيشتري حفظ نمود.
بايد وسايلي تهيه شوند تا فرد را در حركت كمك كنند، مثلاً واكِر يا صندلي چرخدار.
رژيم غذايي
اگر مشكل در بلع وجود دارد، بايد غذاهاي نرم و راحتالحلقوم خورده شوند.
نهايتاً ممكن است نياز به دادن غذا از راه لوله وجود داشته باشد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم آميوتروفيك لاترال اسكلروز (als) را داريد.
اگر پس از تشخيص و اقدامات لازم، دچار سرفه، تنگي نفس، يا تب شدهايد.
آنافيلاكسي (شوك آلرژيك)
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
آنافيلاكسي (شوك آلرژيك) عبارت است از يك پاسخ آلرژيك شديد به داروها و بسياري از مواد آلرژيزاي ديگر كه زندگي فرد را به خطر مياندازد. آن دسته از واكنشهاي آلرژيكي كه تقريباً بلافاصله رخ ميدهند معمولاً شديدترين هستند.
علايم شايع
امكان دارد علايم زير در عرض چند ثانيه يا چند دقيقه پس از مواجهه با مادهاي كه به آن آلرژي شديدي داريد رخ دهند:
حالت سوزن سوزن شدن يا كرختي اطراف دهان
عطسه
سرفه يا خسخس
تورم صورت و دستها
احساس اضطراب
نبض ضعيف و سريع
دل پيچه در ناحيه معده، استفراغ، و اسهال
خارش در تمام بدن و اغلب همراه با كهير
اشك ريزش
احساس گرفتگي در سينه؛ مشكل در نفس كشيدن
تورم يا خارش در دهان يا گلو
تپش قلب
غش
از دست دادن هوشياري
علل
خوردن يا تزريق مادهاي كه به آن حساس هستيد. پاسخ آلرژيكي كه براي خنثي كردن يا خلاص شدن از شر اين ماده از سوي بدن داده ميشود خود منجر به بروز يك نوع واكنش بسيار بيش از حد عادي شده كه گاهي زندگي را نيز در معرض خطر قرار ميدهد. آن چيزهايي كه بيشتر باعث بروز اين گونه واكنش ميشوند عبارتند از:
انواع داروها، به خصوص پنيسيلين. تزريق دارو با خطر بيشتري همراه است تا قرص و كپسول يا قطره
گزش يا نيش حشرات مثل انواع زنبور، مورچههاي گزنده، و برخي عنكبوتها
واكسنها
گرده گياهان
موادي كه در بعضي از انواع عكسبرداري تزريق ميشوند.
غذاها، به خصوص تخممرغ، باقلا، لوبيا، غذاهاي دريايي، و ميوهها
ورزش
عوامل افزايشدهنده خطر
سابقه آلرژي خفيف به چيزهايي كه در بالا ذكر شد.
سابقه اگزما، تب يونجه، يا آسم
پيشگيري
اگر سابقه آلرژي داريد:
پيش از پذيرفتن هرگونه دارو، مطلب را به پزشك يا دندانپزشك گوشزد كنيد. پيش از اينكه تزريقي براي شما انجام شود، از ماهيت آن مطلع شويد.
هميشه و در همه جا يك كيت آنافيلاكسي به همراه داشته باشيد. مطمئن شويد كه خانوادهتان طريقه استفاده از كيت را بلدند تا وقتي واكنش در شما بروز كرد بتوانند از آن استفاده كنند.
اگر به گزش حشرات آلرژي داريد، به هنگام بيرون رفتن لباسهاي محافظتي بپوشيد.
هميشه يك دستبند يا گردن آويز مخصوص داشته باشيد كه روي آن آلرژي شما مشخص باشد.
هميشه پس از تزريق هرگونه دارو، تا 15 دقيقه در مطب پزشك بمانيد. هرگونه علامت آلرژي را فوراً اطلاع دهيد.
يكي از روشهايي را كه ميتوانيد مدنظر قرار دهيد عبارت است از تزريق مادهاي كه به آن حساسيت داريد به روشي مخصوص و تدريجي به طوري كه حساسيت شما به تدريج برطرف شود (نام ديگر اين روش حساسيتزدايي است).
عواقب مورد انتظار
با درمان فوري و به موقع، كاملاً بهبود مييابيد.
عوارض احتمالي
در صورت عدم درمان فوري و به موقع، امكان دارد آنافيلاكسي منجر به شوك، ايست قلبي، و مرگ شود.
درمان
اصول كلي
اگر علايم آنافيلاكسي را در فردي مشاهده كرديد و ديديد كه تنفس وي متوقف شد: ـ اورژانس را خبر كنيد يا به فرد ديگري بگوييد اين كار را انجام دهد. (اگر اين اتفاق براي يك كودك افتاده است، قبل از خبر كردن اورژانس، اقدامات احيا را به مدت يك دقيقه انجام دهيد.) ـ فوراً تنفس دهان به دهان را آغاز كنيد. ـ اگر قلب ضربان ندارد، ماساژ قلبي بدهيد. ـ تا زماني كه كمك نرسيده است، عمليات احيا را ادامه دهيد.
هر گاه دارويي را مصرف ميكنيد، نسبت به امكان بروز واكنش آلرژيك هوشيار باشيد و آمادگي اين را داشته باشيد كه به محض بروز علايم اقدامات لازم را انجام دهيد. اگر قبلاً دچار واكنش آلرژيك شديد شدهايد، هميشه كيت آنافيلاكسي همراه داشته باشيد.
درمان طولاني مدت مستلزم حساسيتزدايي است.
داروها
تزريق اپينفرين (آدرنالين) تنها درمان فوري مؤثر است.
داروهايي مثل آمينوفيلين، كورتيزون، يا آنتيهيستامينها، كه پس از آدرنالين تزريق ميشوند، جلوي بازگشت علايم حاد را ميگيرند.
فعاليت
به محض بهبود علايم حمله، فعاليتهاي عادي خود را از سر بگيريد. اما اگر علايم دوباره برگشتند، بايد 24 ساعت تحتنظر باشيد.
رژيم غذايي
از خوردن غذاهايي كه به آنها آلرژي داريد خودداري كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم آنافيلاكسي را بروز دادهايد. اين يك اورژانس است! فوراً درخواست كمك اورژانس نماييد.
اگر دچارعلايم جديد و نامنتظره بروز كردهاند. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند
اختلال تنشزاي پس از حادثه (ptsd)
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
اختلال تنشزاي پس از حادثه (ptsd) نوعي اضطراب در افرادي كه حادثهاي را كه براي اكثر مردم بسيار آزارنده و مضطرب كننده است تجربه كردهاند. اين حوادث (بلاياي طبيعي، قتل، هتك حرمت، جنگ، زنداني شدن، شكنجه، تصادفات) در همه افراد يك استرس رواني ايجاد ميكنند ولي برخي افراد پس از آن سير طبيعي بهبود را طي نميكنند. مشخصه اختلال تنشزاي پس از حادثه اين اختلال عبارتست از يادآوري مداوم حادثه و بروز علايم مربوط به آن. اين علايم ممكن است درست پس از حادثه شروع شده يا چند ماه بعد بروز كند.
علايم شايع
يادآوري مكرر، غيرقابل اجتناب و آزارنده حادثه
ديدن خوابهاي مكرر مرتبط با حادثه
احساس رخداد دوباره حادثه (مجسم شدن تصاوير حادثه)
اضطراب مزمن
بيخوابي
اختلال در تمركز
اختلال حافظه
احساس منزوي شدن از ديگران
كاهش علاقه به فعاليتهاي معمول
واكنشهاي ترس نسبت به موقعيتها يا اجتناب از فعاليتهايي كه باعث يادآوري حادثه ميگردند.
آثار رواني (تحريكپذيري، بيقراري، هراسان بودن، بروز رفتارهاي ناگهاني به صورت انفجاري، ركود احساسات، احساس زجرآور مقصر بودن)
علل
مواجهه با يك حادثه وخيم. به نظر ميرسد تركيبي از عوامل زير باعث ايجاد اين اختلال شوند:
ناگهاني و غيرمنتظره بودن حادثه
خونين و بيرحمانه بودن حادثه
استرس طولانيتر و مزمن در طي حادثه
قدرت و ضعف رواني و سرشتي قرباني حادثه
آسيبهاي جسمي (به خصوص آسيب سر)
نوع حمايت اجتماعي و ميزان دسترسي به آن
عوامل افزايشدهنده خطر
سابقه بيتوجهي به فرد يا شرايط بد خانوادگي در كودكي
سوء رفتار با فرد در كودكي
وجود والدين الكلي
سطح سواد پايين
پيشگيري
مداخله فوري بلافاصله پس از حوادث غيرمترقبه ممكن است از ايجاد اين اختلال جلوگيري كند.
عواقب مورد انتظار
در برخي بيماران، علايم خودبهخود پس از 6 ماه برطرف ميشوند؛ درمان در بعضي بيماران ممكن است كمك كننده باشد؛ در ساير بيماران اين اختلال ممكن است سيري مزمن براي ماهها يا سالها داشته باشد.
عوارض احتمالي
اختلال تنشزاي پس از حادثه از نوع مزمن كه ميتواند به از دست دادن شغل، اختلالات خانوادگي و ناتواني منجر شود.
آسيب زدن به خود در طي تجسم دوباره حادثه
وابستگي به داروها و الكل
خودكشي
درمان
اصول كلي
اخذ سابقه طبي و معاينه فيزيكي توسط يك پزشك
براي رد كردن اختلالات مغزي آزمونهاي آزمايشگاهي و طبي ضروري است.
مشاوره روانشناختي جهت درمان توصيه ميشود.
پيمان بستن بيمار با خود جهت مقابله با مشكل
آموختن روشهاي آسودهسازي. اين روشها به ويژه براي كمك به رفع مشكلات خواب مفيدند.
گروههاي حمايتي بسيار مؤثر بوده و در مراكز نظامي و مراكز بحرانهاي اجتماعي در دسترساند.
داروها
پزشك ممكن است براي دورههاي كوتاه داروهاي ضداضطراب يا ضد افسردگي تجويز كند. داروي اختصاصي براي درمان اين اختلال وجود ندارد.
فعاليت
محدوديتي وجود ندارد. يك برنامه ورزشي معمول در تسكين برخي تنشها سودمند است.
رژيم غذايي
رژيم خاصي نياز نيست.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانوادهتان داراي علايم اختلال تنشزاي پس از حادثه باشيد.
اگر علايم پس از شروع درمان بهبود نيافته يا بدتر شوند.
اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد/ داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
اختلال دوقطبي (اختلال شيدايي ـ افسردگي)
--------------------------------------------------------------------------------
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
اختلال دوقطبي (اختلال شيدايي ـ افسردگي) عبارت است از اختلالي كه در آن خلق بيمار دچار نوسانات شديدي ميشود، و ارتباطي بين خلق بيمار و آنچه كه واقعاًدر زندگي بيمار رخ ميدهد وجود ندارد. سير بيماري بدين نحو است كه به طور يك در ميان ولي نامنظم، يك مدت فرد دچار سرخوشي و فعاليت زياد بدون توجيه است (شيدايي) و به دنبال آن دچار افسردگي شديد ميشود، و اين سيكل به همين منوال ادامه پيدا ميكند. در بين شيدايي و افسردگي، دورهاي از رفتار طبيعي (ممكن است كوتاه باشد يا حتي چند سال طول بكشد) وجود دارد.
علايم شايع
شيدايي
افزايش انرژي؛ سرخوردگي و نئشگي در بيمار
بيمار صبح زودتر و زودتر از خواب برمي خيزد (در مواردي بيمار ممكن است حتي 4-3 روزنخوابد)
حواس بيمار خيلي زود از يك كار پرت ميشود و بسيار بيقرار است (امكان دارد اين مسأله باعث كاهش بازده كاري شود). فرد پروژههاي جديد را با اشتياق فراوان آغاز ميكند، ولي ندرتاً آنها را به پايان ميبرد.
امكان دارد بيمار شروع به ولخرجي كند.
امكان دارد بيمار شريكهاي جنسي متعدد اختيار كند.
بيمار اغلب تحريكپذير است و دچار حملات عصبانيت ميشود.
صحبت كردن بيمار سريع، خشن، و غيرمنطقي ميشود.
امكان دارد بيمار فكر كند كه تواناييهاي خيلي زيادي دارد( خود بزرگبيني)
امكان دارد بيمار غذا خوردن را فراموش كند و وزن وي كم و خستگي بر وي عارض شود.
امكان دارد بيمار به يك باور نادرست و غيرقابل تغيير از اهميت و بزرگي خود برسد و فكر كند كه ميتواند كارهاي خطرناك انجام دهد. افسردگي
امكان دارد بيمار به طور فزايندهاي گوشه نشيني اختيار كند؛ خوابش مختل شود؛ و صبحها دير از رختخواب بر خيزد.
امكان دارد بيمار دراتاقش بماند، و از رو به رو شدن با دنياي بيرون واهمه داشته باشد؛ يا در واقع عزت نفس نداشته باشد.
غفلت از رسيدگي به خود
كاهش ميل جنسي
كاهش سرعت صحبت كردن و كند شدن حركات
افزايش تصورات در مورد وجود مشكلاتي كه واقعاً وجود ندارند.
نگراني بيش از حد در مورد بيماريهايي كه واقعاً وجود ندارند.
علل
ناشناخته است. عوامل زيستشناختي، رواني، و ارثي همگي ممكن است نقش داشته باشند. امكان دارد استرس زياد يا مرگ يكي از نزديكان باعث ظهور ناگهاني شيدايي يا افسردگي شود.
عوامل افزايش دهندة خطر
سابقة خانوادگي اين اختلال
پيشگيري
هيچ داروي خاصي براي پيشگيري از آن وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار
ممكن است بتوان اين اختلال را با درمان دراز مدت كه باعث كاهش دفعات و شدت حملات شيدايي و افسردگي ميشود، تا حد زيادي كنترل كرد و سلامت فرد را به حد نزديك به طبيعي رساند. بسياري از مديران، دانشمندان، و افراد سرشناس دچار اين اختلال بودهاند.
عوارض احتمالي
عود بيماري، به خصوص با قطع دارو
از دست دادن شغل؛ بروز مشكلات در زندگي مشترك
عدم رو به بهبود گذاشتن اختلال
خودكشي
درمان
اصول كلي
- گرفتن شرح حال و انجام معاينه توسط پزشكان (گاهي روانپزشك)
- رواندرماني يا مشاوره همراه با درمان دارويي بهترين نتايج را در بر دارد.
- براي مواردي كه علايم شديد هستند، ممكن است لازم باشد بيمار در بيمارستان يا مركز درماني بستري شود.
- امكان دارد در مورد بيماراني كه به دارو جواب نميدهند، از شوك (ect) استفاده شود.
- رژيم دارويي بايد دقيقاً رعايت شود. ضمناً بايد به طور منظم به پزشك معالج مراجعه شود تا اثربخشي درمان و اثرات جانبي احتمالي مورد بررسي قرار گيرند.
- هيچگاه وقتي احساس كرديد حالتان بهتر شده است، دارو را قطع نكنيد. اين كار ممكن است باعث عود بيماري شود كه شايد به دارو خوب جواب ندهد.
- با كمك مشاوره ميتوانيد روشهاي كنار آمدن با اين اختلال را فراگيريد. اعضاي خانواده بايد بتوانند علايم پيش درآمد وقوع حمله را بشناسند و چگونگي كمك به فرد بيمار را فرا بگيرند.
داروها
پزشك شما ممكن است ليتيم، والپروييك اسيد، يا كاربامازپين (تگرتول) تجويز كند. براي علايم شديدتر ممكن است تجويز يك داروي ضد روانپريشي ضروري باشد.
فعاليت
فعاليتهاي روزانه خود را حتي اگر تمايل نداريد، ادامه دهيد.
رژيم غذايي
يك رژيم طبيعي و متعادل داشته باشيد، حتي اگر اشتها نداريد. امكان دارد مكمل ويتامينها و مواد معدني لازم باشد. پزشكتان ممكن است به شما توصيه كند كه از مصرف كافئين پرهيز كنيد، زيرا كافئين يك مادة تحريككننده است.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علايم افسردگي يا سرخوشي هستيد.
اگر فكر خودكشي به سرتان زده است يا احساس نااميدي ميكنيد.
اختلال كم توجهي ـ بيش فعالي
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
اختلال كم توجهي ـ بيش فعالي عبارت است از يك نوع رفتار خاص در كودكان به طوري كه اين كودكان تنها ميتوانند براي مدت كوتاهي روي يك موضوع خاص تمركز كنند. ضمناً اين كودكان گاهي حركات و رفتار كنترل نشدهاي را به طور ناگهاني از خود بروز ميدهند. البته بيش فعالي ميتواند وجود داشته باشد يا نداشته باشد. به نظر ميرسد كه اين اختلال در اختلالات يادگيري نقش داشته باشد و تخمين زده ميشود حدود 10%-5% كودكان مدرسهاي گرفتار اين اختلال باشند.
علايم شايع
كودك روي صندلي مرتب ميجنبد و دستها و پاهاي خود را تكان ميدهد.
وقتي به كودك گفته ميشود كه بنشينيد، فقط به مدت كوتاهي روي صندلي بند ميشود.
حواس كودك به راحتي پرت ميشود.
قبل از مطرح شدن كامل سؤال، كودك پاسخ را ميدهد.
كودك در رعايت نوبت در بازي و صف مشكل دارد.
كودك در اجراي دستورالعملها مشكل دارد.
كودك قادر به تمركز روي يك كار يا بازي مشخص نيست.
مرتب از يك كار تمام نشده منصرف شده، به كار ديگري ميپردازد.
در انجام بازي، بدون ايجاد سروصدا، مشكل دارد.
زياد صحبت ميكند.
وسط صحبت يا كار ديگران ميپرد.
به نظر ميرسد كه اصلاً گوش نميدهد.
چيزهاي مورد نياز براي انجام كارها را گم ميكند.
اغلب كارهاي خطرناك انجام ميدهد بدون اينكه به عواقب ناگوار آنها توجه داشته باشد.
علل
ناشناخته است. فرضيات زيادي مطرح شدهاند، اما هيچ يك تأييد يا رد نشدهاند. تصور بر اين است كه منشاي آن بيولوژيك باشد.
عوامل افزايشدهنده خطر
سابقه خانوادگي اين اختلال
پيشگيري
هيچ روش خاصي براي پيشگيري وجود ندارد
عواقب مورد انتظار
در بعضي از موارد، رفتار غيرطبيعي كودك به هنگام بلوغ كاملاً برطرف ميشود. در بعضي ديگر، بيش فعالي با افزايش سن كاهش مييابد. اما تعدادي از اين كودكان نهايتاً به نوجوانان و بزرگسالاني مشكلدار تبديل ميشوند.
عوارض احتمالي
امكان دارد مشكلات كودك در طي زمان برطرف نشوند. نهايتاً كودك وقتي بزرگ ميشود ممكن است در تحصيل موفق نباشد، يا اينكه رفتار ضداجتماعي و گاهي جنايي از خود بروز دهد.
امكان دارد كودك در بزرگسالي دچار اختلال شخصيت شود.
درمان
اصول كلي
درمان و مشاوره به والدين و كودك توسط پزشك
رفتار درماني و شناخت درماني. كودك خود در اين نوع درمانها نقش مهمي را به عهده دارد. او بايد مواظب رفتار خود باشد، نقش محوله را به خوبي ايفا كند، و رفتار خود را ثبت كند. در يك طرح كلي، اساس اين روشهاي درماني بر راهبردهاي تغيير رفتار نامطلوب استوار است. به نظر ميرسد كه تركيب اين روشهاي درماني با داروها بهترين نتايج را در كنترل علايم به همراه داشته باشد.
در خانه يك محيط متناسب و محدوديتهاي كاملاً مشخص براي رفتار كودك را در نظر بگيريد. ضمناً بايد از روشهاي تربيتي نيز به طور مداوم بهره گرفت. اگر احساس ميكنيد كه نياز به كمك از طرف افراد متخصص امر داريد مراجعه كنيد.
با معلم كودك تماس مستمر داشته باشيد. اگر كودك در درس خود نياز به كمك بيشتري دارد، امكان آن را فراهم كنيد.
داروها
پزشك شما شايد تصميم بگيرد داروهايي مثل متيل فنيدات (ريتالين)، كه ظاهراً اثر آرامشبخش در كودكان دچار اين اختلال دارند، تجويز كند. اين داروها اثرات جانبي ناخوشايندي دارند، از جمله: اختلال در خواب، افسردگي، سردرد، معده درد، بياشتهايي، و كاهش رشد.
فعاليت
فعاليت كودك خود را حتيالمقدور در چارچوب مشخصي در آوريد.
رژيم غذايي
رژيم غذايي مخصوصي پيشنهاد شدهاند: حذف كليه افزودنيهاي غذايي (ادويه جات و غيره)، حذف مواد به خصوصي از رژيم غذايي، يا ويتامين درماني شديد. اغلب تحقيقات پزشكي اشاره به اين دارند كه اين رژيمها براي تعداد بسيار كمي از كودكان مفيد هستند. اما بسياري از والدين تغييرات قابل توجهي را در رفتار كودكان خود پس از استفاده از اين رژيمها گزارش كردهاند. شايد دليل آن اين باشد كه با تهيه غذاهاي مخصوص براي كودك، وي احساس ميكند كه توجه بيشتري به او ميشود. در مورد هرگونه رژيم غذايي مخصوصي كه براي كودك خود در نظر داريد با پزشك خود مشورت كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر احساس ميكنيد كودكتان علايم اختلال كم توجهي ـ بيش فعالي را دارد.
اگر پس از شروع درمان علايم بدتر شوند.
اگر دچار علايم جديد وغيرقابل كنترل شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
اختلالات آب و الكتروليت
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
اختلالات آب و الكتروليت عبارت است از وجود يك عدم تعادل در آب و نمكهايي (الكتروليتهايي) كه براي كار طبيعي بدن لازم هستند. نمكهاي ضروري براي كار بدن عبارتند از: سديم، پتاسيم، كلسيم، بيكربنات و فسفات. تمام قسمتهاي بدن در مايعي كه حاوي نسبتهاي دقيقي از آب و نمكهاي طبيعي است شناور هستند. مايعات بدن همواره در يك حالت ثبات دروني قرار دارند به نحوي كه خصوصيات فيزيكي و شيميايي آنها از تعادل خاصي برخوردارند.
علايم شايع
بستگي به اين دارد كه آب يا نمكها كم و زياد شده باشند. علايم زير ممكن است نشان دهنده هر كدام از اين حالتها باشند:
خشكي دهان
پوست چروكيده
افزايش، كاهش يا به كلي فقدان ادرار
خستگي
پاها، دستها، صورت يا شكم ورم كرده و پف كرده
احتقان و ورم ريوي
ضعف و گيجي
نامنظم بودن ضربان قلب
علل
مايعات و نمكها ممكن است به طرق زير از دست روند:
استفراغ
اسهال
تعريق زياد
بعضي داروها، مثل ادرارآورها (ديورتيك)
گذاشتن يك لوله در معده از راه بيني به هنگام بستري شدن در بيمارستان مايعات و نمكها ممكن است به طرق زير در بدن جمع شوند:
نارسايي حاد يا مزمن كليه
ديابت بيمزه
بيماري غدد فوق كليوي
بيماري مزمن ريه
مصرف داروهاي كورتيزوني، هورمونهاي زنانه، يا بيكربنات سديم
عوامل افزايشدهنده
تب
اسهال ويا استفراغ
بيماري كليه
ديابت شيرين
بيماري قلب
رژيم غذايي نامعمول يا افراطي
بياشتهايي يا پرخوري رواني
وابستگي به الكل
مصرف داروهاي ادرارآور (ديورتيك)
شيرخواران، كودكان كم سن و سال، و افراد بالاي 60 سال. در اين گروههاي سني به هنگام بيماري مايعات سريعتر از دست ميروند.
پيشگيري
در صورت بروز استفراغ يا اسهال، هر 30 دقيقه مقادير كمي از مايعات رقيق مثل آب ميوه، سودا، چاي، يا آب ژلاتين بنوشيد. نوشيدن مايع جايگزين مايعات از دست رفته ميتواند كمك كننده باشد. براي درست كردن اين مايع، حدود نيم ليتر آب، يك قاشق چايخوري شكر و نصف قاشق چايخوري نمك را به خوبي هم بزنيد تا شكر و نمك كاملاً حل شوند.
البته ميتوان از محلولهاي جايگزين كه در بازار موجود هستند نيز استفاده نمود.
به هنگام بروز بيماريهاي جدي، تعادل مايعات (ورودي و خروجي) را ثبت كنيد.
عواقب مورد انتظار
با درمان معمولاً در عرض 48-24 ساعت (بسته به علت زمينهساز) خوب ميشود.
عوارض احتمالي
نامنظميهاي ضربان قلب
ايست قلبي و مرگ
درمان
اصول كلي
اقدامات تشخيصي ممكن است شامل موارد زير باشند: آزمايش ادرار، مدفوع، خون و الكتروليتها، خصوصاً سديم، كلر و پتاسيم؛ گاهي هم بررسيهاي راديواكتيو در مورد كل آب بدن انجام ميگيرند.
- به هنگام بروز بيماريهاي جدي، تعادل مايعات (ورودي و خروجي) را در منزل ثبت كنيد. به اين ترتيب كه ميزان مايعات نوشيده شده و ميزان ادرار روزانه مشخص شود.
- روزانه خود را وزن كنيد. هرگونه افزايش يا كاهش ناگهاني وزن ممكن است نشان دهنده تغييرات مايعات بدن باشد.
- بستري شدن در بيمارستان براي دريافت مايعات از راه رگ (سرم) و درمان در موارد جدي عدم تعادل آب و الكتروليت، و نيز براي درمان علت زمينهساز
داروها
براي از دست رفتن مايعات: ـ نوشيدنيهاي خانگي حاوي نمك ـ سرم به هنگام بستري شدن در بيمارستان
براي تجمع مايع و نمك، داروي ادرارآور و مكمل پتاسيم ممكن است تجويز شود.
فعاليت
تا زمان بازگشت قدرت جسميتان در رختخواب استراحت كنيد.
رژيم غذايي
در موارد جدي اختلال آب و الكتروليت، امكان دارد بيمار از خوردن جامدات منع شود تا اختلال آب و الكتروليت رفع گردد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم اختلال آب و الكتروليت يا كمآبي را داريد.
اگر وزن شما در عرض يك روز نزديك 2 كيلوگرم يا بيشتر پايين يا بالا رود.
انتروكوليت با غشاي كاذب
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
انتروكوليت با غشاي كاذب يك بيماري شديد و نادر مربوط به روده كوچك و بزرگ. اين عارضه معمولاً 7-5 روز پس از جراحيهاي وسيع گوارش و درمان آنتيبيوتيكي در يك فرد دچار ناتواني عمومي قبل از جراحي بروز ميكند. مشخصه آن التهاب و مرگ بافتي غشاي پوشاننده سطح داخلي روده و لايه عمقي رودههاست.
علايم شايع
اسهال آبكي (گاهي خوني) همراه با انقباضات شكمي
تب
بالا بودن تعداد گلبولهاي سفيد در آزمايش خون
افت فشار خون، گاهي تا حد شوك، همراه با نبضهاي ضعيف و ضربان قلب سريع
تهوع و استفراغ
عدم آگاهي به موقعيت
علايم ممكن است در طي درمان آنتيبيوتيكي يا 10-1 روز پس از قطع آن بروز كند.
علل
عفونت باكتريايي، عمولاً ناشي از كلسترويديوم ديفيسيل كه با توليد سم باعث ايجاد علايم ميشود ـ يا ناشي از استافيلوكوك . اين باكتريها به طور طبيعي درون رودهها زندگي ميكنند ولي هنگامي كه ساير باكتريهاي طبيعي ساكن روده در اثر مصرف مقدار بالاي آنتيبيوتيكهاي وسيعالطيف از بين ميروند اين باكتريها ايجاد انتروكوليت ميكنند. اين امر تعادل باكتريايي درون روده را برهم ميزند. اين بيماري معمولاً به عنوان عارضهاي از جراحي بروز ميكند.
عوامل افزايش دهنده خطر
سن بالاي 60 سال
جراحي اخير همراه با افت فشار خون در طي جراحي
نارسايي كليه
چاقي
تغذيه نامطلوب
مصرف آنتيبيوتيكها، به خصوص لينكومايسين، كليندامايسين، آمپيسيلين، كلرامفنيكل، سفالوسپورينها، پنيسيلين يا داروهاي گروه سولفات
پيشگيري
پيشگيري خاصي ندارد.
عواقب مورد انتظار
علايم معمولاً 2-1 هفته پس از قطع آنتيبيوتيك مسؤول عارضه برطرف ميشوند. تجويز يك آنتيبيوتيك ديگر به جاي آنتيبيوتيك قطع شده معمولاً توصيه نميشود، مكانيسمهاي دفاعي بدن خود در غياب درمان آنتيبيوتيكي براي مقابله با عفونتها عمل ميكنند. موارد شديد اين بيماري ممكن است كشنده باشد.
عوارض احتمالي
عوارض زير تنها در صورت عدم تشخيص درمان اين بيماري بروز ميكنند:
شوك و از دست دادن شديد مايعات بدن
پريتونيت ناشي از پاره شدن روده
درمان
اصول كلي
بررسيهاي تشخيصي ممكن است شامل كشت مدفوع، آندوسكوپي، يا نمونهبرداري لايه پوشاننده سطح داخلي روده بزرگ در طي كولونوسكوپي باشد. توجه به اين نكته ضروري است كه عكسبرداري با تنقيه باريم (باريم انما) نبايد براي بيمار انجام شود زيرا ممكن است باعث پارگي روده گردد.
مهمترين جنبه درمان، قطع مصرف آنتيبيوتيك مسؤول بيماري است.
در موارد متوسط تا شديد، بستري در بيمارستان جهت تجويز تغذيه وريدي و مراقبتهاي ويژه ممكن است لازم باشد.
داروها
كلستيرامين، وانكومايسين يا مترونيدازول براي پيشگيري از عفونتهاي غير باكتريايي ثانويه كه در شرايط بهم خوردن تعادل ارگانيسمهاي رودهاي رخ ميدهد، تجويز ميگردد.
كورتون با مقدار بالا براي يك مدت كوتاه براي كاهش التهاب ممكن است تجويز شود.
از مصرف داروهاي ضد اسهال خودداري كنيد مگر با دستور پزشك. اين داروها ممكن است در پارگي روده نقش داشته باشد.
فعاليت
تا برطرف شدن همه علائم بيماري در بستر استراحت نماييد. براي كاهش احتمال لخته شدن خون در وريدهاي عمقي پا در همان حال كه در بستر استراحت ميكنيد، پاهاي خود را خم و راست كنيد. فعاليتهاي طبيعي خود را پس از برطرف شدن علايم به تدريج از سر بگيريد.
رژيم غذايي
در ابتداي درمان، تغذيه وريدي لازم خواهد بود، پس از آن به تدريج تغذيه دهاني با رژيم مايعات، سپس غذاهاي نرم و در نهايت رژيم معمولي شروع ميشود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان دچار علايم انتروكوليت با غشاي كاذب پس از جراحي رودهها شده باشيد.
اگر علايم پس از درمان عود نمايد.
اگر دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شده ايد. داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
افسردگي خفيف (ديستايمي)
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
افسردگي خفيف (ديستايمي) عبارت است از افسردگي مزمن همراه با علايمي كه خفيفتر اما درازمدتتر از علايم دورههاي شديد افسردگي هستند. شروع افسردگي خفيف معمولاً بي سروصدا است و بسياري از افراد متوجه تغيير در زندگي خود نميشوند. علايم ممكن است در دوران كودكي يا نوجواني آغاز شوند و تا ماه ها و شايد سال ها ادامه داشته باشد.
علايم شايع
افسردگي خفيف اين طور تعريف ميشود: وجود چندين مورد از علايم زير در اغلب ساعات روز و در اغلب روزها به مدت دو سال يا بيشتر (يك سال در كودكان يا نوجوانان) به طوري كه فرد هيچگاه بيش از دو ماه رها از اين علايم نبوده باشد:
نداشتن اشتها يا برعكس پرخوري
مشكلات خواب (خواب زياد يا كم)
فقدان انرژي؛ احساس خستگي در تمام اوقات
مشغوليت ذهني زياد درباره احتمال شكست در كارها و بيكفايتي، و نيز داشتن افكار منفي (نااميدي)
احساس تأسف براي خود؛ منفي بافي
نداشتن بازده كاري مناسب در خانه و محل كار
مشكل در تمركز و تصميمگيري
نداشتن علاقه يا لذت نبردن از فعاليتهاي لذتبخش يا فعاليتهاي اجتماعي
تحريك پذيري
گريه كردن بدون دليل
زياد ايراد گرفتن يا شكايت كردن
شكاك بودن
علل
احتمالاً در اثر تركيب عوامل ژنتيكي، نحوه بزرگ شدن و تربيت، و نيز عوامل رواني (مثل از دست دادن شغل يا طلاق) به وجود ميآيد.
عوامل افزايشدهنده خطر
سابقه خانوادگي افسردگي
پيشگيري
راه مشخصي براي پيشگيري از آن وجود ندارد. بهتر است تغييرات عمده احتمالي در زندگي خود را پيشبيني كنيد و براي آنها آمادگي داشته باشيد.
عواقب مورد انتظار
به بيشتر كساني كه دچار افسردگي خفيف هستند ميتوان با درمان مناسب كمك كرد. امكان دارد چندين ماه طول بكشد تا علايم رو به بهبود بگذارند. گاهي فرد تا زماني كه تحت درمان قرار ميگيرد و احساس خوبي پيدا كند متوجه نميشود كه چقدر افسرده بوده است.
عوارض احتمالي
بازگشت افسردگي و مزمن شدن آن؛ بروز دوره شديد افسردگي
سوء مصرف الكل يا وابستگي به آن
ساير عوارض به وجود بيماري زمينهاي و نوع آن بستگي دارند.
درمان
اصول كلي
گرفتن شرح حال و انجام معاينه باليني توسط پزشك.
بهترين نتايج با انجام روان درماني يا مشاوره همراه با دارودرماني حاصل ميشوند.
چندين تكنيك روان درماني در درمان افسردگي خفيف مؤثر هستند:
شناخت يا رفتار درماني (هدف آن تغيير افكار منفي به افكار مثبت است)؛
درمان روابط بين فردي (هدف آن بهبود برقراري روابط با ديگران است)؛
تجزيه و تحليل فرهنگي (هدف آن تعيين نقش جامعه در كم شدن عزت نفس و بروز احساس بيعرضگي و ناتواني در مقابله با مشكلات، و نيز كمك به رفع اين مشكل است).
مشاوره شغلي براي بعضي از اين افراد با اين هدف كه مشخص شود آيا كارشان مطابق با خصوصيات رواني و رفتاري آنها است يا خير.
پيوستن به گروههاي حمايتي. اين گروهها به بسياري از افراد كمك ميكنند كه در جمعي كه همگي مشكلات كمابيش مشابهي دارند، مشكلات خود را مطرح كنند و در اين بين، بذر دوستيهاي زيادي نيز ريخته خواهد شد.
از نوشيدن الكل اجتناب كنيد. اگر براي ترك آن نياز به كمك داريد به پزشك خود مراجعه نماييد يا با گروههاي حمايتي مربوطه تماس حاصل كنيد.
استرس عاطفي را در زندگي خود كم كنيد. روشهاي مقابله با استرس را ياد بگيريد.
داروها
پزشك شما ممكن است داروهاي ضد افسردگي تجويز كند. امكان دارد مصرف دارو تا چندين ماه يا گاهي چندين سال ضرورت داشته باشد. توجه داشته باشيد كه اگر يك نوع دارو مؤثر نبود، ممكن است داروهاي ديگري وجود داشته باشند كه تأثير خوبي بگذارند، بنابراين به هيچ عنوان نااميد نشويد.
فعاليت
محدوديتي براي آن وجود ندارد. انجام ورزش منظم توصيه ميشود.
رژيم غذايي
يك رژيم غذايي طبيعي و متعادل داشته باشيد تا وضعيت سلامت شما در بهترين حالت حفظ شود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم افسردگي خفيف را داريد.
اگر علايم بدتر شوند يا عليرغم درمان رو به بهبود نگذارند.
اسكلروز متعدد (اِم. اِس)
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
اسكلروز متعدد (اِم. اِس) يك اختلال مزمن درگيركننده بسياري از عملكردهاي دستگاه عصبي. يك سوم بيماران داراي بيماري خفيف و غيرپيشرونده هستند. در يك سوم ديگر بيماري پيشرفت آهستهاي دارد و در يك سوم باقيمانده پيشرفت بيماري سريع است. اين بيماري بزرگسالان جوان (سنين 40-20 سال) از هر دو جنس را مبتلا ميسازد ولي در خانمها شايعتر است.
علايم شايع
مراحل زودرس:
اختلالات چشمي مبهم نظير تاري ديد يا دوبيني متناوب
ضعف؛ اختلال در راه رفتن يا حفظ تعادل
اختلال حسي مبهم يا كرختي و گزگز كردن
مراحل ديررس:
ضعف قابل توجه؛ لرزش
مشكلات تكلم
بياختياري مدفوع يا ادرار
نوسانات خلقي زياد
ناتواني جنسي در مردان نوع علايم بين بيماران مختلف بسيار متفاوت است. گاهي علايم بيماران به اشتباه به مشكلات روحي يا عصبي نسبت داده ميشود.
علل
علل آن ناشناخته است. تحقيقات در اين باره حاكي از آن است كه مولتيپل اسكلروز (ام. اس) ممكن است ناشي از يك اختلال خودايمني يا يك ويروس داراي فعاليت آهسته باشد. لكههايي از ماده سفيد در مغز و نخاع تخريب شده و نميتوانند تحريكات عصبي طبيعي را منتقل كنند.
عوارض افزايشدهنده خطر
كودكان و نوجوانان رشد يافته در آبوهواي سرد. مهاجرت بعدي به به منطقهاي با آبوهواي گرم در جلوگيري از بروز بيماري مؤثر نيست.
وجود سابقه خانوادگي اين بيماري
پيشگيري
در حال حاضر قابل پيشگيري نيست ولي دورههاي عود بيماري با درمان كوتاه ميشود. از عفونت كه موجب عود بيماري ميشود پيشگيري كنيد.
عواقب مورد انتظار
گاهي بهبود خودبهخود رخ ميدهد. ولي در بيشتر موارد، ام. اس غيرقابل علاج است. علايم آن قابل تسكين يا كنترل است، و اين بيماري اغلب براي ماهها تا سالها پايدار باقي ميماند. به طور شايع بيماران تا 30-20 سال پس از بروز بيماري زنده ميمانند.
تحقيقات علمي درباره علل و درمان اين بيماري ادامه دارد و اين اميد وجود دارد كه درمانهايي مؤثرتر و نهايتاً علاجبخش عرضه گردند.
عوارض احتمالي
عفونتهاي مجاري ادرار ناشي از اختلالات دفع مدفوع يا ادرار
زخمهاي فشاري ناشي از بستري طولاني مدت
يبوست ناشي از عدم تحرك
درمان
اصولي كلي
آزمون خاصي براي تشخيص اين بيماري وجود ندارد. بررسيهاي تشخيصي ممكن است شامل سيتي اسكن، امآرآي، پاسخ فراخوانده بينايي (پاسخ الكتريكي نسبت به تحريك يك دستگاه حسي)، آزمايش مايع نخاع و معاينه فيزيكي باشد.
اين بيماري درمان اختصاصي ندارد. فروكش بيماري خودبهخود رخ داده و ارزيابي ميزان موفقيت درمان را مشكل ميسازد.
حمايتهاي روحي رواني. تشويق و اطمينان دادن به بيماران جهت كمك به جلوگيري از پيدايش نااميدي به درمان ضروري است.
براي ادراره يك زندگي طبيعي تا حدامكان تلاش كنيد ولي خود را خسته نكيند.
از محيطهاي گرم، حتي از دوش آب داغ گرفتن، اجتناب كنيد. گرما ميتواند به طور موقت علايم را تشديد كند.
از ماساژ مكرر نواحي درگير استفاده كنيد. اين كار به پيشگيري از ايجاد جمعشدگي عضلات كمك ميكند.
از استرس بپرهيزيد زيرا ممكن است علايم را بدتر كند.
گذاشتن سوند ادرار توسط خود بيمار در موارد تخليه ناكامل مثانه
برخي درمانگران طبي غيرمتعهد درمانهاي اثبات نشده بيارزشي را ارايه ميدهند. قبل از صرف هزينه خود بابت اين درمانها با گروه پزشكي خود در مورد درمانهاي غيرمعمول اين بيماري مشورت كنيد.
بستري كردن بيماران يا مراقبت از آنها در آسايشگاههاي بيماران بسته به شدت بيماري ممكن است لازم باشد.
داروها
داروهاي كورتوني در طي دورههاي عود بيماري يا تشديد علايم.
سيكلوفسفاميد به مهار واكنش مضّر دستگاه ايمني كمك ميكند.
شلكنندههاي عضلاني براي كنترل گرفتگي عضلات
اينترفرون و ساير درمانها در دست بررسي قرار دارند. درمانهاي جديدي ممكن است به زودي عرضه گردند.
فعاليت
يك برنامه منظم از تمرينهاي فيزيكي و فعاليتهاي ذهني ضروري است. درمان فيزيكي و بازتواني عضلاني با وسايل مكانيكي (استفاده از بريس، عصا يا واكر) براي غلبه بر معلوليتهاي فيزيكي توصيه ميگردد.
دورههاي منظم استراحت را برنامهريزي كنيد.
در صورت امكان فعاليت جنبي خود را ادامه دهيد. مشاوره با متخصص مربوط در اينباره ممكن است سودمند باشد.
رژيم غذايي
از يك رژيم غذايي عادي متعادل شده، و البته پر فيبر براي پيشگيري از يبوست، استفاده كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علايم اِم اِس باشيد.
بروز موارد زير در طي درمان:
ـ اختلالات بلع يا تنفس
ـ تشديد ناگهاني ضعف
ـ تب و لرز، يا ساير علايم عفونت
سوءرفتار و خشونت در منزل
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
سوءرفتار و خشونت در منزل شامل رفتارهاي مختلف (فيزيكي، جنسي، رواني، و عاطفي) است كه براي برقراري تسلط و كنترل روي قرباني سوء رفتار (عمدتاً زن) انجام ميگيرند. غالباً قرباني به علت احساس شرم و گناه، اين سوء رفتار را به مقامات گزارش نميكند يا در مورد آن چيزي به خانواده يا دوستان نميگويد. سوء رفتار ميتواند در هر نژاد، گروه سني، سطح اقتصادي يا تحصيلي، يا مليتي رخ دهد.
علايم شايع
در زن قرباني:
آسيب بدني شامل شكستگي استخوان، خونمردگي، سوختگي، خفگي، گاز گرفته شدن، و تجاوز جنسي. اغلب آسيبها به سر، گردن، قفسه سينه، شكم، و پستانها وارد ميآيند. همچنين روي بازو و دست كه به حفاظت در برابر ضربات كمك ميكنند نيز شايد ديده شوند.
ساير علايم ممكن است عبارت باشند از: درد مزمن لگني، اختلال جنسي، اضطراب، اختلالات خواب، افسردگي، اختلال تنشزاي پس از حادثه، اختلال در غذا خوردن، مشكلات رواني، و افكار خودكشي.
مرد سوءرفتاركننده:
عصبانيت، شكاك بودن، حالت عصبي، و كج خلقي. البته گاهي مرد ممكن است خيلي مهربان به نظر برسد. اين گونه مردان متناوباً رفتارهاي خشونتآميز و رفتارهاي مهربانامه از خود بروز ميدهند.
مرد ممكن است مشكلات زير را داشته باشد: حسادت بيمارگونه؛ ترس از تنها ماندن؛ نداشتن اعتماد به نفس و اراده در انجام كارها؛ مشغوليت ذهني درباره تسلط و ترس از وابستگي.
تحتنظر گرفتن همسر و دور نگاه داشتن وي از دوستانش
تهديد به خشونت؛ گاهي ممكن است با اسلحه يا چاقو بازي كند.
علل
نظريههاي مختلفي درباره علت سوء رفتار و خشونت با همسر و چگونگي پيشرفت آن وجود دارند. محققان در جستجوي پاسخهاي دقيق به پرسشهاي موجود در اين زمينه هستند. مسأله چندان ساده نيست زيرا همان خصوصيات و عوامل خطري كه مردان سوء رفتار كننده دارند، در بسياري از مردان ديگر كه سوء رفتار از خود بروز نميدهند نيز ديده ميشود.
عوامل افزايشدهنده خطر
سابقه سوء رفتار در خانواده مرد يا زن. مرد سوء رفتار كننده و غالباً زن قرباني، شاهد سوء رفتار در خانواده به هنگام بچگي بودهاند.
مردان سوء رفتار كننده معمولاً به الكل يا موادمخدر اعتياد دارند، غالباً بيكار هستند، و سطح تحصيلات آنها پايين است (البته بسياري از مردان تحصيل كرده هم هستند كه سوء رفتار از خود بروز ميدهند).
وابستگي مرد به زن، نگرانيهاي مالي، احساس بيكفايتي، و داشتن ديدگاههاي سنتي، خصوصاً در مورد نقش و جايگاه مرد و زن
زناني كه عزت نفس ندارند و زناني كه احساس وابستگي و بيفايده بودن ميكنند.
زنان حامله. سوء رفتار و خشونت غالباً عاملي براي سقط به شمار ميرود.
پيشگيري
براي ريشهكني سوء رفتار و خشونت با همسر، نياز به يك حركت متحد در سطح اجتماع وجود دارد تا ريشههاي مشكل شناسايي و خشكانده شوند.
زنان بايد با بروز اولين نشانههاي سوءرفتار و خشونت كمك بخواهند و فكر نكنند كه مرد رفتار خود را به همين سادگي عوض ميكند.
عواقب مورد انتظار
با افزايش آگاهيهاي عمومي در سطح جامعه و فراهم شدن سيستمهاي حمايتي؛ تعداد روز افزوني از زنان در همان مراحل اوليه خواهان كمك شدهاند.
عوارض احتمالي
سالها سوء رفتار عاطفي و بدني
فوت زن قرباني سوء رفتار
كشته شدن مرد سوء رفتار كننده توسط زن
درمان
اصول كلي
اگر قرباني سوء رفتار هستيد:
- خصوصاً از سر و شكم خود در برابر ضربات محافظت به عمل آوريد. فوراً كمك بخواهيد. اگر ميتوانيد، از نزد مرد سوء رفتار كننده فرار كنيد. سعي كنيد عكسهايي از انجام سوء رفتار تهيه كنيد، به يك نفر اطلاع دهيد يا به اورژانس تلفن كنيد.
- كمك حقوقي بخواهيد. توجه مقامات پليسي و قضايي به اين مسأله بسيار بيشتر شده است.
گامهاي درمان قرباني سوء رفتار:
ـ در صورت وارد آمدن هرگونه آسيب، به پزشك مراجعه كنيد.
ـ مشاوره نقشي حياتي در درمان دارد. در اين مشاورهها به زنان كمك ميشود تا روشهاي مقابله با مشكل، و به دست آوردن مجدد اعتماد به نفس و تواناييهاي زندگي را فرا بگيرند.
درمان مرد سوء رفتار كننده:
ـ مرد سوء رفتار كننده معمولاً مقاومت ميكند.
ـ گروههاي آموزشي و درماني تا حدي موفق بودهاند.
ـ بسيار مهم است كه مرد سوء رفتار كننده نتيجه رفتار خود را ببيند و ياد بگيريد كه اگر رفتار خود را عوض نكند به زندان خواهد رفت.
داروها
امكان دارد ضداضطراب يا افسردگي تجويز شوند، ولي معمولاً نيازي به آنها نيست.
فعاليت
محدوديتي براي آن وجود ندارد
رژيم غذايي
رژيم خاصي توصيه نميشود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان قرباني سوء رفتار و خشونت در منزل هستيد.