◄◄ تاپیـــــک جـــــامـــــع انـــــواع ســــرطــــان ها ►►
سرطان پوست چيست؟
پوست بزرگترين عضو بدن و وظيفه آن ذخيره چربى، خنك نگه داشتن بدن و ساختن ويتامين D در بدن است و بدن را از عفونت، نور، از دست رفتن آب و ساير مايعات و جراحت حفظ مى كند.
سرطان پوست بيمارى اى است كه در آن سلول هاى بدخيم از بافت پوست نشات مى گيرند و به طور نامنظم و فزاينده اى تكثير و به طريقى از سيستم ايمنى و دفاعى بدن عبور مى كنند بدون اينكه موجب عكس العمل تدافعى و تهاجمى در سيستم ايمنى بدن شوند. مهمترين عامل پيشتاز و مستعد سرطان پوست، جهش در DNA سلول بر اثر اشعه ماوراى بنفش است كه منجر به شروع تراريختى سلول و سرطانى شدن آن مى شود.
با توجه به نوع سلول پوستى كه دچار تراريختى و سرطان شده است اشكال مختلفى از سرطان پوست وجود دارد كه هركدام نشانه ها و عوارض خاص خود را دارند. شايع ترين اشكال سرطان پوست عبارتند از:
۱- سرطان سلول هاى بنيانى يا پايه
۲- سرطان سلول هاى فلسى
۳- سرطان سلول هاى ملانوسيست يا ملانوما
• سرطان سلول هاى بنيانى
سرطان سلول هاى بنيانى شايع ترين نوع سرطان پوست به شمار مى آيد و نسبت به ديگر اشكال سلول هاى سرطانى پوست خطر كمترى دارد. سرطان سلول هاى بنيانى كه در پايه اپيدرم (لايه خارجى پوست) قرار دارند سرعت رشد كم و آرام داشته و به ندرت گسترش مى يابند.
سبب شناسى سرطان سلول هاى بنيانى پوست عبارت است از: در معرض تابش نور شديد آفتاب قرار گرفتن بدن از جمله صورت، گوش ها، گردن، سر، شانه ها و پشت، تماس با مواد شيميايى مانند آرسنيك و مواد راديواكتيو، جراحت هاى باز، سوختگى، خالكوبى و واكنش هاى حساسيتى نسبت به واكسن.
افرادى كه پوست و موى روشن و چشم آبى، سبز و خاكسترى دارند و همچنين اشخاصى كه مشاغل آنها در فضاى باز است و به طور متوالى در معرض نور آفتاب هستند نيز از خطر بالاترى براى ابتلا به سرطان سلول هاى بنيانى پوست برخوردارند.
• علائم هشدار دهنده سرطان بنيانى پوست
زخم هاى بازى كه خونريزى در آن پس از سه هفته يا بيشتر ترميم نيافته باشد، لكه سرخ يا حساسيتى كه ممكن است حالت خشكى، درد و يا خارش داشته و بهبود نيابد، برآمدگى شفافى كه به رنگ صورتى، قرمز و سفيد است و يا در افراد با پوست هاى تيره به رنگ قهوه اى و سياه نمايان و گاهى با خال اشتباه گرفته مى شود، لكه صورتى كه با حاشيه برآمده و فرو رفتگى خشك، در مركز آن همراه است. در اين مورد با رشد لكه، رشته هاى نازك رگ هاى خونى ممكن است بر سطح آن ايجاد شود.
• سرطان سلول هاى فلسى پوست
سرطان سلول هاى فلسى دومين شكل شايع سرطان پوست به شمار مى رود كه مى تواند تمام بدن از جمله لايه هاى مخاطى را دربرگيرد.اكثر اشكال سرطان سلول هاى فلسى مدت ها به لايه اپيدرم محدود مى ماند و در صورت درمان نشدن به لايه هاى زيرين پوست سرايت كرده و بافت هاى ديگر را مورد تهاجم قرار مى دهد.در معرض تابش نور شديد آفتاب قرار گرفتن اعضاى بدن مانند صورت، گردن، اطراف گوش ها، پوست سر بدون پوشش مو، دست، شانه، پشت بدن و لب پايين دهان از جمله علل ابتلا به اين نوع سرطان است.زخم هاى باز، تابش اشعه ايكس و تماس با مواد شيميايى مانند آرسنيك و فرآورده هاى نفتى از ديگر عوامل ابتلا به سرطان سلول هاى فلسى پوست است. درمان توسط داروهاى سركوب گر سيستم دفاعى بدن احتمال ابتلا به اين نوع سرطان پوست را افزايش مى دهد. نشانه هاى ابتلا به اين نوع سرطان در موارد بسيار معدودى در پوست هاى سالم ديده شده است كه محققان آن را ناشى از عوامل ژنتيك تلقى مى كنند.
• علائم هشدار دهنده سرطان سلول هاى فلسى پوست
رشد ضايعه زگيل مانند كه حالت خشكى پيدا و خونريزى كند، لكه فلس مانند با حاشيه نامنظم كه ممكن است حالت خشكى و خونريزى داشته باشد، زخم بازى كه خونريزى داشته و يا خشك شده و براى مدت طولانى بهبود نيافته باشد، وجود توده اى برآمده كه مركز آن فرو رفته و خونريزى كند. چنين توده اى ممكن است سريع بزرگتر شود.
• سرطان ملانوما
سرطان ملانوما رشد بدخيم سلول هاى ملانوميسم است. اين سلول ها رنگ دانه تيره پوست، مو، چشم و خال هاى بدن را توليد مى كنند. از اين رو تومورهاى ملانوما اكثراً قهوه اى و يا سياه است. ولى در موارد معدودى نيز سرطان هاى ملانوم رنگ دانه توليد نكرده و به رنگ پوست صورتى، قرمز و يا بنفش ظاهر مى شوند.
ملانوما از خطرناك ترين انواع اشكال سرطان پوست به شمار مى رود. اين نوع سرطان اگر زود تشخيص داده شود درمان ۱۰۰ درصد آن امكان پذير است. اما چنانچه حالت تهاجمى پيدا كرده و به ساير بافت هاى بدن سرايت كند درمان آن امكان پذير نخواهد بود.
• اشكال سرطان هاى ملانوم
ملانوم سطحى
اين نوع ملانوم به صورت لكه اى مسطح و يا كمى برآمده با حاشيه نامنظم ظاهر مى شود. اين لكه ممكن است به رنگ هاى قهوه اى، سياه، قرمز، آبى و يا سفيد نيز ظاهر شود.
• لنتيگو ماليگنا
لنتيگو ماليگنا مانند ملانوم هاى سطحى نزديك به سطح پوست رشد مى كند و همراه با سايه هاى برنزه، قهوه اى و يا قهوه اى تيره همراه است. اين سرطان كه به آهستگى رشد مى كند، ممكن است به ملانوم لنتيگو ماليگنا كه حالت تهاجمى دارد تبديل شود.
• ملانوم اكرال لنتيجينوس
ملانوم اكرال لنتيجينوس قبل از اينكه لايه هاى عميق تر پوست را در بر بگيرد، ابتدا به طور سطحى رشد مى كند. اين نوع ملانوما با ساير اشكال ملانوم متفاوت است زيرا به شكل سايه هاى سياه و يا قهوه اى زير ناخن ها، كف پا و يا كف دست نمايان مى شود. اين نوع سرطان از شايع ترين اشكال ملانوما در بين سياه پوستان آمريكايى و آسيايى است و از جمله نادرترين اشكال ملانوما در بين سياه پوستان آفريقايى است.
• ملانوم گره اى
ملانوم گره اى معمولاً جنبه تهاجمى داشته و زمانى تشخيص داده مى شود كه سطح آن برآمده شده است. رنگ اين گره ها اكثراً سياه و بعضى اوقات آبى، خاكسترى، سفيد، قهوه اى، برنزه، قرمز و يا همرنگ پوست است. اين نوع سرطان معمولاً در تنه، پا، دست افراد مسن و بر روى سر مردان ديده مى شود. اين نوع سرطان شديدترين و تهاجمى ترين نوع سرطان ملانوم است.
• الگوهاى درمانى سرطان پوست
تظاهرات بالينى سرطان پوست در هر شخص متفاوت است از اين رو تعيين درمان مناسب بستگى به سن، وضعيت بدن، سابقه طبى بيمار، پيشرفت بيمارى، سازگارى بدن بيمار با دارو و الگوهاى مختلف درمانى دارد. در مجموع الگوهاى درمانى سرطان پوست عبارتند از:
جراحى: برداشتن بافت بدخيم و كمى از بافت سالم پوست كه روش معمول الگوى درمانى سرطان پوست است به اشكال مختلف انجام مى شود و عبارتند از:
كرايوتراپى: يا استفاده درمانى از سرماى شديد براى تخريب بافت. در اين روش ضايعه بدخيم با استفاده از نيتروژن مايع منجمد شده و در نتيجه آن سلول هاى سرطانى نابود شده و از بين مى روند.خشكاندن و تخريب بافت هاى سرطانى از طريق جريان الكتريكى پر فركانس.
كورتاژ يا پاك كردن سطح مبتلا به بيمارى با استفاده از كورت (وسيله قاشقى شكل) در اين روش جراح ضايعه بدخيم را تراشيده و به وسيله كورت پاك و تميز مى كند.
پيوند پوست كه بر روى بستر پوست آسيب ديده ناشى از جراحى و برداشتن توده سرطانى حاصل شده انجام مى گيرد.درمان ليزرى كه به وسيله پرتو نورى ليزر، سلول هاى سرطانى برداشته شده و از بين مى روند.
جراحى ميكروگرافى مه: در اين روش ضايعه سرطانى با كمترين صدمه به بافت سالم برداشته مى شود و طى آن جراح با استفاده از ميكروسكوپ مقطع بافت سرطانى را مورد بررسى قرار مى دهد تا به طور كامل از نابودى سلول سرطانى اطمينان حاصل كند.
راديوتراپى: الگوى درمانى ضايعه سرطانى با استفاده از اشعه يونيزان كه منجر به انهدام سلول هاى سرطانى و كوچك شدن اندازه ضايعه سرطانى مى شود.
شيمى درمانى: استفاده از داروهاى شيميايى منجر به انهدام سلول هاى سرطانى پوست مى شود. براى درمان سرطان پوست سه نوع شيمى درمانى وجود دارد: ۱- شيمى درمانى موضعى: استعمال لوسيون يا كرم بر روى پوست است كه منجر به انهدام سلول هاى بدخيم مى شود. در اين روش كرم و لوسيون هاى شيميايى كه معمولاً حاوى اسيد تريكلرو- استيك هستند روى پوست قرار داده مى شوند (نبايد روى پوست ماليده شود)
۲- شيمى درمانى بالينى كه داروهاى شيميايى از طريق خوراكى يا تزريق وريدى و يا داخل عضلانى تجويز مى شود.
۳- شيمى درمانى الكتريكى: استفاده از الگوى شيمى درمانى توام با ارتعاشات الكتريكى جهت مهاركردن رشد فزاينده سرطان پوست.
پرتودرمانى: فوتوديناميك تراپى استفاده از رنگ و نور است. در اين شيوه رنگ به داخل يك وريد تزريق و سپس در تمام بدن منتشر مى شود. بعد از چند روز، اين رنگ فقط در سلول هاى بدخيم باقى مى ماند. سپس با تابش نور قرمز رنگ ليزرى رنگ درون سلول سرطانى نور را جذب مى كند و منجر به عكس العمل فوتو شيميايى كه مخرب سلول ها است مى شود.درمان بيولوژيكى يا ايمونولوژيك كه مشتمل بر بازسازى، تحريك، هدايت و تقويت سيستم طبيعى دفاعى بدن بيمار است و با استفاده از آنتى بادى و هدايت سيستم دفاعى خود بيمار جهت مبارزه با سرطان صورت مى گيرد. استفاده از عواملى مانند اينترفرون سلول هايى كه فعاليت ضد تومورى مستقيم دارند و آنتى بادى هاى مونوكلونال كه اثرات تداخل بقاى سلول را دارند رشد سرطان را كاهش مى دهد.سرطان پوست يكى از شايع ترين و در عين حال قابل پيشگيرى ترين سرطان ها است. اكثر اشكال سرطان پوست در نقاط برهنه بدن مانند صورت، دست، ساعد و گوش ايجاد مى شود از اين رو پوست بايد در برابر اشعه خورشيد محفوظ بماند و كرم هاى ضدآفتاب مناسب كه فاكتور محافظت در برابر آفتاب آنها (SPF) پانزده يا بيشتر است توصيه مى شود.
نويسنده: على دوستى
منبع: پايگاه زيست شناسي ايران
بر اسا س آخرين اطلاعات به دست آمده
دانشمندان چيني ژن جديدي يافته‌اند كه به گفته آنها از ابتلاي چيني‌ها به انواع بيماري سرطان جلوگيري مي‌كند.
بنا به نوشته روز دوشنبه روزنامه "جوانان چين"،دانشمندان اين ژن را پس از انجام آزمايش‌هاي مختلف بر روي "دي ان آي"نزديك به ۱۰هزار نفر از مردم چين در مدت شش سال يافته‌اند.
" دونگ شين لين " از متخصصان آكامي علوم پزشكي چين نام اين ژن جديد را " سي آ اس پي " ۸عنوان كرد.
وي افزود :اين ژن براي جلوگيري از ابتلاي انسان به انواع سرطان از جمله سرطان سينه نيز موثر است.
سرطان يكي از مرگبارترين بيماري‌هاي جهان است و شمار قربانيان آن در سراسر جهان تا سال ۲۰۰۵ميلادي به ۵۰ميليون نفر رسيد.
تشكر مطالبتون واقعا خوبه
