علفهاي هرز !!

سلمه تره(سلمك)

Chenopodium album
Common lambsquarter

گياهي است از خانواده اسفناجيان(chenopodiaceae) و يكساله با ساقه هاي ايستا و انشعابات فراوان كه غالباً داراي خطوط صورتي يا بنفش هستند. ارتفاع آن بر حسب آب و هوا و نوع خاك تغيير ميكند.
برگهاي سلمك كشيده، تخم مرغي شكل و دندانه دار است. برگهاي قسمت فوقاني گياه باريكتر و داراي حاشيه صاف است. كركهاي سفيدرنگي برگ و ساقه هاي اين گياه را پوشانده است.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گل آذين آن از نوع سنبله و سبز رنگ است. ميوه نيز سبز رنگ وداراي بذرهاي ريزي است.

اين گياه در اكثر مزارع به خصوص مزارع صيفي و غلات زياد ديده ميشود.

تكثير ان از طريق بذر صورت ميگيرد. گياهان اين جنس توليد مقادير زيادي گلوكوزيدسيانوژنيك كرده باعث مسموميت دام ميشوند.

روشهاي کنترل:

براي مبارزه با سلمك در مزارع چغندر و پنبه ميتوان از علف كش ترفلان به نسبت 1.2تا2.4ليتر در هكتار قبل از رويش گياه مخلوط با خاک استفاده کرد. در مزارع غلات با استفاده از تو-فور-دي((2-4-Dبه نسبت 3ليتر درهكتاربعد از رويش اقدام كرد.همچنين در باغات ميتوان از پاراكوات(گراماکسون) استفاده كرد.

اويارسلام
Cyprus rotundus
Not grass
اويارسلام،گياهي است يكساله از خانواده Cypraceae كه از طريق بذر،غده و ريزوم تكثير مي يابد.و در اكثر مزارع ابي و به خصوص در شالي كاريها به وفور يافت مي شود.ارتفاع اين گياه به70سانتي متر مي رسد،اين گياه به صورت دسته اي و انبوه مي رويد.
ساقه اويارسلام مقطع مثلثي شكل دارد و ضخامت ان نزديك 4ميليمتر است.ريشه اين گياه قرمز رنگ و انبوه است و داراي ريشه هاي افشان است.برگها ناوداني بوده از ساقه گل دهنده كوتاهترند،طول ساقه هاي گل دهنده بين10تا40سانتيمتر است.گل اذين از نوع چتر باز است.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گلهاي اويارسلام،مجتمع و متراكم و از چترهايي تشكيل شده اند. سنبلكها سبزرنگ وكشيده اند.ميوه اويارسلام گندمه،بيضي شكل و به رنگ قهوه اي است . گل اذين از نوع چترباز كه توسط برگهاي نامساوي احاطه شده اند. بذرها به رنگ سياه براق،عدسي شكل و در دو طرف محدب كه داراي يك شكاف كوچك در كنار بذر مي باشد.تراكم ان در مزارع اغلب بسيار زياد است،تراكم در مزارع كمياب گاهي به200بوته در هر متر مربع مي رسد كه خوشبختانه همه انها به مرحله گل دادن و توليد دانه نمي رسند وبه تدريج از بين مي روند وقادر به ادامه رويش تا مرحله گل دادن نخواهند بود.

اويارسلام از علفهاي هرز سمج باغهاي چاي،مزارع توتون،پنبه، گندم،جو، باغهاي ميوه و زمين هاي باير است.

روشهاي کنترل:

در مزارع حبوبات مي توان از علف كش بنتازون به ميزان2-3ليتر در هكتار و در مرحله2-4برگي علف هرز استفاده كرد.در مزارع سويا مي توان از دي نيترامين به نسبت3ليتر در هكتار قبل از سبز شدن محصول و علف هرز استفاده كرد.

درباغات چند ساله از گلیفوزیت به میزان 12-6 لیتر در هکتار استفاده می کنیم. (رانداپ توسط اندام سبز گیاه جذب می شود)

گل گندم(شش بر تيغ)

Centaurea iberica

Iberien starthistle

گياهي است يكساله يا چندساله،توليدمثل توسط بذر وريزوم،از خانواده compositae كه برگهاي تحتاني ساقه ان بريده بريده و انتهاي آن نوك تيز است.برگهاي فوقاني ان باريك ونيزه اي است.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گل آذين گندم با موهاي نرمي پوشيده شده است و در بين آنها گلچه هاي نيلي رنگي قرار دارد. گلهاي داخل ان هرمافروديت بوده،گلهاي حاشيه درشت تر و كمي نامنظم اند و با چند رديف برگه هاي سخت احاطه شده اند. سطح آنها عاري از مو و حاشيه اشان قهوهاي رنگ وخشك است. كه با دندانه هاي سفيد و باريكي مزين شده است.

ميله هاي پرچم آزاد بوده و به لوله جام اتصال دارد، بساك پرچم ها به يكديگر متصلندولوله اي توخالي را درست ميكنند كه خامه اي باريك در بين انها قرار دارد. تخمدان گل گندم تحتاني و به جدار كاسه گل متصل است.تخمدان از يك خانه تشكيل شده است و يك تخمك آزاد دارد. ميوه آن خشك وناشكوفا و كاسه گل كه عبارت ازتارهاي نرم وابريشمي است در انتهاي آن قرار دارد.سطح خارجي ميوه،صاف،بدون مو وفاقد شيار است.

گونه هاي ديگر اين جنس كه علف هرزهستند شاملC.brugeriana ,C.hyalolepis ,C.solstitials ,C.picris ,C.balsamitha, C.oxycantha, C.behenميباشد.

اين علف هرز در اكثر مزارع گندم،جو،چغندرقند،نيشكر،گي اهان علوفه اي،صيفي و حبوبات ميرويد.

روشهاي کنترل:

براي مبارزه با گل گندم ميتوان از لينورون(SC45%)و پيريدات(EC60%)به ميزان2 ليتر در هكتار استفاده كرد.

گنگر صحرايي(خارلته يا خار كنگر)

Cirsium arvense

Canada thistle

گياهي است چند ساله كه توسط بذر و ريشه هاي خزنده توليد مثل ميكند.از خانواده Compositeae به ارتفاع30تا120سانتيمتر،با ريشه هاي عميق و افقي گسترده.ساقه هاي كنگرصحرايي در قسمت انتهايي منشعب بوده،هر كدام به گل آذين كلاپرك با نهنج داراي پولكهاي خاردار ختم ميشود. برگهاي ان متناوب و فاقد دمبرگ، تخم مرغي يا نيزه اي، با حاشيه خاردار بوده به لوبهاي نامنظمي تقسيم ميشود. گلهاي كنگر صحرايي،تك جنسي بوده،گلهاي نر وماده بر روي گياهان جداگانه قرار دارند.گلهاي ان به رنگ بنفش يا صورتي و بر روي كلاپركهايي با قطر حدودا2سانتيمتر قرار دارند و زبانكهاي ان فاقد خار هستند. اگر چه دوپايه بودن كنگرصحرايي ممكن است باعث توليد گلهاي فاقد بذر شود اما وجود ريشه هاي افقي تكثيرپذير، كه در حين شخم به قطعات كوچك تقسيم ميشوند، زمينه تكثير سريع آن را فراهم ميكند.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گونه ديگر كنگر صحرايي كه رفتارعلف هرزي دارد كنگر صحرايي (خارابي) C.bracteatumاست.ميوه ان بسيار ظريف است ودر تاج ان كركهايي به رنگ سفيد مايل به شيري قرار دارد. بذرها كاكل دار بوده و به آساني توسط باد منتقل ميشوند.

اين گياه از علفهاي هرز مزارع گندم،جو،توتون،مراتع،حاشيه جاده ها وزمينهاي باير است.

روشهاي کنترل:

در مزارع غلات(گندم و جو)از تريبنورون متيل(DF75%)به نسبت15تا20گرم در هكتار از 4 برگي شدن علف هرز به بعد استفاده ميشود

در باغهاي ميوه از گلايفوزيت(SL41%)به ميزان4-12 ليتر در هكتار در حداكثر فعاليت علفهاي هرز تا گلدهي انها ودر 1-2 نوبت استفاده ميشود.

درمناطق موكاري از پندي متالين(EC33%)به نسبت 5 ليتر و قبل از سبز شدن علف هرز در يك نوبت مصرف ميشود.

در مزارع نيشكر ازEPTC(EC82%)به ميزان6-7ليتر در هكتار قبل از ظهور علف هرز توصيه ميشود.

اُزمك

Cardaria draba

Hoary cress

گياهي چندساله از خانواده Cruciferae كه توسط بذر و ريزوم تكثير مي يابد.ساقه ان به 20تا60سانتيمتر ميرسد و در بالا بسيار منشعب است. برگهاي پاييني ان تخم مرغي و قاشقي شكل و دندانه دارند،برگهاي روي ساقه بيضي كشيده تا سرنيزه اي هستند.برگهاي بهاره ان لطيفتر،طعم تره تيزك يا شاهي دارد وبه عنوان سبزي صحرايي جمع آوري و در تغذيه انسان به كار ميرود. اين گياه در اكثر مزارع و كنار نهرها ميرويد.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گل آذين اَزمك خوشه اي متراكم و انتهايي است. طول گلبرگها 2.5تا4ميليمتر و رنگ آنها سفيد است. دم ميوه 5تا15ميليمتر طول داردو هر ميوه محتوي 2 و به ندرت يك دانه است. اين گياه ريشه هاي قوي و طويل داشته، سرعت نمو آن زياد است وهر سال ساقه اي قوي توليد ميكند. توليد دانه نيز در اين گياه زياد بوده گاهي به دو بار در سال ميرسد.

يك سطح بذر پهن و سطح ديگرش گرد است. بذرها داراي4 زائده طويل بوده كه زوائد كوچكتر مابين آنها قرار دارند.

روشهاي کنترل:

در مزارع نخود از لينورون و پيريدات به نسبت هر كدام2ليتر در هكتار استفاده ميشود

پيچك صحرايي

Convolvulus arvensis

Field binweed

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گياهي است چندساله از خانواده Convolvulaceae كه از طريق بذر و ريزوم هاي زير زميني تكثير مي يابد. ريزوم ها به رنگ سفيد بوده و در تمام جهات گسترده شده اند و گوشتي و آبدار هستند. داراي ريشه هاي بسيار گسترده و در هم پيچيده و ساقه هاي خزنده روي زمين(استولون)به درازاي30 تا120سانتيمتر،برگهاي ان متقابل وپيكاني شكل،گلهايش سفيد تا سفيد صورتي و شيپور مانند است. گلدهي آن مختص فصل خاصي نيست و گلهاي ان به تدريج باز ميشوند.توليد كپسول بذر ميكنند كه تخم مرغي شكل بوده و محتوي1-4عدد بذر ميباشد.بذرها به رنگ سياه و گاه قهوه اي متمايل به خاكستري است.بذرها داراي دو سطح مسطح و يك سطح محدب(گرد)ميباشد.ريشه كني پيچك صحرايي به دليل وجود ريشه هاي عميق با انشعابات فراوان، استولون و بذرهاي بادوام(حفظ قوه ناميه تا 50سال)غير ممكن است. گونه هاي ديگر آن شاملC.strachidifolius

,C.pilosellaefolius ميباشد.

پيچك صحرايي از علفهاي هرز مزارع توتون، گندم، جو، پنبه، باغهاي چاي و زمينهاي باير است.

روشهاي کنترل:

بهترين سم علفكش براي مبارزه با پيچك، مخصوصاً زماني كه در منتهاي فعاليت است، تو-فور-دي ميباشد. در مزارعي كه به كارگيري اين سم خطرناك است ميتوانMCPA را به كار برد.

سس

Cuscuta sp

Field dodder

گياهي است يكساله،از خانواده convolvulaceaeكه با بذر تكثير مي يابد. فاقد كلروفيل بوده،كه خود قادر به تامين مواد غذايي مورد نياز نبوده و به صورت انگل از مواد غذايي ساير گياهان استفاده ميكند.به عبارت ديگر:اين گياه عالي ريشه ندارد و كاملاً به گياهان ميزبان خود وابسته است. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

ساقه هاي آن بدون برگ و به صورت رشته هاي نازك و نخ مانند به رنگ زرد متمايل به نارنجي است كه به دور ساقه و برگ گياه ميزبان مي پيچد و با ايجاد مكينه هايي به ان متصل مي شود.از محل اتصال سس به گياه ميزبان،رشته هاي زيادي خارج شده و در جهات مختلفي حركت ميكند و ساير اندامهاي ميزبان يا بوته هاي مجاور را آلوده مي سازد.اين گسترش با پيشروي آلودگي ادامه مي يابد و پس از مدتي توده هاي انبوه سس به صورت لكه هاي زردرنگ و به اندازه هاي مختلف در مزارع ظاهر ميشود.يك بوته سس با پيشروي خود ميتواند لكه اي به قطر 3متردريك مزرعه يونجه به وجود آورد ،در آلودگي شديد80تا100درصد مزرعه را ميپوشاند. كه در اين موقع با جذب مواد غذايي و جلوگيري از رسيدن نور به يونجه شديداً رشدو نمو گياه ميزبان را مختل و ان را نابود ميكند. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

رشته هاي سس گلهاي كوچك سفيدرنگي توليد ميكنند، بذرهاي ريز و گرد اين گياه سطح صاف دارند و رنگشان خاكستري مايل به قهوهاي است.بذر سس پس از قرار گرفتن در شرايط مساعد جوانه زده،رشته نخ مانندي به طول10سانتي متر از ان خارج ميشود وبه دنبال ميزبان ميگردد.اگر ميزباني پيدا نشود پس از مدت كوتاهي(تقريبا10تا15روز)ذخيره غذايي دانه تمام شده گياه از بين خواهد رفت.بذر سس پوسته خارجي سفت و بسيار محكمي دارد كه ان را از عوامل نامساعد محيطي حفظ ميكند و به بذر امكان ميدهدكه10تا20سال در زمين زنده بماند.هر سال تعدادي از بذرها كه پوسته خارجي انها نرم و قابل نفوذ شده باشد در مزارع ميرويند.بدين ترتيب،رويش بذر در يك زمين الوده سالها ادامه خواعد داشت.هر قدر خاك نرمتر و مواد الي و رطوبت ان بيشتر باشد،ميزان بيشتري از بذرهاي سس جوانه ميزنند و ميرويند.رشته،پس از خارج شدن از بذر و امدن به سطح زمين و يافتن ميزبان ارتباطش با زمين قطع ميشود. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

روشهاي کنترل:

بهترين راه مبارزه با سس ان است كه از آلودگي مزارع و باغها جلوگيري شودو در صورت آلودگي از راههاي مختلف با ان مبارزه كرد.براي جلوگيري از آلودگي رعايت نكات زير ضروري است.

1. از بذرهاي عاري از بذر سس استفاده شود براي اين كار بايد در بوجاري بذر محصولات دقت شود.

2. اگر قرار باشد كود دامي به زمين اضافه شود بايد دقت كرد كه حتما از كود پوسيده استفاده شود.

3. علفهاي هرز زمينهاي زير آيش و اطراف مزارع را كه كانونهاي تكثير و انتقال هستند بايد به موقع و قبل از اينكه سس به بذر بنشيند، به وسيله شخم سطحي نابود كرد.

4. از پخش شدن رشته هاي سس به وسيله ادوات كشاورزي بايد جلوگيري شود واجازه داده نشود كه اين رشته ها به قسمتهاي سالم مزارع راه يابند.

مبارزه با سس به صورت مكانيكي و شيميايي انجام ميشود.مبارزه مكانيكي شامل چيدن و از بين بردن مناطق آلوده، خارج كردن لكه هاي سس از مزرعه،و چراي دام در مزرعه است كه اين راه مخصوصاً در مزارع يونجه انجام ميگيرد.چراي دام بدين ترتيب است كه در اواخر زمستان و يكي دو مرتبه در بهار و پس از برداشت محصول، مزرعه توسط گوسفند چرانيده ميشود.سوزاندن لكه هاي انگل با شعله افكن، پوشاندن لكه هاي آلوده با كاه يا كلش به طور متراكم و به ضخامت10تا15سانتي متر،وغرقاب كردن مزارع آلوده به منظور خفه كردن رشته هاي سس نيز از جمله راههايي هستند كه در مبارزه مكانيكي با اين انگل استفاده مي شوند.

کنترل شیمیایی سس در مزارع یونجه:



1)کلرتال دیمتیل (داکتال) (wp75%) 12- 8 کیلوگرم در هکتار؛ بعد از کاشت قبل از سبز شدن یا اوایل بهار قبل از بیدار شدن یونجه

2)پاراکوات (گراماکسون) (sl20%) 5- 3 لیتر برای ازبین بردن هسته آلودگی

3)گلیفوزیت (رانداپ) (sl 41%) 730- 366 سی سی قبل از گلدهی سس

مرغ(بندواش)

Cynodon dactylon

Bermudagrass(stargrass)

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گياهي است چندساله و چهار كربنه كه توسط بذر،ريزوم و استولون تكثير مي يابد.از خانواده poaceae كه به ان پنجه مرغي و بندواش نيز مي گويند.علفي با ريزومهاي فلسي كه قسمتهاي هوايي از ريزوم ها خارج ميشود و زمين را مثل چمن ميپوشاند اين گياه در برابر لگدكوبيها مقاومت زيادي دارد.ارتفاع ساقه هاي مرغ بين10تا30سانتيمتر و طول برگهاي ان به10تا20سانتيمتر ميرسد.برگها به رنگ خاكستري تا سبز مايل به ابي هستند.

گل آذين پنجه مرغي سنبله چندتايي به طول14تا30سانتيمتر است كه حاوي4تا6سنبله متصل به هم بوده كه در قسمت انتهايي ساقه قرار دارند.بذر اين گياه بسيار كوچك است.در هر كيلوگرم بذر مرغ بين3ميليون تا4ميليون و گاهي تا بيش از اين مقدار دانه وجود دارد قدرت جوانه زدن بذر مرغ غالباً ضعيف است.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

پنجه مرغي در خاكهاي حاصلخيز با عمق كافي به سرعت رشد ميكند.در هر دو نوع خاك رسي سنگین و ماسه اي سبك رشد كرده و در برابر غرقاب شدن تا حدودي مقاوم است ولي در زمينهايي كه سطح اب در آنها بالا باشد رشد خوبي ندارد.اين گياه به اسيد، قليا،و تا حدودي به نمك سازگاري دارد. در زمينهايي كه كود داده ميشود واكنش ان در برابر كود بسيار مساعد است.

مرغ از علفهاي هرز مزارع: برنج،گندم، توتون، چغندرقند، پنبه، بادام زميني،ذرت، يونجه، جو، مراتع و باغهاي سبزي و صيفي است.

روشهاي کنترل:

براي مبارزه با اين علف هرز ميتوان از علفكشهايي مانند دالاپون به ميزان 4تا 8كيلوگرم در هكتار و اميترول به ميزان2.5كيلوگرم در هكتار و گليفوزيت به ميزان2.3تا4.5كيلوگرم در هكتار استفاده كرد. روش مبارزه در مزارع مختلف متفاوت است

هويج وحشي
Daucus carota

Wild carrot

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

هويج وحشي گياهي دو ساله از خانواده umbelifera به ارتفاع60 تا120سانتي متر كه با بذر تكثير ميابد. درسال اول حالت روزت داشته، داراي يك ريشه اصلي عميق است و در سال دوم ساقه گل دهنده و گلها به وجود آمده و ريشه هاي زير زميني محكم و چوبي ميشوند. ساقه هاي آن افراشته و تو خالي بوده كه اغلب منشعب هستند. برگها به صورت متناوب قرار گرفته، به شكل قطعات بريده بريده باريك متصل به هم در آمده اند.

در حاشيه برگها و رگبرگها، كركهاي كوچكي ديده ميشوند. گلهاي ان به رنگ سفيد و به صورت چتري در انتهاي ساقه گل دهنده آرايش يافته اند. هويج وحشي داراي ميوه هاي تخم مرغي شكل بوده،ريشه معطر آن بوي هويج ميدهد.

اين گياه درمناطق خشك و خاكهاي صخره اي و همچنين در باغهاي سبزي و صيفي، مزارع گندم و جو و حاشيه جاده ها ديده ميشود. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

سوروف(دژگال)

Echinochloa crus galli

Barnyard grass

علف هرزي يكساله،چهاركربنه كه با بذر تكثير مي يابد.از خانواده Poaceae كه يكي از مهمترين از علفهاي هرز مزارع برنج در شمال كشور و تمام مناطق برنجكاري جهان است كه بيشتر در نواحي معتدل تا معتدل گرم ميرويد. سوروف علف هرزي است رطوبت دوست كه در مراحل اوليه رشد شباهت زيادي به برنج دارد. اين دو گياه از روي گوشوارك و زبانك تشخيص داده ميشوند. بدين ترتيب كه در محل اتصال برگ به غلاف در برنج دو گوشوارك باليگول پرزدار و يك زبانك ديده ميشود.در حالي كه در سوروف گوشوارك و زبانك وجود ندارد.ارتفاع بوته هاي سوروف30تا120سانتي متر و گاهي به بيش از150سانتي متر ميرسد. طول برگهاي ان30تا50سانتي متر و عرض انها5تا15ميليمتر است. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گل آذين سوروف سنبله باز است، سنبلچه ها معمولاً در حول محور جمع شده كم و بيش منشعب و غالباً بدون رديف مشخص هستند.بين2.5تا 4ميليمتر طول دارند و به سهولت ميريزند. سنبلچه ها ريشك دارند، ريشكها نيز از لحاظ طول متفاوتند. بو ته هاي سوروف در يك مزرعه آلوده ميتوانند در هر متر مربع تا 20هزار بذر توليد كنند كه علاوه بر اينكه بر حسب نوع برنج و شرايط موجود خسارت آن به مزارع برنجكاري زياد است موجب از بين رفتن برنج نيز ميشوند.

ريشه هاي سوروف نيز بر اثر شخم از نقطه اي به نقطه ديگر رفته و موجب ازدياد آن در سطح وسيع ميشود. بذر سوروف در عمق بيش از5سانتي متر آب قادر به جوانه زدن نخواهد بود. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

روشهاي کنترل:

براي مبارزه با اين گياه علاوه بر راه هاي مكانيكي يعني وجين كردن از روشهاي شيميايي نيز ميتوان استفاده كرد.از مولينيت به نسبت5-6ليتر در هكتار براي كنترل سوروف تا مرحله2برگي همچنين از انيلفوس به ميزان3ليتر در هكتار در مزارع برنج ميتوان استفاده كرد. همچنین از سموم بوتاکلر، تیوبنکارب، اگزادیازون، پرتیلاکلر، پروپانیل با توجه به برچسب سم میتوان استفاده کرد.

در مزارع پنبه هالوکسی فوپ پی میتیل (گالانت سوپر) موثر می باشد.