-
علت دست‌هاي خواب آلوده!
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بيماری- مريم غفاري:
خواب رفتن دست‌ها يا بيماري (cts)، بيشتر در زنان بين سنين 40 تا 50 سال شايع است كه در اكثر موارد در دست گرفتن طولاني‌مدت وسايلي چون گوشي‌تلفن، كارهاي سنگين و طولاني‌مدت، موجب خواب رفتن دست‌ها مي‌شود. از علل جدي بي‌حسي مي‌توان به نقص جريان خون، روماتيسم مفصلي، اسكلروز مولتيپل، ديابت و سندرم تونل كارپ (فشرده شدن اعصاب در مچ دست كه موجب بي‌حسي درانگشتان و دست مي‌شود) اشاره كرد.
بي حسي مي‌تواند يافته‌اي هشدار‌دهنده باشد از يك سكته مغزي قريب الوقوع يا حملات گذراي ايسكميك كه يك سكته مغزي كوچك است و به‌طور گذرا و موقتي علائمي نظير فلج و تاري ديد را ايجاد كند. اين حملات گذرا بدون درمان مناسب به سكته كامل منجر شده و ممكن است عوارض جسمي و ذهني دائمي ايجاد كند.
دكتر سيد پيمان ميرشاه ولد، متخصص و جراح ارتوپد، درخصوص علائم اين بيماري مي‌گويد: اين علائم عبارت هستند از: سنگيني، خواب رفتگي و بي‌حسي دست‌ها كه به‌تدريج موجب ضعف و درد در انگشتان مي‌شود كه در مراحل اوليه ممكن است فقط در هنگام شب ايجاد شود و فرد را از خواب بيدار كند.در اين حالت فرد سعي مي‌كند دست‌هاي خود را مرتباً تكان دهد تا حس آنها برگردد اما در طول روز با در دست گرفتن اشيايي مانند گوشي تلفن يا ساير وسايل تشديد مي‌شود.
اين بيماري عبارت است از: فشار روي عصب مياني (median ) در ناحيه مچ دست كه از شايع‌ترين نمونه‌هاي فشار روي اعصاب محيطي بدن است.در يك تحليل ساده ابتلا به CTS را مي‌توان اينگونه بيان كرد:
اعصاب دست از داخل تونلي (tunnel ) منتهي به مچ دست رد مي‌شود كه اين تونل شامل 9 تاندون و يك عصب است. حال اگر به هر دليلي حجم اين تونل كم شود و فشار روي رگ‌هاي منتهي به عصب زياد شود زمينه ابتلا به اين بيماري شروع مي‌شود. به‌عبارت دقيق‌تر با تحت فشار قرار گرفتن رگ‌ها، بيمار در آن ناحيه دچار اسكيميا
( نرسيدن خون كافي به عصب ) شده و به مرور زمان عصب كوچك‌شده و بيماري ظاهر مي‌شود.
اگر فشار وارد بر دست به دلايل مختلفي اعم از بانداژ محكم، جابه‌جايي استخوان‌هاي شكسته، گچ گرفتگي محكم و عواملي مشابه موقتي بوده و پس از مدتي فشار برداشته شود عصب به حالت قبلي بازگشته، كار خود را انجام مي‌دهد اما اگر اين فشار طولاني مدت باشد، خون براي مدت طولاني به عصب نرسيده و عصب وظيفه خود يعني انتقال حس و حركت و عكس‌العمل نسبت به عوامل محيطي را انجام نداده و علائم بيماري ظاهر مي‌شود.
علت ايجاد اين بيماري به‌طور كامل شناخته شده نيست اما در اين خصوص مي‌توان به‌عواملي نظير كارهاي دستي سنگين و طولاني مدت مثلاً در تايپيست‌ها و آهنگرها و همچنين بيماري‌هاي زمينه‌اي چون تيروئيد و ديابت اشاره كرد. براي تشخيص اين بيماري بايد معاينه دقيقي از بيمار صورت گرفته و جهت تأييد تشخيص آزمون، نوار عصبي انجام شود.سندروم CTS (تونل مچ دست) بيماريي است كه در آن عصب مياني مچ دست فشرده مي‌شود و در قسمت‌هاي مختلف مچ و انگشتان علائمي چون سوزش، بي‌حسي، درد، احساس سردي، كرختي و ضعف ظاهر مي‌شود.
CTS در بين زنان بيش از مردان رواج دارد و سن بروز آن حوالي پنجاه سالگي است.عصب مياني مچ دست، مانند كانالي است كه از طرفين توسط استخوان‌ها، بافت فيبري و اعصاب منتهي به بند انگشتان احاطه شده است و 9 عدد از تاندون‌هاي دست نيز از اين كانال عبور مي‌كنند.اين عصب مي‌تواند به‌علت تورم هر يك از اجزاي موجود در اين كانال فشرده شده و دچار گرفتگي گردد، هر چند ممكن است عوامل ديگري چون ضربه‌هاي شديد، شكستن يا جابه‌جا شدن استخوان‌ها نيز بي‌تاثير نباشند.
از عوامل مؤثر در بروز اين بيماري مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
- بيماري‌هايي چون رماتيسم و ورم مفاصل، اختلالات هورموني مانند ديابت، تيروئيد و يائسگي، توليد بيش از اندازه پروتئين در سلول‌هاي مغز استخوان.
- باز و بسته كردن مكرر تاندون‌هاي مچ دست بدون استراحت، خصوصا در زمان‌هاي طولاني.
- ضربه شديد يا هر نوع جراحتي كه باعث تورم مچ دست شود.
- باريك بودن مادرزادي عصب مياني مچ دست. به عقيده برخي از افراد CTS، سندروم جديدي متعلق به عصر فناوري است كه منشأ اصلي بروز آن ساعت‌هاي طولاني نشستن پشت رايانه و كار كردن مداوم با كيبورد و ماوس است. اما با اين وجود مطالعات نشان داده كه سابقه اين بيماري به اوايل قرن بيستم بازمي‌گرددد. در صد بروز اين سندرم در زنان سه برابر مردان است. شايد به اين دليل كه اصولا عصب مياني مچ دست در زنان كوچكتر از مردان است. سندرم CTS معمولا ابتدا دست فعال افراد را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد و احساس درد معمولا از همين دست شروع مي‌شود.
علائم
به‌طور معمول اولين علائم اين بيماري هنگام خواب بروز مي‌كند كه به‌صورت احساس درد، گزگز، سوزش و بي‌حسي در انگشتان دست، به‌خصوص انگشت شصت، انگشت اشاره و دو انگشت مياني آغاز مي‌شود، كم‌كم محكم نگه‌داشتن اجسام در دست و چنگ زدن به اشياي مختلف براي شخص مشكل مي‌شود و انگشتان توانايي لازم خود را از دست مي‌دهند، در نتيجه همه چيز از دست شخص مي‌افتد. درصورتي كه در مراحل ابتدايي بروز علائم هيچگونه اقدام درماني صورت نگيرد، درد بيشتر و بيشتر شده، مچ و انگشتان به‌تدريج كارايي طبيعي خود را از دست مي‌دهند. متأسفانه در بسياري از موارد اشخاص دليل بروز علائم فوق را حالت نادرست دست درهنگام خواب يا به‌اصطلاح بد خوابيدن تلقي مي‌كنند. متخصصان معتقدند اين سندرم نوعي ناتواني نهفته است زيرا در ظاهر امر، دست به‌طور طبيعي كار مي‌كند.
درمان
در اولين قدم با گرفتن يك شرح حال از بيمار، بررسي مي‌شود كه آيا وي به بيماري‌هايي مثل ديابت، رماتيسم و ورم مفاصل، كم‌كاري تيروئيد يا … مبتلا هست يا خير؟ آيا سابقه شكستگي در ناحيه مچ دست داشته است يا خير؟ آيا مشكل اضافه وزن دارد يا خير؟
در مرحله بعدي به‌منظور تائيد تشخيص بررسي الكترودياگنوستيك صورت مي‌گيرد، به اين ترتيب كه در اين آزمايش سرعت هدايت عصب، CTS به درجات خفيف، متوسط و قوي تقسيم مي‌شود.در مواردي كه اين بيماري هنوز حاد نشده، استفاده از روش‌هاي مختلفي چون استراحت دادن به دست در زمان انجام كار، كمپرس آب سرد و بستن مچ دست، در تسلي درد مؤثر است.
درصورتي كه اين روش‌ها كارساز نباشد، متخصصان استفاده از دارو و در مرحله بعد جراحي را پيشنهاد مي‌كنند. در اكثر موارد به يكي از روش‌هاي زير و بدون نياز به جراحي، پيشرفت اين بيماري كنترل مي‌شود: - بي‌حركت نگه داشتن مچ دست: اگر سابقه اين بيماري در شخصي كمتر از يك سال باشد، بي‌حركت نگه داشتن مچ با استفاده از مچ بندهاي طبي مخصوص، خصوصا در خواب باعث كاهش بي‌حسي و سوزش مچ و انگشتان مي‌شود.
- مصرف داروهاي ضد‌التهاب: تنها درصورتي كه مچ دست يا انگشتان متورم شده باشد، به‌منظور از بين رفتن تورم، پيشنهاد مي‌شود.
- تزريق كورتيزون يا داروهاي مشابه براي كاهش درد و تورم.
